A
*
Me ne deziras agar quale advokato di ula sistemo, nek konservema 
nek revolucionema, ma donar ciencale e konciencoze a la lektanto 
la materialo quan il bezonas por ipsa formacar sua opiniono.
(Otto Jespersen) (Progreso 34, Dec 1910)
*
Donez a me un soldo, ne du. 
(Paolo Lusana)
*
Donez a me kelka soldi.
(Paolo Lusana)
*
L' artisti e la ciencisti esas grande utila a la homi.
(Paolo Lusana)


ABANDONAR  
*
Nur en la lasta yardeki, nova legi gradale impozas olua uzo, 
e nun en Britania es uzata du sistemi di mezuri, segun loko e 
skopo. En omna lando, ne esis deziro di la populo abandonar 
praktikala mezuri, ma deziro precipue di burokrati. 
(Robert Carnaghan)
*
Judo qua ne plus havas religiala kredo, se lu grantas importo 
a lua Juda identeso, ne abandonos komplete la religio, 
e tandem la Judismo sucesis posvivar yarmili de persekuti, 
do calatere futuro existas ankore. 
(Jean-Claude Martignon)


ABANDONESAR  
*
Dum ke li abandonesis da omni, mea bo-matro sokursis li en 
lia abandoneso.
(Paolo Lusana)


ABANDONESO  
*
Dum ke li abandonesis da omni, mea bo-matro sokursis 
li en lia abandoneso.
(Paolo Lusana)


ABDIKAR
*
Ye la 9ma di novembro 1918, imperiestro Wilhelm II 
abdikis e kurtatempe pose Germania demandis milito-ceso 
e perdis la milito. 
(Jean-Claude Martignon)


ABISMO
*
Kolumbo, qua perseveris ke ye l'altra latero di la maro 
ne esis abismo, ma kontinento. 
(Hans Stuifbergen)


ABJEKTA
*
Me povez opinionar ke vua opiniono es tante abjekta, 
ma me defensos, til-morte, vua yuro expresar ta.
(Voltaire). (Hans Stuifbergen)


ABOLISAR
*
La tendenco historiala esas abolisar la antiqua subjuntivo, 
qua havis plura e ne tro determinita funcioni; la angla 
e dana preske neplus uzas subjuntivo. 
(Otto Jespersen)


ABOMININDA
*
Ica vorti, qui ne nur denuncas la desordino 
ma anke exemplizas ol, notore pruvas l’abomininda gusto 
e desesperant ignoro di sua autori. 
(James Chandler)


ABREVIURO
*
Tempope me remarkas l'abreviuro "elk-posto". Kad ol
signifikas "elektronikala posto" ? Plu bona  abreviuro esas 
"e-posto". En Angla, "elk" = alko = granda cervo.
Forsan Santa Niklaus uzas rentiro por livrar mesaji per 
"elk-posto" en l'interreto! Kristonaskala saluti.
(Richard Stevenson)


ABSOLUTA
*
L’idealisti argumentas ke la hexagonal chambri es necesa formo
 di absoluta spaco o, adminime, di nia intuico di spaco. 
(James Chandler)
*
Quale vu, me komencas de materialista, ciencala e racionoza vidpunto. 
Ma esas interesanta, ke se on exploras cienco til l'absoluta fino, 
nome la Quanto-teorio, on deskovras ke ol es nek determinista, 
nek racionoza, nek logikoza. 
(James Chandler) 


ABSOLUTE
*
Me ne es komforte pri 'milito'. Segun me, ol ne esis tre bona selekto.
Ta vorto, en la senco di 'war', "lukto per armi inter stati o koalisuri",
es absolute desinternaciona.
(Carlo Nardini)


ABSOLVAR
*
Jurio de blanki absolvis il, evidente pro ke il esis blanko.
(Carlo Nardini)


ABSOLVESO
*
Notez bone: la KGD dicas "on ne uzas ol", ne "ol ne 
existas". Ka sofismo? Pov esar, ma per tala sofismi 
nutras su la tota yuro-cienco (ed hike traktesas pri mea 
kondamneso od absolveso)
(Carlo Nardini)


ABSTRAKTA
*
Me agnoskas ke ne es sempre facila decidar, kad on devas uzar 
substantivo per -o, -uro, -ajo, -ado, aparte kande koncernas 
abstrakta koncepto.
(James Chandler)


ABSURDAJO
*
Olim, dum konversado kun anciena kompano di me, ilqua reputesis 
pro sua evidenta grosiereso, semblis a me deskovreskar, ke dop ilua 
aparant absurdaji, celesas ya ul-grada veraji, quin on devas agnoskar.
(Partaka)


ABUNDANTE
*
Recente en Rusia multa ikoni dil Deala matro ploris tre abundante. 
Kande ulo tala eventas, ico signifikas ke granda katastrofo esas 
balda. 
Kan nova mondo-milito o granda kataklismo ? Til nun la ploranta 
ikoni nulatempe eroris ed ito es kelke pavoriganta. 
(Jean-Claude Martignon)
*
Onu ne povas vere juar vakanco kun tala temperaturi, ma 
la planeto divenas fola, kelkafoye esas tro varme e kelkafoye 
pluvas multe tro abundante. 
(Jean-Claude Martignon)


ABUNDO
*
La tombi ipsa, centre di ca kaleidoskopatra abundo, es austera plaki 
de Carrara-marmoro sekita ye justa grandeso – kurta por la rejala pueri, 
longa por la genitori. La marmoro, segun la guidero, pagesis kilogramope 
per sukro o spici.
(James Chandler)


ACENTIZAR
*
Ofte me kaptas me acentizar la vorto "segun" nekorekta. Do me 
parolas ofte seGUN. Ma me opinionas ke la Idala reguli esez
l´idealo kreita por interkompreno. Tre ofte mankas la policisti 
por korekta pronuncado (precipue SEgun me).
(Eberhard Scholz)


ACEPTAR
*
Evidente ni mustas aceptar la fakto, ke Usa, quale Britania, 
es esence tre konservema lando (mem plu konservemega 
kam Britania). 
(James Chandler)
*
La socialista partiso aceptas la Europana Konstituco. 
(Jean-Claude Martignon)
*
On dicas, ke la germana politikisti aceptis ta sistemo pro ke 
li recevis de Anglia ferma aserti oficala ke la Imperio Britaniana 
balde adoptus la sama sistemo! 
(Robert Carnaghan) 
*
Ni ne esperis esar tante kordiale aceptata da lia bofratulo.
(Paolo Lusana)


ACIDENTO
*
On kredas (99%) ke la evento ne esis pro irga mala intenco, 
ma esis acidento.
(Robert Carnaghan)
*
Semblas ke dum la tota yaro acidenti e katastrofi grava eventas, 
ke oli divenas normala, tante multe oli eventas. La tifoni en 
Oklahoma e Kansas, USA, la granda pluvegi en Azia ed estal 
Europa, metropolitanala katastrofo en Minsk, edc. E pluse, 
la militi omnube en la mondo. 
(Hans Stuifbergen)
*
La kemiala industrio sufris pro la tre mortigiva acidento, 
explodo dil fabrikerio AZF la 21esma di septembro 2001 
(30 mortinti ed 8000 vunditi).
(Robert Pontnau)
*
Nova avionala acidento perdigis la vivo ye 107 personi, pasinta
-saturdie, en Nigeria. Ico eventas min kam du monati pos unesma 
aviono-aplasto qua produktabis 117 viktimi. La tro granda ancieneso 
dil mashini e la suborneso dil autoritatozi semblas esar la precipua 
kauzi di ca katastrofi.
(Jean-Claude Martignon)


AD
*
Duktas laboro ad honoro ed oro.
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)
*
Ad omna naciono sua propra linguo ed un duesma linguo por omni 
(Paolo Lusana)


ADAPTEBLA
*
Esperanto esas linguo tre bela, utila, duktila, laxa, fekunda ed adaptebla 
ad irga domeno o skopo: vera perlo linguistikal. 
(Gonçalo Neves)


ADAPTO
*
Ido facile e glate solvis la problemo, prizentante alfabeto 
tre oportunigita e sen supersigni, do uzebla en irga domeno 
sen necesa adapti. 
(Gonçalo Neves) 


ADEN
*
Ni povas dividar facile la yaro aden du parti di sis monati, 
en tri parti di quar monati, en quar parti di tri monati, 
en sis parti di du monati, edc. Por diversa skopi ta fakto 
es tre konvenanta. 
(Robert Carnaghan)
*
Ma adminime ni povas retroregardar super nia shultri aden 
la pasinto, e komparar la charto quan ni jus diskutis, montranta 
l'exploziva augmento ye homi, savo, povo e komuniki, kun altra 
sorto di charto indikanta la progreso di social etiko, etikal kredi, 
spirital konoco [...]
(James Chandler)
*
"Kande vi pregas, dicez: Patro, vua nomo esez santigata, vua 
regno arivez; nia singladia panon donez a ni diope; e remisez 
a ni nia peki, nam anke ni remisas ad irga nia debanto; e ne 
duktez ni aden tenteso." (Lukas 11:2-4) 
(Michael Talbot-Wilson)


ADHERANTO
*
La kolektita energio dil Idistaro certe igos la nova Progreso 
tre reprezentiva ed efikoza. Ol facos forta impreso 
ad omna nova adheranto pri la valoro di nia movo. 
(S. Quarfood) 


ADHERAR
*
Fakto es, ke Ido es sat konocata inter Esperantisti, ma to ne konvinkis li, 
amase, adherar Ido. 
(Hans Stuifbergen)


ADIBE
*
Kande exakte vu iros a Malaya? Me intencas irar adibe en oktobro. 
Se vu anke iras cirkum ta monato, forsan ni povas renkontrar, ka? 
(Hans Stuifbergen) 


ADJEKTIVO
*
La supera distingo es konforma a l'etimologio di "substantivo" 
e "adjektivo":
- "substantivo" venas de Latina "substantia" (substanco)
- "adjektivo" venas de Latina "adiectum" (adjuntita).
(Carlo Nardini)
*
En Ido l'adjektivo qualifikanta havas plaso variebla, avan o dop 
la substantivo, same kam en Italiana, Franca, Hispana, Latina, 
difere kam en Angla e Germana (e Rusa?). En Italiana (anke 
en Franca e Hispana) kelkafoye la diferanta plaso dil adjektivo 
donas a lu signifiko diferanta.
(Carlo Nardini)
*
En Ido on regule formacas l’adjektivo apertita del transitiva verbo 
apertar. 
(Gonçalo Neves)


ADJUNTAR
*
Sur posa pagino (p. 162) la autoro adjuntis la sequanta gloso: «men: 
l’autoro uzas hike l’akuzativo por klareso ed anke por eufonio.»  
(Gonçalo Neves)
*
Me jus adjuntis plusa titulo al rubriko Mondumo: Jurnali. Sub Televiziono, 
Radio e Jurnali ni povos deskriptar la diversa komunikili dil mondo. 
(James Chandler)  


ADJUNTO
*
Amb adverbi koncernas quanto, mas "plue" indikas augmento di quanto, 
dum ke "pluse" montras adjunto di quanto ad altra quanto. En la unesma 
kazo koncernesas do nur un quanto qua augmentas, dum ke en la duesma 
on parolas pri plura quanti qui adjuntesas l' una al altra. 
(Gonçalo Neves)


ADMAXIME
*
Pardonez me pro sendar ca mesajo dufoye. Unesme, ca-dimeze 
me ja sendis olua origino a ca forumo, ma regretinde ol ne aparis 
ibe dum ke me vartis du hori (normale mesajo pos sendeso 
aparas pos admaxime kin minuti). 
(Hans Stuifbergen)


ADMINIME
*
L’idealisti argumentas ke la hexagonal chambri es necesa formo 
di absoluta spaco o, adminime, di nia intuico di spaco. 
(James Chandler)
*
Ma adminime ni povas retroregardar super nia shultri aden la pasinto, 
e komparar la charto quan ni jus diskutis, montranta l'exploziva 
augmento ye homi, savo, povo e komuniki, kun altra sorto di charto
 indikanta la progreso di social etiko, etikal kredi, spirital konoco [...]
 (James Chandler)
*
Camiel informita pri nia existo demandis renkontrar ni e pose 
ni laboris ensemble; la quar pari (gespozi) divenis amiki 
ed interrenkontris adminime unfoye po yaro. 
(Jacques Bol)
*
Me pensas ke fuziono od adminime kunlaboro dil Esperantisti 
ed Idisti povus helpar ni atingar nia komuna skopo: 
enduktar en nia vivo facila e neutra linguo. 
(Steve Walesch)
*
Du regionala treni kolizionis, hiere, en fervoyala staciono ye 
80 kilometri sude de Roma. Ita acidento produktis adminime 
40 vunditi. Inter li esas 15 grave sufranti.
(Jean-Claude Martignon)


ADMINISTRAR
*
Quale lu ipsa saveskis vi, lu ne plus povos administrar nia forumo, 
por ke lu devos translojar dum la sequanta semano por adminime 
kelka monati. 
(Frank Kasper)
*
Ye nia anciena forumo ne esus permisata, ke altra persono ecepte James 
administras lo. 
(Frank Kasper)
*
Konsuli selektata ek la komercala borgezaro, la ‘Kapituli’ (capitouls), 
administris l’urbo e disponis pri granda povo. Ca sistemo permisis a 
la richa komercisti nobeleskar. 
(Robert Pontnau)


ADMIRAR
*
Me tre admiras la alta spiritala filozofio di India yarmilala e 
qua esas alternativo a la tro materialista penso-maniero di Ocidento. 
(Jean-Claude Martignon)


ADMIRANTO
*
Me savas ke vu es grand admiranto di Jacques Brel e povas recevar 
TV5 en Kanada. Vu tre probable spektos la televiziono, ka ne?
(Hans Stuifbergen)
*
Ankore nun, Napoleon havas multa admiranti, ma anke multa kritikanti 
ed odianti. Tale il restas vivanta ma kontroversita historiala persono. 
(Jean-Claude Martignon)


ADOPTAR
*
Or la decido adoptanta Esperanto « kun la rezervo di ula modifiki », 
esis unanima. Se, pose, skismo eventis, la responso ne esas imputeble 
a l'Idistaro, ma ad ilti qui obliviis promisi, voti o signaturo. 
(Louis de Beaufront)
*
Kebekia adoptas lego pri la su-determino malgre la ne-apogo dil Liberala 
Partiso di Kebekia. Ka sendependeso esus vere bon afero por Kebekia ? 
(Jean-Claude Martignon)
*
Ni ne plus havas la kompetenti qui povus okupesar sagace por la adopto 
di tala vorti. Me ipsa rekomendas ke por la nova ciencala ed utila vorti, 
on adoptez olti di Esperanto ma egardante la ortografio e la fonetiko di Ido. 
(Jean-Claude Martignon)
*
On dicas, ke la germana politikisti aceptis ta sistemo pro ke li recevis 
de Anglia ferma aserti oficala ke la Imperio Britaniana balde adoptus 
la sama sistemo! 
(Robert Carnaghan)


ADOPTO
*
En junio 1907 la Delegitaro por adopto di internaciona helpolinguo 
segun sua statuti elektis la komitato, qua devis decidar, qua linguo 
artificala esas la maxim konvenanta por introduktesar en internaciona 
komuniki. 
(Otto Jespersen)


ADPORTAR
*
100 yari plu tarde la vinki dil Federiti kontre la duko di Burgundia 
adportis al Suisi glorio e la famo esar militale fortega, e li partoprenis 
ye l'europana dinastiala konflikti til la katastrofo dil batalio ye 
Marignano en 1515. 
(Hans Cornioley)


ADRESO
*
Ante nelonga tempo vu questionis me pri ka me recevis vua sendajo. 
Til nun me ne recevis sendajo de Rumania. Ka vu uzis la korekt adreso? 
(Hans Stuifbergen)


ADSUR
*
Jillian Clarke, qua studiis kad esas sekura manjar ulo falinta adsur la sulo.
(Eduardo A. Rodi)
*
On dicas ke tu sendos me adsur la Tero morge, ma quale me vivos 
esante tante mikra e sendefensa. 
(Christophe Gaubert)
*
Yen tradukuro dil integra letro, inkluzante espel-erori di nomi, pikita 
adsur la kadavro di Theo van Gogh, ye la 2ma di novembro 2004. 
(Hans Stuifbergen)
*
Fortunoze me nur laboris mi-jorno, hodie. Do me frue iris a mea domo, 
kushis me adsur la sofao, ca vespero me movos mea laxa korpo a la hamako, 
esperante trovar en la gardeno kelke koldetesko. 
(Hans Stuifbergen) 
*
Dum Lun-eklipso ne arivas adsur Luno-surfaco lumo de Suno direte, 
to esas rektalinee, do de nia vido-punto nia satelito (frat-planeto) 
ne devus lumifar. 
(Fernando Tejon)
*
Laste, vi observez la planeti, ma anke vi observez la sulo, por ne 
pozar pedo adsur feko di hundo...
(Fernando Tejon)


ADVERBO
*
Amb adverbi koncernas quanto, mas "plue" indikas augmento 
di quanto, dum ke "pluse" montras adjunto di quanto ad altra quanto. 
En la unesma kazo koncernesas do nur un quanto qua augmentas, 
dum ke en la duesma on parolas pri plura quanti qui adjuntesas 
l' una al altra. 
(Gonçalo Neves)


ADVOKAR
*
Segun mea kompreno, testo forsan esar atestanto od atestinto 
od atestonto, ma ne necese. On advokas lu kom testo, kun la 
espero ke lu atestos, ma forsan lu tacos.
(Robert Carnaghan)


ADVOKATO
*
Me ne deziras agar quale advokato di ula sistemo, nek konservema 
nek revolucionema, ma donar ciencale e konciencoze a la lektanto 
la materialo quan il bezonas por ipsa formacar sua opiniono.
(Otto Jespersen) (Progreso 34, Dec 1910)


AERO
*
Pos mea morto, esos nula manko di pia manui por jetar me 
super la fenceto; mea tombo esos la senfunda aero; mea korpo 
sinkos senfine e dekados e dissolvos en la vento produktita 
dal falo, quo es infinita. 
(James Chandler)


AERONAVO
*
«Barno» esas specal sorto di «hangaro» di qua existas plura milioni 
en Usa. La traduk-vorto «hangaro» ne povas bone expresar la 
specal ideo (depos la milito, ni uzas en Usa la Franca vorto «hangar» 
ma nur pri shirmili por aeroplani, aeronavi).
(Luther H. Dyer) 


AEROPLANO
*
«Barno» esas specal sorto di «hangaro» di qua existas plura milioni 
en Usa. La traduk-vorto «hangaro» ne povas bone expresar la 
specal ideo (depos la milito, ni uzas en Usa la Franca vorto «hangar» 
ma nur pri shirmili por aeroplani, aeronavi).
(Luther H. Dyer) 


AFABLA
*
Quankam anke me dubitas pri bona rezulto e mem intereso di 
Esperantisti, me ne pensas ke esos ne-posibla. Komprenende, 
existas Esperantisti qui es afabla, e montros intereso pri altra 
linguala sistemi, ma ne expektez tro multe. 
(Hans Stuifbergen)


AFECIONO
*
Tua anjelo dicos a tu la maxim dolca e afecionoza vorti quin tu darfez 
askoltar e per multa afeciono e pacienteso lu docos a tu parolar. 
(Christophe Gaubert)


AFECIONOZA
*
Tua anjelo dicos tu la maxim dolca e afecionoza vorti quin tu darfez 
askoltar e per multa afeciono e pacienteso lu docos a tu parolar. 
(Christophe Gaubert)


AFEKTAR
*
Claire Rind e Peter Simmons, qui studiis quale la filmo 
"Star Wars" (Militi en la steli) afektas l'aktiveso cerebrala 
dil lokusti.
(Eduardo A. Rodi)


AFERO
*
Kande irgo esas afero di exploro, di vereso, lor existas ulo, 
quon on nomas la ciencala koncienco: omnu qua savas la vereso 
dicez ol. La Delegitaro sequis ta ciencal axiomo ed ni devas 
dankar ol pro to. 
(Rich. Lorenz)
*
Kebekia adoptas lego pri la su-determino malgre la ne-apogo 
dil Liberala Partiso di Kebekia. Ka sendependeso esus vere bon 
afero por Kebekia ? 
(Jean-Claude Martignon)
*
Me kredas ke Franca nobeleso pov esar komplikita afero. 
Ton savas ti qui konocas Franca historio. 
(Alfhild Salvesen)  
*
Me havas granda prego a vi omni kunlaborar koncerne la 
sequanta afero. . .
(Frank Kasper)


AFIXO
*
En Ido multa vorti esas derivebla de radiko per uzo di afixo. 
Preske sen fino on povas derivar tala vorti. Maxim ofte suficas 
savar la afixi, e trovar la radiko, e vu savas la senco. Yen un di 
la avantaji di Ido. 
(Robert Carnaghan) 
*
Unesme, me deziras klarigar punto gramatikala. Vu skribis pri 
"serchadi" pri la historio di l'Ido-movado. Se me bone komprenis 
l'Ido-afixo "-ado", ico indikas cienco od arto relatata a la radiko 
(hike "sercho"). Ma vu probable pensis a l'ago konkreta kande 
onu serchas. Do, ka ni devus prefere skribar pri "serchi pri la 
historio di l'Ido-movado" ? Nia samideano Hans Stuifbergen 
sualatere uzis l'afixo -ado por granda duro en la tempo. Quon 
vu opinionas pri to ? 
(Christophe Gaubert) 


AFLIKTAR
*
Simila decimala blindeso afliktas ti qui kredas ke la pezi e mezuri 
tradicionala es ne-racionala, e ke la sistemo decimala es maxim bona. 
Lo es longe fora de la vereso. 
(Robert Carnaghan) 


AFRIKA
*
Se me "mustas" kredar ye ulo, lore me preferas kredar ye 
la naturo (ka Darwinismo?), e preferas respektar la Naturo 
pro ke me sentas ke ni es la Naturo. Koncernante co, me 
tre bone komprenas la Naturalismo, religii tribuala de Afrika. 
(Hans Stuifbergen)


AFRIKANA
*
Mem plu stranje, la fondinti di ca Afrikana urbo esis, e la majoritato 
del habitanti ankore es, blanka raso – le enigmala Berber.
(James Chandler)


AFRONTAR
*
Me opinionas ke la moderema partisi dil mondo bezonas interhelpar 
e kooperar, por afrontar koordine problemi quale globala varmesko 
ed armi amas-destruktiva. 
(James Chandler)


AGACAR
*
Forsan ica kalma prezunto ke nur la Franca signifiko esas 
justa tendencas agacar kelka Angloparolanti, ma segun 
mea judiko, esis saja por sequar sole la Franca, nam, 
se ni probus kopiar la diversa vorto-defini de la pelmelo 
di la diferanta lingui, ni kaosigus la linguo. 
(Luther H. Dyer) 


AGADO
*
Lua demisiono kom guidanta membro dil Delegaciono tamen 
ne signifikas la fino di lua agado por Ido. 
(Günter Anton)


AGAR
*
Me ne deziras agar quale advokato di ula sistemo, nek konservema 
nek revolucionema, ma donar ciencale e konciencoze a la lektanto 
la materialo quan il bezonas por ipsa formacar sua opiniono.
(Otto Jespersen) (Progreso 34, Dec 1910)
*
La homo ne darfas submisar su pasive a fato, ma devas agar aktive.
(Günter Anton)
*
Plu bona agar kam parolachar. 
(Jean-Claude Martignon)
*
Certe il havas grava motivi por agar tale.
(Paolo Lusana)
*
Anke me preferus, ke Bush ne rielektesos, ma la skopo dil Ido-movemento 
ne esas agar por o kontre irga politikala grupo od irga politikisto. 
Esas permisata ad omna Idisto agar politikale per Ido, ma nia movemento 
restez neutra. 
(Alfred Neussner)


AGENTO
*
Me ultempe lektis lua romano "The Confidential Agent", skribita 
en 1938, e me trovis ke frue dum la rakonto eventas vizito ad 
ula centro en London por la docado di internaciona linguo. 
La vizitanto esas agento de ne-nomizita lando qua subisas interna 
milito, e lu esas furteme en Anglia por prokurar importanta 
komercala kontrato por sua partiso. 
(David Weston)


AGNOSKAR
*
Me agnoskas ke ne es sempre facila decidar, kad on devas uzar 
substantivo per -o, -uro, -ajo, -ado, aparte kande koncernas 
abstrakta koncepto.
(James Chandler)
*
En 1815 la Wienana Kongreso agnoskis la suisa neutreso 
kom esanta en l'intereso di omna europana stati 
e fixigis la nacionala frontiero. 
(Hans Cornioley)
*
Me agnoskas ke to esas ya importanta, ma me pensas ke kom 
uzanto di irga linguo, onu devas ne obliviar ke lo vere importanta 
esas ne la korekteso ma la kontenajo di nia mesaji. 
(Eduardo A. Rodi)
*
Pluse, hike ne parolesas pri KREDO ke la lexiko di Ido es
fundamentale Romana. Parolesas pri FAKTI. Fakti sempre 
es e duros esar fakti, mem se to ne plezas, mem se on ne volas 
agnoskar lo. Yen la fakti, segun statistiko ne da Neves, ma da 
Couturat ipsa, citita da Dyer.
(Gonçalo Neves)
*
En la vortaro, specal mencionon meritas la tale nomata tabel-vorti 
di Esperanto (kiu, ĉiu, iu, neniu, kiam, ĉiam, iam, neniam ed omna altri). 
Pri ca tabelo on mustas agnoskar ke ol es vera maestro-verko 
di injenior-arto: la vorti es tre facile merkebla, pro ke li automate 
formacesas segun konstanta e logikal regulo. 
(Gonçalo Neves)
*
Se per "la logiko di Couturat" vu intencas la postulo, ke omna  precipua
radiko mustas esar o substantival (hom, blind) o verbal (ir, pens), me 
mustas agnoskar ke vu es justa.
(James Chandler)
*
Por darfar enirar EU (UE) Turkia sumnesas agnoskar la (Greka) 
Republiko di Chipro. 
(Jean-Claude Martignon) 
*
Olim, dum konversado kun anciena kompano di me, ilqua reputesis 
pro sua evidenta grosiereso, semblis a me deskovreskar, ke dop ilua 
aparant absurdaji, celesas ya ul-grada veraji, quin on devas agnoskar.
(Partaka)


AGO
*
Quale la ago, tale la pago
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)
*
Se ni volas konservar la regulo, ke la ago o stando es derivata de 
verbo per -o, forsan ni povus uzar nova sufixo -i por signifikar 
"uzar", e ridefinar omna instrumental radiki kom substantivi.
(James Chandler)


AGOSTO
*
En "Progreso" L. Couturat diskursas pri la furteso di la Gioconda 
de la Muzeo Louvre, ye la 22.ma agosto 1911… vera trauro, por 
omna art-amatori… granda joyo, ye savesko ke la nekomparebla 
verko esas ritrovita...
(Carlo Nardini) 
*
Ante 16 yari, en ica dii di agosto, funesta automobil-acidento efacis 
la maxim brilanta stelo dil interlinguistikal cielo: Louis Couturat, nia 
Maestro, qua sakrifikis sua tota genio, sua tota energio e sua tota 
pekunio sur l'altaro dil maxim bona L. I., viro, qua sola equivalis 
armeo de valoroza interlinguisti.
(Stefano Bakonyi, Sopron, 1930)
*
Me propozus a vu voyajar a Berlin dum agosto ´06. Vu renkontrus 
plura samideani.
(Eberhard Scholz)
*
Vizitez la Linguala Sejorno en Francia. De la 6ma til 10ma di agosto 
en monakerio che Autun en Burgundia.
(Hans Stuifbergen) 


AGREABLA
*
Gasto sen avizo agreabla surprizo.
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)
*
Hodie, la temperaturo es tre agreabla, me probas brunigar mea pelo, 
per lektar direte sub la suno. 
(Hans Stuifbergen)


AGROKULTIVISTO
*
Agrokultivisti aspersas arbori ed altra planti per pestocidili, 
fungocidili, edc, por preventar o kombatar morbo o plago 
[ne nur por preventar!]
(Gonçalo Neves)


AGROKULTIVO
*
On uzas bovi por l' agrokultivo. 
(Paolo Lusana)
*
Esus plu saja manjar nur frukti, legumi e produkturi 
dil biologiala agrokultivo. 
(Jean-Claude Martignon) 


AKADEMIALA
*
En januaro 1920 Schneeberger kom prezidero dil akademio anuncis 
la rikomenco dil akademiala labori. 
(Hans Cornioley)


AKADEMIO
*
Me havas la honoro promulgar hike la quar unesma decidi dil 
Akademio, qui naskis ek ta spirito dil konciliema progresemeso. 
(Stefano Bakonyi, Sopron, 1930)
*
En januaro 1920 Schneeberger kom prezidero dil akademio anuncis 
la rikomenco dil akademiala labori. 
(Hans Cornioley)


AKTIVE
*
La homo ne darfas submisar su pasive a fato, ma devas agar aktive.
(Günter Anton)
*
Me ne savas sat bone la Franca por aktive partoprenar, ma ja deziras 
pasive esar membro, e nur lektar la mesaji, segun quanta gradi 
me es kapabla komprenar via bela linguo. Ka to es permisita?
(Hans Stuifbergen)


AKTIVESO
*
Claire Rind e Peter Simmons, qui studiis quale la filmo 
"Star Wars" (Militi en la steli) afektas l'aktiveso cerebrala dil lokusti.
(Eduardo A. Rodi)


AKUMULATORO
*
Linguistikale, por nomizar mashini ed aparati ib'esas finalo
per -oro (od -atoro), samtempe tre internaciona e tre idala:
motoro, rotoro, generatoro, alternatoro, radiatoro, induktoro,
detektoro, kolektoro, konvertoro, statoro, akumulatoro,
aspiratoro, inhalatoro, kondensatoro, refraktoro, elevatoro,
transformatoro...
(Carlo Nardini)


AKUMULESO
*
La Esperantala esas tre frapanta ed ekvokiva, 
dum ke la Idala audigas akumuleso di sufixi (-ig-iv-a). 
To esas un del precipua problemi dil Idala vortformaco: 
akumuleso di sufixi. 
(Gonçalo Neves)
*
Pluse, en Esperanto on ofte povas formacar la frazi altramaniere, 
evitante tal akumuleso di akuzativi.
(Gonçalo Neves)


AKUZANTO
*
Ulfoye persono quan on koaktis esar en korto kom testo 
(ne akuzato, ne akuzanto, ne juriano, ne judicianto, ma testo) 
refuzas atestar (forsan pro ke ulu minacas lu). 
(Robert Carnaghan)


AKUZAR
*
Qua su exkuzas akuzas su. 
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)


AKUZATIVO
*
Ido eskartas tal problemo, proklamante l’akuzativo 
kom neobliganta ed uzante ol nur kande eventas inversigo 
dil normal ordino subjekto-objekto. 
(Gonçalo Neves)
*
Pluse, en Esperanto on ofte povas formacar la frazi altramaniere, 
evitante tal akumuleso di akuzativi.
(Gonçalo Neves)


AKUZATO
*
Ulfoye persono quan on koaktis esar en korto kom testo 
(ne akuzato, ne akuzanto, ne juriano, ne judicianto, ma testo) 
refuzas atestar (forsan pro ke ulu minacas lu). 
(Robert Carnaghan)


AL
*
Al hundo bastono, al homo leciono.
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)


ALAUDO
*
L' uceleti, precipue alaudi, supozite esis sur-voye ad Italia, 
ube kelka restorerii servas oli kontre exterlimita alta preci. 
Kelka Italiani trovas l'alaudo delicoze. 
La dogano arestis muliero qua kargis kesti de alaudi, 
kom bagajo. 
(Hans Stuifbergen)


ALBANIANA
*
Usana militisto dil Kfor judiciata pro la mortigo, pos sexuala 
misagado, di Albaniana puerino evanta 11 yari en Kosovo, 
kondamnesis ye karcero-puniso dumviva da Usana armeani 
stacanta en Germania. 
(Jean-Claude Martignon) 


ALBERGO
*
Kande ni arivis en la albergo, ni recevis nia chambro. 
– Arivinte en la albergo ni recevis nia chambro.
(Günter Anton)


ALBINO
*
Pluse, existas plura radiki di qui la lasta literi konstitucas 
anke dezinenco, tale permisanta ambigueso. Kad exemple 
poemo esas poem.o o po.em.o? E kad albino esas albin.o 
od alb.in.o? 
(Eduardo A. Rodi)
*
Pluse, existas plura radiki di qui la lasta literi konstitucas 
anke dezinenco, tale permisanta ambigueso. Kad exemple 
poemo esas poem.o o po.em.o? E kad albino esas albin.o 
od alb.in.o? [...] Ya on povas argumentizar ke ne existante 
la radiko po., poemo nur povas esar poem.o. E pro ke 
"albo femina" esas absurdajo, albino nur povas esar albin.o. 
Ma to interdiktus kreor future la radiko po., e pluse ka ni 
certesas ke ne existas altra vorti en qui vera ambiguajo esas 
posibla?
(Eduardo A. Rodi)


ALEGAR
*
Raportas Couturat ke la furtinto…esforcis paliatar sua delikto per 
patriotala motivi, alegante ke il volas retrodonar ta verko ad Italio…
ma ke il havis mala konoci pri historio…pro ke esas vera ke la armei 
di Bonaparte…spoliis Italio de multa artala verki… (humuroze…
bela homajo a la patrio dil bela arti!), ma la Gioconda ne esis tale 
"konquestata". Ol esis aquirata da François I, de Leonardo vivanta...
(Carlo Nardini) 


ALFABETALA
*
Kande Moyshe adportis sua petra tabeleto de la monto Sinai 
a sua populo, apud la dekalogo onu vidis stranja desegnuri 
od alfabetal literi ma ne en l'alfabeto Hebrea. 
(Bebson Y. Hochfeld)


ALFABETO
*
Ye favoro di Neutral esis la naturala alfabeto sen cirkonflexita 
literi, quin Esperanto sola ek la preske cent artificala lingui 
audacis ofrar a la mondo, pluse la plu naturala selekto di vorti 
en multa kazi, aparte en la pronomi, ube on forte kritikis la 
aprioria, tote artificala sistemacho di Esperanto. 
(Otto Jespersen)
*
Ido facile e glate solvis la problemo, prizentante alfabeto tre 
oportunigita e sen supersigni, do uzebla en irga domeno sen 
necesa adapti. 
(Gonçalo Neves) 
*
Kande on egardas la fakto ke en Azia ja eventis adminime 
partala westanizo exemple partala hispanizo en le Pilipina, 
partala holandizo en Indonezia e partala anglizo en Japonia, 
povus dicesar ke ni aziani ja sufice kustumas uzar l'alfabeto 
romana, t.e. ke existas ja ula bazo por aceptar Ido. 
(Shigeru Yoshida)


ALIANCO
*
Nia linguo esas quaze ciencal Franca idiomo kun streta alianco 
a la Italiana e la Hispana.
(Luther H. Dyer)


ALJERIANA
*
Pierre Guyotat, la lasta 'poeto mala', la 'maledikita' poeto di 
Francia, erste fameskis pro sua novelo "Tombo por 500.000 
Soldati", libro pri teroro sexual e violento dum la milito 
Franca-Aljeriana. 
(Hans Stuifbergen)


ALKO
*
Tempope me remarkas l'abreviuro "elk-posto". Kad ol
signifikas "elektronikala posto" ? Plu bona  abreviuro esas 
"e-posto". En Angla, "elk" = alko = granda cervo.
Forsan Santa Niklaus uzas rentiro por livrar mesaji per 
"elk-posto" en l'interreto! Kristonaskala saluti.
(Richard Stevenson)


ALKOHOLIKA
*
La sufixo "-ika" on uzas en Ido por "malada per...", do la 
KGD donas "kolerika, ftiziika, leprika, skrofulika, hidropsika, 
pestika, alkoholika, kordiika".
(Richard Stevenson)


ALTA
*
Ni konstatas en tala loki ke, se la Greki experiencis desespero, 
esis sempre per beleso e lua qualeso opresiva.  Tragedio, en ca 
tristeso orea, atingas sua maxim alta punto. 
(James Chandler)
*
Se on analizus la 5.000 maxim ofta Angla vorti, la procento di 
Anglo-Saxona e germanala vorti esus multe plu alta, me savas lo.
(Gonçalo Neves)
*  
Me tre admiras la alta spiritala filozofio di India yarmilala e qua 
esas alternativo a la tro materialista penso-maniero di Ocidento. 
(Jean-Claude Martignon)
*
Alta frequenci (siflado di uceli) mem esas plu forte trublata kam 
basa frequenci (la grondado di elefanti e leoni).
(Ronald Bijtenhoorn)


ALTARANGA
*
La Rusa prezidento Vladimir Putin revokis hiere sis altaranga 
generali. La motivo di ca revoko ne savesas. 
(Jean-Claude Martignon) 


ALTE
*
To quo funcionas tre bone ed es alte prizata en nacionala lingui 
da olua parolanti, povas esar obstaklo nevinkebla por stranjeri. 
Exemple, la chiniana toni e homonimi distingita nur per tono. 
(James Chandler)


ALTERNAR
*
Balde Simenon es kapabla alternar la suceso di Maigret 
kun romani psikologiala. 
(Ronald Bijtenhoorn)


ALTERNATIVA
*
Me ne tote komprenas la skopo di ta alternativa listo. Nun tre poka 
lingual diskuti eventas che Idolisto, do pro quo altra listo por idala 
diskuti?
Kelka monati ante nun, sro Martignon facis valoroza ed unika kontributo 
a nia centrala listo, ma nun nur mikra grupo povas profitar per lua savo
e diverseso di interesi. Tala situaciono* semblas a me dividiva e nenecesa.
(James Chandler)


ALTERNATIVO
*
Me tre admiras la alta spiritala filozofio di India yarmilala e qua 
esas alternativo a la tro materialista penso-maniero di Ocidento. 
(Jean-Claude Martignon)
*
Rezume, ni mustas krear nova kulturo! La alternativo es 
obediar la nun populara kulturo e durar nia tro-konsumema 
vivo-stilo, e sufror balda morto di nia civilizo, probabla morto 
di nia biosfero e certa extingo di la homaro.
(Peter Totten)


ALTERNATORO
*
Linguistikale, por nomizar mashini ed aparati ib'esas finalo
per -oro (od -atoro), samtempe tre internaciona e tre idala:
motoro, rotoro, generatoro, alternatoro, radiatoro, induktoro,
detektoro, kolektoro, konvertoro, statoro, akumulatoro,
aspiratoro, inhalatoro, kondensatoro, refraktoro, elevatoro,
transformatoro...
(Carlo Nardini)


ALTESO
*
La klimato komprenende anke dependas forte del geografial alteso. 
(Hans Cornioley)


ALTRAFORME
*
Me multe prizas la astronomio do me duros sendante mesaji pri 
astronomio (ed pri altra temi) ma altraforme, plu atraktiva e simpla, 
segun me.
(Fernando Tejon)


ALTRAKAZE
*
Malgre to, me chanjis en kelka kazi la tradukuri donita da Dyer, 
omisante Angla vorti qui esas arkaika od obsoleta ed adjuntante 
vorti plu moderna. Dyer donas ulakaze Britaniana espelo, 
ed altrakaze Usana espelo, sen evidenta motivo. 
(Robert Carnaghan)


ALTRALATERE
*
En Ido esas ankore friciono inter la principo di unsenceso (da 
Couturat) unlatere, e la importo di natural aspekto altralatere.  
Ta friciono es en Ido min granda kam en altra interlingui; 
tamen ol existas e produktas multa problemi linguala por ni.
(James Chandler)
*
Materialisti docis, ke omno cesas ye la morto. Altralatere on 
interpretis la nepersonala neutra absoluto Brahman, kom 
personala deo Brahma. 
(Jean-Claude Martignon)


ALTRALOKE
*
Sincere, me kredas jenar nulu, pro mea gramatikala licenco, 
plurfoye explikita, en mea dacho* (en la senco da Zmicier 
Lapcionak: parcelo, ube on agas plu libere kam altraloke), 
che Linguolisto.
(Carlo Nardini)


ALTRAMANIERE
*
Pluse, en Esperanto on ofte povas formacar la frazi altramaniere, 
evitante tal akumuleso di akuzativi.
(Gonçalo Neves)


ALTRE
*
Ni ne exajerez! Altre ni ridindeskus eventuale. Pro to ni devas 
bone dicernar quo esas mencioninda en nia konfero-listo. 
(Alfred Neussner)


ALTRU
*
Ek posho di altru on pagas facile.
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)
*
Qua difero esas, se unu es nigra e l'altru es blanka?
(Carlo Nardini)
*
"Quu" kom pronomo analogesas forme e substance a la cetera 
pronomi determinita, ulu, nulu, singlu, kelku, irgu, altru, omnu.
(Carlo Nardini)


ALUDAR
*
Proceso qua kontestas la expreso-libereso en Turkia. La 
roman-autoro Orhan Pamuk atakesas judiciale pro aludir 
la gentocido dil Armeniani.
(Jean-Claude Martignon) 


AMAR
*
Me ne es “bona” Nov-Zelandano pro ke me ne amas rugbio. 
Me preferas (Asocio) futbalo!
(Richard Stevenson)
*
Olim existis vilajana puerino, la maxim bela quan on povis vidar; 
elua matro amis lu fole, ed elua avino mem plu fole. 
(A. Vilfroy)


AMASE
*
La Polona mediki ekmigras amase a la west-Europana landi. 
Belorusa e Ukrainana mediki ekmigras a Polonia. 
(Jean-Claude Martignon)


AMASO
*
Pro ke l'amaso monetala esas plu granda pro l'Euro, la spekuli 
pri la kursi monetal esas plu desfacila e do la moneto esas plu 
stabila. 
(Christophe Gaubert)


AMATORA
*
Irgakaze, me ne oblivias ke la Sekretario pri Aferi Linguala 
esas ne me ma vu, e ke lo signifikas ne nur vua autoritato, 
ma anke vua kapableso por decidar ka forsan mea kriterio 
amatora esas tote eroroza. 
(Eduardo A. Rodi)


AMAZONANO
*
[...] la deskovro di Kalifornia (en 1532 da Hernán Cortés, qua 
nomizis la peninsulo segun Kalafia, la rejino di tribuo mitala de 
nigra amazonani) [...]
(Hans Stuifbergen)


AMBA
*
Amb adverbi koncernas quanto, mas "plue" indikas augmento 
di quanto, dum ke "pluse" montras adjunto di quanto ad altra quanto. 
En la unesma kazo koncernesas do nur un quanto qua augmentas, 
dum ke en la duesma on parolas pri plura quanti qui adjuntesas 
l' una al altra. 
(Gonçalo Neves)
*
Me interesis me ad Ido cirkume en 1960 danke a mea amiko
Andreas Juste qua jus esis felica ed entuziasmoza renkontrir
ta linguo quan il judikis multe plu moderna e remarkinda 
kam Esperanto quan ni amba praktikabis dum la milito. 
(Jacques Bol)


AMBASADERO
*
Ca instanto me lektas interesanta libro pri Kiev. Ol es skribita 
dal unesma Nederlandana ambasadero en Ukraina, e naracas 
tre interesanta historii. 
(Hans Stuifbergen) 


AMBICIO
*
Li nule konceptas Satano kom "longa reda kerlo kun korni", 
li opinionas ke lu esas la inkarnaco di omno qua esas la proprajo 
dil homala naturo : la fiereso, la ambicio, la sexuala deziro, 
la individualismo. 
(Jean-Claude Martignon)


AMBIENTO
*
Nia amiko Vlado questionis nelonge ante nun quo signifikas la 
vorto "ambiento". En la Germana la traduko esas : Umwelt, 
Umgebung. En la Angla e la Franca la traduko esas : environment 
(Angle) e environnement (France). Quankam la vorto ambiento 
uzesas sen asterisko, ol esas sat recenta e me ne savas kad ol esis 
oficaligita, omnakaze la dicionario-redakteri obliviis ol. 
(Jean-Claude Martignon)


AMBIGUAJO
*
La du unesma paro esas diferigebla skribe, pro ke la 
unesma komencas sempre per majuskulo (e to, nur 
se la vorto ne komencas la frazo, nam lore, amba vorti 
komencus per majuskulo). Koncerne la duesma paro, 
la vorti formacebla per ta radiko dusenca esus nule 
diferigebla. Tamen, semblas ke Ido funcionas bone 
malgre l'ambiguajo.
(Eduardo A. Rodi)
*
Tamen la manko di obligala akuzativo en Ido ofte genitas 
ambiguaji. 
(Gonçalo Neves)


AMBIGUESO
*
Pluse, existas plura radiki di qui la lasta literi konstitucas 
anke dezinenco, tale permisanta ambigueso. Kad exemple 
poemo esas poem.o o po.em.o? E kad albino esas albin.o 
od alb.in.o? 
(Eduardo A. Rodi)


AMELIORAR
*
Inter la multa temi por qui l'Idisti havas intereso esas certe 
la propozi por ameliorar sua linguo. 
(Andreas Juste)


AMERIKANO
*
L'Unionita Stati di Nord-Amerika debas lia rapida e granda prospero 
a plura favoroza cirkonstanci, qui hike ne enumeresez. Ma lo maxim 
favoroza inter omni esis l'uneso dil linguo, per qua l'Amerikano havas 
ne nur un lando, ma un tota kontinento kom patrio.
(Wilhelm Ostwald)


AMIKALA
*
Kad ilua intenco esis amikala od enemikala? 
(Jean-Claude Martignon)


AMIKO
*
Bon jorno, kar amiko, quale vu standas ca-die?
(Paolo Lusana)
*
Ma ne pensez, kar amiko, ke mea kurajo falis pro to, quon me sufris 
de la milito, e pro la ruda frapo quan on jus donis a me.
(Hans Cornioley) 
*
Camiel informita pri nia existo demandis renkontrar ni e pose 
ni laboris ensemble; la quar pari (gespozi) divenis amiki 
ed interrenkontris adminime unfoye po yaro. 
(Jacques Bol)


AMO
*
La puerini (e puerini es ca docila kreuri evanta 12 o 14 yari 
qui venas a la skolo, volvita de pedi til kapo en veli di sua 
des-honoro), nur devas obediar la patro, chefo, patriarko, 
amo di sua korpo, di sua vivo e di sua destino. 
(Hans Stuifbergen)


AMOZE
*
La rentierino regardis amoze sua rozieri.
(Paolo Lusana)


AMSTERDAMANO
*
Pos la produkto di ta filmo il (ed Ayaan Hirsi Ali) minacesis 
per mortigo. 
Il ja minacesis antee, ma ca-foye la minaci semblis plu serioza. 
Theo van Gogh, forte kredante ye la libereso di opinion-expreso, 
refuzis protektar su, e restis marchante e biciklagante inter omna 
Amsterdamani. 
(Hans Stuifbergen)


AMUZIVA
*
Preferez libro instruktiva kam libro amuziva.
(Paolo Lusana)


ANALIZAR
*
Ni probez analizar tale la propozo dal amiko Hunter, se mem ol 
aparas unesmavide astoniva  
(Andreas Juste)
*
Se on analizus la 5.000 maxim ofta Angla vorti, la procento di 
Anglo-Saxona e germanala vorti esus multe plu alta, me savas lo.
(Gonçalo Neves)


ANALIZIVA
*
Ni remplasis la simpla timo di nia ancestri per filozofiala 
ed epistomologial instrumenti tre komplexa ed analiziva. 
(James Chandler)


ANALIZO
*
La kontenajo anke esis deschifrata: nocioni di kombinal analizo, 
ilustrita per exempli di vario kun senlimita repeto. 
(James Chandler)


ANALOGESAR
*
"Quu" kom pronomo analogesas forme e substance a la cetera 
pronomi determinita, ulu, nulu, singlu, kelku, irgu, altru, omnu.
(Carlo Nardini)


ANARKIISTO
*
Omnakaze en Ido, ni ne bezonas anarkiisti, ili ja dominacas Esperanto 
e devas restar ibe. 
(Bebson Y. Hochfeld)
*
Koncerne la monarkiisti, la precipua autoro di Ido, Louis de Beaufront, 
esis monarkiisto e kreis lua linguo prefere por monarkiisti kam por 
anarkiisti. 
(Bebson Y. Hochfeld) 


ANATOMIALA
*
Nemediate de la Greka  'kokkyx' venas la vorto anatomiala 
'coccyx', kocigo, mikra osto en la infra extremajo di la spino, 
proxim l'anuso. Segun l'anatomiisto Riolano (1577-1657) la 
nomo di ca mikra osto debesas forsan a lua simileso a la beko 
dil kukulo, o forsan a la son-simileso dil flatuo dil anuso a la 
bramado di ta ucelo.
(Carlo Nardini)


ANATOMIISTO
*
Nemediate de la Greka  'kokkyx' venas la vorto anatomiala 
'coccyx', kocigo, mikra osto en la infra extremajo di la spino, 
proxim l'anuso. Segun l'anatomiisto Riolano (1577-1657) la 
nomo di ca mikra osto debesas forsan a lua simileso a la beko 
dil kukulo, o forsan a la son-simileso dil flatuo dil anuso a la 
bramado di ta ucelo.
(Carlo Nardini)


ANCESTRO
*
Ni remplasis la simpla timo di nia ancestri per filozofiala ed 
epistomologial instrumenti tre komplexa ed analiziva. 
(James Chandler)


ANCIENA
*
Malgre mito ke Napoléon prizis la sistemo decimala, fakte 
il desprizis ol. Kande il deskovris ke on facis nova mapo oficala 
kun skalo decimala, il imperis ri-uzo dil skalo anciena di Cassini. 
(Robert Carnaghan)
*
Evidente l'anciena Romani voyagis sinistre ed anke la kavalki 
por ke li uzez la dextra manuo kun espado protektar su. 
(Richard Stevenson)
*
Olim, dum konversado kun anciena kompano di me, ilqua reputesis 
pro sua evidenta grosiereso, semblis a me deskovreskar, ke dop ilua 
aparant absurdaji, celesas ya ul-grada veraji, quin on devas agnoskar.
(Partaka)


ANCIENESO
*
Nova avionala acidento perdigis la vivo ye 107 personi, pasinta
-saturdie, en Nigeria. Ico eventas min kam du monati pos unesma 
aviono-aplasto qua produktabis 117 viktimi. La tro granda ancieneso 
dil mashini e la suborneso dil autoritatozi semblas esar la precipua 
kauzi di ca katastrofi.
(Jean-Claude Martignon)


ANDORANA
*
Ho, yes!, me anke askoltis a la Andorana reprezentanti kantante 
per la Kataluna, gratuli!. 
(Adrian Pastrana)


ANGLA
*
Nu! Ni qui parolas la Angla pensas ke nia linguo esas pasable bona, 
malgre la fakto ke la Angla vortaro esas mixuro derivita de la Franca, 
la Germana, la Latina, e de altra lingui. 
(Luther H. Dyer) 


ANGLIA
*
On dicas, ke la germana politikisti aceptis ta sistemo pro ke li recevis 
de Anglia ferma aserti oficala ke la Imperio Britaniana 
balde adoptus la sama sistemo! 
(Robert Carnaghan)


ANGLO
*
La Angli divenas furioza pro la Usana filmo "The patriot" qua reprezentas 
la Angla militisti dum la milito por la Usana sendependeso (1776-1783) 
quale mortigera bruti, prekurseri di la Germana nazista trupi. Stranje 
ke dum tempo di "globalismo" la Usani gloriizas la maxim shovinista 
patriotismo. 
(Jean-Claude Martignon)
*
Sisadek yari ante nun, segun demando da Stalin, la Anglosaxona 
federiti (Usani ed Angli) bombardigis la urbo Dresden.
(Jean-Claude Martignon)
*
Anke la Franca defini esas generale plu preciza e min idiotisma 
kam, ex. la Angla, ma ca defini e la granda nombro di Franca 
sinonimi ne trovata en la ne-Romana lingui ofte embarasas, Angli, 
Germani, e c.
(Luther H. Dyer) 


ANGLOPAROLANTO
*
De la Angla vidpunto, Ido «formikumas» en la vortaro, en la 
ordinara texto, kun Francaji qui semblas kelke stranja e baroka 
a la Angloparolanto.
(Luther H. Dyer) 


ANGLOSAXONA
*
Sisadek yari ante nun, segun demando da Stalin, la Anglosaxona 
federiti (Usani ed Angli) bombardigis la urbo Dresden.
(Jean-Claude Martignon)


ANIMALO
*
Me tre joyas ke la parlamento di Britania decidis kontre la chaso di foxi. 
Me kredas ke es extreme kruela chasar animali 'nur pro sporto'. 
(Hans Stuifbergen)
*
"On asertis a me", dicis la Kato, ke vu havas la doto chanjar vu ad 
omnaspeca animali; ke vu povas exemple transformar vu a leono, 
ad elefanto." 
(A. Vilfroy)
*
Justa ago esas: Ne mortigar nek homi nek animali, ne prenar 
to quon on ne recevas voluntale, ne vivar nechaste. 
(Jean-Claude Martignon)


ANJELO
*
Inter multa anjeli me selektis un por tu, qua vartas tu, lu flegos tu. 
(Christophe Gaubert)
*
Tua anjelo kantos kun tu, lu ridos kun tu omnadie e tu sentos 
sua amoro e tu esos felica. 
(Christophe Gaubert)


ANKE
*
Ube profito, ibe anke merito
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)
*
La milito raptis a ni ne nur nia neremplasebla duktero Louis Couturat, 
ma anke nia reprezentiva organo, la revuo Progreso. Anke pos 
la riestabliso dil komuna laboro internaciona Progreso ne riviveskis.
(Siegfried Auerbach) (Progreso tomo VIII nro. 81, januaro 1931)
*
"Okulo-por-okulo, dento-por-dento" ne es reala puniso-filozofio, 
quankam - me konfesas - anke me tre ofte es tre tentata pensar 
talamaniere. 
(Hans Stuifbergen) 


ANKORE
*
Me havas ankore tri avi.
(Paolo Lusana)


ANMO
*
Me salutas tre joyoze la rinasko di Progreso. Kara nomo 
e lumifanta signo memoriganta da omna sincera Idisti lia 
unesma bela batalii por Ido e nia eminenta valoroza pioniro 
Couturat qua, kun Louis de Beaufront, esis l'anmo e la 
propulsilo di nia movado. 
(Paolo Lusana, 1930) 
(From Progreso tomo VIII nro. 81, januaro 1931) 


ANONIMA
*
Dum la lasta kunsidi la centro di la diskuti esis la anonima 
Ido-projeto, qua prizentesis da sro Couturat vice la autoro; 
nulu ek la membri di la komitato savis altra kozo pri la 
autoro kam la negativa, ke ol debesas nek a Couturat, 
nek a Leau, nek ad ula membro di la komitato ipsa.
(Otto Jespersen)


ANONIME
*
Kad ankore existas exemplero dil original Ido-projeto, 
skribita (anonime) da Louis de Beaufront, e prizentita a
la Delegaciono en 1907 ?  
(James Chandler)


ANTE
*
Nula komenco ante bona pripenso
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)
*
Me esperas povor pagar vu ante du monati. 
(Otto Jespersen)
*
Ne laudez la jorno ante la vespero (germana proverbo). 
(Eberhard Scholz)
*
En Ido esas distingo inter prepozicioni tempala ante/pos, e 
prepozicioni spacala avan/dop. Komparebla distingo ne existas 
generale en la lingui naturala.
(Carlo Nardini)
*
Pos la milito on evitis aranjar "kongreso" pro ke on opinionis, 
ke nomizar nia konferi kom kongresi, esus exajero pro 
la poka partoprenanti kompare a la periodo ante la milito. 
(Alfred Neussner)
*
Plura monati ante nun, me esforcis apertigar nova diskuto-forumi 
en e pri Ido konocata kom "La Forumi Idala". Me konstruktis li, 
mantenis li, e plukonocigis li. 
(David Mann)
*
Europa divenos spiritala kolonio di altra lando, sive Usa sive 
India, ante divenor lua ekonomiala e politikala kolonio. 
(Jean-Claude Martignon)


ANTEA
*
En kosmologio on aplikas la termino a nia universo, nam 
on konceptas ke povas existar antea e posa universi. 
(Wikipedia)
*
On ne darfas chanjar la vort-uzo sen mea antea konsento. 
(Gonçalo Neves)


ANTEE
*
Forsan balde itere ca forumi rikreesos da lu, do me vartas 
nepaciente por enirar oli quale me ja facis antee dufoye. 
(Fernando Tejon)


ANTOLOGIO
*
Do: me esperas, ke altra Idisti volos tradukar poezio. Ni facez 
nov Antologio en qua trovesus poezio, kurta prozo ed altra "kozi 
kulturala". Qua volas helpar?
(Eric Dickens)


ANTROPOLOGIISTO
*
Quale la Baski ed ul altra Kelt-Iberiana populi, le Berber es enigmo 
che antropologiisti. Li nomizis su la Filiuli di Ombro e la Filiini dil Nokto. 
Segun un teorio, li migris dum prehistoria epoko de Hispania ad Afrika. 
On dicas ke lia linguo es parento dil Walsana, e ke lia sango-grupi 
similesas ti dil Baski. 
(James Chandler) 


ANUNCAR
*
En januaro 1920 Schneeberger kom prezidero dil akademio 
anuncis la rikomenco dil akademiala labori. 
(Hans Cornioley)


ANUSO
*
Nemediate de la Greka  'kokkyx' venas la vorto anatomiala 
'coccyx', kocigo, mikra osto en la infra extremajo di la spino, 
proxim l'anuso. Segun l'anatomiisto Riolano (1577-1657) la 
nomo di ca mikra osto debesas forsan a lua simileso a la beko 
dil kukulo, o forsan a la son-simileso dil flatuo dil anuso a la 
bramado di ta ucelo.
(Carlo Nardini)


APARAR
*
Ni probez analizar tale la propozo dal amiko Hunter, se mem ol 
aparas unesmavide astoniva  (Andreas Juste)
*
L'aquo havas koloro blua maxim blindiganta, quan me ultempe vidis, 
sen ula ombro nek obskureso. On kredus vidar glaso de la maxim 
klara lakto e, pro ke la suno trapasas la liquida maso, on vidas 
tre distingeble omno quo esas sub l'aquo, e la maro aparas 
kun omna sua habitanti. 
(Tom Lang)
*
Pardonez me pro sendar ca mesajo dufoye. Unesme, ca-dimeze 
me ja sendis olua origino a ca forumo, ma regretinde ol ne aparis ibe 
dum ke me vartis du hori (normale mesajo pos sendeso aparas pos 
admaxime kin minuti). 
(Hans Stuifbergen)
*
Kande la pluvo cesabos, forsan aparos en la nubi ciel-arko.
(Paolo Lusana)
*
En 1929 il kreas dum restado en la urbeto Delfzijl (Nederlando) 
la personajo Maigret, policestro en Paris. La parisana policisto es 
tre populara ed entote 72 romani pri Maigret aparas, la lasta en 1972. 
(Ronald Bijtenhoorn)


APARATO
*
Linguistikale, por nomizar mashini ed aparati ib'esas finalo
per -oro (od -atoro), samtempe tre internaciona e tre idala:
motoro, rotoro, generatoro, alternatoro, radiatoro, induktoro,
detektoro, kolektoro, konvertoro, statoro, akumulatoro,
aspiratoro, inhalatoro, kondensatoro, refraktoro, elevatoro,
transformatoro...
(Carlo Nardini)


APARTA  
*
En la vorto Europo la grupo eu esas diftongo, dum ke 
en la vorto neuzebla ol sonas quale du aparta vokali. 
(Gonçalo Neves)


APARTE
*
Ye favoro di Neutral esis la naturala alfabeto sen cirkonflexita 
literi, quin Esperanto sola ek la preske cent artificala lingui 
audacis ofrar a la mondo, pluse la plu naturala selekto di 
vorti en multa kazi, aparte en la pronomi, ube on forte 
kritikis la aprioria, tote artificala sistemacho di Esperanto. 
(Otto Jespersen)
*
Me agnoskas ke ne es sempre facila decidar, kad on devas uzar 
substantivo per -o, -uro, -ajo, -ado, aparte kande koncernas 
abstrakta koncepto.
(James Chandler)


APARTENAR
*
En oktobro samyara kreesis la tale nomata Komitato di la 
Delegitaro, a qua apartenis 12 membri.
(Gonçalo Neves)


APENE
*
L'eniro esas mem tante streta, reze la maro, ke por trapasar 
la basa aperturo, la vizitanti mustas kushar su en la kanoto, 
e same la remisto, qua livante sua remilo, kushas su funde 
la kanoto e tiras per la manui kateno fixita ye la supra paro 
dil enireyo. On vidas per to ke ta enireyo esas tre basa, apene 
alta de un metro. 
(Tom Lang)
*
Mea komputoro ne plu funcionis. Kun amiko ni deskovris 
ke Roxio efektigas konflikto, apene detektebla, ma qua febligis 
la sistemo. 
(Hans Stuifbergen)


APERTAR
*
En Ido on regule formacas l’adjektivo apertita del transitiva 
verbo apertar. 
(Gonçalo Neves)


APERTIGAR
*
Plura monati ante nun, me esforcis apertigar nova diskuto
-forumi en e pri Ido konocata kom "La Forumi Idala". 
Me konstruktis li, mantenis li, e plukonocigis li. 
(David Mann)


APERTITA
*
En Ido on regule formacas l’adjektivo apertita del transitiva 
verbo apertar. 
(Gonçalo Neves)


APLIKAR  
*
En kosmologio on aplikas la termino a nia universo, nam on 
konceptas ke povas existar antea e posa universi. 
(Wikipedia)


APLIKEBLA
*
Yen fatal deklaro, qua forte impresas kande ol venas de katedro. La rezono es sempre la sama: on ne audas pri ol, on ne vidas ol, do ne existas ol! La sama rezono esus aplikebla ad Esperanto: exter la movemento on ne audas pri ol, on ne vidas ol, tamen ol existas. 
(Gonçalo Neves)


APRIORIA
*
Ye favoro di Neutral esis la naturala alfabeto sen cirkonflexita literi, 
quin Esperanto sola ek la preske cent artificala lingui audacis ofrar 
a la mondo, pluse la plu naturala selekto di vorti en multa kazi, 
aparte en la pronomi, ube on forte kritikis la aprioria, tote artificala 
sistemacho di Esperanto. 
(Otto Jespersen)
*
Dr. Nicolas emfazis kom avantajo di sua sistemo fondita 
sur aprioria principi, ke ol esas konstruktita segun solida 
studio di la legi di mnemoniko e konseque esas aparte 
facile memorebla.
(Gonçalo Neves)


APROBAR
*
Per la detala exameno di ta projeto on tamen ne aprobis ol en omna partikularaji, nek koncerne la gramatiko nek koncerne la selekto di vorti. 
(Gonçalo Neves)


APTA
*
On mustas unesme krear mashino por fabrikar pekunio-bilieti. Per la jus imprimita pekunio-bilieti on povus facile pagar apta komputor-laboristi qui facile kreus la traduko-programo por komputori, o posh-tradukilo. (Fernando Tejon)


APTESO
*
Ido ja montras apteso por literaturo, e tradukuri di klasika skriptaji 
esas tre dezirinda, ma me kredas ke Idisti hodie devas produktar 
nova  kontributaji. Moderna literaturo, anke teknologio o cienco 
esas tre apta skopo por nia linguo. 
(Richard Stevenson)


AQUO
*
Aquo e pano suficas al sano.
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)
*
En aquo desklara on peskas facile. 
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)
*
Quon vu drinkis? Me drinkis poka vino e multa aquo.
(Paolo Lusana)
*
Me volis netigar mea magiolibro. La binduro esis tote makulizita 
per fumuro. Ma apene me komencis fricionar ol, ke la libro 
eskapis de mea manui e ke ol plunjis aden kuvego plena de 
aquo qua stacis avan me. Ica aquo qua ye la preirinta instanto 
esis tote fresha, subite ebulieskis... Nekredeble! 
(Jean-Claude Martignon)
*
Ye certena vesperi, an la maro, ye la bazo di la monti, nokteskas 
sur la perfekta kurvo di mikra bayo, ed angoroza ampleso levas 
del aqui silencoza.  
(James Chandler)    
*
Jacques Benveniste, qua pruvis ke l'aquo havas memoro.
(Eduardo A. Rodi)
*
Edward Cussler e Brian Gettelfinger, qui probis determinar ka homo 
natas plu rapide en aquo od en siropo.
(Eduardo A. Rodi)


ARABA
*
Il entraprezis plura expedicioni aden Hispania, vinkis l’armeo 
di Alfonso VI proxim Badajoz, pose destronizis la diversa sterila 
Araba princi, konquestis Granada e mastresis tota Islamana Hispania.
(James Chandler)
*
En Italiana, pri linguo o altro tote ne-komprenebla, on dicas "to es
Araba/Turka por me". Kande on imperas kelko, e on desobediesas, 
on dicas severe "nu, ka me parolas Turka/Araba?" (exemple docisto 
a skolani desobedianta).
(Carlo Nardini)


ARABIANA
*
Transformante klisho aden paradoxo, en Marrakech l’Arabiana Nokti 
transvivas ye 8 longitudo-gradi weste de Greenwich.
(James Chandler)


ARABO
*
Recente raportesis ke la facanti dil ataki nunatempe kontre Judi, 
e kozi Judala (domi, butiki, sinagogi e.c.), en Europa esas maxim 
ofte Arabi. Tamen Arabi esas semidi quale Judi esas semidi. 
(Robert Carnaghan) 


ARANJAR
*
Ye 5 marto 1960 explozas en la portuo di Havana, navo de municiono. 
Deki de homi mortas. On konjektas, ke la usana Servado Sekreta aranjis 
la explozo. 
(Ronald Bijtenhoorn)
*
Me joyas ke [...] itere esas pronta diskursar pri Ido, e certe nia amiki
en Berlin helpos aranjar omno ibe. 
(Günter Anton)


ARBITRIALE
*
Dum la diskuti on balde vidis, ke ne mem un membro di la komitato 
esis pronta aceptar linguo di la aprioria tipo kontenanta arbitriale 
selektita vorti, ma ke omni favoris la maxim ampla uzo di la elementi 
ja internaciona di la naturala lingui. 
(Otto Jespersen)


ARBITRIO
*
Mea-opinione, esis arbitrio atribuar a internaciona radiko signifiko 
diferanta kam la propra naturala. Esis arbitrio e detrimento pluse, 
pro ke selektinte radiko 'milit' por 'war', on ne plus disponabas 
konvenanta radiko por l'adjektivo 'military', relatanta la trupi armizita, 
qui ne sempre esas "at war". 
(Carlo Nardini)


ARBORO
*
Proverbo germana : Pomo falas ne fore de arboro. 
(Eberhard Scholz)
*
Certe la sistemi tradicionala ne es perfekta. Li bezonas emundo 
de tempo a tempo. Li kreskis quale arbori. 
(Robert Carnaghan)


ARGUMENTAR
*
L’idealisti argumentas ke la hexagonal chambri es necesa formo 
di absoluta spaco o, adminime, di nia intuico di spaco. 
(James Chandler)


ARIDA
*
Robert Carnaghan es facanta laboro pacienta e minucioza, 
pri nova vorti precipue ciencala e teknikala, qui es sendubite 
necesa en Ido, quale en omna lingui, quankam ofte oli povas 
semblar kelke arida, esante fora de l'ordinara uzado. 
(Carlo Nardini)


ARISTOKRATO
*
Demando por judiciala informo komencesis, hiere, dal statala 
advokataro di Grasse (urbo an la mediteraneala marboro) pos 
la desaparo depos la 6ma di novembro di Angla aristokrato, 
evo 66 yari, en Cannes ube lu sejornis. Anthony Ashley Cooper, 
komto de Shaftesbury, deskriptesas kom "extravaganta homo" 
dal inquestisti qui exploras precipue la medio dil nokto-debocheri, 
qua tre prizesis dal sisadek-yarulo. 
(Jean-Claude Martignon) 


ARIVAR
*
Kande ni arivis en la albergo, ni recevis nia chambro. – Arivinte 
en la albergo ni recevis nia chambro.
(Günter Anton)
*
Linguistike Ido arivis ube Esperanto ne povis arivar, pro historiala 
cirkonstanci qui ne es dissekinda hike. 
(Gonçalo Neves)
*
"Kande vi pregas, dicez: Patro, vua nomo esez santigata, vua regno 
arivez; nia singladia panon donez a ni diope; e remisez a ni nia peki, 
nam anke ni remisas ad irga nia debanto; e ne duktez ni aden tenteso." 
(Lukas 11:2-4) (Michael Talbot-Wilson)
*
Arivinte ye la pedo di la monteto, ni haltis.
(Paolo Lusana)
*
Kande la pupeo arivis a la plajo, lu saltis, quale rano, a la aquo.
(Fernando Tejon)
*
Arivez maxim rapide kam posible. 
(Paolo Lusana)
*
Kande vu arivabos hike, belega peizajo charmos vua vidado.
(Paolo Lusana)


ARJENTINA
*
Koncerne vua questiono, hiere me saveskis (per l'omna jurnalaro 
e per televiziono, pri la vinko di "Los Pumas" (l'esquadro 
Arjentina di rugbio). To esis surprizanta e historiala rezultajo, 
qua fierigas la rugbiemi nacionala. 
(Eduardo A. Rodi)
* 
Me komencus per autoro plu facila kam lu, se me probus tradukar 
literaturo Arjentina. 
(Eduardo A. Rodi)  


ARJENTINIA
*
Arjentinia: Pro quo ne kun "g" kam en preske omna lingui? 
Certe la pronunco esus diferanta, ma la pronunco di nia 
"Arjentinia" anke ne tote konkordas kun ta en Hispana 
od Angla. Pro quo do ni skribas arJentinia? (N.B. Me ne 
volas chanjar irgo, nur saveskar pro quo ni elektis ta posibleso 
vice altra - qua semblas a me plu logikoza) 
(Steve Walesch)


ARKAIKA
*
Malgre to, me chanjis en kelka kazi la tradukuri donita da Dyer, 
omisante Angla vorti qui esas arkaika od obsoleta ed adjuntante 
vorti plu moderna. Dyer donas ulakaze Britaniana espelo, 
ed altrakaze Usana espelo, sen evidenta motivo. 
(Robert Carnaghan)


ARMO
*
Me opinionas ke la moderema partisi dil mondo bezonas interhelpar 
e kooperar, por afrontar koordine problemi quale globala varmesko 
ed armi amas-destruktiva. 
(James Chandler)  


ARM-ARKO
*
La sioro dicas ke, «buslo esas tote obsoleta de 1889». 
La uzo esas sendube obsoleta, ma ne la vorto. On lektas 
pri kozi mem plu «obsoleta», ex. la piramidi, arm-arki e flechi.
(Luther H. Dyer) 


ARMENIANO
*
Proceso qua kontestas la expreso-libereso en Turkia. La 
roman-autoro Orhan Pamuk atakesas judiciale pro aludir 
la gentocido dil Armeniani.
(Jean-Claude Martignon) 


ARMEO
*
Depos 1874 la suis armeo, bazita sur la pura defensoprincipo 
kom kondiciono dil politikala neutreso, es nacionala, ne plus 
la sumo di kantonala kontingenti. 
Omna suisa homulo legale obligesas servar en l'armeo kom soldato, 
suboficiro od oficiro, en la helposervo o (kom sanesale neapta) 
pagante specal imposto; l'obligo duras del 20. til la 60. vivoyaro. 
(Hans Cornioley)
*
Il entraprezis plura expedicioni aden Hispania, vinkis l’armeo di Alfonso 
VI proxim Badajoz, pose destronizis la diversa sterila Araba princi, 
konquestis Granada e mastresis tota Islamana Hispania.
(James Chandler)
*
Ica mili di Ido-lernanti restas por me til nun nura "fantoma armeo", 
se on ne irgon pri to remarkas: 3000 lernanti, -- e nulu de li til nun 
suplikis exemple pro specimeni di nia revui, pro katalogo di Ido-libri!
Irge ne kredebla , ke ibe existas vere Ido-lernanti!
(Alfred Neussner)


ARNESAR
*
Qua bona esas, anke arnesas
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)


ARSENALO
*
La influo di la vetero ye sono facinas Michael Garstang ja dum 
multa yari. Kom meteorologiisto, ligita a la Universitato di Virginia, 
il disponas granda arsenalo di mezur-instrumenti.
(Ronald Bijtenhoorn)


ARTALA
*
Raportas Couturat ke la furtinto…esforcis paliatar sua delikto per 
patriotala motivi, alegante ke il volas retrodonar ta verko ad Italio…
ma ke il havis mala konoci pri historio…pro ke esas vera ke la armei 
di Bonaparte…spoliis Italio de multa artala verki… (humuroze…
bela homajo a la patrio dil bela arti!), ma la Gioconda ne esis tale 
"konquestata". Ol esis aquirata da François I, de Leonardo vivanta...
(Carlo Nardini) 


ART-AMATORO
*
En "Progreso" L. Couturat diskursas pri la furteso di la Gioconda 
de la Muzeo Louvre, ye la 22.ma agosto 1911… vera trauro, por 
omna art-amatori… granda joyo, ye savesko ke la nekomparebla 
verko esas ritrovita...
(Carlo Nardini) 


ARTIFICALA
*
En junio 1907 la Delegitaro por adopto di internaciona helpolinguo 
segun sua statuti elektis la komitato, qua devis decidar, qua linguo 
artificala esas la maxim konvenanta por introduktesar en internaciona 
komuniki. 
(Otto Jespersen)
*
Ye favoro di Neutral esis la naturala alfabeto sen cirkonflexita literi, 
quin Esperanto sola ek la preske cent artificala lingui audacis ofrar 
a la mondo, pluse la plu naturala selekto di vorti en multa kazi, 
aparte en la pronomi, ube on forte kritikis la aprioria, tote artificala 
sistemacho di Esperanto. 
(Otto Jespersen)
*
Se yes, kad on povus explikar a me, pro quo on volas remplasar 
nia bone funcionanta e bone konocata e(d), por riintroduktar 
l'artifical "kaj", quon me volunte lasus al espisti? 
(James Chandler)


ARTIFICAJO
*
Me ne parolas pri vorto per qua on povas signifikar komputorala 
dokumento, ultre ke me opinionas ke ne esas vera dokumento ma 
komputorala artificajo.
(Michael Talbot-Wilson)


ARTIFICALE
*
Omna ta desfacilaji povas eliminesar per l'introdukto di neutra 
linguo, adaptita al pensado dil prezento, do artificale parlaborita. 
(Wilhelm Ostwald)


ARTIKLO
*
La "Journal of Clinical Psychiatry" qua publikigis artiklo en qua
on propozis nomo por la kustumo di (vi pardonez) metar obsede 
onua fingro en onua nazo.
(Eduardo A. Rodi)
*
artikl.o esas sive vorto-klaso o skribajo en jurnalo, revuo o simila.
(Eduardo A. Rodi)
*
Anke vu povas kunlaborar editante la artikli qui ja publikigesis 
por plubonigor li o kreante nova artikli pri temi quin vu bone konocas. 
(Wikipedia)
*
Me recente joyoze konstatis ke Ido aparis en la duesma kategorio 
di lingui che la hempagini de Wikipedii, pro ke nun la Idala 
Wikipedio havas plu kam mil artikli. 
(Philippe Cloutier)
*
Me ya celebras, ke vu tre prizas la Kataluna e l'Okcitana..., e, quale vu, 
anke me regretas la skarsa developo d'ica lasta che Wikipedia kelke 
plu kam 500 artikli, se me bone memoras. 
(Partaka)


ARTISTO
*
Hodie, me tre volunte deziras invitar vi omna promenar tra l'impresiva 
verko di tal original artisto. 
(Partaka)
*
Omna biblioteko havas 'inferno', omna arto havas sua submondo. 
Tale existas longa tradiciono di verki ombroza, imaji quin kreis 
l' artisto erste por sua propra plezuro e rare por la kolektero. 
(Hans Stuifbergen)
*
L' artisti e la ciencisti esas grande utila a la homi.
(Paolo Lusana)


ARTO
*
Omna biblioteko havas 'inferno', omna arto havas sua submondo. 
Tale existas longa tradiciono di verki ombroza, imaji quin kreis 
l' artisto erste por sua propra plezuro e rare por la kolektero. 
(Hans Stuifbergen) 
*
Judo mustas esar kombat-arto. [...] Tamen me ofte dicas ke 
Judo, Karate, Kungfu edc. esas arti milital. [...]
(Bebson Y. Hochfeld)


ASERTO
*
On dicas, ke la germana politikisti aceptis ta sistemo pro ke li recevis 
de Anglia ferma aserti oficala ke la Imperio Britaniana balde adoptus 
la sama sistemo! 
(Robert Carnaghan)


ASIDUA
*
Me gratulas omna kontributanti qui helpas konstruktar ica 
edifico. Espereble ni balde devancos Interlingua, e kad uldie 
mem rajuntos Esperanto? Per l'asidua laboro di nia Wikipediisti 
lo es posibla! 
(James Chandler)


ASIDUESO
*
Nur asidueso havas suceso.
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)


ASISTANTA
*
La membri asistanta havis la sequanta patrala lingui: Franca, 
Germana, Angla, Dana, Italiana, Polona (Rusa).
(Otto Jespersen)


ASISTAR
*
La inventinti di linguala sistemi invitesabis asistar o persone o 
per reprezentanto por defensar sua sistemi.
(Otto Jespersen)
*
Me ne povas asistar pro manko de pekunio. Me tre esperas 
ke multi asistos.
(Michael Talbot-Wilson)
*
Regretinde nula stenografisto asistis por skribar omna nia 
diskuti en Paris; se existabus oficala stenografala raporto, 
lore, segun mea ferma konvinkeso, la vasta plumulto de 
la ataki e kontre de Beaufront e kontre la tota Komitato 
forfalabus fiaskatre e sen efekto. 
(Gonçalo Neves)


ASOCIAR
*
Nam on kustumale asocias Islamo kun l’Esto, semblas kelke 
bizara ke minareti vinkas kirko-kloshturmi.
(James Chandler)


ASPEKTAR
*
Me ne memoras quale to eventis, ma uladie ta ligna bloko esis 
en la laboreyo di olda karpentisto di qua vera nomo esis maestro 
Antonio, malgre ke omni surnomizis lu "maestro Cerizo" pro ke 
la extremajo di lua nazo sempre aspektis brilanta e reda, same 
kam matura cerizo.
(Fernando Tejon)


ASPIRATORO
*
Linguistikale, por nomizar mashini ed aparati ib'esas finalo
per -oro (od -atoro), samtempe tre internaciona e tre idala:
motoro, rotoro, generatoro, alternatoro, radiatoro, induktoro,
detektoro, kolektoro, konvertoro, statoro, akumulatoro,
aspiratoro, inhalatoro, kondensatoro, refraktoro, elevatoro,
transformatoro...
(Carlo Nardini)


ASKOLTAR
*
Tua anjelo dicos a tu la maxim dolca e afecionoza vorti 
quin tu darfez askoltar e per multa afeciono e pacienteso 
lu docos a tu parolar. 
(Christophe Gaubert)
*
Es tre trista konstatar ke multa landi renuncas kantar 
per sua propra linguo. Esas nekredebla askoltar Rusa 
kantisti kantar per l'Angla, ma pro quo?... 
(Adrian Pastrana)


ASPEKTAR       
*
Me nur volas ke vua pagino ne aspektez preske exakte 
simila a la mea. Pro quo lo semblas neracionala a vu? 
(David Mann)


ASPEKTO
*
Konciante l' atraktiveso di sua aspekto kelke sovaja e 
primitiva, stimulis il irar a la gimnazio por modelar sua korpo. 
(Octavi Egea)
*    
Ita satanismo esas prefere aspekto di liber-pensado qua atakas 
omna aspekti dil hipokriteso. 
(Jean-Claude Martignon)
*
En la halo esas spegulo quo fidele kopias omna aspekti. 
(James Chandler)


ASPERSAR
*
Agrokultivisti aspersas arbori ed altra planti per pestocidili, 
fungocidili, edc, por preventar o kombatar morbo o plago 
[ne nur por preventar!]
(Gonçalo Neves)


ASTERISKIZAR
*
*nexta es vorto propozata da me (de Angla e Germana). 
Me uzas ol tante ofte, ke me ne plus asteriskizas ol. 
Generale sequanta ne suficas, nam ol ne kontenas la 
senco "nemediate":
*nexta = nemediate sequanta
lasta = nemediate preiranta
(James Chandler)


ASTONIVA
*
Ni probez analizar tale la propozo dal amiko Hunter, se mem 
ol aparas unesmavide astoniva  
(Andreas Juste)


ASTROLOGIO
*
Astronomio devas ne konfundesar kun astrologio, pseudocienco 
qua esforcas predicar la destino di ulu per sequar la jiri di objekti 
cielala. Quankam la du feldi havas komuna origino, li esas tre diferanta; 
astronomi uzas la ciencala metodo, dum ke astrologi ne uzas lu. 
(Wikipedia)


ASTROLOGO
*
Astronomi uzas la ciencala metodo, dum ke astrologi ne uzas lu. 
(Wikipedia)


ASTRONAUTO
*
Pos kelka minuti, subite aparis avan l'eruditi UFO (objekto kun 
la formo di subtaso) e restis super li dum poka hori. Lore olu 
tervenis avan li ed astronauto ekiris de la subtaso e dicis: Ni ne 
esas spiriti ma voyajanti del planeto di Champollion e ni povas 
dechifrar la desegnuri. 
(Bebson Y. Hochfeld)


ASTRONOMIO
*
Me multe prizas la astronomio do me duros sendante mesaji pri 
astronomio (ed pri altra temi) ma altraforme, plu atraktiva e simpla, 
segun me.
(Fernando Tejon)
*
Astronomio devas ne konfundesar kun astrologio, pseudocienco 
qua esforcas predicar la destino di ulu per sequar la jiri di objekti 
cielala. Quankam la du feldi havas komuna origino, li esas tre diferanta; 
astronomi uzas la ciencala metodo, dum ke astrologi ne uzas lu. 
(Wikipedia)


ASTRONOMISTO
*
Ja l'astronomisti ne plus konsideras ke Plutono es vera planeto. Kun 
*Quaoaro e *Sedno li semblas quale petroza korpi, feble atraktita 
a la suno. Forsan li apartenas a la "Oort Nubo", la fonto di kometi 
ed altra objekti, exter la vera planeti. Li es facile influita per altra 
pezoza planeti quale Saturno e Jupitero e konseque lia orbiti esas 
tre nereguloza.
(Richard Stevenson)


ASTRONOMO  
*
Kom honor-prezidanto elektesis la astronomo Förster de Berlin, 
qua tamen povis partoprenar nur poka kunsidi. 
(Otto Jespersen)
*
Astronomi uzas la ciencala metodo, dum ke astrologi ne uzas lu. 
(Wikipedia)


ATACHURO
*
Recente me remarkis ke nia listi permisas la sendo di atachuri 
kun mesaji. To ne semblas esar bona praktiko, nam per 
atachuri on povas sendar virusi. Pluse atachuri probable ne es 
bezonata che nia listi.
(James Chandler)
*
Me kom kunadministratoro di diversa dissendolisto devas 
explikar, ke de tempo a tempo esas utila sendar aktuala 
dokumenti kom atachuri a nia dissendolisti.
Pro impedar, ke kunsendesas virusi e.c. ni devez postular 
di omnu, qua volas sendar tala atachuri instalar ed uzar
virus-skanilo e reguloze aktualigar ol. Qua ne esas pronta
 instalar ed uzar tala utilega programo voluntez ne sendar
atachuri a nia dissendolisti!
(Frank Kasper)


ATAKAR
*
Ita satanismo esas prefere aspekto di liber-pensado qua atakas 
omna aspekti dil hipokriteso. 
(Jean-Claude Martignon)


ATAKESAR
*
Proceso qua kontestas la expreso-libereso en Turkia. La 
roman-autoro Orhan Pamuk atakesas judiciale pro aludir 
la gentocido dil Armeniani.
(Jean-Claude Martignon) 


ATAKO
*
Helpas krako kontre atako.
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)
*
Tri Israelana militisti de elita esquado, qui mortis, ye la pasinta 
saturdio, dum atako en Cisjordania kontre Palestinana militero, 
mortigesis erore da lia kamaradi. 
(Jean-Claude Martignon)


ATENCIGAR
*
De kelka tempo me remarkas kelkete tro multa sorgo pri 
la korekteso gramatikala di nia mesaji. Facesas longa kateni 
di mesaji nur por atencigar pri ula eroro, facesas listi de erori, 
edc. 
(Eduardo A. Rodi)


ATENCOZE
*
Esas forsan oportuna tempo dicar poka vorti pri la Romana 
karaktero di nia lingue. De la unesma horo di Ido, me regardis
atencoze lua developo. La developo esis ed esas preske tote 
segun la Romana tipo di linguo, partikulare la Franca.
(Luther H. Dyer)  


ATENTO
*
Nekredebla terorismal atenti en Usa. La World Trade Center 
destruktita e la Pentagono atakita per kamikaza avioni. Nulatempe 
antee tala forta atenti eventis. Onu supozas ke islamisti organizis ica 
atento, precipue Usama Bin Laden, ma onu havas ja nula pruvo e 
certeso. 
(Jean-Claude Martignon)
*
La funerala ceremonio di Gebrane Tueni, deputito e kontre
-Siriana jurnalisto qua asasinesis lundie lor atento, divenis hiere 
en Beyruth giganta manifesto  unionanta deki de mili de personi 
kontre la guvernerio di Damasko.
(Jean-Claude Martignon)


ATESTANTO
*
Segun mea kompreno, testo forsan esar atestanto od atestinto 
od atestonto, ma ne necese. On advokas lu kom testo, kun la 
espero ke lu atestos, ma forsan lu tacos.
(Robert Carnaghan)


ATESTO
*
L'unesma atesto esas la vesto.
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)
*
La mistiki klamas ke lia extazo revelas a li cirklala chambro kontenanta 
granda cirklala libro, di qua la spino es kontinua e qua sequas la kompleta 
cirklo dil muri; ma lia atesto es suspektenda; lia vorti, obskura. Ica ciklala 
libro es Deo. 
(James Chandler)


ATINGAR
*
Edmund Hillary, qua savis certe ke homi povas atingar la somito dil Everest. 
(Hans Stuifbergen)
* 
Quale atingar UNESCO? Quale informar li pri Ido kom moyeno neutra 
por protektar la diverseso kulturala? 
(Hans Stuifbergen)
*
Me konkordas kun sioro Neussner, en mea humila opiniono 
ni devus uzar ca ed altra Idala forumi por atingar la chefa skopo, 
ke Ido esez vere la linguo internaciona. 
(Adrian Pastrana)
*
Hodie la repulsinda kustumo Usana punisar per morto kelka 
sua krimineri atingis sua milesma viktimo. 
(Eduardo A. Rodi)


ATINGEBLA
*
Ne omna idolinguani esas rete atingebla. Exemplo esas sioro Ford, 
bonega idoparolanto en Toronto, granda urbo di Kanada. 
Lu nun tradukas la evangelio segun santa Markus sequante la exemplo 
dil ja tradukita parti dil Biblo en Ido. 
(Martin Lavallée)


ATITUDO
*
Lua ministri ne es plu bona, se me povas judikar per l'atitudo di 
sro George Robertson, qua jovdie vespere ye nacional televiziono 
refuzis respondar direte mem un question de la hostila audienco 
pri ca temo. 
(James Chandler)


ATLASO
*
Marrakech es Berber-urbo: lua karaktero ed atmosfero ankore 
revelas lua origino kom nomad-kampeyo, merkato-centro, 
permananta ferio e super-prostitucerio por la viri del Atlaso 
e la Sahara.     
(James Chandler)


ATMOSFERO
*
Marrakech es Berber-urbo: lua karaktero ed atmosfero ankore 
revelas lua origino kom nomad-kampeyo, merkato-centro, 
permananta ferio e super-prostitucerio por la viri del Atlaso 
e la Sahara.     
(James Chandler)


ATRAKTAR
*
Ka duesma luno balde por la Tero? : Segun la Germana jurnalo 
"Die Welt", nia planeto la Tero balde atraktos duesma luno. 
Tamen onu ne timez, ica nova satelito esas nur astreto dika ye 
kelka kilometri. 
(Jean-Claude Martignon) 
*
Ja l'astronomisti ne plus konsideras ke Plutono es vera planeto. Kun 
*Quaoaro e *Sedno li semblas quale petroza korpi, feble atraktita 
a la suno. Forsan li apartenas a la "Oort Nubo", la fonto di kometi 
ed altra objekti, exter la vera planeti. Li es facile influita per altra 
pezoza planeti quale Saturno e Jupitero e konseque lia orbiti esas 
tre nereguloza.
(Richard Stevenson)


ATRAKTIVESO
*
Konciante l'atraktiveso di sua aspekto kelke sovaja e primitiva, 
stimulis il irar a la gimnazio por modelar sua korpo. 
(Octavi Egea)    


ATRAKTIVA
*
Me multe prizas la astronomio do me duros sendante mesaji pri 
astronomio (ed pri altra temi) ma altraforme, plu atraktiva e simpla, 
segun me.
(Fernando Tejon)


ATRIBUAR
*
Mea-opinione, esis arbitrio atribuar a internaciona radiko signifiko 
diferanta kam la propra naturala. Esis arbitrio e detrimento pluse, 
pro ke selektinte radiko 'milit' por 'war', on ne plus disponabas 
konvenanta radiko por l'adjektivo 'military', relatanta la trupi armizita, 
qui ne sempre esas "at war". 
(Carlo Nardini)


AUDACAR
*
Mea old amiko, qua kustumis dicar la verajo, cafoye ne audacis 
dicar ol.
(Günter Anton)
*
Ye favoro di Neutral esis la naturala alfabeto sen cirkonflexita literi, 
quin Esperanto sola ek la preske cent artificala lingui audacis ofrar 
a la mondo, pluse la plu naturala selekto di vorti en multa kazi, 
aparte en la pronomi, ube on forte kritikis la aprioria, tote artificala 
sistemacho di Esperanto. 
(Otto Jespersen)
*
Kontre general opiniono, me audacas supozar ke la konsequaji 
dil spolii dal Purigeri es exajerita dal hororo produktita da ca fanatiki. 
(James Chandler)
*
Me nulakaze audacus korektigar la Ido-stilo da Partaka pro ke ilu 
darfas uzar Ido tote libere, senrestrikte, segun ilua savo lingual. 
(Fernando Tejon)  


AUDAR
*
Plu bon unfoye vidar kam dekfoye audar.
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)
*
Yen fatal deklaro, qua forte impresas kande ol venas de katedro. La rezono es sempre la sama: on ne audas pri ol, on ne vidas ol, do ne existas ol! La sama rezono esus aplikebla ad Esperanto: exter la movemento on ne audas pri ol, on ne vidas ol, tamen ol existas. 
(Gonçalo Neves)
*
Me anke devus esar kapabla lektar (od audar) la versiono dil evento da la krimininto ipsa, do, de altra latero. 
(Hans Stuifbergen)
*
Dum juebla vakanco en Italia plura yari ante nun, mea spozino 
e me havis experienco quaze magiala. Esis kande ni facis 
exkurso al Insulo di Capri. Ni decidis vizitar l'Azura Groto, 
pri quo ni audabis multo. 
(Tom Lang)


AUDESAR
*
Ultre la Premii Nobel, omnayare en oktobro donesas en Usa 
anke la "Premii Ig Nobel". L'expresuro venas de l'Angla 
"ignoble", (senvalora) qua audesas idente. Ta premii grantesas 
a homi kuya* deskovraji "on ne povus od on devus ne iterar". 
(Eduardo A. Rodi)


AUGMENTAR
*
Depos plura yari la tendenco koncentrar su en l'urbi augmentas; 
la konsequo es du grava strukturala chanji: multa filii di rurani 
livas lia vilajo, e la kreskant urbi manjas rurala sulo. 
(Hans Cornioley) 
*
Varmegeso o koldegeso intensa normale augmentas la rezistemeso 
di la tisuo kontre virusi, do la vulgara kataro o gripo povas emergar.
(Hans Stuifbergen) 


AUGMENTO
*
Ma adminime ni povas retroregardar super nia shultri aden la pasinto, 
e komparar la charto quan ni jus diskutis, montranta l'exploziva 
augmento ye homi, savo, povo e komuniki, kun altra sorto di charto 
indikanta la progreso di social etiko, etikal kredi, spirital konoco [...]
(James Chandler)
*
Ni konsilas ke, kande vu venas a la laboreyo, vu vestizas segun 
la salario quon vu recevas.
Se ni vidas vu kun shui "Prada" po 350 EURO, o sako "Gucci" 
po 600 EURO, ni supozas ke vu standas bone ekonomiale e do 
vu ne bezonas augmento (di salario).
Se vu vestizas tro povre, ni supozas ke vu devas lernar jerar 
plu bone vua financi e do ni ne povos donacar a vu augmento.
Se vu vestizas normale, lo signifikas ke vu standas bone quale 
vu esas e do vu ne bezonas augmento. 
(Christophe Gaubert) 


AUGURAR
*
Esas anke literi sur la spino di singla libro; ica literi ne indikas o auguras 
quon la pagini dicos. Me savas ke ca nekohero olim semblis misterioza. 
(James Chandler)


AURORO
*
En la decembro-numero di Mondo la redakterio povis skribar, 
ke ''l'epoko 'granda' dil odio e di la nihiligo esvanas dop ni, 
la matinal auroro di nova serena epoko di amo, di kunlaborado 
interhoma, epoko di kreado e di regenerado, varsas 
sua unesma radii sur la ruinaro dil homaro''
(Hans Cornioley) 


AUSTERA
*
La tombi ipsa, centre di ca kaleidoskopatra abundo, es austera plaki 
de Carrara-marmoro sekita ye justa grandeso – kurta por la rejala pueri, 
longa por la genitori. La marmoro, segun la guidero, pagesis kilogramope 
per sukro o spici.
(James Chandler)


AUSTRIA
*
Le Habsburg, pro liatendenco posedar la stradi vers Gotthard 
ed Italia, provokis l'unesma defensala Federuro ja ante 1291. 
Austria vinkesis en 1315 ye Morgarten, e la Federuro kreskis.
(Hans Cornioley)


AUTOMATE
*
Segun la Gaia-teorio da James Lovelock, la tero es su-regulanta 
sistemo, to es, ol regulas automate omna biologiala speci qui 
habitas ol. To implikas ke fine la tero regulos anke ni, e to probable 
implikos extingo, se ni ne riintegrigos ni aden l'ambiento kom fitanta speco. 
(James Chandler)
*
En la vortaro, specal mencionon meritas la tale nomata tabel-vorti di 
Esperanto (kiu, ĉiu, iu, neniu, kiam, ĉiam, iam, neniam ed omna altri). 
Pri ca tabelo on mustas agnoskar ke ol es vera maestro-verko di 
injenior-arto: la vorti es tre facile merkebla, pro ke li automate 
formacesas segun konstanta e logikal regulo. 
(Gonçalo Neves)


AUTOMOBILO
*
Esis kolda, e li uzis la varmigilo en l'automobilo. Li haltis avan la bakerio. 
Omna butiki esis klozita, ma esis automobili trans la parkeyo avan la cinemo. 
(James Chandler)
*
Holala, me ne kredus se ne esus deklarita, ma fine on tamen agnoskis oficale, 
ke ni sufras/juas ondo de varmegeso. Omni es paralizita pro la varmegeso. 
Serii de automobili vers la plaji, qui ja es plu kam plena. 
(Hans Stuifbergen)
*
Me dubitas, ke automobilo funcionas KUN Ido. Kad ol forsan funcionas 
PER Ido? 
(Alfred Neussner) 
*
La unesma automobili en Usa esis de Francia. do l'Usani anke voyajis 
dextre. Interesante, omna automobili til 1910 havis la guverno-roto dextre, 
e certena kustoza automobili (kom Darracq) en Francia til la 1950-i. 
(Richard Stevenson)


AUTONOMESO
*
La Reformo ne eventis sen grava konflikti, ma l'autonomeso dil 
kantoni salvis la Federuro. 
(Hans Cornioley) 


AUTORO
*
On mustas indikar la nomo dil autoro (se koncernesas tradukuro, 
on mustas indikar la nomo dil tradukero e la nomo dil originala autoro). 
(Gonçalo Neves)
*
Sur posa pagino (p. 162) la autoro adjuntis la sequanta gloso: 
«men: l’autoro uzas hike l’akuzativo por klareso ed anke por eufonio.»  
(Gonçalo Neves)
*
Dum la lasta kunsidi la centro di la diskuti esis la anonima 
Ido-projeto, qua prizentesis da sro Couturat vice la autoro; 
nulu ek la membri di la komitato savis altra kozo pri la 
autoro kam la negativa, ke ol debesas nek a Couturat, 
nek a Leau, nek ad ula membro di la komitato ipsa.
(Otto Jespersen)


AUXILIARA
*
Vu ja savas sat bone la Germana, la gramatiko di la Nederlandana 
ne tante diferas de la Germana, ni havas la sama auxiliara verbi, 
preske la sama konjugo, edc. 
(Hans Stuifbergen)


AVAN
*
En Ido l'adjektivo qualifikanta havas plaso variebla, avan o dop 
la substantivo, same kam en Italiana, Franca, Hispana, Latina, 
difere kam en Angla e Germana (e Rusa?).
(Carlo Nardini)
*
En Ido esas distingo inter prepozicioni tempala ante/pos, e 
prepozicioni spacala avan/dop. Komparebla distingo ne existas 
generale en la lingui naturala.
(Carlo Nardini)
*
On pozis avan singla ek eli splendida manjilaro, kun etuyo 
ek oro masiva, en qua esis kuliero, forketo e kultelo ek pura 
oro ornita per diamanti e rubini. 
(A. Vilfroy)


AVANTAJO
*
Dr. Nicolas emfazis kom avantajo di sua sistemo fondita 
sur aprioria principi, ke ol esas konstruktita segun solida 
studio di la legi di mnemoniko e konseque esas aparte 
facile memorebla.
(Gonçalo Neves)
*
La supozo ke la nombro dek havas grand avantajo es nur pro 
la fakto ke ni kontas per deki, ma ta metodo di konto es anke 
ne la maxim eficienta. 
(Robert Carnaghan)
*
En Ido multa vorti esas derivebla de radiko per uzo di afixo. 
Preske sen fino on povas derivar tala vorti. Maxim ofte suficas 
savar la afixi, e trovar la radiko, e vu savas la senco. Yen un di 
la avantaji di Ido. 
(Robert Carnaghan) 
*
La plurlingueso dil lando e la vivanta dialekti efikigas avantaji e 
desavantaji: avantajo es la relative forta intereso por la lingui dil 
altri; desavantajo es la ofte poke satisfacanta konoceso dil propra 
linguo; to valoras precipua por l'alemana Suisi. 
(Hans Cornioley)


AVERTAR
*
Malgre ke me esis membro di la dicita forumi, nulu avertis me 
pri la desaparo di la forumi. (Fernando Tejon)


AVIACILALA
*
Dum l’unesma mondmilito on transportis l’aviacilala industrio a la 
Sudo, por ke lu esez fora de la fronto. Ico esis la komenco dil moderna 
aviacilala industrio. Toulouse konstruktas l’Airbus , e mem artefacita 
sateliti. Olu havas interesiva spacmuzeo.
(Robert Pontnau)


AVINO
*
Olim existis vilajana puerino, la maxim bela quan on povis vidar; 
elua matro amis lu fole, ed elua avino mem plu fole. 
(A. Vilfroy)
*
Elu ne povas esar matro al bebeo, ma forsan avino.
(Partaka)


AVIONALA
*
Nova avionala acidento perdigis la vivo ye 107 personi, pasinta
-saturdie, en Nigeria. Ico eventas min kam du monati pos unesma 
aviono-aplasto qua produktabis 117 viktimi. La tro granda ancieneso 
dil mashini e la suborneso dil autoritatozi semblas esar la precipua 
kauzi di ca katastrofi.
(Jean-Claude Martignon)


AVIONO
*
Nekredebla terorismal atenti en Usa. La World Trade Center 
destruktita e la Pentagono atakita per kamikaza avioni. Nulatempe 
antee tala forta atenti eventis. Onu supozas ke islamisti organizis 
ica atento, precipue Usama Bin Laden, ma onu havas ja nula pruvo 
e certeso. 
(Jean-Claude Martignon)
*
La 53 pasajeri di regionala transport-aviono, same kam du personi 
sursule, mortigesis lor la falo dil aviono, hiere, kurtatempe pos la flugesko 
dil mashino. L'aviono qua esis ironta a Shangai, aplastesis sur glaciigita lago. 
(Jean-Claude Martignon) 


AVIZO
*
Gasto sen avizo agreabla surprizo.
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)


AVO
*
Me havas ankore tri avi.
(Paolo Lusana)


AXIOMO
*
Kande irgo esas afero di exploro, di vereso, lor existas ulo, 
quon on nomas la ciencala koncienco: omnu qua savas la vereso 
dicez ol. La Delegitaro sequis ta ciencal axiomo ed ni devas 
dankar ol pro to. 
(Rich. Lorenz)


AZIANO
*
Kande on egardas la fakto ke en Azia ja eventis adminime 
partala westanizo exemple partala hispanizo en le Pilipina, 
partala holandizo en Indonezia e partala anglizo en Japonia, 
povus dicesar ke ni aziani ja sufice kustumas uzar l'alfabeto 
romana, t.e. ke existas ja ula bazo por aceptar Ido. 
(Shigeru Yoshida)


AZILO
*
Depos lundio, 398 Libanani arivis en Germania por demandar 
politika azilo. Li esas membri dil anciena armeo di sud-Liban 
kun lia familiani. Germania havas en la tota mondo la reputeso 
esar jeneroza lando por azilo-demanderi. 
(Jean-Claude Martignon) 


BABILONAL
*
Saladin, per sua granda braveso, ne nur de modesta stando elevis su 
a la Babilonal sultaneso, ma anke ofte vinkis Saracena (Germane 
sarazenisch; Angle saracenic; France sarrasin) e Kristana reji. 
(H. Senigallia)


BAGATELO
*
Interfrata milito, sterila e bizantina disputachi pro bagateli kaosigis e 
devastis nia rangi.
(Stefano Bakonyi, Sopron, 1930)


BALDA
*
Recente en Rusia multa ikoni dil Deala matro ploris tre abundante. 
Kande ulo tala eventas, ico signifikas ke granda katastrofo esas balda. 
Kan nova mondo-milito o granda kataklismo ? Til nun la ploranta ikoni 
nulatempe eroris ed ito es kelke pavoriganta. 
(Jean-Claude Martignon)
*
Rezume, ni mustas krear nova kulturo! La alternativo es 
obediar la nun populara kulturo e durar nia tro-konsumema 
vivo-stilo, e sufror balda morto di nia civilizo, probabla morto 
di nia biosfero e certa extingo di la homaro.
(Peter Totten)


BALDE
*
Dum la diskuti on balde vidis, ke ne mem un membro di la komitato 
esis pronta aceptar linguo di la aprioria tipo kontenanta arbitriale 
selektita vorti, ma ke omni favoris la maxim ampla uzo 
di la elementi ja internaciona di la naturala lingui. 
(Otto Jespersen)
*
On dicas, ke la germana politikisti aceptis ta sistemo pro ke li recevis 
de Anglia ferma aserti oficala ke la Imperio Britaniana balde adoptus 
la sama sistemo! 
(Robert Carnaghan)
*
Genetikal modifiko matureskas, ed on ja kopiis animali (ex. mutono). 
Balde la ciencisti povos kopiar e modifikar anke homi. 
(James Chandler) 
*
Me tote bone asentas kun la Angli qui kritikas la diktatoreso 
dil senresponsiva burokrati en Bruxelles. Tamen la Angli havos 
balde la posibleso lor la venonta elekto votar favore ad altra 
guvernerio. 
(Jean-Claude Martignon)
*
La guvernerio di Moskva povus balde ne plus livrar gaso ad 
Ukraina pro ke ica lando refuzas pagar la oficala preco di la 
dicita produkturo.
(Jean-Claude Martignon)


BANDITO
*
Hiere, la Franca jurnalistino Florence Aubenas qua esis gajo-homo 
kun lua tradukisto Hussain Hannun che Irakana banditi liberigesis 
e retro-venis sana e sekura ad-heme. 
(Jean-Claude Martignon)  


BANKO-BILIETO
*
Ne omna papereto esas banko-bilieto.
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)


BARBADOS
*
Downing Street hiere revelis ke sro Tony Blair vakancas 
sur la insulo Barbados en la Karibeano. En la atachita imaji, 
on vidas posibla vesti vakancala di Blair. (Fakte co ne es la reala Blair, 
ma nur vaxa statuo che la galerio Madame Tussauds en London.)
Olim le Blair lojis che la hemo di famoza pop-stelo Cliff Richard. 
Me ne savas ka li lojas ibe cafoye, ma to es bona konjekto.
(James Chandler) 


BARBARA
*
Persone me desprizas ica barbara praktiko, ma la questiono es plu komplexa 
kam konsidero al foxo, nam multa rurani dependas ye fox-chasado por sua employeso. 
(James Chandler)  


BARBO
*
E hodie, hodie viro, vestizita en nigra islamana robo, kun barbo, pafis sis kugli 
en la korpo di Theo van Gogh, defensero di la yuro libere parolar. 
(Hans Stuifbergen)


BARCELONA
*
Barcelona esas bela chef-urbo di la Hispana regiono "Katalunia", 
do la Barcelona-trupo esas Kataluniana trupo. 
(Fernando Tejon)


BARNO
*
«Barno» esas specal sorto di «hangaro» di qua existas plura milioni 
en Usa. La traduk-vorto «hangaro» ne povas bone expresar la 
specal ideo (depos la milito, ni uzas en Usa la Franca vorto «hangar» 
ma nur pri shirmili por aeroplani, aeronavi).
(Luther H. Dyer) 


BAROKA
*
De la Angla vidpunto, Ido «formikumas» en la vortaro, en la 
ordinara texto, kun Francaji qui semblas kelke stranja e baroka 
a la Angloparolanto.
(Luther H. Dyer) 


BASA
*
La maxim basa punto es la rivo di Lago Maggiore en Ticino (193 m). 
(Hans Cornioley)
*
L'eniro esas mem tante streta, reze la maro, ke por trapasar la basa 
aperturo, la vizitanti mustas kushar su en la kanoto, e same la remisto, 
qua livante sua remilo, kushas su funde la kanoto e tiras per la manui 
kateno fixita ye la supra paro dil enireyo. On vidas per to ke ta enireyo 
esas tre basa, apene alta de un metro. 
(Tom Lang) 
*
Alta frequenci (siflado di uceli) mem esas plu forte trublata kam 
basa frequenci (la grondado di elefanti e leoni).
(Ronald Bijtenhoorn)


BASIGAR
*
Brando violenta e sudorifanta en Tramo nomizita Deziro, Brando 
romantikoza en Sayonara, Brando judiciisto en La Turbo Homala, 
Brando homeosexuala en Reflekti dil okulo orea o Brando basigante 
la pantalono e montranta sua kulo en L' Ultima Tango en Paris… 
(Octavi Egea)


BASKO
*
Quale la Baski ed ul altra Kelt-Iberiana populi, le Berber es enigmo 
che antropologiisti. Li nomizis su la Filiuli di Ombro e la Filiini dil Nokto. 
Segun un teorio, li migris dum prehistoria epoko de Hispania ad Afrika. 
On dicas ke lia linguo es parento dil Walsana, e ke lia sango-grupi 
similesas ti dil Baski. 
(James Chandler) 


BASTONO
*
Quale la fripono, tale la bastono
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)
*
Al hundo bastono, al homo leciono.
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)


