Europa Rosetta-probilo voyajas a kometo

L'europana spaconavo lansesis sucesoze e nun voyajas aden spaco sur sua audacoza voyo chasar ed adherar kometo.

La £600m (900m euri) probilo acensis 0717 GMT de sua lans-platformo en Kourou, Franca Guiana an Ariane 5-projektilo pos tardigo di du dii pro disputo.

Rosetta es preparita por 7 bilion km voyajo a kometo 67P/Churyumov-Gerasimenko.

La probilo separesis del Ariane-projektilo e livis Ter-orbito vers la fora solala sistemo.

"Rosetta es parto di nia sercho a savo e nia revi. Enorma ciencala komuneso konsakris yari de laboro a ca dio", dicis Jean-Jacques Dordain, direktisto-generala dil Europana Spac-Agenterio (Esa).

Parolante a ciencisti asemblinta che mision-direkteyo en Kourou, Prof. David Southwood, la cienco-direktisto che Esa dicis:
"Ni nun havas plusa misiono en spaco. Ni havas dek yari avan ni ed omnu qua kontributis por atingar ica punto sentas su tre bone."

Kande en orbito cirkum la montoza bulo di glacio e polvo en 2014, la navo sendos mikra probilo al surfaco dil kometo por studiar olua kemio.

Segun BBC News Online

Francia 'protektas' Aristide en Central Afrikan Republiko

Paris (Reuters) - Francia dicis mardie ke ol "protektas" olima Haitiana prezidanto Jean-Bertrand Aristide en lua provizora exilo en la Central Afrikan Republiko ma insistis ke ol ne direktas lua movi ibe.

Aristide alegis ke on koaktis il livar l'olima Franca kolonio kontre lua volo da Usa, kun quo Francia laboris proxime pri la Haiti-krizo. L'alego negesis dal Bush-guvernerio kom sensencajo. "Nuntempe, me dicus ke ni protektas, ne enkarcerigas il", Franca Defens-Ministro Michele Alliot-Marie dicis a Europe 1-radio.

"Francia ne direktas lua agado", el dicis, remarkigante ke trupo de Franca soldati esis en la povra lando depos militala coup lastayare.

"Ico es nur questiono di certigar ke lua provizora resto en la Central Afrikan Republiko eventas en normal kondicioni", el dicis. El ne dicis ube on expektas Aristide irar nexte, o kande.

Segun Reuters

Polonia indikas Konstitucion-kompromiso

Polona deputita exterlando-ministro Jan Truszczynski indikis ke Polonia es forsan pronta diskutar kompromiso pri la vot-sistemo en la futura EU.

Dum kunveno dil Verda grupo dil Europana Parlamento en Warszawa, Sr Truszczynski dicis ke Polonia es pronta diskutar chanji dil Nice-konkordo.

Ico interpretesas kom molesko dil atitudo di Warszawa nam la Polona guvernerio til nun insistis ke la vot-sistemo segun la Nice-konkordo - quo avantajizas Polonia - mustas konservesar.

Pro ca problemo la diskuti pri la klado-Konstituciono krulis lasta-decembre.

Un del kompromis-ofri dal Polona guvernerio es kalkulo di nacionala voti en la Konsilistaro per "la quadrata-radiko dil habitantaro" di singla lando, pluse dividenda per certena faktoro.

Segun Sr Truszczynski, ica opto esus plu favoroza a mikra e mezgrandesa EU-membri.

Segun EUobserver

Blair 'milito-krimini' kazo iniciita

La Internaciona Kriminal Korto en Den Haag pregesas explorar alegi pri milito-krimini da Tony Blair, Jack Straw e Geoff Hoon.

La klami koncernas la rolo di Britania en invadar Irak e facesis dal grupo Legal Agado Kontre Milito.

Li dicas ke "precipua alego" es "intence iniciar atako savante ke ol produktos vivperdo o vundo di civitani".

Michael Mansfield QC dicis ke la grupo volas riestablisar la regno di lego.

Ultre la prima ministro, exterlando-ministro e defens-ministro, la grupo anke vizas chefa judiciisto Sinioro Goldsmith, qua konsilis ke la milito esis legala.

Sr Mansfield dicis ke nula motivi ofrita por la milito - armi amas-destruktiva, violaco di rezolvi dal Unionita Nacioni e forigar Saddam Hussein - provizas satisfacanta legala bazo por atakar Irak.

La Internaciona Kriminal Korto (ICC) ne darfas judikar ke nelegal atako esis milito-krimino, il dicis a novaj-konfero.

Ma il duris: "Mem se ICC decidus ke la milito esis legala, li mustus tamen examenar ka lo entraprezita esis proporcionala."

Segun BBC News Online

Gibraltar-chefo sustenas Britana regno

La chefa ministro di Gibraltar parolis pri la deziro di sua populo restar Britana che kirko por markizar 300 yari di britana regno.

Peter Caruana dicis al asemblo che St Clement Danes-kirko en London ke Gibraltarani "deziras restar parto dil Britana familio."

Konservema duktero Michael Howard e Labour-sinioro Baronino Symons diskursis a centi de gasti.

La suvereneso dil Roko restas forte kontestat afero.

Sr Caruana dicis al asemblo: "Ni aprecias e volas retenar nia ligi kun Britania."

"Ni volas respektar nia vicino, Hispania, ma Gibraltarani volas restar parto dil Britana familio."

Parolante pos l'evento, il dicis a BBC News Online: "On mustas respektar la deziri di Gibraltarani. Li votis granda-majoritate por restar Britana."

"On mustar cesar vidar Gibraltar kom problemo solvenda."