BATALIO
*
Me salutas tre joyoze la rinasko di Progreso. Kara nomo 
e lumifanta signo memoriganta da omna sincera Idisti lia 
unesma bela batalii por Ido e nia eminenta valoroza pioniro 
Couturat qua, kun Louis de Beaufront, esis l'anmo e la 
propulsilo di nia movado. 
(Paolo Lusana, 1930) 
(From Progreso tomo VIII nro. 81, januaro 1931) 
*
100 yari plu tarde la vinki dil Federiti kontre la duko di Burgundia 
adportis al Suisi glorio e la famo esar militale fortega, e li partoprenis 
ye l'europana dinastiala konflikti til la katastrofo dil batalio ye Marignano 
en 1515. 
(Hans Cornioley)
*
Ma Napoleon kun armeo pediris dextre e rekontris enemiko, 
anke en la sama flanko. La sequanta konfuzigo permisis Napoleon 
vinkar la batalio. 
(Richard Stevenson)
*
Cadie, esas l'aniversario dil Austerlitz-batalio eventinta duacent 
yari ante nun, ye la 2ma di decembro 1805. La guvernerio Franca 
ne tro audacas celebrar ita glorioza vinko da imperiestro Napoleon 
Ima, nam la nigri dil Franca transmara departmenti havas granda 
rankoro ed odio kontre lu pro ke il riestablisis la sklaveso qua 
supresesis dum la Franca revoluciono. Tamen, altraloke en 
Europa, ica evento havas ula prestijo, nam sempre plu Napoleon 
konsideresas kom tot-Europana imperiestro ed ico povas esar utila 
dum nia epoko, nam tale la Europani havas komuna memoraji ed 
historiala kulto. 
Pos lu, Adolf Hitler anke esis konquestero di Europa, ma lua 
dominaco esis tante fola e kriminanta ke ol esas senhonorigita. 
Ne esas tale por Napoleon, qua certe ne esis anjelo, ma ne 
intencis sistematre opresar la Europani nek exterminar genti, 
opozite il adportis a lua konquestati la atingaji dil Franca revoluciono. 
Ma, on povas regretar ke il ne havis sama sentimenti a la nigri e 
konsideris li apene kom homi. Tamen dicesez ke il ne esis plu mala 
kam la homi di lua tempo qui, majoritate, opinionis same kam lu. 
On povas regretar ico, ma ico esas fakto. Nihilominus*, nia Hispana 
samideani probable anke odias Napoleon pro la fola e kruela milito 
quan il entraprezis kontre lia lando. Ankore nun, Napoleon havas 
multa admiranti, ma anke multa kritikanti ed odianti. Tale il restas 
vivanta ma kontroversita historiala persono. 
(Jean-Claude Martignon)


BATAR
*
Batez mal homo, lu flatos tu, kisez lu, lu batos tu.
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)


BATO
*
Hiere, tre regretinde, pos ludar al futbalo Compostela e Deportivo 
de la Coruña komencis kombatego inter kelka personi e ulu, qua 
volis separar li, recevis tre forta bato en sua hepato. 
Pro ca bato il mortis.
(Adrian Pastrana)


BAVARIA
*
Muenchen esas la chefurbo di Bavaria, t.e. sud-Germana provinco-lando.
(Jean-Claude Martignon)
 

BAYO
*
Ye certena vesperi, an la maro, ye la bazo di la monti, 
nokteskas sur la perfekta kurvo di mikra bayo, ed angoroza 
ampleso levas del aqui silencoza. Ni konstatas en tala loki 
ke, se la Greki experiencis desespero, esis sempre per 
beleso e lua qualeso opresiva. 
(James Chandler)    


BAZALA
*
Che Angla ni havas du vorti, adjektivi de "bazo", t.e, 
"basic" e "basal". Tala adjektivi en Ido havas finalo 
"ala", do "bazala". Ma qua Angla vorto ek la du?
La vorto "basic" semblas havar abstrakta senco, quale 
"basic theory" (bazala teorio), "basic knowledge" 
(bazala savo). Tale hike,"bazala" signifikas fundamentala. 
Altralatere "basal" havas plu konkreta senco quale 
"basal metabolism" (bazala metabolio), e "basal body" 
(bazala korpo) [interne di celuli]. Forsan ni bezonas 
du vorti, un adjektivo qua signifikas "fundamentala" ed 
altra por relato a fizikala "bazo".
(Richard Stevenson)


BAZESAR
*
Ido, od Idolinguo, esas linguo artificale konstruktita, 
qua naskis en 1907. Olu bazesas ye altra linguo artificala, 
nomizita Esperanto, di qua Ido esas la filio o decendanto. 
Fakte, ton signifikas "Ido" en Ido: decendanto.
(Eduardo A. Rodi)


BAZO
*
La nombro dek, e la sistemo decimala qua dividas mezuri aden dekimi, 
centimi e milimi, es un bazo dil sistemo di mezuri metrala - sistemo 
di qua la altra bazo es la metro, litro, gramo edc. 
(Robert Carnaghan)
*
Ye certena vesperi, an la maro, ye la bazo di la monti, nokteskas 
sur la perfekta kurvo di mikra bayo, ed angoroza ampleso levas 
del aqui silencoza.  Ni konstatas en tala loki ke, se la Greki 
experiencis desespero, esis sempre per beleso e lua qualeso opresiva. 
(James Chandler)   


BEBEO
*
Me vidas, che la strado, siorino pulsetanta, e dolce duktanta 
sur la trotuaro, tipal chareto di bebeo...
Elu situesas ye kelka metri avan me, e dum ke me komencas 
proximigar el, me observeskas el...
Elu ne povas esar matro al bebeo, ma forsan avino.
(Partaka)


BEIRUT
*
La Sheik Omar Bakri Mohamed, quan J. Martignon recente mencionis, 
jus fugis ek Anglia a la chefurbo di Libano, Beirut.  Il fugis pro ke 
la guvernerio di Blair anuncis ke ol pensas pri uzar la severa lego 
di trahizo kontre Bakri e simila "predikeri di odio".
Do la "mi-desatachita Ayatolah" volunte fugis ek Britania e ne plus 
povos de hike propagar la extremista Islamo.  Ka supreso di libereso 
di parolo, o nur bona novajo?  Vi decidez! 
(James Chandler)   


BELA
*
Esperanto esas linguo tre bela, utila, duktila, laxa, fekunda 
ed adaptebla ad irga domeno o skopo: vera perlo linguistikal. 
(Gonçalo Neves)
*
Ti quin me vidas ek la dansantini, ne esas bela, nek gracioza.
(Paolo Lusana)


BELEGA
*
Kande vu arivabos hike, belega peizajo charmos vua vidado.
(Paolo Lusana)


BELESO
*
Ni konstatas en tala loki ke, se la Greki experiencis desespero, 
esis sempre per beleso e lua qualeso opresiva. 
(James Chandler) 
*
Do, unesme, ni devas pensar pri quale konquestar li, per la beleso, 
facileso, richeso ed utileso di nia linguo internaciona, e nur pose, 
ni darfas pensar pri quale interesar a li.
(Partaka)


BELGIA
*
Kun grandega plezuro me lektis la tre interesiva mesajo da 
Jacques Bol pri la delevopo dil interreto en Belgia, quan lu 
recente sendis ad "Idolisto".
(Frank Kasper)


BENEFICO
*
Nula ofico sen benefico.
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)


BENIGNESO
*
On dicas, ke ta rejino havas tre granda benigneso por la povri.
(Paolo Lusana)


BERBER
*
Mem plu stranje, la fondinti di ca Afrikana urbo esis, e la majoritato 
del habitanti ankore es, blanka raso – le enigmala Berber.
(James Chandler)
*
Le Berber es homi dil monti e dezerto, konvertita ad Islamo dum 
l’okesma yarcento.
(James Chandler)
*
Quale la Baski ed ul altra Kelt-Iberiana populi, le Berber es enigmo 
che antropologiisti. Li nomizis su la Filiuli di Ombro e la Filiini dil Nokto. 
Segun un teorio, li migris dum prehistoria epoko de Hispania ad Afrika. 
On dicas ke lia linguo es parento dil Walsana, e ke lia sango-grupi 
similesas ti dil Baski. 
(James Chandler) 


BERLIN
*
Kande vu intencas vizitar Berlin ? Me joyus montrar mea urbo a vu.
(Eberhard Scholz)
*
Me propozus a vu voyajar a Berlin dum agosto ´06. Vu renkontrus 
plura samideani.
(Eberhard Scholz)


BERLINANA
*
Me ja informis la Berlinana samideani pri to e pregis korektigar 
ol ante ke on imprimos altra exempleri anke en altra lingui.
(Frank Kasper)


BEYRUTH
*
La funerala ceremonio di Gebrane Tueni, deputito e kontre-Siriana 
jurnalisto qua asasinesis lundie lor atento, divenis hiere en Beyruth 
giganta manifesto  unionanta deki de mili de personi kontre la 
guvernerio di Damasko.
(Jean-Claude Martignon)


BEZONAR
*
Me ne deziras agar quale advokato di ula sistemo, nek konservema 
nek revolucionema, ma donar ciencale e konciencoze a la lektanto 
la materialo quan il bezonas por ipsa formacar sua opiniono.
(Otto Jespersen) (Progreso 34, Dec 1910)
*
Olim, linguisto esis dronesanta en lageto di Idia. Preteriris homo e 
questionis ad il: "Ho, ka vu bezonas helpo? Quon me povas facar 
por vu?" 
(Eduardo A. Rodi)
*
Certe la sistemi tradicionala ne es perfekta. Li bezonas emundo 
de tempo a tempo. Li kreskis quale arbori. 
(Robert Carnaghan)
*
Plu certa e kompleta lexiko bezonos ankore multega hori de laboro. 
Kelkfoye me trovas ke mem un vorto bezonas mi-horo de serchado 
tra diversa lexiki! Se me kontrolus omno tante sorgoze kam por 
parto 1, un o du yari ankore pasus ante arivo al fino. Dume, esas 
altra Idala laboro qua vartas. Do, "perfekteso" (relativa) mustas vartar!
(Robert Carnaghan)
*
Mikra korektigo linguala: la verbo exist/ar ne bezonas la sufixo -eso, 
nam exist/o es ja ipsa stando. 
(James Chandler)
*
Quik kande el tushis li, omni dormeskis, vekonta nur 
samtempe kam lia mastrino, por esar pronta servar elu, 
kande el bezonos.
(A. Vilfroy)


BEZONO
*
La milito ne nihiligas, ma konfirmas la bezono di linguo helpala.
(Hans Cornioley)
*
Li ne es perfekta, ma li havis sua origini en bezoni praktikala. 
(Robert Carnaghan)
*
Pro to il demandis linguo auxiliara, qua kontentigus la bezoni 
dil omnadiala vivo e di cienco e qua esus facile lernebla.
(Günter Anton)


BIBLIOTEKO
*
Omna biblioteko havas 'inferno', omna arto havas sua submondo. 
Tale existas longa tradiciono di verki ombroza, imaji quin kreis 
l' artisto erste por sua propra plezuro e rare por la kolektero. 
(Hans Stuifbergen)  


BIBLO
*
Ne omna idolinguani esas rete atingebla. Exemplo esas sioro Ford, 
bonega idoparolanto en Toronto, granda urbo di Kanada. Lu nun 
tradukas la evangelio segun santa Markus sequante la exemplo 
dil ja tradukita parti dil Biblo en Ido. 
(Martin Lavallée)


BILIETO
*
Churchill, la maestro di injenioza respondo kustumis uzar paroli 
kontre la parolanti. Il facis famoza respondo al skriptisto George 
Bernard Shaw, qua invitabis lu al komencala pleado di sua nova 
dramato. Shaw sendis du bilieti, "un por vu, e l'altra por amiko 
- se lu existas". Churchill ne povis asistar, ma demandis bilieti 
por la duesma pleado - "se ol eventos".
(Kevin Ford)


BINDURO
*
Me volis netigar mea magiolibro. La binduro esis tote makulizita 
per fumuro. 
(Jean-Claude Martignon) 


BIOLOGIALA
*
Esus plu saja manjar nur frukti, legumi e produkturi dil biologiala 
agrokultivo. 
(Jean-Claude Martignon)
*
Ula sociologi adoptis la gramatikala vorto "genro" por indikar 
sexuo segun specala senco sociologiala vice biologiala, ma ol 
nun vaste uzesas quaze olua senco esas tote sama kam "sexuo". 
(Robert Carnaghan) 


BIOSFERO
*
Rezume, ni mustas krear nova kulturo! La alternativo es 
obediar la nun populara kulturo e durar nia tro-konsumema 
vivo-stilo, e sufror balda morto di nia civilizo, probabla morto 
di nia biosfero e certa extingo di la homaro.
(Peter Totten)


BIRKO
*
La foresto di Andaine (orne, francia) extensesas sur cerkume 
dek e tri kilometri, de Westo ad Esto e sur ok kilometri ye 
larjeso. Ol es richa ye queski, fagi, birki e pini de omna staturi. 
Olim esis danjeroza promenar en la foresto di Andaine. 
(Jean-Claude Martignon) 


BIZANTINA
*
Interfrata milito, sterila e bizantina disputachi pro bagateli kaosigis e 
devastis nia rangi.
(Stefano Bakonyi, Sopron, 1930)


BIZARA
*
Nam on kustumale asocias Islamo kun l’Esto, semblas kelke 
bizara ke minareti vinkas kirko-kloshturmi.
(James Chandler)


BLAMAR
*
Existas naraco qua blamas Napoleon por la nuntempa regulo 
– voyagar dextre kande on along-iras per veturo. 
(Richard Stevenson)


BLANKA
*
Ek omna rozi, me preferas le blanka.
(Paolo Lusana)
*
Qua difero esas, se unu es nigra e l'altru es blanka?
(Carlo Nardini)
*
Mem plu stranje, la fondinti di ca Afrikana urbo esis, e la majoritato 
del habitanti ankore es, blanka raso – le enigmala Berber.
(James Chandler)


BLANKA RUSIA
*
Sro Golda Meir esis Yudino de Blanka Rusia ad Israel. Lu parolis 
la Yida. Ne nur en la Hebrea ma anke en la Yida, onu lektas de'
dextre-ad'sinistre.
(Bebson Y. Hochfeld)


BLANKO
*
Il es blanko e il desprizegas omna nigri.
(Carlo Nardini)
*
Jurio de blanki absolvis il, evidente pro ke il esis blanko.
(Carlo Nardini)
*
La Franci e la cetera blanki duras livar Ivora Rivo pro la malega 
politikala situeso ibe. 
(Jean-Claude Martignon)


BLINDA
*
Surda spozulo e blinda spozino facas bona mariajo.
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)
*
Ups, Sro Couturat nomesis Louis... Me savis to, ma kelkafoye 
on ne vidas erori en propra texto, quaze on esus blinda. Danko, 
Michael, pro atencigar me. 
(Alfhild Salvesen)


BLINDESO
*
Simila decimala blindeso afliktas ti qui kredas ke la pezi e mezuri 
tradicionala es ne-racionala, e ke la sistemo decimala es maxim 
bona. Lo es longe fora de la vereso. 
(Robert Carnaghan) 


BLINDO
*
Inter la blindi la strabo esas rejo. 
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)


BLOKO
*
Me ne memoras quale to eventis, ma uladie ta ligna bloko esis 
en la laboreyo di olda karpentisto di qua vera nomo esis maestro 
Antonio, malgre ke omni surnomizis lu "maestro Cerizo" pro ke 
la extremajo di lua nazo sempre aspektis brilanta e reda, same 
kam matura cerizo.
(Fernando Tejon)


BLUA
*
L'aquo havas koloro blua maxim blindiganta, quan me ultempe vidis, 
sen ula ombro nek obskureso. On kredus vidar glaso de la maxim klara 
lakto e, pro ke la suno trapasas la liquida maso, on vidas tre distingeble 
omno quo esas sub l'aquo, e la maro aparas kun omna sua habitanti. 
(Tom Lang)
*
Malgre situita en la milda planaji, ol apartenas l’Atlaso, di quo 
la blanka fantom-somiti es omneprezenta super lua reda muri 
e palm-boski; ol apartenas la Sahara, di quo l’emisiti – kameli, 
Blua Homi, Tuareg ed altra polvo-kovrita nomadi [...]
(James Chandler)


BOFRATULO
*
Ni ne esperis esar tante kordiale aceptata da lia bofratulo.
(Paolo Lusana)


BOHEMIA
*
Ta landi quin Napoleon nultempe eniris, quale Britania, Islando, 
Suedia e Bohemia duris voyajar sinistre, (quankam li chanjis, ecepte 
Britania, plu tarde). 
(Richard Stevenson)


BOKALA
*
En la Angla, e probable en altra lingui qui havas la sama vorto, la vorto "oral", pro olua origino de Latina vorto por boko, signifikas "bokala" e ne relatas nur o partikulare parolo.
Exemple, "oral remedy/medicine" (bokala medikamento - prenata tra, o per, la boko) ed "oral hygiene" (bokala higieno - per uzo di dento-brosilo e.c.), "oral hygienist" (bokala higienisto). 
(Robert Carnaghan)


BOKALO
*
Hike esas du o tri bokali per qui ni facos kelka experimenti, e me montros a vi la maxim bona moyeno por facar ica experimenti. Me ne timas montrar to a vi, pro ke me deziras ke vi facez experimenti, se vu nur facos oli kun sorgo ed atenco, e la asento di li cirkum vu. (Michael Faraday) 
(Michael Talbot-Wilson)


BOKO
*
En la manui di nehabila skripteri o en la boko di nesorgema 
parolanto, l’obliganta akuzativo di Esperanto es ne nur kauzo 
di multa erori e heziti, ma anke origino di leda frazi inkombrita 
dal akumuleso di le n. 
(Gonçalo Neves)


BOMBARDAR
*
Yen la homi qui bombardas inocenta landi e justifikas lo per demonigar li. 
Lo ne esis ludo por me. 
(James Chandler)


BOMBARDIGAR
*
Sisadek yari ante nun, segun demando da Stalin, la Anglosaxona 
federiti (Usani ed Angli) bombardigis la urbo Dresden.
(Jean-Claude Martignon)


BONA
*
Plu bona ulo kam nulo
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)
*
Plu bona agar kam parolachar. 
(Jean-Claude Martignon)


BONE
*
Bone mastikita duime digestita
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)
*
Vu desordinas to quon el ordinas tante bone. 
(Paolo Lusana)
*
Ica brosilo ne brosas tam bone kam ita .
(Paolo Lusana)
*
Me ne savas sat bone la Franca por aktive partoprenar, ma ja deziras 
pasive esar membro, e nur lektar la mesaji, segun quanta gradi 
me es kapabla komprenar via bela linguo. Ka to es permisita?
(Hans Stuifbergen)
*
Anke vu povas kunlaborar editante la artikli qui ja publikigesis 
por plubonigor li o kreante nova artikli pri temi quin vu bone konocas. 
(Wikipedia)


BON JORNO
*
Bon jorno, kar amiko, quale vu standas ca-die?
(Paolo Lusana)


BONO
*
Omna sezono havas sua bono.
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)


BONVENANTA
*
Esez tre bonvenanta che ido-angla. Nam vu matro-linguo es la 
Hispana, forsan vu volas abonar anke nia Hispan-lingua forumo, 
Idoespanyol. 
(James Chandler)


BORGEZARO
*
Konsuli selektata ek la komercala borgezaro, la ‘Kapituli’ (capitouls), 
administris l’urbo e disponis pri granda povo. Ca sistemo permisis a 
la richa komercisti nobeleskar. 
(Robert Pontnau)


BOVO
*
On uzas bovi por l' agrokultivo. La bovi esas tre utila, nam 
li donas lakto e butro.
(Paolo Lusana)


BRAVESO
*
Saladin, per sua granda braveso, ne nur de modesta stando 
elevis su a la Babilonal sultaneso, ma anke ofte vinkis Saracena 
(Germane sarazenisch; Angle saracenic; France sarrasin) e 
Kristana reji. 
(H. Senigallia)


BRILANTA
*
Ante 16 yari, en ica dii di agosto, funesta automobil-acidento efacis 
la maxim brilanta stelo dil interlinguistikal cielo: Louis Couturat, nia 
Maestro, qua sakrifikis sua tota genio, sua tota energio e sua tota 
pekunio sur l'altaro dil maxim bona L. I., viro, qua sola equivalis 
armeo de valoroza interlinguisti.
(Stefano Bakonyi, Sopron, 1930)
*
Me ne memoras quale to eventis, ma uladie ta ligna bloko esis 
en la laboreyo di olda karpentisto di qua vera nomo esis maestro 
Antonio, malgre ke omni surnomizis lu "maestro Cerizo" pro ke 
la extremajo di lua nazo sempre aspektis brilanta e reda, same 
kam matura cerizo.
(Fernando Tejon)


BRILAR
*
Ne omno oresas quo brilas.
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)
*
Uzata klefo sempre brilas. 
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)


BRITANIA
*
Me tre joyas ke la parlamento di Britania decidis kontre 
la chaso di foxi. Me kredas ke es extreme kruela chasar 
animali 'nur pro sporto'. 
(Hans Stuifbergen) 
*
Me vidis exemple en libro la nombri di habitanti en lando 
od urbo en forsan 1900, dividita (dicas la autoro) segun 
genro! Tote stupida, ma Usana modo qua invadis Britania 
kun multa altra Usana vorti e senci di existanta vorti. 
(Robert Carnaghan)


BRITANIANA
*
On dicas, ke la germana politikisti aceptis ta sistemo pro 
ke li recevis de Anglia ferma aserti oficala ke la Imperio 
Britaniana balde adoptus la sama sistemo! 
(Robert Carnaghan)


BRITANO
*
Me ne savas pro quo Tony Blair es, semblante, tante populara 
che britani, kande il es evidente tante dessincera homo. 
(James Chandler)    


BROSAR
*
Ica brosilo ne brosas tam bone kam ita .
(Paolo Lusana)


BROSILO
*
Ica brosilo ne brosas tam bone kam ita .
(Paolo Lusana)


BRULANTA
*
Dimeze, la brulanta suno trovesas alte en la cielo di nordala Namibia. 
(Ronald Bijtenhoorn)


BRUNIGAR
*
Hodie, la temperaturo es tre agreabla, me probas brunigar mea pelo, 
per lektar direte sub la suno. 
(Hans Stuifbergen) 


BRUTALA
*
En diversa renkontreyi sexuala me observis ke la Franca 
erotikismo es fondebla ye du extrema poli: lo tenera e lo brutala. 
(Hans Stuifbergen) 


BRUTO
*
La Angli divenas furioza pro la Usana filmo "The patriot" 
qua reprezentas la Angla militisti dum la milito por la Usana 
sendependeso (1776-1783) quale mortigera bruti, 
prekurseri di la Germana nazista trupi. Stranje ke 
dum tempo di "globalismo" la Usani gloriizas la maxim 
shovinista patriotismo. 
(Jean-Claude Martignon)


BURGUNDIA
*
Vizitez la Linguala Sejorno en Francia. De la 6ma til 10ma di agosto 
en monakerio che Autun en Burgundia.
(Hans Stuifbergen) 


BUROKRATO
*
Nur en la lasta yardeki, nova legi gradale impozas olua uzo, e nun 
en Britania es uzata du sistemi di mezuri, segun loko e skopo. 
En omna lando, ne esis deziro di la populo abandonar praktikala mezuri, 
ma deziro precipue di burokrati. 
(Robert Carnaghan)
*
Ica du klara No-voti anke demonstras la enorma lakuno 
inter la ordinara Europani e la politikisti, financisti e burokati. 
Esas quaze nia dukteri habitas sur altra planeto: 
Elito-Planeto, tote separita del sucii ed opinioni dil ordinara homi. 
(James Chandler)


BUTIKO
*
Omna butiki esis klozita, ma esis automobili trans la parkeyo avan 
la cinemo. 
(James Chandler) 


BUTRO
*
La bovi esas tre utila, nam li donas lakto e butro.
(Paolo Lusana)


BUXO
* 
Ido esas trezoro lingual qua esas en celita buxo. Nur mankas apti 
por trovar klefo, apertar la buxo e montrar la valoroza trezoro 
irgaloke. Desfortunoze multi, vice intencar desklozar la trezoro-
buxo, sidesas sur la buxo e regardas detaloze la horizonto por 
trovar ibe trezoro lingual. 
(Fernando Tejon)


CA
*
Kontre general opiniono, me audacas supozar ke la konsequaji 
dil spolii dal Purigeri es exajerita dal hororo produktita da ca 
fanatiki. 
(James Chandler)


CA-DIE
*
Bon jorno, kar amiko, quale vu standas ca-die?
(Paolo Lusana)


CAFOYE
*
Mea old amiko, qua kustumis dicar la verajo, cafoye ne audacis 
dicar ol.
(Günter Anton)


CA-MATINE
*
Tre bel aer-navo pasis super nia kapi ca-matine.
(Paolo Lusana)


CELAR
*
Me penos skribar sobre ed exhaustar segun kapableso la temo, 
sen celar la fakta nefacilaji.
(Otto Jespersen) (Progreso 34, Dec 1910)


CELIBINO
*
La dio di santa Katarina esas granda festo por Franca celibini. 
Nome, kande eli evas 25 yari ye la dio di santa Katarina eventas 
granda balo, ube la nemariajita yunini iras e vestizesas sur la 
kapo per maxim posible extravaganta chapelo. Ye la balo, 
eli esperas trovar la charmanta princo. Pose esas altra festo ye 
30 yari e ye 35 yari eli divenas definitive olda celibini e ne plus 
havas espero spozeskar. Eli duras esar sola, ecepte se eli havas 
(en ica kazo) la bon ideo divenar lesbianini e havar tale persono 
por vivar kune. 
(Jean-Claude Martignon)


CENEYO
*
Marlon Brando pleis sur la ceneyo, rolo di yuna poeto en la verko 
di Bernard Shaw: Kandida. 
(Octavi Egea)      


CENT
*
Pos cent yari, ankore restas multa tradukenda vorti e multa lingui sen 
sua Ido-vortaro (Greka, Rumana, Bulgara,...). 
(Adrian Pastrana)


CENTIMETRO
*
En ocio-parko en la Javana loko Kendal on expozas dekekin 
metri longa pitono. Segun la proprietanto, serpento-komercisto 
imamo Darmanto, la serpento es la maxim granda pitono vivanta 
en kapteso. La yaro anteriora, la giganta pitono - diametre 85 
centimetri, 447 kilogrami pezanta - kaptesis da tribuo Sumatrana. 
(Hans Stuifbergen)  


CENTIMO
*
Kad vu kompris sigareti? - Yes, sigareti po sisadek centimi singla 
pako.
(Paolo Lusana)


CENTRALA
*
Multa fervoyala linei interligas omna regioni, e l'internaciona trafiko 
es tre densa pro la centrala situeso, di qua la tekniko dominacis 
la geografiala desfacilaji. 
(Hans Cornioley)    


CENTRE
*
La tombi ipsa, centre di ca kaleidoskopatra abundo, es austera plaki 
de Carrara-marmoro sekita ye justa grandeso – kurta por la rejala pueri, 
longa por la genitori. La marmoro, segun la guidero, pagesis kilogramope 
per sukro o spici.
(James Chandler)


CENTRO
*
La Biblioteko es sfero di qua l’exakta centro es irga ek sua hexagoni 
e di qua la periferio es neacesebla. 
(James Chandler)


CEREBRALA
*
Claire Rind e Peter Simmons, qui studiis quale la filmo 
"Star Wars" (Militi en la steli) afektas l'aktiveso cerebrala dil lokusti.
(Eduardo A. Rodi)


CEREMONIO
*
La funerala ceremonio di Gebrane Tueni, deputito e kontre-Siriana 
jurnalisto qua asasinesis lundie lor atento, divenis hiere en Beyruth 
giganta manifesto  unionanta deki de mili de personi kontre la 
guvernerio di Damasko.
(Jean-Claude Martignon)


CERTA
*
Rezume, ni mustas krear nova kulturo! La alternativo es 
obediar la nun populara kulturo e durar nia tro-konsumema 
vivo-stilo, e sufror balda morto di nia civilizo, probabla morto 
di nia biosfero e certa extingo di la homaro.
(Peter Totten)
*
Se inter la landi reprezentita la vua ne esas ibe, quale exemple
Venezuela o Peru, me esas tote certa ke sioro Jacques Bol 
felicege recevos vua propozo esar landal reprezentero, 
e tale plugrandigar la landal reprezenteraro di ULI.
(Martin Lavallée)


CERIZO
*
Me ne memoras quale to eventis, ma uladie ta ligna bloko esis 
en la laboreyo di olda karpentisto di qua vera nomo esis maestro 
Antonio, malgre ke omni surnomizis lu "maestro Cerizo" pro ke 
la extremajo di lua nazo sempre aspektis brilanta e reda, same 
kam matura cerizo.
(Fernando Tejon)


CERTE
*
Certe il havas grava motivi por agar tale.
(Paolo Lusana)
*
Malgre la diverganta kustumi di la nacionala lingui, omni certe konsentos 
ke esas necesa en artificala linguo havar la posibleso expresar la tri 
simpla tempi: prezento, pasinto e futuro. 
(Otto Jespersen)


CERTENA
*
Ye certena vesperi, an la maro, ye la bazo di la monti, nokteskas 
sur la perfekta kurvo di mikra bayo, ed angoroza ampleso levas 
del aqui silencoza.  
(James Chandler)  


CERTENAMANIERE
*
To dicita, esas posibla ke la sistemo di Ido es tro rigida certenamaniere
(James Chandler)


CERTESO
*
La certeso ke ula tabulo en ula hexagono kontenas precoza libri 
e ke ca precoza libro es neacesebla, semblis preske netolerebla. 
(James Chandler)


CERVO
*
La homi chasis 20 cervi en la unesma dio. En la duesma dio li chasis 20 cervi pluse [= a lo chasita en la unesma dio li adicionis 20 cervi] En la triesma dio la rejo dicis: "Haltez! Ne chasez pluse!" [= a la 40 cervi ja chasita ne adicionez plusa cervi] La homi chasis 20 cervi en la unesma dio. En la duesma dio la homi chasis plue [= li chasis plu multe, li augmentis
la quanto ja chasita en la dio antea, ma on ne precize indikas la nombro] En la triesma dio la rejo dicis: "Haltez! Ne chasez plue!" [= ne augmentez la quanto ja chasita]. 
(Gonçalo Neves) 


CESAR
*
Materialisti docis, ke omno cesas ye la morto. 
(Jean-Claude Martignon)


CESIGAR
*
Se Bilderberg es vere ulsorta obskura globala guvernerio, ni forsan 
future mustos cesigar la partio. 
(James Chandler)


CETERA
*
La nefacileso di la temo sualatere debesas a la multeso di kozi 
expresenda ed a la divereso di moyeni per qui la europana lingui 
expresas ta kozi; la konkordo pri la verbala sistemo esas multe 
min granda kam en la cetera domeni. 
(Otto Jespersen)(Progreso 34, Dec 1910)
*
"Quu" kom pronomo analogesas forme e substance a la cetera 
pronomi determinita, ulu, nulu, singlu, kelku, irgu, altru, omnu.
(Carlo Nardini)
* 
La Franci e la cetera blanki duras livar Ivora Rivo pro la malega 
politikala situeso ibe. 
(Jean-Claude Martignon)
*
Se Rusia ganabus, ol impozabus komunismo segun Stalin sur la 
cetera mondo (o incitabus revolucioni en altra landi); ma Usa 
ganis, do olua kapitalista sistemo nun regnas ed olua kulturo es 
difuzata a la cetera mondo. 
(James Chandler)


CHAGRENO
*
La vivo di la homi esas kurta ed ofte plena de chagreni.
(Paolo Lusana)


CHAMBRO
*
La sejorneyo esos en la hotelo "Anatole France". Omna chambri 
en ol esas por 2 personi, on pagas en Francia por chambro e ne 
por personi.
(Frank Kasper)
*
L’idealisti argumentas ke la hexagonal chambri es necesa formo 
di absoluta spaco o, adminime, di nia intuico di spaco. 
(James Chandler)
*
Quon vu trovis en la chambro? Nulo.
(Paolo Lusana)


CHANCO
*
Blasfemoza sekto sugestis ke la sercheri devas cesar e ke omna 
homi devas jonglar literi e simboli til ke li deskovras, per neprobabla 
chanco, ca kanonala libri. 
(James Chandler)


CHANJAR
*
Pri la Portugalana, preske cent yari ante nun, ta linguo probable ne esis 
tante importanta en la mondo kam nun. La mondo chanjas.
(Robert Carnaghan)
*
La maxim recenta experimenti dil Quanto-teorio, da Alain Aspect en 1982, 
indikas ke chanjar la stando di partikulo povas chanjar komplementale 
la stando di altra, distanta partikulo nemediate. 
(James Chandler)
*
Ma nun esas tro tarda chanjar longatempe uzita radiki, aprobita de longa 
tempo, imprimita en la vortolibri, nur pro ke li esas falsa amiki ad uli. 
Ta nura fakto tote ne valoras tala chanji.
(Michael Talbot-Wilson)
*
Yes, vu es justa, l'okulo es tre komplexa. Plu exakte l'okulo similesas kamero, 
do la disto inter lenso e retino mustas ne chanjar dum la kresko di la korpo. 
Komprenende, la lenso povas facar mikra chanji por enfokigar proxima o 
fora objekti. 
(Richard Stevenson) 


CHANJO
*
La Franca Revoluciono igis la chanjo dil oligardiala strukturo 
en la kantoni e l'aplikeso di demokrata principi. 
(Hans Cornioley)
*
Depos plura yari la tendenco koncentrar su en l'urbi augmentas; 
la konsequo es du grava strukturala chanji: multa filii 
di rurani livas lia vilajo, e la kreskant urbi manjas rurala sulo. 
(Hans Cornioley) 
*
Yes, vu es justa, l'okulo es tre komplexa. Plu exakte l'okulo 
similesas kamero, do la disto inter lenso e retino mustas ne chanjar 
dum la kresko di la korpo. Komprenende, la lenso povas 
facar mikra chanji por enfokigar proxima o fora objekti. 
(Richard Stevenson) 


CHARETO
*
Me vidas, che la strado, siorino pulsetanta, e dolce duktanta 
sur la trotuaro, tipal chareto di bebeo...
(Partaka)


CHARMANTA
*
Ye la balo, eli esperas trovar la charmanta princo. Pose esas altra festo 
ye 30 yari e ye 35 yari eli divenas definitive olda celibini e ne plus havas 
espero spozeskar. Eli duras esar sola, ecepte se eli havas (en ica kazo) 
la bon ideo divenar lesbianini e havar tale persono por vivar kune. 
(Jean-Claude Martignon)


CHARMAR
*
Kande vu arivabos hike, belega peizajo charmos vua vidado.
(Paolo Lusana)


CHASAR
*
Me tre joyas ke la parlamento di Britania decidis kontre la chaso di 
foxi. Me kredas ke es extreme kruela chasar animali 'nur pro sporto'. 
(Hans Stuifbergen)
*
La homi chasis 20 cervi en la unesma dio. En la duesma dio 
li chasis 20 cervi pluse [= a lo chasita en la unesma dio li 
adicionis 20 cervi] En la triesma dio la rejo dicis: "Haltez! 
Ne chasez pluse!" [= a la 40 cervi ja chasita ne adicionez 
plusa cervi] La homi chasis 20 cervi en la unesma dio.
En la duesma dio la homi chasis plue [= li chasis plu multe, 
li augmentis la quanto ja chasita en la dio antea, ma on ne 
precize indikas la nombro] En la triesma dio la rejo dicis: 
"Haltez! Ne chasez plue!" [= ne augmentez la quanto ja chasita]. 
(Gonçalo Neves) 


CHASERO
*
Vers 8000 a. K. la nomada chaseri divenis sedentaria.
(Hans Cornioley)


CHASO
*
Me tre joyas ke la parlamento di Britania decidis kontre la chaso 
di foxi. Me kredas ke es extreme kruela chasar animali 'nur pro sporto'. 
(Hans Stuifbergen) 


CHE
*
Ma dicez me, hike, che la cielo me nur kantas e ridas. E co suficas 
por esar felica. 
(Christophe Gaubert) 
*
Morge me kompros la pano per ca moneto, hike, che Hispania; 
ma la panifisto nur lektos sur la altra facio: 
2 euri. La venonta monato forsan ulu kompros la jurnalo per 
ca moneto che Finlando, o la matinala kafeo kun lakto che Italia...
La euro esas plu multe kam simpla moneto. Kad ankore ulu ne 
savas lo?
(Fernando Tejon)


CHEFA
*
La debati direktesis kun supera habileso da sro Ostwald, 
qua esis kapabla preventar tro violentoza manifesti di la pasioni, 
e qua per sua specala sintezo-filozofiala talento havis remarkinda 
kapableso sizar la principi e granda chefa vidpunti ed impedar 
la debati perdar su en detaleti. 
(Otto Jespersen)
*
Me konkordas kun sioro Neussner, en mea humila opiniono 
ni devus uzar ca ed altra Idala forumi por atingar la chefa skopo, 
ke Ido esez vere la linguo internaciona. 
(Adrian Pastrana)
*
Ka ula kozo es chera o chipa - ton me volas saveskar. 
Ma me anke havas desfacilajo konocar la singla 
cent-peceti dum unesma vido. La chefa problemo es 
la generala plu-cheresko di la vivo hikea.
(Eberhard Scholz)


CHEF-URBO,  CHEFURBO
*
Oslo es la chef-urbo di Norvegia. Fondita en 1050 da rejulo 
Harald III che la kabo di Oslo-fyordo. L'urbo divenis chefurbo 
en 1299.
La nomo forsan devenas del Norvegiana vorto os signifikante 
'boko', kombinita kun la nomo di la Lo-rivero. 
(Wikipedia)
* 
Dum la kinesma yarcento ol divenis chefurbo di la Westgotala 
rejolando. Ca rejolando ne duris longe e la Westgoti rapide latin
- e kristaneskis. 
(Robert Pontnau)


CHEKIA
*
Koncerne vua averto pri la Finlandana, me konkordas, e me ipsa ja skribis 
olim mesajo simila en ula forumo pri la vorto "Chek.o", qua povas esar 
sive "de Chekia" o "pago-maniero". Onu respondis a me ke ta problemo 
fakte ne existas en la praktiko, pro ke la kuntexti sempre montras 
qua signifiko es intencata. 
(Eduardo A. Rodi)


CHEKO
*
Koncerne vua averto pri la Finlandana, me konkordas, e me ipsa ja skribis 
olim mesajo simila en ula forumo pri la vorto "Chek.o", qua povas esar 
sive "de Chekia" o "pago-maniero". Onu respondis a me ke ta problemo 
fakte ne existas en la praktiko, pro ke la kuntexti sempre montras 
qua signifiko es intencata. 
(Eduardo A. Rodi)


CHERA
*
Ka ula kozo es chera o chipa - ton me volas saveskar. 
Ma me anke havas desfacilajo konocar la singla 
cent-peceti dum unesma vido. La chefa problemo es 
la generala plu-cheresko di la vivo hikea.
(Eberhard Scholz)


CHERE
*
Vu pagis to tre chere.
(Paolo Lusana)


CHIFRAR
*
Pri "dosiero" o "chifreyo", segun la dicionario Ido-Angla da 
Dyer, "chifrar" = "to write in secret cipher" o skribar uzante 
sekreta "kodo" o linguo. Kompreneble, se on imprimas
tala dokumenti en linguo.
(Richard Stevenson)


CHINIA
*
Kontre omna co ni experiencis la krulo di komunismo en multa 
mondo-parti, nun restanta nur en Chinia ed izolita landi quale 
Kuba. 
(James Chandler) 
*
Tamen, uzo en Ido di vorto qua reprezentas pronunco nacionala 
donus tro ofte nomi di urbi, landi, fluvii, monti e mari quin poki 
komprenus (ed anke ne solvus la afero kande ulo havas plura
nomi pro uzo ibe di plura lingui).
Quale on tale nomus Chinia, India, Japonia, Reda Maro, Nigra 
Maro, Mortinta Maro, monto *Everest?
(Robert Carnaghan)
*
Explozo efektigis 54 mortinti e 22 vunditi, hiere, en karbono-mineyo 
di nord-Chinia. Cent-e-dek ministi ekiris sana e salvita la mineyo 
Liuguantun.
(Jean-Claude Martignon)  


CHINIANA
*
To quo funcionas tre bone ed es alte prizata en nacionala lingui 
da olua parolanti, povas esar obstaklo nevinkebla por stranjeri. 
Exemple, la chiniana toni e homonimi distingita nur per tono. 
(James Chandler)
*
Me parolis nur pri internacioneso. Or la Chiniana, malgre sua 
multega milioni, es nule o tre poke internaciona. Pro to vere 
internaciona linguo ne povas havar multa radiki del Chiniana. 
Me dicas lo nek joye nek regrete. To es simpla fakto.
(Gonçalo Neves) 


CHIPA
*
La ter-pomi esas manjajo precoza precize pro ke li esas chipa.
(Paolo Lusana)
*
Do, malgre la politikal uniono, malgre la euro, malgre la facila e 
chipa voyaji, la homi restas tre diferanta de un frontiero a la altra. 
(Jean-Claude Martignon)
*
Ka ula kozo es chera o chipa - ton me volas saveskar. 
Ma me anke havas desfacilajo konocar la singla 
cent-peceti dum unesma vido. La chefa problemo es 
la generala plu-cheresko di la vivo hikea.
(Eberhard Scholz)


CHIPE
*
Anke me esperas ke la nova vacino vendesos chipe mem gratuite 
en povra landi, do vere uzebla por la tota homaro, ne nur por ti 
qui habitas richa landi. 
(Fernando Tejon)


CHIPRO
*
Por darfar enirar EU (UE) Turkia sumnesas agnoskar la (Greka) 
Republiko di Chipro. 
(Jean-Claude Martignon) 


CIEL-ARKO
*
Kande la pluvo cesabos, forsan aparos en la nubi ciel-arko.
(Paolo Lusana)


CIELO
*
Falas mielo ne del cielo.
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)
*
La cielo esis klara e la steli videbla. 
(James Chandler)
*  
Ma dicez me, hike, che la cielo me nur kantas e ridas. E co suficas 
por esar felica. 
(Christophe Gaubert) 


CIENCALA
*
Krear nova ciencala vortari, exemple medikala, esas nekareebla. 
(Fernando Tejon)
*
La vera sociala sajeso esas lumizar la homaro segun la voco 
dil ciencala koncienco. 
(Rich. Lorenz)
*
Nia linguo esas quaze ciencal Franca idiomo kun streta alianco 
a la Italiana e la Hispana.
(Luther H. Dyer)
*
Quale vu, me komencas de materialista, ciencala e racionoza vidpunto. 
Ma esas interesanta, ke se on exploras cienco til l'absoluta fino, 
nome la Quanto-teorio, on deskovras ke ol es nek determinista, 
nek racionoza, nek logikoza. 
(James Chandler)
*
Nia preirinti diskutis  e disputis senfine por reformachar la linguo 
e modifikar la ja existanta vorti. La rezulto esas ke li ne havis tempo 
por krear (od adoptar) la necesas nova vorti ciencala e teknikala. 
(Jean-Claude Martignon)
*
Robert Carnaghan es facanta laboro pacienta e minucioza, 
pri nova vorti precipue ciencala e teknikala, qui es sendubite 
necesa en Ido, quale en omna lingui, quankam ofte oli povas 
semblar kelke arida, esante fora de l'ordinara uzado. 
(Carlo Nardini)


CIENCALE
*
Me ne deziras agar quale advokato di ula sistemo, nek konservema 
nek revolucionema, ma donar ciencale e konciencoze a la lektanto 
la materialo quan il bezonas por ipsa formacar sua opiniono.
(Otto Jespersen) (Progreso 34, Dec 1910)


CIENCISTO
*
L' artisti e la ciencisti esas grande utila a la homi.
(Paolo Lusana)
*
Ula ciencisti nun konkluzas de to, ke l'universo es enorma 
hologramo, ke lua vera strukturo es celita, e ke ni vidas nur 
projekturo. 
(James Chandler)
*
Kande homi relatas a kozi cirkum li, es tre konvenanta 
se la mezuri uzata es facile perceptebla, e se la dimensioni 
di kozi uzas nombri memorebla. Por ciencisti, qui ofte traktas 
kozi ne-videbla o ne-palpebla (elektro maxim evidente), 
ta qualeso poke o nule importas. 
(Robert Carnaghan)


CIENCO
*
Quale vu, me komencas de materialista, ciencala e racionoza 
vidpunto. Ma esas interesanta, ke se on exploras cienco til 
l'absoluta fino, nome la Quanto-teorio, on deskovras ke ol es nek 
determinista, nek racionoza, nek logikoza. 
(James Chandler)
* 
La sequanta cienci esis reprezentata: linguistiko, astronomio, 
matematiko, kemio, medicino, filozofio. 
(Otto Jespersen)
 

CIGANALA
*
La tota Ciganala vilajo di Bystrany en Slovakia intencas ekmigrar 
a richa Britania. La Slovakiala guvernerio donacas a li subsidii por 
helpar lia ekmigrado. Sube videblesas fotografuro di la povra 
vilajo qua publikigesas che la interretala edituro dil remarkinda 
Angla jurnalo THE SUN.
(Jean-Claude Martignon)


CIKONIO
*
En l' uceloparko Avifauna en Alphen (Nederlando), du cikonii femina 
divenis genitori de tri cikonio-yuni. La yuni ek-oveskis ante du semani.
(Hans Stuifbergen)


CINDRO
*
Buddho mortis en Kusinara, ne tre fora de sua naskoloko, 
ed esis kremacata kun rejala honori, me ja mencionis, ke lua 
cindro dividesis en ok parti, e ke on erektis granda monumenti 
en formi di kupoli sur li. 
(Jean-Claude Martignon)


CINEMO
*
La filmo 'Fairo' balde esos rispektebla en la cinemi di India. 
'Fairo' esis ekcirkuligita dal autoritati, pos adheranti di la 
konservema Shiv Sena partiso destruktis l' interiori di cirkum 
15 cinemi, ube la filmo montresis.
(Hans Stuifbergen)


CIRKLALA
*
La mistiki klamas ke lia extazo revelas a li cirklala chambro kontenanta 
granda cirklala libro, di qua la spino es kontinua e qua sequas 
la kompleta cirklo dil muri; ma lia atesto es suspektenda; lia vorti, 
obskura. Ica ciklala libro es Deo. 
(James Chandler)


CIRKONSTANCO
*
L'Unionita Stati di Nord-Amerika debas lia rapida e granda prospero 
a plura favoroza cirkonstanci, qui hike ne enumeresez. Ma lo maxim 
favoroza inter omni esis l'uneso dil linguo, per qua l'Amerikano havas 
ne nur un lando, ma un tota kontinento kom patrio.
(Wilhelm Ostwald)
*
Linguistike Ido arivis ube Esperanto ne povis arivar, pro historiala 
cirkonstanci qui ne es dissekinda hike. 
(Gonçalo Neves)


CIRKULAR
*
Pro la populareso di la dolaro, $26,000,000,000 cirkulas [fluas] 
exter Usa. Omnayare ta pekunio perdetas sua valoro, e perdo 
por ne-Usani es gano por Usani, quaze on impostas exterlandani.
(Peter Totten)


CIRKUM
*
Kande homi relatas a kozi cirkum li, es tre konvenanta se la mezuri 
uzata es facile perceptebla, e se la dimensioni di kozi uzas nombri 
memorebla. Por ciencisti, qui ofte traktas kozi ne-videbla o 
ne-palpebla (elektro maxim evidente), ta qualeso poke o nule importas. 
(Robert Carnaghan)
*
La reda muri di Marrakech unesme aparis inter la palm-boski en 1062 
cirkum fortifikita nomad-kampeyo, erektita da Yussef ben Tachfin.
(James Chandler)


CITITAJO
*
To es interesanta cititajo. Ma remarkez, ke sro Hogben parolas hike 
pri nacionala lingui, e to quo es bona o utila o tolerebla en li. Il do 
parolas de la vidpunto di linguistiko, ne de ta di interlinguistiko. 
(James Chandler)


CIVILIZO
*
Rezume, ni mustas krear nova kulturo! La alternativo es 
obediar la nun populara kulturo e durar nia tro-konsumema 
vivo-stilo, e sufror balda morto di nia civilizo, probabla morto 
di nia biosfero e certa extingo di la homaro.
(Peter Totten)


CIVITANA
*
Do en la filmo, Pearl Harbor, trovesas mala mentio ke la Japona 
militisti anke atakis la distriko civitana. La Japoni atakis nur USAana 
milit-navi. 
(Bebson Y. Hochfeld) 


CIVITANO
*
Samurayi ne darfas ocidar civitani sen armi. 
(Bebson Y. Hochfeld)


CO
*
Ma dicez me, hike, che la cielo me nur kantas e ridas. E co suficas 
por esar felica. 
(Christophe Gaubert) 


DA
*
La debati direktesis kun supera habileso da sro Ostwald, qua esis 
kapabla preventar tro violentoza manifesti di la pasioni, e qua per 
sua specala sintezo-filozofiala talento havis remarkinda kapableso 
sizar la principi e granda chefa vidpunti ed impedar la debati perdar 
su en detaleti. 
(Otto Jespersen)
*
Kontre general opiniono, me audacas supozar ke la konsequaji 
dil spolii dal Purigeri es exajerita dal hororo produktita da ca fanatiki. 
(James Chandler)


DACHO
*
Sincere, me kredas jenar nulu, pro mea gramatikala 
licenco, plurfoye explikita, en mea dacho* (en la senco 
da Zmicier Lapcionak: parcelo, ube on agas plu libere 
kam altraloke), che Linguolisto.
(Carlo Nardini)


DAL
*
Kontre general opiniono, me audacas supozar ke la konsequaji 
dil spolii dal Purigeri es exajerita dal hororo produktita da ca fanatiki. 
(James Chandler)


DAMASKO
*
La funerala ceremonio di Gebrane Tueni, deputito e kontre-Siriana 
jurnalisto qua asasinesis lundie lor atento, divenis hiere en Beyruth 
giganta manifesto  unionanta deki de mili de personi kontre la 
guvernerio di Damasko.
(Jean-Claude Martignon)


DANA
*
La membri asistanta havis la sequanta patrala lingui: Franca, 
Germana, Angla, Dana, Italiana, Polona (Rusa).
(Otto Jespersen)
*
En la europana lingui, aparte en lia antiqua formi, finali por persono 
e nombro esas texata kun ti por tempi e c. En la maxim progresinta 
lingui to neplus trovesas tale: la dana neplus distingas persono e 
nombro en la verbo, la angla nur en la prezento e nur parte, e ne 
mem en omna verbi (I can, he can, we can, e c.); anke la franca 
nun en multa kazi havas la sama formo por ante [antee] distingita 
personi e nombri (j'aime, tu aimes, il aime, ils aiment sonas idente).
(Otto Jespersen) (Progreso 34, Dec 1910)


DANJEROZA
*
Dum du yarcenti la danjeroza verko obliviesas. Til la tempo, kande, 
en Praha, urbo de sorcisti e de nekromanciisti eminente, du fratuli 
heredas la magiolibro. 
(Jean-Claude Martignon)


DANKAR
*
Kande irgo esas afero di exploro, di vereso, lor existas ulo, 
quon on nomas la ciencala koncienco: omnu qua savas la vereso 
dicez ol. La Delegitaro sequis ta ciencal axiomo ed ni devas 
dankar ol pro to. 
(Rich. Lorenz)


DANKE
*
Pro lua savo di la Orientala lingui e di la Greka, la genioza linguisto 
J.F. Champollion danke la epigrafi di la Rozeta-Petro, komencis 
dechifrar la Egiptiana hieroglifi. 
(Jean-Claude Martignon) 


DANKO
*
Kara Robert, Granda danko pro grandega laboro dum multa yari. 
(Michael Talbot-Wilson)


DANSANTINO
*
Ti quin me vidas ek la dansantini, ne esas bela, nek gracioza.
(Paolo Lusana)


DANSAR
*
Urso grondas, ma mustas dansar.
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)
*
Me intencas krear bela ligna pupeo; ma olu devas esar marveloza 
pupeo, qua savos dansar, la skermo-arto e retro-saltar. Kun ta pupeo
 me trairos la tota mondo por ganar manuedo de pano e glasedo de vino.
(Fernando Tejon)


DARFAR
*
Onu darfas komprenar la mondo, "mem la maxim misterioza", pro ke trovesas ibe harmonioza reguli en'plantacita dal Deo.  (Albert Einstein) 
(Bebson Y. Hochfeld)
*
La homi darfas povar praktikar lia religio, irgequa olu esez. 
(Jean-Claude Martignon)
*
On ne darfas chanjar la vort-uzo sen mea antea konsento. 
(Gonçalo Neves)
*
Tua anjelo dicos a tu la maxim dolca e afecionoza vorti quin 
tu darfez askoltar e per multa afeciono e pacienteso lu docos 
a tu parolar. 
(Christophe Gaubert)


DARWINISMO
*
Se me "mustas" kredar ye ulo, lore me preferas kredar ye 
la naturo (ka Darwinismo?), e preferas respektar la Naturo 
pro ke me sentas ke ni es la Naturo. Koncernante co, me 
tre bone komprenas la Naturalismo, religii tribuala de Afrika. 
(Hans Stuifbergen)


DE
*
De foxi sempre foxi naskas.
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)
*
Me volas drinkar glaso de aquo.
*
Mea spozino esas malada de febro.
*
El esas la maxim bela de la mulieri.
*
Me lektos unu de ca libri.
*
L’universo (quon altri nomizas la Biblioteko) es kompozita ek 
nedefinita e forsan infinita nombro de hexagonal galerii, 
kun enorma aero-shakti inter li, cirkondata da tre basa fenceti. 
De irga hexagono on povas vidar, senfine, la supra ed infra etaji. 
(James Chandler)


DEALA
*
La sekto desaparis, ma kom puero me vidis olduli qui, dum longa periodi, 
celis su en la latrini kun metala diski en interdiktita ludkub-kupo e feble 
imitis la deala desordino.
(James Chandler)


DEBANTO
*
Eminenta debanto mala paganto.
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)


DEBATO
*
La debati direktesis kun supera habileso da sro Ostwald, qua esis 
kapabla preventar tro violentoza manifesti di la pasioni, e qua per 
sua specala sintezo-filozofiala talento havis remarkinda kapableso 
sizar la principi e granda chefa vidpunti ed impedar la debati perdar 
su en detaleti. 
(Otto Jespersen)


DEBESAR
*
La nefacileso di la temo sualatere debesas a la multeso di kozi 
expresenda ed a la divereso di moyeni per qui la europana lingui 
expresas ta kozi; la konkordo pri la verbala sistemo esas multe 
min granda kam en la cetera domeni. 
(Otto Jespersen) (Progreso 34, Dec 1910)
*
Dum la lasta kunsidi la centro di la diskuti esis la anonima 
Ido-projeto, qua prizentesis da sro Couturat vice la autoro; 
nulu ek la membri di la komitato savis altra kozo pri la 
autoro kam la negativa, ke ol debesas nek a Couturat, 
nek a Leau, nek ad ula membro di la komitato ipsa.
(Otto Jespersen)


DECENDANTO
*
Ido, od Idolinguo, esas linguo artificale konstruktita, qua naskis en 1907. 
Olu bazesas ye altra linguo artificala, nomizita Esperanto, di qua Ido 
esas la filio o decendanto. Fakte, ton signifikas "Ido" en Ido: decendanto.
(Eduardo A. Rodi)


DECHIFRAR
*
Pro lua savo di la Orientala lingui e di la Greka, la genioza linguisto 
J.F. Champollion danke la epigrafi di la Rozeta-Petro, komencis 
dechifrar la Egiptiana hieroglifi. 
(Jean-Claude Martignon) 


DECIDAR
*
En junio 1907 la Delegitaro por adopto di internaciona helpolinguo 
segun sua statuti elektis la komitato, qua devis decidar, qua linguo 
artificala esas la maxim konvenanta por introduktesar en internaciona 
komuniki. 
(Otto Jespersen)
*
Me agnoskas ke ne es sempre facila decidar, kad on devas uzar 
substantivo per -o, -uro, -ajo, -ado, aparte kande koncernas 
abstrakta koncepto.
(James Chandler)


DECIDIVA
*
Joyo per sexuo es faktoro decidiva por konservar la yuneso.
(Hans Stuifbergen)


DECIDO
*
Or la decido adoptanta Esperanto « kun la rezervo di ula modifiki », 
esis unanima. Se, pose, skismo eventis, la responso ne esas imputeble 
a l'Idistaro, ma ad ilti qui obliviis promisi, voti o signaturo. 
(Louis de Beaufront)
*
Me havas la honoro promulgar hike la quar unesma decidi dil 
Akademio, qui naskis ek ta spirito dil konciliema progresemeso. 
(Stefano Bakonyi, Sopron, 1930)


DECIMALA
*
Malgre mito ke Napoléon prizis la sistemo decimala, fakte il desprizis ol. 
Kande il deskovris ke on facis nova mapo oficala kun skalo decimala, 
il imperis ri-uzo dil skalo anciena di Cassini. 
(Robert Carnaghan)  


DECIMO
*
La nombro dek, e la sistemo decimala qua dividas mezuri aden dekimi, 
centimi e milimi, es un bazo dil sistemo di mezuri metrala - sistemo 
di qua la altra bazo es la metro, litro, gramo edc. 
(Robert Carnaghan)


DEFEKTO
*
Defekton di naturo ne kovras veluro.
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)
*
Koncerne la Hinduismo, ol certe havas neperfektaji e defekti, ma la kasto
-sistemo posibligis a centi o mem mili de populi e genti kunvivar pace. 
(Jean-Claude Martignon)


DEFEKTOZA
*
Mea personal impreso pri la idolinguani esas ke li deziras 
konservar la nuna strukturo dil linguo internaciona dil Delegitaro, 
mem se ulquante defektoza, ma certe min kam ta di Esperanto. 
(Martin Lavallée)


DEFENSAR
*
La inventinti di linguala sistemi invitesabis asistar o 
persone o per reprezentanto por defensar sua sistemi.
(Otto Jespersen)
*
Me povez opinionar ke vua opiniono es tante abjekta, 
ma me defensos, til-morte, vua yuro expresar ta.
(Voltaire). (Hans Stuifbergen)


DEFENSERO
*
E hodie, hodie viro, vestizita en nigra islamana robo, 
kun barbo, pafis sis kugli en la korpo di Theo van Gogh, 
defensero di la yuro libere parolar. 
(Hans Stuifbergen)


DEFINITIVE
*
Ye la balo, eli esperas trovar la charmanta princo. Pose esas altra festo ye 30 yari e ye 35 yari eli divenas definitive olda celibini e ne plus havas espero spozeskar. Eli duras esar sola, ecepte se eli havas (en ica kazo) la bon ideo divenar lesbianini e havar tale persono por vivar kune. 
(Jean-Claude Martignon)


DEFINO
*
E se vu ipsa propozas vorto, voluntez anke sendar ta vorto/i 
kun defino a Linguolisto. 
(Hans Stuifbergen)
*
Or, por plura motivi, quin me nun ne havas suficanta tempo 
por expozar, me judikas ica developo di Ido segun la Franca, 
od la Romana tipo, kom bona kozo. Por ex., nia vorti-signifiki 
esas preske tote segun la Franca defini e diferas en tre multa 
vorti de la Angla defini. Forsan ica kalma prezunto ke nur la 
Franca signifiko esas justa tendencas agacar kelka Angloparolanti, 
ma segun mea judiko, esis saja por sequar sole la Franca, nam, 
se ni probus kopiar la diversa vorto-defini de la pelmelo di la 
diferanta lingui, ni kaosigus la linguo. Anke la Franca defini 
esas generale plu preciza e min idiotisma kam, ex. la Angla, 
ma ca defini e la granda nombro di Franca sinonimi ne trovata
 en la ne-Romana lingui ofte embarasas, Angli, Germani, e c.
(Luther H. Dyer) 


DEFINURO
*
Sincere dicata: Me ipsa ne savas la difero inter kongreso e 
konfero. Forsan irgu povus donar definuro. 
(Alfred Neussner)


DEINTERNE
*
Ulu komentas: Semblus ke ca diablala libro probis eskapar 
e ke ol ruptis la vetrino deinterne. 
(Jean-Claude Martignon)


DEJUNO
*
De tempo a tempo me departas sen prenar la frua dejuno. (Bebson Y. Hochfeld) 


DEK
*
La nombro dek, e la sistemo decimala qua dividas mezuri aden dekimi, centimi e milimi, es un bazo dil sistemo di mezuri metrala - sistemo di qua la altra bazo es la metro, litro, gramo edc. La generala supozo es ke ta sistemo es la maxim eficienta, ma ta supozo es eroro. La nombro dek es min multe bona kam la nombri ok, dek-e-sis e specale dek-e-du por divido praktikala. La supozo ke la nombro dek havas grand avantajo es nur pro la fakto ke ni kontas per deki, ma ta metodo di konto es anke ne la maxim eficienta. 
(Robert Carnaghan)


DEK-E-DU
*
La nombro dek es min multe bona kam la nombri ok, dek-e-sis e 
specale dek-e-du por divido praktikala. 
(Robert Carnaghan)


DEK-E-DUESMA
*
L'organi dil konkurencanti lansis ja plurfoye la nekrologo di 
Ido. Or, en la dek-e-duesma horo, samlandani di Couturat 
elevis, super la partisi interkombatanta, la standardo dil 
Maestro, la kontinueso di nia unesma ULI e di lua nobla e 
sublima tradicioni.
(Stefano Bakonyi, Sopron, 1930)


DEKEDUO
*
Donez a me kelka pekunio por komprar dekeduo de ovi.
(Paolo Lusana)


DEKESIS, DEK-E-SIS
*
La nombro dek es min multe bona kam la nombri ok, dek-e-sis 
e specale dek-e-du por divido praktikala. 
(Robert Carnaghan)
*
Me laboras dekesis hori diale por ganar vivo-pekunio. 
(James Chandler)


DEKFOYE
*
Plu bon unfoye vidar kam dekfoye audar.
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)


DEKLARO
*
Wikifonto esas por verki skribita qua havas libera kopiyuro 
o anciena/oficala texti. Me adjuntis la universala deklaro di 
homal yuro kelka dii ante. Se posibla, me volus adkargar 
omna kontenajo che publikaji. KGD, la biblo, la sucedanto 
(se posibla), la deklaro di nedepend(es)o qua David Mann 
tradukis kelka dii ante, omno esas adkargebla che Wikifonto. 
La Odiseo di Homeros anke, esus nula problemo se on 
adkargus la kontenajo tradukita til nun.
(Dave MacLeod)


DEKLINO
*
Mem se la KGD refuzas admisar lo, existas kazi de deklino en Ido. Nome oli esas la nominativo : La domo; la akuzativo : bela domo(n) me vidas; la genitivo : la dom(ala) pordo (vice la pordo dil domo); la lokativo : me esas hem(e) (vice me esas en la hemo) e la instrumentalo : me laboras (per)manu(e) (vice me laboras per la manui); me iras ped(e) (vice me iras per la pedi). Omna ita kazi ne esas obligala, on povas remplasigar oli per prepozicioni e, koncerne la akuzativo, per la normala vortordino. Ma oli aspektas bele ed esas tre utila por bona ed eleganta stilo literaturala. Oli esas tre simpla, facile uzebla e sen neregulozeso, ma oli portas ad Ido ulo de la eleganteso e prestijo dil granda klasika lingui quale la Latina e la Greka anciena. Nur pro la simpleso di lia uzado, onu ne bezonas ruptar a su la kapo quale por la Latina e Greka deklino. Se bone uzata da vera literaturifanti qui produktus literaturo meritanta ica nomo, Ido esus tre remarkinda e splendida idiomo. La problemo esas : kad esus homi (en la nun existanta Idistaro) qui esus apta prizar bela e bona literaturo ? Ni povas nur esperar pri plu bona futuro. 
(Jean-Claude Martignon) 


DEKO
*
Ye 5 marto 1960 explozas en la portuo di Havana, navo de municiono. 
Deki de homi mortas. On konjektas, ke la usana Servado Sekreta aranjis 
la explozo. 
(Ronald Bijtenhoorn)
*
La funerala ceremonio di Gebrane Tueni, deputito e kontre-Siriana 
jurnalisto qua asasinesis lundie lor atento, divenis hiere en Beyruth 
giganta manifesto  unionanta deki de mili de personi kontre la 
guvernerio di Damasko.
(Jean-Claude Martignon)


DEL
*
Falas mielo ne del cielo.
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)
*
En Ido on regule formacas la verbo korektigar del adjektivo korekta. 
(Gonçalo Neves)


DELEGACIONO
*
Lua demisiono kom guidanta membro dil Delegaciono tamen ne 
signifikas la fino di lua agado por Ido. 
(Günter Anton)


DELEGITARO
*
En junio 1907 la Delegitaro por adopto di internaciona helpolinguo 
segun sua statuti elektis la komitato, qua devis decidar, qua linguo 
artificala esas la maxim konvenanta por introduktesar en internaciona 
komuniki. 
(Otto Jespersen)
*
Kande irgo esas afero di exploro, di vereso, lor existas ulo, 
quon on nomas la ciencala koncienco: omnu qua savas la vereso 
dicez ol. La Delegitaro sequis ta ciencal axiomo ed ni devas 
dankar ol pro to. 
(Rich. Lorenz)
*
En oktobro samyara kreesis la tale nomata Komitato di la Delegitaro, 
a qua apartenis 12 membri.
(Gonçalo Neves)


DELIKTO
*
Raportas Couturat ke la furtinto…esforcis paliatar sua delikto per 
patriotala motivi, alegante ke il volas retrodonar ta verko ad Italio…
ma ke il havis mala konoci pri historio…pro ke esas vera ke la armei 
di Bonaparte…spoliis Italio de multa artala verki… (humuroze…
bela homajo a la patrio dil bela arti!), ma la Gioconda ne esis tale 
"konquestata". Ol esis aquirata da François I, de Leonardo vivanta...
(Carlo Nardini) 


DELONGE
*
La pioniri tradukis per : spicovendeyo. Forsan en la Mezepoko, 
onu disvendis nur spici o spicaji ibe, ma delonge ne plus esas tale, 
mem en la fora tempo di Couturat. 
(Jean-Claude Martignon) 


DEMANDO
*
Sisadek yari ante nun, segun demando da Stalin, la Anglosaxona 
federiti (Usani ed Angli) bombardigis la urbo Dresden.
(Jean-Claude Martignon)


DEMENTIAR
*
Me kategoriale dementias la nebenigna rumori, ke mea bon amiko 
Besserwisser es sive fatiganta, pedanta tedanto, qua tro obsesive 
interesas pri la dialektiko di l'existo, sive demonala Macchiavelli
-Esperantisto-infiltranto, qua esforcas semar disonanco en nia 
movemento. No, mea amiko Besserwisser es nur frenezioza e 
nesanigebla lunatikulo. 
(Eric Dickens)


DEMISIONO
*
Lua demisiono kom guidanta membro dil Delegaciono tamen 
ne signifikas la fino di lua agado por Ido. 
(Günter Anton)


DEMOKRATA
*
La Franca Revoluciono igis la chanjo dil oligardiala strukturo 
en la kantoni e l'aplikeso di demokrata principi. 
(Hans Cornioley)
*


DEMOKRATIALA
*
Ni ne es nacionalisti o extremisti, ni es simple demokrati 
qui volas demokratial guvernsistemo en nia lando, e qui 
ne volas esar koaktata aceptar ulo quon ni ne favoras. 
(James Chandler)


DEMOKRATIO
*
Kande Prezidanto Klinton anoncis sua voyajo a Kolombia, 
il dicis ke sua skopo esis "serchar paco, luktar kontre drogi, 
konstruktar l' ekonomio, e profundigar demokratio." Ne eblas 
mentiar plu multe. 
(Peter Totten)


DEMOKRATA
*
En westala landi s-ro Tudjman havis mala reputeso pro ke il 
ne esis tre demokrata. 
(Jean-Claude Martignon)


DEMOKRATO
*
Ni ne es nacionalisti o extremisti, ni es simple demokrati qui 
volas demokratial guvernsistemo en nia lando, e qui ne volas 
esar koaktata aceptar ulo quon ni ne favoras. 
(James Chandler)


DEMOLISAR
*
La sucedanta dinastii qui regnis l’urbo esis tam jeneroza pri 
konstruktar kam li esis kompleta pri demolisar lo konstruktita 
da sua preirinti.
(James Chandler)


DEMONALA
*
Me kategoriale dementias la nebenigna rumori, ke mea bon amiko 
Besserwisser es sive fatiganta, pedanta tedanto, qua tro obsesive 
interesas pri la dialektiko di l'existo, sive demonala Macchiavelli
-Esperantisto-infiltranto, qua esforcas semar disonanco en nia 
movemento. No, mea amiko Besserwisser es nur frenezioza 
e nesanigebla lunatikulo. 
(Eric Dickens)


DEMONIGAR
*
Yen la homi qui bombardas inocenta landi e justifikas lo 
per demonigar li. Lo ne esis ludo por me. 
(James Chandler)


DENSA
*
Multa fervoyala linei interligas omna regioni, e l'internaciona trafiko 
es tre densa pro la centrala situeso, di qua la tekniko dominacis 
la geografiala desfacilaji. 
(Hans Cornioley)    


DENTO
*
"Okulo-por-okulo, dento-por-dento" ne es reala puniso-filozofio, 
quankam - me konfesas - anke me tre ofte es tre tentata pensar 
talamaniere. 
(Hans Stuifbergen)


DEO
*
La homo projetas, Deo disponas.
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)
*
Nulu esas Deo, do la erori esas neevitebla... ma korektigebla. 
(Fernando Tejon)
*
Mem se ja depos longa tempo, la egaleso dil chanci dil diablo 
opozite a Deo, en perspektivo di longa tempo, esas serioze minacata. 
(Jean-Claude Martignon)


DEPARTAR
*
De tempo a tempo me departas sen prenar la frua dejuno. 
(Bebson Y. Hochfeld) 
*
Pos dormir multe, il volis departar.
(Paolo Lusana)
*
Del Suisi Jean Jacques Rousseau e Heinrich Pestalozzi departis 
la reformeso dil edukala koncepto e dil pedagogio.
(Hans Cornioley)


DEPENDAR
*
La klimato komprenende anke dependas forte del geografial alteso. 
(Hans Cornioley)
*
Persone me desprizas ica barbara praktiko, ma la questiono 
es plu komplexa kam konsidero al foxo, nam multa rurani 
dependas ye fox-chasado por sua employeso. 
(James Chandler)  


DEPOS
*
Depos plura yari la tendenco koncentrar su en l'urbi augmentas; 
la konsequo es du grava strukturala chanji: multa filii di rurani 
livas lia vilajo, e la kreskant urbi manjas rurala sulo. 
(Hans Cornioley) 
*
«Barno» esas specal sorto di «hangaro» di qua existas plura milioni 
en Usa. La traduk-vorto «hangaro» ne povas bone expresar la 
specal ideo (depos la milito, ni uzas en Usa la Franca vorto «hangar» 
ma nur pri shirmili por aeroplani, aeronavi).
(Luther H. Dyer) 
*
Mem se ja depos longa tempo, la egaleso dil chanci dil diablo 
opozite a Deo, en perspektivo di longa tempo, esas serioze minacata. 
(Jean-Claude Martignon)


DEPUTITO
*
La funerala ceremonio di Gebrane Tueni, deputito e kontre-Siriana 
jurnalisto qua asasinesis lundie lor atento, divenis hiere en Beyruth 
giganta manifesto  unionanta deki de mili de personi kontre la 
guvernerio di Damasko.
(Jean-Claude Martignon)


DERIVAJO
*
"Pri fiktiva radiki. ...ni havas derivaji, quale: egoismo, egoisto; 
optimismo, optimisto, e.c., sen havar la radiki korespondanta, 
quin li semblas implikar...
(L. Couturat, Progreso III, Aprilo 1910) 


DERIVAR
*
En Ido multa vorti esas derivebla de radiko per uzo di afixo. 
Preske sen fino on povas derivar tala vorti. Maxim ofte suficas 
savar la afixi, e trovar la radiko, e vu savas la senco. Yen un di 
la avantaji di Ido. 
(Robert Carnaghan) 
*
Nu! Ni qui parolas la Angla pensas ke nia linguo esas pasable bona, 
malgre la fakto ke la Angla vortaro esas mixuro derivita de la Franca, 
la Germana, la Latina, e de altra lingui. 
(Luther H. Dyer) 


DERIVEBLA
*
En Ido multa vorti esas derivebla de radiko per uzo di afixo. 
Preske sen fino on povas derivar tala vorti. Maxim ofte suficas 
savar la afixi, e trovar la radiko, e vu savas la senco. Yen un di 
la avantaji di Ido. 
(Robert Carnaghan) 


DESAPARAR
*
La sekto desaparis, ma kom puero me vidis olduli qui, dum longa 
periodi, celis su en la latrini kun metala diski en interdiktita ludkub-
kupo e feble imitis la deala desordino.
(James Chandler)
*
Dum la sequanta du o tri monati, dek-e-ok historiala pekunii
desaparos por sempre de la kontinento... exemple la Franc 
existas depos 1360 e havas historial konekti: ol simbolizas 
libereso di Francia de Anglia, la nomo devenas de 'franc des 
Anglais': libera del angli.
(James Chandler)


DESAPARIGAR
*
Wikipedio bezonas anke revizanti por desaparigar linguala kulpi. 
(Arto Moisio)


DESAPARO
*
Malgre ke me esis membro di la dicita forumi, nulu avertis me pri la desaparo 
di la forumi. 
(Fernando Tejon)


DESAVANTAJO
*
Fakte la relati bankal es dezirinda se on povas limitizar lia desavantaji.
(Steve Walesch)
*
La plurlingueso dil lando e la vivanta dialekti efikigas avantaji e desavantaji: 
avantajo es la relative forta intereso por la lingui dil altri; desavantajo 
es la ofte poke satisfacanta konoceso dil propra linguo; to valoras precipua 
por l'alemana Suisi. 
(Hans Cornioley)


DESCHIFRAR
*
La kontenajo anke esis deschifrata: nocioni di kombinal analizo, ilustrita per 
exempli di vario kun senlimita repeto. 
(James Chandler)


DESESPERAR
*
Me tre deceptesas e desesperas pro la rielekto di Bush en Usa. 
(James Chandler)


DESFACILA
*
Facilesas kritikar, desfacil plubonigar.
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)
*
La sequanta du romani di lu ne esis sucesoza, e lu subisis 
pekuniale desfacila periodo, ma pose lu ganis suceso per 
sua skribado. 
(David Weston)  


DESFACILAJO
*
Omna ta desfacilaji povas eliminesar per l'introdukto di neutra 
linguo, adaptita al pensado dil prezento, do artificale parlaborita. 
(Wilhelm Ostwald)
*
Multa fervoyala linei interligas omna regioni, e l'internaciona trafiko 
es tre densa pro la centrala situeso, di qua la tekniko dominacis 
la geografiala desfacilaji. 
(Hans Cornioley)    
*
E la experienco, unesme en la kongresi di Volapükisti, duesme en ti
di Esperantisti, ed anke en plu mikra kunveni di diverslandana Idisti, 
sat montris, ke la desfacilaji timita da teoriisti tote ne esas grava en 
la praktiko.
(Otto Jespersen) 
*
Ka ula kozo es chera o chipa - ton me volas saveskar. 
Ma me anke havas desfacilajo konocar la singla 
cent-peceti dum unesma vido. La chefa problemo es 
la generala plu-cheresko di la vivo hikea.
(Eberhard Scholz)


DESFACILE
*
Fiancitino kapricoza divenas desfacile spoza.
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)
*
Borges esis sempre konocata kom autoro tre desfacile komprenebla, 
e konseque tre desfacile tradukebla. Pluse, il esis injenioza uzanto dil 
linguo Hispana. E do multo de to quon il skribis perdesos en mala
tradukuro aden irg altra linguo. 
(Eduardo A. Rodi)
*
Quale la Kelta habitanti di Britania sucesis prezervar sua etnala 
identeso en la regioni montoza e desfacile acesebla, dum ke en 
la fertila planaji ol dilutesis da sucedant invaderi, tale le Berber 
prezervis sua tribuala strukturo e vivmanieri en sua propra inkluzaji 
di sablo e nivo.  
(James Chandler)


DESFORTUNOZE
*
Desfortunoze ne existas moneto-peci de Andora, nek de Macedonia 
e de Kosovo (qui uzas l'Euro - tre surprizanta !). 
(Christophe Gaubert)


DESKLARA
*
En aquo desklara on peskas facile. 
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)


DESKLOZAR
* 
Ido esas trezoro lingual qua esas en celita buxo. Nur mankas apti 
por trovar klefo, apertar la buxo e montrar la valoroza trezoro 
irgaloke. Desfortunoze multi, vice intencar desklozar la trezoro-buxo, 
sidesas sur la buxo e regardas detaloze la horizonto por trovar 
ibe trezoro lingual. 
(Fernando Tejon)


DESKONCENTRESAR
*
Tale, me montras intereso pri lua kontenajo, me ne igas il deskoncentresar 
pri olu, e samatempe, nekonciante, me pozas exemplo di quale on esperas 
ke il parolez. Ed il imitas l'exemplo pozita. 
(Eduardo A. Rodi)


DESKOVRAR
*
Ica exempli posibligis a bibliotekisto injenioza deskovrar la fundamentala 
lego dil Biblioteko. 
(James Chandler)
*
Blasfemoza sekto sugestis ke la sercheri devas cesar e ke omna homi 
devas jonglar literi e simboli til ke li deskovras, per neprobabla chanco, 
ca kanonala libri. 
(James Chandler)
*
Olim, la homi havis la religio di lia lando o regiono pro ke li ne konocis 
ulo altra e ne havis selektebleso. Nun la homi deskovras ke altra religio 
kam lia landala povas plu bone fitar kun li.  
(Jean-Claude Martignon)


DESKOVRAJO
*
Ultre la Premii Nobel, omnayare en oktobro donesas en Usa 
anke la "Premii Ig Nobel". L'expresuro venas de l'Angla 
"ignoble", (senvalora) qua audesas idente. Ta premii grantesas 
a homi kuya* deskovraji "on ne povus od on devus ne iterar". 
(Eduardo A. Rodi)


DESKOVRESKAR
*
Olim, dum konversado kun anciena kompano di me, ilqua reputesis 
pro sua evidenta grosiereso, semblis a me deskovreskar, ke dop ilua 
aparant absurdaji, celesas ya ul-grada veraji, quin on devas agnoskar.
(Partaka)


DESKOVRO
*
[...] la deskovro di Kalifornia (en 1532 da Hernán Cortés, qua 
nomizis la peninsulo segun Kalafia, la rejino di tribuo mitala de 
nigra amazonani) [...]
(Hans Stuifbergen)


DESKRIPTAR
*
Linguistiko, segun mea savo, ne deziras plubonigar linguo, o deskriptar
quale bone parolar o bone skribar. Ol deskriptas objektive quale 
linguo es uzata.
(Martin Lavallée)
*
Forsan la Lego di Titius-Bode vizas deskriptar la vera sunala sistemo, 
ma la quaze-planeti plu fore, obedias diferanta lego.
(Richard Stevenson)


DESOBEDIANTA
*
En Italiana, pri linguo o altro tote ne-komprenebla, on dicas "to es
Araba/Turka por me". Kande on imperas kelko, e on desobediesas, 
on dicas severe "nu, ka me parolas Turka/Araba?" (exemple docisto 
a skolani desobedianta).
(Carlo Nardini)


DESOBEDIESAR
*
En Italiana, pri linguo o altro tote ne-komprenebla, on dicas "to es
Araba/Turka por me". Kande on imperas kelko, e on desobediesas, 
on dicas severe "nu, ka me parolas Turka/Araba?" (exemple docisto 
a skolani desobedianta).
(Carlo Nardini)


DESORDINAR
*
Vu desordinas to quon el ordinas tante bone. 
(Paolo Lusana)


DESORDINO
*
Ica vorti, qui ne nur denuncas la desordino ma anke exemplizas ol, 
notore pruvas l’abomininda gusto e desesperant ignoro di sua autori. 
(James Chandler)
*
La sekto desaparis, ma kom puero me vidis olduli qui, dum longa periodi, 
celis su en la latrini kun metala diski en interdiktita ludkub-kupo e feble 
imitis la deala desordino.
(James Chandler)


DESPRIZAR
*
Qua desprizas sua kulturo, vere esas desprizinda homo. 
(Fernando Tejon)
*
Malgre mito ke Napoléon prizis la sistemo decimala, fakte il desprizis ol. 
Kande il deskovris ke on facis nova mapo oficala kun skalo decimala, 
il imperis ri-uzo dil skalo anciena di Cassini. 
(Robert Carnaghan) 
*
Me ya komprenas, ma me nule dicas o pensas ke onu intencas' 
desprizar altra lingui regionala, per uzar la vorto "español" 
(Eduardo A. Rodi) 


DESPRIZINDA
*
Qua desprizas sua kulturo, vere esas desprizinda homo. 
(Fernando Tejon) 


DESPRIZIVA
*
La senco mokala e despriziva dil homala korni es kelke surprizanta, 
pro ke olim la korni havabis senco priziva. La homala korni esis en 
la Latina klasika simbolo di povo, kurajo, forteso.
(Carlo Nardini)


DESQUIETESO
*
Un ek mea Rusa korespondanti skribis a me kun granda desquieteso 
pri Kosovo e la posibla milito ibe. 
(Jean-Claude Martignon)


DESSEKURA
*
Hiere me audis che televizionilo ke en Paris esis rekorda nombro de exterlandana turisti. Me opinionas ke ica turisti esas tre kurajoza, nam Francia esas extreme dessekura lando ed on komencas savar lo en stranjera landi. 
(Jean-Claude Martignon)


DESSINCERA
*
Me ne savas pro quo Tony Blair es, semblante, tante populara che 
britani, kande il es evidente tante dessincera homo. 
(James Chandler)    


DESTOXIGIGO
*
Destoxikigo dil natural ambiento. La procedo di destoxikigo eventas 
naturale pro la kombinita agado dal atmosfero, la biologiala matrico, 
e l'oceani. 
(James Chandler) 


DESTRONIZAR
*
Il entraprezis plura expedicioni aden Hispania, vinkis l’armeo di Alfonso 
VI proxim Badajoz, pose destronizis la diversa sterila Araba princi, 
konquestis Granada e mastresis tota Islamana Hispania.
(James Chandler)


DESTRUKTAR
*
Me timas ke me es pesimisto quik depos la komenco di mea vivo. Kontrastante a vua opiniono ke "la mondo ne perisos", me pensas ke la mondo ya perisos, simple pro la fakto ke homi esas sur tero kun nur un tasko: destruktar la mondo. 
(Hans Stuifbergen)
* 
Ye la sequanta dio, la habitanti di la strado mustas kombatar la fairo qua destruktas lua domo. Onu timas extenso dil incendio a la tota quartero. 
(Jean-Claude Martignon)


DETALA
*
Per la detala exameno di ta projeto on tamen ne aprobis 
ol en omna partikularaji, nek koncerne la gramatiko nek 
koncerne la selekto di vorti. 
(Gonçalo Neves) 


DETALETO
*
La debati direktesis kun supera habileso da sro Ostwald, 
qua esis kapabla preventar tro violentoza manifesti di 
la pasioni, e qua per sua specala sintezo-filozofiala talento 
havis remarkinda kapableso sizar la principi e granda chefa 
vidpunti ed impedar la debati perdar su en detaleti. 
(Otto Jespersen)


DETALO
*
Preske samtempe segun propozo da Ostwald e kun programo 
aprobita da il e da altra membri di la komitato fondesis la revuo 
Progreso. En ol on diskutis libere e de multa vidpunti la principi 
e detali di nia linguo.
(Gonçalo Neves) 


DETALOZE
* 
Ido esas trezoro lingual qua esas en celita buxo. Nur mankas 
apti por trovar klefo, apertar la buxo e montrar la valoroza 
trezoro irgaloke. 
Desfortunoze multi, vice intencar desklozar la trezoro-buxo, 
sidesas sur la buxo e regardas detaloze la horizonto por trovar
ibe trezoro lingual. 
(Fernando Tejon)


DETEKTEBLA
*
Mea komputoro ne plu funcionis. Kun amiko ni deskovris ke Roxio 
efektigas konflikto, apene detektebla, ma qua febligis la sistemo. 
(Hans Stuifbergen)


DETEKTORO
*
Linguistikale, por nomizar mashini ed aparati ib'esas finalo
per -oro (od -atoro), samtempe tre internaciona e tre idala:
motoro, rotoro, generatoro, alternatoro, radiatoro, induktoro,
detektoro, kolektoro, konvertoro, statoro, akumulatoro,
aspiratoro, inhalatoro, kondensatoro, refraktoro, elevatoro,
transformatoro...
(Carlo Nardini)


DETERMINANTA
*
E ni ne nur ri-havas la revuo, ma ni anke ri-havas la spirito 
di progreso qua regnis en nia rangi dum la vivo di Couturat, 
e do la unesma numero dil nova serio di Progreso inauguras 
nova epoko en qua Ido itere pleos importanta e determinanta 
rolo en la mondolingual movado. 
(Siegfried Auerbach) (Progreso tomo VIII nro. 81, januaro 1931)


DETERMINAR
*
Edward Cussler e Brian Gettelfinger, qui probis determinar ka homo 
natas plu rapide en aquo od en siropo.
(Eduardo A. Rodi)


DETERMINISTA
*
Quale vu, me komencas de materialista, ciencala e racionoza vidpunto. 
Ma esas interesanta, ke se on exploras cienco til l'absoluta fino, 
nome la Quanto-teorio, on deskovras ke ol es nek determinista, 
nek racionoza, nek logikoza. 
(James Chandler)


DEVANCAR
*
Me gratulas omna kontributanti qui helpas konstruktar ica 
edifico.  Espereble ni balde devancos Interlingua, e kad uldie 
mem rajuntos Esperanto? Per l'asidua laboro di nia Wikipediisti 
lo es posibla! 
(James Chandler)  


DEVAR
*
Blasfemoza sekto sugestis ke la sercheri devas cesar e ke 
omna homi devas jonglar literi e simboli til ke li deskovras, 
per neprobabla chanco, ca kanonala libri. 
(James Chandler) 


DEVASTAR
*
Interfrata milito, sterila e bizantina disputachi pro bagateli kaosigis 
e devastis nia rangi.
(Stefano Bakonyi, Sopron, 1930)


DEVELOPO
*
Esas forsan oportuna tempo dicar poka vorti pri la Romana 
karaktero di nia lingue. De la unesma horo di Ido, me regardis
atencoze lua developo. La developo esis ed esas preske tote 
segun la Romana tipo di linguo, partikulare la Franca.
(Luther H. Dyer)  
*
Me ya celebras, ke vu tre prizas la Kataluna e l'Okcitana..., e, 
quale vu, anke me regretas la skarsa developo d'ica lasta che 
Wikipedia: kelke plu kam 500 artikli, se me bone memoras. 
(Partaka)
*
Kun grandega plezuro me lektis la tre interesiva mesajo da 
Jacques Bol pri la delevopo dil interreto en Belgia, quan lu 
recente sendis ad "Idolisto".
(Frank Kasper)


DEVENO
*
La deveno de la Etruska populo konsideresas ofte kom misterioza. 
Nun segun revuo historiala quan me lektis recente, yuna historiisto 
opinionas ke la Etruski esas de Thraka-Iliriana deveno e tale li esus 
la kuzi dil anciena Greki. 
(Jean-Claude Martignon) 


DEVO
*
L'Idistaro komprenis lua Devo e Vokeso e kun ferma volo, kun 
ne-flexebla impetuo rikomencas durigar la verko dil Maestro.
(Stefano Bakonyi, Sopron, 1930)


DEVOTIGAR
*
Graham Greene divenis un de la sub-redaktisti di la jurnalo 
The Times, di London. Lu livis ta okupeso por devotigar su 
a skribado, pos la suceso di sua unesma romano. 
(David Weston)


DEXTRE
*
Sinistre e dextre del halo esas du tre mikra kabineti. 
(James Chandler)
*
Existas naraco qua blamas Napoleon por la nuntempa regulo 
– voyagar dextre kande on along-iras per veturo. Evidente 
l'anciena Romani voyagis sinistre ed anke la kavalki por ke 
li uzez la dextra manuo kun espado protektar su. Ma Napoleon 
kun armeo pediris dextre e rekontris enemiko, anke en la sama 
flanko. La sequanta konfuzigo permisis Napoleon vinkar la batalio. 
Ta landi quin Napoleon nultempe eniris, quale Britania, Islando, 
Suedia e Bohemia duris voyajar sinistre, (quankam li chanjis, 
ecepte Britania, plu tarde).La unesma automobili en Usa esis 
de Francia. do l'Usani anke voyajis dextre. Interesante, 
omna automobili til 1910 havis la guverno-roto dextre, 
e certena kustoza automobili (kom Darracq) en Francia til 
la 1950-i. 
(Richard Stevenson)


DEZERTO
*
Le Berber es homi dil monti e dezerto, konvertita ad Islamo dum 
l’okesma yarcento.
(James Chandler)


DEZINENCO
*
Dum ke en la Idala frazo on audas la monotona martelado dil dezinenco -ar, 
en la Esperantala tradukuro on sentas la tota forteso dil radik-vorti. 
(Gonçalo Neves)


DEZIRAR
*
Me ne deziras agar quale advokato di ula sistemo, nek konservema 
nek revolucionema, ma donar ciencale e konciencoze a la lektanto 
la materialo quan il bezonas por ipsa formacar sua opiniono.
(Otto Jespersen) (Progreso 34, Dec 1910)


DEZIRINDA
*
Fakte la relati bankal es dezirinda se on povas limitizar lia desavantaji.
(Steve Walesch)


DEZIRO
*
Li nule konceptas Satano kom "longa reda kerlo kun korni", 
li opinionas ke lu esas la inkarnaco di omno qua esas la proprajo 
dil homala naturo : la fiereso, la ambicio, la sexuala deziro, la individualismo. 
(Jean-Claude Martignon)  


DI
* 
Kande irgo esas afero di exploro, di vereso, lor existas ulo, 
quon on nomas la ciencala koncienco: omnu qua savas la vereso 
dicez ol. La Delegitaro sequis ta ciencal axiomo ed ni devas 
dankar ol pro to. 
(Rich. Lorenz)
* 
L’idealisti argumentas ke la hexagonal chambri es necesa formo 
di absoluta spaco o, adminime, di nia intuico di spaco. 
(James Chandler)


DIABLALA
*
Ulu komentas: Semblus ke ca diablala libro probis eskapar 
e ke ol ruptis la vetrino deinterne. 
(Jean-Claude Martignon)


DIABLO
*
Ne piktez la diablo sur la muro!
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)
*
Mem se ja depos longa tempo, la egaleso dil chanci dil diablo opozite 
a Deo, en perspektivo di longa tempo, esas serioze minacata. 
(Jean-Claude Martignon) 


DIAFANA
*
L'aquo esas tante diafana e pura, ke la kanoto semblas flotacar 
sur liquid aero. De la plafono stalaktiti pendas quale renversita piramidi. 
(Tom Lang) 


DIALE
*
Me laboras dekesis hori diale por ganar vivo-pekunio. 
(James Chandler)


DIALEKTIKO
*
Me kategoriale dementias la nebenigna rumori, ke mea bon amiko Besserwisser es sive fatiganta, pedanta tedanto, qua tro obsesive interesas pri la dialektiko di l'existo, sive demonala Macchiavelli-Esperantisto-infiltranto, qua esforcas semar disonanco en nia movemento. No, mea amiko Besserwisser es nur frenezioza e nesanigebla lunatikulo. (Eric Dickens)


DIALEKTO
*
La plurlingueso dil lando e la vivanta dialekti efikigas avantaji 
e desavantaji: avantajo es la relative forta intereso por la lingui 
dil altri; desavantajo es la ofte poke satisfacanta konoceso 
dil propra linguo; to valoras precipua por l'alemana Suisi. 
(Hans Cornioley)
*
Kompreneble ne omna Germani same judikas pri la Saxona, 
ma ke Saxonia apartenis dum 40 yari a la DDR, kelke influis 
l'opiniono pri ca dialekto. La judiko pri Germana dialekto certe 
anke dependas multe de to. 
(Alfred Neussner)


DIAMANTO
*
On pozis avan singla ek eli splendida manjilaro, kun etuyo ek 
oro masiva, en qua esis kuliero, forketo e kultelo ek pura oro 
ornita per diamanti e rubini. 
(A. Vilfroy)


DICAR
*
On dicas, ke ta rejino havas tre granda benigneso por la povri.
(Paolo Lusana)
*
On dicas, ke la germana politikisti aceptis ta sistemo pro ke li recevis 
de Anglia ferma aserti oficala ke la Imperio Britaniana balde adoptus 
la sama sistemo! 
(Robert Carnaghan)
*
Koncerne la islamo, me preferas nulon dicar, la samlandani di 
Theo Van Gogh expresas plu bone kam me to quon la Europani 
pensas pri la Mohamedismo. 
(Jean-Claude Martignon)
* 
Se la yunaro savus e se la oldaro povus, dicas la proverbo.
(Paolo Lusana)
*
Alex frapetis la shultro di Mike. "Bone dicita, Mike", il dicis. 
(James Chandler)
*
Mea old amiko, qua kustumis dicar la verajo, cafoye ne audacis 
dicar ol.
(Günter Anton)
*
Sincere dicata: Me ipsa ne savas la difero inter kongreso e konfero. 
Forsan irgu povus donar definuro. 
(Alfred Neussner)
*
Kande irgo esas afero di exploro, di vereso, lor existas ulo, 
quon on nomas la ciencala koncienco: omnu qua savas la vereso 
dicez ol. La Delegitaro sequis ta ciencal axiomo ed ni devas 
dankar ol pro to. 
(Rich. Lorenz)
*
Ma dicez me, hike, che la cielo me nur kantas e ridas. E co suficas 
por esar felica. 
(Christophe Gaubert)
*
La princulo helpis la princino su levar; el esis tote vestizita, e 
tre splendide, ma il bone su retenis dicar a lu, ke el esas vestizita 
quale ilua avino, e havas alta kolumo; el ne esis min bela pro ito. 
(A. Vilfroy)
*
Tua anjelo dicos a tu la maxim dolca e afecionoza vorti quin tu darfez 
askoltar e per multa afeciono e pacienteso lu docos a tu parolar. 
(Christophe Gaubert)


DIDAKTIKALA
*
Me kompris poka libri poezial e multa altra verki didaktikal. 
(Gonçalo Neves)


DIFAMADO
*
On ne povas dubitar ke Beaufront havis ula propra familiala 
nomo, ed ol ya povas esir Chevreux, ma pro quo nur Esperantisti 
bezonas omnaloke skribar pri lo, e ke to esis lua "justa" nomo? 
Lo dicas ke "de Beaufront" esas nejusta, ke ol esas fraudoza nomo 
ed ordeno, e tale helpas la difamado Esperantista kontre Ido. 
(Michael Talbot-Wilson)


DIFERANTA
*
Esas vera ke la maxim anciena homi, l’unesma bibliotekisti, 
uzis linguo tote diferanta kam ta quan ni nun parolas; esas 
vera ke kelka milii dextre la linguo es dialektal e ke nonadek 
etaji supre, ol es nekomprenebla. 
(James Chandler)
*
En Ido l'adjektivo qualifikanta havas plaso variebla, avan o dop 
la substantivo, same kam en Italiana, Franca, Hispana, Latina, 
difere kam en Angla e Germana (e Rusa?). En Italiana (anke 
en Franca e Hispana) kelkafoye la diferanta plaso dil adjektivo 
donas a lu signifiko diferanta.
(Carlo Nardini)
*
Do, malgre la politikal uniono, malgre la euro, malgre la facila e 
chipa voyaji, la homi restas tre diferanta de un frontiero a la altra. 
(Jean-Claude Martignon)
*
Forsan la Lego di Titius-Bode vizas deskriptar la vera sunala 
sistemo, ma la quaze-planeti plu fore, obedias diferanta lego.
(Richard Stevenson)
*
Forsan ica kalma prezunto ke nur la Franca signifiko esas 
justa tendencas agacar kelka Angloparolanti, ma segun 
mea judiko, esis saja por sequar sole la Franca, nam, 
se ni probus kopiar la diversa vorto-defini de la pelmelo 
di la diferanta lingui, ni kaosigus la linguo. 
(Luther H. Dyer) 
*
Ofte esas utila havar un vorto generala (en ica kazo "hakilo"), 
ed altra vorti por speci qui havas utileso por skopi diferanta. 
Ne nur por tradukar literaturo, ma anke exemple por arkeologio, 
por historio teknikala e por komerco, on mustas povar distingar 
klare sorti diferanta. Qua sorti esas distingenda per aparta vorti 
esas afero diskutinda.
(Robert Carnaghan) 


DIFERAR
*
Vu ja savas sat bone la Germana, la gramatiko di la Nederlandana 
ne tante diferas de la Germana, ni havas la sama auxiliara verbi, preske 
la sama konjugo, edc. 
(Hans Stuifbergen)


DIFERE
*
En Ido l'adjektivo qualifikanta havas plaso variebla, avan o dop 
la substantivo, same kam en Italiana, Franca, Hispana, Latina, 
difere kam en Angla e Germana (e Rusa?).
(Carlo Nardini)


DIFERIGAR
*
Altra exemplo, en la Hispana: "Vino rápido". Ka la verbo esas 
triesma persono singulara, e takaze, ka maskula (él) o femina(ella)? 
O kad ol esas duesma persono singulara formala (usted)? Ed anke 
en ca lasta kazo, ni povus questionar "ka maskula o femina "usted"? 
Ma ni ne facus ta questiono, pro ke en la Hispana, e segun me savas 
en la Katalana di Partaka, onu ne diferigas "usted" femina de "usted" 
maskula, kontraste al Portugalana, exemple. 
(Fernando Tejon)


DIFERIGEBLA
*
La du unesma paro esas diferigebla skribe, pro ke la 
unesma komencas sempre per majuskulo (e to, nur 
se la vorto ne komencas la frazo, nam lore, amba vorti 
komencus per majuskulo). Koncerne la duesma paro, 
la vorti formacebla per ta radiko dusenca esus nule 
diferigebla. Tamen, semblas ke Ido funcionas bone 
malgre l'ambiguajo.
(Eduardo A. Rodi)


DIFERO
*
Qua difero esas, se unu es nigra e l'altru es blanka?
(Carlo Nardini)
*
Sincere dicata: Me ipsa ne savas la difero inter kongreso e konfero. 
Forsan irgu povus donar definuro. 
(Alfred Neussner)


DIFTONGO
*
En la vorto Europo la grupo eu esas diftongo, dum ke en la la vorto 
neuzebla ol sonas quale du aparta vokali. 
(Gonçalo Neves)


DIFUZADO
*
Padre Pio esas nun divenanta santulo dil katolika Eklezio. Il esas 
extreme populara en Italia, la santi havas la reputeso facar mirakli. 
Ni devus pregar Padre Pio por la sucesoza difuzado di nia kara 
linguo. 
(Jean-Claude Martignon)   


DIFUZO
*
Tamen, s-ro Neußner, tamen, me esas certa ke la diskuti e 
disputi por evolucionigar nia linguo "koste was es wolle" tre 
nocis la difuzo di nia linguo e kontributis ye la plufebligo di nia 
movadeto. 
(Jean-Claude Martignon) 


DIGESTAR
*
Bone mastikita duime digestita
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)


DIGNESO
*
Latina linguo havas pronomo "tu" qua equivalas "tu" dil idolinguo. 
La duesma persono di politeso naskis dum la Mezevo, ek la moro 
di parolar nedirete: sua sinioro (lingui qui uzas la triesma persono 
por politeso kom la Hispana) o via sionioro (lingui qui uzas la 
duesma persono plural por politeso kom la Franc e l'Angla), 
mem la reji ed episkopi uzas "ni" vice "me" por montrar plu digneso. 
(Hlnodovic)


DIGRAMO
*
Fakte en Ido, la digramo "qu" darfas esar pronuncata sive [kw], 
sive [kv]. On sugestis ante nun karear "u" ed uzar simple "q". 
Me konkordas ke "u" ne es strikte necesa, ma la digramo "qu" 
es familiara che angli, franci, germani ed italiani; nur la hispana 
uzas "cu". Uzar "q" probable igus la linguo kelkete plu facila por 
neeuropani, kelkete min facila por multa europani; sume ni ne 
ganus multo per supresar "u".
(James Chandler)


DIL
*
Me opinionas ke to quo existas superiras kun granda disto la 
intelekto-kapableso dil homala mento. 
(Jean-Claude Martignon)
*
Kontre general opiniono, me audacas supozar ke la konsequaji 
dil spolii dal Purigeri es exajerita dal hororo produktita da ca 
fanatiki. 
(James Chandler)


DIMENSIONO
*
Kande homi relatas a kozi cirkum li, es tre konvenanta se la 
mezuri uzata es facile perceptebla, e se la dimensioni di kozi
 uzas nombri memorebla. Por ciencisti, qui ofte traktas kozi 
ne-videbla o ne-palpebla (elektro maxim evidente), ta qualeso 
poke o nule importas. 
(Robert Carnaghan)


DIMINUTAR
*
Tam subite kam ol kreskis en el, l'iraco diminutis, divenante nauzeo. 
(James Chandler)  
*
Me nulafoye remarkis ke kulturo di naciono plubonigesis kande 
morto-puniso komencas. Me nulafoye vidis pruvo ke la quanteso 
de krimini diminutis pro morto-puniso. En l'Usa, ube on praktikas 
la morto-puniso, ankore, malgre la risko ye morto-puniso, esas 
ocidata, violacata, furtata, raptata, edc. Same kam en altra landi. 
Do, pro quo mortigar kom puniso se kriminado ne cesas? 
E, ka Nederlando nun es min civilizita pro ke ol ne praktikas morto
-puniso? 
(Hans Stuifbergen)


DINASTIO
*
De la 9esma til la 13esma yarcento sub la dinastio di la komti 
Raimond l’urbo esis sideyo di un di la maxim marveloza korti 
di Europa. 
(Robert Pontnau)
*
La sucedanta dinastii qui regnis l’urbo esis tam jeneroza pri 
konstruktar kam li esis kompleta pri demolisar lo konstruktita 
da sua preirinti.
(James Chandler)


DIO
*
Tradukez, un pagino po dio es un libro po yaro. 
(Hans Stuifbergen)
*
Ye la sequanta dio, la habitanti di la strado mustas kombatar 
la fairo qua destruktas lua domo. Onu timas extenso dil incendio 
a la tota quartero. 
(Jean-Claude Martignon)


DIOPE
*
"Kande vi pregas, dicez: Patro, vua nomo esez santigata, vua regno
arivez; nia singladia panon donez a ni diope; e remisez a ni nia peki, 
nam anke ni remisas ad irga nia debanto; e ne duktez ni aden tenteso." 
(Lukas 11:2-4) 
(Michael Talbot-Wilson)


DIREKTESAR
*
La debati direktesis kun supera habileso da sro Ostwald, qua esis 
kapabla preventar tro violentoza manifesti di la pasioni, e qua per 
sua specala sintezo-filozofiala talento havis remarkinda kapableso 
sizar la principi e granda chefa vidpunti ed impedar la debati perdar 
su en detaleti. 
(Otto Jespersen)


DIREKTISTO
*
Ernst Ingmar Bergman laboris longe en teatro kom direktisto e chefo 
ma samatempe il esis cinemo-direktisto. 
(Wikipedia)


DIRETA
*
Multa landi havas eufemismo por “latrino” pro ke li pensas ke ta vorto 
es tro direta o mem nedecanta.
(Richard Stevenson)


DIRETE
*
Hodie, la temperaturo es tre agreabla, me probas brunigar mea pelo, 
per lektar direte sub la suno. 
(Hans Stuifbergen)


DISKRIMINANTA
*
Esas savata ke un de la granda avantaji di Ido kompare ad Esperanto esas ke nia linguo ofras la posiblajo aludar la homi e bestii per nomi qui ne sugestas lia sexuo. En Esperanto, vorti por enti anmoza esas maskula, e se onu deziras aludar la femino, lore onu devas adjuntar la korespondanta sufixo, quale se la maskulo esus la speco, e la femino esus varianto di LA speco. En Ido, kontree, la vorti aludas la speco. Quale por Esperanto, se onu deziras indikar aparte la femino on devas adjuntar sufixo, ma anke por indikar aparte la maskulo on devas adjuntar sufixo. Ta traito, on supozas, igas nia linguo ye min diskriminanta por la mulieri. (Eduardo A. Rodi)


DISKRIMINAR
*
La relato esas ke "dis-kriminar" esus vorto derivita de "kriminar". 
Tamen, ol esas vorto tre rare uzata o bezonata. Esas fortunoza ke 
"dis-kriminar" esas tre rara nam ol esas fals amiko por uli. Ol tote 
diferas de la Angla vorto "discriminate" (= [en Ido] perceptar 
difero [inter ...]; distingar; selektar), o la Franca "discriminer" 
(= [en la Franca] distinguer, mettre à part). 
(Robert Carnaghan)


DISKRIMINO
*
Me nultempe pensabis antee pri la relato inter krimino e diskrimino, 
qua tamen ya semblas tre evidenta. Ol esas ya tre interesanta. 
Danko. Irgakaze, "diskrimino" ofte duktas a vera "krimino", ka ne? 
(Eduardo A. Rodi)


DISKURSAR
*
En "Progreso" L. Couturat diskursas pri la furteso di la Gioconda 
de la Muzeo Louvre, ye la 22.ma agosto 1911… vera trauro, por 
omna art-amatori… granda joyo, ye savesko ke la nekomparebla 
verko esas ritrovita...
(Carlo Nardini) 


DISKUTAR
*
Me tote ne komprenas pro quo vu decidis diskutar ica temo publike kande me tre intencale skribis a vu private por mantenar la diskuto quieta. Nun me mustas respondar hike. (David Mann)
*
Nia preirinti diskutis  e disputis senfine por reformachar la linguo e modifikar la ja existanta vorti. La rezulto esas ke li ne havis tempo por krear (od adoptar) la necesas nova vorti ciencala e teknikala. 
(Jean-Claude Martignon) 


DISKUTO
*
Dum la diskuti on balde vidis, ke ne mem un membro di la komitato 
esis pronta aceptar linguo di la aprioria tipo kontenanta arbitriale 
selektita vorti, ma ke omni favoris la maxim ampla uzo di la elementi 
ja internaciona di la naturala lingui. 
(Otto Jespersen)
*
La diskuti duktesis preske la tota tempo en Franca; kelkafoye 
tamen prof. Baudouin de Courtenay preferis parolar Germane 
e poka foyi sro Peano parolis en sua Latina sen flexiono. 
(Otto Jespersen) 
*
Me tote ne komprenas pro quo vu decidis diskutar ica temo publike 
kande me tre intencale skribis a vu private por mantenar la diskuto 
quieta. Nun me mustas respondar hike. 
(David Mann)
*
Mikra nekonsentaji kontributas igar la diskuti hike plu konstruktiva.
(Steve Walesch)


DISONANCO
*
Me kategoriale dementias la nebenigna rumori, ke mea bon amiko 
Besserwisser es sive fatiganta, pedanta tedanto, qua tro obsesive 
interesas pri la dialektiko di l'existo, sive demonala Macchiavelli
-Esperantisto-infiltranto, qua esforcas semar disonanco en nia movemento. 
No, mea amiko Besserwisser es nur frenezioza e nesanigebla lunatikulo. 
(Eric Dickens)


DISPONAR
*
La homo projetas, Deo disponas.
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)
*
Konsuli selektata ek la komercala borgezaro, la ‘Kapituli’ (capitouls), 
administris l’urbo e disponis pri granda povo. Ca sistemo permisis a 
la richa komercisti nobeleskar. 
(Robert Pontnau)


DISPONEBLA
*
Esez pacienta se ankore ne esas disponebla la omna helpanta dokumenti. 
(Wikipedia)


DISPUTACHO
*
Interfrata milito, sterila e bizantina disputachi pro bagateli kaosigis e 
devastis nia rangi.
(Stefano Bakonyi, Sopron, 1930)


DISPUTAR
*
On disputis pri libereso dil volo e neceso; anke la fatalismo havis 
sua reprezentanti. 
(Jean-Claude Martignon)
*
Nia preirinti diskutis  e disputis senfine por reformachar la linguo 
e modifikar la ja existanta vorti. La rezulto esas ke li ne havis tempo 
por krear (od adoptar) la necesas nova vorti ciencala e teknikala. 
(Jean-Claude Martignon) 


DISPUTEMESO
*
Kande onu vidas la militemeso e disputemeso dil monoteista religii, 
onu tentesas serchar ulo altra altraloke. 
(Jean-Claude Martignon)


DISSEKINDA
*
Linguistike Ido arivis ube Esperanto ne povis arivar, pro historiala 
cirkonstanci qui ne es dissekinda hike. 
(Gonçalo Neves) 


DISSEMAR 
*
Dimeze, la brulanta suno trovesas alte en la cielo di nordala 
Namibia. Ardoranta elefantino bruisegas. Tremeganta kom 
drilo el dissemas elua kopulac-komplezemeso.
(Ronald Bijtenhoorn)


DISSOLVAR
*
Pos mea morto, esos nula manko di pia manui por jetar me super 
la fenceto; mea tombo esos la senfunda aero; mea korpo sinkos 
senfine e dekados e dissolvos en la vento produktita dal falo, quo 
es infinita. 
(James Chandler)


DISTANTA
*
La maxim recenta experimenti dil Quanto-teorio, da Alain Aspect 
en 1982, indikas ke chanjar la stando di partikulo povas chanjar 
komplementale la stando di altra, distanta partikulo nemediate. 
(James Chandler)   


DISTINGAR
*
Fakte, me pensas ke, se distingar inkluziveso/exkluziveso di "o/od" 
es tote necesa en logiko e matematiko, to es multe min necesa en 
linguistiko.
(Carlo Nardini)
*
To quo funcionas tre bone ed es alte prizata en nacionala lingui 
da olua parolanti, povas esar obstaklo nevinkebla por stranjeri. 
Exemple, la chiniana toni e homonimi distingita nur per tono. 
(James Chandler)


DISTINGEBLE
*
L'aquo havas koloro blua maxim blindiganta, quan me ultempe 
vidis, sen ula ombro nek obskureso. On kredus vidar glaso de 
la maxim klara lakto e, pro ke la suno trapasas la liquida maso, 
on vidas tre distingeble omno quo esas sub l'aquo, e la maro 
aparas kun omna sua habitanti. 
(Tom Lang)


DISTINGILO
*
La velo quan mustas uzar la mulieri islamana es la distingilo di 
la nepureso feminala, la merko di sua des-honoro. 
(Hans Stuifbergen)


DISTINGO
*
En Ido esas distingo inter prepozicioni tempala ante/pos, e 
prepozicioni spacala avan/dop. Komparebla distingo ne existas 
generale en la lingui naturala.
(Carlo Nardini)


DISTO
*
Me opinionas ke to quo existas superiras kun granda disto 
la intelekto-kapableso dil homala mento. 
(Jean-Claude Martignon)
*
Yes, vu es justa, l'okulo es tre komplexa. Plu exakte l'okulo 
similesas kamero, do la disto inter lenso e retino mustas ne 
chanjar dum la kresko di la korpo. Komprenende, la lenso 
povas facar mikra chanji por enfokigar proxima o fora objekti. 
(Richard Stevenson) 


DISTRIBUTO
*
La distributo dil galerii es nevarianta. Duadek tabuli, kin longa tabuli 
po bordo, kovras omna bordi ecepte du; lia alteso, la disto de etajo
 a plafono, apene ecesas ta di ordinara biblioteko. 
(James Chandler) 


DIVENAR
*
Qua volfo naskas, foxo ne divenas. 
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)
*
Fiancitino kapricoza divenas desfacile spoza.
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)
*
Europa divenos spiritala kolonio di altra lando, sive Usa 
sive India, ante divenor lua ekonomiala e politikala kolonio. 
(Jean-Claude Martignon)


DIVERGANTA
*
Malgre la diverganta kustumi di la nacionala lingui, omni certe konsentos 
ke esas necesa en artificala linguo havar la posibleso expresar 
la tri simpla tempi: prezento, pasinto e futuro. 
(Otto Jespersen)


DIVERSA
*
Inter la diversa sorti di pomi me preferas le plu dolca.
(Günter Anton)
*
Ni povas dividar facile la yaro aden du parti di sis monati, en tri parti 
di quar monati, en quar parti di tri monati, en sis parti di du monati, edc. 
Por diversa skopi ta fakto es tre konvenanta. 
(Robert Carnaghan)
*
La lando es povra pri explotebla minerali. Plu important es la diversa petri. 
(Hans Cornioley)
*
La vetero divenis vere printempala en Francia nun ube me spionadas la Terani, 
me esperas ke esas same por vi en vua diversa Terana regioni. 
(Jean-Claude Martignon) 


DIVERSLANDANA
*
E la experienco, unesme en la kongresi di Volapükisti, duesme en ti
di Esperantisti, ed anke en plu mikra kunveni di diverslandana Idisti, 
sat montris, ke la desfacilaji timita da teoriisti tote ne esas grava en la praktiko.
(Otto Jespersen)     


DIVERSESO
*
Quale atingar UNESCO? Quale informar li pri Ido kom moyeno neutra 
por protektar la diverseso kulturala? 
(Hans Stuifbergen)


DIVIDAR
*
La nombro dek, e la sistemo decimala qua dividas mezuri aden dekimi, 
centimi e milimi, es un bazo dil sistemo di mezuri metrala - sistemo di 
qua la altra bazo es la metro, litro, gramo edc. 
(Robert Carnaghan)
*
Ni povas dividar facile la yaro aden du parti di sis monati, en tri parti 
di quar monati, en quar parti di tri monati, en sis parti di du monati, edc. 
Por diversa skopi ta fakto es tre konvenanta. (Robert Carnaghan)
*
On povas sat precize dividar amaso de butro o simila kozo per uzo di 
kultelo e regardo, se on bezonas dividar la amaso aden du egala peci, 
ed ankorfoye singla parto aden du egala peci. Tamen dividante 250 
grami de butro tale on obtenas 125 grami, ma dividar ta quanteso 
aden kin egala peci es multe min facila per uzo di kultelo. Tamen la 
simila quanteso di butro segun sistemo tradicionala es 8 onzi (duimo di 
funto od aproxime quarimo di kilogramo), e to es dividebla per facila 
duimigo til irga quanteso bezonata.
(Robert Carnaghan)


DIVIDEBLA
*
Tamen la simila quanteso di butro segun sistemo tradicionala es 8 onzi 
(duimo di funto od aproxime quarimo di kilogramo), e to es dividebla 
per facila duimigo til irga quanteso bezonata.
(Robert Carnaghan)


DIVIDESAR
*
Buddho mortis en Kusinara, ne tre fora de sua naskoloko, ed esis 
kremacata kun rejala honori, me ja mencionis, ke lua cindro dividesis 
en ok parti, e ke on erektis granda monumenti en formi di kupoli sur li. 
(Jean-Claude Martignon)


DIVIDIVA
*
Me ne tote komprenas la skopo di ta alternativa listo. Nun tre poka 
lingual diskuti eventas che Idolisto, do pro quo altra listo por idala 
diskuti?
Kelka monati ante nun, sro Martignon facis valoroza ed unika kontributo 
a nia centrala listo, ma nun nur mikra grupo povas profitar per lua savo
e diverseso di interesi. Tala situaciono* semblas a me dividiva e nenecesa.
(James Chandler)


DIVIDO
*
La nombro dek es min multe bona kam la nombri ok, dek-e-sis 
e specale dek-e-du por divido praktikala. 
(Robert Carnaghan)


DIVORCO
*
Me ne kredas ke la Greki esus ti qui maxim multe mentias...pri irga temi. Pro ke la proporciono di divorco di Grekia esas 44-esma en la mondo ke lo povas signifikar ke la spozini di Grekia satisfacesas bone da sua spozulo dum ke ta di Japonia esas 22-esma en la mondo. Fakte Japona cientisti pri social problemi dicas ke la proporciono di divorco en Japonia augmentabas pro ke la spozuli ne bone satisfacas sua spozino quale recenta statistiko
klare indikas la fakto. La tragedio esas ke la proporciono di USA esas ya triesma en la mondo dum ke la USA'ana spozuli aktive sexuagas ye 113 foyi po yaro. (E la Japona spozuli agas ye nur "45" po yaro.) Tragedio, ka No? 
(Bebson Y. Hochfeld)


DIZASTRO
*
Quankam la sismo esis granda, me audis ke nur 2 o 3 personi mortis pro to. Forsan pro ke la Japoni sempre lernas irgo utila de la pasinta dizastri. Kande granda sismo eventis en Kobe ne lontana de Hiroshima ye 1995, cirkum 6500 viktimi mortis en la dizastro. (Bebson Y. Hochfeld)


DJIBUTI
*
Armizita policisti, protestante kontre la revoko di lia chefo, manifestis hiere en Djibuti. La manifestanti precipue okupis la nacionala radiofono-televiziono e la cirkondantajo dil statestro-rezideyo. L'armeo sucesis rikontrolar la situeso ye la jornofino. (Jean-Claude Martignon)


DO
*
Ido facile e glate solvis la problemo, prizentante alfabeto tre 
oportunigita e sen supersigni, do uzebla en irga domeno sen 
necesa adapti. 
(Gonçalo Neves)
* 
Me anke devus esar kapabla lektar (od audar) la versiono 
dil evento da la krimininto ipsa, do, de altra latero. 
(Hans Stuifbergen)
*
Nulu esas Deo, do la erori esas neevitebla... ma korektigebla. 
(Fernando Tejon)
*


DOCADO
*
Me ultempe lektis lua romano "The Confidential Agent", skribita en 1938, e me trovis ke frue dum la rakonto eventas vizito ad ula centro en London por la docado di internaciona linguo. La vizitanto esas agento de ne-nomizita lando qua subisas interna milito, e lu esas furteme en Anglia por prokurar importanta komercala kontrato por sua partiso. Lu kredas ke en la centro por la docado di la internaciona linguo "Entrenationo" lu forsan trovos la persono qua avancigos la afero. 
(David Weston)


DOCAJO
*
Onu ne povas instruktar ti' qui nek pregas nek deziras docajo de'extere.
(Bebson Y. Hochfeld)


DOCAR
*
Tua anjelo dicos a tu la maxim dolca e afecionoza vorti quin tu darfez 
askoltar e per multa afeciono e pacienteso lu docos a tu parolar. 
(Christophe Gaubert)
*
Materialisti docis, ke omno cesas ye la morto. Altralatere on interpretis 
la nepersonala neutra absoluto Brahman, kom personala deo Brahma. 
(Jean-Claude Martignon)


DOCISTO
*
La docisto questionas ad studianto: 
- Dicez quanta oranji esas 4 oranji e 5 oranji. Quoniam la docisto 
vidas ke la lernanto ne respondas, el helpas il:
- Memorez! Ni lernis to hiere! 
Pos longa hezito, la studianto fine respondas:
- Me ne savas. Vu docis to a ni per pomi. 
(Eduardo A. Rodi)
*
En Italiana, pri linguo o altro tote ne-komprenebla, on dicas "to es
Araba/Turka por me". Kande on imperas kelko, e on desobediesas, 
on dicas severe "nu, ka me parolas Turka/Araba?" (exemple docisto 
a skolani desobedianta).
(Carlo Nardini)


DOKUMENTO
*
Papera dokumento povas kontenar multaspeca informo, 
quon homi interpretas diferanta-maniere. Simile komputilal 
dokumento povas kontenar forsan texto, o imaji, o kodexi 
interpretebla nur da komputilo. Tamen ol es dokumento. 
Ni nur extensas kelke la senco di dokumento, uzante ol pri 
komputilal dokumenti.
(James Chandler)
*
Esez pacienta se ankore ne esas disponebla la omna helpanta 
dokumenti. 
(Wikipedia)


DOLARO
*
Pro la populareso di la dolaro, $26,000,000,000 cirkulas [fluas] 
exter Usa. Omnayare ta pekunio perdetas sua valoro, e perdo 
por ne-Usani es gano por Usani, quaze on impostas exterlandani.
(Peter Totten)


DOLCA
*
Inter la diversa sorti di pomi me preferas le plu dolca.
(Günter Anton)
*
Me preferas ca pomi, ti ne esas dolca. Ne komprez iti, ici 
esas plu dolca.
(Günter Anton)
*
Tua anjelo dicos a tu la maxim dolca e afecionoza vorti quin 
tu darfez askoltar e per multa afeciono e pacienteso lu docos 
a tu parolar. 
(Christophe Gaubert)


DOLORO
*
Lu flugas de floro a floro, ed igas a multi doloro.
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)


DOMAJO
*
Domajo igas sajo
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)


DOMENO
*
La nefacileso di la temo sualatere debesas a la multeso di kozi 
expresenda ed a la divereso di moyeni per qui la europana lingui 
expresas ta kozi; la konkordo pri la verbala sistemo esas multe 
min granda kam en la cetera domeni. 
(Otto Jespersen) (Progreso 34, Dec 1910)
*
Esperanto esas linguo tre bela, utila, duktila, laxa, fekunda ed adaptebla 
ad irga domeno o skopo: vera perlo linguistikal. 
(Gonçalo Neves)
*
Ido facile e glate solvis la problemo, prizentante alfabeto tre oportunigita 
e sen supersigni, do uzebla en irga domeno sen necesa adapti. 
(Gonçalo Neves)
* 
Nia planeto posedas multa-nombra traci e restaji di civilizuri Indiana, 
Mayana, Greka, Egiptiana. Ita civilizuri havis certena savi sama-nivela 
kam le nia en multa domeni; ne esas ne-posibla ke inteligenta enti veninta 
de spaco docis ita populi nam en omna restaji, skribaji, desegni, rakonti 
e legendi, ita homi pos-lasis mesaji pri la existo di ca enti veninta del 
cielo e konsiderata kom dei. 
(James Chandler)


DOMETO
*
Mem en dometo maxim mikra, amoro-paro felicesas. 
(Jean-Claude Martignon)


DOMINACAR
*
Multa fervoyala linei interligas omna regioni, e l'internaciona trafiko es tre densa pro la centrala situeso, di qua la tekniko dominacis la geografiala desfacilaji. 
(Hans Cornioley)    


DOMO
*
Mea domo, mea kastelo.
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)
*
Homi qui lojas en vitra domi, devus ne jetar stoni.
(Luther H. Dyer) 
*
Me tre prizas, sidante sur la teraso di la domo, regardar la promenanti, 
qui pasas avan me. 
(Paolo Lusana)
*
Ye la sequanta dio, la habitanti di la strado mustas kombatar 
la fairo qua destruktas lua domo. Onu timas extenso dil incendio 
a la tota quartero. 
(Jean-Claude Martignon)
 

DONACERO
*
Kad on mustas sendar sua anciena komputoro a Galisia? 
Ka vu vehus aden la vilajo od urbo dil donacero? 
(Partaka)


DONAR
*
Me ne deziras agar quale advokato di ula sistemo, nek konservema 
nek revolucionema, ma donar ciencale e konciencoze a la lektanto 
la materialo quan il bezonas por ipsa formacar sua opiniono.
(Otto Jespersen) (Progreso 34, Dec 1910)
*
Omna merito donas kredito.
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)
*
Donez a me un soldo, ne du. 
(Paolo Lusana)
*
Donez a me kelka soldi.
(Paolo Lusana)
*
La bovi esas tre utila, nam li donas lakto e butro.
(Paolo Lusana)
*
Sincere dicata: Me ipsa ne savas la difero inter kongreso e konfero. 
Forsan irgu povus donar definuro. 
(Alfred Neussner)
*
"Kande vi pregas, dicez: Patro, vua nomo esez santigata, vua regno 
arivez; nia singladia panon donez a ni diope; e remisez a ni nia peki, 
nam anke ni remisas ad irga nia debanto; e ne duktez ni aden tenteso."
(Lukas 11:2-4)  (Michael Talbot-Wilson)


DONESAR
*
Ultre la Premii Nobel, omnayare en oktobro donesas en Usa 
anke la "Premii Ig Nobel". L'expresuro venas de l'Angla 
"ignoble", (senvalora) qua audesas idente. Ta premii grantesas 
a homi kuya* deskovraji "on ne povus od on devus ne iterar". 
(Eduardo A. Rodi)


DOP
*
En Ido l'adjektivo qualifikanta havas plaso variebla, avan o dop 
la substantivo, same kam en Italiana, Franca, Hispana, Latina, 
difere kam en Angla e Germana (e Rusa?).
(Carlo Nardini)
*
En Ido esas distingo inter prepozicioni tempala ante/pos, e 
prepozicioni spacala avan/dop. Komparebla distingo ne existas 
generale en la lingui naturala.
(Carlo Nardini)


DORMAR
*
Qua longe dormas kurte vivas. 
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)
*
Sinistre e dextre del halo esas du tre mikra kabineti. En l’unesma, 
on povas dormar stacante; en l’altra, satisfacar sua fekal necesaji. 
(James Chandler) 
*
Pos dormir multe, il volis departar.
(Paolo Lusana)


DORMESKAR
*
Se vu sideskus, vu esus plu bone. Me ne volas sideskar, nam me 
dormeskus.
(Paolo Lusana)
*
Quik kande el tushis li, omni dormeskis, vekonta nur samtempe 
kam lia mastrino, por esar pronta servar elu, kande el bezonos.
(A. Vilfroy)


DORMETO
*
Laste, me klavagas mea texto per klavaro, pensante (plu o min kurte) 
pri omna vorto quan me skribas - adminime teorie, ma forsan dormeti 
intervenas!
(Robert Carnaghan)


DORMO
*
Quale la lito, tale la dormo
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)


DORMO-CHAMBRO
*
Por me mea dormo-chambro e la koqueyo anke esas neceseyi. 
Ma to ne signifikas ke me fekifas ibe!
(Steve Walesch)


DOTO
*
"On asertis a me", dicis la Kato, ke vu havas la doto chanjar vu 
ad omnaspeca animali; ke vu povas exemple transformar vu a leono, 
ad elefanto." 
(A. Vilfroy)


DRAMATO
*
Churchill, la maestro di injenioza respondo kustumis uzar paroli 
kontre la parolanti. Il facis famoza respondo al skriptisto George 
Bernard Shaw, qua invitabis lu al komencala pleado di sua nova 
dramato. Shaw sendis du bilieti, "un por vu, e l'altra por amiko 
- se lu existas". Churchill ne povis asistar, ma demandis bilieti 
por la duesma pleado - "se ol eventos".
(Kevin Ford)


DRESDEN
*
Sisadek yari ante nun, segun demando da Stalin, la Anglosaxona 
federiti (Usani ed Angli) bombardigis la urbo Dresden. Dum la nokto 
de la 12ma til la 13ma de februaro 1945, eventis tri ondi de bombardi 
kun explozala ed incendiala bombi. La urbo preske komplete destruktesis 
e la evaluo de la viktimi iras de 35 000 til 300 000 mortinti. 
Onu ne komprenas, nunepoke, pro quo Dresden bombardesis, nam 
la urbo ne esis strategiala loko e ne esis militistala skopoplaki en ol. 
Ma ol esis un ek la maxim bel urbi di Europa, on nomizis ol : 
La Firenze dil Nordo. Lua destrukto esis perdo ne nur por Germania 
ma anke por Europa e la tota mondo. Depos la uniono di Germania 
(en 1990), on esforcas rikonstruktar la maxim bela monumenti 
ed edifici segun la anciena stilo.  
(Jean-Claude Martignon)  


DRINKAR
*
Quon vu drinkis? Me drinkis poka vino e multa aquo.
(Paolo Lusana)


DROGO
*
Kande Prezidanto Klinton anoncis sua voyajo a Kolombia, il dicis 
ke sua skopo esis "serchar paco, luktar kontre drogi, konstruktar 
l' ekonomio, e profundigar demokratio." Ne eblas mentiar plu multe. 
(Peter Totten)


DROLA
*
Me konstatis ke la serchili di AltaVista 'pensas' ke mea texti 
en Ido es texti en l' Italiana. Do, la tradukili tradukas la texto 
quale se es Italiana e to donas remarkinda, ma stranja e 
drola rezulti. Vi ipsa probez: serchez per AltaVista: 
kordiolando, od: komenius ido, ed imperez tradukar la texti. 
Lektez e ridez! 
(Hans Stuifbergen)


DRONESAR
*
Olim, linguisto esis dronesanta en lageto di Idia. Preteriris homo 
e questionis ad il: "Ho, ka vu bezonas helpo? Quon me povas 
facar por vu?"  
(Eduardo A. Rodi)


DU
*
Donez a me un soldo, ne du. 
(Paolo Lusana)
*
Tri minus un facas du.
(Gonçalo Neves)
*
Ni povas dividar facile la yaro aden du parti di sis monati, 
en tri parti di quar monati, en quar parti di tri monati, 
en sis parti di du monati, edc. Por diversa skopi ta fakto 
es tre konvenanta. 
(Robert Carnaghan)


DUADEKESMA
*
Quinino posibligis la konquesto dil tropiki, penicilino e 
kontre-genitala piluli rifacis la sociala stofo dil duadekesma 
yarcento. 
(James Chandler)


DUBITAR
*
Quankam anke me dubitas pri bona rezulto e mem intereso 
di Esperantisti, me ne pensas ke esos ne-posibla. Komprenende, 
existas Esperantisti qui es afabla, e montros intereso pri altra 
linguala sistemi, ma ne expektez tro multe. 
(Hans Stuifbergen)
*
Me dubitas, ke automobilo funcionas KUN Ido. Kad ol forsan 
funcionas PER Ido? 
(Alfred Neussner)
*
Me serchis milfoye omna ta vorti en dicionarii, me rilernis lia korekta 
signifiko o pronunco, e tamen, me eroras o dubitas itere. Malgre ke 
me havas ya tre bona memor-kapableso, olu ne helpas me en ta kazi. 
(Eduardo A. Rodi)


DUESMA
*
Ad omna naciono sua propra linguo ed un duesma linguo por omni 
(Paolo Lusana)
*
Il engajas el kom sekretario, pose el anke divenas ilua amoranto 
e tandem ilua duesma spozino. 
(Ronald Bijtenhoorn)
*
Japonia deklaris, hiere, ke lu deziras rekuperar la quar Kurilia-insuli 
qui kaptesis da Soviet Uniono quik pos la duesma mondala milito. 
(Jean-Claude Martignon) 
*
Churchill, la maestro di injenioza respondo kustumis uzar paroli 
kontre la parolanti. Il facis famoza respondo al skriptisto George 
Bernard Shaw, qua invitabis lu al komencala pleado di sua nova 
dramato. Shaw sendis du bilieti, "un por vu, e l'altra por amiko 
- se lu existas". Churchill ne povis asistar, ma demandis bilieti 
por la duesma pleado - "se ol eventos".
(Kevin Ford)


DUFOYE
*
Forsan balde itere ca forumi rikreesos da lu, do me vartas nepaciente 
por enirar oli quale me ja facis antee dufoye. 
(Fernando Tejon)
*
Pardonez me pro sendar ca mesajo dufoye. Unesme, ca-dimeze 
me ja sendis olua origino a ca forumo, ma regretinde ol ne aparis ibe 
dum ke me vartis du hori (normale mesajo pos sendeso aparas pos 
admaxime kin minuti). 
(Hans Stuifbergen)


DUIME
*
Bone mastikita duime digestita
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)


DUIMO
*
Esas du regioni di qui la nomo esas Kastilia, la unesma esas Kastilia-Leon 
(Castilla-León) en la norda duimo di Hispania; la duesma esas Kastilia
-La Mancha (Castilla-La Mancha) en la suda duimo di Hispania. 
(Fernando Tejon)
*
Marso - Onu observas la reda planeto dum la duesma duimo de 
la nokto. Lu trovesas en Kaprikorno-stelaro la unesma semano 
ed pos che Akuario-stelaro.
(Fernando Tejon)
*
Ye omna matini me vekas ye la sis e duimo. 
(Bebson Y. Hochfeld)


DUKO
*
L’urbodomo nomesas Kapitol (Capitole). Hike exekutesis dum 
1632 la duko de Montmorency, qua ribelis kontre la rejo Ludoviko 
la 13esma e la kardinalo de Richelieu, lu revis pri sendependa Sud
-Francia. La populo sur la placo respondis per venjala krii , kande 
l’exekutisto montris ek la fenestro dil urbala domo la sangifanta kapo 
dil duko.
(Robert Pontnau)


DUKTAR
*
Duktas laboro ad honoro ed oro.
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)
*
Quar kavali nigre tegita tiris sarkoverturo, same nigre drapirita, 
lente e triste, quale se li savus, ke li duktas mortinto a lua repozeyo.
(A. Vilfroy)
*
Pro ke il deziris partoprenar en l'Ido-kongreso en Zürich en agosto 1961, 
me propozis duktar lu kun nia rispektiva spozini a ta urbo. 
(Jacques Bol)
*
Kun Bush ni savas to quon ni povas expektar. Opozite, kun Kerry, 
nulu savas lua vera intenci nek ad-ube lu volas duktar Usa e la mondo. 
(Jean-Claude Martignon)
* 
"Kande vi pregas, dicez: Patro, vua nomo esez santigata, 
vua regno arivez; nia singladia panon donez a ni diope; 
e remisez a ni nia peki, nam anke ni remisas ad irga nia debanto; 
e ne duktez ni aden tenteso."  (Lukas 11:2-4) 
(Michael Talbot-Wilson)


DUKTERO
*
La milito raptis a ni ne nur nia neremplasebla duktero Louis Couturat, 
ma anke nia reprezentiva organo, la revuo Progreso.
(Siegfried Auerbach) (Progreso tomo VIII nro. 81, januaro 1931)
*
Ica du klara No-voti anke demonstras la enorma lakuno 
inter la ordinara Europani e la politikisti, financisti e burokati. 
Esas quaze nia dukteri habitas sur altra planeto: 
Elito-Planeto, tote separita del sucii ed opinioni dil ordinara homi. 
(James Chandler)


DUKTESAR
*
La diskuti duktesis preske la tota tempo en Franca; kelkafoye tamen 
prof. Baudouin de Courtenay preferis parolar Germane e poka foyi 
sro Peano parolis en sua Latina sen flexiono. 
(Otto Jespersen) 


DUM
*
Dum la diskuti on balde vidis, ke ne mem un membro di la komitato 
esis pronta aceptar linguo di la aprioria tipo kontenanta arbitriale 
selektita vorti, ma ke omni favoris la maxim ampla uzo di la elementi 
ja internaciona di la naturala lingui. 
(Otto Jespersen)
*
La konocata kemiisto wilhelm Ostwald prezidis, dum ke Leau e 
Couturat esis sekretarii. 
(Gonçalo Neves) 
*
Quale omna homi dil Biblioteko, me voyajis dum mea yuneso; 
me vagis serchante libro, forsan la katalogo di katalogi. 
(James Chandler)
*
Dum longa tempo on kredis ke ca nepenetrebla libri korespondis 
kun pasinta o forega lingui. 
(James Chandler)
*
Tri Israelana militisti de elita esquado, qui mortis, ye la pasinta saturdio, 
dum atako en Cisjordania kontre Palestinana militero, mortigesis erore 
da lia kamaradi. 
(Jean-Claude Martignon)


DUMVIVA
*
Usana militisto dil Kfor judiciata pro la mortigo, pos sexuala 
misagado, di Albaniana puerino evanta 11 yari en Kosovo, 
kondamnesis ye karcero-puniso dumviva da Usana armeani 
stacanta en Germania. 
(Jean-Claude Martignon) 


DURAR
*
Nek joyo nek trauro duras eterne.
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)
*
La Franci e la cetera blanki duras livar Ivora Rivo pro la malega 
politikala situeso ibe. 
(Jean-Claude Martignon)
*
Ta landi quin Napoleon nultempe eniris, quale Britania, Islando, 
Suedia e Bohemia duris voyajar sinistre, (quankam li chanjis, ecepte 
Britania, plu tarde). 
(Richard Stevenson)
* 
Dum la kinesma yarcento ol divenis chefurbo di la Westgotala 
rejolando. Ca rejolando ne duris longe e la Westgoti rapide latin
- e kristaneskis. 
(Robert Pontnau)


DUOPE
*
Longa eskorto de amiki e konocati di la mortinto dope venis 
duope, envelopita en nigra manteli e tacanta. 
(A. Vilfroy)


DURANTE
*
Segun Dyer, dur/ar es verbo netransitiva.  Do on devas uzar dur/ante, 
ne dur/ate.  Tamen la frazo da Frank Kasper, quan vu citas sube, es 
komprenebla.
(James Chandler)
*
Quankam ni devez joyar pri to, ke exemple "Idolisto" intertempe 
havas plu kam 80 membri e ke ta nombro durante kreskas ni 
tamen segun mea opiniono ne povas tote joyar pri la realeso, ke 
la kustumala Ido-vivo preske mortas.
(Frank Kasper)


DURIGAR
*
L'Idistaro komprenis lua Devo e Vokeso e kun ferma volo, kun 
ne-flexebla impetuo rikomencas durigar la verko dil Maestro.
(Stefano Bakonyi, Sopron, 1930)
*
La sioro mem minacas, ke, se me durigos mea mala propozaji, il 
«propozos adaptar ad Ido multa vorti dil Paris-slango»,
(Luther H. Dyer) 
*
Papo Ioannes Paulus II, quankam lu esas tre plufebligita durigas 
lua vizito en Slovakia. 
(Jean-Claude Martignon)


E
*
Sinistre e dextre del halo esas du tre mikra kabineti. 
(James Chandler)
*
La cielo esis klara e la steli videbla. Esis kolda, e li uzis la varmigilo 
en l'automobilo. 
(James Chandler)
*   
Sorgez por tu e nulo plu. 
(Jean-Claude Martignon)
*
Recente me vidis vorto asteriskizita kai* en texti en Idolisto. 
Ka to es intencata remplasar nia e(d), e rinaskigar l'espala "kaj", 
rejektita da la Delegaciono en 1907 kom esanta Zamenhofajo 
neinternaciona? Se yes, kad on povus explikar a me, pro quo 
on volas remplasar nia bone funcionanta e bone konocata e(d), 
por riintroduktar l'artifical "kaj", quon me volunte lasus al espisti? 
(James Chandler)


EBRIA
*
"Sioro Churchill, vu es ebria". "E vu, siorino, esas leda", dicis 
Churchill, "ma me esos ne-ebria morge." 
(Kevin Ford)
*
Quon vi volas ica-kloke? Esas noktomezo. Ka vi es ebria? 
(James Chandler)


ECEPTE
*
Ye nia anciena forumo ne esus permisata, ke altra persono 
ecepte James administras lo. 
(Frank Kasper)


ECEPTO
*
To esis surprizanta e historiala rezultajo, qua fierigas la rugbiemi 
nacionala. Ma li bone koncias anke ke to esas nur ecepto, quan 
onu ne esperas iteror tre balde. 
(Eduardo A. Rodi)


ECITESO
*
La verki da ambi es tipale ocidentala, dependante de la tenso inter 
plezuro di eciteso e la nauzeo di tala plezuro.
(Hans Stuifbergen)


ED
*
Ad omna naciono sua propra linguo ed un duesma linguo por omni 
(Paolo Lusana)
*
La vivo di la homi esas kurta ed ofte plena de chagreni.
(Paolo Lusana)


EDIFICIO
*
Me gratulas omna kontributanti qui helpas konstruktar ica edifico.  
Espereble ni balde devancos Interlingua, e kad uldie mem rajuntos 
Esperanto? Per l'asidua laboro di nia Wikipediisti lo es posibla! 
(James Chandler)  


EDITAR
*
Anke vu povas kunlaborar editante la artikli qui ja publikigesis 
por plubonigor li o kreante nova artikli pri temi quin vu 
bone konocas. 
(Wikipedia)
*
Mea laboro kom editero ne esas valoroza, irgu povus editar 
revuo plu bone kam me. 
(Fernando Tejon)


EDITERO
*
Me ipsa kom editero e redaktero di Astronomiala kayereto, 
e kom editero e kun-redakter di Adavane!, gratitudas vua 
kurajiganta mesajo. Mea laboro kom editero ne esas valoroza, 
irgu povus editar revuo plu bone kam me. 
(Fernando Tejon)


EDUKALA
*
Del Suisi Jean Jacques Rousseau e Heinrich Pestalozzi departis 
la reformeso dil edukala koncepto e dil pedagogio.
(Hans Cornioley)


EDUKAR
*
Edukita en Hitler-Germania en la spirito dil nacionalismo, 
nun ni interesis pri la vasta mondo e do pri Ido kom 
mondhelplinguo.
(Günter Anton)


EFACAR
*
Ante 16 yari, en ica dii di agosto, funesta automobil-acidento efacis 
la maxim brilanta stelo dil interlinguistikal cielo: Louis Couturat, nia 
Maestro, qua sakrifikis sua tota genio, sua tota energio e sua tota 
pekunio sur l'altaro dil maxim bona L. I., viro, qua sola equivalis 
armeo de valoroza interlinguisti.
(Stefano Bakonyi, Sopron, 1930)
*
Altralatere me opinionas ke on devus efacar du mesaji: la 12871 
e la 12873, precipue la 12873, nam olu insultas ad U.L.I. ed esas 
ofensiva. 
(Adrian Pastrana)


EFICIENTA
*
La generala supozo es ke ta sistemo es la maxim eficienta, 
ma ta supozo es eroro. 
(Robert Carnaghan)


EFIKIVA
*
Efikiva laboro laboro per oro.
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)


EGALA
*
Konsiderez la yaro, qua es dividita nun, en maxim multa 
landi, aden dek-e-du monati. La monati ne havas egala 
longesi, tamen oli es proxime egala. 
(Robert Carnaghan)


EGALE
*
On disputis pri libereso dil volo e neceso; anke la fatalismo 
havis sua reprezentanti. Plus ni renkontras skeptiki qui docis: 
«Vereso ne existas, omno esas egale vera e nevera».  
(Jean-Claude Martignon)


EGALESO
*
Mem se ja depos longa tempo, la egaleso dil chanci dil diablo 
opozite a Deo, en perspektivo di longa tempo, esas serioze 
minacata. 
(Jean-Claude Martignon)
*  
Vu es libera individuo, se vu deziras aproximar l' Esperantisti, 
e propozas ensemble laborar, lo facez. Ma, me opinionas 
ke to eventez ye nivelo di egaleso, ka vu konkordas kun me?  
(Hans Stuifbergen)


EGALIGAR
*
Me jus lektis pri la filozofo Nederlandana (de origino Portugalana) 
Baruch de Spinoza, qua il en sua skriburo egaligas Deo a la Naturo, 
do Deo es Naturo (e semblas a me, evidente, anke inverse). 
(Hans Stuifbergen)


EGARDAR
*
Quo ne egardas la tempo ne egardesas dal tempo. 
(Chiniana proverbo). (Jean-Claude Martignon)
*
Yes, ma en ica kazo kande onu volas krear plu bona vorto, 
onu devas egardar se ulo simila ja ne existas por precize evitar 
konfundi. 
(Jean-Claude Martignon)
*
Ni ne plus havas la kompetenti qui povus okupesar sagace por 
la adopto di tala vorti. Me ipsa rekomendas ke por la nova 
ciencala ed utila vorti, on adoptez olti di Esperanto ma egardante 
la ortografio e la fonetiko di Ido. 
(Jean-Claude Martignon)
*
Do Zamenhof ipsa kreis reformvarianto di Esperanto, en qua il egardis 
la kritiki. En la revuo "La Esperantisto" en 1894 il votigis la lora 
esperantisti por o kontre la reformprojeto. La majoritato di la lekteri 
di ta revuo refuzis la projeto.
(Günter Anton)


EGIPCIANA
*
Ica Rozeta-Petro qua, nun, trovesas che la British Museum en 
London esas petro sur qua epigrafi en tri lingui grabesas, nome 
en hieroglifi dil anciena Egiptiana linguo, en la demotika linguo 
(Egiptiana linguo parolata lor la tempo di Alexandro la Granda) 
ed en la klasika Greka linguo. Pro lua savo di la Orientala lingui 
e di la Greka, la genioza linguisto J.F. Champollion danke la 
epigrafi di la Rozeta-Petro, komencis dechifrar la Egiptiana hieroglifi. 
(Jean-Claude Martignon) 


EGOISMO
*
"Pri fiktiva radiki. ...ni havas derivaji, quale: egoismo, egoisto; 
optimismo, optimisto, e.c., sen havar la radiki korespondanta, 
quin li semblas implikar...
(L. Couturat, Progreso III, Aprilo 1910) 


EGOISTO
*
"Pri fiktiva radiki. ...ni havas derivaji, quale: egoismo, egoisto; 
optimismo, optimisto, e.c., sen havar la radiki korespondanta, 
quin li semblas implikar...
(L. Couturat, Progreso III, Aprilo 1910) 


Albert EINSTEIN
*
En la nova numero (334) di Progreso esas lektinda artiklo 
pri la vivo di Albert Einstein. Ol rimemorigas ke lu skribis 
sua maxim famoza ciencala paperi dum ke lu laboris en 
patento-kontoro en Bern; lu ne lore esis profesionala ciencisto.
Esas dicata ke lu povis efikive konsiderar tala desfacila idei, 
pro ke Bern havis nula notenda traiti, do lu ne esis distraktata 
de sua pensadi. Me recente spektis TV-sendajo pri la historio 
di la equaciono e=mc2, qua inkluzis dramatigata ceni de lua 
vivo en Bern. (La sendajo anke inkluzis ulo pri Lavoisier e 
Faraday, ed altri.) Ni vidis la yuna Einstein ye sua skriptablo 
en la kontoro, ed en la urbo. Semblas ke ula saliaji di la urbo 
Bern esis plura horloji, qui esis helpiva por lua pensadi pri 
relativeso.
Einstein semble esas tote diferanta ciencisto de la altri; lu 
esas, prefere, quaze un de la personegi qui konstitucas la 
20-a yarcento. Tala reputeso perplexis lu. Se me bone memoras, 
lu ultempe renkontris altra personego di la 20-a yarcento, 
Charlie Chaplin, ye publika okaziono. La turbo aklamis li. 
Einstein dicis a Chaplin, "Quon signifikas ca aklamado?" 
Chaplin respondis, "Nulo."
(David G. Weston)


EK
*
Ye favoro di Neutral esis la naturala alfabeto sen cirkonflexita literi, 
quin Esperanto sola ek la preske cent artificala lingui audacis ofrar 
a la mondo, pluse la plu naturala selekto di vorti en multa kazi, 
aparte en la pronomi, ube on forte kritikis la aprioria, tote artificala 
sistemacho di Esperanto. 
(Otto Jespersen)
*
Ek posho di altru on pagas facile.
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)
*
Ek omna rozi, me preferas le blanka.
(Paolo Lusana)
*
Ti quin me vidas ek la dansantini, ne esas bela, nek gracioza.
(Paolo Lusana)
*
Ni povus extraktar hidrogeno ek maraquo che fora insulo-loko 
e movar ol per l'existanta teknologio por ocean-transporto di liquida 
gaso de produkteyi a merkato. 
(James Chandler)
*
On pozis avan singla ek eli splendida manjilaro, kun etuyo ek 
oro masiva, en qua esis kuliero, forketo e kultelo ek pura oro 
ornita per diamanti e rubini. 
(A. Vilfroy)
*
Kin ek la dek e un Britaniana soldati kaptita da rebela milicani 
en Sierra Leone liberigesis hiere. 
(Jean-Claude Martignon)


EKIRAR
*
Pos kelka minuti, subite aparis avan l'eruditi UFO (objekto 
kun la formo di subtaso) e restis super li dum poka hori. 
Lore olu tervenis avan li ed astronauto ekiris de la subtaso 
e dicis: Ni ne esas spiriti ma voyajanti del planeto di Champollion 
e ni povas dechifrar la desegnuri. 
(Bebson Y. Hochfeld)


EKLEZIO
*
Padre Pio esas nun divenanta santulo dil katolika Eklezio. Il esas 
extreme populara en Italia, la santi havas la reputeso facar mirakli. 
Ni devus pregar Padre Pio por la sucesoza difuzado di nia kara 
linguo. 
(Jean-Claude Martignon)   


EKMIGRADO
*
La tota Ciganala vilajo di Bystrany en Slovakia intencas ekmigrar 
a richa Britania. La Slovakiala guvernerio donacas a li subsidii por 
helpar lia ekmigrado. Sube videblesas fotografuro di la povra 
vilajo qua publikigesas che la interretala edituro dil remarkinda 
Angla jurnalo THE SUN.
(Jean-Claude Martignon)


EKMIGRAR
*
La Polona mediki ekmigras amase a la west-Europana landi. 
Belorusa e Ukrainana mediki ekmigras a Polonia. 
(Jean-Claude Martignon)


EKONOMIALA
*
Por ne tre yuna personi me esas konvinkita ke lernar unesme 
auxiliara linguo esas plu bona. Kom ekonomikisto me ofte 
komparas linguo-lernado ad ekonomiala modeli. 
En ekonomiko on volas komprenar la realeso, ma pro ke 
ol esas tro komplikita on komencas kun facila modeli. 
(Steve Walesch)
*
Europa divenos spiritala kolonio di altra lando, sive Usa 
sive India, ante divenor lua ekonomiala e politikala kolonio. 
(Jean-Claude Martignon)
* 
Pan-Europa es ne-realigebla sen tala auxiliara linguo, 
pro nura teknikal motivi; ma sen Pan-Europa 
ni es kondamnita ad ekonomial e kultural regreso. 
(Wilhelm Ostwald)
*
Milioni de Italiana salariiziti efektigis, hiere, generala striko 
kontre la ekonomiala politiko dal guvernerio di Silvio Berlusconi 
Tri granda sindikatala federuri organizis manifesti en 70 urbi 
dil Italiana peninsulo. 
(Jean-Claude Martignon) 


EKONOMIKISTO
*
Por ne tre yuna personi me esas konvinkita ke lernar unesme 
auxiliara linguo esas plu bona. Kom ekonomikisto me ofte 
komparas linguo-lernado ad ekonomiala modeli. 
En ekonomiko on volas komprenar la realeso, ma pro ke 
ol esas tro komplikita on komencas kun facila modeli. 
(Steve Walesch)


EKONOMIKO
*
Ekonomiko esas la cienco qua studias la ekonomio.
(Steve Walesch)
*
Por ne tre yuna personi me esas konvinkita ke lernar unesme 
auxiliara linguo esas plu bona. Kom ekonomikisto me ofte 
komparas linguo-lernado ad ekonomiala modeli. 
En ekonomiko on volas komprenar la realeso, ma pro ke 
ol esas tro komplikita on komencas kun facila modeli. 
(Steve Walesch)


EKONOMIO
*
Ekonomiko esas la cienco qua studias la ekonomio.
(Steve Walesch)


EKTERIGAR
*
Ye dio pluvema en aprilo 1979 urbestro Dianne Feinstein 
atestata da mili de San-Franciscani ekterigis cent yari 
anciena tempokapsulo qua enterigesis an la pedo di statuo 
ye Washington Square.
(Hans Stuifbergen)


EKVOKIVA
*
La Esperantala esas tre frapanta ed ekvokiva, dum ke la Idala audigas 
akumuleso di sufixi (-ig-iv-a). To esas un del precipua problemi
 dil Idala vortformaco: akumuleso di sufixi. 
(Gonçalo Neves)


EKVOKIVESO
*
Tamen anke ta superlogikozeso di Ido havas sua kosto. Multa vorti 
divenas tro longa e tro “explikanta”, perdante la surprizo dil fresheso 
e dil ekvokiveso. 
(Gonçalo Neves)


EL
*
El enpazis la lumo. Lore il rikonocis el. "Esas vu", il dicis. 
"Esas me", el dicis. "La matro di Scotty. Yen la patro di Scotty. 
Ni volas envenar." 
(James Chandler)
*
El esis malada hiere, pro ke el tro manjabis prehiere.
(Paolo Lusana)
*
Quik kande el tushis li, omni dormeskis, vekonta nur 
samtempe kam lia mastrino, por esar pronta servar elu, 
kande el bezonos.
(A. Vilfroy)


ELEFANTINO
*
Dimeze, la brulanta suno trovesas alte en la cielo di nordala 
Namibia. Ardoranta elefantino bruisegas. Tremeganta kom 
drilo el dissemas elua kopulac-komplezemeso.
(Ronald Bijtenhoorn)


ELEFANTO
*
Dimeze, la brulanta suno trovesas alte en la cielo di nordala 
Namibia. Ardoranta elefantino bruisegas. Tremeganta kom 
drilo el dissemas elua kopulac-komplezemeso.
Ma vento-stroki e *turbulenco en la aero trublas la son-ondi, 
por ke la signali apene forportesis trans 1 kilometro. E la chanco, 
ke pubera elefantulo esas sat proxima por audar el, esas mikra.
La hori preterpasas. Krepuskuleskas ye la planajo. La vento 
kalmeskas e l'aero super la tero plu multe koldeskas kam la plu 
alta, varma aero-strato pro quo formaceskas tra-iro en qua sono, 
preske ne-obstruktata povas trans-irar. Ye ca cirkonstanco, 
la maxim basa frequenco ek la voko di la ecitata elefantino 
forportesis plu kam 10 kilometri vers omna direcioni, qua 
signifikas ke la elefanti en regiono di 400 km2 povas audar 
el. Granda chanco ke granda, forta elefantulo venas ad el.
Por bone komprenar la funcionado di ca long-distanta 
komunikado esas utila studiar la vetero. Vento e varmegeso 
- same kam sovaja tereno o densa busho - trublas son-ondi 
e diminutas la atingo-disto di lia voko. Ultre to, la vento-stroki 
cirkum la granda kapo e la laxa oreli di la poke aero-dinamikala 
animali desfaciligas la recevo di la sono.
Alta frequenci (siflado di uceli) mem esas plu forte trublata kam 
basa frequenci (la grondado di elefanti e leoni).
La influo di la vetero ye sono facinas Michael Garstang ja dum 
multa yari. Kom meteorologiisto, ligita a la Universitato di Virginia, 
il disponas granda arsenalo di mezur-instrumenti. Pluse il kombinas 
bona savo di la influo di la vetero ye sono kun granda amo por 
elefanti.
Garstang laboras ja dum yar-deki en Usa ma naskis en Sudafrika 
e havas, depos sua infanteso, multa intereso pri sovaja animali.
Il par-studiis ciencala literaturo pri komunikado di elefanti, 
enkarcerigita e sovaja. La artikli montras ke long-distanta 
komunikado di elefanti esas fondita ye infra-sono: son-frequenci 
qui esas plu basa kam la homala aud-kapableso.
Garstang esis kurioza ka la elefanti disipas energio pro grondar 
kontre-vente o kad li uzas la diala chanji en la atmosfero qui povas 
plu-fortigar ca basa soni. Por deskovrar to, il departis kun explor
-trupo ad 'Etosha National Park' en Namibia, ube vivas sana e 
kreskanta elefantaro. Kolini e foresti ne existas en ca savano-regiono, 
do Garstang esis certa ke la vetero-cirkonstanci - e ne la tereno - 
formacos la definita faktoro por la transmiso di bas-frequencala 
son-signali.
Che la 'Mushara'-flako, alonge la estala bordo di la parko, la 
exploristi pozis meteorologiala aparati e plura mikrofoni por 
infra-soni.
Temperaturo e vento-rapideso di la maxim basa aero-strato 
mezuresis per instrumenti qui instalesis an turmo kun alteso 
de 7,5 metri. Kun la sama aparataro anke mezuresis la aerala 
preseso e humideso ma ca nur havis poketa influo ye infra-sonala 
transmiso.  
Anke ankragita veter-balono kun mezur-instrumenti esis levata por 
ke registragesez la temperaturo e vento-rapideso ye altesi inter 
zero e duacent metri.
Dum tri semani, la exploristi registragis plu kam 1300 bas-frequencala 
soni elefantala kun la apartenanta atmosferala detali.
Elefanti uzas larja frequenco-spektro: de la maxim alta tono di klarineto 
kam la maxim basa tono di koncerto-piano.
La bas-toni quin li facas, esas un de la maxim basa di la animalaro. 
La homala aud-kapableso povas perceptar frequenci de 20 hertzo; 
elefanti ofte produktas bas-toni de 15 hertzo, pro to la plu multa 
registragata konversadi inter elefanti eventis ye ton-altesi qui esas 
tote ne-audebla por homi.
Dumjorne ye la explor-loko, la temperaturo acensis a 43° C e la vento 
ofte atingis rapideso de plu kam 30 km/h. Vespere la temperaturo 
decensis a 4° e dum multa hori esis sen-venta. 96% de la recevata 
infra-sonala signali esis registragata dum ca koldeta, sen-venta 
tempo inter vesperala e matinala krepuskulo. La maxim multo eventis 
inter un horo ante sun-kushar e tri hori pose.
Duesma periodo dum ke la elefanti semblis babilema esis la unesma 
du hori pos sun-levo.
Garstang koncize rezumis sua rezultaji: elefanti komunikas maxim ofte 
kande la cirkonstanci esas maxim bona.
Ca adapto esas tre grava: la komunikado-atingo kundeterminas la grandeso 
di la regiono en qua la elefanti vivas.
Per long-distanta komunikado la genero esas kapabla operacar kom 
uniono, difuzita ye grandega regiono: li interkambias informado pri danjero 
e la disponebleso de aquo e manjajo, o li kunvenas por kopulacar.
Savo pri komunikado inter elefanti, segun Garstang, povas kontributar 
a la konversado di lua viv-regiono - e tale a lua futuro.
(
Ek National Geographic tradukita da Ronald Bijtenhoorn)


ELEGANTA
*
Omna ita kazi ne esas obligala, on povas remplasigar oli per 
prepozicioni e, koncerne la akuzativo, per la normala vortordino. 
Ma oli aspektas bele ed esas tre utila por bona ed eleganta stilo 
literaturala. 
(Jean-Claude Martignon)


ELEGANTESO
*
Ma oli aspektas bele ed esas tre utila por bona ed eleganta stilo 
literaturala. Oli esas tre simpla, facile uzebla e sen neregulozeso, 
ma oli portas ad Ido ulo de la eleganteso e prestijo dil granda klasika 
lingui quale la Latina e la Greka anciena.  
(Jean-Claude Martignon)


ELEKTALA
*
Quankam lu esas enkarcerigita Slobodan Milosevic esos tamen 
ye la komenco di la listo elektala dil socialista partiso, lor la venonta 
deputital elekto. 
(Jean-Claude Martignon)


ELEKTAR
*
En junio 1907 la Delegitaro por adopto di internaciona 
helpolinguo segun sua statuti elektis la komitato, qua devis 
decidar, qua linguo artificala esas la maxim konvenanta 
por introduktesar en internaciona komuniki. 
(Otto Jespersen)


ELEKTO
*
Quankam lu esas enkarcerigita Slobodan Milosevic esos 
tamen ye la komenco di la listo elektala dil socialista partiso, 
lor la venonta deputital elekto. 
(Jean-Claude Martignon)


ELEKTRALA
*
En Suisia es multa riveri, fluvii e lagi, pro ke preske 2000 km2 
trovas su sub eterna glacio e nivo. To havas l'avantajo permisar 
l'exploteso dil imanenta elektral energio. 
(Hans Cornioley)


ELEKTRONIKALA
*
Tempope me remarkas l'abreviuro "elk-posto". Kad ol
signifikas "elektronikala posto" ? Plu bona  abreviuro esas 
"e-posto". En Angla, "elk" = alko = granda cervo.
Forsan Santa Niklaus uzas rentiro por livrar mesaji per 
"elk-posto" en l'interreto! Kristonaskala saluti.
(Richard Stevenson)


ELEVAR
*
Saladin, per sua granda braveso, ne nur de modesta stando elevis su 
a la Babilonal sultaneso, ma anke ofte vinkis Saracena (Germane 
sarazenisch; Angle saracenic; France sarrasin) e Kristana reji. 
(H. Senigallia)


ELEVATORO
*
Linguistikale, por nomizar mashini ed aparati ib'esas finalo
per -oro (od -atoro), samtempe tre internaciona e tre idala:
motoro, rotoro, generatoro, alternatoro, radiatoro, induktoro,
detektoro, kolektoro, konvertoro, statoro, akumulatoro,
aspiratoro, inhalatoro, kondensatoro, refraktoro, elevatoro,
transformatoro...
(Carlo Nardini)


ELI
*
On pozis avan singla ek eli splendida manjilaro, kun etuyo ek 
oro masiva, en qua esis kuliero, forketo e kultelo ek pura oro 
ornita per diamanti e rubini. 
(A. Vilfroy)


ELIMINAR
*
Altri, inverse, kredis ke esis fundamental eliminar neutila verki. 
(James Chandler)


ELIMINESAR
*
Kad en futbalo ni esas ecelanta? Nu, ka vu memoras nia agado 
en Korea-Japonia 2002? Ni eliminesis en l'unesma parto! 
(Eduardo A. Rodi)


ELITO
*
Mem se Bilderberg ne es konspiro, li kondutas quale sekretema elito 
- e nulu prizas sekretema elito. 
(James Chandler)


EMBARASAR
*
Anke la Franca defini esas generale plu preciza e min idiotisma 
kam, ex. la Angla, ma ca defini e la granda nombro di Franca 
sinonimi ne trovata en la ne-Romana lingui ofte embarasas, Angli, 
Germani, e c.
(Luther H. Dyer) 


EMERGAR
*
Varmegeso o koldegeso intensa normale augmentas la rezistemeso 
di la tisuo kontre virusi, do la vulgara kataro o gripo povas emergar.
(Hans Stuifbergen) 


EMFAZAR
*
Esas tre grava emfazar ke la nuna linguo Ido ne esas laboruro 
da un individuo, ma rezumo di la esforci di multa yari e di multa 
homi por produktar linguo tam facila, klara e richa kam posible. 
(Otto Jespersen)
*
Dr. Nicolas emfazis kom avantajo di sua sistemo fondita 
sur aprioria principi, ke ol esas konstruktita segun solida 
studio di la legi di mnemoniko e konseque esas aparte 
facile memorebla.
(Gonçalo Neves)


EMIGRANTO
*
Ma Marrakech, nequale altra Marokan urbi, nultempe cedis al enmigranti 
– sive Arabi, Nigri, sive Franci.
(James Chandler)  


EMINENTA
*
Eminenta debanto mala paganto.
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)
*
Me salutas tre joyoze la rinasko di Progreso. Kara nomo 
e lumifanta signo memoriganta da omna sincera Idisti lia 
unesma bela batalii por Ido e nia eminenta valoroza pioniro 
Couturat qua, kun Louis de Beaufront, esis l'anmo e la 
propulsilo di nia movado. 
(Paolo Lusana, 1930) 
(From Progreso tomo VIII nro. 81, januaro 1931) 


EMINENTE
*
Dum du yarcenti la danjeroza verko obliviesas. Til la tempo, kande, 
en Praha, urbo de sorcisti e de nekromanciisti eminente, du fratuli 
heredas la magiolibro. 
(Jean-Claude Martignon)


EMINENTULO
*
Ico eventis ye la unesma yari dil 9esma yarcento lor la kronizado 
di Karlo magna en Aachen. Segun legendo, eminentulo di ca urbo 
ofris la destranquiliganta libracho a la nova imperiestro.
(Jean-Claude Martignon)


EMOCIGAR
*
Quon me ne savas, men ne emocigas.
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)


EMPLOYESO
*
Persone me desprizas ica barbara praktiko, ma la questiono es 
plu komplexa kam konsidero al foxo, nam multa rurani dependas 
ye fox-chasado por sua employeso. 
(James Chandler)  


EMUNDO
*
Certe la sistemi tradicionala ne es perfekta. Li bezonas emundo 
de tempo a tempo. Li kreskis quale arbori. 
(Robert Carnaghan)


EN
*
En aquo desklara on peskas facile. 
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)
*
En la familio on trovas patrulo, patrino e filii, qui esas filiuli o filiini.
(Paolo Lusana)
*
Esis kolda, e li uzis la varmigilo en l'automobilo. 
(James Chandler) 
*
Li ne es perfekta, ma li havis sua origini en bezoni praktikala. 
(Robert Carnaghan)
*
On pozis avan singla ek eli splendida manjilaro, kun etuyo ek 
oro masiva, en qua esis kuliero, forketo e kultelo ek pura oro 
ornita per diamanti e rubini. 
(A. Vilfroy)


ENEMIKALA
*
Kad ilua intenco esis amikala od enemikala? (Jean-Claude Martignon)


ENEMIKO
*
Nun ne nur Usa, ma anke tota Ocidento esas minacata, mem Rusia qua olim esis enemiko di Usa expresas sua solidareso. (Jean-Claude Martignon)
*
Ma Napoleon kun armeo pediris dextre e rekontris enemiko, anke en la sama flanko. La sequanta konfuzigo permisis Napoleon vinkar la batalio. 
(Richard Stevenson)


ENERGIO
*
La kolektita energio dil Idistaro certe igos la nova Progreso 
tre reprezentiva ed efikoza. Ol facos forta impreso 
ad omna nova adheranto pri la valoro di nia movo. 
(S. Quarfood) 


ENGAJAR
*
Il engajas el kom sekretario, pose el anke divenas ilua amoranto 
e tandem ilua duesma spozino. 
(Ronald Bijtenhoorn)


ENIGMALA
*
Mem plu stranje, la fondinti di ca Afrikana urbo esis, e la majoritato 
del habitanti ankore es, blanka raso – le enigmala Berber.
(James Chandler)


ENIREYO
*
L'eniro esas mem tante streta, reze la maro, ke por trapasar 
la basa aperturo, la vizitanti mustas kushar su en la kanoto, 
e same la remisto, qua livante sua remilo, kushas su funde la 
kanoto e tiras per la manui kateno fixita ye la supra paro dil 
enireyo. On vidas per to ke ta enireyo esas tre basa, apene 
alta de un metro. 
(Tom Lang) 


ENIRO
*
L'eniro esas mem tante streta, reze la maro, ke por trapasar 
la basa aperturo, la vizitanti mustas kushar su en la kanoto, 
e same la remisto, qua livante sua remilo, kushas su funde 
la kanoto e tiras per la manui kateno fixita ye la supra paro 
dil enireyo. On vidas per to ke ta enireyo esas tre basa, 
apene alta de un metro. 
(Tom Lang) 


ENKARCERIGO
*
Se on vere volas punisar maxim kruele, lo esez per enkarcerigo 
dumviva, mea-opinione. 
(Hans Stuifbergen)


ENMIGRANTO
*
La guvernerio di Roma volas ke Libia kontrolez la nelegala enmigranti. (Jean-Claude Martignon)


ENORMA
*
Semblas ke Huxley esis justa: il korekte observis 
l'enorma povo di Usa e kapitalismo. 
(James Chandler)


ENSEMBLE
*
Camiel informita pri nia existo demandis renkontrar ni e pose 
ni laboris ensemble; la quar pari (gespozi) divenis amiki 
ed interrenkontris adminime unfoye po yaro. 
(Jacques Bol)


ENTOTE
*
Pri la nombro di nova vorti/radiki, semblas ke esas cirkume 340 
en la Lexiko di Nova Vorti (de Cock), listo A, e cirkume 460 
adoptita depos lore, do entote cirkume 800. Pri la vorto "potato", 
to esas la lasta decido dil DK pri la kozo. Tamen me konfesas ke, 
pos la diskuto kelka monati ante nun en ica forumo, semblas 
dezirinda ke ni rikonsiderez ol e partikulare altra vorto propozita, 
*kartoflo (en Pesch kun asterisko).
Se, adoptante centi di nova vorti, ni forsan decidos pose chanjar 
un o du, semblas a me ke to ne indikas tre granda manko di sorgo, 
mem se ol esas regretinda. 
(Robert Carnaghan)


ENTRAPREZAR
*
Il entraprezis plura expedicioni aden Hispania, vinkis l’armeo di Alfonso 
VI proxim Badajoz, pose destronizis la diversa sterila Araba princi, 
konquestis Granada e mastresis tota Islamana Hispania.
(James Chandler)


ENTRAPREZO
*
Ma tala interdikto esus tote kontre la spirito di nia entraprezo, 
fondita sur la principo di libera diskuto; nur on mustas sempre 
demandar ke on motivizez sa [sua] propozi per altro kam personala 
gusto o prefero.
(Otto Jespersen) (Progreso 34, Dec 1910)
*
Ultre la pruntaji financizita dal merkati financal es normale granda, 
ma la mikra entraprezi freque bezonas sumi multe plu mikra.
(Steve Walesch)


ENTUZIASMOZA
*
Me interesis me ad Ido cirkume en 1960 danke a mea amiko Andreas 
Juste qua jus esis felica ed entuziasmoza renkontrir ta linguo quan il judikis 
multe plu moderna e remarkinda kam Esperanto quan ni amba praktikabis 
dum la milito. 
(Jacques Bol)
*
Me esas tre favoroza ad Aziana Uniono e me esas tre entuziasmoza
 partisano dil sendependeso di Japonia sen irga Usana trupi en la lando 
di la Levanta Suno. 
(Jean-Claude Martignon)


ENUMERESAR
*
L'Unionita Stati di Nord-Amerika debas lia rapida e granda prospero 
a plura favoroza cirkonstanci, qui hike ne enumeresez. Ma lo maxim 
favoroza inter omni esis l'uneso dil linguo, per qua l'Amerikano havas 
ne nur un lando, ma un tota kontinento kom patrio.
(Wilhelm Ostwald)


ENVELOPAR
*
Longa eskorto de amiki e konocati di la mortinto dope venis 
duope, envelopita en nigra manteli e tacanta. 
(A. Vilfroy)


ENVENAR
*
El enpazis la lumo. Lore il rikonocis el. "Esas vu", il dicis. 
"Esas me", el dicis. "La matro di Scotty. Yen la patro di Scotty. 
Ni volas envenar." 
(James Chandler)


EPISKOPO
*
Latina linguo havas pronomo "tu" qua equivalas "tu" dil idolinguo. 
La duesma persono di politeso naskis dum la Mezevo, ek la moro 
di parolar nedirete: sua sinioro (lingui qui uzas la triesma persono 
por politeso kom la Hispana) o via sionioro (lingui qui uzas 
la duesma persono plural por politeso kom la Franc e l'Angla), 
mem la reji ed episkopi uzas "ni" vice "me" por montrar plu digneso. 
(Hlnodovic)


EPIDEMIO
*
Epidemii, herezial konflikti, vagi qui neeviteble degeneras a banditeso, 
decimacis la habitantaro. 
(James Chandler)


EPOKO
*
Existas traci qui pruvas homala vivo en Suisia ja ante e pos 
la lasta glacial epoko. 
(Hans Cornioley) 
*
En la decembro-numero di Mondo la redakterio povis skribar, 
ke ''l'epoko 'granda' dil odio e di la nihiligo esvanas dop ni, 
la matinal auroro di nova serena epoko di amo, di kunlaborado 
interhoma, epoko di kreado e di regenerado, varsas 
sua unesma radii sur la ruinaro dil homaro''
(Hans Cornioley) 


E-POSTO
*
Pri la vorti "komputero" ed "imeylo": Me kredas ke, quankam ne ja
 oficale, komputilo o komputoro es la maxim justa vorti en Ido. 
Komputero (o komputigero) esus ta qua komputas (o komputigas 
la mashino). Unesmakaze.
Duesmakaze, "imeylo" ne darfas esar Idal vorto, nam la litero "y" divenis, 
multa yari ante nun, plena konsonanto vice mi-vokalo. Ni ya havas plura 
posiblesi ta-relate: e-posto, e-adreso, edc. 
(Partaka)


EQUIVALAR
*
Latina linguo havas pronomo "tu" qua equivalas "tu" dil idolinguo. La duesma persono di politeso naskis dum la Mezevo, ek la moro di parolar nedirete: sua sinioro (lingui qui uzas la triesma persono por politeso kom la Hispana) o via sionioro (lingui qui uzas la duesma persono plural por politeso kom la Franc e l'Angla), mem la reji ed episkopi uzas "ni" vice
"me" por montrar plu digneso. 
(Hlnodovic)
*
La skalo di Cassini uzis la sama proporciono (un ligne sur mapo 
equivalas cent toises sur la tero) kam ta inter sekundo di tempo e dio 
(1:86 400), e do havas relato praktikala kun la rotaco dil Tero 
e tale la movo semblanta dil suno. 
(Robert Carnaghan)   


EREKTAR
*
La reda muri di Marrakech unesme aparis inter la palm-boski en 1062 
cirkum fortifikita nomad-kampeyo, erektita da Yussef ben Tachfin.
(James Chandler)
*
Buddho mortis en Kusinara, ne tre fora de sua naskoloko, ed esis 
kremacata kun rejala honori, me ja mencionis, ke lua cindro dividesis 
en ok parti, e ke on erektis granda monumenti en formi di kupoli sur li. 
(Jean-Claude Martignon)


ERORAR
*
Me serchis milfoye omna ta vorti en dicionarii, me rilernis lia korekta 
signifiko o pronunco, e tamen, me eroras o dubitas itere. Malgre ke 
me havas ya tre bona memor-kapableso, olu ne helpas me en ta kazi. 
(Eduardo A. Rodi)
*
Recente en Rusia multa ikoni dil Deala matro ploris tre abundante. 
Kande ulo tala eventas, ico signifikas ke granda katastrofo esas balda. 
Kan nova mondo-milito o granda kataklismo? Til nun la ploranta 
ikoni nulatempe eroris ed ito es kelke pavoriganta. 
(Jean-Claude Martignon)


ERORE
*
Tri Israelana militisti de elita esquado, qui mortis, ye la pasinta 
saturdio, dum atako en Cisjordania kontre Palestinana militero, 
mortigesis erore da lia kamaradi. 
(Jean-Claude Martignon)


ERORIGIVA
*
Danko pro vua interesiva (ed erorigiva) exemplo. Ol itere montras 
a ni ke statistiko ofte semblas plu facila kam ol esas. L'unesma 
rezulto vere semblis tote evidenta. 
(Steve Walesch)


ERORO
*
La generala supozo es ke ta sistemo es la maxim eficienta, 
ma ta supozo es eroro. 
(Robert Carnaghan)
*
Nulu esas Deo, do la erori esas neevitebla... ma korektigebla. 
(Fernando Tejon)
*
De kelka tempo me remarkas kelkete tro multa sorgo 
pri la korekteso gramatikala di nia mesaji. Facesas longa kateni 
di mesaji nur por atencigar pri ula eroro, facesas listi de erori, edc. 
(Eduardo A. Rodi)


EROROZA
*
Irgakaze, me ne oblivias ke la Sekretario pri Aferi Linguala esas 
ne me ma vu, e ke lo signifikas ne nur vua autoritato, ma anke 
vua kapableso por decidar ka forsan mea kriterio amatora esas 
tote eroroza. 
(Eduardo A. Rodi)


EROTIKISMO
*
En diversa renkontreyi sexuala me observis ke la Franca 
erotikismo es fondebla ye du extrema poli: lo tenera e lo brutala. 
(Hans Stuifbergen)


ERSTE
*
Omna biblioteko havas 'inferno', omna arto havas sua submondo. 
Tale existas longa tradiciono di verki ombroza, imaji quin kreis 
l' artisto erste por sua propra plezuro e rare por la kolektero. 
(Hans Stuifbergen) 
*
Pierre Guyotat, la lasta 'poeto mala', la 'maledikita' poeto di 
Francia, erste fameskis pro sua novelo "Tombo por 500.000 
Soldati", libro pri teroro sexual e violento dum la milito 
Franca-Aljeriana. 
(Hans Stuifbergen)


ERUDITO
*
Canokte kelka eruditi vizitis la frato di Moyshe, Aaron, e 
questionis lu pri la stranja desegnuri: Quo vere esas ca stranjajo? 
(Bebson Y. Hochfeld)


ESAR
*
Tale esas, tale restas 
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)
*
Ni darf esar fier esar Idisti! 
(Andreas Juste)
*
No esas fumuro sen fairo.
(Jean-Claude Martignon)
*
Ta qua volas esar felica, devas esar vertuoza.
(Paolo Lusana)
*
Esez pacienta se ankore ne esas disponebla la omna helpanta 
dokumenti. 
(Wikipedia)
*
La cielo esis klara e la steli videbla. Esis kolda, e li uzis la varmigilo 
en l'automobilo. 
(James Chandler)
*
El enpazis la lumo. Lore il rikonocis el. "Esas vu", il dicis. "Esas me", 
el dicis. "La matro di Scotty. Yen la patro di Scotty. Ni volas envenar." 
(James Chandler) 
*   
La homi darfas povar praktikar lia religio, irgequa olu esez. 
(Jean-Claude Martignon)
*
En 1815 la Wienana Kongreso agnoskis la suisa neutreso kom 
esanta en l'intereso di omna europana stati e fixigis la nacionala frontiero. 
(Hans Cornioley)
*
"Sioro Churchill, vu es ebria". "E vu, siorino, esas leda", dicis Churchill, 
"ma me esos ne-ebria morge." 
(Kevin Ford)


ESFORCAR
*
Ni esforcos profundigar nia savo pri via religio por preventar plusa 
miskompreni. 
(Hans Stuifbergen)
*
Me konstatas ke me sendas a vu un poemo (sive tradukita, sive originala) 
singla-semane. To estas tote hazardal, ma me esforcos mantenar 
ica kustumo. 
(Gonçalo Neves)


ESFORCO
*
Esas tre grava emfazar ke la nuna linguo Ido ne esas laboruro da un individuo, ma rezumo di la esforci di multa yari e di multa homi por produktar linguo tam facila, klara e richa kam posible. 
(Otto Jespersen)


ESKAPAR
*
Ulu komentas: Semblus ke ca diablala libro probis eskapar e ke ol ruptis la vetrino deinterne. (Jean-Claude Martignon)


ESKARTAR
*
Ido eskartas tal problemo, proklamante l’akuzativo kom 
neobliganta ed uzante ol nur kande eventas inversigo dil 
normal ordino subjekto-objekto. 
(Gonçalo Neves)


ESKORTO
*
Longa eskorto de amiki e konocati di la mortinto dope venis 
duope, envelopita en nigra manteli e tacanta. 
(A. Vilfroy)


ESPADO
*
Evidente l'anciena Romani voyagis sinistre ed anke la kavalki 
por ke li uzez la dextra manuo kun espado protektar su. 
(Richard Stevenson)


ESPELO
*
Malgre to, me chanjis en kelka kazi la tradukuri donita da Dyer, omisante Angla vorti qui esas arkaika od obsoleta ed adjuntante vorti plu moderna. Dyer donas ulakaze Britaniana espelo, ed altrakaze Usana espelo, sen evidenta motivo. 
(Robert Carnaghan)


ESPERANTALA
*
No, ne existas kriterio pri stilo, nur uzez Ido segun gramatiko 
Idala e ne Esperantala, quo povas esar konfundiva e mem 
atraktiva, pro ke malgre omna diferesi, la konkordeso inter 
Ido ed Esperanto es plu mikra kam on pensas. 
(Hans Stuifbergen)


ESPERANTISTO
*
Do Zamenhof ipsa kreis reformvarianto di Esperanto, en qua il 
egardis la kritiki. En la revuo "La Esperantisto" en 1894 il votigis 
la lora esperantisti por o kontre la reformprojeto. La majoritato 
di la lekteri di ta revuo refuzis la projeto.
(Günter Anton)
*
Quankam anke me dubitas pri bona rezulto e mem intereso 
di Esperantisti, me ne pensas ke esos ne-posibla. Komprenende, 
existas Esperantisti qui es afabla, e montros intereso pri altra 
linguala sistemi, ma ne expektez tro multe. 
(Hans Stuifbergen)


ESPERANTO
*
Esperanto esas linguo tre bela, utila, duktila, laxa, fekunda ed 
adaptebla ad irga domeno o skopo: vera perlo linguistikal. 
(Gonçalo Neves)


ESPERAR
*
Me esperas povor pagar vu ante du monati. 
(Otto Jespersen)
*
Me esperas ke me ne konfuzigis vi plue. Se me agis lo, me 
explikos la kozo pluse. 
(Gonçalo Neves)
*
Anke me esperas ke la nova vacino vendesos chipe mem gratuite 
en povra landi, do vere uzebla por la tota homaro, ne nur por ti 
qui habitas richa landi. 
(Fernando Tejon)
*
La vetero divenis vere printempala en Francia nun ube me spionadas 
la Terani, me esperas ke esas same por vi en vua diversa Terana 
regioni. 
(Jean-Claude Martignon) 


ESPEREBLE
*
Me gratulas omna kontributanti qui helpas konstruktar ica edifico.  
Espereble ni balde devancos Interlingua, e kad uldie mem rajuntos 
Esperanto? Per l'asidua laboro di nia Wikipediisti lo es posibla! 
(James Chandler)


ESPERO
*
Segun mea kompreno, testo forsan esar atestanto od atestinto 
od atestonto, ma ne necese. On advokas lu kom testo, kun la 
espero ke lu atestos, ma forsan lu tacos.
(Robert Carnaghan)


ESQUADRO
*
Tri Israelana militisti de elita esquado, qui mortis, ye la pasinta 
saturdio, dum atako en Cisjordania kontre Palestinana militero, 
mortigesis erore da lia kamaradi. 
(Jean-Claude Martignon)
*
Koncerne vua questiono, hiere me saveskis (per l'omna jurnalaro 
e per televiziono, pri la vinko di "Los Pumas" (l'esquadro 
Arjentina di rugbio). To esis surprizanta e historiala rezultajo, 
qua fierigas la rugbiemi nacionala. 
(Eduardo A. Rodi)


ESTALA
*
Semblas ke dum la tota yaro acidenti e katastrofi grava eventas, 
ke oli divenas normala, tante multe oli eventas. La tifoni en 
Oklahoma e Kansas, USA, la granda pluvegi en Azia ed estal 
Europa, metropolitanala katastrofo en Minsk, edc. E pluse, la militi 
omnube en la mondo. 
(Hans Stuifbergen)


ESTEUROPA
*
La klimato es mixuro inter l'atlantikal-oceanala klimato di 
Westeuropa e la kontinentala di Esteuropa. 
(Hans Cornioley)


ESTO
*
Nam on kustumale asocias Islamo kun l’Esto, semblas kelke 
bizara ke minareti vinkas kirko-kloshturmi.
(James Chandler)
*
La foresto di Andaine (orne, francia) extensesas sur cerkume dek 
e tri kilometri, de Westo ad Esto e sur ok kilometri ye larjeso. 
Ol es richa ye queski, fagi, birki e pini de omna staturi. Olim 
esis danjeroza promenar en la foresto di Andaine. 
(Jean-Claude Martignon)


ESTONA
*
La Rusa linguo esas la Rusa, e la Estona linguo esas la Estona. 
(Bebson Y. Hochfeld)


ESTONIA
*
Oficale o ne'oficale existabas du Estoniana lingui, la Rusa ed la Estona. 
En la Sovietal tempo, la oficala linguo di Estonia esis la Rusa, ka No? 
En la tempo pos la ne'dependeso, la oficala linguo ibe esas la Estona. 
(Bebson Y. Hochfeld)


ETAJO
*
La hemo di Jepeto havis nur surtera etajo, qua lumizesis da la suno-lumo 
tra ajuroza klozilo. 
(Fernando Tejon)
*
La distributo dil galerii es nevarianta. Duadek tabuli, kin longa tabuli 
po bordo, kovras omna bordi ecepte du; lia alteso, la disto de etajo
 a plafono, apene ecesas ta di ordinara biblioteko. 
(James Chandler) 


ETAPA
*
[...] il venabis per la posto (la posto esis origine e propre 
institucuro di kambieyi, ube on povis kambiar kavali segun etapi, 
por voyajar plu rapide), e tre astonata questionis, quon signifikas 
ta hororiganta spektajo. 
(A. Vilfroy)


ETERNA
*
En Suisia es multa riveri, fluvii e lagi, pro ke preske 2000 km2 trovas su 
sub eterna glacio e nivo. To havas l'avantajo permisar l'exploteso 
dil imanenta elektral energio. 
(Hans Cornioley)
*
Me esperas, ke mea paco-repozo esos nur tempal, e nule eterna! 
(Partaka)


ETERNE
*
Nek joyo nek trauro duras eterne.
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)


ETIKAL
*
Ma adminime ni povas retroregardar super nia shultri aden la pasinto, 
e komparar la charto quan ni jus diskutis, montranta l'exploziva augmento
 ye homi, savo, povo e komuniki, kun altra sorto di charto indikanta 
la progreso di social etiko, etikal kredi, spirital konoco [...]
(James Chandler)


ETIKO
*
Ma adminime ni povas retroregardar super nia shultri aden la 
pasinto, e komparar la charto quan ni jus diskutis, montranta 
l'exploziva augmento ye homi, savo, povo e komuniki, kun altra 
sorto di charto indikanta la progreso di social etiko, etikal kredi, 
spirital konoco [...]
(James Chandler)


ETIMOLOGIO
*
La supera distingo es konforma a l'etimologio di "substantivo" 
e "adjektivo":
- "substantivo" venas de Latina "substantia" (substanco)
- "adjektivo" venas de Latina "adiectum" (adjuntita).
(Carlo Nardini)


ETNALA
*
Quale la Kelta habitanti di Britania sucesis prezervar sua etnala 
identeso en la regioni montoza e desfacile acesebla, dum ke en 
la fertila planaji ol dilutesis da sucedant invaderi, tale le Berber 
prezervis sua tribuala strukturo e vivmanieri en sua propra inkluzaji 
di sablo e nivo.  
(James Chandler)


ETRURIANA
*
Esas nula dubito ke linguo Etruriana, ne plus parolita de cirkum 
1500 yari, esas absolute ne-savata da ulu. Ne mem la specalisti 
esas kapabla tradukar la maxim granda parto dil skribiti Etruriana 
parvenita til ni. Semblas ke on konocas nur 250 vorti Etruriana 
cirkume. Tamen Etruriana ne es linguo marjinala, pri quu* preske 
nulu audis evre*. Me de sempre savas ke Etruriana es un ek la 
maxim desfacila linguala kap-ruptadi, objekto di sen-nombra 
esforci di dechifro.
(Carlo Nardini)


ETRUSKA
*
La deveno de la Etruska populo konsideresas ofte kom misterioza. 
Nun segun revuo historiala quan me lektis recente, yuna historiisto 
opinionas ke la Etruski esas de Thraka-Iliriana deveno e tale li esus 
la kuzi dil anciena Greki. 
(Jean-Claude Martignon) 


ETRUSKO
*
La deveno de la Etruska populo konsideresas ofte kom 
misterioza. Nun segun revuo historiala quan me lektis recente, 
yuna historiisto opinionas ke la Etruski esas de Thraka-Iliriana 
deveno e tale li esus la kuzi dil anciena Greki. 
(Jean-Claude Martignon) 


ETUYO
*
On pozis avan singla ek eli splendida manjilaro, kun etuyo ek 
oro masiva, en qua esis kuliero, forketo e kultelo ek pura oro 
ornita per diamanti e rubini. 
(A. Vilfroy)


EUFEMISMO
*
Multa landi havas eufemismo por “latrino” pro ke li pensas 
ke ta vorto es tro direta o mem nedecanta.
Hodie l’anglaparolanti uzas “toilet” o “convenience”.
La edifici o “facilaji” es sempre aparta por viri e mulieri 
(quankam me kredas ke en Francia on trovas un edifico 
por amba sexui). Do publike on vidas “toilets” en Britania 
ed Usa. Ultre, por plusa deco, la funcioni di latrino 
transferesas a la balnochambro. Konseque ni havas 
frazi quale “Ube es la balnochambro?” o “Me mustas 
lavar la manui”. Fakte tala frazi aludas a la latrino. 
En angla ni havas diversa vorti  por latrino: “latrine” 
latrino en la armeo “water-closet”  o “w.c.”  nun kelke 
anciena. “thunder-box” olima vorto en India ed Afrika
dum la  tempo di la Britaniana Imperio. “toilet/s” eufemismo 
de Usa “lavatory”  reale chambro ube on lavas su.
“convenience” konveno. Eufemismo. “loo”  vorto de plead
-aktori. “garderobe” antiqua vorto de la franca  ed uzita en
la  mezepoko. Kustume, pro manko di kloaki,  ofte truo 
en  la muro!
(Richard Stevenson)


EUFONIO
*
Tre gratitudoza me esas por la ravisanta flexebleso di Ido, por 
la diversa formi variebla, nam li sempre itere aparas a me kom 
tre favoroza ed extreme avantajoza en la kompozado di Ido
-poemi relate la ritmo di la verso e la eufonio di la linguo. 
Konseque de to me pensas ke "ilu, elu, olu" ne devas supresesar, 
ma omna-kaze mantenesar. 
(Friedrich Porzenheim)
*
«men: l’autoro uzas hike l’akuzativo por klareso ed anke por 
eufonio.»  
(Andreas Juste)


EUFONIOZA
*
Dop la Greka, Ido esas la maxim bela ed eufonioza linguo dil 
mondo.
(Jean-Claude Martignon)


EURO
*
Nun me havas an mea manuo belega Franca euromoneto (du euri). 
En la landala facio dil moneto onu lektas tri vorti en la Franca:
- Liberté
- Égalité
- Fraternité
Belega vorti grabita en bela ed utila moneto. Morge me kompros la pano per ca moneto, hike, che Hispania; ma la panifisto nur lektos sur la altra facio: 2 euri. La venonta monato forsan ulu kompros la jurnalo per ca moneto che Finlando, o la matinala kafeo kun lakto che Italia...
La euro esas plu multe kam simpla moneto. Kad ankore ulu ne savas lo? 
(Fernando Tejon)
*
Nature la dolaro usana es uzata exter Usa ipsa, e supozeble 
anke l'euro esos uzata exter l'eurozono. Mem la pundo angla 
es uzata en la nordala portui di Francia, quala Calais.
(James Chandler)

 

EUROLANDO
*
Pasintayare, kande me vakancis en Kretia, Grekia, me konstatis 
ke ibe esas moneto-peci di omna landi dil Eurolando, nam Kretia 
esas tre turismala regiono di Grekia. 
(Jean-Claude Martignon)


EUROPA
*
Europa divenos spiritala kolonio di altra lando, sive Usa sive India, 
ante divenor lua ekonomiala e politikala kolonio. 
(Jean-Claude Martignon)


EUROPANA
*
La nefacileso di la temo sualatere debesas a la multeso di kozi 
expresenda ed a la divereso di moyeni per qui la europana lingui 
expresas ta kozi; la konkordo pri la verbala sistemo esas multe 
min granda kam en la cetera domeni. 
(Otto Jespersen) (Progreso 34, Dec 1910)
*
100 yari plu tarde la vinki dil Federiti kontre la duko di Burgundia 
adportis al Suisi glorio e la famo esar militale fortega, e li partoprenis 
ye l'europana dinastiala konflikti til la katastrofo dil batalio ye Marignano 
en 1515. 
(Hans Cornioley)


EUROPANA UNIONO
*
Se l'Europana Uniono decidus havar komuna helplinguo neutra, 
esus evidente politikala decido sen relato kun la kunlaborado 
o nekunlaborado inter la Idisti e la Esperantisti. 
(Loïc Landais)


EUROPANO
*
Ica du klara No-voti anke demonstras la enorma lakuno 
inter la ordinara Europani e la politikisti, financisti e burokati. 
Esas quaze nia dukteri habitas sur altra planeto: 
Elito-Planeto, tote separita del sucii ed opinioni dil ordinara homi. 
(James Chandler)
*
Me ne kredas ke la plu forta kredo religiala en Usa signifikas ke 
la Usani esas plu stulta kam la Europani, li nur esas plu yuna e plu 
vigoroza populo. 
(Jean-Claude Martignon)


EUROPO  
*
En la vorto Europo la grupo eu esas diftongo, dum ke en la la vorto 
neuzebla ol sonas quale du aparta vokali. 
(Gonçalo Neves)


EUROZONO
*
Nature la dolaro usana es uzata exter Usa ipsa, e supozeble 
anke l'euro esos uzata exter l'eurozono. Mem la pundo angla 
es uzata en la nordala portui di Francia, quala Calais.
(James Chandler)


EVALUO
*
Pri la tendenci en la developo di la nacionala lingui e pri lia 
(energetikala) evaluo me povas generale referar a mea libro 
Progress in Language (London, Sonnenschein). 
(Otto Jespersen) (Progreso 34, Dec 1910)


EVANGELIO
*
Ne omna idolinguani esas rete atingebla. Exemplo esas sioro Ford, 
bonega idoparolanto en Toronto, granda urbo di Kanada. Lu nun 
tradukas la evangelio segun santa Markus sequante la exemplo 
dil ja tradukita parti dil Biblo en Ido. 
(Martin Lavallée)


EVENTAR
*
Or la decido adoptanta Esperanto « kun la rezervo di ula modifiki », 
esis unanima. Se, pose, skismo eventis, la responso ne esas imputeble 
a l'Idistaro, ma ad ilti qui obliviis promisi, voti o signaturo. 
(Louis de Beaufront)
*
Semblas ke dum la tota yaro acidenti e katastrofi grava eventas, 
ke oli divenas normala, tante multe oli eventas. La tifoni en Oklahoma 
e Kansas, USA, la granda pluvegi en Azia ed estal Europa, 
metropolitanala katastrofo en Minsk, edc. E pluse, la militi omnube 
en la mondo. 
(Hans Stuifbergen)
*
Churchill, la maestro di injenioza respondo kustumis uzar paroli 
kontre la parolanti. Il facis famoza respondo al skriptisto George 
Bernard Shaw, qua invitabis lu al komencala pleado di sua nova 
dramato. Shaw sendis du bilieti, "un por vu, e l'altra por amiko 
- se lu existas". Churchill ne povis asistar, ma demandis bilieti 
por la duesma pleado - "se ol eventos".
(Kevin Ford)
*
Cadie, esas l'aniversario dil Austerlitz-batalio eventinta duacent yari 
ante nun, ye la 2ma di decembro 1805. 
(Jean-Claude Martignon)


EVENTUALA
*
Me parolos, tam simple kam posibla, pri ula stimuliva paradoxi 
dil "kondicionala probableso". Me agos lo, kom ne-matematikisto 
(me es kirurgiisto) a ne-matematikisti. Matematikisti pardonez 
mea eventuala ne-rigorozaji. 
(Carlo Nardini)


EVIDENTA
*
Notez ke me ne dicas, ke esas evidenta ke ol esas ne perfekta!
(Otto Jespersen) (Progreso 34, Dec 1910)
*
Olim, dum konversado kun anciena kompano di me, ilqua reputesis 
pro sua evidenta grosiereso, semblis a me deskovreskar, ke dop ilua 
aparant absurdaji, celesas ya ul-grada veraji, quin on devas agnoskar.
(Partaka)


EVIDENTE
*
Evidente ni mustas aceptar la fakto, ke Usa, quale Britania, 
es esence tre konservema lando (mem plu konservemega kam Britania). 
(James Chandler)
*
Me ne savas pro quo Tony Blair es, semblante, 
tante populara che britani, kande il es evidente tante dessincera homo. 
(James Chandler)
*
Jurio de blanki absolvis il, evidente pro ke il esis blanko.
(Carlo Nardini)


EVITAR
*
Sua faton nulu povas evitar.
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)
*
Ploranton ni evitas, ridanton ni imitas.
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)
*
Ido evitas tala nelogikalaji uzante la sufixi -iz- o -ag-: 
de krono ol regule formacas kronizar, kronizo, kronizado. 
(Gonçalo Neves)
*
Pluse, en Esperanto on ofte povas formacar la frazi altramaniere, 
evitante tal akumuleso di akuzativi.
(Gonçalo Neves)
*
Pos la milito on evitis aranjar "kongreso" pro ke on opinionis, 
ke nomizar nia konferi kom kongresi, esus exajero 
pro la poka partoprenanti kompare a la periodo ante la milito. 
(Alfred Neussner)


EVOLUCIONIGAR
*
Tamen, s-ro Neußner, tamen, me esas certa ke la diskuti e disputi 
por evolucionigar nia linguo "koste was es wolle" tre nocis la difuzo
 di nia linguo e kontributis ye la plufebligo di nia movadeto. 
(Jean-Claude Martignon) 


EXAJERAR
*
Kontre general opiniono, me audacas supozar ke la konsequaji 
dil spolii dal Purigeri es exajerita dal hororo produktita da ca fanatiki. 
(James Chandler)
*
Ni ne exajerez! Altre ni ridindeskus eventuale. Pro to ni devas 
bone dicernar quo esas mencioninda en nia konfero-listo. 
(Alfred Neussner)


EXAJERO
*
Pos la milito on evitis aranjar "kongreso" pro ke on opinionis, ke nomizar nia konferi kom kongresi, esus exajero pro la poka partoprenanti kompare a la periodo ante la milito. (Alfred Neussner)


EXAKTA
*
La Biblioteko es sfero di qua l’exakta centro es irga ek sua hexagoni 
e di qua la periferio es neacesebla. 
(James Chandler)


EXAKTE
*
Kande exakte vu iros a Malaya? Me intencas irar adibe en oktobro. 
Se vu anke iras cirkum ta monato, forsan ni povas renkontrar, ka? 
(Hans Stuifbergen) 


EXAMENO
*
Per la detala exameno di ta projeto on tamen ne aprobis ol 
en omna partikularaji, nek koncerne la gramatiko nek koncerne 
la selekto di vorti. 
(Gonçalo Neves) 


EXEKUTAR
*
En la duesma quarimo di sequanta yaro, l'uniono devas esar kompleta 
mondo-vaste. Microsoft e Yahoo dicas volar exekutar la volo di la 
propra uzanti, per ca ago.
(Hans Stuifbergen)


EXEKUTISTO
*
La populo sur la placo respondis per venjala krii , kande 
l’exekutisto montris ek la fenestro dil urbala domo la sangifanta 
kapo dil duko.
(Robert Pontnau)


EXEMPLE
*
Krear nova ciencala vortari, exemple medikala, esas nekareebla. 
(Fernando Tejon)


EXEMPLERO
*
Me ja informis la Berlinana samideani pri to e pregis korektigar 
ol ante ke on imprimos altra exempleri anke en altra lingui.
(Frank Kasper)


EXEMPLO
*
Danko pro vua interesiva (ed erorigiva) exemplo. Ol itere montras 
a ni ke statistiko ofte semblas plu facila kam ol esas. L'unesma 
rezulto vere semblis tote evidenta. 
(Steve Walesch)
*
Tale, me montras intereso pri lua kontenajo, me ne igas il 
deskoncentresar pri olu, e samatempe, nekonciante, me pozas 
exemplo di quale on esperas ke il parolez. Ed il imitas l'exemplo 
pozita. 
(Eduardo A. Rodi)


EXHAUSTAR
*
Me penos skribar sobre ed exhaustar segun kapableso la temo, 
sen celar la fakta nefacilaji.
(Otto Jespersen) (Progreso 34, Dec 1910)


EXISTANTA 
*
Ni povus extraktar hidrogeno ek maraquo che fora insulo-loko 
e movar ol per l'existanta teknologio por ocean-transporto 
di liquida gaso de produkteyi a merkato. 
(James Chandler)
*
Nia preirinti diskutis  e disputis senfine por reformachar la linguo 
e modifikar la ja existanta vorti. La rezulto esas ke li ne havis 
tempo por krear (od adoptar) la necesas nova vorti ciencala 
e teknikala. 
(Jean-Claude Martignon) 


EXISTAR
*
Por matro led infanto ne existas.
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)
*
En kosmologio on aplikas la termino a nia universo, nam on 
konceptas ke povas existar antea e posa universi. 
(Wikipedia)
*
Yen fatal deklaro, qua forte impresas kande ol venas de katedro. 
La rezono es sempre la sama: on ne audas pri ol, on ne vidas ol, 
do ne existas ol! La sama rezono esus aplikebla ad Esperanto: 
exter la movemento on ne audas pri ol, on ne vidas ol, tamen ol 
existas. 
(Gonçalo Neves)
*
Mikra korektigo linguala: la verbo exist/ar ne bezonas la sufixo 
-eso, nam exist/o es ja ipsa stando. 
(James Chandler)
*
Me opinionas ke to quo existas superiras kun granda disto la 
intelekto-kapableso dil homala mento. 
(Jean-Claude Martignon)
*
Pro ke la Deo ne povas bone existar sen Satano. Nam la Deo 
esus surfacala sen l'existo di Satano. La Deo bezonas lu por la 
profundeso di la existo. 
(Jean-Claude Martignon)
*
Me ne savas kad ol existas en altra lingui, ma me povas asertar 
a vi ke la frazo : prenar la tauro ye la korni (prendre le taureau 
par les cornes) existas anke en la Franca. Tre probable ni pruntis 
ico a la Hispani. 
(Jean-Claude Martignon)
*
Churchill, la maestro di injenioza respondo kustumis uzar paroli 
kontre la parolanti. Il facis famoza respondo al skriptisto George 
Bernard Shaw, qua invitabis lu al komencala pleado di sua nova 
dramato. Shaw sendis du bilieti, "un por vu, e l'altra por amiko 
- se lu existas". Churchill ne povis asistar, ma demandis bilieti 
por la duesma pleado - "se ol eventos".
(Kevin Ford)


EXISTO
*
Mikra korektigo linguala: la verbo exist/ar ne bezonas la sufixo 
-eso, nam exist/o es ja ipsa stando. 
(James Chandler)
*
Pro ke la Deo ne povas bone existar sen Satano. Nam la Deo 
esus surfacala sen l'existo di Satano. La Deo bezonas lu por la 
profundeso di la existo. 
(Jean-Claude Martignon)
*
Camiel informita pri nia existo demandis renkontrar ni e pose 
ni laboris ensemble; la quar pari (gespozi) divenis amiki ed 
interrenkontris adminime unfoye po yaro. 
(Jacques Bol)
*
Me kategoriale dementias la nebenigna rumori, ke mea bon amiko 
Besserwisser es sive fatiganta, pedanta tedanto, qua tro obsesive
interesas pri la dialektiko di l'existo, sive demonala Macchiavelli-
Esperantisto-infiltranto, qua esforcas semar disonanco en nia 
movemento. No, mea amiko Besserwisser es nur frenezioza e 
nesanigebla lunatikulo. 
(Eric Dickens)


EXKLUZAR
*
Onu bezonas exkluzar nek Satano nek Deo, kande lu vivas en 
la profundeso. 
(Jean-Claude Martignon)


EXKLUZIVESO
*
Fakte, me pensas ke, se distingar inkluziveso/exkluziveso di "o/od" 
es tote necesa en logiko e matematiko, to es multe min necesa en 
linguistiko.
(Carlo Nardini)


EXKURSO
*
Dum juebla vakanco en Italia plura yari ante nun, mea spozino 
e me havis experienco quaze magiala. Esis kande ni facis exkurso 
al Insulo di Capri. Ni decidis vizitar l'Azura Groto, pri quo ni audabis 
multo. 
(Tom Lang) 


EXKUZAR
*
Qua su exkuzas akuzas su. 
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)


EXKUZO
*
Beijing prizentas exkuzi pro la nedezirata inkurso di submara navo. 
(Jean-Claude Martignon)


EXPEDICIONO
*
Il entraprezis plura expedicioni aden Hispania, vinkis l’armeo di Alfonso 
VI proxim Badajoz, pose destronizis la diversa sterila Araba princi, 
konquestis Granada e mastresis tota Islamana Hispania.
(James Chandler)


EXPEKTAR
*
Kun Bush ni savas to quon ni povas expektar. Opozite, kun 
Kerry, nulu savas lua vera intenci nek ad-ube lu volas duktar 
Usa e la mondo. 
(Jean-Claude Martignon)
* 
Quankam anke me dubitas pri bona rezulto e mem intereso 
di Esperantisti, me ne pensas ke esos ne-posibla. Komprenende, 
existas Esperantisti qui es afabla, e montros intereso pri altra 
linguala sistemi, ma ne expektez tro multe. 
(Hans Stuifbergen)


EXPERIENCAR
*
Ni konstatas en tala loki ke, se la Greki experiencis desespero, 
esis sempre per beleso e lua qualeso opresiva. 
(James Chandler) 


EXPERIENCO
*
E la experienco, unesme en la kongresi di Volapükisti, duesme en 
ti di Esperantisti, ed anke en plu mikra kunveni di diverslandana 
Idisti, sat montris, ke la desfacilaji timita da teoriisti tote ne esas 
grava en la praktiko.
(Otto Jespersen)     


EXPERIMENTO
*
Hike esas du o tri bokali per qui ni facos kelka experimenti, e me montros 
a vi la maxim bona moyeno por facar ica experimenti. Me ne timas montrar
 to a vi, pro ke me deziras ke vi facez experimenti, se vu nur facos oli 
kun sorgo ed atenco, e la asento di li cirkum vu. 
(Michael Faraday)  (Michael Talbot-Wilson)


EXPLIKANTA
*
Tamen anke ta superlogikozeso di Ido havas sua kosto. Multa vorti 
divenas tro longa e tro “explikanta”, perdante la surprizo dil fresheso 
e dil ekvokiveso. 
(Gonçalo Neves)


EXPLIKAR
*
Se yes, kad on povus explikar a me, pro quo on volas remplasar 
nia bone funcionanta e bone konocata e(d), por riintroduktar 
l'artifical "kaj", quon me volunte lasus al espisti? 
(James Chandler)
*
Me esperas ke me ne konfuzigis vi plue. Se me agis lo, me 
explikos la kozo pluse. 
(Gonçalo Neves)


EXPLODO
*
La kemiala industrio sufris pro la tre mortigiva acidento, 
explodo dil fabrikerio AZF la 21esma di septembro 2001 
(30 mortinti ed 8000 vunditi).
(Robert Pontnau)


EXPLORAR
*
Quale vu, me komencas de materialista, ciencala e racionoza 
vidpunto. Ma esas interesanta, ke se on exploras cienco til 
l'absoluta fino, nome la Quanto-teorio, on deskovras ke ol es 
nek determinista, nek racionoza, nek logikoza. 
(James Chandler)


EXPLORO
*
Kande irgo esas afero di exploro, di vereso, lor existas ulo, 
quon on nomas la ciencala koncienco: omnu qua savas la vereso 
dicez ol. La Delegitaro sequis ta ciencal axiomo ed ni devas 
dankar ol pro to. 
(Rich. Lorenz)


EXPLOTEBLA
*
La lando es povra pri explotebla minerali. Plu important es la diversa petri. 
(Hans Cornioley)


EXPLOZAR
Ye 5 marto 1960 explozas en la portuo di Havana, navo de municiono. 
Deki de homi mortas. On konjektas, ke la usana Servado Sekreta 
aranjis la explozo. 
(Ronald Bijtenhoorn)


EXPLOZIVA
*
Ma adminime ni povas retroregardar super nia shultri aden 
la pasinto, e komparar la charto quan ni jus diskutis, montranta 
l'exploziva augmento ye homi, savo, povo e komuniki, kun altra 
sorto di charto indikanta la progreso di social etiko, etikal 
kredi, spirital konoco [...]
(James Chandler)


EXPLOZO
*
Ye 5 marto 1960 explozas en la portuo di Havana, navo de 
municiono. Deki de homi mortas. On konjektas, ke la usana 
Servado Sekreta aranjis la explozo. 
(Ronald Bijtenhoorn)
*
La granda explozi ed incendio en fuelo-depozeyo eventis 
sundie matine. La unesma explozo, qua vekigis multi 
(anke me) eventis jus pos 6 kloki. Semblas ke esis du plusa 
explozi, cirkume mi-horo pose, ma lore me duris dormar.
(Robert Carnaghan)


EXPOZO
*
En 1900, okazione di mondal expozo en Paris, la ciencozi 
Léopold Leau e Louis Couturat instigis la fondo di Delegitaro 
por l’adopto di help-linguo internaciona, ed ol ya kreesis en 1901. 
(Gonçalo Neves) 


EXPRESAR
*
La nefacileso di la temo sualatere debesas a la multeso di kozi 
expresenda ed a la divereso di moyeni per qui la europana lingui 
expresas ta kozi; la konkordo pri la verbala sistemo esas multe 
min granda kam en la cetera domeni. 
(Otto Jespersen) (Progreso 34, Dec 1910)
*
«Barno» esas specal sorto di «hangaro» di qua existas plura milioni 
en Usa. La traduk-vorto «hangaro» ne povas bone expresar la 
specal ideo (depos la milito, ni uzas en Usa la Franca vorto «hangar» 
ma nur pri shirmili por aeroplani, aeronavi).
(Luther H. Dyer) 
*
Malgre la diverganta kustumi di la nacionala lingui, omni certe 
konsentos ke esas necesa en artificala linguo havar la posibleso 
expresar la tri simpla tempi: prezento, pasinto e futuro. 
(Otto Jespersen)
*
Nun ne nur Usa, ma anke tota Ocidento esas minacata, mem 
Rusia qua olim esis enemiko di Usa expresas sua solidareso. 
(Jean-Claude Martignon) 
*
Me povez opinionar ke vua opiniono es tante abjekta, 
ma me defensos, til-morte, vua yuro expresar ta.
(Voltaire). (Hans Stuifbergen)
*
Koncerne la islamo, me preferas nulon dicar, la samlandani di 
Theo Van Gogh expresas plu bone kam me to quon la Europani 
pensas pri la Mohamedismo. 
(Jean-Claude Martignon)


EXPRESO-LIBERESO
*
Proceso qua kontestas la expreso-libereso en Turkia. La 
roman-autoro Orhan Pamuk atakesas judiciale pro aludir 
la gentocido dil Armeniani.
(Jean-Claude Martignon) 


EXPRESURO
*
Ultre la Premii Nobel, omnayare en oktobro donesas en Usa 
anke la "Premii Ig Nobel". L'expresuro venas de l'Angla 
"ignoble", (senvalora) qua audesas idente. Ta premii grantesas 
a homi kuya* deskovraji "on ne povus od on devus ne iterar". 
(Eduardo A. Rodi)


EXTENSAR
*
Papera dokumento povas kontenar multaspeca informo, 
quon homi interpretas diferanta-maniere. Simile komputilal 
dokumento povas kontenar forsan texto, o imaji, o kodexi 
interpretebla nur da komputilo. Tamen ol es dokumento. 
Ni nur extensas kelke la senco di dokumento, uzante ol pri 
komputilal dokumenti.
(James Chandler)


EXTENSO
*
Ye la sequanta dio, la habitanti di la strado mustas kombatar la fairo 
qua destruktas lua domo. Onu timas extenso dil incendio a la tota quartero. 
(Jean-Claude Martignon)


EXTER
*
Yen fatal deklaro, qua forte impresas kande ol venas de katedro. 
La rezono es sempre la sama: on ne audas pri ol, on ne vidas ol, 
do ne existas ol! La sama rezono esus aplikebla ad Esperanto: 
exter la movemento on ne audas pri ol, on ne vidas ol, tamen ol 
existas. 
(Gonçalo Neves)


EXTERE
*
Me ne prizas la pluvo pro ke me ne povas kurar extere, kande pluvas. 
(Eduardo A. Rodi)


EXTERLANDANA
*
Hiere me audis che televizionilo ke en Paris esis rekorda 
nombro de exterlandana turisti. 
(Jean-Claude Martignon)


EXTERLANDANO
*
Pro la populareso di la dolaro, $26,000,000,000 cirkulas [fluas] 
exter Usa. Omnayare ta pekunio perdetas sua valoro, e perdo 
por ne-Usani es gano por Usani, quaze on impostas exterlandani.
(Peter Totten)


EXTINGO
*
Rezume, ni mustas krear nova kulturo! La alternativo es 
obediar la nun populara kulturo e durar nia tro-konsumema 
vivo-stilo, e sufror balda morto di nia civilizo, probabla morto 
di nia biosfero e certa extingo di la homaro.
(Peter Totten)
*
Segun la Gaia-teorio da James Lovelock, la tero es 
su-regulanta sistemo, to es, ol regulas automate omna 
biologiala speci qui habitas ol. To implikas ke fine la 
tero regulos anke ni, e to probable implikos extingo, 
se ni ne riintegrigos ni aden l'ambiento kom fitanta speco. 
(James Chandler)


EXTRAKTAR
*
Ni povus extraktar hidrogeno ek maraquo che fora 
insulo-loko e movar ol per l'existanta teknologio por 
ocean-transporto di liquida gaso de produkteyi a merkato. 
(James Chandler)


EXTRATEMPE
*
Me rare laboras extra'tempe. 
(Bebson Y. Hochfeld)


EXTRAVAGANTA
*
Anthony Ashley Cooper, komto de Shaftesbury, deskriptesas kom "extravaganta homo" dal inquestisti qui exploras precipue la medio dil nokto-debocheri, qua tre prizesis dal sisadek-yarulo. 
(Jean-Claude Martignon) 


EXTREMA
*
En diversa renkontreyi sexuala me observis ke la Franca 
erotikismo es fondebla ye du extrema poli: lo tenera e lo brutala. 
(Hans Stuifbergen) 


EXTREMAJO
*
Exkavita en la roki dil piktinda insulo Capri, ye l'extremajo 
di la Napoli-ana gulfo, l'Azura Groto esas granda naturala 
kavajo, havanta formo di elipsatra vulto longa de kinadek-
e-kin metri e larja de quaradek. 
(Tom Lang)
*
Nemediate de la Greka  'kokkyx' venas la vorto anatomiala 
'coccyx', kocigo, mikra osto en la infra extremajo di la spino, 
proxim l'anuso. Segun l'anatomiisto Riolano (1577-1657) la 
nomo di ca mikra osto debesas forsan a lua simileso a la beko 
dil kukulo, o forsan a la son-simileso dil flatuo dil anuso a la 
bramado di ta ucelo.
(Carlo Nardini)


EXTREME
*
Padre Pio esas nun divenanta santulo dil katolika Eklezio. Il esas 
extreme populara en Italia, la santi havas la reputeso facar mirakli. 
Ni devus pregar Padre Pio por la sucesoza difuzado di nia kara linguo. 
(Jean-Claude Martignon)   
*
Theo van Gogh esis persono extreme provokema, uzis sua yuri 
libere parolar, pri religio, pri politiko, pri omna to quon il opinionis 
esar interesanta por parolar. 
(Hans Stuifbergen)


EXTREMISTO
*
Ni ne es nacionalisti o extremisti, ni es simple demokrati qui volas 
demokratial guvernsistemo en nia lando, e qui ne volas esar koaktata 
aceptar ulo quon ni ne favoras. 
(James Chandler)
 

FABRIKAR
*
On mustas unesme krear mashino por fabrikar pekunio-bilieti. 
Per la jus imprimita pekunio-bilieti on povus facile pagar apta 
komputor-laboristi qui facile kreus la traduko-programo por 
komputori, o posh-tradukilo. 
(Fernando Tejon)


FABRIKERIO
*
La kemiala industrio sufris pro la tre mortigiva acidento, 
explodo dil fabrikerio AZF la 21esma di septembro 2001 
(30 mortinti ed 8000 vunditi).
(Robert Pontnau)


FABRIKESAR
*
Ne de omnaspeca ligno violino fabrikesas.
(Jean-Claude Martignon)


FACAR
*
Surda spozulo e blinda spozino facas bona mariajo.
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)
*
Tri minus un facas du.
(Gonçalo Neves)
*
Hike esas du o tri bokali per qui ni facos kelka experimenti, e me 
montros a vi la maxim bona moyeno por facar ica experimenti. 
Me ne timas montrar to a vi, pro ke me deziras ke vi facez 
experimenti, se vu nur facos oli kun sorgo ed atenco, e la asento 
di li cirkum vu. 
(Michael Faraday) (Michael Talbot-Wilson)
*
Vu es libera individuo, se vu deziras aproximar l' Esperantisti, 
e propozas ensemble laborar, lo facez. Ma, me opinionas ke 
to eventez ye nivelo di egaleso, ka vu konkordas kun me?  
(Hans Stuifbergen)
*
Quon vu facis hiere? Me repozis.
(Paolo Lusana)