Segun BBC News Online

Serbia: Kostunica prizentas sua guvernerio koram la parlamento

La prima ministro di Serbia, Vojislav Kostunica, prizentis hiere koram la parlamento sua programo guverneriala. Prizentante su kom por-Europana il volas samtempe restriktar la koopero da Belgrade kun la Internaciona Kriminal Korto en Den Haag.

La parlamento fido-votas hodie al nova guvernerio di qua la prima ministro, Vojislav Kostunica, prizentis hiere programo quo egardas la diversa susteni quin il bezonas por obtenar ica fido, quale la Partiso socialista di Slobodan Milosevic, la SPS.

Dum sua diskurso koram la parlamento, la prima ministro asertis ke integresko Europana es la sol alternativo. "Serbia kreos strategio nacionala di proximesko vers L'Europana Uniono" afirmis Vojlslav Kostunica. Ico kelkete quietigos l'Europana Uniono desquietigita dal influo dil SPS asociata kun l'etnala purigo dum la Balkan-militi.

Segun Fenêtre sur l'Europe

Akademio Hungara di Cienci: Esperanto es linguo vivanta

Esperanto es linguo vivanto. Tale konkluzas l'Instituto Linguistikala dil Akademio Hungara di Cienci.

"Pos plurayara lukto l'Esperantisti Hungara sucesis igar Esperanto agnoskata kom linguo vivanta", jus deklaris Oszkar Princz, sekretario-generala dil Asociuro Hungara di Esperanto. E pluse: "Esas nedicenda ke uzeri di Esperanto nultempe dubitis ke ca linguo - artificala, projetita dekomence - ante longe divenis linguo tre vivanta."

L'Eduko-Ministerio Hungara efektive jus informis l'Asociuro Hungara di Esperanto ke, segun deklaro dal Instituto Linguistikala dil Akademio Hungara di Cienci, Esperanto povas de nun qualifikar kom "linguo vivanta". Recente kelka doc-instituti dil stato ne volis konsiderar ol kom plena linguo, samranga kun l'altri, to quo kelke frenagis doco di ol.

Depos la yaro 1995 on konstatas fenomeno interesanta en Hungaria. Nova lego divenis obligala, por studenti che universitati ed alt-instituti, suceso en exameno pri stranjera linguo. Depos lore, la nombro di studenti qui selektis Esperanto kreskegis, explikas O. Princz, til punto ke, en 2002, Esperanto atingis triesma poziciono, dop l'angla e germana, ma avan la franca. Tala rezulto permisas de nun propozar Esperanto-kurso ye omna doco-nivelo.

Segun la listo Langues Vertes

Joan Miró: 1917-1934. La Nasko dil Mondo

Prizento dil expozo pri piktisto Joan Miró, che la Pompidou-Centro en Paris, til 28ma junio.

Ica expoz-evento traktas la komplexeso dil verkaro da Joan Miró inter 1920 e 1930, yari di intensa produkto ed invento plastika efervecanta. Ensemblo ecelanta de cirkume 240 verki, inter qui 120 pikturi ed objekti e cento de kolaji, konstrukturi, ed inventuri omnasorta. Okaziono por la publiko deskovrar kelka maestro-verki - certeni needitita - inter qui multa qui ante longe livis Europa.

Centre Pompidou

Granda lakuno esta-westa pri viv-qualeso pos plugrandesko

EUOBSERVER/BRUXELLES - Civitani dil nova membro-stati es multe min kontenta pri sua vivi, havas salarii kaze dekfoye plu basa, e multe plu mala laboro kam sua vicini en nuna EU-landi.

Ici es rezulti di nova exploro publikigita hodie kune dal Europana Fonduro e l'Europana Komisiono.

La raporto montras ke, dum ke preske 90 procento di homi en la nuna EU sentas "tre kontenta o pasable kontenta" pri sua vivi, nur du triimi de homi dil nova 13 ACC-landi - la 10 nova membro-stati plus Romania, Bulgaria e Turkia - sentas same.

Pos plugrandesko, esos enorma difero di percepti pri viv-qualeso inter la maxim kontenta civitani e le minim kontenta, del gaya Dani (preske 100 procento de Dani es kontenta pri sua vivi) al deskontenta Latviani, nur 50 procento de qui es kontenta pri sua vivo.

Montrante ke kontenteso ne necese relatas la richeso di lando, Malta, Slovenia e Chipro omna havas plu kontenta civitani kam Italia o Francia.

Ma salario certe efektas la percepto di homi pri sua feliceso e viv-qualeso. Ek la 28 landi inquestita, la civitani di 24 rangizis salario kom la maxim importanta faktoro qua povas plubonigar la nuna viv-qualeso.

Segun EUobserver

Suisia pardonas muliero qua salvis Judi

La Suisa guvernerio pardonis muliero qua kontrabandis Juda fuganti aden Suisia dum la duesma mondo-milito.

Aimee Stitelman, 79, esis enkarcerigata dum 15 dii ante preske 60 yari pro violacar Suisa enmigro-legi pos ke la lando klozis sua frontieri en 1942.

El es l'unesma persono qua profitas per lego enduktita cayare qua ofras pardoni a ti punisita pro helpar Judi enirar Suisia.

Sn Stitelmann evis nur 16 yari kande el kontrabandeskis Juda pueri trans la frontiero de Francia.

El salvis 15 Juda pueri, multa de qui la genitori mortis en koncentreyi.

Kelkafoye el duktis li trans agri dumnokte, altrafoye el mem vehis per treno e celis la pueri sub la sideyi o kapoti.

Pos elua enkarcerigo, la Suisa autoritati egardis el kom kriminalo, e dum quar yardeki li kontrolis elua aktivesi, mem elua telefonado.

Segun BBC News Online