FACEBLA
*
Evidente renuncar kantar per la propra linguo por kantar per la linguo 
di altra lando, simple por intencar atigar la vinko en kansono-konkurso, 
esas ridinda, plorinda, e meaopinione maxim granda stulteso facebla ! 
(Fernando Tejon)


FACIALA
*
El sufras de nevralgio faciala.
(Paolo Lusana)


FACILA
*
Fortuna e glaso, facila frakaso.
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)


FACILE
*
En aquo desklara on peskas facile. 
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)
*
Ek posho di altru on pagas facile.
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)
*
Ni povas dividar facile la yaro aden du parti di sis monati, en tri 
parti di quar monati, en quar parti di tri monati, en sis parti 
di du monati, edc. Por diversa skopi ta fakto es tre konvenanta. 
(Robert Carnaghan)
*
En kelka punti Ido es plu facile pronuncebla kam Esperanto. 
(Gonçalo Neves)


FACILESAR
*
Facilesas kritikar, desfacil plubonigar.
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)


FACILESO
*
Do, unesme, ni devas pensar pri quale konquestar li, per la beleso, 
facileso, richeso ed utileso di nia linguo internaciona, e nur pose, 
ni darfas pensar pri quale interesar a li.
(Partaka)


FACINAR
*
La influo di la vetero ye sono facinas Michael Garstang ja dum 
multa yari. Kom meteorologiisto, ligita a la Universitato di Virginia, 
il disponas granda arsenalo di mezur-instrumenti.
(Ronald Bijtenhoorn)


FAGO
*
La foresto di Andaine (orne, francia) extensesas sur cerkume dek 
e tri kilometri, de Westo ad Esto e sur ok kilometri ye larjeso. 
Ol es richa ye queski, fagi, birki e pini de omna staturi. 
Olim esis danjeroza promenar en la foresto di Andaine. 
(Jean-Claude Martignon) 


FAIRO
*
No esas fumuro sen fairo.
(Jean-Claude Martignon)
*
Ye la sequanta dio, la habitanti di la strado mustas kombatar la fairo 
qua destruktas lua domo. Onu timas extenso dil incendio a la tota quartero. 
(Jean-Claude Martignon)


FAKTE
*
Malgre mito ke Napoléon prizis la sistemo decimala, fakte il desprizis ol. 
Kande il deskovris ke on facis nova mapo oficala kun skalo decimala, 
il imperis ri-uzo dil skalo anciena di Cassini. 
(Robert Carnaghan)
*
Holala, to es granda surprizo! Me ipsa obliviis ke ulafoye me skribis 
ta texto (fakte, tradukis). 
(Hans Stuifbergen) 
*
Fakte, me pensas ke, se distingar inkluziveso/exkluziveso di "o/od" 
es tote necesa en logiko e matematiko, to es multe min necesa en 
linguistiko.
(Carlo Nardini)


FAKTA
*
Me penos skribar sobre ed exhaustar segun kapableso la temo, 
sen celar la fakta nefacilaji.
(Otto Jespersen) (Progreso 34, Dec 1910)


FAKTO
*
La supozo ke la nombro dek havas grand avantajo es nur pro 
la fakto ke ni kontas per deki, ma ta metodo di konto es anke 
ne la maxim eficienta. 
(Robert Carnaghan)
*
Pluse, hike ne parolesas pri KREDO ke la lexiko di Ido es
fundamentale Romana. Parolesas pri FAKTI. Fakti sempre 
es e duros esar fakti, mem se to ne plezas, mem se on ne volas 
agnoskar lo. Yen la fakti, segun statistiko ne da Neves, ma da 
Couturat ipsa, citita da Dyer.
(Gonçalo Neves)
*
Ma nun esas tro tarda chanjar longatempe uzita radiki, aprobita 
de longa tempo, imprimita en la vortolibri, nur pro ke li esas 
falsa amiki ad uli. Ta nura fakto tote ne valoras tala chanji.
(Michael Talbot-Wilson)
*
Joyo per sexuo es faktoro decidiva por konservar la yuneso.
(Hans Stuifbergen)


FAKTORO 
*
En preske omna kazo, dek es min bona kam dek-e-sis e dek-e-du. 
La faktoro kin es min importanta kam la faktori tri e quar. 
(Robert Carnaghan)


FALAR
*
Falas mielo ne del cielo.
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)
*
Ni prizas la saneso falint' en maladeso.
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)
*
Proverbo germana : Pomo falas ne fore de arboro. 
(Eberhard Scholz)


FALO
*
Pos mea morto, esos nula manko di pia manui por jetar me super 
la fenceto; mea tombo esos la senfunda aero; mea korpo sinkos 
senfine e dekados e dissolvos en la vento produktita dal falo, quo 
es infinita. 
(James Chandler)
*
La 53 pasajeri di regionala transport-aviono, same kam du personi 
sursule, mortigesis lor la falo dil aviono, hiere, kurtatempe pos la 
flugesko dil mashino. L'aviono qua esis ironta a Shangai, aplastesis 
sur glaciigita lago. 
(Jean-Claude Martignon) 


FAMESKAR
*
Pierre Guyotat, la lasta 'poeto mala', la 'maledikita' poeto di 
Francia, erste fameskis pro sua novelo "Tombo por 500.000 
Soldati", libro pri teroro sexual e violento dum la milito 
Franca-Aljeriana. 
(Hans Stuifbergen)


FAMILIANO
*
Me gratulas nia samideano Zmicier pro lua cadiala patresko. 
Me deziras ad il e lua familiani multa feliceso. Kordiala saluti. 
(Jean-Claude Martignon)


FAMILIO
*
En la familio on trovas patrulo, patrino e filii, qui esas filiuli o filiini.
(Paolo Lusana)


FAMO
*
100 yari plu tarde la vinki dil Federiti kontre la duko di Burgundia 
adportis al Suisi glorio e la famo esar militale fortega, e li partoprenis 
ye l'europana dinastiala konflikti til la katastrofo dil batalio ye Marignano 
en 1515. 
(Hans Cornioley)


FAMOZA
*
Churchill, la maestro di injenioza respondo kustumis uzar paroli 
kontre la parolanti. Il facis famoza respondo al skriptisto George 
Bernard Shaw, qua invitabis lu al komencala pleado di sua nova 
dramato. Shaw sendis du bilieti, "un por vu, e l'altra por amiko 
- se lu existas". Churchill ne povis asistar, ma demandis bilieti 
por la duesma pleado - "se ol eventos".
(Kevin Ford)


FANATIKA
*
Opozite la talibani esas tante fanatika, ke malgre lia timo, li ne volas 
livrar Bin Laden ad la Amerikani. 
(Jean-Claude Martignon) 


FANATIKO
*
E kom Kristano me permesas men ipsa jokar, mokar, esar grosiera, 
mem embarasanta, ne tamen devor fanatiko sen humuro e humanismo, 
la sola skopo di qua es vinkar, vinkar, vinkar e represar omna rezistado. 
(Eric Dickens)
*
Kontre general opiniono, me audacas supozar ke la konsequaji dil 
spolii dal Purigeri es exajerita dal hororo produktita da ca fanatiki. 
(James Chandler)


FANTOMA
*
Ica mili di Ido-lernanti restas por me til nun nura "fantoma armeo", 
se on ne irgon pri to remarkas: 3000 lernanti, -- e nulu de li til nun 
suplikis exemple pro specimeni di nia revui, pro katalogo di Ido-libri!
Irge ne kredebla , ke ibe existas vere Ido-lernanti!
(Alfred Neussner)


FASHISTO
*
Lo maxim skandaloza, es ke aktori ed altra bone konocata homi 
qui suportas la Labour-partiso, aparas ye nia televizioni por akuzar 
ti qui ne favoras l'Euro esar nacionalisti e quaze fashisti. 
(James Chandler)


FATALA
*
Yen fatal deklaro, qua forte impresas kande ol venas de katedro. 
La rezono es sempre la sama: on ne audas pri ol, on ne vidas ol, 
do ne existas ol! La sama rezono esus aplikebla ad Esperanto: 
exter la movemento on ne audas pri ol, on ne vidas ol, tamen ol 
existas. 
(Gonçalo Neves)


FATALISMO
*
On disputis pri libereso dil volo e neceso; anke la fatalismo havis 
sua reprezentanti. 
(Jean-Claude Martignon)


FATIGANTA
*
En oktobro di la sama yaro la tale elektita komitato kunvenis 
en Paris, ube eventis sume 18 kunsidi longa e fatiganta. 
(Otto Jespersen)
*
Me kategoriale dementias la nebenigna rumori, ke mea bon amiko 
Besserwisser es sive fatiganta, pedanta tedanto, qua tro obsesive 
interesas pri la dialektiko di l'existo, sive demonala Macchiavelli
-Esperantisto-infiltranto, qua esforcas semar disonanco en nia 
movemento. No, mea amiko Besserwisser es nur frenezioza e 
nesanigebla lunatikulo. 
(Eric Dickens)


FATO
*
Sua faton nulu povas evitar.
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)
*
La homo ne darfas submisar su pasive a fato, ma devas agar 
aktive.
(Günter Anton)


FAVORAR
*
Ni ne es nacionalisti o extremisti, ni es simple demokrati qui 
volas demokratial guvernsistemo en nia lando, e qui ne volas 
esar koaktata aceptar ulo quon ni ne favoras. 
(James Chandler)


FAVORE
*
Malgre atesto favore a lu, qua furnisesis lasta-minute, hiere, la 
kondamnito Usana ye morto-puniso, Stanley "Tookie" Williams 
ne obtenis la indulgo dal guberniestro di Kalifornia, Arnold 
Schwarzenegger. Il esas mortigota cadie per mortiganta 
injektaji proxim la urbo San Francisko.
(Jean-Claude Martignon)


FAVORO
*
Ye favoro di Neutral esis la naturala alfabeto sen cirkonflexita 
literi, quin Esperanto sola ek la preske cent artificala lingui audacis 
ofrar a la mondo, pluse la plu naturala selekto di vorti en multa 
kazi, aparte en la pronomi, ube on forte kritikis la aprioria, 
tote artificala sistemacho di Esperanto. 
(Otto Jespersen)


FAVOROZA
*
L'Unionita Stati di Nord-Amerika debas lia rapida e granda prospero 
a plura favoroza cirkonstanci, qui hike ne enumeresez. Ma lo maxim 
favoroza inter omni esis l'uneso dil linguo, per qua l'Amerikano havas 
ne nur un lando, ma un tota kontinento kom patrio.
(Wilhelm Ostwald)
*
Inter li trovesis la linguisti Hugo Schuchardt, Otto Jespersen e 
Jan Baudouin de Courtenay, qui expresabis favoroza opiniono 
pri la posibleso di linguo artifical. 
(Gonçalo Neves)
*
En la Franca «media»-i, onu asertas ke la Franci esas tre favoroza 
ad Euro e la exterlandani kredas lo. Ma se onu questionas la homi, 
preske omni esas kontre la Euro. 
(Jean-Claude Martignon)


FAXILO
*
Tua faxo quale anke altra faxi da tu esas tre male lektebla. 
Forsan mea faxilo ne plus korekte funcionas, pro ke anke 
arivis plendi ke mea faxi ne esas bone lektebla. 
Do, sendez mesaji per interreto. 
(Günter Anton)


FAXO
*
Tua faxo quale anke altra faxi da tu esas tre male lektebla. 
Forsan mea faxilo ne plus korekte funcionas, pro ke anke 
arivis plendi ke mea faxi ne esas bone lektebla. 
Do, sendez mesaji per interreto. 
(Günter Anton)


FEBLA
*
La intuico multakaze povas superirar nia limizita inteligenteso 
e raciono e la febla percepto-kapableso di nia sensi. 
(Jean-Claude Martignon)


FEBLIGAR
*
Mea komputoro ne plu funcionis. Kun amiko ni deskovris ke 
Roxio efektigas konflikto, apene detektebla, ma qua febligis la sistemo. 
(Hans Stuifbergen)


FEBRUARO
*
Se on es foxo en Britania, hiere esis bona dio.  Nam la parlamento 
fine legifis kontre la tradicionala "sporto" di fox-chasado per hundi. 
De 16ma februaro, ca praktiko esos interdiktita. 
(James Chandler)


FEDERURO
*
Le Habsburg, pro liatendenco posedar la stradi vers Gotthard 
ed Italia, provokis l'unesma defensala Federuro ja ante 1291. 
Austria vinkesis en 1315 ye Morgarten, e la Federuro kreskis.
(Hans Cornioley)
*
La Reformo ne eventis sen grava konflikti, ma l'autonomeso 
dil kantoni salvis la Federuro. 
(Hans Cornioley)
*
Milioni de Italiana salariiziti efektigis, hiere, generala striko kontre 
la ekonomiala politiko dal guvernerio di Silvio Berlusconi Tri 
granda sindikatala federuri organizis manifesti en 70 urbi dil 
Italiana peninsulo. 
(Jean-Claude Martignon) 


FEKIFAR
*
Por me mea dormo-chambro e la koqueyo anke esas neceseyi. 
Ma to ne signifikas ke me fekifas ibe!
(Steve Walesch)


FEKO
*
Laste, vi observez la planeti, ma anke vi observez la sulo, por ne 
pozar pedo adsur feko di hundo...
(Fernando Tejon)


FEKUNDA
*
Esperanto esas linguo tre bela, utila, duktila, laxa, fekunda ed 
adaptebla ad irga domeno o skopo: vera perlo linguistikal. 
(Gonçalo Neves)


FELICA
*
Ta qua volas esar felica, devas esar vertuoza.
(Paolo Lusana)
*
Ma dicez me, hike, che la cielo me nur kantas e ridas. E co suficas por esar felica. 
(Christophe Gaubert)
* 
Me interesis me ad Ido cirkume en 1960 danke a mea amiko Andreas
Juste qua jus esis felica ed entuziasmoza renkontrir ta linguo quan il judikis 
multe plu moderna e remarkinda kam Esperanto quan ni amba praktikabis 
dum la milito. 
(Jacques Bol)


FELICESO
*
Me gratulas nia samideano Zmicier pro lua cadiala patresko. 
Me deziras ad il e lua familiani multa feliceso. Kordiala saluti. 
(Jean-Claude Martignon)


FELICO
*
A la felico nula kloko sonas.
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)


FEMINESO
*
S kom simbolo di femineso pro sua gracioza kurvi, es injenioz 
ideo, ma ta litero es anke simbolo di lo sinuoza.... Ni esez do 
prudenta pri uzar tal simboli!
(Andreas Juste)


FEMINILA
*
La velo quan mustas uzar la mulieri islamana es la distingilo 
di la nepureso feminala, la merko di sua des-honoro. 
(Hans Stuifbergen)


FERIO
*
Marrakech es Berber-urbo: lua karaktero ed atmosfero ankore 
revelas lua origino kom nomad-kampeyo, merkato-centro, 
permananta ferio e super-prostitucerio por la viri del Atlaso 
e la Sahara.     
(James Chandler)


FERMA
*
L'Idistaro komprenis lua Devo e Vokeso e kun ferma volo, kun 
ne-flexebla impetuo rikomencas durigar la verko dil Maestro.
(Stefano Bakonyi, Sopron, 1930)
*
On dicas, ke la germana politikisti aceptis ta sistemo pro ke li recevis 
de Anglia ferma aserti oficala ke la Imperio Britaniana balde adoptus 
la sama sistemo! 
(Robert Carnaghan)


FEROCE
*
Judo mustas esar kombat-arto. [...] Tamen me ofte dicas ke 
Judo, Karate, Kungfu edc. esas arti milital. [...]
Mea maxim intima amiko en Japonia esas nigra'belt*izita yel 
sepesma grado che Judo, e kompreneble esis quaze tam feroce 
forta kam gorilo.
(Bebson Y. Hochfeld)


FERTILA
*
Quale la Kelta habitanti di Britania sucesis prezervar sua etnala 
identeso en la regioni montoza e desfacile acesebla, dum ke en 
la fertila planaji ol dilutesis da sucedant invaderi, tale le Berber 
prezervis sua tribuala strukturo e vivmanieri en sua propra inkluzaji 
di sablo e nivo.  
(James Chandler)


FERVOYALA
*
Du regionala treni kolizionis, hiere, en fervoyala staciono ye 
80 kilometri sude de Roma. Ita acidento produktis adminime 
40 vunditi. Inter li esas 15 grave sufranti.
(Jean-Claude Martignon)


FIDAR
*
Vu fidez a vu ipsa. Vu kreez vua karaktero, kun qua vu esas 
fortunoza vivar dum la tota vivo. 
(Golda Meir) (Bebson Y. Hochfeld)


FIDELE
*
En la halo esas spegulo quo fidele kopias omna aspekti. 
(James Chandler)


FIERESO
*
Li nule konceptas Satano kom "longa reda kerlo kun korni", 
li opinionas ke lu esas la inkarnaco di omno qua esas la proprajo 
dil homala naturo : la fiereso, la ambicio, la sexuala deziro, 
la individualismo. 
(Jean-Claude Martignon)


FIERIGAR
*
Koncerne vua questiono, hiere me saveskis (per l'omna jurnalaro 
e per televiziono, pri la vinko di "Los Pumas" (l'esquadro 
Arjentina di rugbio). To esis surprizanta e historiala rezultajo, 
qua fierigas la rugbiemi nacionala. 
(Eduardo A. Rodi)


FIKTIVA
*
"Pri fiktiva radiki. ...ni havas derivaji, quale: egoismo, egoisto; 
optimismo, optimisto, e.c., sen havar la radiki korespondanta, 
quin li semblas implikar...
(L. Couturat, Progreso III, Aprilo 1910) 


FILIINO
*
En la familio on trovas patrulo, patrino e filii, qui esas filiuli o filiini.
(Paolo Lusana)


FILIO
*
En la familio on trovas patrulo, patrino e filii, qui esas filiuli o filiini.
(Paolo Lusana)
*
Depos plura yari la tendenco koncentrar su en l'urbi augmentas; 
la konsequo es du grava strukturala chanji: multa filii di rurani 
livas lia vilajo, e la kreskant urbi manjas rurala sulo. 
(Hans Cornioley) 


FILIPINI
*
Dum decembro 1996 til januaro 1997, mea spozo e me pasis kelka 
tempo en la Filipini.
(Heidi Neussner)


FILIULO
*
En la familio on trovas patrulo, patrino e filii, qui esas filiuli o filiini.
(Paolo Lusana)


FILM-AKTORO
*
Robbie Williams probable pleos rolo en filmo kun Helen Baxendale 
(de la telekomedio Friends). En ta il pleos rolo di jigolo. Williams 
prizas rolo, nam il revas pri divenar film-aktoro.
(Hans Stuifbergen)


FILMO
*
Me adjuntus a vua listo la filmi muta da Charlie Chaplin, la arto mimal 
da Marcel Marceau, la bona muziko senvorta o la kartuni olima dil 
"Pantero Rozea", quin onu povas juar mem se onu ne konocas 
la lingui dil artisti. 
(Eduardo A. Rodi)
*
Claire Rind e Peter Simmons, qui studiis quale la filmo 
"Star Wars" (Militi en la steli) afektas l'aktiveso cerebrala dil lokusti.
(Eduardo A. Rodi)


FILOZOFIALA
*
Ni remplasis la simpla timo di nia ancestri per filozofiala ed 
epistomologial instrumenti tre komplexa ed analiziva. 
(James Chandler)


FILOZOFIO
*
La sequanta cienci esis reprezentata: linguistiko, astronomio, 
matematiko, kemio, medicino, filozofio. 
(Otto Jespersen)
*
Me tre admiras la alta spiritala filozofio di India yarmilala e qua 
esas alternativo a la tro materialista penso-maniero di Ocidento. 
(Jean-Claude Martignon)


FILOZOFO
*
Stultulo qua marchas iras sempre plu fore kam sidanta filozofo. 
(Jean-Claude Martignon)
*
Me jus lektis pri la filozofo Nederlandana (de origino Portugalana) 
Baruch de Spinoza, qua il en sua skriburo egaligas Deo a la Naturo, 
do Deo es Naturo (e semblas a me, evidente, anke inverse). 
(Hans Stuifbergen)


FINALO
*
Linguistikale, por nomizar mashini ed aparati ib'esas finalo
per -oro (od -atoro), samtempe tre internaciona e tre idala:
motoro, rotoro, generatoro, alternatoro, radiatoro, induktoro,
detektoro, kolektoro, konvertoro, statoro, akumulatoro,
aspiratoro, inhalatoro, kondensatoro, refraktoro, elevatoro,
transformatoro...
(Carlo Nardini)


FINANCISTO
*
Ica du klara No-voti anke demonstras la enorma lakuno 
inter la ordinara Europani e la politikisti, financisti e burokati. 
Esas quaze nia dukteri habitas sur altra planeto: 
Elito-Planeto, tote separita del sucii ed opinioni dil ordinara homi. 
(James Chandler)


FINGRO
*
la "Journal of Clinical Psychiatry" qua publikigis artiklo en qua
on propozis nomo por la kustumo di (vi pardonez) metar obsede 
onua fingro en onua nazo.
(Eduardo A. Rodi)


FINNA
*
Ka me darfus tradukar la vorti di la listo aden Finna, se nula altru 
ne tradukos oli? De quo me povus recevar la listo dil vorti?
(Arto Moisio)


FINO
*
Infantal inklino restas til la fino.
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)
*
Pos la fino dil konflikto inter Esperantisti ed Idisti, 
la supera questiono esas kelke sensenca. 
La du lingui separesis, anke la movementi. 
(Gonçalo Neves)
*
Me es certa ke omna idisti volas vidor pacoza e yusta fino 
dil nuna krizo en vua lando. 
(James Chandler)
*
Me esos tre felica helpar ula nova listo ke vu povas produktar 
pri sugestita teknikala vorti quin Ido urgante bezonas. 
Komprenende tasko qua nultempe havos fino! 
(Richard  Stevenson)


FISKALA
*
Joel Slemrod e Wojciech Kopczuk, qui konkluzis de 
sua studiado ke "homi es kapabla tardigar sua morto, 
se lo donas a li avantaji fiskala".
(Eduardo A. Rodi)


FITAR
*
Olim, la homi havis la religio di lia lando o regiono pro ke li 
ne konocis ulo altra e ne havis selektebleso. Nun la homi 
deskovras ke altra religio kam lia landala povas plu bone fitar kun li.  
(Jean-Claude Martignon)


FIXA
*
En Ido on regule formacas la verbo fixigar del adjektivo fixa. (Gonçalo Neves)


FIXIGAR
*
En Ido on regule formacas la verbo fixigar del adjektivo fixa. 
(Gonçalo Neves)


FLANDRANA
*
Me precizigas a lu ke me vivas en la franca-parolanta parto di Belgia 
(Walonia) ke mea matrala linguo es la franca, ke fakte mea preavi 
nomesis Bolle e ke la nomo perdis sua lasta parto pro la paso 
dil tempo; ke me lernis obligatale la nederlanda dum la sis yari 
di mea sekundara studii, inkluzante la autori e poeti flandrana. 
(Jacques Bol) 


FLANKO
*
Ma Napoleon kun armeo pediris dextre e rekontris enemiko, 
anke en la sama flanko. La sequanta konfuzigo permisis Napoleon 
vinkar la batalio. 
(Richard Stevenson)


FLATAR
*
Batez mal homo, lu flatos tu, kisez lu, lu batos tu.
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)
*
Qua flatas omnu, plezas a nulu. 
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)


FLATUO
*
Nemediate de la Greka  'kokkyx' venas la vorto anatomiala 
'coccyx', kocigo, mikra osto en la infra extremajo di la spino, 
proxim l'anuso. Segun l'anatomiisto Riolano (1577-1657) la 
nomo di ca mikra osto debesas forsan a lua simileso a la beko 
dil kukulo, o forsan a la son-simileso dil flatuo dil anuso a la 
bramado di ta ucelo.
(Carlo Nardini)


FLECHO
*
La sioro dicas ke, «buslo esas tote obsoleta de 1889». 
La uzo esas sendube obsoleta, ma ne la vorto. On lektas 
pri kozi mem plu «obsoleta», ex. la piramidi, arm-arki e flechi.
(Luther H. Dyer) 


FLEXAR
*
Plu bona flexar kam ruptar.
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)


FLORO
*
Lu flugas de floro a floro, ed igas a multi doloro.
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)


FLUGAR
*
Lu flugas de floro a floro, ed igas a multi doloro.
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)


FLUGESKO
*
La 53 pasajeri di regionala transport-aviono, same kam du personi 
sursule, mortigesis lor la falo dil aviono, hiere, kurtatempe pos 
la flugesko dil mashino. L'aviono qua esis ironta a Shangai, aplastesis 
sur glaciigita lago. 
(Jean-Claude Martignon)


FLUVIALA
*
Pri la propra nomi (landala, urbala e fluviala, quale homala), 
me opinionas ke li esas, quale mencionas la KGD, "vorti 
stranjera", qui ne bezonas adaptesar al regulo di pronunco 
Idala segun qua, vorto ne unsilaba, qua ne esas infinitivo 
verbala, esas paroxitona.
(Eduardo A. Rodi) 


FLUVIO
*
Suisia sendas sua fluvii a plura mari sen ipse tushar marorivo. 
(Hans Cornioley)
*
Tamen, uzo en Ido di vorto qua reprezentas pronunco nacionala 
donus tro ofte nomi di urbi, landi, fluvii, monti e mari quin poki 
komprenus (ed anke ne solvus la afero kande ulo havas plura
nomi pro uzo ibe di plura lingui).
Quale on tale nomus Chinia, India, Japonia, Reda Maro, Nigra 
Maro, Mortinta Maro, monto *Everest?
(Robert Carnaghan)


FOLA
*
Onu ne povas vere juar vakanco kun tala temperaturi, ma la planeto 
divenas fola, kelkafoye esas tro varme e kelkafoye pluvas multe 
tro abundante. 
(Jean-Claude Martignon)


FOLE
*
Olim existis vilajana puerino, la maxim bela quan on povis vidar; 
elua matro amis lu fole, ed elua avino mem plu fole. 
(A. Vilfroy)


FONDAR
*
Ma tala interdikto esus tote kontre la spirito di nia entraprezo, 
fondita sur la principo di libera diskuto; nur on mustas sempre 
demandar ke on motivizez sa [sua] propozi per altro kam personala 
gusto o prefero.
(Otto Jespersen) (Progreso 34, Dec 1910)
*
Dr. Nicolas emfazis kom avantajo di sua sistemo fondita 
sur aprioria principi, ke ol esas konstruktita segun solida 
studio di la legi di mnemoniko e konseque esas aparte 
facile memorebla.
(Gonçalo Neves)


FONDINTO
*
Mem plu stranje, la fondinti di ca Afrikana urbo esis, e la majoritato 
del habitanti ankore es, blanka raso – le enigmala Berber.
(James Chandler)


FONDURO
*
ka la westala Europa povas esar unika kulturala e politikala herdo, 
quale insulo meze dil oceano ? Existas teorio qua dicas ke la fonduro 
dil Uniono Europana reprezentas nekonciante la ri-kreajo dil imperio 
di Karlo la Granda. 
(Christophe Gaubert)


FONETIKALA   
*
Ido facile e glate solvis la problemo, prizentante alfabeto 
tre oportunigita e sen supersigni, do uzebla en irga domeno 
sen necesa adapti. Tamen anke ta decido havas sua kosto. 
La Idala alfabeto ne plus esas fonetikala. La litero h markizas 
aspiro en la vorto homo, ma en la vorto chaso ol pleas tote altra rolo. 
(Gonçalo Neves) 


FONETIKO
*
Ni ne plus havas la kompetenti qui povus okupesar sagace 
por la adopto di tala vorti. Me ipsa rekomendas ke por 
la nova ciencala ed utila vorti, on adoptez olti di Esperanto 
ma egardante la ortografio e la fonetiko di Ido. 
(Jean-Claude Martignon)


FORA
*
Simila decimala blindeso afliktas ti qui kredas ke la pezi e mezuri 
tradicionala es ne-racionala, e ke la sistemo decimala es maxim bona. 
Lo es longe fora de la vereso. 
(Robert Carnaghan) 
*
Yes, vu es justa, l'okulo es tre komplexa. Plu exakte l'okulo similesas kamero, 
do la disto inter lenso e retino mustas ne chanjar dum la kresko di la korpo. 
Komprenende, la lenso povas facar mikra chanji por enfokigar proxima 
o fora objekti. 
(Richard Stevenson) 
*
Buddho mortis en Kusinara, ne tre fora de sua naskoloko, 
ed esis kremacata kun rejala honori, me ja mencionis, ke lua 
cindro dividesis en ok parti, e ke on erektis granda monumenti 
en formi di kupoli sur li. 
(Jean-Claude Martignon)
*
Dum l’unesma mondmilito on transportis l’aviacilala industrio 
a la Sudo, por ke lu esez fora de la fronto. Ico esis la komenco 
dil moderna aviacilala industrio. Toulouse konstruktas l’Airbus , 
e mem artefacita sateliti. Olu havas interesiva spacmuzeo.
(Robert Pontnau)


FORE
*
Proverbo germana : Pomo falas ne fore de arboro. 
(Eberhard Scholz)
*
Stultulo qua marchas iras sempre plu fore kam sidanta filozofo. 
(Jean-Claude Martignon)
*
Forsan la Lego di Titius-Bode vizas deskriptar la vera sunala sistemo, 
ma la quaze-planeti plu fore, obedias diferanta lego.
(Richard Stevenson)


FORESTO
*
La foresto di Andaine (orne, francia) extensesas sur cerkume dek 
e tri kilometri, de Westo ad Esto e sur ok kilometri ye larjeso. 
Ol es richa ye queski, fagi, birki e pini de omna staturi. Olim esis 
danjeroza promenar en la foresto di Andaine. 
(Jean-Claude Martignon) 


FORGESAR
*
Me dicis ke se vu provokas me me respondos e nu faresos malamiki, 
me ne volas to, bonvolez forgesar me. 
(Mario Righi)


FORGLUTAR
*
Kad Esperanto od Ido? Respondo: Esperanto ed Ido; la granda 
e la mikra; la unesma preske forglutis la duesma (o pli bone, la 
duesma preske forglutis su ipsa), ma Ido certe apartenas al historio 
di Esperanto e meritas konsidero pro sua meriti (ed anke defekti) 
linguistikala. 
(Gonçalo Neves)


FORKETO
*
On pozis avan singla ek eli splendida manjilaro, 
kun etuyo ek oro masiva, en qua esis kuliero, 
forketo e kultelo ek pura oro ornita per diamanti e rubini. 
(A. Vilfroy)


FORMACAR
*
Me ne deziras agar quale advokato di ula sistemo, nek konservema 
nek revolucionema, ma donar ciencale e konciencoze a la lektanto 
la materialo quan il bezonas por ipsa formacar sua opiniono.
(Otto Jespersen) (Progreso 34, Dec 1910)
*
En Ido on regule formacas la verbo korektigar del adjektivo korekta. 
(Gonçalo Neves)
*
Pluse, en Esperanto on ofte povas formacar la frazi altramaniere, 
evitante tal akumuleso di akuzativi.
(Gonçalo Neves)


FORMACO
*
Tre detale diskutesis la principi pri internacioneso di la vorto-selekto, 
pri formaco di vorti (derivado) e pri unsenceso. 
(Gonçalo Neves)


FORMATO
*
Esas kin tabuli po singla muro dil hexagono; 
singla tabulo kontenas triadek-e-kin libri di uniforma formato. 
(James Chandler)


FORME
*
"Quu" kom pronomo analogesas forme e substance a la cetera 
pronomi determinita, ulu, nulu, singlu, kelku, irgu, altru, omnu.
(Carlo Nardini)


FORMO
*
L’idealisti argumentas ke la hexagonal chambri es necesa formo 
di absoluta spaco o, adminime, di nia intuico di spaco. 
(James Chandler)
*
Exkavita en la roki dil piktinda insulo Capri, ye l'extremajo di 
la Napoli-ana gulfo, l'Azura Groto esas granda naturala kavajo, 
havanta formo di elipsatra vulto longa de kinadek-e-kin metri 
e larja de quaradek. 
(Tom Lang) 
*
De la Angla vidpunto, Ido «formikumas» en la vortaro, en 
la ordinara texto, kun Francaji qui semblas kelke stranja e 
baroka a la Angloparolanto. Kad Sro de B. objecionas ad 
ica nacional formi?
(Luther H. Dyer) 
*
Buddho mortis en Kusinara, ne tre fora de sua naskoloko, 
ed esis kremacata kun rejala honori, me ja mencionis, ke lua 
cindro dividesis en ok parti, e ke on erektis granda monumenti 
en formi di kupoli sur li. 
(Jean-Claude Martignon)


FORSAN
*
Sincere dicata: Me ipsa ne savas la difero inter kongreso e konfero. 
Forsan irgu povus donar definuro. 
(Alfred Neussner)
*
Segun mea kompreno, testo forsan esar atestanto od atestinto 
od atestonto, ma ne necese. On advokas lu kom testo, kun la 
espero ke lu atestos, ma forsan lu tacos.
(Robert Carnaghan)


FORTA
*
La kolektita energio dil Idistaro certe igos 
la nova Progreso tre reprezentiva ed efikoza. 
Ol facos forta impreso ad omna nova adheranto 
pri la valoro di nia movo. 
(S. Quarfood) 
*
Me ne kredas ke la plu forta kredo religiala en Usa 
signifikas ke la Usani esas plu stulta kam la Europani, 
li nur esas plu yuna e plu vigoroza populo. 
(Jean-Claude Martignon)


FORTE
*
Ye favoro di Neutral esis la naturala alfabeto sen cirkonflexita literi, 
quin Esperanto sola ek la preske cent artificala lingui audacis ofrar 
a la mondo, pluse la plu naturala selekto di vorti en multa kazi, 
aparte en la pronomi, ube on forte kritikis la aprioria, tote artificala 
sistemacho di Esperanto. 
(Otto Jespersen)
*
Yen fatal deklaro, qua forte impresas kande ol venas de katedro. 
La rezono es sempre la sama: on ne audas pri ol, on ne vidas ol, 
do ne existas ol! La sama rezono esus aplikebla ad Esperanto: 
exter la movemento on ne audas pri ol, on ne vidas ol, tamen ol 
existas. 
(Gonçalo Neves)


FORTIFIKAR
*
La reda muri di Marrakech unesme aparis inter la palm-boski en 1062 
cirkum fortifikita nomad-kampeyo, erektita da Yussef ben Tachfin.
(James Chandler)


FORTIGAR
*
Ankore plu multe ni uzez IDO por fortigar l'internaciona amikeso 
por la interkomprenigo di individui dil diversa nacioni, rasi e religioni. 
(Günter Anton)


FORTUNA
*
Fortuna e glaso, facila frakaso.
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)


FORUMO
*
Kara samskopani: Me havas bela novajo por ni omna. Depos hodie 
ni juos nova forumo por reprezentar du frata lingui: la Kataluna e 
l'Ocitana. Voluntez enirar e partoprenar la forumo per ta lingui o, 
kompreneble, per Ido. 
(Partaka)
*
Plura monati ante nun, me esforcis apertigar nova diskuto-forumi en 
e pri Ido konocata kom "La Forumi Idala". Me konstruktis li, mantenis 
li, e plukonocigis li. 
(David Mann)
*
Me konkordas kun sioro Neussner, en mea humila opiniono ni devus uzar ca ed altra Idala forumi por atingar la chefa skopo, ke Ido esez vere la linguo internaciona. 
(Adrian Pastrana)
*
Nevolunte me jus vizitis la forumi che David Mann, e 
konstatis ke li ya aspektas tre profesional e uzebla.  
Me ne kredas ke li povos remplasar nia Yahoo-forumi, 
ma forsan ni povos uzar li apud la Yahoo-forumi. 
(James Chandler)


FOTOGRAFAR
*
Yoshiro Nakamats, qua fotografis e analizis singla manjajo 
quan il prenis depos 1971.
(Eduardo A. Rodi)


FORTUNOZA
*
Vu fidez a vu ipsa. Vu kreez vua karaktero, kun qua vu esas 
fortunoza vivar dum la tota vivo. 
(Golda Meir) (Bebson Y. Hochfeld)


FOXO
*
De foxi sempre foxi naskas.
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)
*
Qua volfo naskas, foxo ne divenas. 
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)
*
Me tre joyas ke la parlamento di Britania decidis kontre 
la chaso di foxi. Me kredas ke es extreme kruela chasar 
animali 'nur pro sporto'. 
(Hans Stuifbergen)
*
Recente me skribis che Idolisto pri la nova lego en Britania quo interdiktas la tradicionala 'sporto' fox-chasado.  Hiere esis l'unesma dio dil interdikto, e segun raporti camatine, mea temo-lineo "Bona dio por foxi" nun semblas nejustifikita.  Nam hiere la fox-chaseri sucesis, dum obediar la nova lego, ocidar 19 foxi.  La detali es komplexa, pri quale la chaseri evitis la interdikto, e tamen ocidis foxi, ma en un exemplo mencionita, la chaseri uzis hundi por trovar foxo, e lore pafis ol tilmorte, vice lasar la hundi distirar ol (to quo es nun kontre-lega). Do ka bona dio por foxi?  La 19 foxi qui mortis, nur mortis plu rapide kam sen la lego. 
(James Chandler)


FOYO
*
La diskuti duktesis preske la tota tempo en Franca; kelkafoye 
tamen prof. Baudouin de Courtenay preferis parolar Germane 
e poka foyi sro Peano parolis en sua Latina sen flexiono. 
(Otto Jespersen)
* 
Nun imaginez la situeso se ni havus yaro de dek monati. 
Sen uzar monat-parti, esus nur yena posiblesi por aparo 
reguloza: du, kin o dek foyi en la yaro. 
(Robert Carnaghan)


FRAKASO
*
Fortuna e glaso, facila frakaso.
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)


FRANC
*
Dum la sequanta du o tri monati, dek-e-ok historiala pekunii
desaparos por sempre de la kontinento... exemple la Franc 
existas depos 1360 e havas historial konekti: ol simbolizas 
libereso di Francia de Anglia, la nomo devenas de 'franc des 
Anglais': libera del angli.
(James Chandler)


FRANCA
*
On anke egardez, ke dum la 18esma yarcento la konversala 
linguo di la nobeli en Europa esis la Franca.
(Alfred Neussner)
*
Dum la 18ma e 19ma yarcenti, franca esis la linguo di kulturo 
e diplomaco. Plura franca vorti nun *okuras en diversa lingui 
quale rusa, turka e persa. Ya la vorto por "danko" en persa 
esas "merci". Ni konocas ke franca ed altra importanta 
europala lingui apartenas a la Romana Grupo kun origino de 
Latina.
(Richard Stevenson)
*
Me ne savas sat bone la Franca por aktive partoprenar, ma ja 
deziras pasive esar membro, e nur lektar la mesaji, segun quanta 
gradi me es kapabla komprenar via bela linguo. Ka to es permisita?
(Hans Stuifbergen)
* 
Regretinde me ne parolas la franca linguo, ka tu ne parolas Ido? 
(Adrian Pastrana)


FRANCAJO
*
De la Angla vidpunto, Ido «formikumas» en la vortaro, en la 
ordinara texto, kun Francaji qui semblas kelke stranja e baroka 
a la Angloparolanto.
(Luther H. Dyer) 


FRANCO
*
La Franci e la cetera blanki duras livar Ivora Rivo pro la malega 
politikala situeso ibe. 
(Jean-Claude Martignon)


FRAPANTA
*
La Esperantala esas tre frapanta ed ekvokiva, dum ke la Idala 
audigas akumuleso di sufixi (-ig-iv-a). To esas un del precipua 
problemi dil Idala vortformaco: akumuleso di sufixi. 
(Gonçalo Neves)


FRATINO
*
Ili havas fratuli, ma ne fratini, ed eli havas fratini, ma ne fratuli.
(Paolo Lusana)


FRATULO
*
Ili havas fratuli, ma ne fratini, ed eli havas fratini, ma ne fratuli.
(Paolo Lusana)
*
Dum du yarcenti la danjeroza verko obliviesas. Til la tempo, 
kande, en Praha, urbo de sorcisti e de nekromanciisti eminente, 
du fratuli heredas la magiolibro. 
(Jean-Claude Martignon)


FRAUDOZA
*
On ne povas dubitar ke Beaufront havis ula propra familiala nomo, 
ed ol ya povas esir Chevreux, ma pro quo nur Esperantisti 
bezonas omnaloke skribar pri lo, e ke to esis lua "justa" nomo? 
Lo dicas ke "de Beaufront" esas nejusta, 
ke ol esas fraudoza nomo ed ordeno, e tale helpas 
la difamado Esperantista kontre Ido. 
(Michael Talbot-Wilson)


FRAZO
*
Pluse, en Esperanto on ofte povas formacar la frazi altramaniere, 
evitante tal akumuleso di akuzativi.
(Gonçalo Neves)


FRENEZIOZA
*
Me kategoriale dementias la nebenigna rumori, ke mea 
bon amiko Besserwisser es sive fatiganta, pedanta tedanto, 
qua tro obsesive interesas pri la dialektiko di l'existo, sive 
demonala Macchiavelli-Esperantisto-infiltranto, qua esforcas 
semar disonanco en nia movemento. No, mea amiko 
Besserwisser es nur frenezioza e nesanigebla lunatikulo. 
(Eric Dickens)


FREQUENCO
*
Alta frequenci (siflado di uceli) mem esas plu forte trublata kam 
basa frequenci (la grondado di elefanti e leoni).
(Ronald Bijtenhoorn)
*
La homala aud-kapableso povas perceptar frequenci de 20 hertzo; 
elefanti ofte produktas bas-toni de 15 hertzo, pro to la plu multa.
(Ronald Bijtenhoorn)


FRESHESO
*
Tamen anke ta superlogikozeso di Ido havas sua kosto. Multa vorti 
divenas tro longa e tro “explikanta”, perdante la surprizo dil fresheso 
e dil ekvokiveso. 
(Gonçalo Neves)


FRICIONO
*
En Ido esas ankore friciono inter la principo di unsenceso (da Couturat) 
unlatere, e la importo di natural aspekto altralatere. Ta friciono es en 
Ido min granda kam en altra interlingui; tamen ol existas e produktas 
multa problemi linguala por ni.
(James Chandler)


FRIPONO
*
Quale la fripono, tale la bastono
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)


FRIZIANA
*
Kad existas en Nederlando altra agnoskita regionala linguo kam 
la Friziana ? 
(Jean-Claude Martignon) 


FRONTIERO
*
En 1815 la Wienana Kongreso agnoskis la suisa neutreso kom 
esanta en l'intereso di omna europana stati e fixigis la nacionala 
frontiero. 
(Hans Cornioley)


FRONTO
*
Dum l’unesma mondmilito on transportis l’aviacilala industrio 
a la Sudo, por ke lu esez fora de la fronto. Ico esis la komenco 
dil moderna aviacilala industrio. Toulouse konstruktas l’Airbus , 
e mem artefacita sateliti. Olu havas interesiva spacmuzeo.
(Robert Pontnau)


FRUKTO
*
Esus plu saja manjar nur frukti, legumi e produkturi dil biologiala 
agrokultivo. 
(Jean-Claude Martignon) 


FTIZIIKA
*
La sufixo "-ika" on uzas en Ido por "malada per...", do la 
KGD donas "kolerika, ftiziika, leprika, skrofulika, hidropsika, 
pestika, alkoholika, kordiika".
(Richard Stevenson)


FUMERO
*
Multa fumeri mortas de kancero.
(Paolo Lusana)


FUMURO
*
No esas fumuro sen fairo.
(Jean-Claude Martignon)
*
Me volis netigar mea magiolibro. La binduro esis tote makulizita 
per fumuro. 
(Jean-Claude Martignon)


FUNCIONAR
*
To quo funcionas tre bone ed es alte prizata en nacionala 
lingui da olua parolanti, povas esar obstaklo nevinkebla 
por stranjeri. Exemple, la chiniana toni e homonimi distingita 
nur per tono. 
(James Chandler)
*
Me dubitas, ke automobilo funcionas KUN Ido. Kad ol 
forsan funcionas PER Ido? 
(Alfred Neussner) 


FUNCIONAR
*
Tua faxo quale anke altra faxi da tu esas tre male lektebla. 
Forsan mea faxilo ne plus korekte funcionas, pro ke anke 
arivis plendi ke mea faxi ne esas bone lektebla. 
Do, sendez mesaji per interreto. 
(Günter Anton)
*
Me remplasigis mea anciena komputoro, e me es facanta kelka 
probo di “formatting” e “e-mailing”, por konstatar ka omno 
funcionas bone. Pacientesez.
(Carlo Nardini)


FUNCIONIGAR
*
Por tradukar la angla frazo 'operate a machine', me preferas 
'funcionigar mashino', o simple 'uzar mashino'. On darfas anke 
dicar 'aparatagar mashino', ma ca expreso sonas kelke stranja
e desfacila. 
(James Chandler)
  

FUNCIONO
*
Che la superiora vivanti du principi agas, qui nur kune posibligas 
l'existo: la divido dil funcioni e la junto dil funcioni.
(Wilhelm Ostwald)


FUNDAMENTALA
*
Ica exempli posibligis a bibliotekisto injenioza deskovrar la 
fundamentala lego dil Biblioteko. 
(James Chandler)
*
Altraparte me persone prizas la existo di plura expres-manieri, 
la libereso en la linguo, ca-kaze: "il" same kam "ilu" e c., quankam 
ca uzo esas kontre la principo fundamentala; por "ca/ica", "ta/ita" 
komprenende valoras lo sama. 
(Friedrich Porzenheim) 


FUNDAMENTALE
*
Me tote ne dicis (nek opinionas!) ke Ido es fundamentale 
Romana. Me dicis nur ke olua LEXIKO es fundamentale 
Romana. Or la lexiko es nur un del multa organi qui kompozas 
linguo, ne la tota linguo...
(Gonçalo Neves)


FUNDE
*
L'eniro esas mem tante streta, reze la maro, ke por trapasar la basa 
aperturo, la vizitanti mustas kushar su en la kanoto, e same la remisto, 
qua livante sua remilo, kushas su funde la kanoto e tiras per la manui 
kateno fixita ye la supra paro dil enireyo. On vidas per to ke ta enireyo 
esas tre basa, apene alta de un metro. 
(Tom Lang) 


FUNERALA
*
La funerala ceremonio di Gebrane Tueni, deputito e kontre-Siriana 
jurnalisto qua asasinesis lundie lor atento, divenis hiere en Beyruth 
giganta manifesto  unionanta deki de mili de personi kontre la 
guvernerio di Damasko.
(Jean-Claude Martignon)


FUNESTA
*
Ante 16 yari, en ica dii di agosto, funesta automobil-acidento efacis 
la maxim brilanta stelo dil interlinguistikal cielo: Louis Couturat, nia 
Maestro, qua sakrifikis sua tota genio, sua tota energio e sua tota 
pekunio sur l'altaro dil maxim bona L. I., viro, qua sola equivalis 
armeo de valoroza interlinguisti.
(Stefano Bakonyi, Sopron, 1930)


FUNGO
*
Omna kuraciva drogi qui chanjis historio devenis de vivanta planti 
e fungi. 
(James Chandler) 


FURTESO
*
En "Progreso" L. Couturat diskursas pri la furteso di la Gioconda 
de la Muzeo Louvre, ye la 22.ma agosto 1911… vera trauro, por 
omna art-amatori… granda joyo, ye savesko ke la nekomparebla 
verko esas ritrovita...
(Carlo Nardini) 


FURTISTO
*
Okaziono igas furtisti. 
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)


FUTBALO
*
Me ne es “bona” Nov-Zelandano pro ke me ne amas rugbio. 
Me preferas (Asocio) futbalo!
(Richard Stevenson)
*
Hiere nokte, en la chefurbo di Katalunia, eventis un ek la maxim grava 
konkursi di futbalo che l'Hispana konkurenco. 
CF Barcelona vinkis Real Madrid ye 3 - 0, e tale, 
la trupo Kataluna duras konservar kun autoritateso l'unesma plaso, 
dum ke l' trupo Kastiliana, qua esis duesma, nun restos ye sep punti 
del vinkinto. 
(Partaka)
*
Kad en futbalo ni esas ecelanta? Nu, ka vu memoras nia agado 
en Korea-Japonia 2002?
Ni eliminesis en l'unesma parto! Nun, depos lasta merkurdio, 
Arjentinia esas unesma en la klasifiko por la nexta Kupo Mondala, 
pro nia vinko e la desvinko di *Brazil, nun duesma. 
Ma anke en 2002, ni finis unesme la klasifiko lora, 
e vu ja konocas fino dil rakonto! 
(Eduardo A. Rodi)
*
Irgakaze, to esas sporto. Ol posibligas ke onu feliceskez dum 
kelka dii, ed ol posas tempopa rideto en onua vizajo. 
(Eduardo A. Rodi)
*
Hiere, tre regretinde, pos ludar al futbalo Compostela e Deportivo 
de la Coruña komencis kombatego inter kelka personi e ulu, qua 
volis separar li, recevis tre forta bato en sua hepato. 
Pro ca bato il mortis.
(Adrian Pastrana)


FUTURA
*
la nuna tempo esas neperfekta, ma perfekteso esas futura. 
(Otto Jespersen)


FUTURO
*
Malgre la diverganta kustumi di la nacionala lingui, omni certe 
konsentos ke esas necesa en artificala linguo havar la posibleso 
expresar la tri simpla tempi: prezento, pasinto e futuro. 
(Otto Jespersen)


FUZIONO
*
Me pensas ke fuziono od adminime kunlaboro dil Esperantisti 
ed Idisti povus helpar ni atingar nia komuna skopo: enduktar 
en nia vivo facila e neutra linguo. 
(Steve Walesch)


FYORDO
*
Oslo es la chef-urbo di Norvegia. Fondita en 1050 da rejulo 
Harald III che la kabo di Oslo-fyordo. L'urbo divenis chefurbo 
en 1299.
La nomo forsan devenas del Norvegiana vorto os signifikante 
'boko', kombinita kun la nomo di la Lo-rivero. 
(Wikipedia)


GALERIO
*
L’universo (quon altri nomizas la Biblioteko) es kompozita 
ek nedefinita e forsan infinita nombro de hexagonal galerii, 
kun enorma aero-shakti inter li, cirkondata da tre basa fenceti. 
De irga hexagono on povas vidar, senfine, la supra ed infra etaji. 
La distributo dil galerii es nevarianta. Duadek tabuli, 
kin longa tabuli po bordo, kovras omna bordi ecepte du; 
lia alteso, la disto de etajo a plafono, apene ecesas ta 
di ordinara biblioteko. Un ek la libera bordi duktas a streta halo 
quo duktas ad altra galerio, identa kun l’unesma ed omna ceteri. 
(James Chandler)
*
En la atachita imaji, on vidas posibla vesti vakancala di Blair. 
(Fakte co ne es la reala Blair, ma nur vaxa statuo 
che la galerio Madame Tussauds en London.)
(James Chandler) 


GALISA
*
Tamen remarkez ke segun vua citajo dil Konstituco Hispana, 
ya omna quar lingui esas oficala adminime en parto di Hispania. 
Exemple, la Galisa esas ya oficala en Galisia (do, en parto di Hispania). 
On ne bezonas esar de omna Hispania por esar Hispana. 
(Eduardo A. Rodi)


GALISIA
*
Tamen remarkez ke segun vua citajo dil Konstituco Hispana, 
ya omna quar lingui esas oficala adminime en parto di Hispania. 
Exemple, la Galisa esas ya oficala en Galisia (do, en parto di Hispania). 
On ne bezonas esar de omna Hispania por esar Hispana. 
(Eduardo A. Rodi)
*
Kad on mustas sendar sua anciena komputoro a Galisia? 
Ka vu vehus aden la vilajo od urbo dil donacero? 
(Partaka)


GALISIANA
*
Omno es relativa e politikal: ka la Galisiana devus aceptesar, 
kande la Portugalana ja es ofical en Europa? 
(Partaka)


GALLIA
*
Dum la tempo dil Romani, olu esis centro di la vinkomerco 
kun Gallia.
(Robert Pontnau)
*
Ma se me bone memoras, existis inter la unesma e sisesma yarcento 
populo di pagana barbari nomata "Franc" e pronuncata "fran" 
en Franciana. Ol venis de Germania e sucesis konquestar la Gallia. 
Clovis esis lia rejo en la periodo 466-511 e konvertis su 
a la kristanismo e Charlemagne esis lia imperiestro. 
(Loïc Landais)


GANAR
*
Me laboras dekesis hori diale por ganar vivo-pekunio. 
(James Chandler)
*
La sequanta du romani di lu ne esis sucesoza, e lu subisis 
pekuniale desfacila periodo, ma pose lu ganis suceso per 
sua skribado. 
(David Weston)  
*
Se Rusia ganabus, ol impozabus komunismo segun Stalin 
sur la cetera mondo (o incitabus revolucioni en altra landi); 
ma Usa ganis, do olua kapitalista sistemo nun regnas 
ed olua kulturo es difuzata a la cetera mondo. 
(James Chandler)
*
Fakte en Ido, la digramo "qu" darfas esar pronuncata sive [kw], 
sive [kv].  On sugestis ante nun karear "u" ed uzar simple "q". 
Me konkordas ke "u" ne es strikte necesa, ma la digramo "qu" 
es familiara che angli, franci, germani ed italiani; 
nur la hispana uzas "cu". Uzar "q" probable igus la linguo 
kelkete plu facila por neeuropani, kelkete min facila 
por multa europani; sume ni ne ganus multo per supresar "u".
(James Chandler)
*
Me intencas krear bela ligna pupeo; ma olu devas esar marveloza 
pupeo, qua savos dansar, la skermo-arto e retro-saltar. Kun ta 
pupeo me trairos la tota mondo por ganar manuedo de pano e 
glasedo de vino.
(Fernando Tejon)


GANO
*
Pro la populareso di la dolaro, $26,000,000,000 cirkulas [fluas] 
exter Usa. Omnayare ta pekunio perdetas sua valoro, e perdo 
por ne-Usani es gano por Usani, quaze on impostas exterlandani.
(Peter Totten)


GASO
*
Galaxio es la maxim granda individua konglomeruro de materio, 
kontenante steli, gaso, polvo e planeti. 
(Wikipedia)
*
Ni povus extraktar hidrogeno ek maraquo che fora insulo-loko 
e movar ol per l'existanta teknologio por ocean-transporto 
di liquida gaso de produkteyi a merkato. 
(James Chandler) 
*
La guvernerio di Moskva povus balde ne plus livrar gaso ad 
Ukraina pro ke ica lando refuzas pagar la oficala preco di la 
dicita produkturo.
(Jean-Claude Martignon)
 

GASTO
*
Gasto sen avizo agreabla surprizo.
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)
*
Gasto en neapta horo stono esas sur pektoro.
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)


GENERALA
*
La generala supozo es ke ta sistemo es la maxim eficienta, 
ma ta supozo es eroro. 
(Robert Carnaghan)
*
Kontre general opiniono, me audacas supozar ke la konsequaji 
dil spolii dal Purigeri es exajerita dal hororo produktita da ca fanatiki. 
(James Chandler)


GENERALE
*
Pri la tendenci en la developo di la nacionala lingui e pri lia 
(energetikala) evaluo me povas generale referar a mea libro 
Progress in Language (London, Sonnenschein). 
(Otto Jespersen) (Progreso 34, Dec 1910)
PREPOZICIONO
*
En Ido esas distingo inter prepozicioni tempala ante/pos, e 
prepozicioni spacala avan/dop. Komparebla distingo ne existas 
generale en la lingui naturala.
(Carlo Nardini)



GENERALO
*
La Rusa prezidento Vladimir Putin revokis hiere sis altaranga generali. 
La motivo di ca revoko ne savesas. 
(Jean-Claude Martignon) 


GENERATORO
*
Linguistikale, por nomizar mashini ed aparati ib'esas finalo
per -oro (od -atoro), samtempe tre internaciona e tre idala:
motoro, rotoro, generatoro, alternatoro, radiatoro, induktoro,
detektoro, kolektoro, konvertoro, statoro, akumulatoro,
aspiratoro, inhalatoro, kondensatoro, refraktoro, elevatoro,
transformatoro...
(Carlo Nardini)


GENIOZA
*
Pro lua savo di la Orientala lingui e di la Greka, la genioza linguisto 
J.F. Champollion danke la epigrafi di la Rozeta-Petro, 
komencis dechifrar la Egiptiana hieroglifi. 
(Jean-Claude Martignon)


GENITAR
*
Tamen la manko di obligala akuzativo en Ido ofte genitas ambiguaji. 
(Gonçalo Neves)


GENITORO
*
La tombi ipsa, centre di ca kaleidoskopatra abundo, es austera plaki 
de Carrara-marmoro sekita ye justa grandeso – kurta por la rejala pueri, 
longa por la genitori. La marmoro, segun la guidero, pagesis kilogramope 
per sukro o spici.
(James Chandler)


GENTOCIDO
*
Proceso qua kontestas la expreso-libereso en Turkia. La 
roman-autoro Orhan Pamuk atakesas judiciale pro aludir 
la gentocido dil Armeniani.
(Jean-Claude Martignon) 


GEOGRAFIALA
*
La klimato komprenende anke dependas forte del geografial 
alteso. 
(Hans Cornioley)
*
Me laboras pri nomi geografiala, kolektante tala nomi trovebla 
en nia vortolibri, e facante listo de ti qui mankas en Ido
Tamen, uzo en Ido di vorto qua reprezentas pronunco nacionala 
donus tro ofte nomi di urbi, landi, fluvii, monti e mari quin poki 
komprenus (ed anke ne solvus la afero kande ulo havas plura
nomi pro uzo ibe di plura lingui).
Quale on tale nomus Chinia, India, Japonia, Reda Maro, Nigra 
Maro, Mortinta Maro, monto *Everest?
(Robert Carnaghan)
 

GERMANA
*
On dicas, ke la germana politikisti aceptis ta sistemo 
pro ke li recevis de Anglia ferma aserti oficala 
ke la Imperio Britaniana balde adoptus la sama sistemo! 
(Robert Carnaghan)


GERMANA (linguo)
*
Nu! Ni qui parolas la Angla pensas ke nia linguo esas pasable bona, 
malgre la fakto ke la Angla vortaro esas mixuro derivita de la Franca, 
la Germana, la Latina, e de altra lingui. 
(Luther H. Dyer) 
*
–Hao, Paulo! Quale tu standas?
–Tre bone, danko. E tu, Petro..., quale tu standas?
–Ne tam bone kam tu, amiko... Quale tu savas, me komencis
studiar la Germana' un yaro ante nun, ma me tote ne sucesas...
Me dev agnoskar mea skarsa habileso carelate. 
Regretinde, me ne posedas l'inteligenteso dil Germani. 
Quante me prizus havar ol! 
–Pardonez, ma me ne komprenas... 
Ka "l'inteligenteso dil Germani...?"
–Yes, kompreneble, Paulo...! 
La Germani esas ya tante inteligenta, ke mem lor lia maxim tenera infanteso, 
li posedas la kapableso lernar e 'parlar' linguo tante *difikulta 
quala la Germana, ka ne? 
(Partaka)


GERMANA DEMOKRATA REPUBLIKO
*
En 1949 fondesis la Germana Demokrata Republiko en nia 
sovietrusa zono di Germania e privata societi esis interdiktita. 
Do ni mustis dissolvar nia Ido-societo. Rapide ni perdis la 
maxim multa membri, qui forsan timis politikala desfacilaji.
(Günter Anton)


GERMANE
*
La diskuti duktesis preske la tota tempo en Franca; kelkafoye 
tamen prof. Baudouin de Courtenay preferis parolar Germane 
e poka foyi sro Peano parolis en sua Latina sen flexiono. 
(Otto Jespersen) 


GERMANIA
*
La vicina stati es Germania, Liechtenstein, Austria, Italia e Francia. 
(Hans Cornioley)
*
Ma se me bone memoras, existis inter la unesma e sisesma yarcento 
populo di pagana barbari nomata "Franc" e pronuncata "fran" 
en Franciana. Ol venis de Germania e sucesis konquestar la Gallia. 
Clovis esis lia rejo en la periodo 466-511 e konvertis su 
a la kristanismo e Charlemagne esis lia imperiestro. 
(Loïc Landais)
*
Ye la 9ma di novembro 1918, imperiestro Wilhelm II abdikis 
e kurtatempe pose Germania demandis milito-ceso e perdis la milito. 
(Jean-Claude Martignon)


GERMANISKO
*
Pos atingir ta matureso me studiis en la universitato dil urbo Halle 
Germanistiko e pedagogio.
(Günter Anton) 


GERMANO
*
Anke la Franca defini esas generale plu preciza e min idiotisma 
kam, ex. la Angla, ma ca defini e la granda nombro di Franca 
sinonimi ne trovata en la ne-Romana lingui ofte embarasas, Angli, 
Germani, e c.
(Luther H. Dyer) 


GHANANA
*
Me es Ghanana yunulo, studento, evanta 19 yari qua deziras 
havar amiki en la tota mondo.
(Hans Stuifbergen) 


GIGANTA
*
En ocio-parko en la Javana loko Kendal on expozas 
dekekin metri longa pitono. Segun la proprietanto, 
serpento-komercisto imamo Darmanto, 
la serpento es la maxim granda pitono vivanta en kapteso. 
La yaro anteriora, la giganta pitono - diametre 85 centimetri, 
447 kilogrami pezanta - kaptesis da tribuo Sumatrana. 
(Hans Stuifbergen) 


GIMNAZIO
*
Konciante l'atraktiveso di sua aspekto kelke sovaja e primitiva, 
stimulis il irar a la gimnazio por modelar sua korpo. 
(Octavi Egea)


la GIOCONDA
*
En "Progreso" L. Couturat diskursas pri la furteso di la Gioconda 
de la Muzeo Louvre, ye la 22.ma agosto 1911… vera trauro, por 
omna art-amatori… granda joyo, ye savesko ke la nekomparebla 
verko esas ritrovita...
Raportas Couturat ke la furtinto…esforcis paliatar sua delikto per 
patriotala motivi, alegante ke il volas retrodonar ta verko ad Italio…
ma ke il havis mala konoci pri historio…pro ke esas vera ke la armei 
di Bonaparte…spoliis Italio de multa artala verki… (humuroze…
bela homajo a la patrio dil bela arti!), ma la Gioconda ne esis tale 
"konquestata". Ol esis aquirata da François I, de Leonardo vivanta...
(Carlo Nardini) 


GLACIALA
*
Existas traci qui pruvas homala vivo en Suisia ja ante 
e pos la lasta glacial epoko. 
(Hans Cornioley)      


GLACIO
*
En Suisia es multa riveri, fluvii e lagi, pro ke preske 2000 km2 
trovas su sub eterna glacio e nivo. 
(Hans Cornioley)


GLASEDO
*
Me intencas krear bela ligna pupeo; ma olu devas esar marveloza 
pupeo, qua savos dansar, la skermo-arto e retro-saltar. Kun ta pupeo
 me trairos la tota mondo por ganar manuedo de pano e glasedo de vino.
(Fernando Tejon)


GLASO
*
Fortuna e glaso, facila frakaso.
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)
*
L'aquo havas koloro blua maxim blindiganta, 
quan me ultempe vidis, sen ula ombro nek obskureso. 
On kredus vidar glaso de la maxim klara lakto e, 
pro ke la suno trapasas la liquida maso, 
on vidas tre distingeble omno quo esas sub l'aquo, 
e la maro aparas kun omna sua habitanti. 
(Tom Lang)


GLOBALA
*
Me opinionas ke la moderema partisi dil mondo bezonas interhelpar 
e kooperar, por afrontar koordine problemi quale globala varmesko 
ed armi amas-destruktiva. 
(James Chandler) 


GLORIIZAR
*
La Angli divenas furioza pro la Usana filmo "The patriot" 
qua reprezentas la Angla militisti dum la milito por la Usana 
sendependeso (1776-1783) quale mortigera bruti, 
prekurseri di la Germana nazista trupi. Stranje ke dum 
tempo di "globalismo" la Usani gloriizas la maxim shovinista 
patriotismo. 
(Jean-Claude Martignon)


GLORIO
*
100 yari plu tarde la vinki dil Federiti kontre la duko di Burgundia 
adportis al Suisi glorio e la famo esar militale fortega, e li partoprenis 
ye l'europana dinastiala konflikti til la katastrofo dil batalio ye Marignano 
en 1515. 
(Hans Cornioley)


GLOSO
*
Sur posa pagino (p. 162) la autoro adjuntis la sequanta gloso: 
«men: l’autoro uzas hike l’akuzativo por klareso ed anke por eufonio.»  
(Gonçalo Neves)


GORILO
*
Judo mustas esar kombat-arto. [...] Tamen me ofte dicas ke 
Judo, Karate, Kungfu edc. esas arti milital. [...]
Mea maxim intima amiko en Japonia esas nigra'belt*izita yel 
sepesma grado che Judo, e kompreneble esis quaze tam feroce 
forta kam gorilo.
(Bebson Y. Hochfeld)


GRABAR
*
Mea harda disko preske es plena, e vice komprar nova komputoro 
kun vakua harda disko, me deziras grabar kelka *datumi ye romdiski. 
(Hans Stuifbergen)


GRACIOZA
*
Ti quin me vidas ek la dansantini, ne esas bela, nek gracioza.
(Paolo Lusana)


GRAMATIKALA
*
Ula sociologi adoptis la gramatikala vorto "genro" por indikar sexuo 
segun specala senco sociologiala vice biologiala, 
ma ol nun vaste uzesas quaze olua senco esas tote sama kam "sexuo". 
(Robert Carnaghan)
*
Sincere, me kredas jenar nulu, pro mea gramatikala 
licenco, plurfoye explikita, en mea dacho* (en la senco 
da Zmicier Lapcionak: parcelo, ube on agas plu libere 
kam altraloke), che Linguolisto.
(Carlo Nardini)


GRAMATIKO
*
Vu ja savas sat bone la Germana, la gramatiko di la Nederlandana 
ne tante diferas de la Germana, ni havas la sama auxiliara verbi, 
preske la sama konjugo, edc. 
(Hans Stuifbergen)
*
Internacioneso ne es la maxima kriterio en gramatiko 
(ol esas en lexiko); logikozeso e regulozeso povas valorar 
plue. Ma sakrifikar internacioneso po pura ne-logikozeso, 
qua senco havas?
(Carlo Nardini)


GRAMO
*
La nombro dek, e la sistemo decimala qua dividas mezuri aden dekimi, 
centimi e milimi, es un bazo dil sistemo di mezuri metrala - sistemo 
di qua la altra bazo es la metro, litro, gramo edc. 
(Robert Carnaghan)


GRANADA
*
Il entraprezis plura expedicioni aden Hispania, vinkis l’armeo di Alfonso 
VI proxim Badajoz, pose destronizis la diversa sterila Araba princi, 
konquestis Granada e mastresis tota Islamana Hispania.
(James Chandler)


GRANDA
*
La nefacileso di la temo sualatere debesas a la multeso di kozi 
expresenda ed a la divereso di moyeni per qui la europana lingui 
expresas ta kozi; la konkordo pri la verbala sistemo esas multe 
min granda kam en la cetera domeni. 
(Otto Jespersen) (Progreso 34, Dec 1910)


GRANDE
*
L' artisti e la ciencisti esas grande utila a la homi.
(Paolo Lusana)
*
Recente en Rusia multa ikoni dil Deala matro ploris tre abundante. 
Kande ulo tala eventas, ico signifikas ke granda katastrofo esas balda. 
Kan nova mondo-milito o granda kataklismo ? Til nun la ploranta 
ikoni nulatempe eroris ed ito es kelke pavoriganta. 
(Jean-Claude Martignon)
*
Exkavita en la roki dil piktinda insulo Capri, ye l'extremajo di 
la Napoli-ana gulfo, l'Azura Groto esas granda naturala kavajo, 
havanta formo di elipsatra vulto longa de kinadek-e-kin metri 
e larja de quaradek. 
(Tom Lang)
*
Semblas ke dum la tota yaro acidenti e katastrofi grava eventas, 
ke oli divenas normala, tante multe oli eventas. La tifoni en 
Oklahoma e Kansas, USA, la granda pluvegi en Azia ed estal 
Europa, metropolitanala katastrofo en Minsk, edc. E pluse, 
la militi omnube en la mondo. 
(Hans Stuifbergen)


GRANDEGA
*
Kara Robert, Granda danko pro grandega laboro dum multa yari. 
(Michael Talbot-Wilson)


GRANDESO
*
Me kontrolis parto 1 recente, ma skribis la altra parti dum yari, 
komencante kande un intenco esis minimigar la grandeso dil dokumento.
(Robert Carnaghan)
*
La tombi ipsa, centre di ca kaleidoskopatra abundo, es austera plaki 
de Carrara-marmoro sekita ye justa grandeso – kurta por la rejala pueri, 
longa por la genitori. La marmoro, segun la guidero, pagesis kilogramope 
per sukro o spici.
(James Chandler)


GRATITUDOZA
*
Se vu voluntos ankore helpar quale vu nun helpas, me esos tre gratitudoza.
(Robert Carnaghan)


GRATUITE
*
Anke me esperas ke la nova vacino vendesos chipe mem gratuite en povra 
landi, do vere uzebla por la tota homaro, ne nur por ti qui habitas richa landi. 
(Fernando Tejon)


GRATULAR
*
Me gratulas omna kontributanti qui helpas konstruktar ica edifico.  
Espereble ni balde devancos Interlingua, e kad uldie mem rajuntos Esperanto? 
Per l'asidua laboro di nia Wikipediisti lo es posibla! 
(James Chandler)
*
Hura!!! Me esas patro nun. Jus me saveskis, ke mea spozino naskigis filiulo. 
Me foriras gratular el malgre multa laboro. 
(Zmicier Lapcionak)
*
Me gratulas nia samideano Zmicier pro lua cadiala patresko. 
Me deziras ad il e lua familiani multa feliceso. 
(Jean-Claude Martignon)


GRAVA
*
Esas tre grava emfazar ke la nuna linguo Ido ne esas laboruro 
da un individuo, ma rezumo di la esforci di multa yari e di multa homi 
por produktar linguo tam facila, klara e richa kam posible. 
(Otto Jespersen)
*
E la experienco, unesme en la kongresi di Volapükisti, duesme en ti
di Esperantisti, ed anke en plu mikra kunveni di diverslandana Idisti, 
sat montris, ke la desfacilaji timita da teoriisti tote ne esas grava 
en la praktiko.
(Otto Jespersen)     
*
Lasta grava konflikto interna eventis en 1847 inter la katolika 
e la protestanta kantoni.
(Hans Cornioley)
*
Depos plura yari la tendenco koncentrar su en l'urbi augmentas; 
la konsequo es du grava strukturala chanji: multa filii di rurani 
livas lia vilajo, e la kreskant urbi manjas rurala sulo. 
(Hans Cornioley) 
*
Certe il havas grava motivi por agar tale.
(Paolo Lusana)


GRAVE
*
Du regionala treni kolizionis, hiere, en fervoyala staciono ye 
80 kilometri sude de Roma. Ita acidento produktis adminime 
40 vunditi. Inter li esas 15 grave sufranti.
(Jean-Claude Martignon)


GREKA
*
Dop la Greka, Ido esas la maxim bela ed eufonioza linguo dil mondo.
(Jean-Claude Martignon)


GREKIA
*
Pasintayare, kande me vakancis en Kretia, Grekia, me konstatis 
ke ibe esas moneto-peci di omna landi dil Eurolando, nam Kretia 
esas tre turismala regiono di Grekia. 
(Jean-Claude Martignon)


GREKO
*
Ye certena vesperi, an la maro, ye la bazo di la monti, 
nokteskas sur la perfekta kurvo di mikra bayo, ed 
angoroza ampleso levas del aqui silencoza. Ni konstatas 
en tala loki ke, se la Greki experiencis desespero, 
esis sempre per beleso e lua qualeso opresiva. 
(James Chandler)    


GRIPO
*
Varmegeso o koldegeso intensa normale augmentas la rezistemeso 
di la tisuo kontre virusi, do la vulgara kataro o gripo povas emergar.
(Hans Stuifbergen) 


GRONDADO
*
Alta frequenci (siflado di uceli) mem esas plu forte trublata kam 
basa frequenci (la grondado di elefanti e leoni).
(Ronald Bijtenhoorn)


GRONDAR
*
Urso grondas, ma mustas dansar.
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)


GROSA
*
La maxim stulta rurano havas la maxim grosa terpomi.
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)
*
Lua trezoro esante exhaustita per lua militi e lua grandega 
luxo, neprevidita eventi necesigis subite grosa sumo de 
pekunio. 
(H. Senigallia) 


GROSIERESO
*
Olim, dum konversado kun anciena kompano di me, 
ilqua reputesis pro sua evidenta grosiereso, semblis 
a me deskovreskar, ke dop ilua aparant absurdaji, 
celesas ya ul-grada veraji, quin on devas agnoskar.
(Partaka)


GROTO
*
Dum juebla vakanco en Italia plura yari ante nun, mea spozino 
e me havis experienco quaze magiala. Esis kande ni facis 
exkurso al Insulo di Capri. Ni decidis vizitar l'Azura Groto, 
pri quo ni audabis multo. 
(Tom Lang) 


GRUPO
*
En la vorto Europo la grupo eu esas diftongo, dum ke en 
la la vorto neuzebla ol sonas quale du aparta vokali. 
(Gonçalo Neves)
*
Anke me preferus, ke Bush ne rielektesos, ma la skopo dil 
Ido-movemento ne esas agar por o kontre irga politikala 
grupo od irga politikisto. Esas permisata ad omna Idisto 
agar politikale per Ido, ma nia movemento restez neutra. 
(Alfred Neussner)
*
Me nur esperas, ke ultempe ula grupo en ula lando kurajas 
protestar e sediciar kontre ica nova rejimacho. Sediciez!
(James Chandler)



GUBERNIESTRO
*
Malgre atesto favore a lu, qua furnisesis lasta-minute, hiere, la 
kondamnito Usana ye morto-puniso, Stanley "Tookie" Williams 
ne obtenis la indulgo dal guberniestro di Kalifornia, Arnold 
Schwarzenegger. Il esas mortigota cadie per mortiganta 
injektaji proxim la urbo San Francisko.
(Jean-Claude Martignon)


GUIDERO
*
La tombi ipsa, centre di ca kaleidoskopatra abundo, es austera plaki 
de Carrara-marmoro sekita ye justa grandeso – kurta por la rejala pueri, 
longa por la genitori. La marmoro, segun la guidero, pagesis kilogramope 
per sukro o spici.
(James Chandler)


GULFO
*
Exkavita en la roki dil piktinda insulo Capri, ye l'extremajo di 
la Napoli-ana gulfo, l'Azura Groto esas granda naturala kavajo, 
havanta formo di elipsatra vulto longa de kinadek-e-kin metri 
e larja de quaradek. 
(Tom Lang)


GUSTO
*
Ma tala interdikto esus tote kontre la spirito di nia entraprezo, 
fondita sur la principo di libera diskuto; nur on mustas sempre 
demandar ke on motivizez sa [sua] propozi per altro kam personala 
gusto o prefero.
(Otto Jespersen) (Progreso 34, Dec 1910)


GUVERNAMENTO
*
La konduto di ca guvernamento pri l'Euro es vera skandalo, 
tote neyusta, nebritana, e kontredemokratial. 
(James Chandler)
  

GUVERNAR
*
Pos la regno di Karl la Granda (France Charlemagne) 
Toulouse divenis guvernata da komti, qui plu e plu 
sendependeskis de la rejo. 
(Robert Pontnau)


GUVERNERIO
*
Se Bilderberg es vere ulsorta obskura globala guvernerio, ni forsan 
future mustos cesigar la partio. 
(James Chandler)


HABILESO
*
La debati direktesis kun supera habileso da sro Ostwald, 
qua esis kapabla preventar tro violentoza manifesti di la pasioni, 
e qua per sua specala sintezo-filozofiala talento havis remarkinda 
kapableso sizar la principi e granda chefa vidpunti ed impedar 
la debati perdar su en detaleti. 
(Otto Jespersen)


HABITANTO
*
Ye la sequanta dio, la habitanti di la strado mustas kombatar la fairo 
qua destruktas lua domo. Onu timas extenso dil incendio a la tota quartero. 
(Jean-Claude Martignon)
*
Mem plu stranje, la fondinti di ca Afrikana urbo esis, e la majoritato 
del habitanti ankore es, blanka raso – le enigmala Berber.
(James Chandler)


HABITAR
*
Anke me esperas ke la nova vacino vendesos chipe mem gratuite 
en povra landi, do vere uzebla por la tota homaro, ne nur por ti 
qui habitas richa landi. 
(Fernando Tejon)
*
Ica du klara No-voti anke demonstras la enorma lakuno 
inter la ordinara Europani e la politikisti, financisti e burokati. 
Esas quaze nia dukteri habitas sur altra planeto: 
Elito-Planeto, tote separita del sucii ed opinioni dil ordinara homi. 
(James Chandler)


HAKERO
*
Hodie, ye ica matino ye la 11:26 (Wikipediala tempo), *hakero chanjis 
nia frontispico ed insertis multa ligili a komercala pagini. Singlamatine 
me kontrolas la stando di Wikipedio, e hazarde (e fortunoze) hodie 
me eniris aden la sistemo ye la 11:40 e povis riestablisar nia antea frontispico.
Me esperas ke ica ago esos suficanta por haltigar la hakeri. 
Se la frontispico devus chanjesar, voluntez komunikar lo a me por 
desprotektar la pagino la bezonata tempo. 
(Antonio Padilla)


HALO
*
Un ek la libera bordi duktas a streta halo quo duktas ad altra galerio, 
identa kun l’unesma ed omna ceteri. Sinistre e dextre del halo esas
du tre mikra kabineti. En l’unesma, on povas dormar stacante; 
en l’altra, satisfacar sua fekal necesaji. Anke tra hike pasas 
spiral eskalero, quo decensas tilabisme ed acensas adsupre 
til forega disti. En la halo esas spegulo quo fidele kopias omna aspekti. 
(James Chandler)


HALTAR
*
Arivinte ye la pedo di la monteto, ni haltis.
(Paolo Lusana)
*
En la triesma dio la rejo dicis: "Haltez! Ne chasez pluse!" 
[= a la 40 cervi ja chasita ne adicionez plusa cervi] 
La homi chasis 20 cervi en la unesma dio. En la duesma dio
 la homi chasis plue [= li chasis plu multe, li augmentis
 la quanto ja chasita en la dio antea, ma on ne precize 
indikas la nombro]. En la triesma dio la rejo dicis: 
"Haltez! Ne chasez plue!" [= ne augmentez la quanto ja chasita]. 
(Gonçalo Neves) 


HALTIGAR
*
Matinala pluvo ne haltigas la pilgrimanto. 
(Jean-Claude Martignon)


HAMAKO
*
Fortunoze me nur laboris mi-jorno, hodie. Do me frue iris a mea domo, 
kushis me adsur la sofao, ca vespero me movos mea laxa korpo a la hamako, 
esperante trovar en la gardeno kelke koldetesko. 
(Hans Stuifbergen) 


HANGARO
*
«Barno» esas specal sorto di «hangaro» di qua existas plura milioni 
en Usa. La traduk-vorto «hangaro» ne povas bone expresar la 
specal ideo (depos la milito, ni uzas en Usa la Franca vorto «hangar» 
ma nur pri shirmili por aeroplani, aeronavi).
(Luther H. Dyer) 


HANULO
*
Al felico mem hanulo donas ovi. 
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)
*
Olim, kande on kastris la hanuli, igante li kaponi, on enplantacis 
lia sporni en lia kresti, ube oli kreskis kom rudimenta korni, 
per qui la kaponi nemediate rikonocesis.
(Carlo Nardini)


HARDA DISKO
*
Mea harda disko preske es plena, e vice komprar nova komputoro
kun vakua harda disko, me deziras grabar kelka *datumi ye romdiski. 
(Hans Stuifbergen)  


HARMONIOZA
*
Onu darfas komprenar la mondo, "mem la maxim misterioza", 
pro ke trovesas ibe harmonioza reguli en'plantacita dal Deo. 
(Albert Einstein) (Bebson Y. Hochfeld)
*
La Franca projetisti semble charmesis dal urbo; li uzis la sama 
reda konstrukto-materii, rektangulala desegni, pura kubi, Maurana* 
arki, dina kolini e capriccio turmeti por sua publika edifici kam 
on trovas en anciena moskeo en la medina, o kasbah sur l’inklinesi 
dil Atlaso; mem le villa en la preurbi es dil sama harmonioza desegno.
(James Chandler) 


HARMONIOZE
*
La ekovilaji esas moderna probo facita da homi 
qui volas vivar harmonioze inter su e kun la naturo. 
(Jean-Claude Martignon) 


HAVANA
*
Ye 5 marto 1960 explozas en la portuo di Havana, navo de 
municiono. Deki de homi mortas. On konjektas, ke la usana 
Servado Sekreta aranjis la explozo. 
(Ronald Bijtenhoorn)


HAVAR
*
"Pri fiktiva radiki. ...ni havas derivaji, quale: egoismo, egoisto; 
optimismo, optimisto, e.c., sen havar la radiki korespondanta, 
quin li semblas implikar...
(L. Couturat, Progreso III, Aprilo 1910) 
*
Omna sezono havas sua bono.
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)
*
Anke pos la riestabliso dil komuna laboro internaciona Progreso 
ne riviveskis. Nun tandem, pos plu kam 16 yari, ni itere havas nia 
Progreso!
(Siegfried Auerbach) (Progreso tomo VIII nro. 81, januaro 1931)
*
Tempo havas valoro quale la oro. 
(Jean-Claude Martignon)


HAZARDALA
*
Me konstatas ke me sendas a vu un poemo 
(sive tradukita, sive originala) singla-semane. 
To estas tote hazardal, ma me esforcos mantenar ica kustumo. 
(Gonçalo Neves)


HEBREA (adj.)
*
Kande Moyshe adportis sua petra tabeleto de la monto Sinai 
a sua populo, apud la dekalogo onu vidis stranja desegnuri od 
alfabetal literi ma ne en l'alfabeto Hebrea. 
(Bebson Y. Hochfeld)


HEBREA (linguo)
*
Sro Golda Meir esis Yudino de Blanka Rusia ad Israel. Lu parolis 
la Yida. Ne nur en la Hebrea ma anke en la Yida, onu lektas de'
dextre-ad'sinistre.
(Bebson Y. Hochfeld)


HELIKOPTERO
*
En la revuo TIME me trovis ca kuriosa* expresuro: "(helikoptero) 
Apache armed to the teeth"... Semblante, l'expresuro "armizita til 
la denti", irge quante stranja relate helikopteri, esas komplete 
internaciona.
(Carlo Nardini)


HELPAR
*
Helpas krako kontre atako.
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)
*
Se vu voluntos ankore helpar quale vu nun helpas, me esos tre 
gratitudoza.
(Robert Carnaghan)
*
Me gratulas omna kontributanti qui helpas konstruktar ica edifico.  
Espereble ni balde devancos Interlingua, e kad uldie mem rajuntos 
Esperanto? Per l'asidua laboro di nia Wikipediisti lo es posibla! 
(James Chandler) 


HELPLINGUO
*
Se l'Europana Uniono decidus havar komuna helplinguo neutra, 
esus evidente politikala decido sen relato kun la kunlaborado 
o nekunlaborado inter la Idisti e la Esperantisti. 
(Loïc Landais)


HELPO
*
Olim, linguisto esis dronesanta en lageto di Idia. Preteriris homo
e questionis ad il: "Ho, ka vu bezonas helpo? 
Quon me povas facar por vu?" 
(Eduardo A. Rodi)
*
Ne spensez multa od irga tempo nun pri la Rusa, nam me esperas 
trovar altra helpo tarelate. 
(Robert Carnaghan) 


HELPOLINGUO
*
En junio 1907 la Delegitaro por adopto di internaciona helpolinguo 
segun sua statuti elektis la komitato, qua devis decidar, 
qua linguo artificala esas la maxim konvenanta por introduktesar 
en internaciona komuniki. 
(Otto Jespersen)


HELPOSERVO
*
Omna suisa homulo legale obligesas servar en l'armeo kom soldato, 
suboficiro od oficiro, en la helposervo o (kom sanesale neapta) 
pagante specal imposto; l'obligo duras del 20. til la 60. vivoyaro. 
(Hans Cornioley)


HEME
*
Lavez heme sordida linjaro.
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)


HEMO
*
Ita vespero, Marc Pariset ne esis kapabla retroirar ad hemo 
ante la nokto ed il havis la sentimento "misduktesar" en ita 
imensa foresto. Cirkume il trovesis nur granda arbori di qui 
l'ombri augmentis la malaugura aspekto di ta loko. 
(Jean-Claude Martignon)
*
Me havas du hundini. Me lojas en urbo, do ne esas multa 
loko por kapri od altra animali simila. Me tre dezirus rezidar 
en loko quala vua hemo.
(Eduardo A. Rodi)


HEMURBO
*
Reguloze ni renkontris e lernis komune Ido. Tamen dum la 
tota yaro 1946 me esis fore de mea hemurbo e mea amiki 
intertempe perdis la intereso pri Ido.
(Günter Anton)


HEPATO
*
Hiere, tre regretinde, pos ludar al futbalo Compostela e Deportivo 
de la Coruña komencis kombatego inter kelka personi e ulu, qua 
volis separar li, recevis tre forta bato en sua hepato. 
Pro ca bato il mortis.
(Adrian Pastrana)


HERDO
*
ka la westala Europa povas esar unika kulturala e politikala herdo, 
quale insulo meze dil oceano ? Existas teorio qua dicas ke la fonduro 
dil Uniono Europana reprezentas nekonciante la ri-kreajo dil imperio 
di Karlo la Granda. 
(Christophe Gaubert)


HEREDAJO
*
Me komparas la mentaleso ed oportuneso libidala di katolikismo 
a ta di la heredajo Puritana. Kulturi di Protestanta mentaleso ne 
plene partoprenas onua peki, pro ke li konstante interpretas, 
punisas e quik limitizas omna ago. 
(Hans Stuifbergen)


HEREDAR
Onu ne heredas la lernado. 
(Bebson Y. Hochfeld)
* 
Dum du yarcenti la danjeroza verko obliviesas. Til la tempo, 
kande, en Praha, urbo de sorcisti e de nekromanciisti eminente, 
du fratuli heredas la magiolibro. 
(Jean-Claude Martignon)


HERTZO
*
La homala aud-kapableso povas perceptar frequenci de 20 hertzo; 
elefanti ofte produktas bas-toni de 15 hertzo, pro to la plu multa.
(Ronald Bijtenhoorn)


HEXAGONO
*
L’universo (quon altri nomizas la Biblioteko) es kompozita 
ek nedefinita e forsan infinita nombro de hexagonal galerii, 
kun enorma aero-shakti inter li, cirkondata da tre basa fenceti. 
De irga hexagono on povas vidar, senfine, la supra ed infra etaji. 
(James Chandler)
*
La Biblioteko es sfero di qua l’exakta centro es irga ek sua hexagoni 
e di qua la periferio es neacesebla. 
(James Chandler)


HEZITO
*
En la manui di nehabila skripteri o en la boko di nesorgema parolanto, 
l’obliganta akuzativo di Esperanto es ne nur kauzo di multa erori 
e heziti, ma anke origino di leda frazi inkombrita dal akumuleso di le n. 
(Gonçalo Neves)


HIDROGENO
*
Ni povus extraktar hidrogeno ek maraquo che fora insulo-loko 
e movar ol per l'existanta teknologio por ocean-transporto di 
liquida gaso de produkteyi a merkato. 
(James Chandler)


HIERE
*
Quon vu facis hiere? Me repozis.
(Paolo Lusana)
*
El esis malada hiere, pro ke el tro manjabis prehiere.
(Paolo Lusana)
*
Se on es foxo en Britania, hiere esis bona dio.  Nam la parlamento 
fine legifis kontre la tradicionala "sporto" di fox-chasado per hundi. 
De 16ma februaro, ca praktiko esos interdiktita. 
(James Chandler)


HIEROGLIFO
*
Ica Rozeta-Petro qua, nun, trovesas che la British Museum en 
London esas petro sur qua epigrafi en tri lingui grabesas, nome 
en hieroglifi dil anciena Egiptiana linguo, en la demotika linguo 
(Egiptiana linguo parolata lor la tempo di Alexandro la Granda) 
ed en la klasika Greka linguo. Pro lua savo di la Orientala lingui 
e di la Greka, la genioza linguisto J.F. Champollion danke la 
epigrafi di la Rozeta-Petro, komencis dechifrar la Egiptiana hieroglifi. 
(Jean-Claude Martignon) 


HIKE
*
Ma dicez me, hike, che la cielo me nur kantas e ridas. 
E co suficas por esar felica. 
(Christophe Gaubert) 
*
Linguistike Ido arivis ube Esperanto ne povis arivar, 
pro historiala cirkonstanci qui ne es dissekinda hike. 
(Gonçalo Neves)
*
L'Unionita Stati di Nord-Amerika debas lia rapida e 
granda prospero a plura favoroza cirkonstanci, qui hike 
ne enumeresez. Ma lo maxim favoroza inter omni esis 
l'uneso dil linguo, per qua l'Amerikano havas ne nur 
un lando, ma un tota kontinento kom patrio.
(Wilhelm Ostwald)


HIKEA
*
Ka ula kozo es chera o chipa - ton me volas saveskar. 
Ma me anke havas desfacilajo konocar la singla 
cent-peceti dum unesma vido. La chefa problemo es 
la generala plu-cheresko di la vivo hikea.
(Eberhard Scholz)


HIPOKRITESO
*
Ita satanismo esas prefere aspekto di liber-pensado qua atakas 
omna aspekti dil hipokriteso. 
(Jean-Claude Martignon)


HIPOTEZO
*
La kadavro di sekureso-agento qua ocidesis per kuglo 
deskovresis, hiere, che la sideyo dil Unionita Nacioni 
en New York. Segun la policani, la hipotezo di suocido 
esas maxim probabla. 
(Jean-Claude Martignon)


HISPANA
*
Nia linguo esas quaze ciencal Franca idiomo kun streta alianco 
a la Italiana e la Hispana.
(Luther H. Dyer)
*
Barcelona esas bela chef-urbo di la Hispana regiono "Katalunia", 
do la Barcelona-trupo esas Kataluniana trupo. 
(Fernando Tejon)
*
En Hispania esas plura lingui oficala, exemple en la regiono 
Galisia la lingui oficala, do uzebla senrestrikte, esas la Kastila 
e la Galisa lingui. Evidente le du esas Hispana lingui. Ma nur 
la Kastila linguo esas la oficala linguo di omna regioni Hispana 
segun la lego, do la Kastila esas la linguo di omna regioni 
Hispana, to esas, LA Hispana linguo. 
(Fernando Tejon)  


HISPANIA
*
Madrid esas la chef-urbo di Hispania e samatempe di 
la regiono "Madrid", do la trupo di la urbo (e regiono) 
Madrid esas Madridana trupo. 
(Fernando Tejon)
*
Esas du regioni di qui la nomo esas Kastilia, la unesma esas 
Kastilia-Leon (Castilla-León) en la norda duimo di Hispania; 
la duesma esas Kastilia-La Mancha 
(Castilla-La Mancha) en la suda duimo di Hispania. 
(Fernando Tejon)


HISTORIALA
*
La tendenco historiala esas abolisar la antiqua subjuntivo, qua havis 
plura e ne tro determinita funcioni; la angla e dana preske neplus 
uzas subjuntivo. 
(Otto Jespersen)
*
Linguistike Ido arivis ube Esperanto ne povis arivar, pro historiala 
cirkonstanci qui ne es dissekinda hike. 
(Gonçalo Neves)
*
La populo di Suisia konsistas segun la historial eventi ek leponta, 
ligura, kelta, reta, romana, germana (alemana e burgunda) elementi, 
qui vivas en quar linguala regioni: germana, franca, italiana, romancha. 
(Hans Cornioley) 
*
Dum la sequanta du o tri monati, dek-e-ok historiala pekunii
desaparos por sempre de la kontinento... exemple la Franc 
existas depos 1360 e havas historial konekti: ol simbolizas 
libereso di Francia de Anglia, la nomo devenas de 'franc des 
Anglais': libera del angli.
(James Chandler)
*
Ankore nun, Napoleon havas multa admiranti, ma anke multa kritikanti 
ed odianti. Tale il restas vivanta ma kontroversita historiala persono. 
(Jean-Claude Martignon)


HISTORIISTO
*
"Itala" povus forsan utilesar en Ido, kom vorto indikanta ul olima 
populo dil Italiana peninsulo. Kom sinonimo di "Italiana" ol riskas 
esar mis-komprenata, e pluse privacar la historiisti de utila vorto.
(Carlo Nardini)


HISTORIO
*
Historio esas cienco qua studias kronologie la pasinta eventi 
di la homaro e kulturo. La studio qua havas lua objekto 
en tempo ante skribo-poveso nomizesas prehistorio.
La studio repozas ofte skribita fonti. Ofte on uzas anke
 interviuvi, arkeologikala trovi, fotografuri, arto-verki, e.c.
En historio-studio povas esar diversa vido-punti, 
por exemplo historio sociala, kulturala, ekonomikala, 
politikala, militala. 
(Wikipedia)
*
Graham Greene studiis Moderna Historio ye la Universitato 
di Oxford, e pose divenis un de la sub-redaktisti di la jurnalo 
The Times, di London. 
(David Weston)
*
Ca instanto me lektas interesanta libro pri Kiev. Ol es skribita 
dal unesma Nederlandana ambasadero en Ukraina, e naracas 
tre interesanta historii. 
(Hans Stuifbergen)


HO
*
"Ho, qual puero!" balde pose klamis ulu duesma. "Kad decas a tu, 
indolenta bubo, kavalkar ipsa e lasar pedirar tua desfelic olda patro? 
Tacante la oldo igis decensar la puero e sideskis ipsa sur l'asno. 
"Ho, regardez do la old indolenta furtisto!" klamis ye kelka pazi 
pose ulu triesma." Il delektesas sur l'asno, e la mikra, febla puero 
devas tranar su apud ilu! Lu preske ne plus povas irar!" - 
"Anke to esas remediebla," la oldo pensis, e lu prenis la filio 
dop su sur l'animalo. 
(A.G. Meissner. trad. K. A. Janotta) 


HODIE
*
Hodie, matine, on ocidis Theo van Gogh, filmifisto Nederlandana. 
Theo van Gogh esis persono extreme provokema, uzis sua yuri 
libere parolar, pri religio, pri politiko, pri omna to quon il opinionis 
esar interesanta por parolar. 
(Hans Stuifbergen)
*
E hodie, hodie viro, vestizita en nigra islamana robo, kun barbo, pafis 
sis kugli en la korpo di Theo van Gogh, defensero di la yuro libere parolar. 
(Hans Stuifbergen)


HOLALA
*
Holala, to es granda surprizo! Me ipsa obliviis ke ulafoye me skribis 
ta texto (fakte, tradukis). 
(Hans Stuifbergen) 


HOLOGRAMO
*
Ula ciencisti nun konkluzas de to, ke l'universo es enorma hologramo, 
ke lua vera strukturo es celita, e ke ni vidas nur projekturo. 
(James Chandler)


HOMALA
*
Me opinionas ke to quo existas superiras kun granda disto 
la intelekto-kapableso dil homala mento. 
(Jean-Claude Martignon)
*
Pri la propra nomi (landala, urbala e fluviala, quale homala), 
me opinionas ke li esas, quale mencionas la KGD, "vorti 
stranjera", qui ne bezonas adaptesar al regulo di pronunco 
Idala segun qua, vorto ne unsilaba, qua ne esas infinitivo 
verbala, esas paroxitona.
(Eduardo A. Rodi) 


HOMARO
*
La vera sociala sajeso esas lumizar la homaro segun la voco 
dil ciencala koncienco. 
(Rich. Lorenz)
*
Daisuke Inoue, qua inventis la "karaoke", olqua kontributis a docar 
al homaro toleremeso vers l'altri.
(Eduardo A. Rodi)
*
Anke me esperas ke la nova vacino vendesos chipe mem gratuite 
en povra landi, do vere uzebla por la tota homaro, ne nur por ti 
qui habitas richa landi. 
(Fernando Tejon)
*
Rezume, ni mustas krear nova kulturo! La alternativo es 
obediar la nun populara kulturo e durar nia tro-konsumema 
vivo-stilo, e sufror balda morto di nia civilizo, probabla morto 
di nia biosfero e certa extingo di la homaro.
(Peter Totten)


HOMEOSEXUALA
*
Brando violenta e sudorifanta en Tramo nomizita Deziro, Brando 
romantikoza en Sayonara, Brando judiciisto en La Turbo Homala, 
Brando homeosexuala en Reflekti dil okulo orea o Brando basigante 
la pantalono e montranta sua kulo en L' Ultima Tango en Paris… 
(Octavi Egea)  


HOMINALA
*
Hominala ploro sen ula valoro.
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)


HOMINO
*
La homo esas homulo ed homino. 
(Paolo Lusana)


HOMO
*
Al hundo bastono, al homo leciono.
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)
*
La homo esas homulo ed homino. 
(Paolo Lusana)
*
L' artisti e la ciencisti esas grande utila a la homi.
(Paolo Lusana)
*
E quale me komprenos kande la personi parolos se me ne 
konocas la stranja linguo quon parolas la homi? 
(Christophe Gaubert)
*
Nulatempe, no, nulatempe on vidis tanta homi en nia vilajo.
(Paolo Lusana)


HOMONIMO
*
To quo funcionas tre bone ed es alte prizata en nacionala lingui 
da olua parolanti, povas esar obstaklo nevinkebla por stranjeri. 
Exemple, la chiniana toni e homonimi distingita nur per tono. 
(James Chandler)


HOMULO
*
La homo esas homulo ed homino. 
(Paolo Lusana)
*
Omna suisa homulo legale obligesas servar en l'armeo kom soldato, 
suboficiro od oficiro, en la helposervo o (kom sanesale neapta) 
pagante specal imposto; l'obligo duras del 20. til la 60. vivoyaro. 
(Hans Cornioley)


HONESTA
*
Honesta homo laste a su ipsa pensas.
(Jean-Claude Martignon)


HONORO
*
Duktas laboro ad honoro ed oro.
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)
*
Oro perdita : nulo perdita. Honoro perdita : omno perdita. 
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)
*
Me havas la honoro promulgar hike la quar unesma decidi 
dil Akademio, qui naskis ek ta spirito dil konciliema 
progresemeso. 
(Stefano Bakonyi, Sopron, 1930)
*
Buddho mortis en Kusinara, ne tre fora de sua naskoloko, 
ed esis kremacata kun rejala honori, me ja mencionis, 
ke lua cindro dividesis en ok parti, e ke on erektis granda 
monumenti en formi di kupoli sur li. 
(Jean-Claude Martignon)


HONOR-PREZIDANTO
*
Kom honor-prezidanto elektesis la astronomo Förster de Berlin, 
qua tamen povis partoprenar nur poka kunsidi. 
(Otto Jespersen)


HORIZONTO
* 
Ido esas trezoro lingual qua esas en celita buxo. Nur mankas 
apti por trovar klefo, apertar la buxo e montrar la valoroza 
trezoro irgaloke. Desfortunoze multi, vice intencar desklozar 
la trezoro-buxo, sidesas sur la buxo e regardas detaloze la 
horizonto por trovar ibe trezoro lingual. 
(Fernando Tejon)


HORLOJO
*
Gauri Nanda, qua inventis horlojo vekigila, qua "celesas" dum 
la nokto. Tale, kande olu sonas, onu devas vekar e serchar ol 
quik, sequante la sono, ante ke olu cesez sonar, e divenez plu 
desfacila trovar ol.
(Eduardo A. Rodi)


HORO
*
Gasto en neapta horo stono esas sur pektoro.
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)
*
La horo di la morto esas nekonocata da omna vivanti e tamen 
ol venas a li pokope.
(Paolo Lusana)
*
Me laboras dekesis hori diale por ganar vivo-pekunio. 
(James Chandler) 
*
L'organi dil konkurencanti lansis ja plurfoye la nekrologo di 
Ido. Or, en la dek-e-duesma horo, samlandani di Couturat 
elevis, super la partisi interkombatanta, la standardo dil 
Maestro, la kontinueso di nia unesma ULI e di lua nobla e 
sublima tradicioni.
(Stefano Bakonyi, Sopron, 1930)


HORORIGANTA
*
[...] il venabis per la posto (la posto esis origine e propre 
institucuro di kambieyi, ube on povis kambiar kavali segun 
etapi, por voyajar plu rapide), e tre astonata questionis, 
quon signifikas ta hororiganta spektajo. 
(A. Vilfroy)


HORORO
*
Kontre general opiniono, me audacas supozar ke la konsequaji 
dil spolii dal Purigeri es exajerita dal hororo produktita da ca 
fanatiki. 
(James Chandler)


HOSTILA
*
Lua ministri ne es plu bona, se me povas judikar per l'atitudo di 
sro George Robertson, qua jovdie vespere ye nacional televiziono 
refuzis respondar direte mem un question de la hostila audienco 
pri ca temo. 
(James Chandler)    


HUMANESO
*
Nia neutra linguo servez a la humaneso, a la egalyureso ed a la paco. 
(Günter Anton)


HUMANISMO
*
Basel divenis la centro dil suisa Humanismo.
(Hans Cornioley)
*
E kom Kristano me permesas men ipsa jokar, mokar, esar grosiera, 
mem embarasanta, ne tamen devor fanatiko sen humuro e humanismo, 
la sola skopo di qua es vinkar, vinkar, vinkar e represar omna rezistado. 
(Eric Dickens)


HUMIDIGAR
*
Existas du manieri humidigar planti od altra objekti:
a) Per gutopa varso di aquo o di altra liquido.
b) Per plu o min kontinua varso di aquo o di altra liquido.
(Gonçalo Neves)


HUMILA
*
Me konkordas kun sioro Neussner, en mea humila opiniono ni devus 
uzar ca ed altra Idala forumi por atingar la chefa skopo, ke Ido 
esez vere la linguo internaciona. 
(Adrian Pastrana)


HUMURO
*
E kom Kristano me permesas men ipsa jokar, mokar, esar grosiera, 
mem embarasanta, ne tamen devor fanatiko sen humuro e humanismo, 
la sola skopo di qua es vinkar, vinkar, vinkar e represar omna rezistado. 
(Eric Dickens)


HUNDINO
*
Me havas du hundini. Me lojas en urbo, do ne esas multa loko 
por kapri od altra animali simila. Me tre dezirus rezidar en loko 
quala vua hemo.
(Eduardo A. Rodi)


HUNDO
*
Saja hundo pos la vundo
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)
*
Al hundo bastono, al homo leciono.
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)
*
Se on es foxo en Britania, hiere esis bona dio.  Nam la parlamento 
fine legifis kontre la tradicionala "sporto" di fox-chasado per hundi. 
De 16ma februaro, ca praktiko esos interdiktita. 
(James Chandler)
*
Laste, vi observez la planeti, ma anke vi observez la sulo, por ne 
pozar pedo adsur feko di hundo...
(Fernando Tejon)


HUNGARIA
*
En "Ido-English Dictionary" da Dyer, en Lexiko Ido-Madyara da Bakonyi, 
e.c. on trovas "Hungaria" e "Hungariano". Simile "Kastilia" e "Kastiliano", 
"Katalunia" e "Kataluniano".
Voluntez vidar "Kompleta Gramatiko Detaloza" ye pagino 26. Nur en poka 
kazi on darfas (ma ne mustas) uzar kurta formi. Louis de Beaufront citas 
yena vorti: Anglo/Angla, Franco/Franca, Germano/Germana, Ruso/Rusa, 
Suedo/Sueda, Dano/Dana, Polono/Polona, Greko/Greka, Arabo/Araba, 
Hispano/Hispana, Skoto/Skota, Lapono/Lapona, Suiso/Suisa. Anglo signifikas 
Angliano (vorto quan on darfas uzar se on volas), e.c.
En poka altra kazi, existas vorti qui semblas esar kurta formi ma qui havas 
senci diferanta. Exemple, "Britano" tote ne esas sama kam "Britaniano".
On ne darfas skribar Bosno (vice Bosniano), Frigo (vice Frigiano), Gruzo 
(vice Gruziano), Indo (vice Indiano), Mexiko (vice Mexikiano), Rumano 
(vice Rumaniano), e.c.
Ni ne havas tote bona o tote klara sistemo. Ne esas praktike posibla obtenar 
logikala sistemo por nomi di landi e landani.  Tamen, nia sistemo bezonas 
plusa laboro e pensado.
Dume, me rekomendas uzar la vorti en nia lexiki. 
(Robert Canaghan)


HURA
*
Hura!!! Me esas patro nun. Jus me saveskis, ke mea spozino naskigis 
filiulo. Me foriras gratular el malgre multa laboro. 
(Zmicier Lapcionak)


IBE
*
Ube profito, ibe anke merito
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)
*
La Franci e la cetera blanki duras livar Ivora Rivo pro la malega 
politikala situeso ibe. 
(Jean-Claude Martignon)
*
Por me mea dormo-chambro e la koqueyo anke esas neceseyi. 
Ma to ne signifikas ke me fekifas ibe!
(Steve Walesch)


ICA
*
Ica brosilo ne brosas tam bone kam ita .
(Paolo Lusana)
*
Me ya celebras, ke vu tre prizas la Kataluna e l'Okcitana..., 
e, quale vu, anke me regretas la skarsa developo d'ica lasta 
che Wikipedia: kelke plu kam 500 artikli, se me bone memoras. 
(Partaka)


ICA-KLOKE
*
Quon vi volas ica-kloke? Esas noktomezo. Ka vi es ebria? 
(James Chandler)


ICO
*
La nuna prezidanto di India esas "netusheblo".  Olim ico esabus 
neposibla e mem nepensebla. 
(Jean-Claude Martignon)


IDEALISTO
*
L’idealisti argumentas ke la hexagonal chambri es necesa formo 
di absoluta spaco o, adminime, di nia intuico di spaco. 
Li rezonas ke triangulal o pentagonal chambro es nekonceptebla. 
(James Chandler)  


IDENTE
*
Ultre la Premii Nobel, omnayare en oktobro donesas en Usa 
anke la "Premii Ig Nobel". L'expresuro venas de l'Angla 
"ignoble", (senvalora) qua audesas idente. Ta premii grantesas 
a homi kuya* deskovraji "on ne povus od on devus ne iterar". 
(Eduardo A. Rodi)


IDENTESO
*
Quale la Kelta habitanti di Britania sucesis prezervar sua etnala 
identeso en la regioni montoza e desfacile acesebla, dum ke en 
la fertila planaji ol dilutesis da sucedant invaderi, tale le Berber 
prezervis sua tribuala strukturo e vivmanieri en sua propra inkluzaji 
di sablo e nivo.  
(James Chandler)


IDEO 
*
«Barno» esas specal sorto di «hangaro» di qua existas plura milioni 
en Usa. La traduk-vorto «hangaro» ne povas bone expresar la 
specal ideo (depos la milito, ni uzas en Usa la Franca vorto «hangar» 
ma nur pri shirmili por aeroplani, aeronavi).
(Luther H. Dyer) 


IDEOLOGIO
*
Do, ecepte politiko e politikala ideologio (ed anke niakaze linguala 
reformi) omna altra temi esas bonvenanta. Vivez sporto (futbalo, rugbio, 
teniso edc.) ! 
(Jean-Claude Martignon)


IDIOMO
*
Nia linguo esas quaze ciencal Franca idiomo kun streta alianco 
a la Italiana e la Hispana.
(Luther H. Dyer)


IDIOTISMA
*
Anke la Franca defini esas generale plu preciza e min idiotisma 
kam, ex. la Angla, ma ca defini e la granda nombro di Franca 
sinonimi ne trovata en la ne-Romana lingui ofte embarasas, Angli, 
Germani, e c.
(Luther H. Dyer) 


IDISTARO
*
Or la decido adoptanta Esperanto « kun la rezervo di ula modifiki », 
esis unanima. Se, pose, skismo eventis, la responso ne esas imputeble 
a l'Idistaro, ma ad ilti qui obliviis promisi, voti o signaturo. 
(Louis de Beaufront)
*
E l'Idistaro komprenis la mesajo dil Maestro... - ol raliis su cirkum 
la Franca samideani e cadie ni havas itere nia anciena ULI, lua 
Komitato ed Akademio, naskinta ek la volo dil Idistaro, qua votis 
e vovis per to: vivar e rikonquestar lua honorplaso kom protagonisto 
e pioniro di maxim bona L.I. L'Idistaro komprenis lua Devo e Vokeso 
e kun ferma volo, kun ne-flexebla impetuo rikomencas durigar la verko 
dil Maestro.
(Stefano Bakonyi, Sopron, 1930)


IDISTO
*
E la experienco, unesme en la kongresi di Volapükisti, duesme en ti
di Esperantisti, ed anke en plu mikra kunveni di diverslandana Idisti, 
sat montris, ke la desfacilaji timita da teoriisti tote ne esas grava 
en la praktiko.
(Otto Jespersen)     


IDO
*
Ido, od Idolinguo, esas linguo artificale konstruktita, qua naskis en 1907. 
Olu bazesas ye altra linguo artificala, nomizita Esperanto, di qua Ido 
esas la filio o decendanto. Fakte, ton signifikas "Ido" en Ido: decendanto.
(Eduardo A. Rodi)
*
Me komprenas ica punto; ma oportas dicar ke Ido es europalinguo, 
e sempre esis tale. Krear plu mondal bazo por la linguo necesigus 
enorma chanji, tale ke la rezultanta linguo probable ne esus Ido.
(James Chandler)


IGAR
*
Okaziono igas furtisti. 
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)
*
Lu flugas de floro a floro, ed igas a multi doloro.
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)
*
Se tu igos tu mutono, manjos tun la volfi. 
(Jean-Claude Martignon)
*
Tale, me montras intereso pri lua kontenajo, me ne igas 
il deskoncentresar pri olu, e samatempe, nekonciante, 
me pozas exemplo di quale on esperas ke il parolez. 
Ed il imitas l'exemplo pozita. 
(Eduardo A. Rodi)
*
On sugestis ante nun karear "u" ed uzar simple "q". Me 
konkordas ke "u" ne es strikte necesa, ma la digramo "qu" 
es familiara che angli, franci, germani ed italiani; nur la hispana 
uzas "cu". Uzar "q" probable igus la linguo kelkete plu facila 
por neeuropani, kelkete min facila por multa europani; 
sume ni ne ganus multo per supresar "u". 
(James Chandler)


IGNORAR
*
L'intelektozi qui alejas respekto di la libereso di la puerini 
por metar la velo, semblas suspektinda ignoranti. Nulu 
ignoras ke en la familii islamana, nula muliero aspektas, 
manjas, dormas, nek respiras sen permiso o pro impozo 
da la patro o spozulo. 
(Hans Stuifbergen) 


IKONO
*
Recente en Rusia multa ikoni dil Deala matro ploris tre abundante. 
Kande ulo tala eventas, ico signifikas ke granda katastrofo esas balda. 
Kan nova mondo-milito o granda kataklismo ? Til nun la ploranta 
ikoni nulatempe eroris ed ito es kelke pavoriganta. 
(Jean-Claude Martignon)


IL
*
Semblas ke Huxley esis justa: il korekte observis l'enorma povo 
di Usa e kapitalismo. 
(James Chandler)


IMAGINAR
*
Nun imaginez la situeso se ni havus yaro de dek monati. Sen uzar 
monat-parti, esus nur yena posiblesi por aparo reguloza: du, kin o 
dek foyi en la yaro. 
(Robert Carnaghan)


IMENSA
*
Ita vespero, Marc Pariset ne esis kapabla retroirar ad hemo 
ante la nokto ed il havis la sentimento "misduktesar" en ita 
imensa foresto. 
(Jean-Claude Martignon)


IMITAR
*
Ploranton ni evitas, ridanton ni imitas.
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)
*
Tale, me montras intereso pri lua kontenajo, me ne igas il 
deskoncentresar pri olu, e samatempe, nekonciante, me 
pozas exemplo di quale on esperas ke il parolez. Ed il imitas 
l'exemplo pozita. 
(Eduardo A. Rodi)


IMPEDAR
*
La debati direktesis kun supera habileso da sro Ostwald, 
qua esis kapabla preventar tro violentoza manifesti di 
la pasioni, e qua per sua specala sintezo-filozofiala talento
havis remarkinda kapableso sizar la principi e granda chefa 
vidpunti ed impedar la debati perdar su en detaleti. 
(Otto Jespersen)


IMPERIESTRO
*
Ma se me bone memoras, existis inter la unesma e sisesma yarcento 
populo di pagana barbari nomata "Franc" e pronuncata "fran" 
en Franciana. Ol venis de Germania e sucesis konquestar la Gallia. 
Clovis esis lia rejo en la periodo 466-511 e konvertis su 
a la kristanismo e Charlemagne esis lia imperiestro. 
(Loïc Landais)
*
Ye la 9ma di novembro 1918, imperiestro Wilhelm II abdikis e 
kurtatempe pose Germania demandis milito-ceso e perdis la milito. 
(Jean-Claude Martignon)


IMPERIO
*
On dicas, ke la germana politikisti aceptis ta sistemo pro ke li recevis 
de Anglia ferma aserti oficala ke la Imperio Britaniana balde adoptus 
la sama sistemo! 
(Robert Carnaghan)
*
ka la westala Europa povas esar unika kulturala e politikala herdo, 
quale insulo meze dil oceano ? Existas teorio qua dicas ke la fonduro 
dil Uniono Europana reprezentas nekonciante la ri-kreajo dil imperio 
di Karlo la Granda. 
(Christophe Gaubert)


IMPETUO
*
L'Idistaro komprenis lua Devo e Vokeso e kun ferma volo, kun 
ne-flexebla impetuo rikomencas durigar la verko dil Maestro.
(Stefano Bakonyi, Sopron, 1930)


IMPLIKAR
*
"Pri fiktiva radiki. ...ni havas derivaji, quale: egoismo, egoisto; 
optimismo, optimisto, e.c., sen havar la radiki korespondanta, 
quin li semblas implikar...
(L. Couturat, Progreso III, Aprilo 1910) 
*
Segun la Gaia-teorio da James Lovelock, la tero es su-regulanta 
sistemo, to es, ol regulas automate omna biologiala speci qui habitas 
ol. To implikas ke fine la tero regulos anke ni, e to probable implikos 
extingo, se ni ne riintegrigos ni aden l'ambiento kom fitanta speco. 
(James Chandler)


IMPORTANTA
*
E ni ne nur ri-havas la revuo, ma ni anke ri-havas la spirito 
di progreso qua regnis en nia rangi dum la vivo di Couturat, 
e do la unesma numero dil nova serio di Progreso inauguras 
nova epoko en qua Ido itere pleos importanta e determinanta 
rolo en la mondolingual movado. 
(Siegfried Auerbach) (Progreso tomo VIII nro. 81, januaro 1931)
*
La lando es povra pri explotebla minerali. Plu important es la diversa 
petri. 
(Hans Cornioley)
*
Me agnoskas ke to esas ya importanta, ma me pensas ke kom 
uzanto di irga linguo, onu devas ne obliviar ke lo vere importanta 
esas ne la korekteso ma la kontenajo di nia mesaji. 
(Eduardo A. Rodi)


IMPORTAR
*
Kande homi relatas a kozi cirkum li, es tre konvenanta se 
la mezuri uzata es facile perceptebla, e se la dimensioni di 
kozi uzas nombri memorebla. Por ciencisti, qui ofte traktas 
kozi ne-videbla o ne-palpebla (elektro maxim evidente), 
ta qualeso poke o nule importas. 
(Robert Carnaghan)


IMPORTO
*
En Ido esas ankore friciono inter la principo di unsenceso (da 
Couturat) unlatere, e la importo di natural aspekto altralatere.  
Ta friciono es en Ido min granda kam en altra interlingui; 
tamen ol existas e produktas multa problemi linguala por ni.
(James Chandler)


IMPOSTAR
*
Pro la populareso di la dolaro, $26,000,000,000 cirkulas [fluas] 
exter Usa. Omnayare ta pekunio perdetas sua valoro, e perdo 
por ne-Usani es gano por Usani, quaze on impostas exterlandani.
(Peter Totten)


IMPOSTO
*
Omna suisa homulo legale obligesas servar en l'armeo kom 
soldato, suboficiro od oficiro, en la helposervo o (kom sanesale 
neapta) pagante specal imposto; l'obligo duras del 20. til la 60.
 vivoyaro. 
(Hans Cornioley)


IMPOZAR
*
Se Rusia ganabus, ol impozabus komunismo segun Stalin 
sur la cetera mondo (o incitabus revolucioni en altra landi); 
ma Usa ganis, do olua kapitalista sistemo nun regnas ed 
olua kulturo es difuzata a la cetera mondo. 
(James Chandler)


IMPRESAR
*
Yen fatal deklaro, qua forte impresas kande ol venas de katedro. 
La rezono es sempre la sama: on ne audas pri ol, on ne vidas 
ol, do ne existas ol! La sama rezono esus aplikebla ad Esperanto: 
exter la movemento on ne audas pri ol, on ne vidas ol, tamen ol 
existas. 
(Gonçalo Neves)


IMPRESO
*
La kolektita energio dil Idistaro certe igos la nova Progreso tre reprezentiva 
ed efikoza. Ol facos forta impreso ad omna nova adheranto pri la valoro 
di nia movo. 
(S. Quarfood)
*
Mea personal impreso pri la idolinguani esas ke li deziras konservar la nuna
 strukturo dil linguo internaciona dil Delegitaro, mem se ulquante defektoza, 
ma certe min kam ta di Esperanto. 
(Martin Lavallée)


IMPRIMAR
*
Me ja informis la Berlinana samideani pri to e pregis korektigar 
ol ante ke on imprimos altra exempleri anke en altra lingui.
(Frank Kasper)
*
Ma nun esas tro tarda chanjar longatempe uzita radiki, aprobita de longa 
tempo, imprimita en la vortolibri, nur pro ke li esas falsa amiki ad uli. 
Ta nura fakto tote ne valoras tala chanji.
(Michael Talbot-Wilson)


IMPRIMURO
*
Ube on pozis mea imprimuri?
(Paolo Lusana)


INAUGURAR
*
E ni ne nur ri-havas la revuo, ma ni anke ri-havas la spirito 
di progreso qua regnis en nia rangi dum la vivo di Couturat, 
e do la unesma numero dil nova serio di Progreso inauguras 
nova epoko en qua Ido itere pleos importanta e determinanta 
rolo en la mondolingual movado. 
(Siegfried Auerbach) 
(Progreso tomo VIII nro. 81, januaro 1931)


INCENDIO
*
Ye la sequanta dio, la habitanti di la strado mustas kombatar 
la fairo qua destruktas lua domo. Onu timas extenso dil incendio 
a la tota quartero. 
(Jean-Claude Martignon)
*
La granda explozi ed incendio en fuelo-depozeyo eventis 
sundie matine. La unesma explozo, qua vekigis multi 
(anke me) eventis jus pos 6 kloki. Semblas ke esis du plusa 
explozi, cirkume mi-horo pose, ma lore me duris dormar.
(Robert Carnaghan)


INCHO
*
La vorto por incho (angle inch, france pouce, germane Zoll,
hispane pulgada, italiane pollice) en plura lingui es sama kam 
la vorto por polexo, pro ke la larjeso di polexo es simila a 
ta mezuro. 
(Robert Carnaghan) 


INCITAR
*
Se Rusia ganabus, ol impozabus komunismo segun Stalin sur 
la cetera mondo (o incitabus revolucioni en altra landi); ma 
Usa ganis, do olua kapitalista sistemo nun regnas ed olua 
kulturo es difuzata a la cetera mondo. 
(James Chandler)


INDEXO
*
Me tre prizus vidar indexo de pagini en Ido ordinita segun 
alfabeto. Me pensis o lektis ulafoye ke vu okupis su pri to, 
ka ne? Esos tre utila. 
(Hans Stuifbergen) 


INDIA
*
India refuzas signatar la kontrato pri nukleala ne-kresko tale quale 
ol esas nun. India anuncis, hiere, ke lu ne signatos la kontrato pri 
nukleala ne-kresko tale quale ol esas previdita nun. 
(Jean-Claude Martignon)
*
La nuna prezidanto di India esas "netusheblo".  Olim ico esabus 
neposibla e mem nepensebla. 
(Jean-Claude Martignon)
*
Tamen, uzo en Ido di vorto qua reprezentas pronunco nacionala 
donus tro ofte nomi di urbi, landi, fluvii, monti e mari quin poki 
komprenus (ed anke ne solvus la afero kande ulo havas plura
nomi pro uzo ibe di plura lingui).
Quale on tale nomus Chinia, India, Japonia, Reda Maro, Nigra 
Maro, Mortinta Maro, monto *Everest?
(Robert Carnaghan)


INDIKAR
*
On mustas indikar la nomo dil autoro (se koncernesas tradukuro, 
on mustas indikar la nomo dil tradukero e la nomo dil originala autoro). 
(Gonçalo Neves)
*
Se vorto en linguo nacionala havas plu multa senci kam la propozata 
vorto Idala, esas necesa ne simple donar ta vorto nacionala 
ma anke indikar la senco qua korespondas al senco dil vorto Idala. 
(Robert Carnaghan)
*
Esas anke literi sur la spino di singla libro; ica literi ne indikas o auguras 
quon la pagini dicos. Me savas ke ca nekohero olim semblis misterioza. 
(James Chandler)
*
Ma adminime ni povas retroregardar super nia shultri aden la pasinto, 
e komparar la charto quan ni jus diskutis, montranta l'exploziva augmento 
ye homi, savo, povo e komuniki, kun altra sorto di charto indikanta 
la progreso di social etiko, etikal kredi, spirital konoco [...]
(James Chandler)
*
"Itala" povus forsan utilesar en Ido, kom vorto indikanta ul olima 
populo dil Italiana peninsulo. Kom sinonimo di "Italiana" ol riskas 
esar mis-komprenata, e pluse privacar la historiisti de utila vorto.
(Carlo Nardini)


INDIVIDUALISMO
*
Li nule konceptas Satano kom "longa reda kerlo kun korni", 
li opinionas ke lu esas la inkarnaco di omno qua esas la proprajo 
dil homala naturo : la fiereso, la ambicio, la sexuala deziro, la 
individualismo. 
(Jean-Claude Martignon)


INDIVIDUO
*
Esas tre grava emfazar ke la nuna linguo Ido ne esas laboruro 
da un individuo, ma rezumo di la esforci di multa yari e di multa 
homi por produktar linguo tam facila, klara e richa kam posible. 
(Otto Jespersen)
*
Vu es libera individuo, se vu deziras aproximar l' Esperantisti, 
e propozas ensemble laborar, lo facez. Ma, me opinionas ke 
to eventez ye nivelo di egaleso, ka vu konkordas kun me?
 (Hans Stuifbergen)


INDUKTORO
*
Linguistikale, por nomizar mashini ed aparati ib'esas finalo
per -oro (od -atoro), samtempe tre internaciona e tre idala:
motoro, rotoro, generatoro, alternatoro, radiatoro, induktoro,
detektoro, kolektoro, konvertoro, statoro, akumulatoro,
aspiratoro, inhalatoro, kondensatoro, refraktoro, elevatoro,
transformatoro...
(Carlo Nardini)


INDULGO
*
Malgre atesto favore a lu, qua furnisesis lasta-minute, hiere, la 
kondamnito Usana ye morto-puniso, Stanley "Tookie" Williams 
ne obtenis la indulgo dal guberniestro di Kalifornia, Arnold 
Schwarzenegger. Il esas mortigota cadie per mortiganta 
injektaji proxim la urbo San Francisko.
(Jean-Claude Martignon)


INDUSTRIALA
*
Palestinano ocidesis per kuglo hiere posdimeze pos poniardir 
du Israelani en la industriala zono di Erez, en la nordo di la 
teritorio di Gaza. 
(Jean-Claude Martignon)


INDUSTRIO
*
La kemiala industrio sufris pro la tre mortigiva acidento, 
explodo dil fabrikerio AZF la 21esma di septembro 2001 
(30 mortinti ed 8000 vunditi).
(Robert Pontnau)
*
Dum l’unesma mondmilito on transportis l’aviacilala industrio 
a la Sudo, por ke lu esez fora de la fronto. Ico esis la komenco 
dil moderna aviacilala industrio. Toulouse konstruktas l’Airbus , 
e mem artefacita sateliti. Olu havas interesiva spacmuzeo.
(Robert Pontnau)


INFANTALA
*
Infantal inklino restas til la fino.
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)


INFANTESO
*
Garstang laboras ja dum yar-deki en Usa ma naskis en Sudafrika 
e havas, depos sua infanteso, multa intereso pri sovaja animali.
(Ronald Bijtenhoorn)


INFANTINO
*
L' infanto esas infantulo od infantino. 
(Paolo Lusana)


INFANTO
*
Por matro led infanto ne existas.
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)
*
L' infanto esas infantulo od infantino. 
(Paolo Lusana)


INFANTULO
*
L' infanto esas infantulo od infantino. 
(Paolo Lusana)


INFERNO
*
Omna biblioteko havas 'inferno', omna arto havas sua submondo. 
Tale existas longa tradiciono di verki ombroza, imaji quin kreis 
l'artisto erste por sua propra plezuro e rare por la kolektero. 
(Hans Stuifbergen)
*
Quon il facis? Ni ne savas, ma plura yari pose, libro ye malauguroza 
aspekto nigrigita quaze per la flami dil inferno esis vendebla. 
(Jean-Claude Martignon)


INFINITA
*
L’universo (quon altri nomizas la Biblioteko) es kompozita ek 
nedefinita e forsan infinita nombro de hexagonal galerii, kun 
enorma aero-shakti inter li, cirkondata da tre basa fenceti. 
(James Chandler)


INFLUAR 
*
Kompreneble ne omna Germani same judikas pri la Saxona, 
ma ke Saxonia apartenis dum 40 yari a la DDR, kelke influis 
l'opiniono pri ca dialekto. La judiko pri Germana dialekto certe 
anke dependas multe de to. 
(Alfred Neussner)


INFLUO
*
Komprenende hodie la vortaro di Ido chanjas, pro la influo 
di usa-angla en cienco e teknologio. Nun Ido esas plu vere 
internaciona.
(Richard Stevenson)
*
E me questionas me, quo es l'influo dil eventi en Afganistan 
e precipue Irak ? 
(Hans Stuifbergen)


INFORMAR
*
Quale atingar UNESCO? Quale informar li pri Ido kom moyeno 
neutra por protektar la diverseso kulturala? 
(Hans Stuifbergen)
*
Kun grandega plezuro me ankorfoye volas informar vi, ke James 
sucesoze kreis e konfiguris nova Ido-interret-forumo por nia futura 
vivanta diskuti. 
(Frank Kasper)
*
Me ja informis la Berlinana samideani pri to e pregis korektigar 
ol ante ke on imprimos altra exempleri anke en altra lingui.
(Frank Kasper)


INFORMILO
*
Me agnoskas ke freque ol esas utila e uzinda, precipue 
kande on parolas generale e ne-determinate, anke figurale, 
pri samfunciona instrumenti e moyeni, quale "tranchilo" 
(utensilo, per quo on tranchas), "mezurilo" (instrumento, 
per quo on mezuras), "lernilo" (moyeno per quo on lernas), 
"informilo" (journali, televiziono...) e.c.
(Carlo Nardini)


INHALATORO
*
Linguistikale, por nomizar mashini ed aparati ib'esas finalo
per -oro (od -atoro), samtempe tre internaciona e tre idala:
motoro, rotoro, generatoro, alternatoro, radiatoro, induktoro,
detektoro, kolektoro, konvertoro, statoro, akumulatoro,
aspiratoro, inhalatoro, kondensatoro, refraktoro, elevatoro,
transformatoro...
(Carlo Nardini)


INJEKTAJO
*
Malgre atesto favore a lu, qua furnisesis lasta-minute, hiere, la 
kondamnito Usana ye morto-puniso, Stanley "Tookie" Williams 
ne obtenis la indulgo dal guberniestro di Kalifornia, Arnold 
Schwarzenegger. Il esas mortigota cadie per mortiganta 
injektaji proxim la urbo San Francisko.
(Jean-Claude Martignon)


INJENIOZA
*
S kom simbolo di femineso pro sua gracioza kurvi, es injenioz 
ideo, ma ta litero es anke simbolo di lo sinuoza.... Ni esez do 
prudenta pri uzar tal simboli!
(Andreas Juste)
*
Churchill, la maestro di injenioza respondo kustumis uzar paroli 
kontre la parolanti. Il facis famoza respondo al skriptisto George 
Bernard Shaw, qua invitabis lu al komencala pleado di sua nova 
dramato. Shaw sendis du bilieti, "un por vu, e l'altra por amiko 
- se lu existas". Churchill ne povis asistar, ma demandis bilieti 
por la duesma pleado - "se ol eventos".
(Kevin Ford)


INKLINESO
*
La lekteri di ta jurnalo ja plendabis pro lua inklineso a la materialismo.
(Paolo Lusana)


INKLINO
*
Infantal inklino restas til la fino.
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)


INKLUZIVESO
*
Fakte, me pensas ke, se distingar inkluziveso/exkluziveso di "o/od" 
es tote necesa en logiko e matematiko, to es multe min necesa en 
linguistiko.
(Carlo Nardini)


INKURSO
*
Beijing prizentas exkuzi pro la nedezirata inkurso di submara navo. 
(Jean-Claude Martignon)
*
Beijing konfirmis ke parolesas pri submara navo nukleala e ke 
lua inkurso esis la rezulto di eroro. 
(Jean-Claude Martignon)


INOCENTA
*
Yen la homi qui bombardas inocenta landi e justifikas lo per 
demonigar li. 
Lo ne esis ludo por me. 
(James Chandler)


INSERTAR
*
Fakte, on povas parolar pri spaco ye komputilo qua ne kontenas 
informo utila; on povas parolar exemple pri vakua spaco, aden qua 
on povos insertar dokumenti.
(James Chandler)


INSTALURI
*
Idia, mondo virtuala, ube esus desfacila trovar la instaluri, posible 
mem tro tarde. 
(Jacques Dehée)


INSTANTO
*
En la modelo katolika, sexuo es bona dum instanto e mala dum 
altra instanto. Kontrastante, la modelo Protestanta, sempre havez 
la sama valoro.
(Hans Stuifbergen) 


INSTIGAR
*
En 1900, okazione di mondal expozo en Paris, la ciencozi Léopold Leau 
e Louis Couturat instigis la fondo di Delegitaro por l’adopto di help-linguo
internaciona, ed ol ya kreesis en 1901. 
(Gonçalo Neves) 


INSTRUCIONO
*
La literi esas Mezepokal e la tota texto pritraktas instrucioni 
koncernante nigra magio. 
(Jean-Claude Martignon) 


INSTRUKTAR
*
Onu ne povas instruktar ti' qui nek pregas nek deziras docajo 
de'extere.
(Bebson Y. Hochfeld)


INSTRUKTIVA
*
Preferez libro instruktiva kam libro amuziva.
(Paolo Lusana)


INSTRUMENTALA
*
Se ni volas konservar la regulo, ke la ago o stando es derivata de 
verbo per -o, forsan ni povus uzar nova sufixo -i por signifikar 
"uzar", e ridefinar omna instrumental radiki kom substantivi.
(James Chandler)


INSTRUMENTO
*
Ni remplasis la simpla timo di nia ancestri per filozofiala ed 
epistomologial instrumenti tre komplexa ed analiziva. 
(James Chandler)
*
Me agnoskas ke freque ol esas utila e uzinda, precipue 
kande on parolas generale e ne-determinate, anke figurale, 
pri samfunciona instrumenti e moyeni, quale "tranchilo" 
(utensilo, per quo on tranchas), "mezurilo" (instrumento, 
per quo on mezuras), "lernilo" (moyeno per quo on lernas), 
"informilo" (journali, televiziono...) e.c.
(Carlo Nardini)


INSULO
*
Dum juebla vakanco en Italia plura yari ante nun, mea spozino 
e me havis experienco quaze magiala. Esis kande ni facis exkurso 
al Insulo di Capri. Ni decidis vizitar l'Azura Groto, pri quo ni audabis 
multo. 
(Tom Lang)
*
ka la westala Europa povas esar unika kulturala e politikala herdo, 
quale insulo meze dil oceano ? Existas teorio qua dicas ke la fonduro
dil Uniono Europana reprezentas nekonciante la ri-kreajo dil imperio 
di Karlo la Granda. 
(Christophe Gaubert)


INTELEKTALA
*
Pose ol divenis l’intelektala centro di la Romana Narbona provinco. 
(Robert Pontnau)


INTELIGENTA
*
La Usani (qui esas plu inteligenta kam vu kredas) intelektas tre bone ico, 
dum ke la Europani sinkas en la skeptikismo ed havas nulo por vendar 
od ofrar. 
(Jean-Claude Martignon)


INTELIGENTESO
*
La intuico multakaze povas superirar nia limizita inteligenteso e raciono 
e la febla percepto-kapableso di nia sensi. 
(Jean-Claude Martignon)


INTENCALE   
*
Me tote ne komprenas pro quo vu decidis diskutar ica temo publike 
kande me tre intencale skribis a vu private por mantenar la diskuto quieta. 
Nun me mustas respondar hike. 
(David Mann)


INTENCAR
*
Kande vu intencas vizitar Berlin ? Me joyus montrar mea urbo a vu.
(Eberhard Scholz)
*
Evidente renuncar kantar per la propra linguo por kantar per la linguo 
di altra lando, simple por intencar atigar la vinko en kansono-konkurso, 
esas ridinda, plorinda, e meaopinione maxim granda stulteso facebla ! 
(Fernando Tejon)


INTENCO
*
Kad ilua intenco esis amikala od enemikala? 
(Jean-Claude Martignon)
*
Me kontrolis parto 1 recente, ma skribis la altra parti 
dum yari, komencante kande un intenco esis minimigar 
la grandeso dil dokumento.
(Robert Carnaghan)
*
On kredas (99%) ke la evento ne esis pro irga mala intenco, 
ma esis acidento.
(Robert Carnaghan)


INTENSA
*
Varmegeso o koldegeso intensa normale augmentas la rezistemeso 
di la tisuo kontre virusi, do la vulgara kataro o gripo povas emergar.
(Hans Stuifbergen) 


INTER
*
Inter la blindi la strabo esas rejo. 
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)
*
Inter la diversa sorti di pomi me preferas le plu dolca.
(Günter Anton)
*
Pos la fino dil konflikto inter Esperantisti ed Idisti, 
la supera questiono esas kelke sensenca. 
La du lingui separesis, anke la movementi. 
(Gonçalo Neves)
*
Se inter la landi reprezentita la vua ne esas ibe, quale exemple
Venezuela o Peru, me esas tote certa ke sioro Jacques Bol 
felicege recevos vua propozo esar landal reprezentero, 
e tale plugrandigar la landal reprezenteraro di ULI.
(Martin Lavallée)


INTERDIKTAR
*
Se on es foxo en Britania, hiere esis bona dio. Nam la parlamento 
fine legifis kontre la tradicionala "sporto" di fox-chasado per hundi. 
De 16ma februaro, ca praktiko esos interdiktita. 
(James Chandler)


INTERDIKTO
*
Ma tala interdikto esus tote kontre la spirito di nia entraprezo, 
fondita sur la principo di libera diskuto; nur on mustas sempre 
demandar ke on motivizez sa [sua] propozi per altro kam personala 
gusto o prefero.
(Otto Jespersen) (Progreso 34, Dec 1910)


INTERESANTA
*
Theo van Gogh esis persono extreme provokema, uzis sua 
yuri libere parolar, pri religio, pri politiko, pri omna to quon 
il opinionis esar interesanta por parolar. 
(Hans Stuifbergen)


INTERESAR
*
Me interesis me ad Ido cirkume en 1960 danke a mea amiko 
Andreas Juste qua jus esis felica ed entuziasmoza renkontrir 
ta linguo quan il judikismulte plu moderna e remarkinda 
kam Esperanto quan ni amba praktikabis dumla milito. 
(Jacques Bol)
*
Edukita en Hitler-Germania en la spirito dil nacionalismo, 
nun ni interesis pri la vasta mondo e do pri Ido kom 
mondhelplinguo.
(Günter Anton)
*
Do, unesme, ni devas pensar pri quale konquestar li, per la 
beleso, facileso, richeso ed utileso di nia linguo internaciona, 
e nur pose, ni darfas pensar pri quale interesar a li.
(Partaka)


INTERESIVA
*
Co esas interesiva libro. Me lektas interesiva libro. Me preferas 
interesiva libri.
(Günter Anton)
*
Kun grandega plezuro me lektis la tre interesiva mesajo da Jacques 
Bol pri la delevopo dil interreto en Belgia, quan lu recente sendis 
ad "Idolisto".
(Frank Kasper)
*
Kontree, kande onu eforcas parolar o skribar korekte, onu perdas 
originaleso, e onua texti divenas min interesiva. Nur kelka poki 
afordas samtempe sorgar pri perfekteso e pri intereso en sua mesaji. 
(Eduardo A. Rodi)
*
Danko pro vua interesiva (ed erorigiva) exemplo. Ol itere montras 
a ni ke statistiko ofte semblas plu facila kam ol esas. L'unesma 
rezulto vere semblis tote evidenta. 
(Steve Walesch)
*
Ica viro, di qua la evo esas 66 yari, prizis frequentar la medio dil 
noktala debocheri ibe. Lu agabus plu saje (por la kredanti) sejornar 
tempope en monakerii por la salvo di lua anmo. E sejorni en 
monakerii povas esar tre interesiva. 
(Jean-Claude Martignon)  
*
Dum l’unesma mondmilito on transportis l’aviacilala industrio 
a la Sudo, por ke lu esez fora de la fronto. Ico esis la komenco 
dil moderna aviacilala industrio. Toulouse konstruktas l’Airbus , 
e mem artefacita sateliti. Olu havas interesiva spacmuzeo.
(Robert Pontnau)


INTERESO
*
En 1815 la Wienana Kongreso agnoskis la suisa neutreso kom 
esanta en l'intereso di omna europana stati e fixigis la nacionala 
frontiero. 
(Hans Cornioley)
*
Reguloze ni renkontris e lernis komune Ido. Tamen dum la 
tota yaro 1946 me esis fore de mea hemurbo e mea amiki 
intertempe perdis la intereso pri Ido.
(Günter Anton)
*
Quankam anke me dubitas pri bona rezulto e mem intereso di 
Esperantisti, me ne pensas ke esos ne-posibla. Komprenende, 
existas Esperantisti qui es afabla, e montros intereso pri altra 
linguala sistemi, ma ne expektez tro multe. 
(Hans Stuifbergen)
*
La prezenta stando inter Idisti ed Esperantisti es, ke ne es disputo, 
ma nur poka reciproka intereseso. 
(Hans Stuifbergen)
*
La plurlingueso dil lando e la vivanta dialekti efikigas avantaji e 
desavantaji: avantajo es la relative forta intereso por la lingui dil 
altri; desavantajo es la ofte poke satisfacanta konoceso dil 
propra linguo; to valoras precipua por l'alemana Suisi. 
(Hans Cornioley)
*
Tale, me montras intereso pri lua kontenajo, me ne igas il 
deskoncentresar pri olu, e samatempe, nekonciante, me pozas 
exemplo di quale on esperas ke il parolez. Ed il imitas l'exemplo 
pozita. 
(Eduardo A. Rodi)


INTERFERAR
*
Quale decidar ube ni devas interferar, ed ube ni devas lasar populi 
solvar (se posibla) sua propra konflikti?
(James Chandler) 


INTERFRATA
*
Interfrata milito, sterila e bizantina disputachi pro bagateli kaosigis e 
devastis nia rangi.
(Stefano Bakonyi, Sopron, 1930)


INTERHELPAR
*
Me opinionas ke la moderema partisi dil mondo bezonas interhelpar 
e kooperar, por afrontar koordine problemi quale globala varmesko 
ed armi amas-destruktiva. 
(James Chandler) 


INTERJECIONO
*
Notez ke la interjeciono qua skribesas en diversa lingui hm, esas nulo 
altra kam ca longa m sen vokalo. 
(Otto Jespersen)


INTERKOMPRENO
*
Ofte me kaptas me acentizar la vorto "segun" nekorekta. Do me 
parolas ofte seGUN. Ma me opinionas ke la Idala reguli esez
l´idealo kreita por interkompreno. Tre ofte mankas la policisti 
por korekta pronuncado (precipue SEgun me).
(Eberhard Scholz)


INTERKONSENTO
*
La Norvegiana mediacero Erik Solheim ne sucesis obtenar 
interkonsento kun la Tamula rebeli. 
(Jean-Claude Martignon)


INTERLIGAR
*
Multa fervoyala linei interligas omna regioni, e l'internaciona trafiko 
es tre densa pro la centrala situeso, di qua la tekniko dominacis 
la geografiala desfacilaji. 
(Hans Cornioley)    


INTERLINGUISTIKALA
*
Ante 16 yari, en ica dii di agosto, funesta automobil-acidento efacis 
la maxim brilanta stelo dil interlinguistikal cielo: Louis Couturat, nia 
Maestro, qua sakrifikis sua tota genio, sua tota energio e sua tota 
pekunio sur l'altaro dil maxim bona L. I., viro, qua sola equivalis 
armeo de valoroza interlinguisti.
(Stefano Bakonyi, Sopron, 1930)


INTERLINGUISTIKO
*
To es interesanta cititajo. Ma remarkez, ke sro Hogben parolas 
hike pri nacionala lingui, e to quo es bona o utila o tolerebla en li. 
Il do parolas de la vidpunto di linguistiko, ne de ta di interlinguistiko. 
(James Chandler)


INTERLINGUISTO
*
Ante 16 yari, en ica dii di agosto, funesta automobil-acidento efacis 
la maxim brilanta stelo dil interlinguistikal cielo: Louis Couturat, nia 
Maestro, qua sakrifikis sua tota genio, sua tota energio e sua tota 
pekunio sur l'altaro dil maxim bona L. I., viro, qua sola equivalis 
armeo de valoroza interlinguisti.
(Stefano Bakonyi, Sopron, 1930)


INTERNA
*
Lasta grava konflikto interna eventis en 1847 inter la katolika 
e la protestanta kantoni.
(Hans Cornioley)


INTERNACIONA
*
En junio 1907 la Delegitaro por adopto di internaciona 
helpolinguo segun sua statuti elektis la komitato, qua devis 
decidar, qua linguo artificala esas la maxim konvenanta por 
introduktesar en internaciona komuniki. 
(Otto Jespersen)
*
La milito raptis a ni ne nur nia neremplasebla duktero Louis Couturat, 
ma anke nia reprezentiva organo, la revuo Progreso. Anke pos 
la riestabliso dil komuna laboro internaciona Progreso ne riviveskis.
(Siegfried Auerbach) (Progreso tomo VIII nro. 81, januaro 1931)
*
Me konkordas kun sioro Neussner, en mea humila opiniono 
ni devus uzar ca ed altra Idala forumi por atingar la chefa 
skopo, ke Ido esez vere la linguo internaciona. 
(Adrian Pastrana)
*
Do, unesme, ni devas pensar pri quale konquestar li, per 
la beleso, facileso, richeso ed utileso di nia linguo internaciona, 
e nur pose, ni darfas pensar pri quale interesar a li.
(Partaka)


INTERNACIONESO
*
Tre detale diskutesis la principi pri internacioneso di 
la vorto-selekto, pri formaco di vorti (derivado) e pri 
unsenceso. 
(Gonçalo Neves)
*
Internacioneso ne es la maxima kriterio en gramatiko 
(ol esas en lexiko); logikozeso e regulozeso povas valorar 
plue. Ma sakrifikar internacioneso po pura ne-logikozeso, 
qua senco havas?
(Carlo Nardini)


INTERNAJO
*
Tale, por exemplo, me lektas ke la kozaki ja konocis 
submerso-navi. Li konstruktis basa streta-longa kanoti 
qui kovresis e qui tubizesis por aerizar l' internajo. 
(Hans Stuifbergen)


INTERPRETAR
*
Materialisti docis, ke omno cesas ye la morto. Altralatere 
on interpretis la nepersonala neutra absoluto Brahman, kom 
personala deo Brahma. 
(Jean-Claude Martignon)


INTERPRETEBLA
*
Papera dokumento povas kontenar multaspeca informo, 
quon homi interpretas diferanta-maniere. Simile komputilal 
dokumento povas kontenar forsan texto, o imaji, o kodexi 
interpretebla nur da komputilo. Tamen ol es dokumento. 
Ni nur extensas kelke la senco di dokumento, uzante ol pri 
komputilal dokumenti.
(James Chandler)


INTERRETO
*
Kun grandega plezuro me lektis la tre interesiva mesajo da 
Jacques Bol pri la delevopo dil interreto en Belgia, quan lu 
recente sendis ad "Idolisto".
(Frank Kasper)
*
Tua faxo quale anke altra faxi da tu esas tre male lektebla. 
Forsan mea faxilo ne plus korekte funcionas, pro ke anke 
arivis plendi ke mea faxi ne esas bone lektebla. 
Do, sendez mesaji per interreto. 
(Günter Anton)
*
Me pasas tre poka tempo nuntempe en la interreto.
(Martin Lavallée) 
*
Tempope me remarkas l'abreviuro "elk-posto". Kad ol
signifikas "elektronikala posto" ? Plu bona  abreviuro esas 
"e-posto". En Angla, "elk" = alko = granda cervo.
Forsan Santa Niklaus uzas rentiro por livrar mesaji per 
"elk-posto" en l'interreto! Kristonaskala saluti.
(Richard Stevenson)


INTERTEMPE
*
Quankam ni devez joyar pri to, ke exemple "Idolisto" intertempe 
havas plu kam 80 membri e ke ta nombro durante kreskas ni 
tamen segun mea opiniono ne povas tote joyar pri la realeso, ke 
la kustumala Ido-vivo preske mortas.
(Frank Kasper)
*
Reguloze ni renkontris e lernis komune Ido. Tamen dum la 
tota yaro 1946 me esis fore de mea hemurbo e mea amiki 
intertempe perdis la intereso pri Ido.
(Günter Anton)


INTERVENAR
*
Laste, me klavagas mea texto per klavaro, pensante (plu o 
min kurte) pri omna vorto quan me skribas - adminime teorie, 
ma forsan dormeti intervenas!
(Robert Carnaghan)


INTESTINALA
*
La statestro di Kroatia esas probable balde mortonta pro 
intestinala kancero. La provizora sucedero di s-ro Tudjman 
esas ja laboranta. Ni ne savas quala esos la sequo. 
En westala 
landi s-ro Tudjman havis mala reputeso pro ke il ne esis tre 
demokrata. 
(Jean-Claude Martignon)


INTIMA
*
Multa vorti en Ido havas plu kam un senco. Me selektis nun 
un vorto per chanco: intima. 
Ol havas tri senci (segun Pesch). 
1. qua esas tote interna 
2. qua atingas la esenco di la kozi 
3. (aludante personi) qua unionesas (ad altra) strete
(Steve Walesch)


INTRODUKTO
*
Omna ta desfacilaji povas eliminesar per l'introdukto di neutra 
linguo, adaptita al pensado dil prezento, do artificale parlaborita. 
(Wilhelm Ostwald)


INTUICO
*
La intuico multakaze povas superirar nia limizita inteligenteso 
e raciono e la febla percepto-kapableso di nia sensi. 
(Jean-Claude Martignon)
*
L’idealisti argumentas ke la hexagonal chambri es necesa formo 
di absoluta spaco o, adminime, di nia intuico di spaco. 
(James Chandler)


INUNDAR
*
Hodie, ondo de iracego ed indigneso inundas Amsterdam e 
Nederlando. Hodie, vespere esos protesto kontre l'ocido di 
Theo van Gogh, ne silencoza, ma bruisoza. 
(Hans Stuifbergen) 


INVADAR
*
Me vidis exemple en libro la nombri di habitanti en lando od 
urbo  en forsan 1900, dividita (dicas la autoro) segun genro! 
Tote stupida, ma Usana modo qua invadis Britania kun multa 
altra Usana vorti e senci di existanta vorti. 
(Robert Carnaghan)


INVADERO
*
Quale la Kelta habitanti di Britania sucesis prezervar sua etnala 
identeso en la regioni montoza e desfacile acesebla, dum ke en 
la fertila planaji ol dilutesis da sucedant invaderi, tale le Berber 
prezervis sua tribuala strukturo e vivmanieri en sua propra inkluzaji 
di sablo e nivo.  
(James Chandler)


INVENTAR
*
Gauri Nanda, qua inventis horlojo vekigila, qua "celesas" dum la nokto. 
Tale, kande olu sonas, onu devas vekar e serchar ol quik, sequante 
la sono, ante ke olu cesez sonar, e divenez plu desfacila trovar ol.
(Eduardo A. Rodi)


INVENTINTO
*
La inventinti di linguala sistemi invitesabis asistar o persone o per 
reprezentanto por defensar sua sistemi.
(Otto Jespersen)


INVERSE
*
Me jus lektis pri la filozofo Nederlandana (de origino Portugalana) 
Baruch de Spinoza, qua il en sua skriburo egaligas Deo a la Naturo, 
do Deo es Naturo (e semblas a me, evidente, anke inverse). 
(Hans Stuifbergen)


INVERSIGO
*
Ido eskartas tal problemo, proklamante l’akuzativo kom neobliganta 
ed uzante ol nur kande eventas inversigo dil normal ordino subjekto-objekto. 
(Gonçalo Neves)


INVITESAR
*
La inventinti di linguala sistemi invitesabis asistar o persone o per 
reprezentanto por defensar sua sistemi.
(Otto Jespersen)


IONO
*
Ostwald, qua naskis ye la duesma septembro 1853 en Riga, 
divenis eminenta kemiisto ed exploris sucesoze en la domeno 
di fizikala kemio, specale lu okupis su pri la teorio di ioni. 
Pro lua labori pri katalizo il recevis la Nobel-premio en 1909. 
(Günter Anton)


IPSA
*
Sincere dicata: Me ipsa ne savas la difero inter kongreso e konfero. 
Forsan irgu povus donar definuro. 
(Alfred Neussner)
*
E se vu ipsa propozas vorto, voluntez anke sendar ta vorto/i 
kun defino a Linguolisto. 
(Hans Stuifbergen)
*
Me anke devus esar kapabla lektar (od audar) la versiono 
dil evento da la krimininto ipsa, do, de altra latero. 
(Hans Stuifbergen)
*
Ka vu savas ke kontakto kun simii povas duktar a kontagio 
di SIDA, ma la simii ipsa ne sufras pro ol.
(Hans Stuifbergen) 
*
Honesta homo laste a su ipsa pensas.
(Jean-Claude Martignon)


IPSE
*
Sioro Frank propozas "granda koaliciono" di omna plena lingui. 
Ma ca plena lingui ne egalesos pri lo. Li restos li ipse.
(Marion Kasper)
*
Suisia sendas sua fluvii a plura mari sen ipse tushar marorivo. 
(Hans Cornioley)


IRACO
*
Tam subite kam ol kreskis en el, l'iraco diminutis, divenante nauzeo. 
(James Chandler)


IRAKANA
*
Hiere, la Franca jurnalistino Florence Aubenas qua esis gajo-homo 
kun lua tradukisto Hussain Hannun che Irakana banditi liberigesis 
e retro-venis sana e sekura ad-heme. 
(Jean-Claude Martignon)  


IRAR
*
Stultulo qua marchas iras sempre plu fore kam sidanta filozofo. 
(Jean-Claude Martignon)
*
Kande exakte vu iros a Malaya? Me intencas irar adibe en oktobro. Se vu anke iras cirkum ta monato, forsan ni povas renkontrar, ka? (Hans Stuifbergen) 


IRGA
*
Ido facile e glate solvis la problemo, prizentante alfabeto tre 
oportunigita e sen supersigni, do uzebla en irga domeno sen 
necesa adapti. 
(Gonçalo Neves)


IRGEQUA
*
La homi darfas povar praktikar lia religio, irgequa olu esez. 
(Jean-Claude Martignon)  


IRGO
*
Kande irgo esas afero di exploro, di vereso, lor existas ulo, 
quon on nomas la ciencala koncienco: omnu qua savas la vereso 
dicez ol. La Delegitaro sequis ta ciencal axiomo ed ni devas 
dankar ol pro to. 
(Rich. Lorenz)
*
Me ja pregis en la listo pri korektiguri, se irgo mankas o ne esas korekta. 
(Alfred Neussner)
*
Franclinguano skribabis en marjino dil artiklaro: enfin! Do, dum plura 
yari la Idisti ne plus havis kontakti e ne plus savis irgo l'uni pri la altri, 
ma to quo esis grava esis la linguala diskuti!


IRGU
*
"Quu" kom pronomo analogesas forme e substance a la cetera 
pronomi determinita, ulu, nulu, singlu, kelku, irgu, altru, omnu.
(Carlo Nardini)
*
Sincere dicata: Me ipsa ne savas la difero inter kongreso e konfero. 
Forsan irgu povus donar definuro. 
(Alfred Neussner)
*
"Quu" kom pronomo analogesas forme e substance a la cetera 
pronomi determinita, ulu, nulu, singlu, kelku, irgu, altru, omnu.
(Carlo Nardini)
*
Mea laboro kom editero ne esas valoroza, irgu povus editar 
revuo plu bone kam me. 
(Fernando Tejon)
*
Pri la ordeno di markezo, kelke plu kam cent yari pos la Franca 
Revoluciono, dum qua plura markesi esis senkapigita e nur obskura 
parenti transvivis, kad irgu povis judikar pri kad ulu vere tenas ol ? 
(Michael Talbot-Wilson)


IRLANDO
*
Segun studiuro publikigita, hiere, dal revuo The Economist, 
Irlando esas la lando qua juas la maxim bona vivo-qualeso 
en la mondo, inkluzante samatempe la ekonomiala kresko 
e la tradicionala valori-sistemo. 
(Jean-Claude Martignon)  


ISLAMANA
*
E hodie, hodie viro, vestizita en nigra islamana robo, kun barbo, 
pafis sis kugli en la korpo di Theo van Gogh, defensero di la yuro 
libere parolar. 
(Hans Stuifbergen)
*
L'intelektozi qui alejas respekto di la libereso di la puerini por 
metar la velo, semblas suspektinda ignoranti. Nulu ignoras 
ke en la familii islamana, nula muliero aspektas, manjas, dormas, 
nek respiras sen permiso o pro impozo da la patro o spozulo. 
(Hans Stuifbergen)
*
Il entraprezis plura expedicioni aden Hispania, vinkis l’armeo 
di Alfonso VI proxim Badajoz, pose destronizis la diversa 
sterila Araba princi, konquestis Granada e mastresis tota Islamana 
Hispania.
(James Chandler)


ISLAMISTO
*
Nekredebla terorismal atenti en Usa. La World Trade Center 
destruktita e la Pentagono atakita per kamikaza avioni. 
Nulatempe antee tala forta atenti eventis. Onu supozas ke islamisti 
organizis ica atento, precipue Usama Bin Laden, ma onu havas ja 
nula pruvo e certeso. 
(Jean-Claude Martignon)


ISLAMO
*
Nam on kustumale asocias Islamo kun l’Esto, semblas kelke 
bizara ke minareti vinkas kirko-kloshturmi.
(James Chandler)
*
Le Berber es homi dil monti e dezerto, konvertita ad Islamo 
dum l’okesma yarcento.
(James Chandler)
*
Koncerne la islamo, me preferas nulon dicar, la samlandani 
di Theo Van Gogh expresas plu bone kam me to quon 
la Europani pensas pri la Mohamedismo. 
(Jean-Claude Martignon)
* 
Il ne timis diskuti e debati kun sua adversi, kontree, il prizegis 
oli. Il konfrontis su a sua skopo-grupo por diskutar kun li. 
Il kunlaboris kun politikisto Ayaan Hirsi Ali, kun qua 
il produktis filmo "Submiso", pri mulieri en l' islamo. 
(Hans Stuifbergen)


ISLANDO
*
Finlando ed Islando esas maxim nordala stati en mondo. 
(Wikipedia)
*
Ta landi quin Napoleon nultempe eniris, quale Britania, Islando, 
Suedia e Bohemia duris voyajar sinistre, (quankam li chanjis, 
ecepte Britania, plu tarde). 
(Richard Stevenson)


ISRAEL
*
Sro Golda Meir esis Yudino de Blanka Rusia ad Israel. Lu parolis 
la Yida. Ne nur en la Hebrea ma anke en la Yida, onu lektas de'
dextre-ad'sinistre.
(Bebson Y. Hochfeld)


ISRAELANA
*
La Israelana prokuratoro militistal komencis inquesto kontre 
Israelana oficiro akuzata pafir omna lua kugli aden la kadavro 
di yuna Palestinanino qua ja esis mortinta. 
(Jean-Claude Martignon)
*
Tri Israelana militisti de elita esquado, qui mortis, ye la pasinta 
saturdio, dum atako en Cisjordania kontre Palestinana militero, 
mortigesis erore da lia kamaradi. 
(Jean-Claude Martignon)


ITA
*
Ica brosilo ne brosas tam bone kam ita .
(Paolo Lusana)


ITALIA
*
Dum juebla vakanco en Italia plura yari ante nun, mea spozino 
e me havis experienco quaze magiala. Esis kande ni facis 
exkurso al Insulo di Capri. Ni decidis vizitar l'Azura Groto, 
pri quo ni audabis multo. 
(Tom Lang) 


ITALIANA
*
"Itala" povus forsan utilesar en Ido, kom vorto indikanta ul olima 
populo dil Italiana peninsulo. Kom sinonimo di "Italiana" ol riskas 
esar mis-komprenata, e pluse privacar la historiisti de utila vorto.
(Carlo Nardini)
*
Nia linguo esas quaze ciencal Franca idiomo kun streta alianco 
a la Italiana e la Hispana.
(Luther H. Dyer)
*
Milioni de Italiana salariiziti efektigis, hiere, generala striko 
kontre la ekonomiala politiko dal guvernerio di Silvio Berlusconi 
Tri granda sindikatala federuri organizis manifesti en 70 urbi dil 
Italiana peninsulo. 
(Jean-Claude Martignon) 


ITERAR
*
Ultre la Premii Nobel, omnayare en oktobro donesas en Usa 
anke la "Premii Ig Nobel". L'expresuro venas de l'Angla 
"ignoble", (senvalora) qua audesas idente. Ta premii grantesas 
a homi kuya* deskovraji "on ne povus od on devus ne iterar". 
(Eduardo A. Rodi)
*
To esis surprizanta e historiala rezultajo, qua fierigas la 
rugbiemi nacionala. Ma li bone koncias anke ke to esas 
nur ecepto, quan onu ne esperas iteror tre balde. 
(Eduardo A. Rodi)


ITERE  
*
Anke pos la riestabliso dil komuna laboro internaciona Progreso 
ne riviveskis. Nun tandem, pos plu kam 16 yari, ni itere havas nia 
Progreso!
(Siegfried Auerbach) (Progreso tomo VIII nro. 81, januaro 1931)
*
Me serchis milfoye omna ta vorti en dicionarii, me rilernis lia 
korekta signifiko o pronunco, e tamen, me eroras o dubitas 
itere. Malgre ke me havas ya tre bona memor-kapableso, 
olu ne helpas me en ta kazi. 
(Eduardo A. Rodi)


IVORA RIVO
*
La Franci e la cetera blanki duras livar Ivora Rivo pro la malega 
politikala situeso ibe. 
(Jean-Claude Martignon)


JANUARO
*
Exemple kun dek-e-du numeri en la yaro la nomi dil edituri 
es la nomi dil moniti: januaro edc. Kun sis numeri la nomi es 
januaro-februaro edc), kun quar numeri, li es januaro-marto 
edc, kun tri numeri li es januaro-aprilo edc, e kun du numeri 
li es januaro-junio edc. 
(Robert Carnaghan)


JAPONA
*
Do en la filmo, Pearl Harbor, trovesas mala mentio ke la Japona 
militisti anke atakis la distriko civitana. La Japoni atakis nur 
USAana milit-navi. 
(Bebson Y. Hochfeld)


JAPONIA
*
Me esas tre favoroza ad Aziana Uniono e me esas tre entuziasmoza 
partisano dil sendependeso di Japonia sen irga Usana trupi en 
la lando di la Levanta Suno. 
(Jean-Claude Martignon)
*
Tamen, uzo en Ido di vorto qua reprezentas pronunco nacionala 
donus tro ofte nomi di urbi, landi, fluvii, monti e mari quin poki 
komprenus (ed anke ne solvus la afero kande ulo havas plura
nomi pro uzo ibe di plura lingui).
Quale on tale nomus Chinia, India, Japonia, Reda Maro, Nigra 
Maro, Mortinta Maro, monto *Everest?
(Robert Carnaghan)


JAVANA
*
En ocio-parko en la Javana loko Kendal on expozas dekekin 
metri longa pitono. Segun la proprietanto, serpento-komercisto 
imamo Darmanto, la serpento es la maxim granda pitono vivanta 
en kapteso. La yaro anteriora, la giganta pitono - diametre 85 
centimetri, 447 kilogrami pezanta - kaptesis da tribuo Sumatrana. 
(Hans Stuifbergen)  


JENAR
*
Sincere, me kredas jenar nulu, pro mea gramatikala 
licenco, plurfoye explikita, en mea dacho* (en la senco 
da Zmicier Lapcionak: parcelo, ube on agas plu libere 
kam altraloke), che Linguolisto.
(Carlo Nardini)


JENRO
*
Jenro literatural es distinta grupo o kategorio de literaturala 
verki kun komuna kontenajo o komuna traiti stilal. On dicernas 
plura jenri literatural
(Gonçalo Neves)


JETAR
*
Homi qui lojas en vitra domi, devus ne jetar stoni.
(Luther H. Dyer) 
*
Pos mea morto, esos nula manko di pia manui por jetar me super 
la fenceto; mea tombo esos la senfunda aero; mea korpo sinkos 
senfine e dekados e dissolvos en la vento produktita dal falo, quo 
es infinita. 
(James Chandler)


JIGOLO
*
Robbie Williams probable pleos rolo en filmo kun Helen Baxendale 
(de la telekomedio Friends). En ta il pleos rolo di jigolo. Williams 
prizas rolo, nam il revas pri divenar film-aktoro.
(Hans Stuifbergen)


JOKAR
*
E kom Kristano me permesas men ipsa jokar, mokar, esar grosiera, 
mem embarasanta, ne tamen devor fanatiko sen humuro e humanismo, 
la sola skopo di qua es vinkar, vinkar, vinkar e represar omna rezistado. 
(Eric Dickens)


JONGLAR
*
Me nun ne volas diskutar pri stabilismo e progresismo, nam en tala 
diskuti on riskas jonglar kun la vorti, mem se on pensas tre same, 
e me savas ke ni pensas tre same. 
(Steve Walesch)


JORDANIANA
*
La chefo dil Organizuro por liberigo di Palestina, Mahmud 
Abbas, anuncis, hiere, pos interparolo pri la venonta elekto 
dil prezidanto di la Palestinana Autoritatozi kun la Jordaniana 
chefa ministro Faysal al-Fayez, ke lu iros ye la nexta 6ma di 
decembro a Siria. 
(Jean-Claude Martignon)


JORNO
*
Ne laudez la jorno ante la vespero (germana proverbo). 
(Eberhard Scholz)
*
Me povas rezumi, ke me itere travivis agreablega jorno e 
vespero en Kiev anke. 
(Frank Kasper)


JORNOFINO
*
Armizita policisti, protestante kontre la revoko di lia chefo, 
manifestis hiere en Djibuti. La manifestanti precipue okupis 
la nacionala radiofono-televiziono e la cirkondantajo dil 
statestro-rezideyo. L'armeo sucesis rikontrolar la situeso 
ye la jornofino. 
(Jean-Claude Martignon)


JOVDIE
*
Lua ministri ne es plu bona, se me povas judikar per l'atitudo 
di sro George Robertson, qua jovdie vespere ye nacional 
televiziono refuzis respondar direte mem un question de la 
hostila audienco pri ca temo. 
(James Chandler)    


JOYAR
*
Me tre joyas ke la parlamento di Britania decidis kontre la 
chaso di foxi. Me kredas ke es extreme kruela chasar animali 
'nur pro sporto'. 
(Hans Stuifbergen) 
*
Quankam ni devez joyar pri to, ke exemple "Idolisto" intertempe 
havas plu kam 80 membri e ke ta nombro durante kreskas ni 
tamen segun mea opiniono ne povas tote joyar pri la realeso, ke 
la kustumala Ido-vivo preske mortas.
(Frank Kasper)
*
Kande vu intencas vizitar Berlin ? Me joyus montrar mea urbo 
a vu.
(Eberhard Scholz)


JOYO
*
Nek joyo nek trauro duras eterne.
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)


JOYOZE
*
Me salutas tre joyoze la rinasko di Progreso. Kara nomo 
e lumifanta signo memoriganta da omna sincera Idisti lia 
unesma bela batalii por Ido e nia eminenta valoroza pioniro 
Couturat qua, kun Louis de Beaufront, esis l'anmo e la 
propulsilo di nia movado. 
(Paolo Lusana, 1930) 
(From Progreso tomo VIII nro. 81, januaro 1931) 
*
Me recente joyoze konstatis ke Ido aparis en la duesma 
kategorio di lingui che la hempagini de Wikipedii, 
pro ke nun la Idala Wikipedio havas plu kam mil artikli. 
(Philippe Cloutier)


JUAR
*
Onu ne povas vere juar vakanco kun tala temperaturi, 
ma la planeto divenas fola, kelkafoye esas tro varme e 
kelkafoye pluvas multe tro abundante. 
(Jean-Claude Martignon)


JUDICIALE
*
Proceso qua kontestas la expreso-libereso en Turkia. La 
roman-autoro Orhan Pamuk atakesas judiciale pro aludir 
la gentocido dil Armeniani.
(Jean-Claude Martignon) 


JUDICIANTO
*
Ulfoye persono quan on koaktis esar en korto kom testo 
(ne akuzato, ne akuzanto, ne juriano, ne judicianto, ma testo) 
refuzas atestar (forsan pro ke ulu minacas lu). 
(Robert Carnaghan)


JUDIKAR
*
Lua ministri ne es plu bona, se me povas judikar per l'atitudo 
di sro George Robertson, qua jovdie vespere ye nacional 
televiziono refuzis respondar direte mem un question de la 
hostila audienco pri ca temo. 
(James Chandler) 
*
Pri la ordeno di markezo, kelke plu kam cent yari pos la 
Franca Revoluciono, dum qua plura markesi esis senkapigita 
e nur obskura parenti transvivis, kad irgu povis judikar pri kad 
ulu vere tenas ol ? 
(Michael Talbot-Wilson)
*
Me interesis me ad Ido cirkume en 1960 danke a mea amiko 
Andreas Juste qua jus esis felica ed entuziasmoza renkontrir 
ta linguo quan il judikis multe plu moderna e remarkinda kam 
Esperanto quan ni amba praktikabis dum la milito. 
(Jacques Bol)


JUDISMO
*
Koncerne la Judi, me ne pensas ke la Judismo esas en same mala 
situeso kam la Kristanismo. Nome, la Judismo esas ne nur religio 
ma anke naciono. Judo qua ne plus havas religiala kredo, se lu 
grantas importo a lua Juda identeso, ne abandonos komplete 
la religio, e tandem la Judismo sucesis posvivar yarmili de persekuti, 
do calatere futuro existas ankore.  
(Jean-Claude Martignon)


JUDO
*
Judo mustas esar kombat-arto. [...] Tamen me ofte dicas ke 
Judo, Karate, Kungfu edc. esas arti milital. [...]
Mea maxim intima amiko en Japonia esas nigra'belt*izita yel 
sepesma grado che Judo, e kompreneble esis quaze tam feroce 
forta kam gorilo.
(Bebson Y. Hochfeld)
*
Ka "judo" vere ne esas aceptebla? Propra nomi ya esas aparta 
kategorio de vorti. Same kam ni havas "Cheko" e "cheko", 
me pensas ke ni povus havar "judo" e "Judo". 
La formo maxim internaciona dil sporto esas "judo".
(Steve Walesch)


JUEBLA
*
Dum juebla vakanco en Italia plura yari ante nun, mea spozino e me 
havis experienco quaze magiala. Esis kande ni facis exkurso 
al Insulo di Capri. Ni decidis vizitar l'Azura Groto, pri quo ni audabis multo. 
(Tom Lang)


JUPITERO
*
Ja l'astronomisti ne plus konsideras ke Plutono es vera planeto. Kun 
*Quaoaro e *Sedno li semblas quale petroza korpi, feble atraktita 
a la suno. Forsan li apartenas a la "Oort Nubo", la fonto di kometi 
ed altra objekti, exter la vera planeti. Li es facile influita per altra 
pezoza planeti quale Saturno e Jupitero e konseque lia orbiti esas 
tre nereguloza.
(Richard Stevenson)
*
Yen la maxim granda planeto. Onu observos Jupitero* dum la unesma 
duimo di la nokto, che Kankro-stelaro (mag. -1.8). Onu povos observar 
per prismatiki* sua quar plu granda sateliti. (sateliti de Galileo: Europa, 
Io, Ganimedes ed Calixto).
(Fernando Tejon)


JURIANO
*
Ulfoye persono quan on koaktis esar en korto kom testo 
(ne akuzato, ne akuzanto, ne juriano, ne judicianto, ma testo) 
refuzas atestar (forsan pro ke ulu minacas lu). 
(Robert Carnaghan)


JURIO
*
Jurio de blanki absolvis il, evidente pro ke il esis blanko.
(Carlo Nardini)


JURNALARO
*
Koncerne vua questiono, hiere me saveskis (per l'omna jurnalaro 
e per televiziono, pri la vinko di "Los Pumas" (l'esquadro Arjentina 
di rugbio). To esis surprizanta e historiala rezultajo, qua fierigas la 
rugbiemi nacionala. 
(Eduardo A. Rodi)


JURNALISTINO
*
Hiere, la Franca jurnalistino Florence Aubenas qua esis gajo-homo 
kun lua tradukisto Hussain Hannun che Irakana banditi liberigesis 
e retro-venis sana e sekura ad-heme. 
(Jean-Claude Martignon)  


JURNALO
*
Graham Greene studiis Moderna Historio ye la Universitato di 
Oxford, e pose divenis un de la sub-redaktisti di la jurnalo 
The Times, di London. 
(David Weston)
*
La lekteri di ta jurnalo ja plendabis pro lua inklineso a la materialismo.
(Paolo Lusana)
*
Homo qua lektas jurnali devas ne kredar omno quon lu lektas.
(Günter Anton)


JUSTA
*
Semblas ke Huxley esis justa: il korekte observis l'enorma povo 
di Usa e kapitalismo.
(James Chandler)
*
Se per "la logiko di Couturat" vu intencas la postulo, ke omna  precipua
radiko mustas esar o substantival (hom, blind) o verbal (ir, pens), me 
mustas agnoskar ke vu es justa.
(James Chandler)


JUSTIFIKAR
*
Yen la homi qui bombardas inocenta landi e justifikas lo 
per demonigar li. Lo ne esis ludo por me. 
(James Chandler)


KA
*
Kad on mustas sendar sua anciena komputoro a Galisia? 
Ka vu vehus aden la vilajo od urbo dil donacero? 
(Partaka)


KABINETO
*
Sinistre e dextre del halo esas du tre mikra kabineti. 
(James Chandler)


KAD
*
Kad Esperanto od Ido? Respondo: Esperanto ed Ido; la 
granda e la mikra; la unesma preske forglutis la duesma (o 
pli bone, la duesma preske forglutis su ipsa), ma Ido certe 
apartenas al historio di Esperanto e meritas konsidero pro 
sua meriti (ed anke defekti) linguistikala. 
(Gonçalo Neves)
*
Kad ilua intenco esis amikala od enemikala? 
(Jean-Claude Martignon)
*
Me agnoskas ke ne es sempre facila decidar, kad on devas uzar 
substantivo per -o, -uro, -ajo, -ado, aparte kande koncernas 
abstrakta koncepto.
(James Chandler)


KADAVRO
*
Yen tradukuro dil integra letro, inkluzante espel-erori di 
nomi, pikita adsur la kadavro di Theo van Gogh, ye la 2ma 
di novembro 2004. 
(Hans Stuifbergen)


KAFEO
*
Krecenti trempata en la kafeo laktizata e pano kun butro 
e konfitajo... La vera Franca matino-dejuno ! 
(Christophe Gaubert) 


KALIFORNIA
*
Malgre atesto favore a lu, qua furnisesis lasta-minute, hiere, la 
kondamnito Usana ye morto-puniso, Stanley "Tookie" Williams 
ne obtenis la indulgo dal guberniestro di Kalifornia, Arnold 
Schwarzenegger. Il esas mortigota cadie per mortiganta 
injektaji proxim la urbo San Francisko.
(Jean-Claude Martignon)
*
[...] la deskovro di Kalifornia (en 1532 da Hernán Cortés, qua 
nomizis la peninsulo segun Kalafia, la rejino di tribuo mitala de 
nigra amazonani) [...]
(Hans Stuifbergen)


KAM
*
Plu bona ulo kam nulo
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)
*
La nefacileso di la temo sualatere debesas a la multeso di kozi 
expresenda ed a la divereso di moyeni per qui la europana lingui 
expresas ta kozi; la konkordo pri la verbala sistemo esas multe 
min granda kam en la cetera domeni. 
(Otto Jespersen) (Progreso 34, Dec 1910)
*
Arivez maxim rapide kam posible. 
(Paolo Lusana)
*
Plu bona agar kam parolachar. 
(Jean-Claude Martignon)
*
En kelka punti Ido es plu facile pronuncebla kam Esperanto. 
(Gonçalo Neves)
*
Evidente ni mustas aceptar la fakto, ke Usa, quale Britania, 
es esence tre konservema lando (mem plu konservemega 
kam Britania). 
(James Chandler)
*
Preferez libro instruktiva kam libro amuziva.
(Paolo Lusana)


KAMARADO
*
Tri Israelana militisti de elita esquado, qui mortis, ye la pasinta 
saturdio, dum atako en Cisjordania kontre Palestinana militero, 
mortigesis erore da lia kamaradi. 
(Jean-Claude Martignon)


KAMBIAR
*
[...] il venabis per la posto (la posto esis origine e propre 
institucuro di kambieyi, ube on povis kambiar kavali segun etapi, 
por voyajar plu rapide), e tre astonata questionis, quon signifikas 
ta hororiganta spektajo. 
(A. Vilfroy)


KAMBIEYO
*
[...] il venabis per la posto (la posto esis origine e propre 
institucuro di kambieyi, ube on povis kambiar kavali segun etapi, 
por voyajar plu rapide), e tre astonata questionis, quon signifikas 
ta hororiganta spektajo. 
(A. Vilfroy)


KAMELO
*
Malgre situita en la milda planaji, ol apartenas l’Atlaso, di quo 
la blanka fantom-somiti es omneprezenta super lua reda muri 
e palm-boski; ol apartenas la Sahara, di quo l’emisiti – kameli, 
Blua Homi, Tuareg ed altra polvo-kovrita nomadi [...]
(James Chandler)


KAMERO
*
Yes, vu es justa, l'okulo es tre komplexa. Plu exakte l'okulo 
similesas kamero, do la disto inter lenso e retino mustas ne 
chanjar dum la kresko di la korpo. Komprenende, la lenso 
povas facar mikra chanji por enfokigar proxima o fora objekti. 
(Richard Stevenson)


KAMPEYO
*
Spiriti di streta, konservema epigonismo e ta di ne-prudenta 
reformismo «po omna preco» donis a su rendevuo en nia kampeyo.
(Stefano Bakonyi, Sopron, 1930)
*
La reda muri di Marrakech unesme aparis inter la palm-boski en 1062 
cirkum fortifikita nomad-kampeyo, erektita da Yussef ben Tachfin.
(James Chandler)


KANADA
*
Ne omna idolinguani esas rete atingebla. Exemplo esas sioro Ford, 
bonega idoparolanto en Toronto, granda urbo di Kanada. Lu nun 
tradukas la evangelio segun santa Markus sequante la exemplo 
dil ja tradukita parti dil Biblo en Ido. 
(Martin Lavallée)


KANCERO
*
Multa fumeri mortas de kancero.
(Paolo Lusana)


KANDE
*
Kande vu intencas vizitar Berlin ? Me joyus montrar mea urbo a vu.
(Eberhard Scholz)
*
Kande irgo esas afero di exploro, di vereso, lor existas ulo, 
quon on nomas la ciencala koncienco: omnu qua savas la vereso 
dicez ol. La Delegitaro sequis ta ciencal axiomo ed ni devas 
dankar ol pro to. 
(Rich. Lorenz)
*
Kande exakte vu iros a Malaya? Me intencas irar adibe en oktobro. 
Se vu anke iras cirkum ta monato, forsan ni povas renkontrar, ka? 
(Hans Stuifbergen) 


KANOTO
*
L'eniro esas mem tante streta, reze la maro, ke por trapasar 
la basa aperturo, la vizitanti mustas kushar su en la kanoto, 
e same la remisto, qua livante sua remilo, kushas su funde 
la kanoto e tiras per la manui kateno fixita ye la supra paro 
dil enireyo. On vidas per to ke ta enireyo esas tre basa, apene 
alta de un metro. 
(Tom Lang) 


KANSONO
*
Hodie, me volas ofrar a vi un de la maxim bela kansoni 
da il, quan me tradukis (kelke neliterale) aden Ido por 
ke ol esez komprenat anke da ti qui ne bone komprenas 
la Hispana. 
(Eduardo A. Rodi)


KANTAR
*
Es tre trista konstatar ke multa landi renuncas kantar per 
sua propra linguo. Esas nekredebla askoltar Rusa kantisti 
kantar per l'Angla, ma pro quo?... 
(Adrian Pastrana)
*
Ma dicez me, hike, che la cielo me nur kantas e ridas. 
E co suficas por esar felica. 
(Christophe Gaubert)
* 
Tua anjelo kantos kun tu, lu ridos kun tu omnadie e 
tu sentos sua amoro e tu esos felica. 
(Christophe Gaubert)


KANTISTA
*
Es tre trista konstatar ke multa landi renuncas kantar per 
sua propra linguo. Esas nekredebla askoltar Rusa kantisti 
kantar per l'Angla, ma pro quo?... 
(Adrian Pastrana)


KANTONO
*
La Reformo ne eventis sen grava konflikti, ma l'autonomeso 
dil kantoni salvis la Federuro. 
(Hans Cornioley)
*
Lasta grava konflikto interna eventis en 1847 inter la katolika 
e la protestanta kantoni.
(Hans Cornioley)


KAOSIGAR
*
Interfrata milito, sterila e bizantina disputachi pro bagateli kaosigis e 
devastis nia rangi.
(Stefano Bakonyi, Sopron, 1930)
*
Forsan ica kalma prezunto ke nur la Franca signifiko esas 
justa tendencas agacar kelka Angloparolanti, ma segun 
mea judiko, esis saja por sequar sole la Franca, nam, 
se ni probus kopiar la diversa vorto-defini de la pelmelo 
di la diferanta lingui, ni kaosigus la linguo. 
(Luther H. Dyer) 


KAPABLA
*
La debati direktesis kun supera habileso da sro Ostwald, 
qua esis kapabla preventar tro violentoza manifesti di la 
pasioni, e qua per sua specala sintezo-filozofiala talento 
havis remarkinda kapableso sizar la principi e granda 
chefa vidpunti ed impedar la debati perdar su en detaleti. 
(Otto Jespersen)
*
Me ne savas sat bone la Franca por aktive partoprenar, ma ja deziras 
pasive esar membro, e nur lektar la mesaji, segun quanta gradi 
me es kapabla komprenar via bela linguo. Ka to es permisita?
(Hans Stuifbergen)
*
Joel Slemrod e Wojciech Kopczuk, qui konkluzis de 
sua studiado ke "homi es kapabla tardigar sua morto, 
se lo donas a li avantaji fiskala".
(Eduardo A. Rodi)


KAPABLESO
*
Me penos skribar sobre ed exhaustar segun kapableso la temo, 
sen celar la fakta nefacilaji.
(Otto Jespersen) (Progreso 34, Dec 1910)
*
Me opinionas ke to quo existas superiras kun granda disto 
la intelekto-kapableso dil homala mento. 
(Jean-Claude Martignon)
*
La intuico multakaze povas superirar nia limizita inteligenteso 
e raciono e la febla percepto-kapableso di nia sensi. 
(Jean-Claude Martignon)


KAPITALISMO
*
Se Rusia ganabus, ol impozabus komunismo segun Stalin 
sur la cetera mondo (o incitabus revolucioni en altra landi); 
ma Usa ganis, do olua kapitalista sistemo nun regnas ed 
olua kulturo es difuzata a la cetera mondo. Semblas ke 
Huxley esis justa: il korekte observis l'enorma povo di Usa 
e kapitalismo. 
(James Chandler)


KAPITALISTA
*
Se Rusia ganabus, ol impozabus komunismo segun Stalin 
sur la cetera mondo (o incitabus revolucioni en altra landi); 
ma Usa ganis, do olua kapitalista sistemo nun regnas ed 
olua kulturo es difuzata a la cetera mondo. 
(James Chandler)


KAPO
*
Tre bel aer-navo pasis super nia kapi ca-matine.
(Paolo Lusana)


KAPONO
*
Olim, kande on kastris la hanuli, igante li kaponi, on enplantacis 
lia sporni en lia kresti, ube oli kreskis kom rudimenta korni, 
per qui la kaponi nemediate rikonocesis.
(Carlo Nardini)


KAPRICOZA
*
Fiancitino kapricoza divenas desfacile spoza.
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)


KAPRO
*
Me havas du hundini. Me lojas en urbo, do ne esas multa loko 
por kapri od altra animali simila. Me tre dezirus rezidar en loko 
quala vua hemo.
(Eduardo A. Rodi)


KAPTESO
*
En ocio-parko en la Javana loko Kendal on expozas dekekin 
metri longa pitono. Segun la proprietanto, serpento-komercisto 
imamo Darmanto, la serpento es la maxim granda pitono vivanta 
en kapteso. La yaro anteriora, la giganta pitono - diametre 85 
centimetri, 447 kilogrami pezanta - kaptesis da tribuo Sumatrana. 
(Hans Stuifbergen)


KARA
*
Bon jorno, kar amiko, quale vu standas ca-die?
(Paolo Lusana)
*
Ma ne pensez, kar amiko, ke mea kurajo falis pro to, quon me sufris 
de la milito, e pro la ruda frapo quan on jus donis a me.
(Hans Cornioley)


KARAKTERO
*
Esas forsan oportuna tempo dicar poka vorti pri la Romana 
karaktero di nia lingue. De la unesma horo di Ido, me regardis
atencoze lua developo. La developo esis ed esas preske tote 
segun la Romana tipo di linguo, partikulare la Franca.
(Luther H. Dyer)  
*
Vu fidez a vu ipsa. Vu kreez vua karaktero, kun qua vu esas 
fortunoza vivar dum la tota vivo. 
(Golda Meir) (Bebson Y. Hochfeld)


KARAOKE
*
Daisuke Inoue, qua inventis la "karaoke", olqua kontributis a docar 
al homaro toleremeso vers l'altri.
(Eduardo A. Rodi)


KARATE
*
Judo mustas esar kombat-arto. [...] Tamen me ofte dicas 
ke Judo, Karate, Kungfu edc. esas arti milital. [...]
(Bebson Y. Hochfeld)


KAREAR
*
Fakte en Ido, la digramo "qu" darfas esar pronuncata 
sive [kw], sive [kv]. On sugestis ante nun karear "u" ed 
uzar simple "q". Me konkordas ke "u" ne es strikte necesa, 
ma la digramo "qu" es familiara che angli, franci, germani 
ed italiani; nur la hispana uzas "cu". Uzar "q" probable igus 
la linguo kelkete plu facila por neeuropani, kelkete min facila 
por multa europani; sume ni ne ganus multo per supresar "u".
(James Chandler)


KARLO LA GRANDA
*
ka la westala Europa povas esar unika kulturala e politikala herdo, 
quale insulo meze dil oceano ? Existas teorio qua dicas ke la fonduro 
dil Uniono Europana reprezentas nekonciante la ri-kreajo dil imperio 
di Karlo la Granda (F:Charlemagne, G:Karlus Magnus). 
(Christophe Gaubert)


KARNO
*
E quon tu manjis? Me manjis poka karno ma multa pano.
(Paolo Lusana)


KARNOZA
*
Konsiderinda proporciono decendas de mixita Nigro-Berber-ancestri 
kun plu obskura pelo e lokloza hari, ma li havas nek plata nazi nek 
karnoza labii; la geno dil falkonatra vizajformo semble dominacas.
(James Chandler)


KARPENTISTO
*
Me ne memoras quale to eventis, ma uladie ta ligna bloko esis 
en la laboreyo di olda karpentisto di qua vera nomo esis maestro 
Antonio, malgre ke omni surnomizis lu "maestro Cerizo" pro ke 
la extremajo di lua nazo sempre aspektis brilanta e reda, same 
kam matura cerizo.
(Fernando Tejon)


KASETO
*
Pro ke telefonado a fora landi esas tre chera, me propozas ke 
samideani intersendez kaseti kun parolado en Ido. Tale, la recenta 
Idisti povus saveskar da plu experiencoza samideani quale sonas 
la linguo e suafoye li povus konstatar ka lua parolmaniero di la linguo 
esas komprenebla. Me supozas ke la plumulto ek vi havas magnetofono. 
(Jean-Claude Martignon)   


KASTELO 
*
Mea domo, mea kastelo.
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)


KASTILIA
*
Esas du regioni di qui la nomo esas Kastilia, la unesma esas Kastilia
-Leon (Castilla-León) en la norda duimo di Hispania; la duesma 
esas Kastilia-La Mancha (Castilla-La Mancha) en la suda duimo 
di Hispania. 
(Fernando Tejon)


KASTRAR
*
Olim, kande on kastris la hanuli, igante li kaponi, on enplantacis 
lia sporni en lia kresti, ube oli kreskis kom rudimenta korni, 
per qui la kaponi nemediate rikonocesis.
(Carlo Nardini)


KATAKLISMO
*
Recente en Rusia multa ikoni dil Deala matro ploris tre abundante. 
Kande ulo tala eventas, ico signifikas ke granda katastrofo esas balda. 
Kan nova mondo-milito o granda kataklismo? Til nun la ploranta 
ikoni nulatempe eroris ed ito es kelke pavoriganta. 
(Jean-Claude Martignon)


KATALIZO
*
Ostwald, qua naskis ye la duesma septembro 1853 en Riga, divenis 
eminenta kemiisto ed exploris sucesoze en la domeno di fizikala kemio, 
specale lu okupis su pri la teorio di ioni. Pro lua labori pri katalizo 
il recevis la Nobel-premio en 1909. 
(Günter Anton)


KATALOGO
*
Quale omna homi dil Biblioteko, me voyajis dum mea yuneso; 
me vagis serchante libro, forsan la katalogo di katalogi. 
(James Chandler)
*
Ica mili di Ido-lernanti restas por me til nun nura "fantoma armeo", 
se on ne irgon pri to remarkas: 3000 lernanti, -- e nulu de li til nun 
suplikis exemple pro specimeni di nia revui, pro katalogo di Ido-libri!
Irge ne kredebla , ke ibe existas vere Ido-lernanti!
(Alfred Neussner)


KATALUNA
*
Ho, yes!, me anke askoltis a la Andorana reprezentanti kantante 
per la Kataluna, gratuli!. 
(Adrian Pastrana)
*
Me ne savas ka vu kelke skribas per la Kataluna o l'Okcitana, 
ma se vu deziras partoprenar la forumo, me konsideras 
ke vua Ido-nivelo es sat bona. 
(Partaka)


KATALUNIA
*
Hiere nokte, en la chefurbo di Katalunia, eventis un ek la maxim grava konkursi di futbalo che l' Hispana konkurenco. CF Barcelona vinkis Real Madrid ye 3 - 0, e tale, la trupo Kataluna duras konservar kun autoritateso l'unesma plaso, dum ke l' trupo Kastiliana, qua esis duesma, nun restos ye sep punti del vinkinto. 
(Partaka)


KATALUNIANA
*
Barcelona esas bela chef-urbo di la Hispana regiono "Katalunia", 
do la Barcelona-trupo esas Kataluniana trupo. 
(Fernando Tejon)


KATARO
*
Varmegeso o koldegeso intensa normale augmentas la rezistemeso 
di la tisuo kontre virusi, do la vulgara kataro o gripo povas emergar.
(Hans Stuifbergen) 


KATASTROFO
*
100 yari plu tarde la vinki dil Federiti kontre la duko di Burgundia 
adportis al Suisi glorio e la famo esar militale fortega, e li partoprenis 
ye l'europana dinastiala konflikti til la katastrofo dil batalio ye Marignano 
en 1515. 
(Hans Cornioley)
*
Recente en Rusia multa ikoni dil Deala matro ploris tre abundante. 
Kande ulo tala eventas, ico signifikas ke granda katastrofo esas balda. 
Kan nova mondo-milito o granda kataklismo? Til nun la ploranta 
ikoni nulatempe eroris ed ito es kelke pavoriganta. 
(Jean-Claude Martignon)
*
Semblas ke dum la tota yaro acidenti e katastrofi grava eventas, ke 
oli divenas normala, tante multe oli eventas. La tifoni en Oklahoma 
e Kansas, USA, la granda pluvegi en Azia ed estal Europa, 
metropolitanala katastrofo en Minsk, edc. E pluse, la militi omnube 
en la mondo. 
(Hans Stuifbergen)
*
Nova avionala acidento perdigis la vivo ye 107 personi, pasinta
-saturdie, en Nigeria. Ico eventas min kam du monati pos unesma 
aviono-aplasto qua produktabis 117 viktimi. La tro granda ancieneso 
dil mashini e la suborneso dil autoritatozi semblas esar la precipua 
kauzi di ca katastrofi.
(Jean-Claude Martignon)


KATEDRALO
*
Plu rara esas austriana euro-peci. Kun plezuro me recevis hodie 
un peco nekonocita da me. Me serchis en la interreto e deskovris 
ke ca peco reprezentas la katedralo santa Stefano di Vienna. 
(Jacques Dehée)


KATEGORIALE
*
Me kategoriale dementias la nebenigna rumori, ke mea bon amiko 
Besserwisser es sive fatiganta, pedanta tedanto, qua tro obsesive 
interesas pri la dialektiko di l'existo, sive demonala Macchiavelli
-Esperantisto-infiltranto, qua esforcas semar disonanco en nia movemento. 
No, mea amiko Besserwisser es nur frenezioza e nesanigebla lunatikulo. 
(Eric Dickens)


KATEGORIO
*
Me recente joyoze konstatis ke Ido aparis en la duesma kategorio 
di lingui che la hempagini de Wikipedii, pro ke nun la Idala Wikipedio 
havas plu kam mil artikli. 
(Philippe Cloutier)


KATENO
*
L'eniro esas mem tante streta, reze la maro, ke por trapasar 
la basa aperturo, la vizitanti mustas kushar su en la kanoto, 
e same la remisto, qua livante sua remilo, kushas su funde 
la kanoto e tiras per la manui kateno fixita ye la supra 
paro dil enireyo. On vidas per to ke ta enireyo esas tre basa, 
apene alta de un metro. 
(Tom Lang) 
*
De kelka tempo me remarkas kelkete tro multa sorgo 
pri la korekteso gramatikala di nia mesaji. Facesas longa kateni 
di mesaji nur por atencigar pri ula eroro, facesas listi de erori, edc. 
(Eduardo A. Rodi)


KATO
*
La kato manjas la muso. La muson manjas la kato. 
(Gonçalo Neves)
*
Ne venas la rato spontane al kato. 
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)


KATOLIKA
*
Reguloze til sua fino me recevis la revueto L'Idisto Katolika 
de Thaon, quankam me ne esas katolika.
(Günter Anton)
*
Lasta grava konflikto interna eventis en 1847 inter la katolika 
e la protestanta kantoni.
(Hans Cornioley)
*
Padre Pio esas nun divenanta santulo dil katolika Eklezio. Il esas 
extreme populara en Italia, la santi havas la reputeso facar mirakli. 
Ni devus pregar Padre Pio por la sucesoza difuzado di nia kara linguo. 
(Jean-Claude Martignon) 
*
En la modelo katolika, sexuo es bona dum instanto e mala dum 
altra instanto. Kontrastante, la modelo Protestanta, sempre havez 
la sama valoro.
(Hans Stuifbergen) 


KAVALIERO
*
Ilua tribuo di velizita kamel-kavalkeri e kavalieri del Suda Sahara 
nomizis su Al Marabitoun, ‘la frontier-soldati dil Fido’ (de quo 
Marabout, santa homo)
(James Chandler)  
*
Yen la nomo dil shaki en Ido: Rejo: Roi, Damo: Dame, Turmo: Tour, 
Episkopo: Fou, Kavaliero: Cavalier, Piono: Pion. 
(Adrian Pastrana)  


KAVALO
*
[...] il venabis per la posto (la posto esis origine e propre 
institucuro di kambieyi, ube on povis kambiar kavali segun etapi, 
por voyajar plu rapide), e tre astonata questionis, quon signifikas 
ta hororiganta spektajo. 
(A. Vilfroy)


KAZO
*
Ye favoro di Neutral esis la naturala alfabeto sen cirkonflexita literi, 
quin Esperanto sola ek la preske cent artificala lingui audacis ofrar 
a la mondo, pluse la plu naturala selekto di vorti en multa kazi, 
aparte en la pronomi, ube on forte kritikis la aprioria, tote artificala 
sistemacho di Esperanto. 
(Otto Jespersen)
*
Malgre to, me chanjis en kelka kazi la tradukuri donita da Dyer, 
omisante Angla vorti qui esas arkaika od obsoleta ed adjuntante 
vorti plu moderna. Dyer donas ulakaze Britaniana espelo, ed 
altrakaze Usana espelo, sen evidenta motivo. 
(Robert Carnaghan)
*
Yes, ma en ica kazo kande onu volas krear plu bona vorto, onu 
devas egardar se ulo simila ja ne existas por precize evitar konfundi. 
(Jean-Claude Martignon)
*
Me serchis milfoye omna ta vorti en dicionarii, me rilernis lia korekta 
signifiko o pronunco, e tamen, me eroras o dubitas itere. Malgre ke 
me havas ya tre bona memor-kapableso, olu ne helpas me en ta kazi. 
(Eduardo A. Rodi)


KE
*
Notez ke me ne dicas, ke esas evidenta ke ol esas ne perfekta!
(Otto Jespersen) (Progreso 34, Dec 1910)
*
La certeso ke ula tabulo en ula hexagono kontenas precoza libri 
e ke ca precoza libro es neacesebla, semblis preske netolerebla. 
(James Chandler)


KEBEKIA
*
Kebekia adoptas lego pri la su-determino malgre la ne-apogo 
dil Liberala Partiso di Kebekia. Ka sendependeso esus vere 
bon afero por Kebekia ? 
(Jean-Claude Martignon)


KELKA
*
Donez a me kelka pekunio por komprar dekeduo de ovi.
(Paolo Lusana)
*
Donez a me kelka soldi.
(Paolo Lusana)
*
En kelka punti Ido es plu facile pronuncebla kam Esperanto. 
(Gonçalo Neves)


KELKAFOYE
*
La diskuti duktesis preske la tota tempo en Franca; kelkafoye 
tamen prof. Baudouin de Courtenay preferis parolar Germane 
e poka foyi sro Peano parolis en sua Latina sen flexiono. 
(Otto Jespersen)
*
Cavespere me retrovenis de mea vakancala sejorno en sud-Francia. 
Esis tre varma ibe, ma me ne tro sufris, nam kelka dii ante mea veno 
adibe, varmesis til 40 gradi. Onu ne povas vere juar vakanco kun 
tala temperaturi, ma la planeto divenas fola, kelkafoye esas tro varme 
e kelkafoye pluvas multe tro abundante. 
(Jean-Claude Martignon)


KELKE
*
De la Angla vidpunto, Ido «formikumas» en la vortaro, en la 
ordinara texto, kun Francaji qui semblas kelke stranja e baroka 
a la Angloparolanto.
(Luther H. Dyer) 
*
Pos la fino dil konflikto inter Esperantisti ed Idisti, la supera 
questiono esas kelke sensenca. La du lingui separesis, anke 
la movementi. 
(Gonçalo Neves)
*
Konciante l' atraktiveso di sua aspekto kelke sovaja e primitiva, 
stimulis il irar a la gimnazio por modelar sua korpo. 
(Octavi Egea)


KELKETE
*
Fakte en Ido, la digramo "qu" darfas esar pronuncata sive [kw], 
sive [kv]. On sugestis ante nun karear "u" ed uzar simple "q". 
Me konkordas ke "u" ne es strikte necesa, ma la digramo "qu" 
es familiara che angli, franci, germani ed italiani; nur la hispana 
uzas "cu". Uzar "q" probable igus la linguo kelkete plu facila por 
neeuropani, kelkete min facila por multa europani; sume ni ne 
ganus multo per supresar "u".
(James Chandler)


KELKU
*
"Quu" kom pronomo analogesas forme e substance a la cetera 
pronomi determinita, ulu, nulu, singlu, kelku, irgu, altru, omnu.
(Carlo Nardini)


KELTA
*
La populo di Suisia konsistas segun la historial eventi ek leponta, 
ligura, kelta, reta, romana, germana (alemana e burgunda) elementi, 
qui vivas en quar linguala regioni: germana, franca, italiana, romancha. 
(Hans Cornioley)
*
Quale la Kelta habitanti di Britania sucesis prezervar sua etnala 
identeso en la regioni montoza e desfacile acesebla, dum ke en 
la fertila planaji ol dilutesis da sucedant invaderi, tale le Berber 
prezervis sua tribuala strukturo e vivmanieri en sua propra inkluzaji 
di sablo e nivo.  
(James Chandler)


KEMIALA
*
La kemiala industrio sufris pro la tre mortigiva acidento, explodo 
dil fabrikerio AZF la 21esma di septembro 2001 (30 mortinti ed 
8000 vunditi).
(Robert Pontnau)


KEMIISTO
*
La konocata kemiisto wilhelm Ostwald prezidis, dum ke Leau 
e Couturat esis sekretarii. 
(Gonçalo Neves)


KEMIO
*
La sequanta cienci esis reprezentata: linguistiko, astronomio, matematiko, 
kemio, medicino, filozofio. 
(Otto Jespersen)


KERLO
*
Li nule konceptas Satano kom "longa reda kerlo kun korni", li 
opinionas ke lu esas la inkarnaco di omno qua esas la proprajo 
dil homala naturo : la fiereso, la ambicio, la sexuala deziro, la 
individualismo. 
(Jean-Claude Martignon)


KILOGRAMO
*
En ocio-parko en la Javana loko Kendal on expozas dekekin 
metri longa pitono. Segun la proprietanto, serpento-komercisto 
imamo Darmanto, la serpento es la maxim granda pitono vivanta 
en kapteso. La yaro anteriora, la giganta pitono - diametre 85 
centimetri, 447 kilogrami pezanta - kaptesis da tribuo Sumatrana. 
(Hans Stuifbergen)  


KILOMETRO
*
Du regionala treni kolizionis, hiere, en fervoyala staciono ye 
80 kilometri sude de Roma. Ita acidento produktis adminime 
40 vunditi. Inter li esas 15 grave sufranti.
(Jean-Claude Martignon)


KIN
*
Kin ek la dek e un Britaniana soldati kaptita da rebela milicani 
en Sierra Leone liberigesis hiere. 
(Jean-Claude Martignon)


KINADEK
*
En sua nask-urbo Minsk mortis pasinta sundio la Belarusa skriptisto 
Vasil Bkau. Bkau, qua unesme tradukis sua propra verko aden la Rusa, 
valoras kom un de la maxim famoza skriptisti del olima Soviet-Uniono. 
Ilua verko esis tradukita aden plu kam kinadek lingui e 
premiizita multafoye. 
(Hans Stuifbergen) 


KINESMA
* 
Dum la kinesma yarcento ol divenis chefurbo di la Westgotala 
rejolando. Ca rejolando ne duris longe e la Westgoti rapide latin
- e kristaneskis. 
(Robert Pontnau)


KINOPLE
*
Kinople ok esas quara-dek.
(Paolo Lusana)


KIRURGIISTO
*
Me parolos, tam simple kam posibla, pri ula stimuliva paradoxi 
dil "kondicionala probableso". Me agos lo, kom ne-matematikisto 
(me es kirurgiisto) a ne-matematikisti. Matematikisti pardonez 
mea eventuala ne-rigorozaji. 
(Carlo Nardini)


KISAR
*
Batez mal homo, lu flatos tu, kisez lu, lu batos tu.
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)


KLARA
*
La cielo esis klara e la steli videbla. 
(James Chandler) 
*
Ica du klara No-voti anke demonstras la enorma lakuno 
inter la ordinara Europani e la politikisti, financisti e burokati. 
Esas quaze nia dukteri habitas sur altra planeto: 
Elito-Planeto, tote separita del sucii ed opinioni dil ordinara homi. 
(James Chandler)


KLARINETO
*
Elefanti uzas larja frequenco-spektro: de la maxim alta tono di 
klarineto kam la maxim basa tono di koncerto-piano.
(Ronald Bijtenhoorn)


KLASIKA
*
La senco mokala e despriziva dil homala korni es kelke surprizanta, 
pro ke olim la korni havabis senco priziva. La homala korni esis en 
la Latina klasika simbolo di povo, kurajo, forteso.
(Carlo Nardini)
*
Ido ja montras apteso por literaturo, e tradukuri di klasika skriptaji 
esas tre dezirinda, ma me kredas ke Idisti hodie devas produktar 
nova  kontributaji. Moderna literaturo, anke teknologio o cienco 
esas tre apta skopo por nia linguo. 
(Richard Stevenson)


KLAVAGAR
*
Laste, me klavagas mea texto per klavaro, pensante (plu o min kurte) pri 
omna vorto quan me skribas - adminime teorie, ma forsan dormeti intervenas!
(Robert Carnaghan)


KLAVARO
*
Laste, me klavagas mea texto per klavaro, pensante (plu o min kurte) pri 
omna vorto quan me skribas - adminime teorie, ma forsan dormeti intervenas!
(Robert Carnaghan)


KLAVIGISTO
*
Altraloke homi adoptas l'islamo, e.g. Usana nigri pro opozo a la klavigisti 
de Europana origino. 
(Jean-Claude Martignon)
  

KLEFO
*
Uzata klefo sempre brilas. 
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)
*
Ka la tir-kesti di ta moblo ne plu havas klefo?
(Paolo Lusana)


KLIENTO
*
Plura modeli montris ke precipue la nova klienti es koncernata, 
dum ke la klienti kun bankala relati duriva es min sentiva a ta 
problemo.
(Steve Walesch)


KLIKTAR
*
Kliktez supre en pagino wikipediala "versionaro", e vi vidos, 
quo skribis lasta versiono dil texto. 
(Arto Moisio)


KLIMATO
*
La klimato es mixuro inter l'atlantikal-oceanala klimato di Westeuropa 
e la kontinentala di Esteuropa. La klimato komprenende anke dependas 
forte del geografial alteso. 
(Hans Cornioley)
*
La famoza naturbeleso di Suisia, la pureso di lua klimato, 
e mult altra avantaji, facis ek ta lando edeno por turisti e konvalecanti. 
(James Chandler)


KLISHO
*
Transformante klisho aden paradoxo, en Marrakech l’Arabiana Nokti 
transvivas ye 8 longitudo-gradi weste de Greenwich.
(James Chandler)


KLOKO
*
A la felico nula kloko sonas.
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)
*
Trovar ideala kloko por babilar interretale ne esas facila tasko: 
kande esas 20:00 (8:00 pm) en Berlin, Paris e Madrid, esas 
16:00 (4:00 pm) en Buenos Aires e Sao Paulo, 14:00 (2:00 pm) 
en Montreal e New-York, 11:00 am en San Francisco, ma 21:00 
(9:00 pm) en Moskva, e 4:00 am di la morga dio en Tokyo ! 
(Robert Carnaghan)


KLOSHO
*
La kirko di Dresden rihavas kloshi pos la destrukti dil 
duesma mondo-milito.


KLOSHETO
*
Longa eskorto de amiki e konocati di la mortinto dope venis 
duope, envelopita en nigra manteli e tacanta. Fore unika klosheto 
sonadis. 
(A. Vilfroy)
*
Il ya esis kredeble un de vua bon amiki, il dicis, ta por qua 
sonas la klosheto, nam vu tante triste e mediteme sequas?
(A. Vilfroy)


KLOSHTURMO
*
Nam on kustumale asocias Islamo kun l’Esto, semblas kelke 
bizara ke minareti vinkas kirko-kloshturmi.
(James Chandler)


KLOZILO
*
La hemo di Jepeto havis nur surtera etajo, qua lumizesis da 
la suno-lumo tra ajuroza klozilo. 
(Fernando Tejon)


KOALICIONO
*
Sioro Frank propozas "granda koaliciono" di omna plena lingui. 
Ma ca plena lingui ne egalesos pri lo. Li restos li ipse.
(Marion Kasper)


KOALISURO
*
Me ne es komforte pri 'milito'. Segun me, ol ne esis tre bona selekto.
Ta vorto, en la senco di 'war', "lukto per armi inter stati o koalisuri",
es absolute desinternaciona.
(Carlo Nardini)


KOCIGO
*
Nemediate de la Greka  'kokkyx' venas la vorto anatomiala 
'coccyx', kocigo, mikra osto en la infra extremajo di la spino, 
proxim l'anuso. Segun l'anatomiisto Riolano (1577-1657) la 
nomo di ca mikra osto debesas forsan a lua simileso a la beko 
dil kukulo, o forsan a la son-simileso dil flatuo dil anuso a la 
bramado di ta ucelo.
(Carlo Nardini)


KOLDA
*
Esis kolda, e li uzis la varmigilo en l'automobilo. 
(James Chandler)


KOLDEGESO
*
Varmegeso o koldegeso intensa normale augmentas la rezistemeso 
di la tisuo kontre virusi, do la vulgara kataro o gripo povas emergar.
(Hans Stuifbergen) 


KOLEKTERO
*
Omna biblioteko havas 'inferno', omna arto havas sua submondo. 
Tale existas longa tradiciono di verki ombroza, imaji quin kreis 
l' artisto erste por sua propra plezuro e rare por la kolektero. 
(Hans Stuifbergen)  


KOLEKTORO
*
Linguistikale, por nomizar mashini ed aparati ib'esas finalo
per -oro (od -atoro), samtempe tre internaciona e tre idala:
motoro, rotoro, generatoro, alternatoro, radiatoro, induktoro,
detektoro, kolektoro, konvertoro, statoro, akumulatoro,
aspiratoro, inhalatoro, kondensatoro, refraktoro, elevatoro,
transformatoro...
(Carlo Nardini)


KOLERIKA
*
La sufixo "-ika" on uzas en Ido por "malada per...", do la 
KGD donas "kolerika, ftiziika, leprika, skrofulika, hidropsika, 
pestika, alkoholika, kordiika".
(Richard Stevenson)


KOLIZIONAR
*
Du regionala treni kolizionis, hiere, en fervoyala staciono ye 
80 kilometri sude de Roma. Ita acidento produktis adminime 
40 vunditi. Inter li esas 15 grave sufranti.
(Jean-Claude Martignon)


KOLONIO
*
Europa divenos spiritala kolonio di altra lando, sive Usa 
sive India, ante divenor lua ekonomiala e politikala kolonio. 
(Jean-Claude Martignon)  


KOLORO
*
L'aquo havas koloro blua maxim blindiganta, quan me ultempe vidis, 
sen ula ombro nek obskureso. On kredus vidar glaso de la maxim 
klara lakto e, pro ke la suno trapasas la liquida maso, on vidas 
tre distingeble omno quo esas sub l'aquo, e la maro aparas kun 
omna sua habitanti. 
(Tom Lang)


KOM
*
La sekto desaparis, ma kom puero me vidis olduli qui, dum 
longa periodi, celis su en la latrini kun metala diski en interdiktita 
ludkub-kupo e feble imitis la deala desordino.
(James Chandler)
*
Nia planeto posedas multa-nombra traci e restaji di civilizuri 
Indiana, Mayana, Greka, Egiptiana. Ita civilizuri havis certena 
savi sama-nivela kam le nia en multa domeni; ne esas 
ne-posibla ke inteligenta enti veninta de spaco docis ita populi 
nam en omna restaji, skribaji, desegni, rakonti e legendi, 
ita homi pos-lasis mesaji pri la existo di ca enti veninta 
del cielo e konsiderata kom dei. 
(James Chandler)
*
En 1815 la Wienana Kongreso agnoskis la suisa neutreso kom 
esanta en l'intereso di omna europana stati e fixigis la nacionala 
frontiero. 
(Hans Cornioley)


KOMBATAR
*
Ye la sequanta dio, la habitanti di la strado mustas kombatar 
la fairo qua destruktas lua domo. Onu timas extenso dil incendio 
a la tota quartero. 
(Jean-Claude Martignon)


KOMBATEGO
*
Hiere, tre regretinde, pos ludar al futbalo Compostela e Deportivo 
de la Coruña komencis kombatego inter kelka personi e ulu, qua 
volis separar li, recevis tre forta bato en sua hepato. 
Pro ca bato il mortis.
(Adrian Pastrana)


KOMBINAR
*
Tamen, idisti generale uzas 'kombino' por ago di kombinar kozi, 
e 'kombinuro' por la rezulto di la kombino.
(James Chandler)
*
La kreolo dil insulo Mauritius posedas richa stoko di verbo-partikli, 
quin on povas kombinar tre libere por produktar multa utila verbo-formi. 
(James Chandler)


KOMBINO
*
Tamen, idisti generale uzas 'kombino' por ago di kombinar kozi, 
e 'kombinuro' por la rezulto di la kombino.
(James Chandler)


KOMBINURO
*
Tamen, idisti generale uzas 'kombino' por ago di kombinar kozi, 
e 'kombinuro' por la rezulto di la kombino.
(James Chandler)


KOMENCO
*
Nula komenco ante bona pripenso
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)
*
Me anke timas pri la komenco dil triesma mondmilito. 
(Frank Kasper)


KOMENTAR
*
Ulu komentas: Semblus ke ca diablala libro probis eskapar e ke ol ruptis 
la vetrino deinterne. 
(Jean-Claude Martignon)


KOMERCALA
*
Konsuli selektata ek la komercala borgezaro, la ‘Kapituli’ (capitouls), 
administris l’urbo e disponis pri granda povo. Ca sistemo permisis a 
la richa komercisti nobeleskar. 
(Robert Pontnau)


KOMERCISTO
*
Konsuli selektata ek la komercala borgezaro, la ‘Kapituli’ (capitouls), 
administris l’urbo e disponis pri granda povo. Ca sistemo permisis a 
la richa komercisti nobeleskar. 
(Robert Pontnau)
*
En ocio-parko en la Javana loko Kendal on expozas dekekin 
metri longa pitono. Segun la proprietanto, serpento-komercisto 
imamo Darmanto, la serpento es la maxim granda pitono vivanta 
en kapteso. La yaro anteriora, la giganta pitono - diametre 85 
centimetri, 447 kilogrami pezanta - kaptesis da tribuo Sumatrana. 
(Hans Stuifbergen)


KOMETO
*
Ja l'astronomisti ne plus konsideras ke Plutono es vera planeto. Kun 
*Quaoaro e *Sedno li semblas quale petroza korpi, feble atraktita 
a la suno. Forsan li apartenas a la "Oort Nubo", la fonto di kometi 
ed altra objekti, exter la vera planeti. Li es facile influita per altra 
pezoza planeti quale Saturno e Jupitero e konseque lia orbiti esas 
tre nereguloza.
(Richard Stevenson)


KOMITATO
*
En junio 1907 la Delegitaro por adopto di internaciona helpolinguo 
segun sua statuti elektis la komitato, qua devis decidar, qua linguo 
artificala esas la maxim konvenanta por introduktesar en internaciona 
komuniki. 
(Otto Jespersen)
*
En oktobro di la sama yaro la tale elektita komitato kunvenis en Paris, 
ube eventis sume 18 kunsidi longa e fatiganta. 
(Otto Jespersen)
*
En oktobro samyara kreesis la tale nomata Komitato di la Delegitaro, 
a qua apartenis 12 membri.
(Gonçalo Neves)
*
Preske samtempe segun propozo da Ostwald e kun programo 
aprobita da il e da altra membri di la komitato fondesis la revuo 
Progreso. En ol on diskutis libere e de multa vidpunti la principi 
e detali di nia linguo.
(Gonçalo Neves) 


KOMPANO
*
Olim, dum konversado kun anciena kompano di me, ilqua reputesis 
pro sua evidenta grosiereso, semblis a me deskovreskar, ke dop ilua 
aparant absurdaji, celesas ya ul-grada veraji, quin on devas agnoskar.
(Partaka)


KOMPARADO
*
La famoza linguisto ed Idisto, H. Jacob skribis komparado inter
Esperanto, Ido, Occidental, Novial ed Interlingua. Evidente Sro.
Jacob prizis Ido, ma il mencionas certena kritiki e hodie me spekulas
sive tala kritiki havas valideso.
(Richard Stevenson)


KOMPARAR
*
Ma adminime ni povas retroregardar super nia shultri aden 
la pasinto, e komparar la charto quan ni jus diskutis, montranta 
l'exploziva augmento ye homi, savo, povo e komuniki, kun 
altra sorto di charto indikanta la progreso di social etiko, 
etikal kredi, spirital konoco [...]
(James Chandler)


KOMPARE
*
Sincere dicata: Me ipsa ne savas la difero inter kongreso 
e konfero. Forsan irgu povus donar definuro. Pos la milito 
on evitis aranjar "kongreso" pro ke on opinionis, ke nomizar 
nia konferi kom kongresi, esus exajero pro la poka 
partoprenanti kompare a la periodo ante la milito. 
(Alfred Neussner)


KOMPAREBLA
*
En Ido esas distingo inter prepozicioni tempala ante/pos, e 
prepozicioni spacala avan/dop. Komparebla distingo ne existas 
generale en la lingui naturala.
(Carlo Nardini)


KOMPETENTO
*
Ni ne plus havas la kompetenti qui povus okupesar sagace por la adopto di tala vorti. Me ipsa rekomendas ke por la nova ciencala ed utila vorti, on adoptez olti di Esperanto ma egardante la ortografio e la fonetiko di Ido. 
(Jean-Claude Martignon)


KOMPLETA
*
La mistiki klamas ke lia extazo revelas a li cirklala chambro kontenanta granda cirklala libro, di qua la spino es kontinua e qua sequas la kompleta cirklo dil muri; ma lia atesto es suspektenda; lia vorti, obskura. Ica ciklala libro es Deo. 
(James Chandler)


KOMPLETE
*
Judo qua ne plus havas religiala kredo, se lu grantas importo a lua Juda identeso, ne abandonos komplete la religio, e tandem la Judismo sucesis posvivar yarmili de persekuti, do calatere futuro existas ankore.  
(Jean-Claude Martignon)


KOMPLEXA
*
Ni remplasis la simpla timo di nia ancestri per filozofiala ed 
epistomologial instrumenti tre komplexa ed analiziva. 
(James Chandler)
*
Yes, vu es justa, l'okulo es tre komplexa. Plu exakte l'okulo 
similesas kamero, do la disto inter lenso e retino mustas ne 
chanjar dum la kresko di la korpo. Komprenende, la lenso 
povas facar mikra chanji por enfokigar proxima o fora objekti. 
(Richard Stevenson) 


KOMPOZAR
*
Me tote ne dicis (nek opinionas!) ke Ido es fundamentale 
Romana. Me dicis nur ke olua LEXIKO es fundamentale 
Romana. Or la lexiko es nur un del multa organi qui kompozas 
linguo, ne la tota linguo...
(Gonçalo Neves)


KOMPRAR
*
Donez a me kelka pekunio por komprar dekeduo de ovi.
(Paolo Lusana)
*
Me preferas ca pomi, ti ne esas dolca. Ne komprez iti, ici esas 
plu dolca.
(Günter Anton)
*
Morge me kompros la pano per ca moneto, hike, che Hispania; 
ma la panifisto nur lektos sur la altra facio: 
2 euri. La venonta monato forsan ulu kompros la jurnalo per 
ca moneto che Finlando, o la matinala kafeo kun lakto che Italia...
La euro esas plu multe kam simpla moneto. Kad ankore ulu ne 
savas lo?
(Fernando Tejon)


KOMPRENAR
*
Me ne savas sat bone la Franca por aktive partoprenar, ma ja deziras 
pasive esar membro, e nur lektar la mesaji, segun quanta gradi 
me es kapabla komprenar via bela linguo. Ka to es permisita?
(Hans Stuifbergen)
*
E l'Idistaro komprenis la mesajo dil Maestro... - ol raliis su cirkum 
la Franca samideani e cadie ni havas itere nia anciena ULI, lua 
Komitato ed Akademio, naskinta ek la volo dil Idistaro, qua votis 
e vovis per to: vivar e rikonquestar lua honorplaso kom protagonisto 
e pioniro di maxim bona L.I. L'Idistaro komprenis lua Devo e Vokeso 
e kun ferma volo, kun ne-flexebla impetuo rikomencas durigar la verko 
dil Maestro.
(Stefano Bakonyi, Sopron, 1930)
*
E quale me komprenos kande la personi parolos se me ne konocas 
la stranja linguo quon parolas la homi? 
(Christophe Gaubert)
*
Onu darfas komprenar la mondo, "mem la maxim misterioza", 
pro ke trovesas ibe harmonioza reguli en'plantacita dal Deo. 
(Albert Einstein) (Bebson Y. Hochfeld)
*
Por ne tre yuna personi me esas konvinkita ke lernar unesme 
auxiliara linguo esas plu bona. Kom ekonomikisto me ofte 
komparas linguo-lernado ad ekonomiala modeli. 
En ekonomiko on volas komprenar la realeso, ma pro ke 
ol esas tro komplikita on komencas kun facila modeli. 
(Steve Walesch)


KOMPRENEBLA
*
La maxim ne'komprenebla misterio pri la mondo esas ke olu esas 
komprenebla. 
(Albert Einstein)  (Bebson Y. Hochfeld) 


KOMPUTORALA
*
Me ne parolas pri vorto per qua on povas signifikar komputorala 
dokumento, ultre ke me opinionas ke ne esas vera dokumento ma 
komputorala artificajo.
(Michael Talbot-Wilson)


KOMPUTORO
*
Amiko, mankas a me la tempo, la resto esos respondata sive da altru, 
sive da me, se me itere startas mea komputoro morge o posmorge. 
(Hans Stuifbergen)
*
Mea komputoro ne plu funcionis. Kun amiko ni deskovris ke Roxio 
efektigas konflikto, apene detektebla, ma qua febligis la sistemo. 
(Hans Stuifbergen)
* 
On mustas unesme krear mashino por fabrikar pekunio-bilieti. Per la 
jus imprimita pekunio-bilieti on povus facile pagar apta komputor-laboristi 
qui facile kreus la traduko-programo por komputori, o posh-tradukilo. 
(Fernando Tejon)
*
Nova komuna projeto por utiligar vua komputoro. Hodie me saveskis pri nova projeto di tale-nomizita (anglalingue) "grid computing".  To es projeto quo utiligas la povo di komputori
cirkum la mondo por facar enorma kalkuli.  Antea projeti vizis trovar planeti cirkum altra steli, o kuracar kancero, o predicar globala varmesko. L'unesma kalkulo che "world community grid" koncernas la homala proteomo*.  Ol probas kalkular la strukturi di proteini facita ek homala geni.  Hodie ol havas 90.000 membri.  L'avantajo di WCG es ke on ne bezonas permananta konekto al reto.  La molvaro deskargas tasketo ad onua komputoro e duras kalkular deskonektite. 
(James Chandler)


KOMTO
*
Anthony Ashley Cooper, komto de Shaftesbury, deskriptesas 
kom "extravaganta homo" dal inquestisti qui exploras precipue 
la medio dil nokto-debocheri, qua tre prizesis dal sisadek-yarulo. 
(Jean-Claude Martignon) 
*
Pos la regno di Karl la Granda (France Charlemagne) 
Toulouse divenis guvernata da komti, qui plu e plu 
sendependeskis de la rejo. 
(Robert Pontnau)
*
De la 9esma til la 13esma yarcento sub la dinastio di la komti 
Raimond l’urbo esis sideyo di un di la maxim marveloza korti 
di Europa. 
(Robert Pontnau)


KOMUNA
*
La milito raptis a ni ne nur nia neremplasebla duktero Louis Couturat, 
ma anke nia reprezentiva organo, la revuo Progreso. Anke pos 
la riestabliso dil komuna laboro internaciona Progreso ne riviveskis.
(Siegfried Auerbach) (Progreso tomo VIII nro. 81, januaro 1931)
*
Jenro literatural es distinta grupo o kategorio de literaturala 
verki kun komuna kontenajo o komuna traiti stilal. On dicernas 
plura jenri literatural
(Gonçalo Neves)
*
Se l'Europana Uniono decidus havar komuna helplinguo neutra, 
esus evidente politikala decido sen relato kun la kunlaborado 
o nekunlaborado inter la Idisti e la Esperantisti. 
(Loïc Landais)
*
Me pensas ke fuziono od adminime kunlaboro dil Esperantisti 
ed Idisti povus helpar ni atingar nia komuna skopo: 
enduktar en nia vivo facila e neutra linguo. 
(Steve Walesch)


KOMUNESO
*
Ma erste quar yari ante nun globala organizuro kreesis konseque 
di internaciona renkontro che la komuneso di Findhorn en Skotia, 
skope helpar la difuzado dil ekovilaji en la mondo e prizentar oli 
kom kredebla alternativo di homala developo enkadre di egardita 
naturo, vice artificala medio urbala o mem moderna rurala. 
(Jean-Claude Martignon)


KOMUNIKI
*
Ma adminime ni povas retroregardar super nia shultri aden la pasinto, e komparar la charto quan ni jus diskutis, montranta l'exploziva augmento ye homi, savo, povo e komuniki, kun altra sorto di charto indikanta la progreso di social etiko, etikal kredi, spirital konoco [...]
(James Chandler)


KOMUNIKILO
*
On propozas europeana komuna plena linguo kom internaciona 
komunikilo inter Europeani apud nacionala lingui. 
Il pregas ni, riprezentar Ido. 
(Marion Kasper)
*
Me jus adjuntis plusa titulo al rubriko Mondumo: Jurnali. 
Sub Televiziono, Radio e Jurnali ni povos deskriptar 
la diversa komunikili dil mondo. 
(James Chandler)


KOMUNIKO
*
En junio 1907 la Delegitaro por adopto di internaciona helpolinguo 
segun sua statuti elektis la komitato, qua devis decidar, qua linguo 
artificala esas la maxim konvenanta por introduktesar en internaciona 
komuniki. 
(Otto Jespersen)


KOMUNISMO
*
Kontre omna co ni experiencis la krulo di komunismo en multa 
mondo-parti, nun restanta nur en Chinia ed izolita landi quale Kuba. 
(James Chandler)


KONCENTRAR
*
Depos plura yari la tendenco koncentrar su en l'urbi augmentas; 
la konsequo es du grava strukturala chanji: multa filii di rurani 
livas lia vilajo, e la kreskant urbi manjas rurala sulo. 
(Hans Cornioley) 


KONCEPTAR
*
En kosmologio on aplikas la termino a nia universo, nam on 
konceptas ke povas existar antea e posa universi. 
(Wikipedia)
*
Li nule konceptas Satano kom "longa reda kerlo kun korni", 
li opinionas ke lu esas la inkarnaco di omno qua esas la proprajo 
dil homala naturo : la fiereso, la ambicio, la sexuala deziro, 
la individualismo. 
(Jean-Claude Martignon) 


KONCEPTO
*
Del Suisi Jean Jacques Rousseau e Heinrich Pestalozzi departis 
la reformeso dil edukala koncepto e dil pedagogio.
(Hans Cornioley)
*
Me agnoskas ke ne es sempre facila decidar, kad on devas uzar 
substantivo per -o, -uro, -ajo, -ado, aparte kande koncernas 
abstrakta koncepto.
(James Chandler)


KONCERNANTE
*
La literi esas Mezepokal e la tota texto pritraktas instrucioni
koncernante nigra magio. 
(Jean-Claude Martignon) 


KONCERNAR
*
Amb adverbi koncernas quanto, mas "plue" indikas augmento 
di quanto, dum ke "pluse" montras adjunto di quanto ad altra 
quanto. En la unesma kazo koncernesas do nur un quanto qua 
augmentas, dum ke en la duesma on parolas pri plura quanti 
qui adjuntesas l' una al altra. 
(Gonçalo Neves)
*
Me agnoskas ke ne es sempre facila decidar, kad on devas uzar 
substantivo per -o, -uro, -ajo, -ado, aparte kande koncernas 
abstrakta koncepto.
(James Chandler)


KONCERNE
*
Koncerne la Judi, me ne pensas ke la Judismo esas en same mala 
situeso kam la Kristanismo. 
(Jean-Claude Martignon)
*
Koncerne la islamo, me preferas nulon dicar, la samlandani di Theo 
Van Gogh expresas plu bone kam me to quon la Europani pensas 
pri la Mohamedismo. 
(Jean-Claude Martignon)
*
Koncerne vua questiono, hiere me saveskis (per l'omna jurnalaro 
e per televiziono, pri la vinko di "Los Pumas" (l'esquadro 
Arjentina di rugbio). To esis surprizanta e historiala rezultajo, 
qua fierigas la rugbiemi nacionala. 
(Eduardo A. Rodi) 
*
Per la detala exameno di ta projeto on tamen ne aprobis ol en 
omna partikularaji, nek koncerne la gramatiko nek koncerne 
la selekto di vorti. 
(Gonçalo Neves) 
*
Me havas granda prego a vi omni kunlaborar koncerne la 
sequanta afero. . .
(Frank Kasper)


KONCIAR
*
To esis surprizanta e historiala rezultajo, qua fierigas la rugbiemi 
nacionala. Ma li bone koncias anke ke to esas nur ecepto, quan 
onu ne esperas iteror tre balde. 
(Eduardo A. Rodi)


KONCIENCIOZE
*
Me ne deziras agar quale advokato di ula sistemo, nek konservema 
nek revolucionema, ma donar ciencale e konciencoze a la lektanto 
la materialo quan il bezonas por ipsa formacar sua opiniono.
(Otto Jespersen) (Progreso 34, Dec 1910)


KONCIENCO
*
La vera sociala sajeso esas lumizar la homaro segun la voco 
dil ciencala koncienco. 
(Rich. Lorenz)


KONCILIEMA
*
Me havas la honoro promulgar hike la quar unesma decidi dil 
Akademio, qui naskis ek ta spirito dil konciliema progresemeso. 
(Stefano Bakonyi, Sopron, 1930)


KONDAMNESO
*
Notez bone: la KGD dicas "on ne uzas ol", ne "ol ne 
existas". Ka sofismo? Pov esar, ma per tala sofismi 
nutras su la tota yuro-cienco (ed hike traktesas pri mea 
kondamneso od absolveso).


KONDENSATORO
*
Linguistikale, por nomizar mashini ed aparati ib'esas finalo
per -oro (od -atoro), samtempe tre internaciona e tre idala:
motoro, rotoro, generatoro, alternatoro, radiatoro, induktoro,
detektoro, kolektoro, konvertoro, statoro, akumulatoro,
aspiratoro, inhalatoro, kondensatoro, refraktoro, elevatoro,
transformatoro...
(Carlo Nardini)


KONDICIONALA
*
Me parolos, tam simple kam posibla, pri ula stimuliva paradoxi 
dil "kondicionala probableso". Me agos lo, kom ne-matematikisto 
(me es kirurgiisto) a ne-matematikisti. Matematikisti pardonez 
mea eventuala ne-rigorozaji. 
(Carlo Nardini)


KONDICIONE
*
Certe ni Europani aceptas la ideo di Europa, ma kondicione 
ke Europa esez plu granda Suisia e ne vasala lando di Usa. 
(Jean-Claude Martignon)


KONDICIONO
*
Me recevis la permiso da mea direktoro startar Ido-lernrondo 
en la skolo, ma la kondiciono esis, ke li durez zeloze lernar la 
Rusa linguo, qua lore esis la unesma stranjera linguo, docita 
en omna skoli dil olima landi socialista.
(Günter Anton)


KONDOMO
*
Ulaloke en "L' Adiala Simfonio" yunulo es violacita da viro 
kun s.i.d.a., qua ne uzas kondomo. To shokis la kritikisti. 
(Hans Stuifbergen)


KONDUKO
*
La konduto di ca guvernamento pri l'Euro es vera skandalo, 
tote neyusta, nebritana, e kontredemokratial. 
(James Chandler)


KONEKTO
*
Dum la sequanta du o tri monati, dek-e-ok historiala pekunii
desaparos por sempre de la kontinento... exemple la Franc 
existas depos 1360 e havas historial konekti: ol simbolizas 
libereso di Francia de Anglia, la nomo devenas de 'franc des 
Anglais': libera del angli.
(James Chandler)


KONFERO
*
Sincere dicata: Me ipsa ne savas la difero inter kongreso e konfero. 
Forsan irgu povus donar definuro. Pos la milito on evitis aranjar
"kongreso" pro ke on opinionis, ke nomizar nia konferi kom 
kongresi, esus exajero pro la poka partoprenanti kompare 
a la periodo ante la milito. 
(Alfred Neussner)
 

KONFESAR
*
"Okulo-por-okulo, dento-por-dento" ne es reala puniso-filozofio, 
quankam - me konfesas - anke me tre ofte es tre tentata pensar talamaniere. 
(Hans Stuifbergen)


KONFIGURAR
*
Kun grandega plezuro me ankorfoye volas informar vi, 
ke James sucesoze kreis e konfiguris nova Ido-interret-forumo 
por nia futura vivanta diskuti. 
(Frank Kasper)


KONFIRMAR
*
La milito ne nihiligas, ma konfirmas la bezono di linguo helpala.
(Hans Cornioley)


KONFITAJO
*
Krecenti trempata en la kafeo laktizata e pano kun butro e konfitajo... 
La vera Franca matino-dejuno ! 
(Christophe Gaubert) 


KONFLIKTO
*
Pos la fino dil konflikto inter Esperantisti ed Idisti, la supera questiono 
esas kelke sensenca. La du lingui separesis, anke la movementi. 
(Gonçalo Neves)
*
100 yari plu tarde la vinki dil Federiti kontre la duko di Burgundia 
adportis al Suisi glorio e la famo esar militale fortega, e li partoprenis 
ye l'europana dinastiala konflikti til la katastrofo dil batalio 
ye Marignano en 1515. 
(Hans Cornioley)
*
Lasta grava konflikto interna eventis en 1847 inter la katolika 
e la protestanta kantoni.
(Hans Cornioley)
*
Quale decidar ube ni devas interferar, ed ube ni devas lasar 
populi solvar (se posibla) sua propra konflikti? 
(James Chandler) 
*
Mea komputoro ne plu funcionis. Kun amiko ni deskovris ke Roxio 
efektigas konflikto, apene detektebla, ma qua febligis la sistemo. 
(Hans Stuifbergen)


KONFUNDO
*
Yes, ma en ica kazo kande onu volas krear plu bona vorto, 
onu devas egardar se ulo simila ja ne existas por precize evitar 
konfundi. 
(Jean-Claude Martignon)


KONFUZIGAR
*
Me esperas ke me ne konfuzigis vi plue. Se me agis lo, me 
explikos la kozo pluse. 
(Gonçalo Neves)


KONFUZIGO
*
Ma Napoleon kun armeo pediris dextre e rekontris enemiko, 
anke en la sama flanko. La sequanta konfuzigo permisis Napoleon 
vinkar la batalio. 
(Richard Stevenson)


KONGRESO
*
Sincere dicata: Me ipsa ne savas la difero inter kongreso e konfero. 
Forsan irgu povus donar definuro. Pos la milito on evitis aranjar "kongreso" 
pro ke on opinionis, ke nomizar nia konferi kom kongresi, 
esus exajero pro la poka partoprenanti kompare a la periodo ante la milito. 
(Alfred Neussner)
*
En 1815 la Wienana Kongreso agnoskis la suisa neutreso kom esanta 
en l'intereso di omna europana stati e fixigis la nacionala frontiero. 
(Hans Cornioley)
*
E la experienco, unesme en la kongresi di Volapükisti, duesme en ti
di Esperantisti, ed anke en plu mikra kunveni di diverslandana Idisti, 
sat montris, ke la desfacilaji timita da teoriisti tote ne esas grava en la praktiko.
(Otto Jespersen)     


KONJEKTAR
*
Ye 5 marto 1960 explozas en la portuo di Havana, navo de municiono. 
Deki de homi mortas. On konjektas, ke la usana Servado Sekreta aranjis la explozo. 
(Ronald Bijtenhoorn)
*
Me konjektas ke nia Hispana e Rusa samideani ne havas tre granda 
simpatio por Napoleon. 
(Jean-Claude Martignon)


KONJUGO
*
Vu ja savas sat bone la Germana, la gramatiko di la Nederlandana 
ne tante diferas de la Germana, ni havas la sama auxiliara verbi, 
preske la sama konjugo, edc. 
(Hans Stuifbergen)


KONKLUZAR
*
Ula ciencisti nun konkluzas de to, ke l'universo es enorma 
hologramo, ke lua vera strukturo es celita, e ke ni vidas nur 
projekturo. 
(James Chandler)
*
Joel Slemrod e Wojciech Kopczuk, qui konkluzis de 
sua studiado ke "homi es kapabla tardigar sua morto, 
se lo donas a li avantaji fiskala".
(Eduardo A. Rodi)


KONKORDAR
*
Me konkordas kun sioro Neussner, en mea humila opiniono 
ni devus uzar ca ed altra Idala forumi por atingar la chefa skopo, 
ke Ido esez verela linguo internaciona. 
(Adrian Pastrana)


KONKORDESO
*
No, ne existas kriterio pri stilo, nur uzez Ido segun gramatiko 
Idala e ne Esperantala, quo povas esar konfundiva e mem 
atraktiva, pro ke malgre omna diferesi, la konkordeso inter 
Ido ed Esperanto es plu mikra kam on pensas. 
(Hans Stuifbergen)


KONKORDO
*
La nefacileso di la temo sualatere debesas a la multeso di kozi 
expresenda ed a la divereso di moyeni per qui la europana lingui 
expresas ta kozi; la konkordo pri la verbala sistemo esas multe 
min granda kam en la cetera domeni. 
(Otto Jespersen) (Progreso 34, Dec 1910)


KONKURENCANTO
*
L'organi dil konkurencanti lansis ja plurfoye la nekrologo di 
Ido. Or, en la dek-e-duesma horo, samlandani di Couturat 
elevis, super la partisi interkombatanta, la standardo dil 
Maestro, la kontinueso di nia unesma ULI e di lua nobla e 
sublima tradicioni.
(Stefano Bakonyi, Sopron, 1930)


KONOCAJO   
*
Lernado povas eventar ye du niveli tre interdiferanta. Olu 
povas eventar kom "konocajo deklarala" (conocimiento 
declarativo) o kom "konocajo instrumentala" (conocimiento 
instrumental).
Konocaji deklarala es la kapableso enuncar la konocajo aquirita, quale ni enuncis ol kom skolani dicanta la leciono. Li dependas grandaparte del memoro. Ma li esas tre limitizita, nam li ne permisas agar' per ta konocajo. To eventas (exemple, ma ne nur) kande onu lernas ulo per memoro, ma sen klare komprenar quon signifikas sua vorti. O kande ni afordas repetar ulo, ma ne explikar ol per altra vorti, o provizar bon exempli di to quon ni explikas ad audienco kapabla komprenar to de ni. Ma la maxim bona pruvo ke onua konocaji es nur deklarala es ke mem kande ni povas recitar li memore, ni tote ne afordas uzar li libere e kreive por nia profito. Ed omno quon ni afordas facar per oli esas agar exakte quale on docis a ni. 
Tamen kelkafoye eventas kompreno profunda dil afero studiata, to quon on nomas per la vorto Angla "insight", ed onu ganas plu kompleta e preciza kompreno di to quon onu lernas. To eventas kande ni sucesas asociar la lernajo a kozi lernita antee, o kande ni komprenas l'utileso praktikala di nia lernaji. To eventas instante, e maxim ofte, sen ke onu povez mem provokar olu. Lore, onu subite havas "konocajo instrumentala" dil afero lernata. Ed on povas fine agar tre libere e kreive per ta lernaji, pro ke on vere komprenas esence' quon li signifikas. (Eduardo A. Rodi)


KONOCAR
*
Anke vu povas kunlaborar editante la artikli qui ja publikigesis 
por plubonigor li o kreante nova artikli pri temi quin vu bone konocas. 
(Wikipedia)
*
E quale me komprenos kande la personi parolos se me ne konocas 
la stranja linguo quon parolas la homi? 
(Christophe Gaubert)


KONOCATA
*
La konto di la vot-folii kontrolesis da la konocata Franca generalo Sebert.
(Otto Jespersen)
*
La konocata kemiisto wilhelm Ostwald prezidis, dum ke Leau e Couturat 
esis sekretarii. 
(Gonçalo Neves) 


KONOCATO
*
Longa eskorto de amiki e konocati di la mortinto dope venis 
duope, envelopita en nigra manteli e tacanta. 
(A. Vilfroy)


KONOCO  
*
Konoco deklarala nur permisas enuncar la realaji. Konoco 
instrumentala permisas transformar li segun nia deziro. 
Kompreneble, esus dezirinda havar ambaspeca konoci pri 
omna kozi posibla. Ma kaze ke onu devus selektar, por 
esforcar ganar un de li, qua konocon vi preferus?
Ofte, mem docisti oblivias la konoco instrumentala, e on 
koncentresas nur pri konstatar ka la studianti aquirabas 
konoco deklarala. Suficas ke li dicez korekte la leciono 
(memore, se lo necesesas), ma on ne probas vidar quon 
li agas per to quon li repetas. 
(Eduardo A. Rodi)
*
Ma adminime ni povas retroregardar super nia shultri aden la 
pasinto, e komparar la charto quan ni jus diskutis, montranta 
l'exploziva augmento ye homi, savo, povo e komuniki, kun altra 
sorto di charto indikanta la progreso di social etiko, etikal kredi, 
spirital konoco [...]
(James Chandler)


KONQUESTAR
*
Ma se me bone memoras, existis inter la unesma e sisesma 
yarcento populo di pagana barbari nomata "Franc" e pronuncata 
"fran" en Franciana. Ol venis de Germania e sucesis konquestar 
la Gallia. Clovis esis lia rejo en la periodo 466-511 e konvertis 
su a la kristanismo e Charlemagne esis lia imperiestro. 
(Loïc Landais)
*
Do, unesme, ni devas pensar pri quale konquestar li, per la beleso, 
facileso, richeso ed utileso di nia linguo internaciona, e nur pose, 
ni darfas pensar pri quale interesar a li.
(Partaka)
*
Il entraprezis plura expedicioni aden Hispania, vinkis l’armeo di Alfonso 
VI proxim Badajoz, pose destronizis la diversa sterila Araba princi, 
konquestis Granada e mastresis tota Islamana Hispania.
(James Chandler)


KONQUESTO
*
Quinino posibligis la konquesto dil tropiki, penicilino e kontre-
genitala piluli rifacis la sociala stofo dil duadekesma yarcento. 
(James Chandler)
*
En nia tempo la komuniko-moyeni, precipue pro la konquesto 
dil aero, facis plu granda progreso, kam en irga antea tempo. 
(Wilhelm Ostwald)


KONSENTAR
*
Qua tacas konsentas. 
(Jean-Claude Martignon)
*
Malgre la diverganta kustumi di la nacionala lingui, omni certe 
konsentos ke esas necesa en artificala linguo havar la posibleso 
expresar la tri simpla tempi: prezento, pasinto e futuro. 
(Otto Jespersen)


KONSENTO
*
On ne darfas chanjar la vort-uzo sen mea antea konsento. 
(Gonçalo Neves)


KONSEQUAJO
*
Kontre general opiniono, me audacas supozar ke la konsequaji 
dil spolii dal Purigeri es exajerita dal hororo produktita da ca fanatiki. 
(James Chandler)


KONSEQUE
*
Ma erste quar yari ante nun globala organizuro kreesis konseque 
di internaciona renkontro che la komuneso di Findhorn en Skotia, 
skope helpar la difuzado dil ekovilaji en la mondo e prizentar oli 
kom kredebla alternativo di homala developo enkadre di egardita 
naturo, vice artificala medio urbala o mem moderna rurala. 
(Jean-Claude Martignon)


KONSEQUO
*
Depos plura yari la tendenco koncentrar su en l'urbi augmentas; 
la konsequo es du grava strukturala chanji: multa filii di rurani 
livas lia vilajo, e la kreskant urbi manjas rurala sulo. 
(Hans Cornioley) 


KONSERVAR
*
Se ni volas konservar la regulo, ke la ago o stando es derivata de 
verbo per -o, forsan ni povus uzar nova sufixo -i por signifikar 
"uzar", e ridefinar omna instrumental radiki kom substantivi.
(James Chandler)
*
Joyo per sexuo es faktoro decidiva por konservar la yuneso.
(Hans Stuifbergen)


KONSERVEMA
*
Me ne deziras agar quale advokato di ula sistemo, nek konservema 
nek revolucionema, ma donar ciencale e konciencoze a la lektanto 
la materialo quan il bezonas por ipsa formacar sua opiniono.
(Otto Jespersen) (Progreso 34, Dec 1910)
*
Spiriti di streta, konservema epigonismo e ta di ne-prudenta 
reformismo «po omna preco» donis a su rendevuo en nia kampeyo.
(Stefano Bakonyi, Sopron, 1930)
*
Evidente ni mustas aceptar la fakto, ke Usa, quale Britania, es 
esence tre konservema lando (mem plu konservemega kam Britania). 
(James Chandler)
*
La filmo 'Fairo' balde esos rispektebla en la cinemi di India. 
'Fairo' esis ekcirkuligita dal autoritati, pos adheranti di la 
konservema Shiv Sena partiso destruktis l' interiori di cirkum 
15 cinemi, ube la filmo montresis.
(Hans Stuifbergen)


KONSIDERAR
*
En aprilo 1919 Beaufront repetis en Mondo sua vidpunto pri 
la 'fakta morto' dil Uniono, ma ne dil akademio, e konsideris 
kom vana la probo rivivigar ol. 
(Hans Cornioley) 
*
Konsiderez la yaro, qua es dividita nun, en maxim multa landi, 
aden dek-e-du monati. La monati ne havas egala longesi, tamen oli 
es proxime egala.  
(Robert Carnaghan)
*
Nia planeto posedas multa-nombra traci e restaji di civilizuri 
Indiana, Mayana, Greka, Egiptiana. Ita civilizuri havis certena 
savi sama-nivela kam le nia en multa domeni; ne esas ne-posibla 
ke inteligenta enti veninta de spaco docis ita populi nam en omna 
restaji, skribaji, desegni, rakonti e legendi, ita homi pos-lasis mesaji 
pri la existo di ca enti veninta del cielo e konsiderata kom dei. 
(James Chandler)
*
Ja l'astronomisti ne plus konsideras ke Plutono es vera planeto. 
Kun *Quaoaro e *Sedno li semblas quale petroza korpi, feble 
atraktita a la suno. Forsan li apartenas a la "Oort Nubo", la fonto 
di kometi ed altra objekti, exter la vera planeti. Li es facile influita 
per altra pezoza planeti quale Saturno e Jupitero e konseque lia 
orbiti esas tre nereguloza.
(Richard Stevenson)


KONSIDERINDA
*
Konsiderinda proporciono decendas de mixita Nigro-Berber-ancestri 
kun plu obskura pelo e lokloza hari, ma li havas nek plata nazi nek 
karnoza labii; la geno dil falkonatra vizajformo semble dominacas.
(James Chandler)


KONSIDERO
*
Persone me desprizas ica barbara praktiko, ma la questiono es plu 
komplexa kam konsidero al foxo, nam multa rurani dependas ye 
fox-chasado por sua employeso. 
(James Chandler)


KONSILAR
*
Ni konsilas ke, kande vu venas a la laboreyo, vu vestizas segun la 
salario quon vu recevas. 
(Christophe Gaubert)


KONSISTAR
*
La populo di Suisia konsistas segun la historial eventi ek leponta, 
ligura, kelta, reta, romana, germana (alemana e burgunda) elementi, 
qui vivas en quar linguala regioni: germana, franca, italiana, romancha. 
(Hans Cornioley) 


KONSPIRO
*
Mem se Bilderberg ne es konspiro, li kondutas quale sekretema 
elito - e nulu prizas sekretema elito. 
(James Chandler)


KONSTANTA
*
En la vortaro, specal mencionon meritas la tale nomata tabel-vorti 
di Esperanto (kiu, ĉiu, iu, neniu, kiam, ĉiam, iam, neniam ed omna 
altri). Pri ca tabelo on mustas agnoskar ke ol es vera maestro-verko 
di injenior-arto: la vorti es tre facile merkebla, pro ke li automate 
formacesas segun konstanta e logikal regulo. 
(Gonçalo Neves)


KONSTATAR
*
Me remplasigis mea anciena komputoro, e me es facanta kelka 
probo di “formatting” e “e-mailing”, por konstatar ka omno 
funcionas bone. Pacientesez.
(Carlo Nardini)
*
Me recente joyoze konstatis ke Ido aparis en la duesma kategorio 
di lingui che la hempagini de Wikipedii, pro ke nun la Idala 
Wikipedio havas plu kam mil artikli. 
(Philippe Cloutier)


KONSTITUCO
*
La socialista partiso aceptas la Europana Konstituco. 
(Jean-Claude Martignon)


KONSTRUKTAR
*
Plura monati ante nun, me esforcis apertigar nova diskuto-forumi 
en e pri Ido konocata kom "La Forumi Idala". Me konstruktis li, 
mantenis li, e plukonocigis li. 
(David Mann)
*
Dum l’unesma mondmilito on transportis l’aviacilala industrio 
a la Sudo, por ke lu esez fora de la fronto. Ico esis la komenco 
dil moderna aviacilala industrio. Toulouse konstruktas l’Airbus , 
e mem artefacita sateliti. Olu havas interesiva spacmuzeo.
(Robert Pontnau)


KONSTRUKTIVA
*
Mikra nekonsentaji kontributas igar la diskuti hike plu konstruktiva.
(Steve Walesch)


KONTAGIO
*
Ka vu savas ke kontakto kun simii povas duktar a kontagio 
di SIDA, ma la simii ipsa ne sufras pro ol.
(Hans Stuifbergen) 


KONTAKTO
*
Ka vu savas ke kontakto kun simii povas duktar a kontagio 
di SIDA, ma la simii ipsa ne sufras pro ol.
(Hans Stuifbergen) 


KONTAR
*
La supozo ke la nombro dek havas grand avantajo es nur pro 
la fakto ke ni kontas per deki, ma ta metodo di konto es anke 
ne la maxim eficienta. 
(Robert Carnaghan)


KONTENAJO
*
La kontenajo anke esis deschifrata: nocioni di kombinal analizo, 
ilustrita per exempli di vario kun senlimita repeto. 
(James Chandler)
*
Jenro literatural es distinta grupo o kategorio de literaturala 
verki kun komuna kontenajo o komuna traiti stilal. On dicernas 
plura jenri literatural
(Gonçalo Neves)


KONTENAR
*
La certeso ke ula tabulo en ula hexagono kontenas precoza libri 
e ke ca precoza libro es neacesebla, semblis preske netolerebla. 
(James Chandler)


KONTENTIGAR
*
Pro to il demandis linguo auxiliara, qua kontentigus la bezoni 
dil omnadiala vivo e di cienco e qua esus facile lernebla.
(Günter Anton)


KONTENTIGESAR
*
Ica mesajo intencesas nur por la s u p e r f l u i s t i,
se ib' esas: iti, qui en la linguo ne sempre kontentigesas 
da lo suficanta, ma deziras foye la richiganta superfluo.
(Carlo Nardini)


KONTESTAR
*
Proceso qua kontestas la expreso-libereso en Turkia. La 
roman-autoro Orhan Pamuk atakesas judiciale pro aludir 
la gentocido dil Armeniani.
(Jean-Claude Martignon) 


KONTINENTALA
*
La klimato es mixuro inter l'atlantikal-oceanala klimato di Westeuropa 
e la kontinentala di Esteuropa. 
(Hans Cornioley)
 

KONTINENTO
*
L'Unionita Stati di Nord-Amerika debas lia rapida e granda prospero 
a plura favoroza cirkonstanci, qui hike ne enumeresez. Ma lo maxim 
favoroza inter omni esis l'uneso dil linguo, per qua l'Amerikano havas 
ne nur un lando, ma un tota kontinento kom patrio.
(Wilhelm Ostwald)
*
Kolumbo, qua perseveris ke ye l' altra latero di la maro ne esis 
abismo, ma kontinento. 
(Hans Stuifbergen)
*
Dum la sequanta du o tri monati, dek-e-ok historiala pekunii
desaparos por sempre de la kontinento... exemple la Franc 
existas depos 1360 e havas historial konekti: ol simbolizas 
libereso di Francia de Anglia, la nomo devenas de 'franc des 
Anglais': libera del angli.
(James Chandler)
 

KONTINUA
*
La mistiki klamas ke lia extazo revelas a li cirklala chambro kontenanta 
granda cirklala libro, di qua la spino es kontinua e qua sequas la kompleta 
cirklo dil muri; ma lia atesto es suspektenda; lia vorti, obskura. Ica ciklala 
libro es Deo. 
(James Chandler)


KONTINUESO
*
L'organi dil konkurencanti lansis ja plurfoye la nekrologo di 
Ido. Or, en la dek-e-duesma horo, samlandani di Couturat 
elevis, super la partisi interkombatanta, la standardo dil 
Maestro, la kontinueso di nia unesma ULI e di lua nobla e 
sublima tradicioni.
(Stefano Bakonyi, Sopron, 1930)


KONTO
*
La konto di la vot-folii kontrolesis da la konocata Franca generalo Sebert.
(Otto Jespersen)
*
La supozo ke la nombro dek havas grand avantajo es nur pro la fakto 
ke ni kontas per deki, ma ta metodo di konto es anke ne la maxim eficienta. 
(Robert Carnaghan)


KONTRE
*
Ma tala interdikto esus tote kontre la spirito di nia entraprezo, 
fondita sur la principo di libera diskuto; nur on mustas sempre 
demandar ke on motivizez sa [sua] propozi per altro kam personala 
gusto o prefero.
(Otto Jespersen) (Progreso 34, Dec 1910)
*
Helpas krako kontre atako.
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)
*
Do Zamenhof ipsa kreis reformvarianto di Esperanto, en qua il egardis 
la kritiki. En la revuo "La Esperantisto" en 1894 il votigis la lora 
esperantisti por o kontre la reformprojeto. La majoritato di la lekteri 
di ta revuo refuzis la projeto.
(Günter Anton)
*
Kontre general opiniono, me audacas supozar ke la konsequaji 
dil spolii dal Purigeri es exajerita dal hororo produktita da ca fanatiki. 
(James Chandler)
*
Me tre joyas ke la parlamento di Britania decidis kontre la chaso 
di foxi. Me kredas ke es extreme kruela chasar animali 'nur pro sporto'. 
(Hans Stuifbergen)
*
Tri Israelana militisti de elita esquado, qui mortis, ye la pasinta saturdio, 
dum atako en Cisjordania kontre Palestinana militero, mortigesis erore 
da lia kamaradi. 
(Jean-Claude Martignon)


KONTREAGAR
*
Ni expektas de nia samideani, ke anke li komprenas sua 
devo. Ni demandas, ke li en nula maniero kontreagez nia 
laboro, ma ke li per loyaleso, moderemeso e sakrifikemeso 
helpez ni. Supozante tala qualesi che la Idisti, me predicas 
nova epoko di progreso por nia movado.
(Hans Brismark) (Progreso tomo VIII nro. 81, januaro 1931)


KONTREDEMOKRATIALA
*
La konduto di ca guvernamento pri l'Euro es vera skandalo, tote 
neyusta, nebritana, e kontredemokratial. 
(James Chandler)


KONTREE
*
Il ne timis diskuti e debati kun sua adversi, kontree, il prizegis oli. 
Il konfrontis su a sua skopo-grupo por diskutar kun li. Il kunlaboris 
kun politikisto Ayaan Hirsi Ali, kun qua il produktis filmo "Submiso", 
pri mulieri en l' islamo. 
(Hans Stuifbergen)


KONTRIBUTAJO
*
Ido ja montras apteso por literaturo, e tradukuri di klasika skriptaji 
esas tre dezirinda, ma me kredas ke Idisti hodie devas produktar 
nova kontributaji. Moderna literaturo, anke teknologio o cienco esas 
tre apta skopo por nia linguo. 
(Richard Stevenson)


KONTRIBUTAR
*
Daisuke Inoue, qua inventis la "karaoke", olqua kontributis a docar 
al homaro toleremeso vers l'altri.
(Eduardo A. Rodi)
*
Tamen, s-ro Neußner, tamen, me esas certa ke la diskuti e disputi 
por evolucionigar nia linguo "koste was es wolle" tre nocis 
la difuzo di nia linguo e kontributis ye la plufebligo di nia movadeto. 
(Jean-Claude Martignon)
*
Mikra nekonsentaji kontributas igar la diskuti hike plu konstruktiva.
(Steve Walesch)


KONTROLAR
*
La guvernerio di Roma volas ke Libia kontrolez la nelegala enmigranti. 
(Jean-Claude Martignon)


KONTROLESAR
*
La konto di la vot-folii kontrolesis da la konocata Franca generalo Sebert.
(Otto Jespersen)


KONVENANTA
*
Ni povas dividar facile la yaro aden du parti di sis monati, en tri parti 
di quar monati, en quar parti di tri monati, en sis parti di du monati, edc. 
Por diversa skopi ta fakto es tre konvenanta. 
(Robert Carnaghan)
*
En junio 1907 la Delegitaro por adopto di internaciona helpolinguo segun 
sua statuti elektis la komitato, qua devis decidar, qua linguo artificala
 esas la maxim konvenanta por introduktesar en internaciona komuniki. 
(Otto Jespersen)


KONVENCIONALA
*
La konvencionala agrokultivo destruktas la tero e mortigas 
la vivanta enti inkluzite la homi. 
(Jean-Claude Martignon)


KONVERSADO
*
Olim, dum konversado kun anciena kompano di me, ilqua reputesis 
pro sua evidenta grosiereso, semblis a me deskovreskar, ke dop ilua 
aparant absurdaji, celesas ya ul-grada veraji, quin on devas agnoskar.
(Partaka)


KONVERSALA
*
On anke egardez, ke dum la 18esma yarcento la konversala linguo 
di la nobeli en Europa esis la Franca.
(Alfred Neussner) 


KONVERTAR
*
Ma se me bone memoras, existis inter la unesma e sisesma yarcento 
populo di pagana barbari nomata "Franc" e pronuncata "fran" 
en Franciana. Ol venis de Germania e sucesis konquestar la Gallia. 
Clovis esis lia rejo en la periodo 466-511 e konvertas su 
a la kristanismo e Charlemagne esis lia imperiestro. 
(Loïc Landais)
*
Le Berber es homi dil monti e dezerto, konvertita ad Islamo dum 
l’okesma yarcento.
(James Chandler)


KONVERTORO
*
Linguistikale, por nomizar mashini ed aparati ib'esas finalo
per -oro (od -atoro), samtempe tre internaciona e tre idala:
motoro, rotoro, generatoro, alternatoro, radiatoro, induktoro,
detektoro, kolektoro, konvertoro, statoro, akumulatoro,
aspiratoro, inhalatoro, kondensatoro, refraktoro, elevatoro,
transformatoro...
(Carlo Nardini)


KONVINKAR
*
Fakto es, ke Ido es sat konocata inter Esperantisti, ma to ne konvinkis 
li, amase, adherar Ido. 
(Hans Stuifbergen)


KOOPERAR
*
Me opinionas ke la moderema partisi dil mondo bezonas interhelpar 
e kooperar, por afrontar koordine problemi quale globala varmesko 
ed armi amas-destruktiva. 
(James Chandler) 


KOORDIIKA
*
La sufixo "-ika" on uzas en Ido por "malada per...", do la 
KGD donas "kolerika, ftiziika, leprika, skrofulika, hidropsika, 
pestika, alkoholika, kordiika".
(Richard Stevenson)


KOORDINE
*
Me opinionas ke la moderema partisi dil mondo bezonas interhelpar 
e kooperar, por afrontar koordine problemi quale globala varmesko 
ed armi amas-destruktiva. 
(James Chandler)  


KOPIAR
*
En la halo esas spegulo quo fidele kopias omna aspekti. 
(James Chandler)


KOPIO
*
En la halo esas spegulo quo fidele kopias omna aspekti. Homi 
generale inferas per ica spegulo ke la Biblioteko ne es infinita 
(se ol vere esus, pro quo ca iluzionala kopio?): me preferas 
revar ke olua polisita surfaci reprezentas e promisas lo infinita…  
(James Chandler)


KOPULACAR
*
Per long-distanta komunikado la genero esas kapabla operacar 
kom uniono, difuzita ye grandega regiono: li interkambias informado 
pri danjero e la disponebleso de aquo e manjajo, o li kunvenas por 
kopulacar.
(Ronald Bijtenhoorn)


KOQUAR
*
koquar: igar apta por manjeso, per la efiko da fairo : Onu igas 
karno per l'efiko da fairo kom apta por manjeso, Onu ne pluse 
povas igar Big-Mac itere kom apta, nam Big-Mac esas ja apta 
e manjebla ante omno avan lu. 
(Bebson Y. Hochfeld)
*
Mea matro koquas, dum ke mea patro e me, ni lavas la pladi. 
(Bebson Y. Hochfeld)


KOQUEYO
*
Por me mea dormo-chambro e la koqueyo anke esas neceseyi. 
Ma to ne signifikas ke me fekifas ibe!
(Steve Walesch)


KORDIALE
*
Ni ne esperis esar tante kordiale aceptata da lia bofratulo.
(Paolo Lusana)


KORDIO
*
Esas okulo dil kordio spegulo.
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)
*
Ti, qui ne savas quale plorar kun sua tota kordio, nek savas quale 
ridar.
(Golda Meir) (Bebson Y. Hochfeld)


KOREKTA
*
En Ido on regule formacas la verbo korektigar del adjektivo korekta. 
(Gonçalo Neves)
*
Me ja pregis en la listo pri korektiguri, se irgo mankas o ne esas korekta. 
(Alfred Neussner)
*
Ante nelonga tempo vu questionis me pri ka me recevis vua sendajo. 
Til nun me ne recevis sendajo de Rumania. Ka vu uzis la korekt adreso? 
(Hans Stuifbergen)
*
Me serchis milfoye omna ta vorti en dicionarii, me rilernis lia korekta signifiko o pronunco, e tamen, me eroras o dubitas itere. Malgre ke me havas ya tre bona memor-kapableso, olu ne helpas me en ta kazi. 
(Eduardo A. Rodi)


KOREKTE
*
Semblas ke Huxley esis justa: il korekte observis l'enorma 
povo di Usa e kapitalismo. 
(James Chandler)
*
Tua faxo quale anke altra faxi da tu esas tre male lektebla. 
Forsan mea faxilo ne plus korekte funcionas, pro ke anke 
arivis plendi ke mea faxi ne esas bone lektebla. 
Do, sendez mesaji per interreto. 
(Günter Anton)


KOREKTESO
*
De kelka tempo me remarkas kelkete tro multa sorgo pri la korekteso 
gramatikala di nia mesaji. Facesas longa kateni di mesaji nur por 
atencigar pri ula eroro, facesas listi de erori, edc. 
(Eduardo A. Rodi)


KOREKTIGAR
*
En Ido on regule formacas la verbo korektigar del adjektivo korekta. 
(Gonçalo Neves)
*
Me ja informis la Berlinana samideani pri to e pregis korektigar 
ol ante ke on imprimos altra exempleri anke en altra lingui.
(Frank Kasper)
*
Me nulakaze audacus korektigar la Ido-stilo da Partaka pro ke ilu 
darfas uzar Ido tote libere, senrestrikte, segun ilua savo lingual. 
(Fernando Tejon)  


KOREKTIGO
*
Mikra korektigo linguala: la verbo exist/ar ne bezonas la sufixo -eso, 
nam exist/o es ja ipsa stando. 
(James Chandler)


KOREKTIGURO
*  
Me ja pregis en la listo pri korektiguri, se irgo mankas o ne esas korekta. 
(Alfred Neussner)


KORESPONDANTA
*
"Pri fiktiva radiki. ...ni havas derivaji, quale: egoismo, egoisto; 
optimismo, optimisto, e.c., sen havar la radiki korespondanta, 
quin li semblas implikar...
(L. Couturat, Progreso III, Aprilo 1910) 


KORESPONDAR
*
Se vorto en linguo nacionala havas plu multa senci kam la propozata 
vorto Idala, esas necesa ne simple donar ta vorto nacionala ma anke 
indikar la senco qua korespondas al senco dil vorto Idala. 
(Robert Carnaghan)
*
Dum longa tempo on kredis ke ca nepenetrebla libri korespondis 
kun pasinta o forega lingui. 
(James Chandler)


KORNO
*
Li nule konceptas Satano kom "longa reda kerlo kun korni", 
li opinionas ke lu esas la inkarnaco di omno qua esas la proprajo 
dil homala naturo : la fiereso, la ambicio, la sexuala deziro, 
la individualismo. 
(Jean-Claude Martignon)
*
Me ne savas kad ol existas en altra lingui, ma me povas asertar 
a vi ke la frazo : prenar la tauro ye la korni (prendre le taureau 
par les cornes)existas anke en la Franca. Tre probable ni pruntis 
ico a la Hispani. 
(Jean-Claude Martignon)
*
Olim, kande on kastris la hanuli, igante li kaponi, on enplantacis 
lia sporni en lia kresti, ube oli kreskis kom rudimenta korni, 
per qui la kaponi nemediate rikonocesis.
(Carlo Nardini)
*
La senco mokala e despriziva dil homala korni es kelke surprizanta, 
pro ke olim la korni havabis senco priziva. La homala korni esis en 
la Latina klasika simbolo di povo, kurajo, forteso.
(Carlo Nardini)
 

KORPO
*
Pos mea morto, esos nula manko di pia manui por jetar 
me super la fenceto; mea tombo esos la senfunda aero; 
mea korpo sinkos senfine e dekados e dissolvos en 
la vento produktita dal falo, quo es infinita. 
(James Chandler)
*
Yes, vu es justa, l'okulo es tre komplexa. Plu exakte l'okulo 
similesas kamero, do la disto inter lenso e retino mustas ne 
chanjar dum la kresko di la korpo. Komprenende, la lenso 
povas facar mikra chanji por enfokigar proxima o fora objekti. 
(Richard Stevenson) 


KORTANO
*
En desfeliceso on konstatas sua amiki. me rakontis a tu ofte 
l'enemikeso qua de multa yari separas la familio di eminenta 
kortano e la mea.
(en 'Herder e Liebeskind')


KORTO
*
Lu savis ke lu ne povis facar to meze di sua cirkondanti, e lu 
rezolvis livar spozo e filio e la luxoza korto.
(Jean-Claude Martignon)
*
Charnecé querigis lu, dicis ke il esas vokata a la korto por 
grava ofico, ke il mustas hastar irar adibe, ma ke il bezonas 
kostumo. 
(en 'La domo qua marchas')
*
"Quale! sinioro markezo", klamis la rejo, "anke ta kastelo 
esas vua! on povas vidar nulo plu bela kam ica korto ed omna 
ca konstrukturi cirkumesanta; ni videz la internajo, me pregas." 
(en 'Mastro Kato o la Kato botizita')
*
El tushis per sua vergeto to omna, quo esis en la kastelo (exter 
la rejulo e la rejino): guvernistini, honordamzeli, chambristini, 
nobeli, oficisti, koqueyestri, koquisti, skuristi, grumi, gardisti, 
halbardieri, paji, laki; el tushis anke omna kavali qui esis en la 
kavaleyi, kun la kavalservisti, la grosa dogi dil korto e la mikra 
Puf, hundineto di la princo, qua esis apud elu sur la lito. Quik 
kande el tushis li, omni dormeskis, vekonta nur samtempe kam 
lia mastrino, por esar pronta servar elu, kande el bezonos.
(A. Vilfroy)
*
De la 9esma til la 13esma yarcento sub la dinastio di la komti 
Raimond l’urbo esis sideyo di un di la maxim marveloza korti 
di Europa. 
(Robert Pontnau)
*
Ulfoye persono quan on koaktis esar en korto kom testo 
(ne akuzato, ne akuzanto, ne juriano, ne judicianto, ma testo) 
refuzas atestar (forsan pro ke ulu minacas lu). 
(Robert Carnaghan)


KOSMOLOGIO
*
En kosmologio on aplikas la termino a nia universo, nam on 
konceptas ke povas existar antea e posa universi. 
(Wikipedia)


KOSTO
*
Tamen anke ta superlogikozeso di Ido havas sua kosto. Multa 
vorti divenas tro longa e tro “explikanta”, perdante la surprizo 
dil fresheso e dil ekvokiveso. 
(Gonçalo Neves)


KOVRAR
*
Defekton di naturo ne kovras veluro.
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)


KOZO
*
La nefacileso di la temo sualatere debesas a la multeso di kozi 
expresenda ed a la divereso di moyeni per qui la europana lingui 
expresas ta kozi; la konkordo pri la verbala sistemo esas multe 
min granda kam en la cetera domeni. 
(Otto Jespersen) (Progreso 34, Dec 1910)
*
Me esperas ke me ne konfuzigis vi plue. Se me agis lo, me 
explikos la kozo pluse. 
(Gonçalo Neves)
*
Or, por plura motivi, quin me nun ne havas suficanta tempo por 
expozar, me judikas ica developo di Ido segun la Franca, od 
la Romana tipo, kom bona kozo.
(Luther H. Dyer) 
*
Kande homi relatas a kozi cirkum li, es tre konvenanta se la mezuri 
uzata es facile perceptebla, e se la dimensioni di kozi uzas nombri 
memorebla. Por ciencisti, qui ofte traktas kozi ne-videbla o 
ne-palpebla (elektro maxim evidente), ta qualeso poke o nule 
importas. 
(Robert Carnaghan)


KRAKO
*
Helpas krako kontre atako.
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)


KREAR
*
Anke vu povas kunlaborar editante la artikli qui ja publikigesis por 
plubonigor li o kreante nova artikli pri temi quin vu bone konocas. 
(Wikipedia)
*
Krear nova ciencala vortari, exemple medikala, esas nekareebla. 
(Fernando Tejon)
*
Me intencas krear bela ligna pupeo; ma olu devas esar marveloza 
pupeo, qua savos dansar, la skermo-arto e retro-saltar. Kun ta 
pupeo  me trairos la tota mondo por ganar manuedo de pano e 
glasedo de vino.
(Fernando Tejon)
*
On mustas unesme krear mashino por fabrikar pekunio-bilieti. 
Per la jus imprimita pekunio-bilieti on povus facile pagar apta 
komputor-laboristi qui facile kreus la traduko-programo por 
komputori, o posh-tradukilo. 
(Fernando Tejon)
*
Yes, ma en ica kazo kande onu volas krear plu bona vorto, onu 
devas egardar se ulo simila ja ne existas por precize evitar konfundi. 
(Jean-Claude Martignon)
*
Rezume, ni mustas krear nova kulturo! La alternativo es 
obediar la nun populara kulturo e durar nia tro-konsumema 
vivo-stilo, e sufror balda morto di nia civilizo, probabla morto 
di nia biosfero e certa extingo di la homaro.
(Peter Totten)


KRECENTO
*
Krecenti trempata en la kafeo laktizata e pano kun butro e konfitajo... 
La vera Franca matino-dejuno ! 
(Christophe Gaubert) 


KREDAR
*
Homo qua lektas jurnali devas ne kredar omno quon lu lektas.
(Günter Anton)
*
Forsan esus plu bona se la verbo "kredar" esus transitiva, ma 
prezente ol esas netransitiva. Do: Quale esas posibla ke tanta 
personi kredis a Bush?
(Robert Carnaghan)
*
On kredas (99%) ke la evento ne esis pro irga mala intenco, ma 
esis acidento.
(Robert Carnaghan)
*
Dum longa tempo on kredis ke ca nepenetrebla libri korespondis 
kun pasinta o forega lingui. 
(James Chandler)


KREDEBLA
*
Ica mili di Ido-lernanti restas por me til nun nura "fantoma armeo", 
se on ne irgon pri to remarkas: 3000 lernanti, -- e nulu de li til nun 
suplikis exemple pro specimeni di nia revui, pro katalogo di Ido-libri!
Irge ne kredebla , ke ibe existas vere Ido-lernanti!
(Alfred Neussner)
*
Ma erste quar yari ante nun globala organizuro kreesis konseque 
di internaciona renkontro che la komuneso di Findhorn en Skotia, 
skope helpar la difuzado dil ekovilaji en la mondo e prizentar oli 
kom kredebla alternativo di homala developo enkadre di egardita 
naturo, vice artificala medio urbala o mem moderna rurala. 
(Jean-Claude Martignon)


KREDEBLE
*
Il ya esis kredeble un de vua bon amiki, il dicis, ta por qua 
sonas la klosheto, nam vu tante triste e mediteme sequas?
(A. Vilfroy)


KREDITO
*
Omna merito donas kredito.
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)


KREDO
*
Me ne kredas ke la plu forta kredo religiala en Usa signifikas ke la Usani 
esas plu stulta kam la Europani, li nur esas plu yuna e plu vigoroza populo. 
(Jean-Claude Martignon)


KREESAR
*
En oktobro samyara kreesis la tale nomata Komitato di la Delegitaro, 
a qua apartenis 12 membri.
(Gonçalo Neves)


KREMACAR
*
Buddho mortis en Kusinara, ne tre fora de sua naskoloko, ed esis 
kremacata kun rejala honori, me ja mencionis, ke lua cindro dividesis 
en ok parti, e ke on erektis granda monumenti en formi di kupoli sur li. 
(Jean-Claude Martignon)


KREOLO
*
La kreolo dil insulo Mauritius posedas richa stoko di verbo-partikli, 
quin on povas kombinar tre libere por produktar multa utila verbo-formi. 
(James Chandler) 


KRESKAR
*
Certe la sistemi tradicionala ne es perfekta. Li bezonas emundo de 
tempo a tempo. Li kreskis quale arbori. 
(Robert Carnaghan)
*
Tam subite kam ol kreskis en el, l'iraco diminutis, divenante nauzeo. 
(James Chandler)


KRESKO
*
Yes, vu es justa, l'okulo es tre komplexa. Plu exakte l'okulo similesas 
kamero, do la disto inter lenso e retino mustas ne chanjar dum la kresko
di la korpo. Komprenende, la lenso povas facar mikra chanji por 
enfokigar proxima o fora objekti. 
(Richard Stevenson) 


KRESTO
*
Olim, kande on kastris la hanuli, igante li kaponi, on enplantacis 
lia sporni en lia kresti, ube oli kreskis kom rudimenta korni, 
per qui la kaponi nemediate rikonocesis.
(Carlo Nardini)


KRETIA
*
Pasintayare, kande me vakancis en Kretia, Grekia, me konstatis 
ke ibe esas moneto-peci di omna landi dil Eurolando, nam Kretia 
esas tre turismala regiono di Grekia. 
(Jean-Claude Martignon)


KRIMINERO
*
Hodie la repulsinda kustumo Usana punisar per morto kelka sua krimineri 
atingis sua milesma viktimo. 
(Eduardo A. Rodi)


KRIMINO
*
Me nulafoye remarkis ke kulturo di naciono plubonigesis kande 
morto-puniso komencas. Me nulafoye vidis pruvo ke la quanteso 
de krimini diminutis pro morto-puniso. En l'Usa, ube on praktikas 
la morto-puniso, ankore, malgre la risko ye morto-puniso, esas 
ocidata, violacata, furtata, raptata, edc. Same kam en altra landi. 
Do, pro quo mortigar kom puniso se kriminado ne cesas? E, ka 
Nederlando nun es min civilizita pro ke ol ne praktikas morto-puniso? 
(Hans Stuifbergen)


KRISTANA
*
Omna Kristani esas membri di Kristo, dicas l' eklezio Kristana. 
(Paolo Lusana)
*
Saladin, per sua granda braveso, ne nur de modesta stando elevis su 
a la Babilonal sultaneso, ma anke ofte vinkis Saracena (Germane 
sarazenisch; Angle saracenic; France sarrasin) e Kristana reji. 
(H. Senigallia)


KRISTANESKAR
* 
Dum la kinesma yarcento ol divenis chefurbo di la Westgotala 
rejolando. Ca rejolando ne duris longe e la Westgoti rapide latin
- e kristaneskis. 
(Robert Pontnau)


KRISTANIGO
*
Ye la 4. yarcento komencis la kristanigo. 
(Hans Cornioley)


KRISTANISMO
*
Ma se me bone memoras, existis inter la unesma e sisesma yarcento 
populo di pagana barbari nomata "Franc" e pronuncata "fran" 
en Franciana. Ol venis de Germania e sucesis konquestar la Gallia. 
Clovis esis lia rejo en la periodo 466-511 e konvertis su 
a la kristanismo e Charlemagne esis lia imperiestro. 
(Loïc Landais)


KRISTANO
*
Omna Kristani esas membri di Kristo, dicas l' eklezio Kristana. 
(Paolo Lusana)


KRISTONASKALA
*
Tempope me remarkas l'abreviuro "elk-posto". Kad ol
signifikas "elektronikala posto" ? Plu bona  abreviuro esas 
"e-posto". En Angla, "elk" = alko = granda cervo.
Forsan Santa Niklaus uzas rentiro por livrar mesaji per 
"elk-posto" en l'interreto! Kristonaskala saluti.
(Richard Stevenson)


KRITERIO
*
No, ne existas kriterio pri stilo, nur uzez Ido segun gramatiko Idala 
e ne Esperantala, quo povas esar konfundiva e mem atraktiva, 
pro ke malgre omna diferesi, la konkordeso inter Ido ed Esperanto 
es plu mikra kam on pensas. 
(Hans Stuifbergen)
*
Internacioneso ne es la maxima kriterio en gramatiko 
(ol esas en lexiko); logikozeso e regulozeso povas valorar 
plue. Ma sakrifikar internacioneso po pura ne-logikozeso, 
qua senco havas?
(Carlo Nardini)


KRITIKANTO
*
Ankore nun, Napoleon havas multa admiranti, ma anke multa kritikanti 
ed odianti. Tale il restas vivanta ma kontroversita historiala persono. 
(Jean-Claude Martignon)


KRITIKAR
*
Ye favoro di Neutral esis la naturala alfabeto sen cirkonflexita literi, 
quin Esperanto sola ek la preske cent artificala lingui audacis ofrar 
a la mondo, pluse la plu naturala selekto di vorti en multa kazi, 
aparte en la pronomi, ube on forte kritikis la aprioria, tote artificala 
sistemacho di Esperanto. 
(Otto Jespersen)
*
Facilesas kritikar, desfacil plubonigar.
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)


KRITIKEMA
*
Quon to signifikas, ke en Nederlando on audacas (tam longe 
kam duras) expresar forta opiniono pri l' islamo, e ke en altra 
landi on es plu tacema? Ka la Nederlandani es plu kritikema 
kam altra landi? 
(Hans Stuifbergen)


KRITIKISTI
*
Ulaloke en "L'Adiala Simfonio" yunulo es violacita da viro kun 
s.i.d.a., qua ne uzas kondomo. To shokis la kritikisti. 
(Hans Stuifbergen)


KRITIKO
*
Do Zamenhof ipsa kreis reformvarianto di Esperanto, en qua il egardis 
la kritiki. En la revuo "La Esperantisto" en 1894 il votigis la lora 
esperantisti por o kontre la reformprojeto. La majoritato di la lekteri 
di ta revuo refuzis la projeto.
(Günter Anton)
*
La famoza linguisto ed Idisto, H. Jacob skribis komparado inter
Esperanto, Ido, Occidental, Novial ed Interlingua. Evidente Sro.
Jacob prizis Ido, ma il mencionas certena kritiki e hodie me spekulas
sive tala kritiki havas valideso.
(Richard Stevenson)


KRIZO
*
Ante hodie me ne savis, ke la politikala krizo en Ukrainia 
reflektas geografiala o teritoriala fendo en ta lando. Nome, 
la westana regioni favoras l'opozanto Yushchenko, e la 
estana regioni favoras la guvernanta partiso di Yanukovich. 
(James Chandler)


KROATIA
*
La statestro di Kroatia esas probable balde mortonta pro 
intestinala kancero. La provizora sucedero di s-ro Tudjman 
esas ja laboranta. Ni ne savas quala esos la sequo. En westala 
landi s-ro Tudjman havis mala reputeso pro ke il ne esis tre 
demokrata. 
(Jean-Claude Martignon)


KRONIKO
*
Balde kelka korespondemi e me divenis bon amiki, tale Sueda 
laboristal idisto e Carl A. Rostrom en Chicago, qua pos la milito 
riorganizis la Ido-movemento en USA e komencis editar 
modesta periodilo "Kroniko di Ido".
(Günter Anton)


KRONIZADO
*
Ico eventis ye la unesma yari dil 9esma yarcento lor la kronizado 
di Karlo magna en Aachen. Segun legendo, eminentulo di ca urbo 
ofris la destranquiliganta libracho a la nova imperiestro.
(Jean-Claude Martignon)


KRONIZAR
*
Ido evitas tala nelogikalaji uzante la sufixi -iz- o -ag-: de krono 
ol regule formacas kronizar, kronizo, kronizado. 
(Gonçalo Neves)


KRONO
*
Ido evitas tala nelogikalaji uzante la sufixi -iz- o -ag-: de krono 
ol regule formacas kronizar, kronizo, kronizado. 
(Gonçalo Neves)


KRUELA
*
Me tre joyas ke la parlamento di Britania decidis kontre 
la chaso di foxi. Me kredas ke es extreme kruela chasar 
animali 'nur pro sporto'. 
(Hans Stuifbergen)
* 
Ma, me pensas ke la maxim multa homi konvinkesas ke 
morto-puniso es la maxim kruela formo di puniso quan 
on povas pensar, dum ke me konvinkesas ke to ne tote 
es la kazo. Do, se la homi pensas ke morto-puniso es 
la maxim kruela puniso, to ne es vera. Se on vere volas 
punisar maxim kruele, lo esez per enkarcerigo dumviva, 
mea-opinione. 
(Hans Stuifbergen)


KRULO
*
Kontre omna co ni experiencis la krulo di komunismo en 
multa mondo-parti, nun restanta nur en Chinia ed izolita landi 
quale Kuba. 
(James Chandler)


KUBA
*
Kontre omna co ni experiencis la krulo di komunismo en multa 
mondo-parti, nun restanta nur en Chinia ed izolita landi quale Kuba. 
(James Chandler) 


KUBO
*
La Franca projetisti semble charmesis dal urbo; li uzis la sama 
reda konstrukto-materii, rektangulala desegni, pura kubi, Maurana* 
arki, dina kolini e capriccio turmeti por sua publika edifici kam 
on trovas en anciena moskeo en la medina, o kasbah sur l’inklinesi 
dil Atlaso; mem le villa en la preurbi es dil sama harmonioza desegno.
(James Chandler) 


KUGLO
*
La kadavro di sekureso-agento qua ocidesis per kuglo deskovresis, 
hiere, che la sideyo dil Unionita Nacioni en New York. Segun 
la policani, la hipotezo di suocido esas maxim probabla. 
(Jean-Claude Martignon)
* 
E hodie, hodie viro, vestizita en nigra islamana robo, kun barbo, 
pafis sis kugli en la korpo di Theo van Gogh, defensero di la yuro 
libere parolar. 
(Hans Stuifbergen)
*
La Israelana prokuratoro militistal komencis inquesto kontre 
Israelana oficiro akuzata pafir omna lua kugli aden la kadavro 
di yuna Palestinanino qua ja esis mortinta. 
(Jean-Claude Martignon)


KUKO
*
"Quon vi volas?" la bakisto dicis. "Forsan vi volas via kuko? 
Yes, vi decidis ke vi volas via kuko. Vi komendis kuko, ka ne?" 
(James Chandler)


KUKULO
*
La kukulo esabas kuriose* (sic) ya produktiva di vorti 
relatanta la basa parti dil korpo. Nemediate de la Greka 
'kokkyx' venas la vorto anatomiala 'coccyx', kocigo, 
mikra osto en la infra extremajo di la spino, proxim 
l'anuso. Segun l'anatomiisto Riolano (1577-1657) la nomo 
di ca mikra osto debesas forsan a lua simileso a la beko 
dil kukulo, o forsan a la son-simileso dil flatuo dil anuso 
a la bramado di ta ucelo (mah!).
(Carlo Nardini)


KULIERO
*
On pozis avan singla ek eli splendida manjilaro, kun etuyo ek 
oro masiva, en qua esis kuliero, forketo e kultelo ek pura oro 
ornita per diamanti e rubini. 
(A. Vilfroy)


KULO
*
Brando violenta e sudorifanta en Tramo nomizita Deziro, Brando 
romantikoza en Sayonara, Brando judiciisto en La Turbo Homala, 
Brando homeosexuala en Reflekti dil okulo orea o Brando basigante 
la pantalono e montranta sua kulo en L' Ultima Tango en Paris… 
(Octavi Egea)  


KULTELO
*
On pozis avan singla ek eli splendida manjilaro, kun etuyo ek 
oro masiva, en qua esis kuliero, forketo e kultelo ek pura oro 
ornita per diamanti e rubini. 
(A. Vilfroy)


KULTURALA
*
Quale atingar UNESCO? Quale informar li pri Ido kom moyeno 
neutra por protektar la diverseso kulturala? 
(Hans Stuifbergen)

Ka la westala Europa povas esar unika kulturala e politikala herdo, 
quale insulo meze dil oceano ? Existas teorio qua dicas ke la fonduro 
dil Uniono Europana reprezentas nekonciante la ri-kreajo dil imperio 
di Karlo la Granda. 
(Christophe Gaubert)
*
Pan-Europa es ne-realigebla sen tala auxiliara linguo, pro nura teknikal 
motivi; ma sen Pan-Europa ni es kondamnita ad ekonomial e 
kultural regreso. 
(Wilhelm Ostwald)


KULTURO
* 
Qua desprizas sua kulturo, vere esas desprizinda homo. 
(Fernando Tejon) 
*
Rezume, ni mustas krear nova kulturo! La alternativo es 
obediar la nun populara kulturo e durar nia tro-konsumema 
vivo-stilo, e sufror balda morto di nia civilizo, probabla morto 
di nia biosfero e certa extingo di la homaro.
(Peter Totten)


KUN
*
Tua anjelo kantos kun tu, lu ridos kun tu omnadie e tu sentos 
sua amoro e tu esos felica. 
(Christophe Gaubert)


KUNGFU
*
Judo mustas esar kombat-arto. [...] Tamen me ofte dicas ke 
Judo, Karate, Kungfu edc. esas arti milital. [...]
(Bebson Y. Hochfeld)


KUNLABORAR
*
Anke vu povas kunlaborar editante la artikli qui ja publikigesis 
por plubonigor li o kreante nova artikli pri temi quin vu bone 
konocas. 
(Wikipedia)
*
Il ne timis diskuti e debati kun sua adversi, kontree, il prizegis oli. 
Il konfrontis su a sua skopo-grupo por diskutar kun li. 
Il kunlaboris kun politikisto Ayaan Hirsi Ali, kun qua il produktis 
filmo "Submiso", pri mulieri en l' islamo. 
(Hans Stuifbergen)
*
Me anke esos tre felica kunlaborar kun vu pri listo di teknikala 
vorti e ne mankos sendar a vu mea listo tam balde kam posible. 
(Loïc Landais)
*
Me havas granda prego a vi omni kunlaborar koncerne la 
sequanta afero. . .
(Frank Kasper)


KUNLABORO
*
Me pensas ke fuziono od adminime kunlaboro dil Esperantisti 
ed Idisti povus helpar ni atingar nia komuna skopo: 
enduktar en nia vivo facila e neutra linguo. 
(Steve Walesch)


KUNSIDO
*
En oktobro di la sama yaro la tale elektita komitato kunvenis en Paris, 
ube eventis sume 18 kunsidi longa e fatiganta. 
(Otto Jespersen)
*
Dum la lasta kunsidi la centro di la diskuti esis la anonima 
Ido-projeto, qua prizentesis da sro Couturat vice la autoro; 
nulu ek la membri di la komitato savis altra kozo pri la 
autoro kam la negativa, ke ol debesas nek a Couturat, 
nek a Leau, nek ad ula membro di la komitato ipsa.
(Otto Jespersen)


KUNTEXTO
*
Koncerne vua averto pri la Finlandana, me konkordas, e me ipsa 
ja skribis olim mesajo simila en ula forumo pri la vorto "Chek.o",
 qua povas esar sive "de Chekia" o "pago-maniero". 
Onu respondis a me ke ta problemo fakte ne existas en la praktiko, 
pro ke la kuntexti sempre montras qua signifiko es intencata. 
(Eduardo A. Rodi)


KUNVENAR
*
En oktobro di la sama yaro la tale elektita komitato kunvenis 
en Paris, ube eventis sume 18 kunsidi longa e fatiganta. 
(Otto Jespersen)


KUNVENO
*
E la experienco, unesme en la kongresi di Volapükisti, duesme en ti
di Esperantisti, ed anke en plu mikra kunveni di diverslandana Idisti, 
sat montris, ke la desfacilaji timita da teoriisti tote ne esas grava 
en la praktiko.
(Otto Jespersen)     


KUNVIVAR
*
Koncerne la Hinduismo, ol certe havas neperfektaji e defekti, ma la 
kasto-sistemo posibligis a centi o mem mili de populi e genti kunvivar 
pace. 
(Jean-Claude Martignon)


KUPOLO
*
Buddho mortis en Kusinara, ne tre fora de sua naskoloko, ed esis 
kremacata kun rejala honori, me ja mencionis, ke lua cindro dividesis 
en ok parti, e ke on erektis granda monumenti en formi di kupoli sur li. 
(Jean-Claude Martignon)


KURACIVA
*
Esas neposibla troevaluar l'importo por homala saneso di prezervo 
di popul-savo pri kuraciva planti. Omna kuraciva drogi qui chanjis 
historio devenis de vivanta planti e fungi. 
(James Chandler)


KURAJAR
*
Me nur esperas, ke ultempe ula grupo en ula lando kurajas protestar 
e sediciar kontre ica nova rejimacho. Sediciez!
(James Chandler)


KURAJO
*
Ma ne pensez, kar amiko, ke mea kurajo falis pro to, quon me sufris 
de la milito, e pro la ruda frapo quan on jus donis a me.
(Hans Cornioley) 


KURAJOZA
*
Li esas tre kurajoza e vertuoza.
(Paolo Lusana)


KURAR
*
Me ne prizas la pluvo pro ke me ne povas kurar extere, kande pluvas. 
(Eduardo A. Rodi)


KURTA
*
La vivo di la homi esas kurta ed ofte plena de chagreni.
(Paolo Lusana)
*
La tombi ipsa, centre di ca kaleidoskopatra abundo, es austera plaki 
de Carrara-marmoro sekita ye justa grandeso – kurta por la rejala pueri, 
longa por la genitori. La marmoro, segun la guidero, pagesis kilogramope 
per sukro o spici.
(James Chandler)


KURTATEMPE
*
Ye la 9ma di novembro 1918, imperiestro Wilhelm II abdikis e 
kurtatempe pose Germania demandis milito-ceso e perdis la milito. 
(Jean-Claude Martignon)
*
La 53 pasajeri di regionala transport-aviono, same kam du personi 
sursule, mortigesis lor la falo dil aviono, hiere, kurtatempe pos 
la flugesko dil mashino. L'aviono qua esis ironta a Shangai, aplastesis 
sur glaciigita lago. 
(Jean-Claude Martignon) 


KURTE
*
Qua longe dormas kurte vivas. 
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)
*
Laste, me klavagas mea texto per klavaro, pensante (plu o min kurte) pri 
omna vorto quan me skribas - adminime teorie, ma forsan dormeti intervenas!
(Robert Carnaghan)


KURVO
*
Ye certena vesperi, an la maro, ye la bazo di la monti, nokteskas 
sur la perfekta kurvo di mikra bayo, ed angoroza ampleso levas 
del aqui silencoza.  
(James Chandler) 
*
S kom simbolo di femineso pro sua gracioza kurvi, es injenioz 
ideo, ma ta litero es anke simbolo di lo sinuoza.... Ni esez do 
prudenta pri uzar tal simboli!
(Andreas Juste)


KUSHAR
*
Kande vespereskis, on pozis l'altra stansoldati en lia buxo, 
e la habitanti dil domo su kushis en sua liti. La ludilaro nun 
komencis ludar. 
(K.-A. Janotta)
*
L'eniro esas mem tante streta, reze la maro, ke por trapasar 
la basa aperturo, la vizitanti mustas kushar su en la kanoto, 
e same la remisto, qua livante sua remilo, kushas su funde 
la kanoto e tiras per la manui kateno fixita ye la supra paro 
dil enireyo. On vidas per to ke ta enireyo esas tre basa, 
apene alta de un metro. 
(Tom Lang) 


KUSTUMALA
*
Quankam ni devez joyar pri to, ke exemple "Idolisto" intertempe 
havas plu kam 80 membri e ke ta nombro durante kreskas ni 
tamen segun mea opiniono ne povas tote joyar pri la realeso, ke 
la kustumala Ido-vivo preske mortas.
(Frank Kasper)


KUSTUMALE
*
Nam on kustumale asocias Islamo kun l’Esto, semblas kelke 
bizara ke minareti vinkas kirko-kloshturmi.
(James Chandler)


KUSTUMAR
*
Mea old amiko, qua kustumis dicar la verajo, cafoye ne audacis 
dicar ol.
(Günter Anton)
*
Churchill, la maestro di injenioza respondo kustumis uzar paroli 
kontre la parolanti. Il facis famoza respondo al skriptisto George 
Bernard Shaw, qua invitabis lu al komencala pleado di sua nova 
dramato. Shaw sendis du bilieti, "un por vu, e l'altra por amiko 
- se lu existas". Churchill ne povis asistar, ma demandis bilieti 
por la duesma pleado - "se ol eventos".
(Kevin Ford)


KUSTUMO
*
Me konstatas ke me sendas a vu un poemo (sive tradukita, 
sive originala) singla-semane. To estas tote hazardal, 
ma me esforcos mantenar ica kustumo. 
(Gonçalo Neves)
*
La "Journal of Clinical Psychiatry" qua publikigis artiklo en qua
on propozis nomo por la kustumo di (vi pardonez) metar obsede 
onua fingro en onua nazo.
(Eduardo A. Rodi)


KUZULO
*
Vu esas min laborema kam vua kuzulo, ma la minim laborema 
ek omni esas la filio di la vicino.
(Paolo Lusana)


LA
*
La cielo esis klara e la steli videbla. 
(James Chandler)


LABIO
*
Konsiderinda proporciono decendas de mixita Nigro-Berber-ancestri 
kun plu obskura pelo e lokloza hari, ma li havas nek plata nazi nek 
karnoza labii; la geno dil falkonatra vizajformo semble dominacas.
(James Chandler)


LABORAR
*
La bakisto dicis, "Me es okupata nun. Me mustas laborar." 
(James Chandler)
*
Me laboras dekesis hori diale por ganar vivo-pekunio. 
(James Chandler)
*
Me rare laboras extra'tempe. 
(Bebson Y. Hochfeld)


LABOREMA
*
inter la maxim serioza e laborema kunlaboreri me volas 
mencionar nia nefatigebla sekretario e redaktero L. Couturat
(Otto Jespersen)
*
Vu esas min laborema kam vua kuzulo, ma la minim laborema 
ek omni esas la filio di la vicino.
(Paolo Lusana)
*
La skolanin laborema ni rekompensos, ma le ocieran ni punisos 
severe.
(Paolo Lusana)


LABOREYO
*
Me ne memoras quale to eventis, ma uladie ta ligna bloko esis 
en la laboreyo di olda karpentisto di qua vera nomo esis maestro 
Antonio, malgre ke omni surnomizis lu "maestro Cerizo" pro ke 
la extremajo di lua nazo sempre aspektis brilanta e reda, same 
kam matura cerizo.
(Fernando Tejon)


LABORO
*
Sen laboro nula oro
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)
*
La milito raptis a ni ne nur nia neremplasebla duktero Louis Couturat, 
ma anke nia reprezentiva organo, la revuo Progreso. Anke pos 
la riestabliso dil komuna laboro internaciona Progreso ne riviveskis.
(Siegfried Auerbach) (Progreso tomo VIII nro. 81, januaro 1931)
*
Me gratulas omna kontributanti qui helpas konstruktar ica edifico. 
*
Espereble ni balde devancos Interlingua, e kad uldie mem rajuntos 
Esperanto? Per l'asidua laboro di nia Wikipediisti lo es posibla! 
(James Chandler)  


LAKTO
*
La bovi esas tre utila, nam li donas lakto e butro.
(Paolo Lusana)
*
L'aquo havas koloro blua maxim blindiganta, quan me ultempe vidis, 
sen ula ombro nek obskureso. On kredus vidar glaso de la maxim 
klara lakto e, pro ke la suno trapasas la liquida maso, on vidas tre 
distingeble omno quo esas sub l'aquo, e la maro aparas kun omna 
sua habitanti. 
(Tom Lang)


LAKUNO
*
Ica du klara No-voti anke demonstras la enorma lakuno 
inter la ordinara Europani e la politikisti, financisti e burokati. 
Esas quaze nia dukteri habitas sur altra planeto: 
Elito-Planeto, tote separita del sucii ed opinioni dil ordinara homi. 
(James Chandler)


LAMPO
*
Lumo es provizata da sferatra frukti quin on nomizas lampi. 
Esas du, transverse lokizita en singla hexagono. 
La lumo quan li emisas es nesuficanta, necesanta. 
(James Chandler)


LANDALA
*
Pri la propra nomi (landala, urbala e fluviala, quale homala), 
me opinionas ke li esas, quale mencionas la KGD, "vorti 
stranjera", qui ne bezonas adaptesar al regulo di pronunco 
Idala segun qua, vorto ne unsilaba, qua ne esas infinitivo 
verbala, esas paroxitona.
(Eduardo A. Rodi) 
*
Olim, la homi havis la religio di lia lando o regiono pro ke li 
ne konocis ulo altra e ne havis selektebleso. Nun la homi 
deskovras ke altra religio kam lia landala povas plu bone 
fitar kun li.  
(Jean-Claude Martignon)


LANDO
*
Se inter la landi reprezentita la vua ne esas ibe, quale exemple
Venezuela o Peru, me esas tote certa ke sioro Jacques Bol 
felicege recevos vua propozo esar landal reprezentero, 
e tale plugrandigar la landal reprezenteraro di ULI.
(Martin Lavallée)


LARJA
*
Exkavita en la roki dil piktinda insulo Capri, ye l'extremajo di 
la Napoli-ana gulfo, l'Azura Groto esas granda naturala kavajo, 
havanta formo di elipsatra vulto longa de kinadek-e-kin metri e 
larja de quaradek. 
(Tom Lang)  


LARJESO
*
La vorto por incho (angle inch, france pouce, germane Zoll, 
hispane pulgada, italiane pollice) en plura lingui es sama kam 
la vorto por polexo, pro ke la larjeso di polexo es simila a ta mezuro. 
(Robert Carnaghan)
*
La foresto di Andaine (orne, francia) extensesas sur cerkume 
dek e tri kilometri, de Westo ad Esto e sur ok kilometri ye larjeso. 
Ol es richa ye queski, fagi, birki e pini de omna staturi. 
(Jean-Claude Martignon)


LASAR
*
Quale decidar ube ni devas interferar, ed ube ni devas lasar 
populi solvar (se posibla) sua propra konflikti? 
(James Chandler) 
*
Il prenis la maxim bela sigari e lasis le mikra.
(Paolo Lusana)


LASTA
*
Maxim bone ridas qua kom lasta ridas.
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)
*
Dum la lasta kunsidi la centro di la diskuti esis la anonima 
Ido-projeto, qua prizentesis da sro Couturat vice la autoro; 
nulu ek la membri di la komitato savis altra kozo pri la 
autoro kam la negativa, ke ol debesas nek a Couturat, 
nek a Leau, nek ad ula membro di la komitato ipsa.
(Otto Jespersen)
*
En 1929 il kreas dum restado en la urbeto Delfzijl (Nederlando) 
la personajo Maigret, policestro en Paris. La parisana policisto 
es tre populara ed entote 72 romani pri Maigret aparas, la lasta 
en 1972. 
(Ronald Bijtenhoorn)
*
Me ya celebras, ke vu tre prizas la Kataluna e l'Okcitana..., e, 
quale vu, anke me regretas la skarsa developo d'ica lasta 
che Wikipedia: kelke plu kam 500 artikli, se me bone memoras. 
(Partaka)
*
"lasta" havas du signifiki: 
1. qua esas pos omni cetera (la versiono di novembro 2005 esas 
pos omni cetera qui ja existas)
2. *ultima = pos qua ne plus existas ceteri. Me esperas ke la 
*nexta versiono (decembro 2005) esos la *ultima versiono.
(Steve Walesch)


LASTE
*
Honesta homo laste a su ipsa pensas.
(Jean-Claude Martignon)


LATERO
*
Se per la jurnali, lore me devas reflektar ke la jurnalisto o jurnalo 
povis (o probis) influar mea penso-modo per lia maniero di deskripto 
di la kriminajo. Do, me nur lektas pri la kriminajo de un latero. Me 
anke devus esar kapabla lektar (od audar) la versiono dil evento 
da la krimininto ipsa, do, de altra latero. 
(Hans Stuifbergen)


LATINA
*
Nu! Ni qui parolas la Angla pensas ke nia linguo esas pasable bona, 
malgre la fakto ke la Angla vortaro esas mixuro derivita de la Franca, 
la Germana, la Latina, e de altra lingui. 
(Luther H. Dyer) 
*
La senco mokala e despriziva dil homala korni es kelke surprizanta, 
pro ke olim la korni havabis senco priziva. La homala korni esis en 
la Latina klasika simbolo di povo, kurajo, forteso.
(Carlo Nardini)
*
La supera distingo es konforma a l'etimologio di "substantivo" 
e "adjektivo":
- "substantivo" venas de Latina "substantia" (substanco)
- "adjektivo" venas de Latina "adiectum" (adjuntita).
(Carlo Nardini)
*
Certena samideani kelkatempe ne tote komprenas la apareso 
de latin-derivita vorti en nia linguo. Tamen latina olim esis la 
mondlinguo e ni vidas latin-radiki en multa moderna lingui. 
Ni konocas ke franca ed altra importanta europala lingui 
apartenas a la Romana Grupo kun origino de Latina.
(Richard Stevenson)


LATRINO
*
La sekto desaparis, ma kom puero me vidis olduli qui, dum longa 
periodi, celis su en la latrini kun metala diski en interdiktita ludkub
-kupo e feble imitis la deala desordino.
(James Chandler)
*
La viri di Fortune 500, politikisti, urinifis kontre arbori, publike. 
Malgre latrini du metri fore. L'urino fluis alonge la strado. 
(James Chandler)
*
Multa landi havas eufemismo por “latrino” pro ke li pensas 
ke ta vorto es tro direta o mem nedecanta.
Hodie l’anglaparolanti uzas “toilet” o “convenience”.
La edifici o “facilaji” es sempre aparta por viri e mulieri 
(quankam me kredas ke en Francia on trovas un edifico 
por amba sexui). Do publike on vidas “toilets” en Britania 
ed Usa. Ultre, por plusa deco, la funcioni di latrino 
transferesas a la balnochambro. Konseque ni havas 
frazi quale “Ube es la balnochambro?” o “Me mustas 
lavar la manui”. Fakte tala frazi aludas a la latrino. 
En angla ni havas diversa vorti  por latrino: “latrine” 
latrino en la armeo “water-closet”  o “w.c.”  nun kelke 
anciena. “thunder-box” olima vorto en India ed Afrika
dum la  tempo di la Britaniana Imperio. “toilet/s” eufemismo 
de Usa “lavatory”  reale chambro ube on lavas su.
“convenience” konveno. Eufemismo. “loo”  vorto de plead
-aktori. “garderobe” antiqua vorto de la franca  ed uzita en
la  mezepoko. Kustume, pro manko di kloaki,  ofte truo 
en  la muro!
(Richard Stevenson)


LATVIANO
*
Latviani povas skribar "euro", e pronuncar ta vorto segun la reguli vocala 
di lia linguo. (Michael Talbot-Wilson)


LAUDAR
*
Ne laudez la jorno ante la vespero (germana proverbo). 
(Eberhard Scholz)


LAVAR
*
Lavez heme sordida linjaro.
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)
*
Mea matro koquas, dum ke mea patro e me, ni lavas la pladi. 
(Bebson Y. Hochfeld)


LAZERO
*
Exemple pri la vorto LAZERO. Ulu propozis "koheranta lumo". Evidente 
to esas verajo, ma la vorto LAZERO fakte esas internaciona vorto olquan 
on uzas por la koheranta-lumo-emisilo e por la lumo ipsa. On povus uzar 
lazero-lumo por la lumo e lazero-emisilo por la instrumento lumifanta tote 
facile. 
(Fernando Tejon)


LE
*
Ek omna rozi, me preferas le blanka.
(Paolo Lusana)
*
La skolanin laborema ni rekompensos, ma le ocieran ni punisos 
severe.
(Paolo Lusana)
*
Inter la diversa sorti di pomi me preferas le plu dolca.
(Günter Anton)


LECIONO
*
Al hundo bastono, al homo leciono.
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)


LEDA
*
Por matro led infanto ne existas.
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)
*
En la manui di nehabila skripteri o en la boko di nesorgema parolanto, 
l’obliganta akuzativo di Esperanto es ne nur kauzo di multa erori e heziti, 
ma anke origino di leda frazi inkombrita dal akumuleso di le n. 
(Gonçalo Neves)
*
"Sioro Churchill, vu es ebria". "E vu, siorino, esas leda", dicis Churchill, 
"ma me esos ne-ebria morge." 
(Kevin Ford)


LEGALE
*
Omna suisa homulo legale obligesas servar en l'armeo kom soldato, 
suboficiro od oficiro, en la helposervo o (kom sanesale neapta) 
pagante specal imposto; l'obligo duras del 20. til la 60. vivoyaro. 
(Hans Cornioley)


LEGO
*
Ica exempli posibligis a bibliotekisto injenioza deskovrar la fundamentala 
lego dil Biblioteko. 
(James Chandler)
*
Forsan la Lego di Titius-Bode vizas deskriptar la vera sunala sistemo, 
ma la quaze-planeti plu fore, obedias diferanta lego.
(Richard Stevenson)
*
Dr. Nicolas emfazis kom avantajo di sua sistemo fondita 
sur aprioria principi, ke ol esas konstruktita segun solida 
studio di la legi di mnemoniko e konseque esas aparte 
facile memorebla.
(Gonçalo Neves)


LEGUMO
*
Esus plu saja manjar nur frukti, legumi e produkturi dil biologiala agrokultivo. 
(Jean-Claude Martignon) 


LEKTANTO
*
Me ne deziras agar quale advokato di ula sistemo, nek konservema 
nek revolucionema, ma donar ciencale e konciencoze a la lektanto 
la materialo quan il bezonas por ipsa formacar sua opiniono.
(Otto Jespersen) (Progreso 34, Dec 1910)


LEKTAR
*
Hodie, la temperaturo es tre agreabla, me probas brunigar mea pelo, 
per lektar direte sub la suno. 
(Hans Stuifbergen)
*
Me ne savas sat bone la Franca por aktive partoprenar, ma ja deziras 
pasive esar membro, e nur lektar la mesaji, segun quanta gradi 
me es kapabla komprenar via bela linguo. Ka to es permisita?
(Hans Stuifbergen)
*
Precipue por ti qui prizas la teatro e lektar libri en Ido, ca mesajo forsan 
esas lektinda. 
(James Chandler) 
*
Homo qua lektas jurnali devas ne kredar omno quon lu lektas.
(Günter Anton)


LEKTEBLA
*
Tua faxo quale anke altra faxi da tu esas tre male lektebla. Forsan mea 
faxilo ne plus korekte funcionas, pro ke anke arivis plendi ke mea faxi ne 
esas bone lektebla. Do, sendez mesaji per interreto. 
(Günter Anton)


LEKTERO
*
La lekteri di ta jurnalo ja plendabis pro lua inklineso a la materialismo.
(Paolo Lusana)


LEKTINDA
*
Precipue por ti qui prizas la teatro e lektar libri en Ido, ca mesajo forsan 
esas lektinda. 
(James Chandler) 


LENSO
*
Yes, vu es justa, l'okulo es tre komplexa. Plu exakte l'okulo similesas 
kamero, do la disto inter lenso e retino mustas ne chanjar dum la kresko 
di la korpo. Komprenende, la lenso povas facar mikra chanji por 
enfokigar proxima o fora objekti. 
(Richard Stevenson) 


LENTE
*
Regretinde ca-yare ni ne havas bona moyeno por prizentar Ido. 
Ma lente la situeso plubonigos su por ni. 
(Eberhard Scholz)


LEONARDO
*
Raportas Couturat ke la furtinto…esforcis paliatar sua delikto per 
patriotala motivi, alegante ke il volas retrodonar ta verko ad Italio…
ma ke il havis mala konoci pri historio…pro ke esas vera ke la armei 
di Bonaparte…spoliis Italio de multa artala verki… (humuroze…
bela homajo a la patrio dil bela arti!), ma la Gioconda ne esis tale 
"konquestata". Ol esis aquirata da François I, de Leonardo vivanta...
(Carlo Nardini) 


LEONO
*
"On asertis a me", dicis la Kato, ke vu havas la doto chanjar vu ad 
omnaspeca animali; ke vu povas exemple transformar vu a leono, 
ad elefanto." 
(A. Vilfroy)
*
Alta frequenci (siflado di uceli) mem esas plu forte trublata kam 
basa frequenci (la grondado di elefanti e leoni).
(Ronald Bijtenhoorn)


LEPRIKA
*
La sufixo "-ika" on uzas en Ido por "malada per...", do la 
KGD donas "kolerika, ftiziika, leprika, skrofulika, hidropsika, 
pestika, alkoholika, kordiika".
(Richard Stevenson)


LERNADO
*
Onu ne heredas la lernado. 
(Bebson Y. Hochfeld)


LERNANTO
*
Pose ni vidos se la nova 1500 nova lernanti reale finas la kurso. 
Me supozas ke multa ek li registragos en ca forumi nam oli esas 
la plubona loko ube on povas praktikar nia linguo. Me vartas 
ke la nova lernanti divenos konvinkata idisti balde. 
(Antonio Padilla) 
*
Ica mili di Ido-lernanti restas por me til nun nura "fantoma armeo", 
se on ne irgon pri to remarkas: 3000 lernanti, -- e nulu de li til nun 
suplikis exemple pro specimeni di nia revui, pro katalogo di Ido-libri!
Irge ne kredebla , ke ibe existas vere Ido-lernanti!
(Alfred Neussner)


LERNAR
*
Ta qua questionas, lernas. 
(Hans Stuifbergen)
*
Fakte Idon me tre multe prizas pro ke nia kara interlinguo 
e la belega Latina ne esas tre diferanta lingui, ma fortunoze 
Ido esas multe plu simpla kam la Roma-linguo, do facile 
lernebla... por ti qui deziras lernar ed uzar ol. 
(Fernando Tejon) 


LERNEBLA
*
Fakte Idon me tre multe prizas pro ke nia kara interlinguo 
e la belega Latina ne esas tre diferanta lingui, ma fortunoze 
Ido esas multe plu simpla kam la Roma-linguo, do facile 
lernebla... por ti qui deziras lernar ed uzar ol. 
(Fernando Tejon) 
*
Pro to il demandis linguo auxiliara, qua kontentigus la bezoni 
dil omnadiala vivo e di cienco e qua esus facile lernebla.
(Günter Anton)


LERNILO
*
Me agnoskas ke freque ol esas utila e uzinda, precipue 
kande on parolas generale e ne-determinate, anke figurale, 
pri samfunciona instrumenti e moyeni, quale "tranchilo" 
(utensilo, per quo on tranchas), "mezurilo" (instrumento, 
per quo on mezuras), "lernilo" (moyeno per quo on lernas), 
"informilo" (journali, televiziono...) e.c.
(Carlo Nardini)


LESBIANINO
*
Ye la balo, eli esperas trovar la charmanta princo. Pose esas altra festo ye 30 yari e ye 35 yari eli divenas definitive olda celibini e ne plus havas espero spozeskar. Eli duras esar sola, ecepte se eli havas (en ica kazo) la bon ideo divenar lesbianini e havar tale persono por vivar kune. 
(Jean-Claude Martignon)


LEXIKO
*
Me tote ne dicis (nek opinionas!) ke Ido es fundamentale 
Romana. Me dicis nur ke olua LEXIKO es fundamentale 
Romana. Or la lexiko es nur un del multa organi qui kompozas 
linguo, ne la tota linguo...
(Gonçalo Neves)
*
Parti 2 e 3 (e future 4) di la lexiko Ido-Angla esas provizora 
(o certe plu provizora kam parto 1), nam me ne tante sorgoze 
kontrolis la tradukuri kam por parto 1. Me kontrolis parto 1 
recente, ma skribis la altra parti dum yari, komencante kande un intenco esis minimigar la grandeso dil dokumento. Pluse, quale vu supozas, me inkluzis en parti 2 e 3 nur poka vorti derivita; Dyer donas multe plu multa vorti derivita. 
Malgre to, me chanjis en kelka kazi la tradukuri donita da Dyer, omisante Angla vorti qui esas arkaika od obsoleta ed adjuntante vorti plu moderna. Dyer donas ulakaze Britaniana espelo, ed altrakaze Usana espelo, sen evidenta motivo. Me esforcas donar sempre Britaniana espelo o vorto, ma (kun negrava ecepti) anke Usana espelo o vorto quan me indikas per "[US]".
En tre poka kazi me kredas ke Dyer eroris, tamen sat rare. En kelka kazi, ma ne ofte, lu ne eroris ma ne esis sat klara pri qua senco di Angla vorto plursenca korespondas al senco di la Idala vorto. (To esas problemo plu ofta en la min detaloza lexiki Ido-Franca ed Ido-Hispana.) En sat multa kazi (videz lua nekompleta eroro-listo) la lexiko da Dyer kontenas erori tipografala (nam la tipografisti ne komprenis la texto), e me esforcas maxim ofte eliminar li e ne introduktar tro multa nova erori!
La laboro facita da Dyer esis grandega e remarkinde bona, e mea lexiko debas multege a lua verko quan me grandparte nur simple kopiis. Tamen Dyer donas anke multa utila exempli, konsili, e kompari inter simila vorti, e kelkfoye mem defini (en Ido). Do la laboro da la Usana Idisti, qui kopias lua lexiki al Internet, esas anke valoroza.
Pluse, me inkluzas nur vorti oficale adoptita (sat multa vorti en Dyer mustis imprimesar kun asterisko, pro ke li esis lore ne adoptita), e me adjuntis centi de vorti propozita ed adoptita dum la yardeki pos Dyer.
Esas kelka Idala vorti (maxim ofte ne en Dyer) quin me omisis, sive pro ke me ne povis certe deskovrar la senco, sive pro ke me ne povis deskovrar Angla vorto. En ula kazi Dyer o (plu ofte) altru donis "Angla vorto" ma du bona Angla dicionarii ne inkluzas ol!
Plu certa e kompleta lexiko bezonos ankore multega hori de laboro. Kelkfoye me trovas ke mem un vorto bezonas mi-horo de serchado tra diversa lexiki! Se me kontrolus omno tante sorgoze kam por parto 1, un o du yari ankore pasus ante arivo al fino. Dume, esas altra Idala laboro qua vartas. Do, "perfekteso" (relativa) mustas vartar!
Ideale, on komparus - por omna vorto - adminime Dyer, Pesch, la lexiko Franca-Ido e la lexiki Ido-Germana e Germana-Ido. Me ne facis to e ne povas! Tamen de tempo a tempo, ube me sentas bezono, me komparas plura lexiki. Semblas ke Pesch eroras plu ofte kam Dyer. Videz exemple la senco di "kokleo" (parto dil orelo, o molusko?) en Dyer ("anat.") e Pesch ("molusko"). Forsan la vorto bezonas havar amba senci, ma esas Dyer qua konkordas kun la lexiko Franca-Ido e kun la lexiko Ido-Germana.
Tamen, me kredas ke "mea" lexiko esas ja sat bona por esar utila, mem sen konsidero di la fakto ke la stoko di la lexiko Ido-Angla da Dyer esas exhaustita (o preske exhaustita), e tale ke la afero urjas.
Laste, me klavagas mea texto per klavaro, pensante (plu o min 
kurte) pri omna vorto quan me skribas - adminime teorie, ma forsan 
dormeti intervenas!
(Robert Carnaghan)


LI
*
Me ne kredas ke la plu forta kredo religiala en Usa signifikas ke 
la Usani esas plu stulta kam la Europani, li nur esas plu yuna e plu 
vigoroza populo. 
(Jean-Claude Martignon)
*
Plura monati ante nun, me esforcis apertigar nova diskuto-forumi 
en e pri Ido konocata kom "La Forumi Idala". Me konstruktis li, 
mantenis li, e plukonocigis li. 
(David Mann)


LIA
*
Pri la tendenci en la developo di la nacionala lingui e pri lia 
(energetikala) evaluo me povas generale referar a mea libro 
Progress in Language (London, Sonnenschein). 
(Otto Jespersen) (Progreso 34, Dec 1910)
*
Depos plura yari la tendenco koncentrar su en l'urbi augmentas; 
la konsequo es du grava strukturala chanji: multa filii di rurani 
livas lia vilajo, e la kreskant urbi manjas rurala sulo. 
(Hans Cornioley) 
*
La homi darfas povar praktikar lia religio, irgequa olu esez. 
(Jean-Claude Martignon)


LIBERA
*
Vu es libera individuo, se vu deziras aproximar l' Esperantisti, 
e propozasensemble laborar, lo facez. Ma, me opinionas ke 
to eventez ye nivelo di egaleso, ka vu konkordas kun me?  
(Hans Stuifbergen)


LIBERE
*
Preske samtempe segun propozo da Ostwald e kun programo 
aprobita da il e da altra membri di la komitato fondesis la revuo 
Progreso. En ol on diskutis libere e de multa vidpunti la principi 
e detali di nia linguo.
(Gonçalo Neves) 
*
Me nulakaze audacus korektigar la Ido-stilo da Partaka pro ke 
ilu darfas uzar Ido tote libere, senrestrikte, segun ilua savo lingual. 
(Fernando Tejon)
*
Sincere, me kredas jenar nulu, pro mea gramatikala licenco, 
plurfoye explikita, en mea dacho* (en la senco da Zmicier 
Lapcionak: parcelo, ube on agas plu libere kam altraloke), 
che Linguolisto.
(Carlo Nardini)


LIBERESO
* 
L'intelektozi qui alejas respekto di la libereso di la puerini 
por metar la velo, semblas suspektinda ignoranti. Nulu ignoras 
ke en la familii islamana, nula muliero aspektas, manjas, dormas, 
nek respiras sen permiso o pro impozo da la patro o spozulo. 
(Hans Stuifbergen)
*
On disputis pri libereso dil volo e neceso; anke la fatalismo havis 
sua reprezentanti. 
(Jean-Claude Martignon)
*
Deklaro da diversa homi e grupi en Britania, inkluzante la urbesto di London Ken Livingstone, por protektar nia liberesi:
"Nia vivi, yuri e liberesi es precioza e ni ne cedos oli.  Ni stacas unionita ye nia refuzo vinkesar da ti qui vizas sendistinge ocidar homi di omna fidi e rasi en nia lando.
"Ni sustenas la polico e demarshi kontre ti qui projetas, sustenas o exekutar tala terorista ataki.  Tamen, plura sekureso-demarshi konsiderata dal guvernerio riskas kriminaligar o exkluzar homi qui kondamnas terorista ataki, la koopero da qui es nekareebla dal polico
por luktar kontre terorismo.
"Ni kredas ke la lukto kontre terorismo postulas larja konsento cirkum la moyeni, e la partopreno da omna komunesi por izolar e vinkar ti qui uzus teroro por dividar ni."
( James Chandler)


LIBERIGO
*
La chefo dil Organizuro por liberigo di Palestina, Mahmud Abbas, 
anuncis, hiere, pos interparolo pri la venonta elekto dil prezidanto 
di la Palestinana Autoritatozi kun la Jordaniana chefa ministro 
Faysal al-Fayez, ke lu iros ye la nexta 6ma di decembro a Siria. 
(Jean-Claude Martignon)


LIBIA
*
La guvernerio di Roma volas ke Libia kontrolez la nelegala enmigranti. 
(Jean-Claude Martignon)


LIBRO
*
Pri la tendenci en la developo di la nacionala lingui e pri lia 
(energetikala) evaluo me povas generale referar a mea libro 
Progress in Language (London, Sonnenschein). 
(Otto Jespersen) (Progreso 34, Dec 1910)
*
Co esas interesiva libro. Me lektas interesiva libro. Me preferas 
interesiva libri.
(Günter Anton)
*
Tradukez, un pagino po dio es un libro po yaro. 
(Hans Stuifbergen)
*
Preferez libro instruktiva kam libro amuziva.
(Paolo Lusana)


LICENCO
*
Sincere, me kredas jenar nulu, pro mea gramatikala 
licenco, plurfoye explikita, en mea dacho* (en la senco 
da Zmicier Lapcionak: parcelo, ube on agas plu libere 
kam altraloke), che Linguolisto.
(Carlo Nardini)


LIGNA
*
Me ne memoras quale to eventis, ma uladie ta ligna bloko esis 
en la laboreyo di olda karpentisto di qua vera nomo esis maestro 
Antonio, malgre ke omni surnomizis lu "maestro Cerizo" pro ke 
la extremajo di lua nazo sempre aspektis brilanta e reda, same 
kam matura cerizo.
(Fernando Tejon)


LIGNO
*
Ne de omnaspeca ligno violino fabrikesas.
(Jean-Claude Martignon)


LINEO
*
Multa fervoyala linei interligas omna regioni, e l'internaciona trafiko 
es tre densa pro la centrala situeso, di qua la tekniko dominacis la 
geografiala desfacilaji. 
(Hans Cornioley)    


LINGUALA
*
La inventinti di linguala sistemi invitesabis asistar o persone o 
per reprezentanto por defensar sua sistemi.
(Otto Jespersen)
*
Quankam anke me dubitas pri bona rezulto e mem intereso di 
Esperantisti, me ne pensas ke esos ne-posibla. Komprenende, 
existas Esperantisti qui es afabla, e montros intereso pri altra 
linguala sistemi, ma ne expektez tro multe. 
(Hans Stuifbergen)
*
La populo di Suisia konsistas segun la historial eventi ek leponta, 
ligura, kelta, reta, romana, germana (alemana e burgunda) elementi, 
qui vivas en quar linguala regioni: germana, franca, italiana, romancha. 
(Hans Cornioley) 
*
Vizitez la Linguala Sejorno en Francia. De la 6ma til 10ma di agosto 
en monakerio che Autun en Burgundia.
(Hans Stuifbergen) 


LINGUISTIKALA
*
De vidpunto pure teoriala e linguistikala, anke Ido posedas la sama 
o tre simila qualesi. 
(Gonçalo Neves)
* 
La precipua Esperanto-revui kombatis la nova linguo parte per 
sistemoza silenco pri olua reala naturo, evitante diskuti pri la reala 
(linguistikala) questioni, parte per serio de personala ataki. 
(Gonçalo Neves)
*
Esperanto esas linguo tre bela, utila, duktila, laxa, fekunda ed 
adaptebla ad irga domeno o skopo: vera perlo linguistikal. 
(Gonçalo Neves)


LINGUISTIKALE
*
Linguistikale, por nomizar mashini ed aparati ib'esas finalo
per -oro (od -atoro), samtempe tre internaciona e tre idala:
motoro, rotoro, generatoro, alternatoro, radiatoro, induktoro,
detektoro, kolektoro, konvertoro, statoro, akumulatoro,
aspiratoro, inhalatoro, kondensatoro, refraktoro, elevatoro,
transformatoro...
(Carlo Nardini)


LINGUISTIKE 
*
Linguistike Ido arivis ube Esperanto ne povis arivar, pro historiala 
cirkonstanci qui ne es dissekinda hike. 
(Gonçalo Neves) 


LINGUISTIKO
*
La sequanta cienci esis reprezentata: linguistiko, astronomio, matematiko, 
kemio, medicino, filozofio. 
(Otto Jespersen)
*
To es interesanta cititajo. Ma remarkez, ke sro Hogben parolas hike 
pri nacionala lingui, e to quo es bona o utila o tolerebla en li. Il do 
parolas de la vidpunto di linguistiko, ne de ta di interlinguistiko. 
(James Chandler)
*
Fakte, me pensas ke, se distingar inkluziveso/exkluziveso di "o/od" 
es tote necesa en logiko e matematiko, to es multe min necesa en 
linguistiko.
(Carlo Nardini)
*
Linguistiko, segun mea savo, ne deziras plubonigar linguo, o deskriptar
quale bone parolar o bone skribar. Ol deskriptas objektive quale 
linguo es uzata.
(Martin Lavallée)


LINGUISTO
*
Pro lua savo di la Orientala lingui e di la Greka, la genioza linguisto 
J.F. Champollion danke la epigrafi di la Rozeta-Petro, komencis 
dechifrar la Egiptiana hieroglifi. 
(Jean-Claude Martignon) 


LINGUO
*
Nu! Ni qui parolas la Angla pensas ke nia linguo esas pasable bona, 
malgre la fakto ke la Angla vortaro esas mixuro derivita de la Franca, 
la Germana, la Latina, e de altra lingui. 
(Luther H. Dyer) 
*
Ad omna naciono sua propra linguo ed un duesma linguo por omni 
(Paolo Lusana)
*
Dum longa tempo on kredis ke ca nepenetrebla libri korespondis 
kun pasinta o forega lingui. Esas vera ke la maxim anciena homi, 
l’unesma bibliotekisti, uzis linguo tote diferanta kam ta quan ni 
nun parolas; esas vera ke kelka milii dextre la linguo es dialektal 
e ke nonadek etaji supre, ol es nekomprenebla. 
(James Chandler)


LINJARO
*
Lavez heme sordida linjaro.
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)


LIQUIDA
*
L'aquo havas koloro blua maxim blindiganta, quan me ultempe vidis, 
sen ula ombro nek obskureso. On kredus vidar glaso de la maxim 
klara lakto e, pro ke la suno trapasas la liquida maso, 
on vidas tre distingeble omno quo esas sub l'aquo, 
e la maro aparas kun omna sua habitanti. 
(Tom Lang)
*
Ni povus extraktar hidrogeno ek maraquo che fora insulo-loko 
e movar ol per l'existanta teknologio por ocean-transporto 
di liquida gaso de produkteyi a merkato. 
(James Chandler) 


LIQUIDO
*
Existas du manieri humidigar planti od altra objekti:
a) Per gutopa varso di aquo o di altra liquido.
b) Per plu o min kontinua varso di aquo o di altra liquido.
(Gonçalo Neves)


LISTO
*
Me esos tre felica helpar ula nova listo ke vu povas produktar 
pri sugestita teknikala vorti quin Ido urgante bezonas. 
Komprenende tasko qua nultempe havos fino! 
(Richard  Stevenson)
*
Quankam lu esas enkarcerigita Slobodan Milosevic esos tamen 
ye la komenco di la listo elektala dil socialista partiso, 
lor la venonta deputital elekto. 
(Jean-Claude Martignon)


LITERATURAL
*
Jenro literatural es distinta grupo o kategorio de literaturala 
verki kun komuna kontenajo o komuna traiti stilal. On dicernas 
plura jenri literatural
(Gonçalo Neves)


LITERATURO
*
Se bone uzata da vera literaturifanti qui produktus literaturo 
meritanta ica nomo, Ido esus tre remarkinda e splendida idiomo. 
La problemo esas : kad esus homi (en la nun existanta Idistaro) 
qui esus apta prizar bela e bona literaturo ? 
Ni povas nur esperar pri plu bona futuro. 
(Jean-Claude Martignon)


LITERO
*
La literi esas Mezepokal e la tota texto pritraktas instrucioni 
koncernante nigra magio. 
(Jean-Claude Martignon)
*
Ye favoro di Neutral esis la naturala alfabeto sen cirkonflexita literi, 
quin Esperanto sola ek la preske cent artificala lingui audacis ofrar 
a la mondo, pluse la plu naturala selekto di vorti en multa kazi, 
aparte en la pronomi, ube on forte kritikis la aprioria, tote artificala 
sistemacho di Esperanto. 
(Otto Jespersen)
*
Blasfemoza sekto sugestis ke la sercheri devas cesar e ke omna 
homi devas jonglar literi e simboli til ke li deskovras, per 
neprobabla chanco, ca kanonala libri. 
(James Chandler)  


LITO
*
Quale la lito, tale la dormo
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)
*
Kande vespereskis, on pozis l'altra stansoldati en lia buxo, 
e la habitanti dil domo su kushis en sua liti. La ludilaro nun 
komencis ludar. 
(K.-A. Janotta)
*
La moblaro esas tre simpla, un mala stulo, un mala lito ed 
un tre kripligita tableto.
(Fernando Tejon)


LITRO
*
La nombro dek, e la sistemo decimala qua dividas mezuri aden 
dekimi, centimi e milimi, es un bazo dil sistemo di mezuri metrala 
- sistemo di qua la altra bazo es la metro, litro, gramo edc. 
(Robert Carnaghan)


LIVAR
*
Depos plura yari la tendenco koncentrar su en l'urbi augmentas; 
la konsequo es du grava strukturala chanji: multa filii di rurani livas 
lia vilajo, e la kreskant urbi manjas rurala sulo. 
(Hans Cornioley)
*
L'eniro esas mem tante streta, reze la maro, ke por trapasar la basa 
aperturo, la vizitanti mustas kushar su en la kanoto, e same la remisto, 
qua livante sua remilo, kushas su funde la kanoto e tiras per la manui 
kateno fixita ye la supra paro dil enireyo. On vidas per to ke ta enireyo 
esas tre basa, apene alta de un metro. 
(Tom Lang) 
*
La Franci e la cetera blanki duras livar Ivora Rivo pro la malega
politikala situeso ibe. 
(Jean-Claude Martignon)
*
Graham Greene divenis un de la sub-redaktisti di la jurnalo 
The Times, di London. Lu livis ta okupeso por devotigar su 
a skribado, pos la suceso di sua unesma romano. 
(David Weston)


LIVRAR
*
La guvernerio di Moskva povus balde ne plus livrar gaso ad 
Ukraina pro ke ica lando refuzas pagar la oficala preco di la 
dicita produkturo.
(Jean-Claude Martignon)


LO
*
Yen la homi qui bombardas inocenta landi e justifikas lo per 
demonigar li. Lo ne esis ludo por me. 
(James Chandler)
*
Se on vere volas punisar maxim kruele, lo esez per enkarcerigo 
dumviva, mea-opinione. 
(Hans Stuifbergen)
* 
En diversa renkontreyi sexuala me observis ke la Franca erotikismo 
es fondebla ye du extrema poli: lo tenera e lo brutala. 
(Hans Stuifbergen)
*
En Anglia esis lo unika pri quo on parolis, dum nur es du paragrafi 
en la libro. 
(Hans Stuifbergen)
*
Simila decimala blindeso afliktas ti qui kredas ke la pezi e mezuri 
tradicionala es ne-racionala, e ke la sistemo decimala es maxim 
bona. Lo es longe fora de la vereso. 
(Robert Carnaghan) 


LOGIKALA
*
En la vortaro, specal mencionon meritas la tale nomata tabel-vorti 
di Esperanto (kiu, ĉiu, iu, neniu, kiam, ĉiam, iam, neniam ed 
omna altri). Pri ca tabelo on mustas agnoskar ke ol es vera 
maestro-verko di injenior-arto: la vorti es tre facile merkebla, 
pro ke li automate formacesas segun konstanta e logikal regulo. 
(Gonçalo Neves)


LOGIKOZESO
*
Internacioneso ne es la maxima kriterio en gramatiko 
(ol esas en lexiko); logikozeso e regulozeso povas valorar 
plue. Ma sakrifikar internacioneso po pura ne-logikozeso, 
qua senco havas?
(Carlo Nardini)


LOJAR
*
Homi qui lojas en vitra domi, devus ne jetar stoni.
(Luther H. Dyer) 
*
Me havas du hundini. Me lojas en urbo, do ne esas multa loko 
por kapri od altra animali simila. Me tre dezirus rezidar en loko 
quala vua hemo.
(Eduardo A. Rodi)


LOKO
*
Me havas du hundini. Me lojas en urbo, do ne esas multa loko 
por kapri od altra animali simila. Me tre dezirus rezidar en loko 
quala vua hemo.
(Eduardo A. Rodi)


LOKUSTO
*
Claire Rind e Peter Simmons, qui studiis quale la filmo 
"Star Wars" (Militi en la steli) afektas l'aktiveso cerebrala dil lokusti.
(Eduardo A. Rodi)


LONDON
*
Il es(as) survoye de Paris a London.
(James Chandler)


LONGA
*
En oktobro di la sama yaro la tale elektita komitato kunvenis en 
Paris, ube eventis sume 18 kunsidi longa e fatiganta. 
(Otto Jespersen)
*
Exkavita en la roki dil piktinda insulo Capri, ye l'extremajo di 
la Napoli-ana gulfo, l'Azura Groto esas granda naturala kavajo, 
havanta formo di elipsatra vulto longa de kinadek-e-kin metri e 
larja de quaradek. 
(Tom Lang)
*  
Mem se ja depos longa tempo, la egaleso dil chanci dil diablo 
opozite a Deo, en perspektivo di longa tempo, esas serioze 
minacata. 
(Jean-Claude Martignon)
*
Tamen anke ta superlogikozeso di Ido havas sua kosto. Multa 
vorti divenas tro longa e tro “explikanta”, perdante la surprizo 
dil fresheso e dil ekvokiveso. 
(Gonçalo Neves)
*
La tombi ipsa, centre di ca kaleidoskopatra abundo, es austera plaki 
de Carrara-marmoro sekita ye justa grandeso – kurta por la rejala pueri, 
longa por la genitori. La marmoro, segun la guidero, pagesis kilogramope 
per sukro o spici.
(James Chandler)


LONGATEMPE
*
Ma nun esas tro tarda chanjar longatempe uzita radiki, aprobita 
de longa tempo, imprimita en la vortolibri, nur pro ke li esas 
falsa amiki ad uli. Ta nura fakto tote ne valoras tala chanji.
(Michael Talbot-Wilson)


LONGE
*
Qua longe dormas kurte vivas. 
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)
*
Simila decimala blindeso afliktas ti qui kredas ke la pezi e mezuri 
tradicionala es ne-racionala, e ke la sistemo decimala es maxim 
bona. Lo es longe fora de la vereso. 
(Robert Carnaghan) 


LONGITUDO
*
Transformante klisho aden paradoxo, en Marrakech l’Arabiana Nokti 
transvivas ye 8 longitudo-gradi weste de Greenwich.
(James Chandler)


LORA
*
Do Zamenhof ipsa kreis reformvarianto di Esperanto, en qua il egardis 
la kritiki. En la revuo "La Esperantisto" en 1894 il votigis la lora 
esperantisti por o kontre la reformprojeto. La majoritato di la lekteri 
di ta revuo refuzis la projeto.
(Günter Anton)


LORE
*
El enpazis la lumo. Lore il rikonocis el. "Esas vu", il dicis. 
(James Chandler)
*
La funerala ceremonio di Gebrane Tueni, deputito e kontre-Siriana 
jurnalisto qua asasinesis lundie lor atento, divenis hiere en Beyruth 
giganta manifesto  unionanta deki de mili de personi kontre la 
guvernerio di Damasko.
(Jean-Claude Martignon)


LOYALESO
*
Ni expektas de nia samideani, ke anke li komprenas sua 
devo. Ni demandas, ke li en nula maniero kontreagez nia 
laboro, ma ke li per loyaleso, moderemeso e sakrifikemeso 
helpez ni. Supozante tala qualesi che la Idisti, me predicas 
nova epoko di progreso por nia movado.
(Hans Brismark) 
(Progreso tomo VIII nro. 81, januaro 1931)


LU
*
Lu flugas de floro a floro, ed igas a multi doloro.
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)
*
Batez mal homo, lu flatos tu, kisez lu, lu batos tu.
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)
*
Papo Ioannes Paulus II, quankam lu esas tre plufebligita durigas 
lua vizito en Slovakia. 
(Jean-Claude Martignon)
*
Tua anjelo kantos kun tu, lu ridos kun tu omnadie e tu sentos sua 
amoro e tu esos felica. 
(Christophe Gaubert)


LUA
*
Papo Ioannes Paulus II, quankam lu esas tre plufebligita durigas 
lua vizito en Slovakia. 
(Jean-Claude Martignon)


LUDAR
*
Kande vespereskis, on pozis l'altra stansoldati en lia buxo, 
e la habitanti dil domo su kushis en sua liti. La ludilaro nun 
komencis ludar. 
(K.-A. Janotta)


LUDILO
*
Sur la tablo, ube li esis pozita, stacis anke mult altra ludili; 
ma la maxim atencinda, esis beleta palaco de papero. 
Tra la fenestreti on povis vidar l'internajo dil saloni. 
(K.-A. Janotta) 


LUDO
*
Yen la homi qui bombardas inocenta landi e justifikas lo per 
demonigar li. Lo ne esis ludo por me. 
(James Chandler)


LUKTO
*
"Ni kredas ke la lukto kontre terorismo postulas larja konsento 
cirkum la moyeni, e la partopreno da omna komunesi por izolar 
e vinkar ti qui uzus teroro por dividar ni." 
(James Chandler)
*
Me ne es komforte pri 'milito'. Segun me, ol ne esis tre bona selekto.
Ta vorto, en la senco di 'war', "lukto per armi inter stati o koalisuri",
es absolute desinternaciona.
(Carlo Nardini)


LUMIZAR
*
La vera sociala sajeso esas lumizar la homaro segun la voco 
dil ciencala koncienco. 
(Rich. Lorenz)


LUMO
*
Lumo es provizata da sferatra frukti quin on nomizas lampi. 
Esas du, transverse lokizita en singla hexagono. La lumo quan 
li emisas es nesuficanta, necesanta. 
(James Chandler)
* 
La bakeri-fenestri esis senluma, ma tra la vitro li vidis lumo 
en la dopa chambro e, de tempo a tempo, granda viro en avantalo 
movanta en la blanka lumo. 
(James Chandler)


LUNATIKULO
*
Me kategoriale dementias la nebenigna rumori, ke mea bon amiko 
Besserwisser es sive fatiganta, pedanta tedanto, qua tro obsesive 
interesas pri la dialektiko di l'existo, sive demonala Macchiavelli
-Esperantisto-infiltranto, qua esforcas semar disonanco en nia movemento. 
No, mea amiko Besserwisser es nur frenezioza e nesanigebla lunatikulo. 
(Eric Dickens)


LUNDIE
*
Lundie la muzeo esas klozita. 
(Günter Anton)


LUNO
*
Dum Lun-eklipso ne arivas adsur Luno-surfaco lumo de Suno direte, 
to esas rektalinee, do de nia vido-punto nia satelito (frat-planeto) 
ne devus lumifar. Ma la atmosfero di Tero refraktas, to esas, kurvigas
lumo ek Suno. Camaniere ta lumo refraktita, qua divenas redea 
pro la refrakto, atingas la surfaco di Luno. Fine ta surfaco reflektas, 
kom spegulo, ta redea lumo ad Tero, do videbla kom "redea Lumo" 
da observeri Teral... de ne nuboza regiono ! 
(Fernando Tejon)
*
Ka duesma luno balde por la Tero ? : Segun la Germana jurnalo "Die Welt", 
nia planeto la Tero balde atraktos duesma luno. Tamen onu ne timez, 
ica nova satelito esas nur astreto dika ye kelka kilometri. 
(Jean-Claude Martignon) 


LUXEMBURGIA
*
La Luxemburgiani hodie votis pri l'Europana Konstituco per referendo. 
Pos la 2 "no" en Francia e Nederlando, Europa eniris krizo. Hodie 
56,52% dil Luxemburgiani votis "yes" e tale poke helpis salvar la konstituco. 
Tale la krizo adminime ne divenas plu granda. Non (ek 118) komoni votis 
"no". La rezulto es poke plu klara kam multa expekti, qui predicis ankore 
min klara rezulto. Luxemburgia es un ek la sis landi, qui es membri de pos 
la kreo dil Europana Uniono. 
(Steve Walesch)


LUXO
*
Lua trezoro esante exhaustita per lua militi e lua grandega luxo, neprevidita 
eventi necesigis subite grosa sumo de pekunio. 
(H. Senigallia)


MA
*
Ili havas fratuli, ma ne fratini, ed eli havas fratini, ma ne fratuli.
(Paolo Lusana)
*
La nuna tempo esas neperfekta, ma perfekteso esas futura. 
(Otto Jespersen)
*
La vorto ma semblas do havar ne nur l'avantajo esar plu internaciona kam sed, i.e. plu facila por multa milioni, qui havas vorto tre simila en lia propra lingui, ma anke l'avantajo permisar plu kam sed la hezitanta, ripozanta [repozanta] nedecidiva o deliberanta pronunco di l'unesma sono qua karakterizas tam ofte objektala [objecionala] e kontredicanta frazo. 
(Otto Jespersen)


MADRIDANA
*
Madrid esas la chef-urbo di Hispania e samatempe di la regiono 
"Madrid", do la trupo di la urbo (e regiono) Madrid esas Madridana 
trupo. 
(Fernando Tejon)


MAESTRO
*
Churchill, la maestro di injenioza respondo kustumis uzar paroli 
kontre la parolanti. Il facis famoza respondo al skriptisto George 
Bernard Shaw, qua invitabis lu al komencala pleado di sua nova 
dramato. Shaw sendis du bilieti, "un por vu, e l'altra por amiko 
- se lu existas". Churchill ne povis asistar, ma demandis bilieti 
por la duesma pleado - "se ol eventos".
(Kevin Ford)
*
Me ne memoras quale to eventis, ma uladie ta ligna bloko esis 
en la laboreyo di olda karpentisto di qua vera nomo esis maestro 
Antonio, malgre ke omni surnomizis lu "maestro Cerizo" pro ke 
la extremajo di lua nazo sempre aspektis brilanta e reda, same 
kam matura cerizo.
(Fernando Tejon)


MAGIALA
*
Dum juebla vakanco en Italia plura yari ante nun, mea spozino 
e me havis experienco quaze magiala. Esis kande ni facis exkurso 
al Insulo di Capri. Ni decidis vizitar l'Azura Groto, pri quo ni 
audabis multo. 
(Tom Lang) 


MAGIO
*
La literi esas Mezepokal e la tota texto pritraktas instrucioni koncernante nigra magio. 
(Jean-Claude Martignon)


MAGIOLIBRO
*
Me volis netigar mea magiolibro. La binduro esis tote makulizita per fumuro. 
(Jean-Claude Martignon)  


MAGNETOFONO
*
Pro ke telefonado a fora landi esas tre chera, me propozas ke samideani 
intersendez kaseti kun parolado en Ido. Tale, la recenta Idisti povus 
saveskar da plu experiencoza samideani quale sonas la linguo e suafoye 
li povus konstatar ka lua parolmaniero di la linguo esas komprenebla. 
Me supozas ke la plumulto ek vi havas magnetofono. 
(Jean-Claude Martignon)   


MAJORITATO
*
Nuntempe majoritato di la britana publiko ne deziras chanjar al Euro 
(cirkume 57%), anke majoritato di la jurnalaro ne favoras ol. 
(James Chandler)
*
Mem plu stranje, la fondinti di ca Afrikana urbo esis, e la majoritato 
del habitanti ankore es, blanka raso – le enigmala Berber.
(James Chandler)
*
La problemo es vua frazo "necesa kozi dezirata da la majoritato 
dil idisti". Quale decidar, kande chanjo es necesa? 
Segun vua frazo, l'idistaro decidus per demokratial majoritatal voti.
Segun me la formaco di nia linguo ne povas procedar tale. 
Pri social problemi me es demokrato (quale omnu ja savas), 
ma la developo di interlinguo ne es social problemo: ol es ciencial
problemo (o adminime teknikal). Do hike majoritato validesas tam 
multe kam en kemio, to es, on ne povas decidar per demokratial 
voto questioni ciencal-teknikal. Ni mustas procedar per selektar 
nia fundamental principi, e developar la lingui segun ta principi. 
La principi mustas decidar, ne majoritato.
(James Chandler)


MAJUSKULO
*
La du unesma paro esas diferigebla skribe, pro ke la 
unesma komencas sempre per majuskulo (e to, nur 
se la vorto ne komencas la frazo, nam lore, amba vorti 
komencus per majuskulo). Koncerne la duesma paro, 
la vorti formacebla per ta radiko dusenca esus nule 
diferigebla. Tamen, semblas ke Ido funcionas bone 
malgre l'ambiguajo.
(Eduardo A. Rodi)


MAKULIZAR
*
Me volis netigar mea magiolibro. La binduro esis tote makulizita 
per fumuro. 
(Jean-Claude Martignon)


MALA
*
Eminenta debanto mala paganto.
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)
*
Pluse, il esis injenioza uzanto dil linguo Hispana. E do multo de 
to quon il skribis perdesos en mala tradukuro aden irg altra linguo. 
(Eduardo A. Rodi)
*
La moblaro esas tre simpla, un mala stulo, un mala lito ed un tre kripligita 
tableto.
(Fernando Tejon)


MALADA
*
El esis malada hiere, pro ke el tro manjabis prehiere.
(Paolo Lusana)


MALADESO
*
Ni prizas la saneso falint' en maladeso.
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)


MALAUGURA
*
Ita vespero, Marc Pariset ne esis kapabla retroirar ad hemo ante 
la nokto ed il havis la sentimento "misduktesar" en ita imensa foresto. 
Cirkume il trovesis nur granda arbori di qui l'ombri augmentis la 
malaugura aspekto di ta loko. 
(Jean-Claude Martignon)


MALAYA
*
Kande exakte vu iros a Malaya? Me intencas irar adibe en oktobro. 
Se vu anke iras cirkum ta monato, forsan ni povas renkontrar, ka? 
(Hans Stuifbergen) 


MALEDIKITA
*
Pierre Guyotat, la lasta 'poeto mala', la 'maledikita' poeto di 
Francia, erste fameskis pro sua novelo "Tombo por 500.000 
Soldati", libro pri teroro sexual e violento dum la milito 
Franca-Aljeriana. 
(Hans Stuifbergen)


MALGRE
*
Malgre to, me chanjis en kelka kazi la tradukuri donita da Dyer, 
omisante Angla vorti qui esas arkaika od obsoleta ed adjuntante 
vorti plu moderna. Dyer donas ulakaze Britaniana espelo, 
ed altrakaze Usana espelo, sen evidenta motivo. 
(Robert Carnaghan)
*
Malgre ke me esis membro di la dicita forumi, nulu avertis me 
pri la desaparo di la forumi. 
(Fernando Tejon)
*
Nu! Ni qui parolas la Angla pensas ke nia linguo esas pasable bona, 
malgre la fakto ke la Angla vortaro esas mixuro derivita de la Franca, 
la Germana, la Latina, e de altra lingui. 
(Luther H. Dyer) 
*
Me serchis milfoye omna ta vorti en dicionarii, me rilernis lia 
korekta signifiko o pronunco, e tamen, me eroras o dubitas itere. 
Malgre ke me havas ya tre bona memor-kapableso, olu ne helpas 
me en ta kazi. 
(Eduardo A. Rodi)
*
Do, malgre la politikal uniono, malgre la euro, malgre la facila e 
chipa voyaji, la homi restas tre diferanta de un frontiero a la altra. 
(Jean-Claude Martignon)


MALIGNA
*
Il esas la viro maxim maligna, quan me til nun renkontris.
(Paolo Lusana)


MANIFESTO
*
La debati direktesis kun supera habileso da sro Ostwald, qua esis 
kapabla preventar tro violentoza manifesti di la pasioni, e qua per 
sua specala sintezo-filozofiala talento havis remarkinda kapableso 
sizar la principi e granda chefa vidpunti ed impedar la debati perdar 
su en detaleti. 
(Otto Jespersen)
*
Milioni de Italiana salariiziti efektigis, hiere, generala striko kontre 
la ekonomiala politiko dal guvernerio di Silvio Berlusconi Tri granda 
sindikatala federuri organizis manifesti en 70 urbi dil Italiana peninsulo. 
(Jean-Claude Martignon)
*
La funerala ceremonio di Gebrane Tueni, deputito e kontre-Siriana 
jurnalisto qua asasinesis lundie lor atento, divenis hiere en Beyruth 
giganta manifesto  unionanta deki de mili de personi kontre la 
guvernerio di Damasko.
(Jean-Claude Martignon)


MANJAJO
*
La ter-pomi esas manjajo precoza precize pro ke li esas chipa.
(Paolo Lusana)


MANJAR
*
On ne povas vivar sen manjar.
(Paolo Lusana)
*
La kato manjas la muso. La muson manjas la kato. 
(Gonçalo Neves)
*
Se tu igos tu mutono, manjos tun la volfi. 
(Jean-Claude Martignon)
*
E quon tu manjis? Me manjis poka karno ma multa pano.
(Paolo Lusana)
*
El esis malada hiere, pro ke el tro manjabis prehiere.
(Paolo Lusana)
*
En Ido: "La infanto manjis du pomi e dicis: me ne volas pluse" 
[= me ne volas adjuntar plusa pomi al du pomi ja manjita] 
o same bone "me ne volas plue" [= me ne volas augmentar 
la quanto ja manjita]. 
(Gonçalo Neves)
*
Depos plura yari la tendenco koncentrar su en l'urbi augmentas; 
la konsequo es du grava strukturala chanji: multa filii di rurani 
livas lia vilajo, e la kreskant urbi manjas rurala sulo. 
(Hans Cornioley)
*
Jillian Clarke, qua studiis kad esas sekura manjar ulo falinta adsur la sulo.
(Eduardo A. Rodi)


MANJILARO
*
On pozis avan singla ek eli splendida manjilaro, kun etuyo ek oro masiva, 
en qua esis kuliero, forketo e kultelo ek pura oro ornita per diamanti e rubini. 
(A. Vilfroy)


MANKAR
*
Mankis a ni la cerebro, qua sola povabus duktar sekure 
nia navo inter Scylla e Charybdis, orientizar la «konstanta 
perfektigado» di nia linguo en la sinso, ke ol restez nekontesteble 
la standardo dil progresema mondolinguisti, quan ol divenis en 
la heroal epoko ne-solveble intrikita kun lua nomo. 
(Stefano Bakonyi, Sopron, 1930)
*
Me ja pregis en la listo pri korektiguri, se irgo mankas o ne esas korekta. 
(Alfred Neussner)


MANKO
*
Tamen la manko di obligala akuzativo en Ido ofte genitas ambiguaji. 
(Gonçalo Neves)
*
Pos mea morto, esos nula manko di pia manui por jetar me 
super la fenceto; mea tombo esos la senfunda aero; 
mea korpo sinkos senfine e dekados e dissolvos en la vento 
produktita dal falo, quo es infinita. 
(James Chandler)


MANTELO
*
Longa eskorto de amiki e konocati di la mortinto dope venis 
duope, envelopita en nigra manteli e tacanta. 
(A. Vilfroy)


MANTENAR
*
Me konstatas ke me sendas a vu un poemo 
(sive tradukita, sive originala) singla-semane. 
To estas tote hazardal, ma me esforcos mantenar ica kustumo. 
(Gonçalo Neves)
*
Me tote ne komprenas pro quo vu decidis diskutar ica temo 
publike kande me tre intencale skribis a vu private por mantenar 
la diskuto quieta. Nun me mustas respondar hike. 
(David Mann)


MANUEDO
*
Me intencas krear bela ligna pupeo; ma olu devas esar marveloza 
pupeo, qua savos dansar, la skermo-arto e retro-saltar. Kun ta pupeo
 me trairos la tota mondo por ganar manuedo de pano e glasedo de vino.
(Fernando Tejon)


MANUO
*
L'eniro esas mem tante streta, reze la maro, ke por trapasar 
la basa aperturo, la vizitanti mustas kushar su en la kanoto, e 
same la remisto, qua livante sua remilo, kushas su funde la kanoto 
e tiras per la manui kateno fixita ye la supra paro dil enireyo. 
On vidas per to ke ta enireyo esas tre basa, apene alta de un 
metro. 
(Tom Lang)
*
La olima futbal-pleisto Arjentiniana Diego Maradona, nun diveninta televizion-hosto konfesis calundie en sua sendajo ulo quon ni omna ja bone savis.
Ye dekenon yari ante nun, en 1986, en ludo facita en Mexikia por la Kupo dil Mondo, inter Arjentinia ed Anglia, olta vinkis per 2-1. Tale Anglia eliminesis, ed Arjentinia avancis vers l'obteno dil kupo. La du puntin obtenata da Arjentinia ganis Diego Maradona. Un es nun konsiderita kom la maxim bela punto obtenata en futbalo internaciona. Ma l'altra punto konsequis de fraudo, nam Maradona pulsis la balono per sua manuo.
Lore, l'arbitristo ne notis lo e validigis la punto, malgre la protesti dil pleisti Angla, e malgre anke la fakto ke kelka Arjentiniani ne quik reaktis por festar la obteno. E la validigo adportis grava konsequaji. Ma omni sempre savis ke la punto esis fraudoza. Kande on questionis Maradona, il sempre dicis ke la punton facabis "la manuo di Deo".
Casemane, Diego fine admisis ke il sempre savabis ke la punto esabis fraudoza. Ed il alegis la altra punto, la belega, por justifikar sua fraudo.
Ta ludo Arjentinia-Anglia ganis specala politikal importo lore, nam ye nur quar yari antee Anglia vinkabis la Milito pri Malvinas/Falklands. E kelka idioti probis argumentizar ke ta vinko (mem se fraudoza) esis bona venjo pro la milito desvinkita. 
(Eduardo A. Rodi)


MAPO
*
Malgre mito ke Napoléon prizis la sistemo decimala, fakte il desprizis ol. 
Kande il deskovris ke on facis nova mapo oficala kun skalo decimala, 
il imperis ri-uzo dil skalo anciena di Cassini. 
(Robert Carnaghan) 


MARAL
*
Ni videz: ube trovesas la maxim granda profundajo maral...? 
--Che Mariani, en Pacifika Oceano: la profundajo di Mariani 
es profunda de 11.000 metri 
(Partaka)


MARAQUO
*
Ni povus extraktar hidrogeno ek maraquo che fora insulo-loko 
e movar ol per l'existanta teknologio por ocean-transporto 
di liquida gaso de produkteyi a merkato. 
(James Chandler)


MARCHAR
*
Stultulo qua marchas iras sempre plu fore kam sidanta filozofo. 
(Jean-Claude Martignon)  


MARIAJO
*
Surda spozulo e blinda spozino facas bona mariajo.
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)
*
Naskinta ye la 29ma di junio 1911 en Iena, Germania, princo 
Bernhard de Lippe-Biesterfeld divenis princo di Nederlando 
per lua mariajo kun princino Juliana, pose rejino di Nederlando, 
dum 1937. (Jean-Claude Martignon)


MARJINO
*
Franclinguano skribabis en marjino dil artiklaro: enfin ! Do, dum 
plura yari la Idisti ne plus havis kontakti e ne plus savis irgo l'uni 
pri la altri, ma to quo esis grava esis la linguala diskuti!


MARKEZO
*
Pri la ordeno di markezo, kelke plu kam cent yari pos la Franca 
Revoluciono, dum qua plura markesi esis senkapigita e nur obskura
parenti transvivis, kad irgu povis judikar pri kad ulu vere tenas ol ? 
(Michael Talbot-Wilson)


MARMORO
*
La tombi ipsa, centre di ca kaleidoskopatra abundo, es austera plaki 
de Carrara-marmoro sekita ye justa grandeso – kurta por la rejala pueri, 
longa por la genitori. La marmoro, segun la guidero, pagesis kilogramope 
per sukro o spici.
(James Chandler)


MARO
*
Suisia sendas sua fluvii a plura mari sen ipse tushar marorivo. 
(Hans Cornioley)


MAROKANA
*
Ma Marrakech, nequale altra Marokan urbi, nultempe cedis al enmigranti 
– sive Arabi, Nigri, sive Franci.
(James Chandler)  


MARORIVO
*
Suisia sendas sua fluvii a plura mari sen ipse tushar marorivo. 
(Hans Cornioley)


MARSO
*
Marso - Onu observas la reda planeto dum la duesma duimo 
de la nokto. Lu trovesas en Kaprikorno-stelaro la unesma semano 
ed pos che Akuario-stelaro.
(Fernando Tejon)


MARTELADO
*
La oxitoneso dil infinitivi en Ido havas grava desavantajo. Atencez 
exemplo la frazo sequanta: me volas ekirar, pazar, kurar, saltar, 
joyar e kriar. Komparez kun la Esperantala tradukuro: mi volas 
eliri, paŝi, kuri, salti, ĝoji kaj krii. Dum ke en la Idala frazo on audas 
la monotona martelado dil dezinenco -ar, en la Esperantala 
tradukuro on sentas la tota forteso dil radik-vorti. 
(Gonçalo Neves)


MARVELOZA
*
Me intencas krear bela ligna pupeo; ma olu devas esar marveloza 
pupeo, qua savos dansar, la skermo-arto e retro-saltar. Kun ta 
pupeo me trairos la tota mondo por ganar manuedo de pano e 
glasedo de vino.
(Fernando Tejon)
*
De la 9esma til la 13esma yarcento sub la dinastio di la komti 
Raimond l’urbo esis sideyo di un di la maxim marveloza korti 
di Europa. 
(Robert Pontnau)


MASHINO
*
Ka vu povas uzar ica mashino?
Ka vu povas funcionigar ica mashino?
Ka vu povas laborigar ica mashino?
(Zeno)
*
Linguistikale, por nomizar mashini ed aparati ib'esas finalo
per -oro (od -atoro), samtempe tre internaciona e tre idala:
motoro, rotoro, generatoro, alternatoro, radiatoro, induktoro,
detektoro, kolektoro, konvertoro, statoro, akumulatoro,
aspiratoro, inhalatoro, kondensatoro, refraktoro, elevatoro,
transformatoro...
(Carlo Nardini)
*
Por tradukar la angla frazo 'operate a machine', me preferas 
'funcionigar mashino', o simple 'uzar mashino'. On darfas anke 
dicar 'aparatagar mashino', ma ca expreso sonas kelke stranja 
e desfacila. 
(James Chandler)


MASO
*
L'aquo havas koloro blua maxim blindiganta, quan me ultempe vidis, 
sen ula ombro nek obskureso. On kredus vidar glaso de la maxim 
klara lakto e, pro ke la suno trapasas la liquida maso, on vidas tre 
distingeble omno quo esas sub l'aquo, e la maro aparas kun omna 
sua habitanti. 
(Tom Lang)


MASTIKAR
*
Bone mastikita duime digestita
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)


MASTRESAR
*
Il entraprezis plura expedicioni aden Hispania, vinkis l’armeo di Alfonso 
VI proxim Badajoz, pose destronizis la diversa sterila Araba princi, 
konquestis Granada e mastresis tota Islamana Hispania.
(James Chandler)


MASTRINO
*
Quik kande el tushis li, omni dormeskis, vekonta nur 
samtempe kam lia mastrino, por esar pronta servar elu, 
kande el bezonos.
(A. Vilfroy)


MASTRO
*
Mastro envoya, servisti enjoya ! 
(Jean-Claude Martignon)


MATEMATIKISTO
*
Me parolos, tam simple kam posibla, pri ula stimuliva paradoxi 
dil "kondicionala probableso". Me agos lo, kom ne-matematikisto 
(me es kirurgiisto) a ne-matematikisti. Matematikisti pardonez 
mea eventuala ne-rigorozaji. 
(Carlo Nardini)


MATEMATIKO
*
La sequanta cienci esis reprezentata: linguistiko, astronomio, 
matematiko, kemio, medicino, filozofio. 
(Otto Jespersen)
*
Fakte, me pensas ke, se distingar inkluziveso/exkluziveso di "o/od" 
es tote necesa en logiko e matematiko, to es multe min necesa en 
linguistiko.
(Carlo Nardini)


MATERIALISMO
*
La lekteri di ta jurnalo ja plendabis pro lua inklineso a la materialismo.
(Paolo Lusana)


MATERIALISTA
*
Me tre admiras la alta spiritala filozofio di India yarmilala e qua esas alternativo 
a la tro materialista penso-maniero di Ocidento. 
(Jean-Claude Martignon)
*
Quale vu, me komencas de materialista, ciencala e racionoza vidpunto. 
Ma esas interesanta, ke se on exploras cienco til l'absoluta fino, nome 
la Quanto-teorio, on deskovras ke ol es nek determinista, nek racionoza, 
nek logikoza. 
(James Chandler)


MATERIALISTO
*
Materialisti docis, ke omno cesas ye la morto.  
(Jean-Claude Martignon)


MATERIALO
*
Me ne deziras agar quale advokato di ula sistemo, nek konservema 
nek revolucionema, ma donar ciencale e konciencoze a la lektanto 
la materialo quan il bezonas por ipsa formacar sua opiniono.
(Otto Jespersen) (Progreso 34, Dec 1910)


MATINALA
*
Matinala pluvo ne haltigas la pilgrimanto. 
(Jean-Claude Martignon)
*
La venonta monato forsan ulu kompros la jurnalo per ca moneto 
che Finlando, o la matinala kafeo kun lakto che Italia... 
La euro esas plu multe kam simpla moneto. Kad ankore ulu 
ne savas lo? 
(Fernando Tejon)
 

MATINE
*
Hodie, matine, on ocidis Theo van Gogh, filmifisto Nederlandana. 
(Hans Stuifbergen)


MATINO
*
Ye omna matini me vekas ye la sis e duimo. 
(Bebson Y. Hochfeld)
*
Krecenti trempata en la kafeo laktizata e pano kun butro e konfitajo... 
La vera Franca matino-dejuno ! 
(Christophe Gaubert) 


MATRALA
*
Me precizigas a lu ke me vivas en la franca-parolanta parto di Belgia 
(Walonia) ke mea matrala linguo es la franca, ke fakte mea preavi 
nomesis Bolle e ke la nomo perdis sua lasta parto pro la paso dil 
tempo; ke me lernis obligatale la nederlanda dum la sis yari 
di mea sekundara studii, inkluzante la autori e poeti flandrana. 
(Jacques Bol) 


MATRO
*
Por matro led infanto ne existas.
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)
*
"Mea Deo, ja me departas. Dicez me lua nomo. Quale mea anjelo nomesos?" 
Deo, ridante, respondis a lu: "Ne importas lua nomo. Tu nur dicos a lu MATRO" 
(Christophe Gaubert)
*
Elu ne povas esar matro al bebeo, ma forsan avino.
(Partaka)
*
El enpazis la lumo. Lore il rikonocis el. "Esas vu", il dicis. "Esas me", 
el dicis. "La matro di Scotty. Yen la patro di Scotty. Ni volas envenar." 
(James Chandler)    


MATURA
*
Me ne memoras quale to eventis, ma uladie ta ligna bloko esis 
en la laboreyo di olda karpentisto di qua vera nomo esis maestro 
Antonio, malgre ke omni surnomizis lu "maestro Cerizo" pro ke 
la extremajo di lua nazo sempre aspektis brilanta e reda, same 
kam matura cerizo.
(Fernando Tejon)


MAXIM
*
Maxim bone ridas qua kom lasta ridas.
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)
*
La maxim stulta rurano havas la maxim grosa terpomi.
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)
*
La somero esas la maxim varma tempo. 
(Otto Jespersen)
*
Il prenis la maxim bela sigari e lasis le mikra.
(Paolo Lusana)
*
Arivez maxim rapide kam posible. 
(Paolo Lusana)
*
Il esas la viro maxim maligna, quan me til nun renkontris.
(Paolo Lusana)
*
Se on vere volas punisar maxim kruele, lo esez per enkarcerigo 
dumviva, mea-opinione. 
(Hans Stuifbergen)


MAXIMA
*
Internacioneso ne es la maxima kriterio en gramatiko 
(ol esas en lexiko); logikozeso e regulozeso povas valorar 
plue. Ma sakrifikar internacioneso po pura ne-logikozeso, 
qua senco havas?
(Carlo Nardini)


ME
*
Quon me ne savas, men ne emocigas.
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)
*
Donez a me un soldo, ne du. 
(Paolo Lusana)
*
Donez a me kelka soldi.
(Paolo Lusana)
*
Me tre prizas, sidante sur la teraso di la domo, regardar 
la promenanti, qui pasas avan me. 
(Paolo Lusana)
*
"Okulo-por-okulo, dento-por-dento" ne es reala puniso
-filozofio, quankam - me konfesas - anke me tre ofte es 
tre tentata pensar talamaniere. 
(Hans Stuifbergen)
* 
Sincere dicata: Me ipsa ne savas la difero inter kongreso 
e konfero. Forsan irgu povus donar definuro. 
(Alfred Neussner)
*
E me questionas me, quo es l' influo dil eventi en Afganistan 
e precipue Irak ? 
(Hans Stuifbergen)


MEA
*
Mea domo, mea kastelo.
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)
*
Pos mea morto, esos nula manko di pia manui por jetar 
me super la fenceto; mea tombo esos la senfunda aero; 
mea korpo sinkos senfine e dekados e dissolvos en la 
vento produktita dal falo, quo es infinita. 
(James Chandler)


MEA-OPINIONE
*
Se on vere volas punisar maxim kruele, lo esez per enkarcerigo 
dumviva, mea-opinione. 
(Hans Stuifbergen)


MEDIACERO
*
La Norvegiana mediacero Erik Solheim ne sucesis obtenar 
interkonsento kun la Tamula rebeli. 
(Jean-Claude Martignon)


MEDICINO
*
La sequanta cienci esis reprezentata: linguistiko, astronomio, 
matematiko, kemio, medicino, filozofio. 
(Otto Jespersen)
 

MEDIKALA
*
Krear nova ciencala vortari, exemple medikala, esas nekareebla. 
(Fernando Tejon)


MEDIKO
*
La Polona mediki ekmigras amase a la west-Europana landi. 
Belorusa e Ukrainana mediki ekmigras a Polonia. 
(Jean-Claude Martignon) 


MEDIO
*
Ekologio esas la cienco qua studias la relati inter la vivanta enti 
e lia medio. Ica medio povas esar altra vivanta enti od faktori 
quale la klimato o la orografio. Ya la ekologio esas fako di la 
biologio. 
(Wikipedia)
*
Ma erste quar yari ante nun globala organizuro kreesis 
konseque di internaciona renkontro che la komuneso di 
Findhorn en Skotia, skope helpar la difuzado dil ekovilaji 
en la mondo e prizentar oli kom kredebla alternativo di 
homala developo enkadre di egardita naturo, vice 
artificala medio urbala o mem moderna rurala. 
(Jean-Claude Martignon)


MEDITEME
*
Il ya esis kredeble un de vua bon amiki, il dicis, ta por qua 
sonas la klosheto, nam vu tante triste e mediteme sequas?
(A. Vilfroy)


MEDITERANEO
*
La Mediteraneo havas sua sunlumizita tragedio quo ne es ta 
di la nebuleti. Ye certena vesperi, an la maro, ye la bazo di 
la monti, nokteskas sur la perfekta kurvo di mikra bayo, ed 
angoroza ampleso levas del aqui silencoza. Ni konstatas en 
tala loki ke, se la Greki experiencis desespero, esis sempre 
per beleso e lua qualeso opresiva. 
(James Chandler)   


MEM
*
La sioro mem minacas, ke, se me durigos mea mala propozaji, il 
«propozos adaptar ad Ido multa vorti dil Paris-slango»,
(Luther H. Dyer) 
*
Mem en dometo maxim mikra, amoro-paro felicesas. 
(Jean-Claude Martignon) 
* 
Ni probez analizar tale la propozo dal amiko Hunter, se mem ol 
aparas unesmavide astoniva  
(Andreas Juste)
*
Evidente ni mustas aceptar la fakto, ke Usa, quale Britania, es 
esence tre konservema lando (mem plu konservemega kam Britania). 
(James Chandler)
*
La nuna prezidanto di India esas "netusheblo".  Olim ico esabus 
neposibla e mem nepensebla. 
(Jean-Claude Martignon)
*
Anke me esperas ke la nova vacino vendesos chipe mem gratuite 
en povra landi, do vere uzebla por la tota homaro, ne nur por ti qui 
habitas richa landi. 
(Fernando Tejon)


MEMBRESO
*
Se hodie franci ne es libera del angli, to es precipue pro lia membreso 
dil UE, quo prenas sempre plu multa povi de la nacioni.
(James Chandler)


MEMBRO
*
Malgre ke me esis membro di la dicita forumi, nulu avertis me 
pri la desaparo di la forumi. (Fernando Tejon)
*
Lua demisiono kom guidanta membro dil Delegaciono tamen ne 
signifikas la fino di lua agado por Ido. 
(Günter Anton)
*
Me ne savas sat bone la Franca por aktive partoprenar, ma ja deziras 
pasive esar membro, e nur lektar la mesaji, segun quanta gradi 
me es kapabla komprenar via bela linguo. Ka to es permisita?
(Hans Stuifbergen)
*
En oktobro samyara kreesis la tale nomata Komitato di la Delegitaro, 
a qua apartenis 12 membri.
(Gonçalo Neves)
*
Luxemburgia es un ek la sis landi, qui es membri de pos la kreo dil 
Europana Uniono. 
(Steve Walesch)


MEMOREBLA
*
Kande homi relatas a kozi cirkum li, es tre konvenanta 
se la mezuri uzata es facile perceptebla, e se la dimensioni 
di kozi uzas nombri memorebla. Por ciencisti, qui ofte traktas
 kozi ne-videbla o ne-palpebla (elektro maxim evidente), 
ta qualeso poke o nule importas. 
(Robert Carnaghan)
*
Dr. Nicolas emfazis kom avantajo di sua sistemo fondita 
sur aprioria principi, ke ol esas konstruktita segun solida 
studio di la legi di mnemoniko e konseque esas aparte 
facile memorebla.
(Gonçalo Neves)


MEMORO
*
Jacques Benveniste, qua pruvis ke l'aquo havas memoro.
(Eduardo A. Rodi)
*
Me adicionas 256K di memoro a mea existanta memoro. 
(matematikala pro nombri).
Mea memoro recevas adjuntajo di 256K.
Me deskovras ke la nova *komputoro augmentas sua memoro 
a 512 K.
Pro funcionigar moderna ludi me mustas augmentar (o kreskar) 
la memoro a 512K. 
(Richard  Stevenson)


MENCIONAR
*
inter la maxim serioza e laborema kunlaboreri me volas 
mencionar nia nefatigebla sekretario e redaktero L. Couturat
(Otto Jespersen)
*
Me nur deziris mencionar ke ca suceso certe remarkesos da 
la viziteri di Wikipedii...e li esas multa! 
(Philippe Cloutier)


MENCIONINDA
*
Ni ne exajerez! Altre ni ridindeskus eventuale. Pro to ni devas 
bone dicernar quo esas mencioninda en nia konfero-listo. 
(Alfred Neussner)
*
Quo esas mencioninda segun vua opiniono ? 
(Fernando Tejon)


MENCIONO
*
En la vortaro, specal mencionon meritas la tale nomata 
tabel-vorti di Esperanto (kiu, ĉiu, iu, neniu, kiam, ĉiam, 
iam, neniam ed omna altri). 
Pri ca tabelo on mustas agnoskar ke ol es vera maestro
-verko di injenior-arto: la vorti es tre facile merkebla, 
pro ke li automate formacesas segun konstanta e logikal 
regulo. 
(Gonçalo Neves)


MENTALESO
*
Me komparas la mentaleso ed oportuneso libidala di katolikismo a ta di la heredajo Puritana. Kulturi di Protestanta mentaleso ne plene partoprenas onua peki, pro ke li konstante interpretas, punisas e quik limitizas omna ago. 
(Hans Stuifbergen) 


MENTIAR
*
Kande Prezidanto Klinton anoncis sua voyajo a Kolombia, il dicis ke sua skopo esis "serchar paco, luktar kontre drogi, konstruktar l' ekonomio, e profundigar demokratio." Ne eblas mentiar plu multe. 
(Peter Totten)
*
Kad esas posibla mentiar plu multe. 
(Bebson Y. Hochfeld) 


MENTIOZO
*
Sen mentioza rekomendo apene iras ula vendo. 
(Jean-Claude Martignon) 


MENTO
*
Me opinionas ke to quo existas superiras kun granda disto 
la intelekto-kapableso dil homala mento. 
(Jean-Claude Martignon)


MERITO
*
Ube profito, ibe anke merito
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)
*
Omna merito donas kredito.
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)
*
Omna enterigiti  esas plena de meriti.
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)


MERKATO
*
Do mea'latere me faceskis altra vorto, Yudo/Yudi de Judo/Judi, 
anciena raso de Mezopotamia. Me nu bezonas nur vartar ka la
merkato kompros la vorto o ne. Yudo/Yudi esas plu proxima al 
originalajo.
(Bebson Y. Hochfeld)
*
Ultre la pruntaji financizita dal merkati financal es normale 
granda, ma la mikra entraprezi freque bezonas sumi multe 
plu mikra.
(Steve Walesch)


MERKEBLA
*
En la vortaro, specal mencionon meritas la tale nomata tabel-vorti di 
Esperanto (kiu, ĉiu, iu, neniu, kiam, ĉiam, iam, neniam ed omna altri). 
Pri ca tabelo on mustas agnoskar ke ol es vera maestro-verko di 
injenior-arto: la vorti es tre facile merkebla, pro ke li automate 
formacesas segun konstanta e logikal regulo. 
(Gonçalo Neves)


MERKO
*
La velo quan mustas uzar la mulieri islamana es la distingilo 
di la nepureso feminala, la merko di sua des-honoro. 
(Hans Stuifbergen)


MERKURIO
*
Esas desprobabla ke on bezonus parolar normale (ecepte se on skribus pri lia nomi!) en la sama frazo pri la deo e la planeto. Do, esus rare problemo se ni havus por li la sama vorto.
Tamen, esas certe posibla ke uli bezonos future en la sama frazo parolar pri la elemento kemiala e la planeto. Exemple: "En ula parto di *Merkurio esas signo ke merkurio esas trovebla" (nur skribe esas difero).
Esus plu granda risko di miskompreno se on uzas adjektivo od adverbo. Exemple: "Problemo  M/merkuriala" esus tote ambigua kande parolata. Pro to, semblas a me ke esus plu bona ne havar nur un vorto por la planeto e la elemento.
Yes, la Angla, Franca, Germana e Hispana havas single nur un vorto por la tri koncepti, ma ne la Rusa.
La Angla linguo havas "M/mercury", la Hispana ed Italiana "M/mercurio". Altralatere, la Franca havas "M/mercure", e la Germana havas "Merkur". Semblas esar racionala uzar la du diferanta formi por distingar adminime la planeto e la elemento.
Quon pensas altri? 
(Robert Carnaghan) 


MESAJO
*
Pardonez me pro sendar ca mesajo dufoye. Unesme, ca-dimeze 
me ja sendis olua origino a ca forumo, ma regretinde ol ne aparis 
ibe dum ke me vartis du hori (normale mesajo pos sendeso 
aparas pos admaxime kin minuti). 
(Hans Stuifbergen)
*
De kelka tempo me remarkas kelkete tro multa sorgo pri la 
korekteso gramatikala di nia mesaji. Facesas longa kateni 
di mesaji nur por atencigar pri ula eroro, facesas listi de erori, edc. 
(Eduardo A. Rodi)
*
Tua faxo quale anke altra faxi da tu esas tre male lektebla. 
Forsan mea faxilo ne plus korekte funcionas, pro ke anke 
arivis plendi ke mea faxi ne esas bone lektebla. 
Do, sendez mesaji per interreto. 
(Günter Anton)


METALA
*
La sekto desaparis, ma kom puero me vidis olduli qui, dum longa periodi, 
celis su en la latrini kun metala diski en interdiktita ludkub-kupo e feble 
imitis la deala desordino.
(James Chandler)


METAR
*
la "Journal of Clinical Psychiatry" qua publikigis artiklo en qua
on propozis nomo por la kustumo di (vi pardonez) metar obsede 
onua fingro en onua nazo.
(Eduardo A. Rodi)


METEOROLOGIISTO
*
La influo di la vetero ye sono facinas Michael Garstang ja dum 
multa yari. Kom meteorologiisto, ligita a la Universitato di Virginia, 
il disponas granda arsenalo di mezur-instrumenti.
(Ronald Bijtenhoorn)


METODO
*
La supozo ke la nombro dek havas grand avantajo es nur pro la fakto 
ke ni kontas per deki, ma ta metodo di konto es anke ne 
la maxim eficienta. 
(Robert Carnaghan)


METRALA
*
La nombro dek, e la sistemo decimala qua dividas mezuri aden dekimi, centimi e milimi, es un bazo dil sistemo di mezuri metrala - sistemo di qua la altra bazo es la metro, litro, gramo edc. (Robert Carnaghan)


METRO
*
La nombro dek, e la sistemo decimala qua dividas mezuri aden dekimi, centimi e milimi, es un bazo dil sistemo di mezuri metrala - sistemo di qua la altra bazo es la metro, litro, gramo edc. 
(Robert Carnaghan)
*
La viri di Fortune 500, politikisti, urinifis kontre arbori, publike. Malgre latrini du metri fore. L'urino fluis alonge la strado. 
(James Chandler)


METROPOLITANA
*
Semblas ke dum la tota yaro acidenti e katastrofi grava 
eventas, ke oli divenas normala, tante multe oli eventas. 
La tifoni en Oklahoma e Kansas, USA, la granda pluvegi 
en Azia ed estal Europa, metropolitanala katastrofo en 
Minsk, edc. E pluse, la militi omnube en la mondo.
(Hans Stuifbergen)


MEZE
*
ka la westala Europa povas esar unika kulturala e politikala herdo, quale insulo meze dil oceano ? Existas teorio qua dicas ke la fonduro dil Uniono Europana reprezentas nekonciante la ri-kreajo dil imperio di Karlo la Granda. 
(Christophe Gaubert)


MEZEPOKO
*
La pioniri tradukis per : spicovendeyo. Forsan en la Mezepoko, 
onu disvendis nur spici o spicaji ibe, ma delonge ne plus esas tale, 
mem en la fora tempo di Couturat. 
(Jean-Claude Martignon) 


MEZOPOTAMIA
*
Un granda religio tre famoza en Mezopotamia esis Zoroastrismo 
ankore vivanta en India. Ed Yudismo savesas pruntir multe de 
Zoroastrismo en konstruktar sua strukturo religial. 
(Jean-Claude Martignon)
*
Do mea'latere me faceskis altra vorto, Yudo/Yudi de Judo/Judi, 
anciena raso de Mezopotamia. Me nu bezonas nur vartar ka la
merkato kompros la vorto o ne. Yudo/Yudi esas plu proxima al 
originalajo.
Pro ke Judo/Judi venas de Iudo/Iudi qui anke venas de original 
Yudo/Yudi.
(Bebson Y. Hochfeld)


MEZURILO
*
Me agnoskas ke freque ol esas utila e uzinda, precipue 
kande on parolas generale e ne-determinate, anke figurale, 
pri samfunciona instrumenti e moyeni, quale "tranchilo" 
(utensilo, per quo on tranchas), "mezurilo" (instrumento, 
per quo on mezuras), "lernilo" (moyeno per quo on lernas), 
"informilo" (journali, televiziono...) e.c.
(Carlo Nardini)


MEZUR-INSTRUMENTO
*
La influo di la vetero ye sono facinas Michael Garstang ja dum 
multa yari. Kom meteorologiisto, ligita a la Universitato di Virginia, 
il disponas granda arsenalo di mezur-instrumenti.
(Ronald Bijtenhoorn)


MEZURO
*
La nombro dek, e la sistemo decimala qua dividas mezuri 
aden dekimi, centimi e milimi, es un bazo dil sistemo di 
mezuri metrala - sistemo di qua la altra bazo es la metro, 
litro, gramo edc. 
(Robert Carnaghan)
*
Simila decimala blindeso afliktas ti qui kredas ke la pezi 
e mezuri tradicionala es ne-racionala, e ke la sistemo 
decimala es maxim bona. Lo es longe fora de la vereso. 
(Robert Carnaghan) 
*
Kande homi relatas a kozi cirkum li, es tre konvenanta 
se la mezuri uzata es facile perceptebla, e se la dimensioni 
di kozi uzas nombri memorebla. Por ciencisti, qui ofte traktas 
kozi ne-videbla o ne-palpebla (elektro maxim evidente), 
ta qualeso poke o nule importas. 
(Robert Carnaghan)


MIELO
*
Falas mielo ne del cielo.
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)
*
Urson al mielo on ne tiras per orelo.
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)


MIKRA
*
Il prenis la maxim bela sigari e lasis le mikra.
(Paolo Lusana)
*
Sinistre e dextre del halo esas du tre mikra kabineti. 
(James Chandler)


MIL
*
Me recente joyoze konstatis ke Ido aparis en la duesma 
kategorio di lingui che la hempagini de Wikipedii, pro 
ke nun la Idala Wikipedio havas plu kam mil artikli. 
(Philippe Cloutier)


MILESMA
*
Hodie la repulsinda kustumo Usana punisar per morto 
kelka sua krimineri atingis sua milesma viktimo. 
(Eduardo A. Rodi)


MILFOYE   
*
Me serchis milfoye omna ta vorti en dicionarii, me rilernis 
lia korekta signifiko o pronunco, e tamen, me eroras o 
dubitas itere. Malgre ke me havas ya tre bona memor-kapableso, 
olu ne helpas me en ta kazi. 
(Eduardo A. Rodi)


MILIONO
*
Milioni de Italiana salariiziti efektigis, hiere, generala striko kontre 
la ekonomiala politiko dal guvernerio di Silvio Berlusconi. Tri granda 
sindikatala federuri organizis manifesti en 70 urbi dil Italiana peninsulo. 
(Jean-Claude Martignon) 
*
«Barno» esas specal sorto di «hangaro» di qua existas plura milioni 
en Usa. La traduk-vorto «hangaro» ne povas bone expresar la 
specal ideo (depos la milito, ni uzas en Usa la Franca vorto «hangar» 
ma nur pri shirmili por aeroplani, aeronavi).
(Luther H. Dyer) 


MILITALA
*
Judo mustas esar kombat-arto. [...] Tamen me ofte dicas ke 
Judo, Karate, Kungfu edc. esas arti milital. [...]
(Bebson Y. Hochfeld)


MILITALE
*
100 yari plu tarde la vinki dil Federiti kontre la duko di Burgundia 
adportis al Suisi glorio e la famo esar militale fortega, e li partoprenis 
ye l'europana dinastiala konflikti til la katastrofo dil batalio ye 
Marignano en 1515. 
(Hans Cornioley)


MILITISTO
*
Do en la filmo, Pearl Harbor, trovesas mala mentio ke la Japona 
militisti anke atakis la distriko civitana. La Japoni atakis nur USAana 
milit-navi. 
(Bebson Y. Hochfeld)
*
Tri Israelana militisti de elita esquado, qui mortis, ye la pasinta 
saturdio, dum atako en Cisjordania kontre Palestinana militero, 
mortigesis erore da lia kamaradi. 
(Jean-Claude Martignon)


MILITO
*
Me ne es komforte pri 'milito'. Segun me, ol ne esis tre bona selekto.
Ta vorto, en la senco di 'war', "lukto per armi inter stati o koalisuri",
es absolute desinternaciona.
A war
F guerre
G Krieg
H guerra
P guerra
I guerra
R voyna
L bellum (-> A bellicose, belligerent)
Gr polemos (-> polemiko)
(Carlo Nardini)
*
«Barno» esas specal sorto di «hangaro» di qua existas plura milioni 
en Usa. La traduk-vorto «hangaro» ne povas bone expresar la 
specal ideo (depos la milito, ni uzas en Usa la Franca vorto «hangar» 
ma nur pri shirmili por aeroplani, aeronavi).
(Luther H. Dyer) 
*
La milito raptis a ni ne nur nia neremplasebla duktero Louis Couturat, 
ma anke nia reprezentiva organo, la revuo Progreso.
(Siegfried Auerbach) (Progreso tomo VIII nro. 81, januaro 1931)
*
Ma ne pensez, kar amiko, ke mea kurajo falis pro to, quon me 
sufris de la milito, e pro la ruda frapo quan on jus donis a me.
(Hans Cornioley) 
*
Sincere dicata: Me ipsa ne savas la difero inter kongreso 
e konfero. Forsan irgu povus donar definuro. Pos la milito 
on evitis aranjar "kongreso" pro ke on opinionis, 
ke nomizar nia konferi kom kongresi, esus exajero 
pro la poka partoprenanti kompare a la periodo ante la milito. 
(Alfred Neussner)
*
Me interesis me ad Ido cirkume en 1960 danke a mea amiko 
Andreas Juste qua jus esis felica ed entuziasmoza renkontrir 
ta linguo quan il judikis multe plu moderna e remarkinda 
kam Esperanto quan ni amba praktikabis dum la milito. 
(Jacques Bol)
*
Japonia deklaris, hiere, ke lu deziras rekuperar la quar Kurilia-insuli 
qui kaptesis da Soviet Uniono quik pos la duesma mondala milito. 
(Jean-Claude Martignon) 
*
Claire Rind e Peter Simmons, qui studiis quale la filmo 
"Star Wars" (Militi en la steli) afektas l'aktiveso cerebrala dil lokusti.
(Eduardo A. Rodi)
 

MILO
*
La funerala ceremonio di Gebrane Tueni, deputito e kontre-Siriana 
jurnalisto qua asasinesis lundie lor atento, divenis hiere en Beyruth 
giganta manifesto  unionanta deki de mili de personi kontre la 
guvernerio di Damasko.
(Jean-Claude Martignon)


MIMAL  
*
Me adjuntus a vua listo la filmi muta da Charlie Chaplin, la arto 
mimal da Marcel Marceau, la bona muziko senvorta o la kartuni 
olima  dil "Pantero Rozea", quin onu povas juar mem se onu ne 
konocas la lingui dil artisti. 
(Eduardo A. Rodi)


MIN
*
La nefacileso di la temo sualatere debesas a la multeso di kozi 
expresenda ed a la divereso di moyeni per qui la europana lingui 
expresas ta kozi; la konkordo pri la verbala sistemo esas multe 
min granda kam en la cetera domeni. 
(Otto Jespersen) (Progreso 34, Dec 1910)
*
La nombro dek es min multe bona kam la nombri ok, dek-e-sis e 
specale dek-e-du por divido praktikala. La supozo ke la nombro 
dek havas grand avantajo es nur pro la fakto ke ni kontas per deki, 
ma ta metodo di konto es anke ne la maxim eficienta. 
(Robert Carnaghan)
*
Laste, me klavagas mea texto per klavaro, pensante (plu o min kurte) 
pri omna vorto quan me skribas - adminime teorie, ma forsan dormeti 
intervenas!
(Robert Carnaghan)
*
Fakte, me pensas ke, se distingar inkluziveso/exkluziveso di "o/od" 
es tote necesa en logiko e matematiko, to es multe min necesa en 
linguistiko.
(Carlo Nardini)


MINACAR
*
La sioro mem minacas, ke, se me durigos mea mala propozaji, il 
«propozos adaptar ad Ido multa vorti dil Paris-slango»,
(Luther H. Dyer) 
*
Mem se ja depos longa tempo, la egaleso dil chanci dil diablo opozite 
a Deo, en perspektivo di longa tempo, esas serioze minacata. 
(Jean-Claude Martignon)
*
Nun ne nur Usa, ma anke tota Ocidento esas minacata, mem Rusia 
qua olim esis enemiko di Usa expresas sua solidareso. 
(Jean-Claude Martignon)
 

MINACO
*
Pos la produkto di ta filmo il (ed Ayaan Hirsi Ali) minacesis 
per mortigo. Il ja minacesis antee, ma ca-foye la minaci 
semblis plu serioza. Theo van Gogh, forte kredante ye 
la libereso di opinion-expreso, refuzis protektar su, e 
restis marchante e biciklagante inter omna Amsterdamani. 
(Hans Stuifbergen)


MINARETO
*
Nam on kustumale asocias Islamo kun l’Esto, semblas kelke 
bizara ke minareti vinkas kirko-kloshturmi.
(James Chandler)


MINERALO
*
La lando es povra pri explotebla minerali. Plu important es
la diversa petri. 
(Hans Cornioley)


MINEYO
*
Explozo efektigis 54 mortinti e 22 vunditi, hiere, en karbono-mineyo 
di nord-Chinia. Cent-e-dek ministi ekiris sana e salvita la mineyo 
Liuguantun.
(Jean-Claude Martignon)  


MINIM
*
Vu esas min laborema kam vua kuzulo, ma la minim laborema 
ek omni esas la filio di la vicino.
(Paolo Lusana)


MINIMIGAR
*
Me kontrolis parto 1 recente, ma skribis la altra parti dum yari, komencante 
kande un intenco esis minimigar la grandeso dil dokumento.
(Robert Carnaghan)


MINISTO
*
Explozo efektigis 54 mortinti e 22 vunditi, hiere, en karbono-mineyo 
di nord-Chinia. Cent-e-dek ministi ekiris sana e salvita la mineyo 
Liuguantun.
(Jean-Claude Martignon)  


MINISTRO
*
Lua ministri ne es plu bona, se me povas judikar per l'atitudo di 
sro George Robertson, qua jovdie vespere ye nacional televiziono 
refuzis respondar direte mem un question de la hostila audienco 
pri ca temo. 
(James Chandler) 


MINUS
*
Tri minus un facas du.
(Gonçalo Neves)


MIRAKLO
*
Padre Pio esas nun divenanta santulo dil katolika Eklezio. Il esas 
extreme populara en Italia, la santi havas la reputeso facar mirakli. 
Ni devus pregar Padre Pio por la sucesoza difuzado di nia kara linguo. 
(Jean-Claude Martignon)   
 

MISAGADO
*
Usana militisto dil Kfor judiciata pro la mortigo, pos sexuala misagado, 
di Albaniana puerino evanta 11 yari en Kosovo, kondamnesis ye 
karcero-puniso dumviva da Usana armeani stacanta en Germania. 
(Jean-Claude Martignon) 


MISKOMPRENO
*
Ni esforcos profundigar nia savo pri via religio por preventar plusa 
miskompreni. 
(Hans Stuifbergen)


MISSKRIBAR  
*
Ye kelka dii ante nun vu skribis mesajo pri vorto quan vu ofte misskribas 
en la Hispana, e vu questionis kad altri anke havas la sama problemo. 
En mea kazo, la respondo esas yes. 
(Eduardo A. Rodi)


MISTERIO
*
La maxim ne'komprenebla misterio pri la mondo esas ke olu esas 
komprenebla. 
(Albert Einstein)  (Bebson Y. Hochfeld)


MISTERIOZA
*
Esas anke literi sur la spino di singla libro; ica literi ne indikas o auguras 
quon la pagini dicos. Me savas ke ca nekohero olim semblis misterioza. 
(James Chandler)
*
Onu darfas komprenar la mondo, "mem la maxim misterioza", 
pro ke trovesas ibe harmonioza reguli en'plantacita dal Deo.  
(Albert Einstein) (Bebson Y. Hochfeld)
*
La deveno de la Etruska populo konsideresas ofte kom misterioza. 
Nun segun revuo historiala quan me lektis recente, yuna historiisto 
opinionas ke la Etruski esas de Thraka-Iliriana deveno e tale li esus 
la kuzi dil anciena Greki. 
(Jean-Claude Martignon) 


MITO
*
Malgre mito ke Napoléon prizis la sistemo decimala, fakte il desprizis ol. 
Kande il deskovris ke on facis nova mapo oficala kun skalo decimala, 
il imperis ri-uzo dil skalo anciena di Cassini. 
(Robert Carnaghan)


MIXURO
*
Nu! Ni qui parolas la Angla pensas ke nia linguo esas pasable bona, 
malgre la fakto ke la Angla vortaro esas mixuro derivita de la Franca, 
la Germana, la Latina, e de altra lingui. 
(Luther H. Dyer) 
*
La klimato es mixuro inter l'atlantikal-oceanala klimato di Westeuropa 
e la kontinentala di Esteuropa. 
(Hans Cornioley) 


MNEMONIKO
*
Dr. Nicolas emfazis kom avantajo di sua sistemo fondita 
sur aprioria principi, ke ol esas konstruktita segun solida 
studio di la legi di mnemoniko e konseque esas aparte 
facile memorebla.
(Gonçalo Neves)


MOBLARO
*
La moblaro esas tre simpla, un mala stulo, un mala lito ed un tre kripligita 
tableto.
(Fernando Tejon)


MOBLISTO
*
Quon vendis a vu ta moblisto? - Nur quar stuli ed un mikra skribotablo.
(Paolo Lusana)


MOBLO
*
Ka la tir-kesti di ta moblo ne plu havas klefo?
(Paolo Lusana)


MODELAR
*
Konciante l' atraktiveso di sua aspekto kelke sovaja e primitiva, 
stimulis il irar a la gimnazio por modelar sua korpo. 
(Octavi Egea)    


MODELO
*
En la modelo katolika, sexuo es bona dum instanto e mala dum 
altra instanto. Kontrastante, la modelo Protestanta, sempre havez 
la sama valoro.
(Hans Stuifbergen) 
*
Por ne tre yuna personi me esas konvinkita ke lernar unesme 
auxiliara linguo esas plu bona. Kom ekonomikisto me ofte 
komparas linguo-lernado ad ekonomiala modeli. 
En ekonomiko on volas komprenar la realeso, ma pro ke 
ol esas tro komplikita on komencas kun facila modeli. 
(Steve Walesch)


MODEREMESO
*
Ni expektas de nia samideani, ke anke li komprenas sua 
devo. Ni demandas, ke li en nula maniero kontreagez nia 
laboro, ma ke li per loyaleso, moderemeso e sakrifikemeso 
helpez ni. Supozante tala qualesi che la Idisti, me predicas 
nova epoko di progreso por nia movado.
(Hans Brismark) (Progreso tomo VIII nro. 81, januaro 1931)


MODERNA
*
Malgre to, me chanjis en kelka kazi la tradukuri donita da Dyer, 
omisante Angla vorti qui esas arkaika od obsoleta ed adjuntante 
vorti plu moderna. Dyer donas ulakaze Britaniana espelo, 
ed altrakaze Usana espelo, sen evidenta motivo. 
(Robert Carnaghan)
*
Me interesis me ad Ido cirkume en 1960 danke a mea amiko 
Andreas Juste qua jus esis felica ed entuziasmoza renkontrir ta linguo 
quan il judikis multe plu moderna e remarkinda kam Esperanto 
quan ni amba praktikabis dum la milito. 
(Jacques Bol)
*
Ido ja montras apteso por literaturo, e tradukuri di klasika skriptaji 
esas tre dezirinda, ma me kredas ke Idisti hodie devas produktar 
nova  kontributaji. Moderna literaturo, anke teknologio o cienco 
esas tre apta skopo por nia linguo. 
(Richard Stevenson)


MODESTA
*
Saladin, per sua granda braveso, ne nur de modesta stando elevis 
su a la Babilonal sultaneso, ma anke ofte vinkis Saracena 
(Germane sarazenisch; Angle saracenic; France sarrasin) e Kristana reji. 
(H. Senigallia)


MODIFIKAR
*
Nia preirinti diskutis  e disputis senfine por reformachar la linguo 
e modifikar la ja existanta vorti. La rezulto esas ke li ne havis tempo 
por krear (od adoptar) la necesas nova vorti ciencala e teknikala. 
(Jean-Claude Martignon) 


MOKALA
*
La senco mokala e despriziva dil homala korni es kelke surprizanta, 
pro ke olim la korni havabis senco priziva. La homala korni esis en 
la Latina klasika simbolo di povo, kurajo, forteso.
(Carlo Nardini)


MOKAR
*
E kom Kristano me permesas men ipsa jokar, mokar, esar 
grosiera, mem embarasanta, ne tamen devor fanatiko sen 
humuro e humanismo, la sola skopo di qua es vinkar, vinkar, 
vinkar e represar omna rezistado. 
(Eric Dickens)


MOLIGAR
*
Fakte en sportal Judo onu darfas jetar la opozanto por ke 
lu facile povez moligar la shoko.
(Bebson Y. Hochfeld)


MONAKERIO
*
Vizitez la Linguala Sejorno en Francia. De la 6ma til 10ma di agosto 
en monakerio che Autun en Burgundia.
(Hans Stuifbergen) 
*
Ica viro, di qua la evo esas 66 yari, prizis frequentar la medio 
dil noktala debocheri ibe. Lu agabus plu saje (por la kredanti) 
sejornar tempope en monakerii por la salvo di lua anmo. 
E sejorni en monakerii povas esar tre interesiva. 
(Jean-Claude Martignon)  


MONARKIISTO
*
Koncerne la monarkiisti, la precipua autoro di Ido, Louis de Beaufront, esis monarkiisto e kreis lua linguo prefere por monarkiisti kam por anarkiisti. 
(Bebson Y. Hochfeld) 


MONATO
*
Nun imaginez la situeso se ni havus yaro de dek monati. Sen uzar monat-parti, esus nur yena posiblesi por aparo reguloza: du, kin o dek foyi en la yaro. 
(Robert Carnaghan)
* 
Plura monati ante nun, me esforcis apertigar nova diskuto-forumi 
en e pri Ido konocata kom "La Forumi Idala". Me konstruktis li, 
mantenis li, e plukonocigis li. 
(David Mann)
*
Me esperas povor pagar vu ante du monati. 
(Otto Jespersen)


MONDALA
*
Japonia deklaris, hiere, ke lu deziras rekuperar la quar 
Kurilia-insuli qui kaptesis da Soviet Uniono quik pos la 
duesma mondala milito. 
(Jean-Claude Martignon)
*
En 1900, okazione di mondal expozo en Paris, la ciencozi 
Léopold Leau e Louis Couturat instigis la fondo di Delegitaro 
por l’adopto di help-linguo internaciona, ed ol ya kreesis en 
1901. 
(Gonçalo Neves) 
*
Me komprenas ica punto; ma oportas dicar ke Ido es europalinguo, 
e sempre esis tale. Krear plu mondal bazo por la linguo necesigus 
enorma chanji, tale ke la rezultanta linguo probable ne esus Ido.
(James Chandler)


MONDMILITO
*
Me anke timas pri la komenco dil triesma mondmilito. 
(Frank Kasper)
*
Dum l’unesma mondmilito on transportis l’aviacilala industrio 
a la Sudo, por ke lu esez fora de la fronto. Ico esis la komenco 
dil moderna aviacilala industrio. Toulouse konstruktas l’Airbus , 
e mem artefacita sateliti. Olu havas interesiva spacmuzeo.
(Robert Pontnau)


MONDO
*
La maxim ne'komprenebla misterio pri la mondo esas ke olu esas
 komprenebla. 
(Albert Einstein) (Bebson Y. Hochfeld) 
*
Onu darfas komprenar la mondo, "mem la maxim misterioza", 
pro ke trovesas ibe harmonioza reguli en'plantacita dal Deo.  
(Albert Einstein) (Bebson Y. Hochfeld)
*
Pri la Portugalana, preske cent yari ante nun, ta linguo probable 
ne esis tante importanta en la mondo kam nun. La mondo chanjas.
(Robert Carnaghan)
*
Me intencas krear bela ligna pupeo; ma olu devas esar marveloza 
pupeo, qua savos dansar, la skermo-arto e retro-saltar. Kun ta 
pupeo me trairos la tota mondo por ganar manuedo de pano e 
glasedo de vino.
(Fernando Tejon)


MONDOLINGUALA
*
E ni ne nur ri-havas la revuo, ma ni anke ri-havas la spirito 
di progreso qua regnis en nia rangi dum la vivo di Couturat, 
e do la unesma numero dil nova serio di Progreso inauguras 
nova epoko en qua Ido itere pleos importanta e determinanta 
rolo en la mondolingual movado. 
(Siegfried Auerbach) (Progreso tomo VIII nro. 81, januaro 1931)


MONDO-VASTE
*
En la duesma quarimo di sequanta yaro, l'uniono devas esar 
kompleta mondo-vaste. Microsoft e Yahoo dicas volar exekutar 
la volo di la propra uzanti, per ca ago.
(Hans Stuifbergen)


MONETALA
*
Pro ke l'amaso monetala esas plu granda pro l'Euro, la spekuli 
pri la kursi monetal esas plu desfacila e do la moneto esas plu 
stabila. 
(Christophe Gaubert)


MONETO
*
La postmarki e la moneto montras la latina vorto Helvetia; 
tale la lando dil kelta tribuo Helveti nomesis dal Romani. 
(Hans Cornioley)
* 
Pro ke l'amaso monetala esas plu granda pro l'Euro, la spekuli 
pri la kursi monetal esas plu desfacila e do la moneto esas plu stabila. 
(Christophe Gaubert)
 

MONETO-PECO
*
Pasintayare, kande me vakancis en Kretia, Grekia, me konstatis 
ke ibe esas moneto-peci di omna landi dil Eurolando, nam Kretia 
esas tre turismala regiono di Grekia. 
(Jean-Claude Martignon)


MONOTEISTA
*
Kande onu vidas la militemeso e disputemeso dil monoteista religii, 
onu tentesas serchar ulo altra altraloke. 
(Jean-Claude Martignon)


MONOTONA
*
La oxitoneso dil infinitivi en Ido havas grava desavantajo. Atencez 
exemplo la frazo sequanta: me volas ekirar, pazar, kurar, saltar, 
joyar e kriar. Komparez kun la Esperantala tradukuro: mi volas eliri, 
paŝi, kuri, salti, ĝoji kaj krii. Dum ke en la Idala frazo on audas 
la monotona martelado dil dezinenco -ar, en la Esperantala 
tradukuro on sentas la tota forteso dil radik-vorti. 
(Gonçalo Neves)


MONTETO
*
Arivinte ye la pedo di la monteto, ni haltis.
(Paolo Lusana)


MONTO
*
Ye certena vesperi, an la maro, ye la bazo di la monti, nokteskas 
sur la perfekta kurvo di mikra bayo, ed angoroza ampleso levas 
del aqui silencoza.  
(James Chandler) 
*
Le Berber es homi dil monti e dezerto, konvertita ad Islamo dum 
l’okesma yarcento.
(James Chandler)


MONTO EVEREST
*
Tamen, uzo en Ido di vorto qua reprezentas pronunco nacionala 
donus tro ofte nomi di urbi, landi, fluvii, monti e mari quin poki 
komprenus (ed anke ne solvus la afero kande ulo havas plura
nomi pro uzo ibe di plura lingui).
Quale on tale nomus Chinia, India, Japonia, Reda Maro, Nigra 
Maro, Mortinta Maro, monto *Everest?
(Robert Carnaghan)


MONTOZA
*
Quale la Kelta habitanti di Britania sucesis prezervar sua etnala 
identeso en la regioni montoza e desfacile acesebla, dum ke en 
la fertila planaji ol dilutesis da sucedant invaderi, tale le Berber 
prezervis sua tribuala strukturo e vivmanieri en sua propra inkluzaji 
di sablo e nivo.  
(James Chandler)


MONTRAR
*
La postmarki e la moneto montras la latina vorto Helvetia; tale 
la lando dil kelta tribuo Helveti nomesis dal Romani. 
(Hans Cornioley)   
*
Kande vu intencas vizitar Berlin ? Me joyus montrar mea urbo 
a vu.
(Eberhard Scholz)
*
Brando violenta e sudorifanta en Tramo nomizita Deziro, 
Brando romantikoza en Sayonara, Brando judiciisto en 
La Turbo Homala, Brando homeosexuala en Reflekti dil 
okulo orea o Brando basigante la pantalono e montranta 
sua kulo en L' Ultima Tango en Paris… 
(Octavi Egea)
*  
Quankam anke me dubitas pri bona rezulto e mem intereso 
di Esperantisti, me ne pensas ke esos ne-posibla. Komprenende, 
existas Esperantisti qui es afabla, e montros intereso pri 
altra linguala sistemi, ma ne expektez tro multe. 
(Hans Stuifbergen)
*
Ma adminime ni povas retroregardar super nia shultri aden 
la pasinto, e komparar la charto quan ni jus diskutis, montranta 
l'exploziva augmento ye homi, savo, povo e komuniki, kun altra 
sorto di charto indikanta la progreso di social etiko, etikal 
kredi, spirital konoco [...]
(James Chandler)


MONUMENTO
*
Buddho mortis en Kusinara, ne tre fora de sua naskoloko, ed esis 
kremacata kun rejala honori, me ja mencionis, ke lua cindro dividesis 
en ok parti, e ke on erektis granda monumenti en formi di kupoli sur li. 
(Jean-Claude Martignon)


MORGE
*
On dicas ke tu sendos me adsur la Tero morge, ma quale me vivos 
esante tante mikra e sendefensa. 
(Christophe Gaubert)


MORTAR
*
Prefere mortar kam sklavesar
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)
*
Multa fumeri mortas de kancero.
(Paolo Lusana)
*
Buddho mortis en Kusinara, ne tre fora de sua naskoloko, ed esis 
kremacata kun rejala honori, me ja mencionis, ke lua cindro dividesis 
en ok parti, e ke on erektis granda monumenti en formi di kupoli sur li. 
(Jean-Claude Martignon)
*
Tri Israelana militisti de elita esquado, qui mortis, ye la pasinta saturdio, 
dum atako en Cisjordania kontre Palestinana militero, mortigesis erore 
da lia kamaradi. 
(Jean-Claude Martignon)


MORTIGAR
*
Justa ago esas: Ne mortigar nek homi nek animali, ne prenar to quon 
on ne recevas voluntale, ne vivar nechaste. 
(Jean-Claude Martignon)


MORTIGIVA
*
La kemiala industrio sufris pro la tre mortigiva acidento, 
explodo dil fabrikerio AZF la 21esma di septembro 2001 
(30 mortinti ed 8000 vunditi).
(Robert Pontnau)


MORTINTA  MARO
*
Tamen, uzo en Ido di vorto qua reprezentas pronunco nacionala 
donus tro ofte nomi di urbi, landi, fluvii, monti e mari quin poki 
komprenus (ed anke ne solvus la afero kande ulo havas plura
nomi pro uzo ibe di plura lingui).
Quale on tale nomus Chinia, India, Japonia, Reda Maro, Nigra 
Maro, Mortinta Maro, monto *Everest?
(Robert Carnaghan)


MORTINTO
*
Longa eskorto de amiki e konocati di la mortinto dope venis 
duope, envelopita en nigra manteli e tacanta. 
(A. Vilfroy)
*
La kemiala industrio sufris pro la tre mortigiva acidento, 
explodo dil fabrikerio AZF la 21esma di septembro 2001 
(30 mortinti ed 8000 vunditi).
(Robert Pontnau)


MORTO
*
La horo di la morto esas nekonocata da omna vivanti e tamen ol 
venas a li pokope.
(Paolo Lusana)
*
Pos mea morto, esos nula manko di pia manui por jetar me super 
la fenceto; mea tombo esos la senfunda aero; mea korpo sinkos 
senfine e dekados e dissolvos en la vento produktita dal falo, quo 
es infinita. 
(James Chandler)
*
Materialisti docis, ke omno cesas ye la morto. 
(Jean-Claude Martignon)
*
Rezume, ni mustas krear nova kulturo! La alternativo es 
obediar la nun populara kulturo e durar nia tro-konsumema 
vivo-stilo, e sufror balda morto di nia civilizo, probabla morto 
di nia biosfero e certa extingo di la homaro.
(Peter Totten)
*
Joel Slemrod e Wojciech Kopczuk, qui konkluzis de 
sua studiado ke "homi es kapabla tardigar sua morto, 
se lo donas a li avantaji fiskala".
(Eduardo A. Rodi)
*
Hodie la repulsinda kustumo Usana punisar per morto kelka sua 
krimineri atingis sua milesma viktimo. 
(Eduardo A. Rodi)


MORTO-PUNISO
*
Me nulafoye remarkis ke kulturo di naciono plubonigesis kande 
morto-puniso komencas. Me nulafoye vidis pruvo ke la quanteso 
de krimini diminutis pro morto-puniso. En l'Usa, ube on praktikas 
la morto-puniso, ankore, malgre la risko ye morto-puniso, esas 
ocidata, violacata, furtata, raptata, edc. Same kam en altra landi. 
Do, pro quo mortigar kom puniso se kriminado ne cesas? 
E, ka Nederlando nun es min civilizita pro ke ol ne praktikas 
morto-puniso? 
(Hans Stuifbergen)
*
Malgre atesto favore a lu, qua furnisesis lasta-minute, hiere, la 
kondamnito Usana ye morto-puniso, Stanley "Tookie" Williams 
ne obtenis la indulgo dal guberniestro di Kalifornia, Arnold 
Schwarzenegger. Il esas mortigota cadie per mortiganta 
injektaji proxim la urbo San Francisko.
(Jean-Claude Martignon)


MOSKEO
*
La Franca projetisti semble charmesis dal urbo; li uzis la sama 
reda konstrukto-materii, rektangulala desegni, pura kubi, Maurana* 
arki, dina kolini e capriccio turmeti por sua publika edifici kam 
on trovas en anciena moskeo en la medina, o kasbah sur l’inklinesi 
dil Atlaso; mem le villa en la preurbi es dil sama harmonioza desegno.
(James Chandler) 


MOSKVA
*
La guvernerio di Moskva povus balde ne plus livrar gaso ad 
Ukraina pro ke ica lando refuzas pagar la oficala preco di la 
dicita produkturo.
(Jean-Claude Martignon)


MOTIVIZAR
*
Ma tala interdikto esus tote kontre la spirito di nia entraprezo, 
fondita sur la principo di libera diskuto; nur on mustas sempre 
demandar ke on motivizez sa [sua] propozi per altro kam personala 
gusto o prefero.
(Otto Jespersen) (Progreso 34, Dec 1910)


MOTIVO
*
Certe il havas grava motivi por agar tale.
(Paolo Lusana)
*
La Rusa prezidento Vladimir Putin revokis hiere sis altaranga generali. 
La motivo di ca revoko ne savesas. 
(Jean-Claude Martignon) 


MOTORO
*
Linguistikale, por nomizar mashini ed aparati ib'esas finalo
per -oro (od -atoro), samtempe tre internaciona e tre idala:
motoro, rotoro, generatoro, alternatoro, radiatoro, induktoro,
detektoro, kolektoro, konvertoro, statoro, akumulatoro,
aspiratoro, inhalatoro, kondensatoro, refraktoro, elevatoro,
transformatoro...
(Carlo Nardini)


MOVADO
*
E ni ne nur ri-havas la revuo, ma ni anke ri-havas la spirito 
di progreso qua regnis en nia rangi dum la vivo di Couturat, 
e do la unesma numero dil nova serio di Progreso inauguras 
nova epoko en qua Ido itere pleos importanta e determinanta 
rolo en la mondolingual movado. 
(Siegfried Auerbach) (Progreso tomo VIII nro. 81, januaro 1931)


MOVAR
*
Ni povus extraktar hidrogeno ek maraquo che fora insulo-loko e movar ol per l'existanta teknologio por ocean-transporto di liquida gaso de produkteyi a merkato. 
(James Chandler)
* 
La bakeri-fenestri esis senluma, ma tra la vitro li vidis lumo en la dopa chambro e, de tempo a tempo, granda viro en avantalo movanta en la blanka lumo. 
(James Chandler)


MOVEMENTO
*
Anke me preferus, ke Bush ne rielektesos, ma la skopo dil Ido-movemento ne esas agar por o kontre irga politikala grupo od irga politikisto. Esas permisata ad omna Idisto agar politikale per Ido, ma nia movemento restez neutra. 
(Alfred Neussner)
* 
Pos la fino dil konflikto inter Esperantisti ed Idisti, la supera questiono esas kelke sensenca. La du lingui separesis, anke la movementi. 
(Gonçalo Neves)
*
Movemento : Dum longa tempo, me uzis ica vorto, nam me esis impresita da la nombroza homi qui uzas olu. Tamen me lektis la dicionario di la 10.000 radiki e me ne trovis ol, ma me trovis vorto oficala simila ad olu: movimento qua esas vorto pri muzikala ritmo. Por evitar konfundi me retroiris al vorto: movado. Cetere me ne komprenas pro quo onu provas adoptigar movemento, nome ica vorto esas plu longa e plu desfacile pronuncebla kam movado. Plu internaciona forsan? Yes, ma en ica kazo kande onu volas krear plu bona vorto, onu devas egardar se ulo simila ja ne existas por precize evitar konfundi. 
(Jean-Claude Martignon)


MOYENO
*
La nefacileso di la temo sualatere debesas a la multeso di kozi 
expresenda ed a la divereso di moyeni per qui la europana lingui 
expresas ta kozi; la konkordo pri la verbala sistemo esas multe 
min granda kam en la cetera domeni. 
(Otto Jespersen) (Progreso 34, Dec 1910)
*
Regretinde ca-yare ni ne havas bona moyeno por prizentar Ido. 
Ma lente la situeso plubonigos su por ni. 
(Eberhard Scholz)


MULIERO
*
La velo quan mustas uzar la mulieri islamana es la distingilo 
di la nepureso feminala, la merko di sua des-honoro. 
(Hans Stuifbergen)
*
La mulieri es filiini, spozini, amoratini, matri, adulterantini, 
virgini, prostitucatini, monakini, vidvini. 
(Hans Stuifbergen) 


MULTAKAZE
*
La intuico multakaze povas superirar nia limizita inteligenteso 
e raciono e la febla percepto-kapableso di nia sensi. 
(Jean-Claude Martignon)


MULTA
*
Multa poko facas multo. 
(Jean-Claude Martignon) 
*
Quon vu drinkis? Me drinkis poka vino e multa aquo.
(Paolo Lusana)
*
E quon tu manjis? Me manjis poka karno ma multa pano.
(Paolo Lusana)
*
Esas tre grava emfazar ke la nuna linguo Ido ne esas laboruro da un 
individuo, ma rezumo di la esforci di multa yari e di multa homi 
por produktar linguo tam facila, klara e richa kam posible. 
(Otto Jespersen)
*
Me nur deziris mencionar ke ca suceso certe remarkesos da la viziteri 
di Wikipedii...e li esas multa! 
(Philippe Cloutier)


MULTE
*
La nefacileso di la temo sualatere debesas a la multeso di kozi 
expresenda ed a la divereso di moyeni per qui la europana lingui 
expresas ta kozi; la konkordo pri la verbala sistemo esas multe 
min granda kam en la cetera domeni. 
(Otto Jespersen) (Progreso 34, Dec 1910)
*
La nombro dek es min multe bona kam la nombri ok, dek-e-sis 
e specale dek-e-du por divido praktikala. La supozo ke la nombro 
dek havas grand avantajo es nur pro la fakto ke ni kontas per deki, 
ma ta metodo di konto es anke ne la maxim eficienta. 
(Robert Carnaghan)
*
Fakte, me pensas ke, se distingar inkluziveso/exkluziveso di "o/od" 
es tote necesa en logiko e matematiko, to es multe min necesa en 
linguistiko.
(Carlo Nardini)


MULTEGA
*
Plu certa e kompleta lexiko bezonos ankore multega hori de laboro. 
Kelkfoye me trovas ke mem un vorto bezonas mi-horo de serchado 
tra diversa lexiki! Se me kontrolus omno tante sorgoze kam por 
parto 1, un o du yari ankore pasus ante arivo al fino. Dume, esas 
altra Idala laboro qua vartas. Do, "perfekteso" (relativa) mustas vartar!
(Robert Carnaghan)


MULTESO
*
La nefacileso di la temo sualatere debesas a la multeso di kozi 
expresenda ed a la divereso di moyeni per qui la europana lingui 
expresas ta kozi; la konkordo pri la verbala sistemo esas multe 
min granda kam en la cetera domeni. 
(Otto Jespersen) (Progreso 34, Dec 1910)


MULTO
*
Multa poko facas multo. 
(Jean-Claude Martignon)


MURO
*
Ne piktez la diablo sur la muro!
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)
*
La reda muri di Marrakech unesme aparis inter la palm-boski en 1062 
cirkum fortifikita nomad-kampeyo, erektita da Yussef ben Tachfin.
(James Chandler)


MUSO
*
La kato manjas la muso. La muson manjas la kato. 
(Gonçalo Neves)


MUSTAR
*
Ma tala interdikto esus tote kontre la spirito di nia entraprezo, 
fondita sur la principo di libera diskuto; nur on mustas sempre 
demandar ke on motivizez sa [sua] propozi per altro kam personala 
gusto o prefero.
(Otto Jespersen) (Progreso 34, Dec 1910)
*  
Urso grondas, ma mustas dansar.
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)
*
La bakisto dicis, "Me es okupata nun. Me mustas laborar." 
(James Chandler)
*    
Evidente ni mustas aceptar la fakto, ke Usa, quale Britania, es 
esence tre konservema lando (mem plu konservemega kam Britania). 
(James Chandler)
*
On mustas indikar la nomo dil autoro (se koncernesas tradukuro, 
on mustas indikar la nomo dil tradukero e la nomo dil originala autoro). 
(Gonçalo Neves)
*
Se per "la logiko di Couturat" vu intencas la postulo, ke omna  precipua
radiko mustas esar o substantival (hom, blind) o verbal (ir, pens), me 
mustas agnoskar ke vu es justa.
(James Chandler)


MUTA  
*
Me adjuntus a vua listo la filmi muta da Charlie Chaplin, la arto mimal 
da Marcel Marceau, la bona muziko senvorta o la kartuni olima dil 
"Pantero Rozea", quin onu povas juar mem se onu ne konocas 
la lingui dil artisti. 
(Eduardo A. Rodi)


MUZEO
*
Lundie la muzeo esas klozita. 
(Günter Anton)
*
En "Progreso" L. Couturat diskursas pri la furteso di la Gioconda 
de la Muzeo Louvre, ye la 22.ma agosto 1911… vera trauro, por 
omna art-amatori… granda joyo, ye savesko ke la nekomparebla 
verko esas ritrovita...
(Carlo Nardini) 


NACIONALA
*
En 1815 la Wienana Kongreso agnoskis la suisa neutreso 
kom esanta en l'intereso di omna europana stati e fixigis 
la nacionala frontiero. 
(Hans Cornioley)
*
To quo funcionas tre bone ed es alte prizata en nacionala 
lingui da olua parolanti, povas esar obstaklo nevinkebla 
por stranjeri. Exemple, la chiniana toni e homonimi distingita 
nur per tono. 
(James Chandler)
*
Se vorto en linguo nacionala havas plu multa senci kam 
la propozata vorto Idala, esas necesa ne simple donar 
ta vorto nacionala ma anke indikar la senco qua korespondas 
al senco dil vorto Idala. 
(Robert Carnaghan)


NACIONALISMO
*
Edukita en Hitler-Germania en la spirito dil nacionalismo, 
nun ni interesis pri la vasta mondo e do pri Ido kom 
mondhelplinguo.
(Günter Anton)


NACIONALISTO
*
Ni ne es nacionalisti o extremisti, ni es simple demokrati 
qui volas demokratial guvernsistemo en nia lando, e qui 
ne volas esar koaktata aceptar ulo quon ni ne favoras. 
(James Chandler)


NACIONO
*
Ad omna naciono sua propra linguo ed un duesma linguo 
por omni 
(Paolo Lusana)
*
Koncerne la Judi, me ne pensas ke la Judismo esas en same 
mala situeso kam la Kristanismo. Nome, la Judismo esas ne 
nur religio ma anke naciono. Judo qua ne plus havas religiala 
kredo, se lu grantas importo a lua Juda identeso, ne abandonos 
komplete la religio, e tandem la Judismo sucesis posvivar 
yarmili de persekuti, do calatere futuro existas ankore.  
(Jean-Claude Martignon)


NAM
*
La bovi esas tre utila, nam li donas lakto e butro.
(Paolo Lusana)
*
Se vu sideskus, vu esus plu bone. Me ne volas sideskar, nam me 
dormeskus.
(Paolo Lusana)


NAMIBIA
*
Dimeze, la brulanta suno trovesas alte en la cielo di nordala Namibia. 
(Ronald Bijtenhoorn)


NAPOLEON
*
Cadie, esas l'aniversario dil Austerlitz-batalio eventinta duacent 
yari ante nun, ye la 2ma di decembro 1805. La guvernerio Franca 
ne tro audacas celebrar ita glorioza vinko da imperiestro Napoleon 
Ima, nam la nigri dil Franca transmara departmenti havas granda 
rankoro ed odio kontre lu pro ke il riestablisis la sklaveso qua 
supresesis dum la Franca revoluciono. Tamen, altraloke en 
Europa, ica evento havas ula prestijo, nam sempre plu Napoleon 
konsideresas kom tot-Europana imperiestro ed ico povas esar utila 
dum nia epoko, nam tale la Europani havas komuna memoraji ed 
historiala kulto. 
Pos lu, Adolf Hitler anke esis konquestero di Europa, ma lua 
dominaco esis tante fola e kriminanta ke ol esas senhonorigita. 
Ne esas tale por Napoleon, qua certe ne esis anjelo, ma ne 
intencis sistematre opresar la Europani nek exterminar genti, 
opozite il adportis a lua konquestati la atingaji dil Franca revoluciono. 
Ma, on povas regretar ke il ne havis sama sentimenti a la nigri e 
konsideris li apene kom homi. Tamen dicesez ke il ne esis plu mala 
kam la homi di lua tempo qui, majoritate, opinionis same kam lu. 
On povas regretar ico, ma ico esas fakto. Nihilominus*, nia Hispana 
samideani probable anke odias Napoleon pro la fola e kruela milito 
quan il entraprezis kontre lia lando. Ankore nun, Napoleon havas 
multa admiranti, ma anke multa kritikanti ed odianti. Tale il restas 
vivanta ma kontroversita historiala persono. 
(Jean-Claude Martignon)
*
Existas naraco qua blamas Napoleon por la nuntempa regulo 
– voyagar dextre kande on along-iras per veturo. Evidente 
l'anciena Romani voyagis sinistre ed anke la kavalki por ke 
li uzez la dextra manuo kun espado protektar su. Ma Napoleon 
kun armeo pediris dextre e rekontris enemiko, anke en la 
sama flanko. La sequanta konfuzigo permisis Napoleon vinkar 
la batalio. Ta landi quin Napoleon nultempe eniris, quale Britania, 
Islando, Suedia e Bohemia duris voyajar sinistre, (quankam 
li chanjis, ecepte Britania, plu tarde). La unesma automobili 
en Usa esis de Francia. do l'Usani anke voyajis dextre. 
Interesante, omna automobili til 1910 havis la guverno-roto 
dextre, e certena kustoza automobili (kom Darracq) en Francia 
til la 1950-i. 
(Richard Stevenson)


NARACAR
*
Ca instanto me lektas interesanta libro pri Kiev. Ol es skribita dal unesma 
Nederlandana ambasadero en Ukraina, e naracas tre interesanta historii. 
(Hans Stuifbergen) 


NARBONA
*
Pose ol divenis l’intelektala centro di la Romana Narbona provinco. 
(Robert Pontnau)


NASKAR
*
De foxi sempre foxi naskas.
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)
*
Qua volfo naskas, foxo ne divenas. 
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)


NASKOLOKO
*
Buddho mortis en Kusinara, ne tre fora de sua naskoloko, ed esis 
kremacata kun rejala honori, me ja mencionis, ke lua cindro dividesis 
en ok parti, e ke on erektis granda monumenti en formi di kupoli sur li. 
(Jean-Claude Martignon)


NATAR
*
Edward Cussler e Brian Gettelfinger, qui probis determinar ka homo 
natas plu rapide en aquo od en siropo.
(Eduardo A. Rodi)


NATURALA,  NATURAL
*
Ye favoro di Neutral esis la naturala alfabeto sen cirkonflexita literi, 
quin Esperanto sola ek la preske cent artificala lingui audacis ofrar 
a la mondo, pluse la plu naturala selekto di vorti en multa kazi, 
aparte en la pronomi, ube on forte kritikis la aprioria, tote artificala 
sistemacho di Esperanto. 
(Otto Jespersen)
*
Exkavita en la roki dil piktinda insulo Capri, ye l'extremajo di 
la Napoli-ana gulfo, l'Azura Groto esas granda naturala kavajo, 
havanta formo di elipsatra vulto longa de kinadek-e-kin metri e 
larja de quaradek. 
(Tom Lang) 
*
En Ido esas ankore friciono inter la principo di unsenceso (da 
Couturat) unlatere, e la importo di natural aspekto altralatere.  
Ta friciono es en Ido min granda kam en altra interlingui; 
tamen ol existas e produktas multa problemi linguala por ni.
(James Chandler)


NATURE
*
Nature la dolaro usana es uzata exter Usa ipsa, e supozeble 
anke l'euro esos uzata exter l'eurozono. Mem la pundo angla 
es uzata en la nordala portui di Francia, quala Calais.
(James Chandler)


NATURO
*
Defekton di naturo ne kovras veluro.
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)
*
Li nule konceptas Satano kom "longa reda kerlo kun korni", li 
opinionas ke lu esas la inkarnaco di omno qua esas la proprajo 
dil homala naturo : la fiereso, la ambicio, la sexuala deziro, la 
individualismo. 
(Jean-Claude Martignon)
*
Me jus lektis pri la filozofo Nederlandana (de origino Portugalana) Baruch de Spinoza, qua il en sua skriburo egaligas Deo a la Naturo, do Deo es Naturo (e semblas a me, evidente, anke inverse). Se me "mustas" kredar ye ulo, lore me preferas kredar ye la naturo (ka Darwinismo?), e preferas respektar la Naturo pro ke me sentas ke ni es la Naturo. Koncernante co, me tre bone komprenas la Naturalismo, religii tribuala de Afrika. 
(Hans Stuifbergen)


NAUZEO
*
Tam subite kam ol kreskis en el, l'iraco diminutis, divenante nauzeo. 
(James Chandler)
*
La verki da ambi es tipale ocidentala, dependante de la tenso inter 
plezuro di eciteso e la nauzeo di tala plezuro.
(Hans Stuifbergen)


NAVO
*
Ye 5 marto 1960 explozas en la portuo di Havana, navo de municiono. 
Deki de homi mortas. On konjektas, ke la usana Servado Sekreta aranjis 
la explozo. 
(Ronald Bijtenhoorn)
*
Beijing prizentas exkuzi pro la nedezirata inkurso di submara navo. 
(Jean-Claude Martignon)


NAZISTA
*
La Angli divenas furioza pro la Usana filmo "The patriot" qua 
reprezentas la Angla militisti dum la milito por la Usana 
sendependeso (1776-1783) quale mortigera bruti, prekurseri 
di la Germana nazista trupi. Stranje ke dum tempo di "globalismo" 
la Usani gloriizas la maxim shovinista patriotismo. 
(Jean-Claude Martignon)


NAZO
*
la "Journal of Clinical Psychiatry" qua publikigis artiklo en qua
on propozis nomo por la kustumo di (vi pardonez) metar 
obsede onua fingro en onua nazo.
(Eduardo A. Rodi)


NE
*
Ne laudez la jorno ante la vespero (germana proverbo). 
(Eberhard Scholz)
*
Odio ne es solvilo. 
(Hans Stuifbergen)
* 
Donez a me un soldo, ne du. 
(Paolo Lusana)
*
Ti quin me vidas ek la dansantini, ne esas bela, nek gracioza.
(Paolo Lusana)
*
La milito raptis a ni ne nur nia neremplasebla duktero Louis Couturat, 
ma anke nia reprezentiva organo, la revuo Progreso. Anke pos 
la riestabliso dil komuna laboro internaciona Progreso ne riviveskis.
(Siegfried Auerbach) (Progreso tomo VIII nro. 81, januaro 1931)
*
Sincere dicata: Me ipsa ne savas la difero inter kongreso e konfero. 
Forsan irgu povus donar definuro. 
(Alfred Neussner)


NEACESEBLA
*
La Biblioteko es sfero di qua l’exakta centro es irga ek sua hexagoni 
e di qua la periferio es neacesebla. 
(James Chandler)
*
La certeso ke ula tabulo en ula hexagono kontenas precoza libri 
e ke ca precoza libro es neacesebla, semblis preske netolerebla. 
(James Chandler) 


NEAPTA
*
Gasto en neapta horo stono esas sur pektoro.
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)
*
Omna suisa homulo legale obligesas servar en l'armeo kom soldato, 
suboficiro od oficiro, en la helposervo o (kom sanesale neapta) 
pagante specal imposto; l'obligo duras del 20. til la 60. vivoyaro. 
(Hans Cornioley)


NEBENIGNA
*
Me kategoriale dementias la nebenigna rumori, ke mea bon amiko 
Besserwisser es sive fatiganta, pedanta tedanto, qua tro obsesive 
interesas pri la dialektiko di l'existo, sive demonala Macchiavelli
-Esperantisto-infiltranto, qua esforcas semar disonanco en nia 
movemento. No, mea amiko Besserwisser es nur frenezioza e 
nesanigebla lunatikulo. 
(Eric Dickens)


NECESA
*
Malgre la diverganta kustumi di la nacionala lingui, omni 
certe konsentos ke esas necesa en artificala linguo havar 
la posibleso expresar la tri simpla tempi: prezento, pasinto 
e futuro. 
(Otto Jespersen)
*
Ido facile e glate solvis la problemo, prizentante alfabeto 
tre oportunigita e sen supersigni, do uzebla en irga domeno 
sen necesa adapti. 
(Gonçalo Neves)
* 
L’idealisti argumentas ke la hexagonal chambri es necesa 
formo di absoluta spaco o, adminime, di nia intuico di spaco. 
(James Chandler)
*
Se vorto en linguo nacionala havas plu multa senci kam 
la propozata vorto Idala, esas necesa ne simple donar 
ta vorto nacionala ma anke indikar la senco qua korespondas 
al senco dil vorto Idala. 
(Robert Carnaghan)
*
Fakte, me pensas ke, se distingar inkluziveso/exkluziveso di "o/od" 
es tote necesa en logiko e matematiko, to es multe min necesa en 
linguistiko.
(Carlo Nardini)
*
le superflu, chose très necessaire! (Voltaire)
[lo superflua, kozo tre necesa]
(Carlo Nardini)


NECESE
*
Segun mea kompreno, testo forsan esar atestanto od atestinto 
od atestonto, ma ne necese. On advokas lu kom testo, kun la 
espero ke lu atestos, ma forsan lu tacos.
(Robert Carnaghan)


NECESEYO
*
Por me mea dormo-chambro e la koqueyo anke esas neceseyi. 
Ma to ne signifikas ke me fekifas ibe!
(Steve Walesch)


NECESO
*
On disputis pri libereso dil volo e neceso; anke la fatalismo 
havis sua reprezentanti. 
(Jean-Claude Martignon)


NECHASTE
*
Justa ago esas: Ne mortigar nek homi nek animali, ne 
prenar to quon on ne recevas voluntale, ne vivar nechaste. 
(Jean-Claude Martignon)


NEDECANTA
*
Multa landi havas eufemismo por “latrino” pro ke li pensas 
ke ta vorto es tro direta o mem nedecanta.
(Richard Stevenson)


NEDERLANDANA
*
Hodie, matine, on ocidis Theo van Gogh, filmifisto Nederlandana. 
(Hans Stuifbergen)
*
Me jus lektis pri la filozofo Nederlandana (de origino Portugalana) Baruch de Spinoza, qua il en sua skriburo egaligas Deo a la Naturo, do Deo es Naturo (e semblas a me, evidente, anke inverse). 
(Hans Stuifbergen)
*
Vu ja savas sat bone la Germana, la gramatiko di la Nederlandana ne tante diferas de la Germana, ni havas la sama auxiliara verbi, preske la sama konjugo, edc. 
(Hans Stuifbergen)


NEDERLANDO
*
Kad existas en Nederlando altra agnoskita regionala linguo kam la Friziana ? 
(Jean-Claude Martignon) 
*
Me nulafoye remarkis ke kulturo di naciono plubonigesis kande morto-puniso komencas. Me nulafoye vidis pruvo ke la quanteso de krimini diminutis pro morto-puniso. En l'Usa, ube on praktikas la morto-puniso, ankore, malgre la risko ye morto-puniso, esas ocidata, violacata, furtata, raptata, edc. Same kam en altra landi. Do, pro quo mortigar kom puniso se kriminado ne cesas? E, ka Nederlando nun es min civilizita pro ke ol ne praktikas morto-puniso? 
(Hans Stuifbergen)


NEDEZIRATA
*
Beijing prizentas exkuzi pro la nedezirata inkurso di submara navo. 
(Jean-Claude Martignon)


NEEUROPANO
*
Fakte en Ido, la digramo "qu" darfas esar pronuncata sive [kw], sive [kv]. On sugestis ante nun karear "u" ed uzar simple "q". Me konkordas ke "u" ne es strikte necesa, ma la digramo "qu" es familiara che angli, franci, germani ed italiani; nur la hispana uzas "cu". Uzar "q" probable igus la linguo kelkete plu facila por neeuropani, kelkete min facila por multa europani; sume ni ne ganus multo per supresar "u".
(James Chandler)


NEEVITEBLA
*
Nulu esas Deo, do la erori esas neevitebla... ma korektigebla. 
(Fernando Tejon)
*

NEEVITEBLE
*
Epidemii, herezial konflikti, vagi qui neeviteble degeneras a banditeso, 
decimacis la habitantaro. 
(James Chandler)


NEFACILAJO
*
Me penos skribar sobre ed exhaustar segun kapableso la temo, 
sen celar la fakta nefacilaji.
(Otto Jespersen) (Progreso 34, Dec 1910)


NEFACILESO
*
La nefacileso di la temo sualatere debesas a la multeso di kozi 
expresenda ed a la divereso di moyeni per qui la europana lingui 
expresas ta kozi; la konkordo pri la verbala sistemo esas multe 
min granda kam en la cetera domeni. 
(Otto Jespersen) (Progreso 34, Dec 1910)


NEFATIGEBLA
*
inter la maxim serioza e laborema kunlaboreri me volas 
mencionar nia nefatigebla sekretario e redaktero L. Couturat
(Otto Jespersen)


NE-FLEXEBLA
*
L'Idistaro komprenis lua Devo e Vokeso e kun ferma volo, kun 
ne-flexebla impetuo rikomencas durigar la verko dil Maestro.
(Stefano Bakonyi, Sopron, 1930)


NEHABILA
*
En la manui di nehabila skripteri o en la boko di nesorgema parolanto, 
l’obliganta akuzativo di Esperanto es ne nur kauzo di multa erori e heziti, 
ma anke origino di leda frazi inkombrita dal akumuleso di le n. 
(Gonçalo Neves)


NEINVERSIGEBLE
*
1ma mayo cayare, Europa transformos, neinversigeble. 
La kontinento forsan ne aspektos tre diferanta tamatine 
- "me nur remarkos la chanjo ke mea sigareti esos plu chera", 
dicas l'olima Polona prima ministro Tadeusz Mazowiecki.
(James Chandler)


NEK
*
Nek joyo nek trauro duras eterne.
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)
*
Ti quin me vidas ek la dansantini, ne esas bela, nek gracioza.
(Paolo Lusana)
*
Onu bezonas exkluzar nek Satano nek Deo, kande lu vivas en la profundeso. 
(Jean-Claude Martignon)
*
Quale vu, me komencas de materialista, ciencala e racionoza vidpunto. 
Ma esas interesanta, ke se on exploras cienco til l'absoluta fino, nome 
la Quanto-teorio, on deskovras ke ol es nek determinista, nek racionoza, 
nek logikoza. 
(James Chandler)
* 
Onu ne povas instruktar ti' qui nek pregas nek deziras docajo de'extere.
(Bebson Y. Hochfeld)


NEKAREEBLA
*
Krear nova ciencala vortari, exemple medikala, esas nekareebla. 
(Fernando Tejon)


NEKOMPAREBLA
*
En "Progreso" L. Couturat diskursas pri la furteso di la Gioconda 
de la Muzeo Louvre, ye la 22.ma agosto 1911… vera trauro, por 
omna art-amatori… granda joyo, ye savesko ke la nekomparebla 
verko esas ritrovita...
(Carlo Nardini) 


NEKOMPRENEBLA
*
Esas vera ke la maxim anciena homi, l’unesma bibliotekisti, 
uzis linguo tote diferanta kam ta quan ni nun parolas; esas 
vera ke kelka milii dextre la linguo es dialektal e ke nonadek 
etaji supre, ol es nekomprenebla. 
(James Chandler)


NEKONCEPTEBLA
*
L’idealisti argumentas ke la hexagonal chambri es necesa formo 
di absoluta spaco o, adminime, di nia intuico di spaco. 
Li rezonas ke triangulal o pentagonal chambro es nekonceptebla. 
(James Chandler)  


NEKONCIANTE
*
ka la westala Europa povas esar unika kulturala e politikala herdo, 
quale insulo meze dil oceano ? Existas teorio qua dicas ke la fonduro 
dil Uniono Europana reprezentas nekonciante la ri-kreajo dil imperio 
di Karlo la Granda. 
(Christophe Gaubert)


NEKONOCATA
*
La horo di la morto esas nekonocata da omna vivanti e tamen ol venas 
a li pokope.
(Paolo Lusana)


NEKONSENTAJO
*
Mikra nekonsentaji kontributas igar la diskuti hike plu konstruktiva.
(Steve Walesch)


NEKONTEBLA
*
Ica vortoza e neutila epistolo ja existas en un del triadek tomi del kin 
tabuli di un del nekontebla hexagoni – e lua refuto anke. 
(James Chandler)


NEKREDEBLA
*
Es tre trista konstatar ke multa landi renuncas kantar per sua propra 
linguo. Esas nekredebla askoltar Rusa kantisti kantar per l'Angla, 
ma pro quo?... 
(Adrian Pastrana)


NEKREDEMA
*
Lore sioro Daron kun voco emocanta demandis: Exakte quanta yari 
evis il? Me ne povas rimemorar. - 89. E la oldulo, samtempe nekredema 
e kurajigita, klamis 89. Do, irgequo kauzis ilua morto, ol ne esis grand-evo!  
(Tom Lang) 


NEKONCIANTE
*
Tale, me montras intereso pri lua kontenajo, me ne igas 
il deskoncentresar pri olu, e samatempe, nekonciante, 
me pozas exemplo di quale on esperas ke il parolez. Ed 
il imitas l'exemplo pozita. 
(Eduardo A. Rodi)


NEKONTESTEBLE
*
Mankis a ni la cerebro, qua sola povabus duktar sekure 
nia navo inter Scylla e Charybdis, orientizar la «konstanta 
perfektigado» di nia linguo en la sinso, ke ol restez nekontesteble 
la standardo dil progresema mondolinguisti, quan ol divenis en 
la heroal epoko ne-solveble intrikita kun lua nomo. 
(Stefano Bakonyi, Sopron, 1930)


NEKROLOGIO
*
L'organi dil konkurencanti lansis ja plurfoye la nekrologo di 
Ido. Or, en la dek-e-duesma horo, samlandani di Couturat 
elevis, super la partisi interkombatanta, la standardo dil 
Maestro, la kontinueso di nia unesma ULI e di lua nobla e 
sublima tradicioni.
(Stefano Bakonyi, Sopron, 1930)


NEKROMANCIISTO
*
Dum du yarcenti la danjeroza verko obliviesas. Til la tempo, 
kande, en Praha, urbo de sorcisti e de nekromanciisti eminente, 
du fratuli heredas la magiolibro. 
(Jean-Claude Martignon)


NELEGALA
*
La guvernerio di Roma volas ke Libia kontrolez la nelegala enmigranti. 
(Jean-Claude Martignon)


NELOGIKALAJO
*
Ido evitas tala nelogikalaji uzante la sufixi -iz- o -ag-: de krono 
ol regule formacas kronizar, kronizo, kronizado. 
(Gonçalo Neves)


NELONGA
*
Ante nelonga tempo vu questionis me pri ka me recevis vua sendajo. 
Til nun me ne recevis sendajo de Rumania. Ka vu uzis la korekt adreso? 
(Hans Stuifbergen)


NEMEDIATE
*
*nexta es vorto propozata da me (de Angla e Germana). 
Me uzas ol tante ofte, ke me ne plus asteriskizas ol. 
Generale sequanta ne suficas, nam ol ne kontenas la 
senco "nemediate":
*nexta = nemediate sequanta
lasta = nemediate preiranta
(James Chandler)


NEOBLIGANTA
*
Ido eskartas tal problemo, proklamante l’akuzativo kom neobliganta 
ed uzante ol nur kande eventas inversigo dil normal ordino subjekto
-objekto. 
(Gonçalo Neves)


NEPACIENTE
*
Forsan balde itere ca forumi rikreesos da lu, do me vartas nepaciente 
por enirar oli quale me ja facis antee dufoye. 
(Fernando Tejon)


NEPENSEBLA
*
La nuna prezidanto di India esas "netusheblo".  Olim ico esabus neposibla 
e mem nepensebla. 
(Jean-Claude Martignon)


NEPERFEKTA
*
la nuna tempo esas neperfekta, ma perfekteso esas futura. 
(Otto Jespersen)


NERPERSONALA
*
Materialisti docis, ke omno cesas ye la morto. Altralatere on interpretis 
la nepersonala neutra absoluto Brahman, kom personala deo Brahma. 
(Jean-Claude Martignon)


NEPOSIBLA
*
La nuna prezidanto di India esas "netusheblo".  Olim ico esabus neposibla 
e mem nepensebla. 
(Jean-Claude Martignon)


NEPROBABLA
*
Blasfemoza sekto sugestis ke la sercheri devas cesar e ke omna homi 
devas jonglar literi e simboli til ke li deskovras, per neprobabla chanco, 
ca kanonala libri. 
(James Chandler)  


NEPURESO
*
La velo quan mustas uzar la mulieri islamana es la distingilo di la nepureso 
feminala, la merko di sua des-honoro. 
(Hans Stuifbergen)


NEQUALE
*
Ma Marrakech, nequale altra Marokan urbi, nultempe cedis al enmigranti 
– sive Arabi, Nigri, sive Franci.
(James Chandler)  


NERACIONALA 
*
Me nur volas ke vua pagino ne aspektez preske exakte simila a la mea. 
Pro quo lo semblas neracionala a vu? 
(David Mann)


NEREGULOZA
*
Ja l'astronomisti ne plus konsideras ke Plutono es vera planeto. Kun 
*Quaoaro e *Sedno li semblas quale petroza korpi, feble atraktita 
a la suno. Forsan li apartenas a la "Oort Nubo", la fonto di kometi 
ed altra objekti, exter la vera planeti. Li es facile influita per altra 
pezoza planeti quale Saturno e Jupitero e konseque lia orbiti esas 
tre nereguloza.
(Richard Stevenson)


NEREGULOZESO
*
Ma oli aspektas bele ed esas tre utila por bona ed eleganta stilo literaturala. 
Oli esas tre simpla, facile uzebla e sen neregulozeso, ma oli portas ad Ido ulo 
de la eleganteso e prestijo dil granda klasika lingui quale la Latina e la Greka 
anciena.  
(Jean-Claude Martignon)


NEREMPLASEBLA
*
La milito raptis a ni ne nur nia neremplasebla duktero Louis Couturat, 
ma anke nia reprezentiva organo, la revuo Progreso.
(Siegfried Auerbach) (Progreso tomo VIII nro. 81, januaro 1931)


NESANIGEBLA
*
Me kategoriale dementias la nebenigna rumori, ke mea bon amiko 
Besserwisser es sive fatiganta, pedanta tedanto, qua tro obsesive 
interesas pri la dialektiko di l'existo, sive demonala Macchiavelli
-Esperantisto-infiltranto, qua esforcas semar disonanco en nia 
movemento. No, mea amiko Besserwisser es nur frenezioza e 
nesanigebla lunatikulo. 
(Eric Dickens)


NESORGEMA
*
En la manui di nehabila skripteri o en la boko di nesorgema 
parolanto, l’obliganta akuzativo di Esperanto es ne nur kauzo 
di multa erori e heziti, ma anke origino di leda frazi inkombrita 
dal akumuleso di le n. 
(Gonçalo Neves)


NETIGAR
*
Me volis netigar mea magiolibro. La binduro esis tote makulizita 
per fumuro. 
(Jean-Claude Martignon)  


NETOLERABLA
*
La certeso ke ula tabulo en ula hexagono kontenas precoza libri 
e ke ca precoza libro es neacesebla, semblis preske netolerebla. 
(James Chandler)


NETRADUKEBLA
*
Me plukurtigis la artikli,nam esas en oli joki netradukebla ad Ido 
pro lia kulturala Kristana vortari Franca nekonocata e nejuebla 
dal ne-Franci. 
(Jean-Claude Martignon)  


NETRANSITIVA
*
Forsan esus plu bona se la verbo "kredar" esus transitiva, ma prezente 
ol esas netransitiva. Do: Quale esas posibla ke tanta personi kredis a Bush?
(Robert Carnaghan)


NETUSHEBLO
*
La nuna prezidanto di India esas "netusheblo".  Olim ico esabus 
neposibla e mem nepensebla. 
(Jean-Claude Martignon)


NEUTILA
*
Altri, inverse, kredis ke esis fundamental eliminar neutila verki. 
(James Chandler)


NEUTRA
*
Nia neutra linguo servez a la humaneso, a la egalyureso ed a la 
paco. 
(Günter Anton)
*
Quale atingar UNESCO? Quale informar li pri Ido kom moyeno 
neutra por protektar la diverseso kulturala? 
(Hans Stuifbergen)
*
Materialisti docis, ke omno cesas ye la morto. Altralatere on interpretis 
la nepersonala neutra absoluto Brahman, kom personala deo Brahma. 
(Jean-Claude Martignon)
*
Anke me preferus, ke Bush ne rielektesos, ma la skopo dil Ido
-movemento ne esas agar por o kontre irga politikala grupo od 
irga politikisto. Esas permisata ad omna Idisto agar politikale 
per Ido, ma nia movemento restez neutra. 
(Alfred Neussner)
*
Se l'Europana Uniono decidus havar komuna helplinguo neutra, 
esus evidente politikala decido sen relato kun la kunlaborado 
o nekunlaborado inter la Idisti e la Esperantisti. 
(Loïc Landais)


NEUTRESO
*
Lore komencis la realigeso dil principo dil neutreso.
(Hans Cornioley)
*
En 1815 la Wienana Kongreso agnoskis la suisa neutreso kom 
esanta en l'intereso di omna europana stati e fixigis la nacionala 
frontiero. 
(Hans Cornioley)
*
Depos 1874 la suis armeo, bazita sur la pura defensoprincipo 
kom kondiciono dil politikala neutreso, es nacionala, 
ne plus la sumo di kantonala kontingenti. 
(Hans Cornioley) 


NEVERA
*
On disputis pri libereso dil volo e neceso; anke la fatalismo 
havis sua reprezentanti. Plus ni renkontras skeptiki qui docis: 
«Vereso ne existas, omno esas egale vera e nevera».  
(Jean-Claude Martignon)


NEVINKEBLA
*
To quo funcionas tre bone ed es alte prizata en nacionala lingui 
da olua parolanti, povas esar obstaklo nevinkebla por stranjeri. 
Exemple, la chiniana toni e homonimi distingita nur per tono. 
(James Chandler)


NEVRALGIO
*
El sufras de nevralgio faciala.
(Paolo Lusana)


NEXTA
*
*nexta es vorto propozata da me (de Angla e Germana). 
Me uzas ol tante ofte, ke me ne plus asteriskizas ol. 
Generale sequanta ne suficas, nam ol ne kontenas la 
senco "nemediate":
*nexta = nemediate sequanta
lasta = nemediate preiranta
(James Chandler)


NEYUSTA
*
La konduto di ca guvernamento pri l'Euro es vera skandalo, 
tote neyusta, nebritana, e kontredemokratial. 
(James Chandler)


NI
*
Ni vidas la ridanti, ma rare la ploranti.
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)
*
Ploranton ni evitas, ridanton ni imitas.
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)
*
La milito raptis a ni ne nur nia neremplasebla duktero Louis Couturat, 
ma anke nia reprezentiva organo, la revuo Progreso.
(Siegfried Auerbach) (Progreso tomo VIII nro. 81, januaro 1931)
*
Ni ne es nacionalisti o extremisti, ni es simple demokrati 
qui volas demokratial guvernsistemo en nia lando, 
e qui ne volas esar koaktata aceptar ulo quon ni ne favoras. 
(James Chandler)
*
Ni ne exajerez! Altre ni ridindeskus eventuale. Pro to ni devas 
bone dicernar quo esas mencioninda en nia konfero-listo. 
(Alfred Neussner)
*
Regretinde ca-yare ni ne havas bona moyeno por prizentar Ido. 
Ma lente la situeso plubonigos su por ni. 
(Eberhard Scholz)
*
La limito di la 5.000 pagini esas atingita en la Idala Wikipedio 
ye 2 di septembro 2005. Ni gratulas ni. 
(Arto Moisio)
*
Ni darf esar fier esar Idisti! 
(Andreas Juste)


NIA
*
La milito raptis a ni ne nur nia neremplasebla duktero Louis Couturat, 
ma anke nia reprezentiva organo, la revuo Progreso.
(Siegfried Auerbach) (Progreso tomo VIII nro. 81, januaro 1931)


NIGERIA
*
Nova avionala acidento perdigis la vivo ye 107 personi, pasinta
-saturdie, en Nigeria. Ico eventas min kam du monati pos unesma 
aviono-aplasto qua produktabis 117 viktimi. La tro granda ancieneso 
dil mashini e la suborneso dil autoritatozi semblas esar la precipua 
kauzi di ca katastrofi.
(Jean-Claude Martignon)


NIGRA
*
Qua difero esas, se unu es nigra e l'altru es blanka?
(Carlo Nardini)
*
E hodie, hodie viro, vestizita en nigra islamana robo, kun barbo, 
pafis sis kugli en la korpo di Theo van Gogh, defensero di la yuro 
libere parolar. 
(Hans Stuifbergen)


NIGRA MARO
*
Tamen, uzo en Ido di vorto qua reprezentas pronunco nacionala 
donus tro ofte nomi di urbi, landi, fluvii, monti e mari quin poki 
komprenus (ed anke ne solvus la afero kande ulo havas plura
nomi pro uzo ibe di plura lingui).
Quale on tale nomus Chinia, India, Japonia, Reda Maro, Nigra 
Maro, Mortinta Maro, monto *Everest?
(Robert Carnaghan)


NIGRE
*
Quar kavali nigre tegita tiris sarkoverturo, same nigre drapirita, 
lente e triste, quale se li savus, ke li duktas mortinto a lua repozeyo.
(A. Vilfroy)


NIGRO
*
Altraloke homi adoptas l'islamo, e.g. Usana nigri pro opozo 
a la klavigisti de Europana origino. 
(Jean-Claude Martignon)  


NIHILIGAR
*
La milito ne nihiligas, ma konfirmas la bezono di linguo helpala.
(Hans Cornioley)


NIVELO
*
Vu es libera individuo, se vu deziras aproximar l' Esperantisti, 
e propozas ensemble laborar, lo facez. Ma, me opinionas 
ke to eventez ye nivelo di egaleso, ka vu konkordas kun me?  
(Hans Stuifbergen)


NO
*
No esas fumuro sen fairo.
(Jean-Claude Martignon)
*
Nulatempe, no, nulatempe on vidis tanta homi en nia vilajo.
(Paolo Lusana)


NOBELESKAR
*
Konsuli selektata ek la komercala borgezaro, la ‘Kapituli’ (capitouls), 
administris l’urbo e disponis pri granda povo. Ca sistemo permisis a 
la richa komercisti nobeleskar. 
(Robert Pontnau)


NOBELESO
*
Me kredas ke Franca nobeleso pov esar komplikita afero. 
Ton savas ti qui konocas Franca historio. 
(Alfhild Salvesen)  


NOBELO
*
On anke egardez, ke dum la 18esma yarcento la konversala linguo 
di la nobeli en Europa esis la Franca.
(Alfred Neussner) 


NOBLA
*
L'organi dil konkurencanti lansis ja plurfoye la nekrologo di 
Ido. Or, en la dek-e-duesma horo, samlandani di Couturat 
elevis, super la partisi interkombatanta, la standardo dil 
Maestro, la kontinueso di nia unesma ULI e di lua nobla e 
sublima tradicioni.
(Stefano Bakonyi, Sopron, 1930)


NOCAR
*
Tamen, s-ro Neußner, tamen, me esas certa ke la diskuti e disputi 
por evolucionigar nia linguo "koste was es wolle" tre nocis 
la difuzo di nia linguo e kontributis ye la plufebligo di nia 
movadeto. 
(Jean-Claude Martignon) 


NOCIONO
*
La kontenajo anke esis deschifrata: nocioni di kombinal analizo, 
ilustrita per exempli di vario kun senlimita repeto. 
(James Chandler) 


NOKTO
*
Gauri Nanda, qua inventis horlojo vekigila, qua "celesas" dum la nokto. 
Tale, kande olu sonas, onu devas vekar e serchar ol quik, sequante 
la sono, ante ke olu cesez sonar, e divenez plu desfacila trovar ol.
(Eduardo A. Rodi)
*
Transformante klisho aden paradoxo, en Marrakech l’Arabiana Nokti 
transvivas ye 8 longitudo-gradi weste de Greenwich.
(James Chandler)


NOKTOMEZO
*
Quon vi volas ica-kloke? Esas noktomezo. Ka vi es ebria? 
(James Chandler)


NOMADA
*
Vers 8000 a. K. la nomada chaseri divenis sedentaria.
(Hans Cornioley)


NOMADO
*
Malgre situita en la milda planaji, ol apartenas l’Atlaso, di quo 
la blanka fantom-somiti es omneprezenta super lua reda muri 
e palm-boski; ol apartenas la Sahara, di quo l’emisiti – kameli, 
Blua Homi, Tuareg ed altra polvo-kovrita nomadi [...]
(James Chandler)


NOMAR
*
En oktobro samyara kreesis la tale nomata Komitato di la Delegitaro, 
a qua apartenis 12 membri.
(Gonçalo Neves)


NOMBRO
*
La nombro dek, e la sistemo decimala qua dividas mezuri 
aden dekimi, centimi e milimi, es un bazo dil sistemo di mezuri 
metrala - sistemo di qua la altra bazo es la metro, litro, gramo edc. 
(Robert Carnaghan)
*
Anke la Franca defini esas generale plu preciza e min idiotisma 
kam, ex. la Angla, ma ca defini e la granda nombro di Franca 
sinonimi ne trovata en la ne-Romana lingui ofte embarasas, Angli, 
Germani, e c.
(Luther H. Dyer) 
*
L’universo (quon altri nomizas la Biblioteko) es kompozita 
ek nedefinita e forsan infinita nombro de hexagonal galerii, 
kun enorma aero-shakti inter li, cirkondata da tre basa fenceti. 
(James Chandler)
*
Hiere me audis che televizionilo ke en Paris esis rekorda nombro 
de exterlandana turisti. 
(Jean-Claude Martignon)


NOME
*
Me skribas a vi kelka vorti de la belega loko ube cayare l'idisti 
konferas, nome la Memoreyo di Wilhelm Ostwald. 
(James Chandler)


NOMIZAR
*
Sincere dicata: Me ipsa ne savas la difero inter kongreso 
e konfero. Forsan irgu povus donar definuro. Pos la milito 
on evitis aranjar "kongreso" pro ke on opinionis, ke nomizar 
nia konferi kom kongresi, esus exajero pro la poka 
partoprenanti kompare a la periodo ante la milito. 
(Alfred Neussner)
*
Linguistikale, por nomizar mashini ed aparati ib'esas finalo
per -oro (od -atoro), samtempe tre internaciona e tre idala:
motoro, rotoro, generatoro, alternatoro, radiatoro, induktoro,
detektoro, kolektoro, konvertoro, statoro, akumulatoro,
aspiratoro, inhalatoro, kondensatoro, refraktoro, elevatoro,
transformatoro...
(Carlo Nardini)


NOMO
*
"Kande vi pregas, dicez: Patro, vua nomo esez santigata, 
vua regno arivez; nia singladia panon donez a ni diope; 
e remisez a ni nia peki, nam anke ni remisas ad irga nia 
debanto; e ne duktez ni aden tenteso."  
(Lukas 11:2-4) (Michael Talbot-Wilson)


NONADEK
*
Esas vera ke la maxim anciena homi, l’unesma bibliotekisti, 
uzis linguo tote diferanta kam ta quan ni nun parolas; 
esas vera ke kelka milii dextre la linguo es dialektal 
e ke nonadek etaji supre, ol es nekomprenebla. 
(James Chandler)


NORDA
*
Esas du regioni di qui la nomo esas Kastilia, la unesma esas Kastilia
-Leon (Castilla-León) en la norda duimo di Hispania; la duesma 
esas Kastilia-La Mancha (Castilla-La Mancha) en la suda duimo 
di Hispania. 
(Fernando Tejon)


NORDALA
*
Nature la dolaro usana es uzata exter Usa ipsa, e supozeble 
anke l'euro esos uzata exter l'eurozono. Mem la pundo angla 
es uzata en la nordala portui di Francia, quala Calais.
(James Chandler)
*
To quo semblas certa es ke lia origino ne es Afrikana, ke lia 
aspekto es ofte plu nordala kam ta di ula latini, e ke li es remarkinde 
bela.
(James Chandler)


NORDO
*
Palestinano ocidesis per kuglo hiere posdimeze pos poniardir 
du Israelani en la industriala zono di Erez, en la nordo di la teritorio 
di Gaza. 
(Jean-Claude Martignon)


NORMALA
*
Ido eskartas tal problemo, proklamante l’akuzativo kom neobliganta 
ed uzante ol nur kande eventas inversigo dil normal ordino subjekto-objekto. 
(Gonçalo Neves)


NORMALE
*
Varmegeso o koldegeso intensa normale augmentas la rezistemeso 
di la tisuo kontre virusi, do la vulgara kataro o gripo povas emergar.
(Hans Stuifbergen) 
*
Pardonez me pro sendar ca mesajo dufoye. Unesme, ca-dimeze 
me ja sendis olua origino a ca forumo, ma regretinde ol ne aparis 
ibe dum ke me vartis du hori (normale mesajo pos sendeso aparas 
pos admaxime kin minuti). 
(Hans Stuifbergen)


NORVEGIA
*
Oslo es la chef-urbo di Norvegia. Fondita en 1050 da rejulo 
Harald III che la kabo di Oslo-fyordo. L'urbo divenis chefurbo 
en 1299.
(Wikipedia)
*
Segun la Unionita Nacioni, la maxim prosperoza lando 
dil mondo cayare, e dum la lasta kin yari, es Norvegia.
Recente artiklo aparis che la situo dil BBC, quo raportis 
ke en Norvegia, esas quaze nula problemi solvenda.  
Pro to, la selekto es desfacila por la Norvegiani lor la 
cayara elekto.
La lando es richa pro sua ole-resursi, la ekonomio es 
sana, e la sola diskut-punto es la preco di gazolino.  
Situaciono envidiinda.
Malgre la alta prospero, Norvegia havas poka richi, 
poka povri, e la socio es generale tre egala.  La salarii di 
la laboristi e dil profesionali es simila.  Multa Norvegiani 
mem desprizas granda richeso.  Norvegia havas jeneroza 
sistemo di sociala sekureso. Mikra desavantajo es la alta 
preco di biro.
Notenda ke Norvegia, la maxim prosperoza lando, ed 
un ek la maxim bela landi dil mondo, es nedependanta, 
jacante exter EU.
(James Chandler)


NORVEGIANA
*
La Norvegiana mediacero Erik Solheim ne sucesis obtenar 
interkonsento kun la Tamula rebeli. 
(Jean-Claude Martignon)
*
La nomo forsan devenas del Norvegiana vorto os signifikante 
'boko', kombinita kun la nomo di la Lo-rivero. 
(Wikipedia)


NOTAR
*
Notez ke me ne dicas, ke esas evidenta ke ol esas ne perfekta!
(Otto Jespersen) (Progreso 34, Dec 1910)
*
Notez bone: la KGD dicas "on ne uzas ol", ne "ol ne 
existas". Ka sofismo? Pov esar, ma per tala sofismi 
nutras su la tota yuro-cienco (ed hike traktesas pri mea 
kondamneso od absolveso).
(Carlo Nardini)


NOVA
*
E ni ne nur ri-havas la revuo, ma ni anke ri-havas la spirito 
di progreso qua regnis en nia rangi dum la vivo di Couturat, 
e do la unesma numero dil nova serio di Progreso inauguras 
nova epoko en qua Ido itere pleos importanta e determinanta 
rolo en la mondolingual movado. 
(Siegfried Auerbach) 
(Progreso tomo VIII nro. 81, januaro 1931)


NOVAJO
*
Kara samskopani: Me havas bela novajo por ni omna. Depos 
hodie ni juos nova forumo por reprezentar du frata lingui: la 
Kataluna e l'Ocitana. Voluntez enirar e partoprenar la forumo 
per ta lingui o, kompreneble, per Ido. 
(Partaka)
*
En Ido regule editesas nur yena revui: Progreso (central organo, 
kun novaji pri la movemento, temi lingual, kulturo e texti literatural), 
Letro Internaciona (kulturo e religio), Ido-saluto! (artikli diversa e 
texti literatural), Ido-vivo (organo dil Idisti Britaniana) e La Kordiego 
Geyal (por geyi). 
(Hans Stuifbergen)


NOVELO
*
Pierre Guyotat, la lasta 'poeto mala', la 'maledikita' poeto di 
Francia, erste fameskis pro sua novelo "Tombo por 500.000 
Soldati", libro pri teroro sexual e violento dum la milito 
Franca-Aljeriana. 
(Hans Stuifbergen)


NOVEMBRO
*
Ye la 9ma di novembro 1918, imperiestro Wilhelm II abdikis e 
kurtatempe pose Germania demandis milito-ceso e perdis la milito. 
(Jean-Claude Martignon)


NOV-ZELANDANO
*
Me ne es “bona” Nov-Zelandano pro ke me ne amas rugbio. 
Me preferas (Asocio) futbalo!
(Richard Stevenson)


NUBO
*
Kande la pluvo cesabos, forsan aparos en la nubi ciel-arko.
(Paolo Lusana)
*
Ja l'astronomisti ne plus konsideras ke Plutono es vera planeto. Kun 
*Quaoaro e *Sedno li semblas quale petroza korpi, feble atraktita 
a la suno. Forsan li apartenas a la "Oort Nubo", la fonto di kometi 
ed altra objekti, exter la vera planeti. Li es facile influita per altra 
pezoza planeti quale Saturno e Jupitero e konseque lia orbiti esas 
tre nereguloza.
(Richard Stevenson)


NUKLEALA
*
Beijing konfirmis ke parolesas pri submara navo nukleala e ke lua 
inkurso esis la rezulto di eroro. 
(Jean-Claude Martignon)


NULA
*
Nula komenco ante bona pripenso
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)
*
Nula ofico sen benefico.
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)
*
Sen laboro nula oro
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)
*
Pos mea morto, esos nula manko di pia manui por jetar me super 
la fenceto; mea tombo esos la senfunda aero; mea korpo sinkos 
senfine e dekados e dissolvos en la vento produktita dal falo, quo 
es infinita. 
(James Chandler)


NULAFOYE
*
Me nulafoye remarkis ke kulturo di naciono plubonigesis kande 
morto-puniso komencas. Me nulafoye vidis pruvo ke la quanteso 
de krimini diminutis pro morto-puniso. En l'Usa, ube on praktikas 
la morto-puniso, ankore, malgre la risko ye morto-puniso, esas 
ocidata, violacata, furtata, raptata, edc. Same kam en altra landi. 
Do, pro quo mortigar kom puniso se kriminado ne cesas? E, ka 
Nederlando nun es min civilizita pro ke ol ne praktikas morto-puniso? 
(Hans Stuifbergen)


NULATEMPE
*
Nulatempe, no, nulatempe on vidis tanta homi en nia vilajo.
(Paolo Lusana)


NULO
*
Plu bona ulo kam nulo
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)
*
Oro perdita : nulo perdita. Honoro perdita : omno perdita. 
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)
*
Sorgez por tu e nulo plu. 
(Jean-Claude Martignon)
* 
La Usani (qui esas plu inteligenta kam vu kredas) intelektas 
tre bone ico, dum ke la Europani sinkas en la skeptikismo ed 
havas nulo por vendar od ofrar. 
(Jean-Claude Martignon)
*
Quon vu trovis en la chambro? Nulo.
(Paolo Lusana)


NULU
*
Qua flatas omnu, plezas a nulu. 
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)
*
"Quu" kom pronomo analogesas forme e substance a la cetera 
pronomi determinita, ulu, nulu, singlu, kelku, irgu, altru, omnu.
(Carlo Nardini)
*
Sincere, me kredas jenar nulu, pro mea gramatikala 
licenco, plurfoye explikita, en mea dacho* (en la senco 
da Zmicier Lapcionak: parcelo, ube on agas plu libere 
kam altraloke), che Linguolisto.
(Carlo Nardini)
*
Nulu esas Deo, do la erori esas neevitebla... ma korektigebla. 
(Fernando Tejon)
*
Nulu ignoras ke en la familii islamana, nula muliero aspektas, 
manjas, dormas, nek respiras sen permiso o pro impozo da 
la patro o spozulo. 
(Hans Stuifbergen) 
*
Malgre ke me esis membro di la dicita forumi, nulu avertis me 
pri la desaparo di la forumi. 
(Fernando Tejon)
*
Kun Bush ni savas to quon ni povas expektar. Opozite, kun Kerry, 
nulu savas lua vera intenci nek ad-ube lu volas duktar Usa e la mondo. 
(Jean-Claude Martignon) 
*
Dum la lasta kunsidi la centro di la diskuti esis la anonima 
Ido-projeto, qua prizentesis da sro Couturat vice la autoro; 
nulu ek la membri di la komitato savis altra kozo pri la 
autoro kam la negativa, ke ol debesas nek a Couturat, 
nek a Leau, nek ad ula membro di la komitato ipsa.
(Otto Jespersen)


NUMERO
*
E ni ne nur ri-havas la revuo, ma ni anke ri-havas la spirito 
di progreso qua regnis en nia rangi dum la vivo di Couturat, 
e do la unesma numero dil nova serio di Progreso inauguras 
nova epoko en qua Ido itere pleos importanta e determinanta 
rolo en la mondolingual movado. 
(Siegfried Auerbach) (Progreso tomo VIII nro. 81, januaro 1931)
*
Exemple kun dek-e-du numeri en la yaro la nomi dil edituri es 
la nomi dil moniti: januaro edc. Kun sis numeri la nomi es 
januaro-februaro edc), kun quar numeri, li es januaro-marto 
edc, kun tri numeri li es januaro-aprilo edc, e kun du numeri 
li es januaro-junio edc. 
(Robert Carnaghan)


NUN
*
Il esas la viro maxim maligna, quan me til nun renkontris.
(Paolo Lusana)
*
Anke pos la riestabliso dil komuna laboro internaciona Progreso 
ne riviveskis. Nun tandem, pos plu kam 16 yari, ni itere havas nia 
Progreso!
(Siegfried Auerbach) (Progreso tomo VIII nro. 81, januaro 1931)
*
Plura monati ante nun, me esforcis apertigar nova diskuto-forumi 
en e pri Ido konocata kom "La Forumi Idala". Me konstruktis li, 
mantenis li, e plukonocigis li. 
(David Mann)


NUNA
*
la nuna tempo esas neperfekta, ma perfekteso esas futura. 
(Otto Jespersen)
*
La nuna prezidanto di India esas "netusheblo".  Olim ico esabus 
neposibla e mem nepensebla. 
(Jean-Claude Martignon)


NUNTEMPE
*
Me pasas tre poka tempo nuntempe en la interreto.
(Martin Lavallée) 


NUR
*
Nur asidueso havas suceso.
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)
*
L'Unionita Stati di Nord-Amerika debas lia rapida e granda prospero 
a plura favoroza cirkonstanci, qui hike ne enumeresez. Ma lo maxim 
favoroza inter omni esis l'uneso dil linguo, per qua l'Amerikano havas 
ne nur un lando, ma un tota kontinento kom patrio.
(Wilhelm Ostwald)
*
La milito raptis a ni ne nur nia neremplasebla duktero Louis Couturat, 
ma anke nia reprezentiva organo, la revuo Progreso.
(Siegfried Auerbach) (Progreso tomo VIII nro. 81, januaro 1931)
*
Ma dicez me, hike, che la cielo me nur kantas e ridas. E co suficas 
por esar felica. 
(Christophe Gaubert)
* 
Me ne kredas ke la plu forta kredo religiala en Usa signifikas ke 
la Usani esas plu stulta kam la Europani, li nur esas plu yuna e plu 
vigoroza populo. 
(Jean-Claude Martignon)
*
Me tre joyas ke la parlamento di Britania decidis kontre la chaso
di foxi. Me kredas ke es extreme kruela chasar animali 'nur pro sporto'. 
(Hans Stuifbergen)
*
To quo funcionas tre bone ed es alte prizata en nacionala lingui da 
olua parolanti, povas esar obstaklo nevinkebla por stranjeri. 
Exemple, la chiniana toni e homonimi distingita nur per tono. 
(James Chandler)


NURA
*
Ma nun esas tro tarda chanjar longatempe uzita radiki, aprobita 
de longa tempo, imprimita en la vortolibri, nur pro ke li esas 
falsa amiki ad uli. Ta nura fakto tote ne valoras tala chanji.
(Michael Talbot-Wilson)


O
*
Laste, me klavagas mea texto per klavaro, pensante (plu o min kurte) 
pri omna vorto quan me skribas - adminime teorie, ma forsan dormeti 
intervenas!
(Robert Carnaghan)
*
Or la decido adoptanta Esperanto « kun la rezervo di ula modifiki », 
esis unanima. Se, pose, skismo eventis, la responso ne esas imputeble 
a l'Idistaro, ma ad ilti qui obliviis promisi, voti o signaturo. 
(Louis de Beaufront)
*
Me ja pregis en la listo pri korektiguri, se irgo mankas o ne esas korekta. 
(Alfred Neussner)
*
Do Zamenhof ipsa kreis reformvarianto di Esperanto, en qua il egardis 
la kritiki. En la revuo "La Esperantisto" en 1894 il votigis la lora 
esperantisti por o kontre la reformprojeto. La majoritato di la lekteri 
di ta revuo refuzis la projeto.
(Günter Anton)
*
L’idealisti argumentas ke la hexagonal chambri es necesa formo di absoluta 
spaco o, adminime, di nia intuico di spaco. 
(James Chandler)
*
Fakte, me pensas ke, se distingar inkluziveso/exkluziveso di "o/od" 
es tote necesa en logiko e matematiko, to es multe min necesa en 
linguistiko.
(Carlo Nardini)


OBEDIAR
*
Es bona por la viri, por omna viri, ke la mulieri obediez la legi 
di la familio e ne di la stato. 
(Hans Stuifbergen)
*
Forsan la Lego di Titius-Bode vizas deskriptar la vera sunala 
sistemo, ma la quaze-planeti plu fore, obedias diferanta lego.
(Richard Stevenson)
*
Rezume, ni mustas krear nova kulturo! La alternativo es 
obediar la nun populara kulturo e durar nia tro-konsumema 
vivo-stilo, e sufror balda morto di nia civilizo, probabla morto 
di nia biosfero e certa extingo di la homaro.
(Peter Totten)


OBJECIONAR
*
De la Angla vidpunto, Ido «formikumas» en la vortaro, en 
la ordinara texto, kun Francaji qui semblas kelke stranja e 
baroka a la Angloparolanto. Kad Sro de B. objecionas ad 
ica nacional formi?
(Luther H. Dyer) 
*
Nu! quale me supere dicis, me ne objecionas a ica karaktero, 
me mem pensas ke ica tipo di linguo esas forsan la maxim bona 
por nia afero.
(Luther H. Dyer) 


OBJEKTIVE
*
Linguistiko, segun mea savo, ne deziras plubonigar linguo, o deskriptar
quale bone parolar o bone skribar. Ol deskriptas objektive quale 
linguo es uzata.
(Martin Lavallée)


OBJEKTO
*
Ido eskartas tal problemo, proklamante l’akuzativo kom neobliganta 
ed uzante ol nur kande eventas inversigo dil normal ordino subjekto-objekto. 
(Gonçalo Neves)
*
Yes, vu es justa, l'okulo es tre komplexa. Plu exakte l'okulo similesas 
kamero, do la disto inter lenso e retino mustas ne chanjar dum 
la kresko di la korpo. Komprenende, la lenso povas facar mikra 
chanji por enfokigar proxima o fora objekti. 
(Richard Stevenson) 


OBLIGATALE
*
Me precizigas a lu ke me vivas en la franca-parolanta parto di Belgia (Walonia) ke mea matrala linguo es la franca, ke fakte mea preavi nomesis Bolle e ke la nomo perdis sua lasta parto pro la paso dil tempo; ke me lernis obligatale la nederlanda dum la sis yari di mea sekundara studii, inkluzante la autori e poeti flandrana. 
(Jacques Bol) 


OBLIGESAR
*
Omna suisa homulo legale obligesas servar en l'armeo kom soldato, suboficiro od oficiro, en la helposervo o (kom sanesale neapta) pagante specal imposto; l'obligo duras del 20. til la 60. vivoyaro. 
(Hans Cornioley)


OBLIGO
*
Omna suisa homulo legale obligesas servar en l'armeo kom soldato, suboficiro od oficiro, en la helposervo o (kom sanesale neapta) pagante specal imposto; l'obligo duras del 20. til la 60. vivoyaro. 
(Hans Cornioley)


OBLIVIAR
*
Or la decido adoptanta Esperanto « kun la rezervo di ula modifiki », 
esis unanima. Se, pose, skismo eventis, la responso ne esas imputeble 
a l'Idistaro, ma ad ilti qui obliviis promisi, voti o signaturo. 
(Louis de Beaufront)
*
Holala, to es granda surprizo! Me ipsa obliviis ke ulafoye me skribis 
ta texto (fakte, tradukis). 
(Hans Stuifbergen) 


OBSEDE
*
la "Journal of Clinical Psychiatry" qua publikigis artiklo en qua
on propozis nomo por la kustumo di (vi pardonez) metar obsede 
onua fingro en onua nazo.
(Eduardo A. Rodi)


OBSERVAR
*
Marso - Onu observas la reda planeto dum la duesma duimo de 
la nokto. Lu trovesas en Kaprikorno-stelaro la unesma semano 
ed pos che Akuario-stelaro.
(Fernando Tejon)
*
Laste, vi observez la planeti, ma anke vi observez la sulo, por ne 
pozar pedo adsur feko di hundo...
(Fernando Tejon)
*
Semblas ke Huxley esis justa: il korekte observis l'enorma povo 
di Usa e kapitalismo. 
(James Chandler)
*
En diversa renkontreyi sexuala me observis ke la Franca erotikismo 
es fondebla ye du extrema poli: lo tenera e lo brutala. 
(Hans Stuifbergen) 


OBSESIVE
*
Me kategoriale dementias la nebenigna rumori, ke mea bon amiko 
Besserwisser es sive fatiganta, pedanta tedanto, qua tro obsesive 
interesas pri la dialektiko di l'existo, sive demonala Macchiavelli
-Esperantisto-infiltranto, qua esforcas semar disonanco en nia 
movemento. No, mea amiko Besserwisser es nur frenezioza e 
nesanigebla lunatikulo. 
(Eric Dickens)


OBSKURA
*
La mistiki klamas ke lia extazo revelas a li cirklala chambro kontenanta granda cirklala libro, di qua la spino es kontinua e qua sequas la kompleta cirklo dil muri; ma lia atesto es suspektenda; lia vorti, obskura. Ica ciklala libro es Deo. 
(James Chandler)
*
Se Bilderberg es vere ulsorta obskura globala guvernerio, 
ni forsan future mustos cesigar la partio. 
(James Chandler)
*
Pri la ordeno di markezo, kelke plu kam cent yari pos la Franca Revoluciono, dum qua plura markesi esis senkapigita e nur obskura parenti transvivis, kad irgu povis judikar pri kad ulu vere tenas ol ? 
(Michael Talbot-Wilson)


OBSKURESO
*
L'aquo havas koloro blua maxim blindiganta, quan me ultempe vidis, sen ula ombro nek obskureso. On kredus vidar glaso de la maxim klara lakto e, pro ke la suno trapasas la liquida maso, on vidas tre distingeble omno quo esas sub l'aquo, e la maro aparas kun omna sua habitanti. 
(Tom Lang)


OBSOLETA
*
La sioro dicas ke, «buslo esas tote obsoleta de 1889». 
La uzo esas sendube obsoleta, ma ne la vorto. On lektas 
pri kozi mem plu «obsoleta», ex. la piramidi, arm-arki e flechi.
(Luther H. Dyer) 
*
Malgre to, me chanjis en kelka kazi la tradukuri donita da Dyer, 
omisante Angla vorti qui esas arkaika od obsoleta ed adjuntante 
vorti plu moderna. Dyer donas ulakaze Britaniana espelo, ed 
altrakaze Usana espelo, sen evidenta motivo. 
(Robert Carnaghan)


OBSTAKLO
*
To quo funcionas tre bone ed es alte prizata en nacionala lingui da 
olua parolanti, povas esar obstaklo nevinkebla por stranjeri. Exemple, 
la chiniana toni e homonimi distingita nur per tono. 
(James Chandler)


OBTENAR
*
Ni ne havas tote bona o tote klara sistemo. Ne esas praktike posibla 
obtenar logikala sistemo por nomi di landi e landani.  Tamen, nia sistemo 
bezonas plusa laboro e pensado.
Dume, me rekomendas uzar la vorti en nia lexiki. 
(Robert Canaghan)
*
La Norvegiana mediacero Erik Solheim ne sucesis obtenar interkonsento 
kun la Tamula rebeli. 
(Jean-Claude Martignon)


OCEANO
*
ka la westala Europa povas esar unika kulturala e politikala herdo, 
quale insulo meze dil oceano? Existas teorio qua dicas ke la fonduro 
dil Uniono Europana reprezentas nekonciante la ri-kreajo dil imperio 
di Karlo la Granda. (Christophe Gaubert)


OCIDAR
*
Hodie, matine, on ocidis Theo van Gogh, filmifisto Nederlandana. 
(Hans Stuifbergen)  


OCIDENTALA
*
La verki da ambi es tipale ocidentala, dependante de la tenso 
inter plezuro di eciteso e la nauzeo di tala plezuro.
(Hans Stuifbergen)


OCIDENTO
*
Me tre admiras la alta spiritala filozofio di India yarmilala e qua 
esas alternativo a la tro materialista penso-maniero di Ocidento. 
(Jean-Claude Martignon)


OCIDIGAR
*
La Serba guvernerio akuzas la sekreta servi di Francia, segun 
la Serba informili la sekreta servi di Francia probis ocidigar 
la statestro di Serbia s-ro Milosevic. 
(Jean-Claude Martignon)


OCIDO
*
En sua inquesto policala di brutal ocido, Inspektero Detektivo 
Jorjo Quesada renkontras komplexa neto de odio, desprizo 
e jaluzeso, ed il questionas su quante to omna povus esar 
responsebla pri la ocido. 
(Fernando Tejon)


OCIERA
*
La skolanin laborema ni rekompensos, ma le ocieran ni punisos 
severe.
(Paolo Lusana)


OCITANIA
*
Ultre lo, la sono Ocitania esas plu dolca ed eufonioza kam la sono Okcitania. La fakto que la "oc" dil Ocitana linguo pronuncesas "ok" ne validesas, na cakaze on devus skribar e parolar pri la linguo di ok, por tradukar : langue d'oc. Ico esus perfekte ridinda ed esas plu bone indikar : linguo di oc (pronuncar ok). Me savas tre bone pri qua me parolas, nam me naskis en Ocitania, mea matro esas Ocitana e me pasis granda parto de mea kindeso e mea tota adoleco en Ocitania (quankam, quale multa Ocitani, me ne savas ita linguo), ma me tre interesesis pri la kulturo, la linguo e la folkloro di Ocitania. 
(Jean-Claude Martignon)


ODIANTO
*
Ankore nun, Napoleon havas multa admiranti, ma anke 
multa kritikanti ed odianti. Tale il restas vivanta ma kontroversita 
historiala persono. 
(Jean-Claude Martignon)


ODIO
*
Odio ne es solvilo. 
(Hans Stuifbergen)
*
En sua inquesto policala di brutal ocido, Inspektero Detektivo Jorjo Quesada renkontras komplexa neto de odio, desprizo e jaluzeso, ed il questionas su quante to omna povus esar responsebla pri la ocido. 
(Fernando Tejon)


OFICALA
*
On dicas, ke la germana politikisti aceptis ta sistemo pro ke li recevis de Anglia ferma aserti oficala ke la Imperio Britaniana balde adoptus la sama sistemo! (Robert Carnaghan)
*
Omno es relativa e politikal: ka la Galisiana devus aceptesar, kande la Portugalana ja es ofical en Europa? (Partaka)


OFICALE
*
Oficale o ne'oficale existabas du Estoniana lingui, la Rusa ed la Estona. En la Sovietal tempo, la oficala linguo di Estonia esis la Rusa, ka No? En la tempo pos la ne'dependeso, la oficala linguo ibe esas la Estona. (Bebson Y. Hochfeld)


OFICIRO
*
Omna suisa homulo legale obligesas servar en l'armeo kom soldato, 
suboficiro od oficiro, en la helposervo 
o (kom sanesale neapta) pagante specal imposto; 
l'obligo duras del 20. til la 60. vivoyaro. 
(Hans Cornioley)


OFICO
*
Nula ofico sen benefico.
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)


OFRAR
*
Ye favoro di Neutral esis la naturala alfabeto sen cirkonflexita literi, 
quin Esperanto sola ek la preske cent artificala lingui audacis 
ofrar a la mondo, pluse la plu naturala selekto di vorti en multa kazi, 
aparte en la pronomi, ube on forte kritikis la aprioria, 
tote artificala sistemacho di Esperanto. 
(Otto Jespersen)
*
La Usani (qui esas plu inteligenta kam vu kredas) intelektas 
tre bone ico, dum ke la Europani sinkas en la skeptikismo ed 
havas nulo por vendar od ofrar. 
(Jean-Claude Martignon)


OFTA
*
Se on analizus la 5.000 maxim ofta Angla vorti, la procento di 
Anglo-Saxona e germanala vorti esus multe plu alta, me savas lo.
(Gonçalo Neves)


OFTE
*
La vivo di la homi esas kurta ed ofte plena de chagreni.
(Paolo Lusana)
*
Pluse, en Esperanto on ofte povas formacar la frazi altramaniere, 
evitante tal akumuleso di akuzativi.
(Gonçalo Neves)
*
"Okulo-por-okulo, dento-por-dento" ne es reala puniso-filozofio, 
quankam - me konfesas - anke me tre ofte es tre tentata pensar talamaniere. 
(Hans Stuifbergen)


OK
*
Kinople ok esas quara-dek.
(Paolo Lusana)


OKAZIONE
*
En 1900, okazione di mondal expozo en Paris, la ciencozi 
Léopold Leau e Louis Couturat instigis la fondo di Delegitaro 
por l’adopto di help-linguo internaciona, ed ol ya kreesis en 1901. 
(Gonçalo Neves)


OKAZIONO
*
Okaziono igas furtisti. 
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)


OKESMA
*
Le Berber es homi dil monti e dezerto, konvertita ad Islamo dum 
l’okesma yarcento.
(James Chandler)


OKTOBRO
*
En oktobro di la sama yaro la tale elektita komitato kunvenis en Paris, 
ube eventis sume 18 kunsidi longa e fatiganta. 
(Otto Jespersen)
*
En oktobro samyara kreesis la tale nomata Komitato di la Delegitaro, 
a qua apartenis 12 membri.
(Gonçalo Neves)
*
Kande exakte vu iros a Malaya? Me intencas irar adibe en oktobro. 
Se vu anke iras cirkum ta monato, forsan ni povas renkontrar, ka? 
(Hans Stuifbergen) 
*
Ultre la Premii Nobel, omnayare en oktobro donesas en Usa 
anke la "Premii Ig Nobel". L'expresuro venas de l'Angla 
"ignoble", (senvalora) qua audesas idente. Ta premii grantesas 
a homi kuya* deskovraji "on ne povus od on devus ne iterar". 
(Eduardo A. Rodi)


OKULO
*
Esas okulo dil kordio spegulo.
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)
*
"Okulo-por-okulo, dento-por-dento" ne es reala puniso-filozofio, 
quankam - me konfesas - anke me tre ofte es tre tentata pensar 
talamaniere. 
(Hans Stuifbergen)
*
Yes, vu es justa, l'okulo es tre komplexa. Plu exakte l'okulo 
similesas kamero, do la disto inter lenso e retino mustas ne 
chanjar dum la kresko di la korpo. Komprenende, la lenso 
povas facar mikra chanji por enfokigar proxima o fora objekti. 
(Richard Stevenson) 


OKUPATA
*
La bakisto dicis, "Me es okupata nun. Me mustas laborar." 
(James Chandler)


OKUPESO
*
Graham Greene divenis un de la sub-redaktisti di la jurnalo 
The Times, di London. Lu livis ta okupeso por devotigar su 
a skribado, pos la suceso di sua unesma romano. 
(David Weston)


OL
*
Kande irgo esas afero di exploro, di vereso, lor existas ulo, 
quon on nomas la ciencala koncienco: omnu qua savas la vereso 
dicez ol. La Delegitaro sequis ta ciencal axiomo ed ni devas 
dankar ol pro to. 
(Rich. Lorenz)
*
En aprilo 1919 Beaufront repetis en Mondo sua vidpunto pri 
la 'fakta morto' dil Uniono, ma ne dil akademio, e konsideris 
kom vana la probo rivivigar ol. 
(Hans Cornioley) 
*
Yen fatal deklaro, qua forte impresas kande ol venas de katedro. 
La rezono es sempre la sama: on ne audas pri ol, on ne vidas ol, 
do ne existas ol! La sama rezono esus aplikebla ad Esperanto: 
exter la movemento on ne audas pri ol, on ne vidas ol, tamen ol existas. 
(Gonçalo Neves)


OLDARO
*
Se la yunaro savus e se la oldaro povus, dicas la proverbo.
(Paolo Lusana)


OLDESO
*
Pos yuneso venas oldeso. 
(Jean-Claude Martignon) 


OLDULO
*
La sekto desaparis, ma kom puero me vidis olduli qui, dum longa periodi, 
celis su en la latrini kun metala diski en interdiktita ludkub-kupo e feble 
imitis la deala desordino.
(James Chandler)


OLEO
*
En artiklo en Progreso no. 334, da R A Stevenson, me lektis 
pri posibla nove-konocata origino di oleo: ne de mortinta planti, 
ma de kemiala procedo qua ne implikas irga viventi. 
En situeso di tre alta temperaturo e preso, qua existas en la tero, 
ulo forsan produktesas qua, dum la migrado vers la surfaco, sustenas 
bakterii, quo pensigas ke la origino relatas anciena viventi.
Quale la artiklo dicas, se ta procedo eventus sencese, ni tale 
havus abundanta fuelo; to sendubite augmentus nia desquieto 
pri la varmigo di la totala mondo.
Hiere me lektis ke kelka de la karbo-bioxido en la aero evidente 
venas de sulo: ciencisti mezuris karbo en sulo de cirkume 600 situi 
en Anglia, e li trovis ke la karbo diminutis per 15 procent, 
kompare a la mezuri di 25 yari ante nun. Ta emiso de la sulo 
semble eventas pro chanjo di la klimato; nia esforci egarde 
redukto di fabrikala emisi di karbo-bioxido semblas quaze sen-utila.
La impresuro nuntempe esas ke ni itere trovas plusa detali en 
la klimatala sistemo, qui povas donar desquieto pri chanji di la klimato.
(David G Weston)


OLIM
*
Olim, la homi havis la religio di lia lando o regiono pro ke li ne konocis 
ulo altra e ne havis selektebleso. Nun la homi deskovras ke altra religio 
kam lia landala povas plu bone fitar kun li. 
(Jean-Claude Martignon)
*
La nuna prezidanto di India esas "netusheblo".  
Olim ico esabus neposibla e mem nepensebla. 
(Jean-Claude Martignon)
*
Olim, dum konversado kun anciena kompano di me, ilqua reputesis 
pro sua evidenta grosiereso, semblis a me deskovreskar, ke dop ilua 
aparant absurdaji, celesas ya ul-grada veraji, quin on devas agnoskar.
(Partaka)


OLIMA
*
En sua nask-urbo Minsk mortis pasinta sundio la Belarusa 
skriptisto Vasil Bkau. Bkau, qua unesme tradukis sua propra 
verko aden la Rusa, valoras kom un de la maxim famoza 
skriptisti del olima Soviet-Uniono. Ilua verko esis tradukita 
aden plu kam kinadek lingui e premiizita multafoye. 
(Hans Stuifbergen)
  

OLUA
*
Me tote ne dicis (nek opinionas!) ke Ido es fundamentale 
Romana. Me dicis nur ke olua LEXIKO es fundamentale 
Romana. Or la lexiko es nur un del multa organi qui kompozas 
linguo, ne la tota linguo...
(Gonçalo Neves)


OMBRO
*
L'aquo havas koloro blua maxim blindiganta, quan me ultempe vidis, sen ula ombro nek obskureso. On kredus vidar glaso de la maxim klara lakto e, pro ke la suno trapasas la liquida maso, on vidas tre distingeble omno quo esas sub l'aquo, e la maro aparas kun omna sua habitanti. 
(Tom Lang)
*
Ita vespero, Marc Pariset ne esis kapabla retroirar ad hemo ante la nokto ed il havis la sentimento "misduktesar" en ita imensa foresto. Cirkume il trovesis nur granda arbori di qui l'ombri augmentis la malaugura aspekto di ta loko. 
(Jean-Claude Martignon)


OMBROZA
*
Omna biblioteko havas 'inferno', omna arto havas sua submondo. 
Tale existas longa tradiciono di verki ombroza, imaji quin kreis 
l'artisto erste por sua propra plezuro e rare por la kolektero. 
(Hans Stuifbergen)  


OMNA
*
Omna merito donas kredito.
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)
*
Ad omna naciono sua propra linguo ed un duesma linguo por omni 
(Paolo Lusana)
*
Theo van Gogh esis persono extreme provokema, uzis sua yuri 
libere parolar, pri religio, pri politiko, pri omna to quon 
il opinionis esar interesanta por parolar. 
(Hans Stuifbergen)


OMNADIE
*
Tua anjelo kantos kun tu, lu ridos kun tu omnadie e tu sentos 
sua amoro e tu esos felica. 
(Christophe Gaubert)


OMNASPECA
*
Ne de omnaspeca ligno violino fabrikesas.
(Jean-Claude Martignon)


OMNAYARE
*
Ultre la Premii Nobel, omnayare en oktobro donesas en Usa 
anke la "Premii Ig Nobel". L'expresuro venas de l'Angla 
"ignoble", (senvalora) qua audesas idente. Ta premii grantesas 
a homi kuya* deskovraji "on ne povus od on devus ne iterar". 
(Eduardo A. Rodi)
*
Pro la populareso di la dolaro, $26,000,000,000 cirkulas [fluas] 
exter Usa. Omnayare ta pekunio perdetas sua valoro, e perdo 
por ne-Usani es gano por Usani, quaze on impostas exterlandani.
(Peter Totten)


OMNEPREZENTA
*
Malgre situita en la milda planaji, ol apartenas l’Atlaso, di quo 
la blanka fantom-somiti es omneprezenta super lua reda muri 
e palm-boski; ol apartenas la Sahara, di quo l’emisiti – kameli, 
Blua Homi, Tuareg ed altra polvo-kovrita nomadi [...]
(James Chandler)


OMNI
*
Ad omna naciono sua propra linguo ed un duesma linguo por omni 
(Paolo Lusana)


OMNO
*
Oro perdita : nulo perdita. Honoro perdita : omno perdita. 
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)
* 
Materialisti docis, ke omno cesas ye la morto. 
(Jean-Claude Martignon)
*
Li nule konceptas Satano kom "longa reda kerlo kun korni", 
li opinionas ke lu esas la inkarnaco di omno qua esas la proprajo 
dil homala naturo : la fiereso, la ambicio, la sexuala deziro, la individualismo. 
(Jean-Claude Martignon)
*
Homo qua lektas jurnali devas ne kredar omno quon lu lektas.
(Günter Anton)


OMNU
*
"Quu" kom pronomo analogesas forme e substance a la cetera 
pronomi determinita, ulu, nulu, singlu, kelku, irgu, altru, omnu.
(Carlo Nardini)
*
Qua flatas omnu, plezas a nulu. 
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)
*
Kande irgo esas afero di exploro, di vereso, lor existas ulo, 
quon on nomas la ciencala koncienco: omnu qua savas la vereso 
dicez ol. La Delegitaro sequis ta ciencal axiomo ed ni devas 
dankar ol pro to. 
(Rich. Lorenz)


OMNUBE
*
Semblas ke dum la tota yaro acidenti e katastrofi grava 
eventas, ke oli divenas normala, tante multe oli eventas. 
La tifoni en Oklahoma e Kansas, USA, la granda pluvegi 
en Azia ed estal Europa, metropolitanala katastrofo en 
Minsk, edc. E pluse, la militi omnube en la mondo. 
(Hans Stuifbergen)


ON
*
Quale on volas, tale on povas
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)

*
On ne povas vivar sen manjar.
(Paolo Lusana)
*
On dicas, ke la germana politikisti aceptis ta sistemo 
pro ke li recevis de Anglia ferma aserti oficala ke 
la Imperio Britaniana balde adoptus la sama sistemo! 
(Robert Carnaghan)
*
Dum longa tempo on kredis ke ca nepenetrebla libri 
korespondis kun pasinta o forega lingui. 
(James Chandler)
*
Hodie, matine, on ocidis Theo van Gogh, filmifisto Nederlandana. 
(Hans Stuifbergen)
*
Pluse, en Esperanto on ofte povas formacar la frazi altramaniere, 
evitante tal akumuleso di akuzativi.
(Gonçalo Neves)
*
Ultre la Premii Nobel, omnayare en oktobro donesas en Usa 
anke la "Premii Ig Nobel". L'expresuro venas de l'Angla 
"ignoble", (senvalora) qua audesas idente. Ta premii grantesas 
a homi kuya* deskovraji "on ne povus od on devus ne iterar". 
(Eduardo A. Rodi)


ONDO
*
Hodie, ondo de iracego ed indigneso inundas Amsterdam e Nederlando. 
Hodie, vespere esos protesto kontre l'ocido di Theo van Gogh, 
ne silencoza, ma bruisoza. 
(Hans Stuifbergen)


ONU
*
Onu ne heredas la lernado. (Bebson Y. Hochfeld) 


ONUA
*
la "Journal of Clinical Psychiatry" qua publikigis artiklo en qua
on propozis nomo por la kustumo di (vi pardonez) metar obsede 
onua fingro en onua nazo.
(Eduardo A. Rodi)


OPINIONAR
*
Me opinionas ke to quo existas superiras kun granda 
disto la intelekto-kapableso dil homala mento. 
(Jean-Claude Martignon)
*
Me povez opinionar ke vua opiniono es tante abjekta, 
ma me defensos, til-morte, vua yuro expresar ta.
(Voltaire). (Hans Stuifbergen)
*
Theo van Gogh esis persono extreme provokema, 
uzis sua yuri libere parolar, pri religio, pri politiko, 
pri omna to quon il opinionis esar interesanta por parolar. 
(Hans Stuifbergen)
*  
Sincere dicata: Me ipsa ne savas la difero inter kongreso e konfero. 
Forsan irgu povus donar definuro. Pos la milito on evitis aranjar 
"kongreso" pro ke on opinionis, ke nomizar nia konferi kom kongresi, 
esus exajero pro la poka partoprenanti kompare a la periodo ante la milito. 
(Alfred Neussner)


OPINIONO
*
Me ne deziras agar quale advokato di ula sistemo, nek konservema 
nek revolucionema, ma donar ciencale e konciencoze a la lektanto 
la materialo quan il bezonas por ipsa formacar sua opiniono.
(Otto Jespersen) (Progreso 34, Dec 1910)
*
Kontre general opiniono, me audacas supozar ke la konsequaji 
dil spolii dal Purigeri es exajerita dal hororo produktita da ca fanatiki. 
(James Chandler)
*
Quo esas mencioninda segun vua opiniono ? 
(Fernando Tejon)
*
Inter li trovesis la linguisti Hugo Schuchardt, Otto Jespersen 
e Jan Baudouin de Courtenay, qui expresabis favoroza opiniono 
pri la posibleso di linguo artifical. 
(Gonçalo Neves)
*
Me povez opinionar ke vua opiniono es tante abjekta, 
ma me defensos, til-morte, vua yuro expresar ta.
(Voltaire). (Hans Stuifbergen)
*
Me konkordas kun sioro Neussner, en mea humila opiniono 
ni devus uzar ca ed altra Idala forumi por atingar la chefa skopo, 
ke Ido esez vere la linguo internaciona. 
(Adrian Pastrana)
*
Ica du klara No-voti anke demonstras la enorma lakuno 
inter la ordinara Europani e la politikisti, financisti e burokati. 
Esas quaze nia dukteri habitas sur altra planeto: 
Elito-Planeto, tote separita del sucii ed opinioni dil ordinara homi. 
(James Chandler)


OPORTUNA
*
Esas forsan oportuna tempo dicar poka vorti pri la Romana 
karaktero di nia lingue. De la unesma horo di Ido, me regardis
atencoze lua developo. La developo esis ed esas preske tote 
segun la Romana tipo di linguo, partikulare la Franca.
(Luther H. Dyer)  


OPORTUNESO
*
Interesanta oportuneso por Ido! La futura plularjigado (plularjigo, 
plularjiguro o plularjigajo povus anke konvenar aktuale ! ...) dil 
Europala Uniono adportos koncentrado de nacionala lingui e tro
multa necesa traduki! 
(Loïc Landais)


OPOZANTO
*
Ante hodie me ne savis, ke la politikala krizo en Ukrainia reflektas 
geografiala o teritoriala fendo en ta lando. Nome, la westana 
regioni favoras l'opozanto Yushchenko, e la estana regioni favoras 
la guvernanta partiso di Yanukovich. 
(James Chandler)    


OPOZITE
*
Opozite a la soleso quan subisas sempre plu multa homi, kelki 
serchas itere grupo-vivo. 
(Jean-Claude Martignon)
*
Mem se ja depos longa tempo, la egaleso dil chanci dil diablo 
opozite a Deo, en perspektivo di longa tempo, esas serioze minacata. 
(Jean-Claude Martignon)
*
Kun Bush ni savas to quon ni povas expektar. Opozite, kun 
Kerry, nulu savas lua vera intenci nek ad-ube lu volas duktar 
Usa e la mondo. 
(Jean-Claude Martignon)


OPOZO
*
Altraloke homi adoptas l'islamo, e.g. Usana nigri pro opozo 
a la klavigisti de Europana origino. 
(Jean-Claude Martignon) 


OPRESIVA
*
Ni konstatas en tala loki ke, se la Greki experiencis desespero, 
esis sempre per beleso e lua qualeso opresiva. 
(James Chandler)


OPTIMISMO
*
"Pri fiktiva radiki. ...ni havas derivaji, quale: egoismo, egoisto; 
optimismo, optimisto, e.c., sen havar la radiki korespondanta, 
quin li semblas implikar...
(L. Couturat, Progreso III, Aprilo 1910) 


OPTIMISTO
*
"Pri fiktiva radiki. ...ni havas derivaji, quale: egoismo, egoisto; 
optimismo, optimisto, e.c., sen havar la radiki korespondanta, 
quin li semblas implikar...
(L. Couturat, Progreso III, Aprilo 1910) 


ORANJO
*
La docisto questionas ad studianto: 
- Dicez quanta oranji esas 4 oranji e 5 oranji. Quoniam la docisto 
vidas ke la lernanto ne respondas, el helpas il:
- Memorez! Ni lernis to hiere! 
Pos longa hezito, la studianto fine respondas:
- Me ne savas. Vu docis to a ni per pomi. 
(Eduardo A. Rodi)


ORBITO
*
Kande la hundo sucesis ekirar lua kapo de la aquo, lua terorigita 
okuli esis exter lia orbiti.
(Fernando Tejon)
*
Ja l'astronomisti ne plus konsideras ke Plutono es vera planeto. Kun 
*Quaoaro e *Sedno li semblas quale petroza korpi, feble atraktita 
a la suno. Forsan li apartenas a la "Oort Nubo", la fonto di kometi 
ed altra objekti, exter la vera planeti. Li es facile influita per altra 
pezoza planeti quale Saturno e Jupitero e konseque lia orbiti esas 
tre nereguloza.
(Richard Stevenson)


ORDINAR
*
Vu desordinas to quon el ordinas tante bone. 
(Paolo Lusana)


ORDINARA
*
De la Angla vidpunto, Ido «formikumas» en la vortaro, en la 
ordinara texto, kun Francaji qui semblas kelke stranja e baroka 
a la Angloparolanto.
(Luther H. Dyer) 
*
Ica du klara No-voti anke demonstras la enorma lakuno 
inter la ordinara Europani e la politikisti, financisti e burokati. 
Esas quaze nia dukteri habitas sur altra planeto: 
Elito-Planeto, tote separita del sucii ed opinioni dil ordinara homi. 
(James Chandler)
*
Robert Carnaghan es facanta laboro pacienta e minucioza, 
pri nova vorti precipue ciencala e teknikala, qui es sendubite 
necesa en Ido, quale en omna lingui, quankam ofte oli povas 
semblar kelke arida, esante fora de l'ordinara uzado. 
(Carlo Nardini)


ORDINO
*
Ido eskartas tal problemo, proklamante l’akuzativo kom 
neobliganta ed uzante ol nur kande eventas inversigo dil normal 
ordino subjekto-objekto. 
(Gonçalo Neves)


OREA
*
Ni konstatas en tala loki ke, se la Greki experiencis 
desespero, esis sempre per beleso e lua qualeso opresiva.  
Tragedio, en ca tristeso orea, atingas sua maxim alta punto. 
(James Chandler)
*
Brando violenta e sudorifanta en Tramo nomizita Deziro, 
Brando romantikoza en Sayonara, Brando judiciisto en 
La Turbo Homala, Brando homeosexuala en Reflekti 
dil okulo orea o Brando basigante la pantalono e 
montranta sua kulo en L' Ultima Tango en Paris… 
(Octavi Egea)


ORELO
*
Urson al mielo on ne tiras per orelo.
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)
*
Esas evidenta, ke la nuna sistemo di l'Akademio esas ne adoptar 
aden la linguo irga vorto qua sonas ne bone a la oreli di la Romana 
rasi.
(Luther H. Dyer) 


ORGANO
*
L'organi dil konkurencanti lansis ja plurfoye la nekrologo di 
Ido. Or, en la dek-e-duesma horo, samlandani di Couturat 
elevis, super la partisi interkombatanta, la standardo dil 
Maestro, la kontinueso di nia unesma ULI e di lua nobla e 
sublima tradicioni.
(Stefano Bakonyi, Sopron, 1930)
*
La milito raptis a ni ne nur nia neremplasebla duktero Louis Couturat, 
ma anke nia reprezentiva organo, la revuo Progreso.
(Siegfried Auerbach) (Progreso tomo VIII nro. 81, januaro 1931)
*
Me tote ne dicis (nek opinionas!) ke Ido es fundamentale 
Romana. Me dicis nur ke olua LEXIKO es fundamentale 
Romana. Or la lexiko es nur un del multa organi qui kompozas 
linguo, ne la tota linguo...
(Gonçalo Neves)


ORIENTALA
*
Pro lua savo di la Orientala lingui e di la Greka, la genioza linguisto 
J.F. Champollion danke la epigrafi di la Rozeta-Petro, komencis 
dechifrar la Egiptiana hieroglifi. 
(Jean-Claude Martignon) 


ORIGINALA
*
On mustas indikar la nomo dil autoro (se koncernesas tradukuro, 
on mustas indikar la nomo dil tradukero e la nomo dil originala 
autoro). 
(Gonçalo Neves)
*
Me konstatas ke me sendas a vu un poemo (sive tradukita, 
sive originala) singla-semane. To estas tote hazardal, ma me 
esforcos mantenar ica kustumo. 
(Gonçalo Neves)


ORIGINALAJO
*
Do mea'latere me faceskis altra vorto, Yudo/Yudi de Judo/Judi, 
anciena raso de Mezopotamia. Me nu bezonas nur vartar ka la
merkato kompros la vorto o ne. Yudo/Yudi esas plu proxima al 
originalajo.
(Bebson Y. Hochfeld)


ORIGINO
*
Altraloke homi adoptas l'islamo, e.g. Usana nigri pro opozo 
a la klavigisti de Europana origino. 
(Jean-Claude Martignon)
*
Li ne es perfekta, ma li havis sua origini en bezoni praktikala. 
(Robert Carnaghan)
*
Marrakech es Berber-urbo: lua karaktero ed atmosfero ankore 
revelas lua origino kom nomad-kampeyo, merkato-centro, 
permananta ferio e super-prostitucerio por la viri del Atlaso 
e la Sahara.     
(James Chandler)


ORNAR
*
On pozis avan singla ek eli splendida manjilaro, kun etuyo ek 
oro masiva, en qua esis kuliero, forketo e kultelo ek pura oro 
ornita per diamanti e rubini. 
(A. Vilfroy)


ORO
*
Sen laboro nula oro
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)
*
Oro perdita : nulo perdita. Honoro perdita : omno perdita. 
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)
*
Tempo havas valoro quale la oro. 
(Jean-Claude Martignon)
*
On pozis avan singla ek eli splendida manjilaro, 
kun etuyo ek oro masiva, en qua esis kuliero, 
forketo e kultelo ek pura oro ornita per diamanti e rubini. 
(A. Vilfroy)


ORTOGRAFIO
*
Ni ne plus havas la kompetenti qui povus okupesar sagace 
por la adopto di tala vorti. Me ipsa rekomendas ke por la 
nova ciencala ed utila vorti, on adoptez olti di Esperanto 
ma egardante la ortografio e la fonetiko di Ido. 
(Jean-Claude Martignon)


OSLO
*
Oslo es la chef-urbo di Norvegia. Fondita en 1050 da rejulo 
Harald III che la kabo di Oslo-fyordo. L'urbo divenis chefurbo 
en 1299.
La nomo forsan devenas del Norvegiana vorto os signifikante 
'boko', kombinita kun la nomo di la Lo-rivero. 
(Wikipedia)


OVO
*
Al felico mem hanulo donas ovi. 
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)
*
Donez a me kelka pekunio por komprar dekeduo de ovi.
(Paolo Lusana)


PACE
*
Koncerne la Hinduismo, ol certe havas neperfektaji e defekti, 
ma la kasto-sistemo posibligis a centi o mem mili de populi 
e genti kunvivar pace. 
(Jean-Claude Martignon)


PACIENTA
*
Esez pacienta se ankore ne esas disponebla la omna helpanta 
dokumenti. 
(Wikipedia)
*
Robert Carnaghan es facanta laboro pacienta e minucioza, 
pri nova vorti precipue ciencala e teknikala, qui es sendubite 
necesa en Ido, quale en omna lingui, quankam ofte oli povas 
semblar kelke arida, esante fora de l'ordinara uzado. 
(Carlo Nardini)


PACIENTAR
*
Me remplasigis mea anciena komputoro, e me es facanta kelka 
probo di “formatting” e “e-mailing”, por konstatar ka omno 
funcionas bone. Pacientesez.
(Carlo Nardini)


PACIENTESO
*
Tua anjelo dicos a tu la maxim dolca e afecionoza vorti quin 
tu darfez askoltar e per multa afeciono e pacienteso 
lu docos a tu parolar. 
(Christophe Gaubert)


PACIFIKA OCEANO
*
Ni videz: ube trovesas la maxim granda profundajo maral...? 
--Che Mariani, en Pacifika Oceano: la profundajo di Mariani 
es profunda de 11.000 metri 
(Partaka)


PACO
*
Nia neutra linguo servez a la humaneso, a la egalyureso ed a la paco. 
(Günter Anton)


PACOZA
*
Me es certa ke omna idisti volas vidor pacoza e yusta fino dil nuna 
krizo en vua lando. 
(James Chandler)


PAFAR
*
E hodie, hodie viro, vestizita en nigra islamana robo, kun barbo, 
pafis sis kugli en la korpo di Theo van Gogh, defensero di 
la yuro libere parolar. 
(Hans Stuifbergen)
*
La Israelana prokuratoro militistal komencis inquesto kontre Israelana 
oficiro akuzata pafir omna lua kugli aden la kadavro di yuna 
Palestinanino qua ja esis mortinta. 
(Jean-Claude Martignon)


PAGANA
*
Ma se me bone memoras, existis inter la unesma e sisesma yarcento 
populo di pagana barbari nomata "Franc" e pronuncata "fran" 
en Franciana. Ol venis de Germania e sucesis konquestar la Gallia. 
Clovis esis lia rejo en la periodo 466-511 e konvertis su 
a la kristanismo e Charlemagne esis lia imperiestro. 
(Loïc Landais)


PAGANTO
*
Eminenta debanto mala paganto.
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)


PAGAR
*
Ek posho di altru on pagas facile.
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)
*
Me esperas povor pagar vu ante du monati. 
(Otto Jespersen)
*
Vu pagis to tre chere.
(Paolo Lusana)
*
La sejorneyo esos en la hotelo "Anatole France". Omna chambri 
en ol esas por 2 personi, on pagas en Francia por chambro e ne 
por personi.
(Frank Kasper)
*
On mustas unesme krear mashino por fabrikar pekunio-bilieti. Per la jus 
imprimita pekunio-bilieti on povus facile pagar apta komputor-laboristi 
qui facile kreus la traduko-programo por komputori, o posh-tradukilo. 
(Fernando Tejon)


PAGESAR
*
La tombi ipsa, centre di ca kaleidoskopatra abundo, es austera plaki 
de Carrara-marmoro sekita ye justa grandeso – kurta por la rejala pueri, 
longa por la genitori. La marmoro, segun la guidero, pagesis kilogramope 
per sukro o spici.
(James Chandler)


PAGINO
*
Tradukez, un pagino po dio es un libro po yaro. 
(Hans Stuifbergen)
*
Sur posa pagino (p. 162) la autoro adjuntis la sequanta gloso: 
«men: l’autoro uzas hike l’akuzativo por klareso ed anke por eufonio.»  
(Gonçalo Neves)
*
Me tre prizus vidar indexo de pagini en Ido ordinita segun alfabeto. 
Me pensis o lektis ulafoye ke vu okupis su pri to, ka ne? Esos tre utila. 
(Hans Stuifbergen)


PAGO
*
Quale la ago, tale la pago
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)


PAKO
*
Kad vu kompris sigareti? - Yes, sigareti po sisadek centimi singla pako.
(Paolo Lusana)


PALACO
*
Sur la tablo, ube li esis pozita, stacis anke mult altra ludili; ma la maxim atencinda, esis beleta palaco de papero. Tra la fenestreti on povis vidar l'internajo dil saloni. 
(K.-A. Janotta) 
 

PALESTINA
*
La chefo dil Organizuro por liberigo di Palestina, Mahmud Abbas, 
anuncis, hiere, pos interparolo pri la venonta elekto dil prezidanto 
di la Palestinana Autoritatozi kun la Jordaniana chefa ministro 
Faysal al-Fayez, ke lu iros ye la nexta 6ma di decembro a Siria. 
(Jean-Claude Martignon)
*
Ma li povas anke decendar del Feniciani; o la Kanaanani ekpulsita 
de Palestina dal trumpeti di Joshua; o de un ek la Perdita Tribui.
(James Chandler)


PALESTINANA
*
La chefo dil Organizuro por liberigo di Palestina, Mahmud Abbas, 
anuncis, hiere, pos interparolo pri la venonta elekto dil prezidanto 
di la Palestinana Autoritatozi kun la Jordaniana chefa ministro 
Faysal al-Fayez, ke lu iros ye la nexta 6ma di decembro a Siria. 
(Jean-Claude Martignon)


PANIFISTO
*
Morge me kompros la pano per ca moneto, hike, che Hispania; 
ma la panifisto nur lektos sur la altra facio: 
2 euri. La venonta monato forsan ulu kompros la jurnalo per 
ca moneto che Finlando, o la matinala kafeo kun lakto che Italia...
La euro esas plu multe kam simpla moneto. Kad ankore ulu ne 
savas lo?
(Fernando Tejon)


PANO
*
E quon tu manjis? Me manjis poka karno ma multa pano.
(Paolo Lusana)
*
Krecenti trempata en la kafeo laktizata e pano kun butro e konfitajo... 
La vera Franca matino-dejuno ! 
(Christophe Gaubert) 
*
Me intencas krear bela ligna pupeo; ma olu devas esar marveloza 
pupeo, qua savos dansar, la skermo-arto e retro-saltar. Kun ta pupeo
 me trairos la tota mondo por ganar manuedo de pano e glasedo de vino.
(Fernando Tejon)


PANTALONO
*
Brando violenta e sudorifanta en Tramo nomizita Deziro, Brando 
romantikoza en Sayonara, Brando judiciisto en La Turbo Homala, 
Brando homeosexuala en Reflekti dil okulo orea o Brando basigante 
la pantalono e montranta sua kulo en L' Ultima Tango en Paris… 
(Octavi Egea)  


PANTERO  
*
Me adjuntus a vua listo la filmi muta da Charlie Chaplin, la arto mimal 
da Marcel Marceau, la bona muziko senvorta o la kartuni olima dil 
"Pantero Rozea", quin onu povas juar mem se onu ne konocas la lingui 
dil artisti. 
(Eduardo A. Rodi)


PAPERETO
*
Ne omna papereto esas banko-bilieto.
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)


PAPO
*
Papo Ioannes Paulus II, quankam lu esas tre plufebligita durigas lua 
vizito en Slovakia. 
(Jean-Claude Martignon)


PARADOXO
*
Transformante klisho aden paradoxo, en Marrakech l’Arabiana 
Nokti transvivas ye 8 longitudo-gradi weste de Greenwich.
(James Chandler)
*
Me parolos, tam simple kam posibla, pri ula stimuliva paradoxi 
dil "kondicionala probableso". Me agos lo, kom ne-matematikisto 
(me es kirurgiisto) a ne-matematikisti. Matematikisti pardonez 
mea eventuala ne-rigorozaji. 
(Carlo Nardini)


PARAGRAFO
*
En Anglia esis lo unika pri quo on parolis, dum nur es du paragrafi 
en la libro. 
(Hans Stuifbergen)


PARCELO
*
Sincere, me kredas jenar nulu, pro mea gramatikala licenco, 
plurfoye explikita, en mea dacho* (en la senco da Zmicier 
Lapcionak: parcelo, ube on agas plu libere kam altraloke), 
che Linguolisto.
(Carlo Nardini)


PARDONAR
*
Pardonez me pro sendar ca mesajo dufoye. Unesme, ca-dimeze 
me ja sendis olua origino a ca forumo, ma regretinde ol ne aparis 
ibe dum ke me vartis du hori (normale mesajo pos sendeso aparas 
pos admaxime kin minuti). 
(Hans Stuifbergen)
*
la "Journal of Clinical Psychiatry" qua publikigis artiklo en qua
on propozis nomo por la kustumo di (vi pardonez) metar obsede 
onua fingro en onua nazo.
(Eduardo A. Rodi)


PARENTO
*
Pri la ordeno di markezo, kelke plu kam cent yari pos la Franca 
Revoluciono, dum qua plura markesi esis senkapigita e nur 
obskura parenti transvivis, kad irgu povis judikar pri kad ulu 
vere tenas ol ? 
(Michael Talbot-Wilson)


PARIS
*
Il es(as) survoye de Paris a London.
(James Chandler)


PARISANA
*
En 1929 il kreas dum restado en la urbeto Delfzijl (Nederlando) 
la personajo Maigret, policestro en Paris. La parisana policisto es 
tre populara ed entote 72 romani pri Maigret aparas, la lasta en 1972. 
(Ronald Bijtenhoorn)


PARKEYO
*
Omna butiki esis klozita, ma esis automobili trans la parkeyo avan 
la cinemo. 
(James Chandler)


PARKO
*
Kande me ri'venas al hemo, me prenas mea hundo a la parko proxim 
che me. 
(Bebson Y. Hochfeld)


PARLAMENTO
*
Me tre joyas ke la parlamento di Britania decidis kontre la chaso di foxi. 
Me kredas ke es extreme kruela chasar animali 'nur pro sporto'. 
(Hans Stuifbergen) 


PARO
*
Camiel informita pri nia existo demandis renkontrar ni e pose 
ni laboris ensemble; la quar pari (gespozi) divenis amiki 
ed interrenkontris adminime unfoye po yaro. 
(Jacques Bol)


PAROLANTO
*
To quo funcionas tre bone ed es alte prizata en nacionala lingui 
da olua parolanti, povas esar obstaklo nevinkebla por stranjeri. 
Exemple, la chiniana toni e homonimi distingita nur per tono. 
(James Chandler)
*
Churchill, la maestro di injenioza respondo kustumis uzar paroli 
kontre la parolanti. Il facis famoza respondo al skriptisto George 
Bernard Shaw, qua invitabis lu al komencala pleado di sua nova 
dramato. Shaw sendis du bilieti, "un por vu, e l'altra por amiko 
- se lu existas". Churchill ne povis asistar, ma demandis bilieti 
por la duesma pleado - "se ol eventos".
(Kevin Ford)


PAROLAR
*
Nu! Ni qui parolas la Angla pensas ke nia linguo esas pasable bona, 
malgre la fakto ke la Angla vortaro esas mixuro derivita de la Franca, 
la Germana, la Latina, e de altra lingui. 
(Luther H. Dyer) 
*
La diskuti duktesis preske la tota tempo en Franca; kelkafoye 
tamen prof. Baudouin de Courtenay preferis parolar Germane 
e poka foyi sro Peano parolis en sua Latina sen flexiono. 
(Otto Jespersen)
*
E quale me komprenos kande la personi parolos se me ne 
konocas la stranja linguo quon parolas la homi? 
(Christophe Gaubert)
*
Theo van Gogh esis persono extreme provokema, uzis sua 
yuri libere parolar, pri religio, pri politiko, pri omna to quon 
il opinionis esar interesanta por parolar. 
(Hans Stuifbergen)


PAROLESAR
*
Pluse, hike ne parolesas pri KREDO ke la lexiko di Ido es
fundamentale Romana. Parolesas pri FAKTI. Fakti sempre 
es e duros esar fakti, mem se to ne plezas, mem se on ne volas 
agnoskar lo. Yen la fakti, segun statistiko ne da Neves, ma da 
Couturat ipsa, citita da Dyer.
(Gonçalo Neves)


PARTIKULARAJO
*
Per la detala exameno di ta projeto on tamen ne aprobis ol en 
omna partikularaji, nek koncerne la gramatiko nek koncerne 
la selekto di vorti. 
(Gonçalo Neves) 
 

PARTIKULARE
*
Esas forsan oportuna tempo dicar poka vorti pri la Romana 
karaktero di nia lingue. De la unesma horo di Ido, me regardis
atencoze lua developo. La developo esis ed esas preske tote 
segun la Romana tipo di linguo, partikulare la Franca.
(Luther H. Dyer)  


PARTIKULO
*
La maxim recenta experimenti dil Quanto-teorio, da Alain Aspect 
en 1982, indikas ke chanjar la stando di partikulo povas chanjar 
komplementale la stando di altra, distanta partikulo nemediate. 
(James Chandler) 


PARTIO
*
Se Bilderberg es vere ulsorta obskura globala guvernerio, ni forsan 
future mustos cesigar la partio. 
(James Chandler)


PARTISANO
*
Me esas tre favoroza ad Aziana Uniono e me esas tre 
entuziasmoza partisano dil sendependeso di Japonia sen 
irga Usana trupi en la lando di la Levanta Suno. 
(Jean-Claude Martignon)


PARTISO
*
La socialista partiso aceptas la Europana Konstituco. 
(Jean-Claude Martignon)
*
Quankam lu esas enkarcerigita Slobodan Milosevic esos 
tamen ye la komenco di la listo elektala dil socialista partiso, 
lor la venonta deputital elekto. 
(Jean-Claude Martignon)
*
La nova partiso dil chefa ministro, Ariel Sharon, organizis 
hiere, en Tel-Aviv, lua unesma kunveno pos esir oficale 
registragita sub la nomo "Kadima" (Adavane). Ultre s-ro 
Sharon 14 membri di lua anciena partiso, nome la Likud-partiso, 
eniris ica nova partiso. 
*
L'organi dil konkurencanti lansis ja plurfoye la nekrologo di 
Ido. Or, en la dek-e-duesma horo, samlandani di Couturat 
elevis, super la partisi interkombatanta, la standardo dil 
Maestro, la kontinueso di nia unesma ULI e di lua nobla e 
sublima tradicioni.
(Stefano Bakonyi, Sopron, 1930)


PARTO
*
Kad en futbalo ni esas ecelanta? Nu, ka vu memoras nia agado 
en Korea-Japonia 2002? Ni eliminesis en l'unesma parto! 
(Eduardo A. Rodi)


PARTOPRENANTO
*
Sincere dicata: Me ipsa ne savas la difero inter kongreso e konfero. 
Forsan irgu povus donar definuro. Pos la milito on evitis aranjar 
"kongreso" pro ke on opinionis, ke nomizar nia konferi kom kongresi, 
esus exajero pro la poka partoprenanti kompare a la periodo ante la milito. 
(Alfred Neussner)


PARTOPRENAR
*
Kom honor-prezidanto elektesis la astronomo Förster de Berlin, 
qua tamen povis partoprenar nur poka kunsidi. 
(Otto Jespersen)
*
Kun la maxim granda zelo e persistemeso partoprenis la diskutin, 
ultre la jus mencionita linguisti, la sekretario profesoro Couturat 
de Paris [...]
(Otto Jespersen)
*
Me ne savas sat bone la Franca por aktive partoprenar, ma ja deziras 
pasive esar membro, e nur lektar la mesaji, segun quanta gradi 
me es kapabla komprenar via bela linguo. Ka to es permisita?
(Hans Stuifbergen)
*
100 yari plu tarde la vinki dil Federiti kontre la duko di Burgundia 
adportis al Suisi glorio e la famo esar militale fortega, e li partoprenis 
ye l'europana dinastiala konflikti til la katastrofo dil batalio ye 
Marignano en 1515. 
(Hans Cornioley)
*
Me repetas mea prego: Idala Wikipedio bezonas skribanti. Ca pagini 
perseveras vakua se nulu skribas en Wikipedio. Voluntez, partoprenez! 
(Arto Moisio)


PARTOPRENO
*
Anke me deziras a vu felica partopreno en IdoCatalaOccitan. 
(Eduardo A. Rodi)
*
"Ni kredas ke la lukto kontre terorismo postulas larja konsento 
cirkum la moyeni, e la partopreno da omna komunesi por izolar 
e vinkar ti qui uzus teroro por dividar ni." 
(James Chandler)


PASABLE
*
Nu! Ni qui parolas la Angla pensas ke nia linguo esas pasable bona, 
malgre la fakto ke la Angla vortaro esas mixuro derivita de la Franca, 
la Germana, la Latina, e de altra lingui. 
(Luther H. Dyer) 


PASAJERO
*
La 53 pasajeri di regionala transport-aviono, same kam du personi 
sursule, mortigesis lor la falo dil aviono, hiere, kurtatempe pos 
la flugesko dil mashino. L'aviono qua esis ironta a Shangai, aplastesis 
sur glaciigita lago. 
(Jean-Claude Martignon) 


PASAR
*
Me tre prizas, sidante sur la teraso di la domo, regardar la promenanti, 
qui pasas avan me. 
(Paolo Lusana)
*
Tre bel aer-navo pasis super nia kapi ca-matine.
(Paolo Lusana)
*
Me pasas tre poka tempo nuntempe en la interreto.
(Martin Lavallée) 


PASINTA
*
Olim esis danjeroza promenar en la foresto di Andaine. 
Nome, la lasta volfo mortigesis yel fino dil pasinta 
yarcento. 
(Jean-Claude Martignon)
*
Tri Israelana militisti de elita esquado, qui mortis, 
ye la pasinta saturdio, dum atako en Cisjordania 
kontre Palestinana militero, mortigesis erore da lia 
kamaradi. 
(Jean-Claude Martignon)


PASINTAYARE
*
Pasintayare, kande me vakancis en Kretia, Grekia, 
me konstatis ke ibe esas moneto-peci di omna landi 
dil Eurolando, nam Kretia esas tre turismala regiono 
di Grekia. 
(Jean-Claude Martignon)


PASINTO
*
Malgre la diverganta kustumi di la nacionala lingui, omni certe 
konsentos ke esas necesa en artificala linguo havar la posibleso 
expresar la tri simpla tempi: prezento, pasinto e futuro. 
(Otto Jespersen)


PASIONO
*
La debati direktesis kun supera habileso da sro Ostwald, qua esis 
kapabla preventar tro violentoza manifesti di la pasioni, e qua per 
sua specala sintezo-filozofiala talento havis remarkinda kapableso 
sizar la principi e granda chefa vidpunti ed impedar la debati 
perdar su en detaleti. 
(Otto Jespersen)


PASIVE
*
La homo ne darfas submisar su pasive a fato, ma devas agar aktive.
(Günter Anton)
*
Me ne savas sat bone la Franca por aktive partoprenar, ma ja deziras 
pasive esar membro, e nur lektar la mesaji, segun quanta gradi 
me es kapabla komprenar via bela linguo. Ka to es permisita?
(Hans Stuifbergen)


PASO
*
Me precizigas a lu ke me vivas en la franca-parolanta 
parto di Belgia (Walonia) ke mea matrala linguo es la 
franca, ke fakte mea preavi nomesis Bolle e ke la nomo 
perdis sua lasta parto pro la paso dil tempo; ke me 
lernis obligatale la nederlanda dum la sis yari di mea 
sekundara studii, inkluzante la autori e poeti flandrana. 
(Jacques Bol) 


PATENTAR
*
Donald J. e Frank J. Smith, qui patentis pektilo por mi-kalvi. 
(Eduardo A. Rodi)


PATRALA
*
La membri asistanta havis la sequanta patrala lingui: Franca, 
Germana, Angla, Dana, Italiana, Polona (Rusa).
(Otto Jespersen)


PATRIARKO
*
La puerini (e puerini es ca docila kreuri evanta 12 o 14 yari 
qui venas a la skolo, volvita de pedi til kapo en veli di sua 
des-honoro), nur devas obediar la patro, chefo, patriarko, 
amo di sua korpo, di sua vivo e di sua destino. 
(Hans Stuifbergen)


PATRINO
*
En la familio on trovas patrulo, patrino e filii, qui esas filiuli o filiini.
(Paolo Lusana)


PATRIO
*
L'Unionita Stati di Nord-Amerika debas lia rapida e granda prospero 
a plura favoroza cirkonstanci, qui hike ne enumeresez. Ma lo maxim 
favoroza inter omni esis l'uneso dil linguo, per qua l'Amerikano havas 
ne nur un lando, ma un tota kontinento kom patrio.
(Wilhelm Ostwald)


PATRIOTALA
*
Raportas Couturat ke la furtinto…esforcis paliatar sua delikto per 
patriotala motivi, alegante ke il volas retrodonar ta verko ad Italio…
ma ke il havis mala konoci pri historio…pro ke esas vera ke la armei 
di Bonaparte…spoliis Italio de multa artala verki… (humuroze…
bela homajo a la patrio dil bela arti!), ma la Gioconda ne esis tale 
"konquestata". Ol esis aquirata da François I, de Leonardo vivanta...
(Carlo Nardini) 


PATRIOTISMO
*
La Angli divenas furioza pro la Usana filmo "The patriot" qua reprezentas la Angla militisti dum la milito por la Usana sendependeso (1776-1783) quale mortigera bruti, prekurseri di la Germana nazista trupi. Stranje ke dum tempo di "globalismo" la Usani gloriizas la maxim shovinista patriotismo. 
(Jean-Claude Martignon)


PATRO
*
Hura!!! Me esas patro nun. Jus me saveskis, ke mea spozino naskigis filiulo. Me foriras gratular el malgre multa laboro. 
(Zmicier Lapcionak)
*
El enpazis la lumo. Lore il rikonocis el. "Esas vu", il dicis. "Esas me", el dicis. "La matro di Scotty. Yen la patro di Scotty. Ni volas envenar." 
(James Chandler)
*    
La puerini (e puerini es ca docila kreuri evanta 12 o 14 yari qui venas a la skolo, volvita de pedi til kapo en veli di sua des-honoro), nur devas obediar la patro, chefo, patriarko, amo di sua korpo, di sua vivo e di sua destino. 
(Hans Stuifbergen)


PATRULO
*
En la familio on trovas patrulo, patrino e filii, qui esas filiuli o filiini.
(Paolo Lusana)


PEDAGOGIO
*
Del Suisi Jean Jacques Rousseau e Heinrich Pestalozzi departis 
la reformeso dil edukala koncepto e dil pedagogio.
(Hans Cornioley)
*
Pos atingir ta matureso me studiis en la universitato dil urbo Halle 
Germanistiko e pedagogio.
(Günter Anton) 


PEDANTA
*
Me kategoriale dementias la nebenigna rumori, ke mea bon amiko 
Besserwisser es sive fatiganta, pedanta tedanto, qua tro obsesive 
interesas pri la dialektiko di l'existo, sive demonala Macchiavelli
-Esperantisto-infiltranto, qua esforcas semar disonanco en nia 
movemento. No, mea amiko Besserwisser es nur frenezioza e 
nesanigebla lunatikulo. 
(Eric Dickens)


PEDIRAR
*
Ma Napoleon kun armeo pediris dextre e rekontris enemiko, 
anke en la sama flanko. La sequanta konfuzigo permisis Napoleon 
vinkar la batalio. 
(Richard Stevenson)


PEDO
*
Arivinte ye la pedo di la monteto, ni haltis.
(Paolo Lusana)
*
Laste, vi observez la planeti, ma anke vi observez la sulo, por ne 
pozar pedo adsur feko di hundo...
(Fernando Tejon)


PEIZAJO
*
Kande vu arivabos hike, belega peizajo charmos vua vidado.
(Paolo Lusana)


PEKO
*
"Kande vi pregas, dicez: Patro, vua nomo esez santigata, vua regno arivez; nia singladia panon donez a ni diope; e remisez a ni nia peki, nam anke ni remisas ad irga nia debanto; e ne duktez ni aden tenteso." (Lukas 11:2-4) 
(Michael Talbot-Wilson)


PEKTILO
*
Donald J. e Frank J. Smith, qui patentis pektilo por mi-kalvi. 
(Eduardo A. Rodi)


PEKTORO
*
Gasto en neapta horo stono esas sur pektoro.
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)


PEKUNIALE
*
La sequanta du romani di lu ne esis sucesoza, e lu subisis pekuniale 
desfacila periodo, ma pose lu ganis suceso per sua skribado. 
(David Weston)  


PEKUNIO
*
Lua trezoro esante exhaustita per lua militi e lua grandega luxo, 
neprevidita eventi necesigis subite grosa sumo de pekunio. 
(H. Senigallia)
*
Dum la sequanta du o tri monati, dek-e-ok historiala pekunii
desaparos por sempre de la kontinento... exemple la Franc 
existas depos 1360 e havas historial konekti: ol simbolizas 
libereso di Francia de Anglia, la nomo devenas de 'franc des 
Anglais': libera del angli.
(James Chandler)
*
Pro la populareso di la dolaro, $26,000,000,000 cirkulas [fluas] 
exter Usa. Omnayare ta pekunio perdetas sua valoro, e perdo 
por ne-Usani es gano por Usani, quaze on impostas exterlandani.
(Peter Totten)


PEKUNIO-BILIETO
*
On mustas unesme krear mashino por fabrikar pekunio-bilieti. 
Per la jus imprimita pekunio-bilieti on povus facile pagar apta 
komputor-laboristi qui facile kreus la traduko-programo 
por komputori, o posh-tradukilo. 
(Fernando Tejon)


PELMELO
*
Forsan ica kalma prezunto ke nur la Franca signifiko esas 
justa tendencas agacar kelka Angloparolanti, ma segun 
mea judiko, esis saja por sequar sole la Franca, nam, 
se ni probus kopiar la diversa vorto-defini de la pelmelo 
di la diferanta lingui, ni kaosigus la linguo. 
(Luther H. Dyer) 


PELO
*
Hodie, la temperaturo es tre agreabla, me probas brunigar mea pelo, 
per lektar direte sub la suno. 
(Hans Stuifbergen) 


PENAR
*
Me penos skribar sobre ed exhaustar segun kapableso la temo, 
sen celar la fakta nefacilaji.
(Otto Jespersen) (Progreso 34, Dec 1910)


PENDAR
*
L'aquo esas tante diafana e pura, ke la kanoto semblas flotacar sur 
liquid aero. De la plafono stalaktiti pendas quale renversita piramidi. 
(Tom Lang) 


PENICILINO
*
Quinino posibligis la konquesto dil tropiki, penicilino e kontre-genitala 
piluli rifacis la sociala stofo dil duadekesma yarcento. 
(James Chandler)


PENINSULO
*
"Itala" povus forsan utilesar en Ido, kom vorto indikanta ul olima 
populo dil Italiana peninsulo. Kom sinonimo di "Italiana" ol riskas 
esar mis-komprenata, e pluse privacar la historiisti de utila vorto.
(Carlo Nardini)
*
Milioni de Italiana salariiziti efektigis, hiere, generala striko 
kontre la ekonomiala politiko dal guvernerio di Silvio Berlusconi 
Tri granda sindikatala federuri organizis manifesti en 70 urbi dil 
Italiana peninsulo. 
(Jean-Claude Martignon) 


PENSAR
*
Honesta homo laste a su ipsa pensas.
(Jean-Claude Martignon)
*
Koncerne la Judi, me ne pensas ke la Judismo esas en same 
mala situeso kam la Kristanismo. 
(Jean-Claude Martignon)
*
"Okulo-por-okulo, dento-por-dento" ne es reala puniso-filozofio, 
quankam - me konfesas - anke me tre ofte es tre tentata pensar talamaniere. 
(Hans Stuifbergen) 
*
Ma ne pensez, kar amiko, ke mea kurajo falis pro to, quon me sufris 
de la milito, e pro la ruda frapo quan on jus donis a me.
(Hans Cornioley) 


PENTAGONALA
*
L’idealisti argumentas ke la hexagonal chambri es necesa formo 
di absoluta spaco o, adminime, di nia intuico di spaco. 
Li rezonas ke triangulal o pentagonal chambro es nekonceptebla. 
(James Chandler)  


PER
*
La inventinti di linguala sistemi invitesabis asistar o persone o per 
reprezentanto por defensar sua sistemi.
(Otto Jespersen)
*
Blasfemoza sekto sugestis ke la sercheri devas cesar e ke omna homi 
devas jonglar literi e simboli til ke li deskovras, per neprobabla chanco, 
ca kanonala libri. 
(James Chandler)
*
Me dubitas, ke automobilo funcionas KUN Ido. Kad ol forsan 
funcionas PER Ido? (Alfred Neussner) 


PERCEPTEBLA
*
Kande homi relatas a kozi cirkum li, es tre konvenanta se 
la mezuri uzata es facile perceptebla, e se la dimensioni 
di kozi uzas nombri memorebla. Por ciencisti, qui ofte 
traktas kozi ne-videbla o ne-palpebla (elektro maxim evidente), 
ta qualeso poke o nule importas. 
(Robert Carnaghan)


PERDAR
*
Oro perdita : nulo perdita. Honoro perdita : omno perdita. 
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)
*
La debati direktesis kun supera habileso da sro Ostwald, 
qua esis kapabla preventar tro violentoza manifesti di la 
pasioni, e qua per sua specala sintezo-filozofiala talento 
havis remarkinda kapableso sizar la principi e granda chefa 
vidpunti ed impedar la debati perdar su en detaleti. 
(Otto Jespersen)
*
Ye la 9ma di novembro 1918, imperiestro Wilhelm II abdikis 
e kurtatempe pose Germania demandis milito-ceso e perdis la milito. 
(Jean-Claude Martignon)


PERDIGAR
*
Nova avionala acidento perdigis la vivo ye 107 personi, pasinta
-saturdie, en Nigeria. Ico eventas min kam du monati pos unesma 
aviono-aplasto qua produktabis 117 viktimi. La tro granda ancieneso 
dil mashini e la suborneso dil autoritatozi semblas esar la precipua 
kauzi di ca katastrofi.
(Jean-Claude Martignon)


PERDO
*
Pro la populareso di la dolaro, $26,000,000,000 cirkulas [fluas] 
exter Usa. Omnayare ta pekunio perdetas sua valoro, e perdo 
por ne-Usani es gano por Usani, quaze on impostas exterlandani.
(Peter Totten)


PERFEKTA
*
Certe la sistemi tradicionala ne es perfekta. Li bezonas emundo de 
tempo a tempo. Li kreskis quale arbori. 
(Robert Carnaghan)


PERFEKTESO
*
La nuna tempo esas neperfekta, ma perfekteso esas futura. 
(Otto Jespersen)
*
Existis ed existas por la Delegitaro nur un voyo, ta quan ol eniris: 
la voyo ube on trovas la perfekteso. La perfekteso esas nur questiono 
di cienco. Nur la cienco savas quo esas la perfekteso, kad nia sistemi 
posedas ol, ed en quanta grado. 
(Rich. Lorenz)
*
Plu certa e kompleta lexiko bezonos ankore multega hori de laboro. 
Kelkfoye me trovas ke mem un vorto bezonas mi-horo de serchado 
tra diversa lexiki! Se me kontrolus omno tante sorgoze kam por 
parto 1, un o du yari ankore pasus ante arivo al fino. Dume, esas 
altra Idala laboro qua vartas. Do, "perfekteso" (relativa) mustas vartar!
(Robert Carnaghan)


PERIFERIO
*
La Biblioteko es sfero di qua l’exakta centro es irga ek sua hexagoni 
e di qua la periferio es neacesebla. 
(James Chandler)


PERIODO
*
Pos la milito on evitis aranjar "kongreso" pro ke on opinionis, 
ke nomizar nia konferi kom kongresi, esus exajero pro la poka 
partoprenanti kompare a la periodo ante la milito. 
(Alfred Neussner)
*
La sequanta du romani di lu ne esis sucesoza, e lu subisis pekuniale 
desfacila periodo, ma pose lu ganis suceso per sua skribado. 
(David Weston) 
*
La sekto desaparis, ma kom puero me vidis olduli qui, dum longa periodi, 
celis su en la latrini kun metala diski en interdiktita ludkub-kupo e feble 
imitis la deala desordino.
(James Chandler)


PERLO
*
Esperanto esas linguo tre bela, utila, duktila, laxa, fekunda ed adaptebla 
ad irga domeno o skopo: vera perlo linguistikal. 
(Gonçalo Neves)


PERMANANTA
*
Marrakech es Berber-urbo: lua karaktero ed atmosfero ankore 
revelas lua origino kom nomad-kampeyo, merkato-centro, 
permananta ferio e super-prostitucerio por la viri del Atlaso 
e la Sahara.     
(James Chandler)


PERMISAR
*
Anke me preferus, ke Bush ne rielektesos, ma la skopo dil Ido
-movemento ne esas agar por o kontre irga politikala grupo 
od irga politikisto. Esas permisata ad omna Idisto agar politikale 
per Ido, ma nia movemento restez neutra. 
(Alfred Neussner) 
*
Me ne savas sat bone la Franca por aktive partoprenar, ma ja deziras 
pasive esar membro, e nur lektar la mesaji, segun quanta gradi 
me es kapabla komprenar via bela linguo. Ka to es permisita?
(Hans Stuifbergen)
*
Ma Napoleon kun armeo pediris dextre e rekontris enemiko, 
anke en la sama flanko. La sequanta konfuzigo permisis Napoleon 
vinkar la batalio. 
(Richard Stevenson)
*
Konsuli selektata ek la komercala borgezaro, la ‘Kapituli’ (capitouls), 
administris l’urbo e disponis pri granda povo. Ca sistemo permisis a 
la richa komercisti nobeleskar. 
(Robert Pontnau)


PERMISO
*
L' intelektozi qui alejas respekto di la libereso di la puerini 
por metar la velo, semblas suspektinda ignoranti. Nulu ignoras 
ke en la familii islamana, nula muliero aspektas, manjas, dormas, 
nek respiras sen permiso o pro impozo da la patro o spozulo. 
(Hans Stuifbergen)  


PERMUTAR
*
Do simile ni povas uzar 'permuto' por ago permutar kozi, e 
'permuturo' por la rezulto di la permuto.
(James Chandler)


PERMUTO
*
Do simile ni povas uzar 'permuto' por ago permutar kozi, e 
'permuturo' por la rezulto di la permuto.
(James Chandler)


PERMUTURO
*
Do simile ni povas uzar 'permuto' por ago permutar kozi, e 
'permuturo' por la rezulto di la permuto.
(James Chandler)


PERSEKUTO
*
Koncerne la Judi, me ne pensas ke la Judismo esas en same mala 
situeso kam la Kristanismo. Nome, la Judismo esas ne nur religio 
ma anke naciono. Judo qua ne plus havas religiala kredo, se lu 
grantas importo a lua Juda identeso, ne abandonos komplete la 
religio, e tandem la Judismo sucesis posvivar yarmili de persekuti, 
do calatere futuro existas ankore.  
(Jean-Claude Martignon)


PERSISTEMO
*
Kun la maxim granda zelo e persistemeso partoprenis la diskutin, 
ultre la jus mencionita linguisti, la sekretario profesoro Couturat 
de Paris [...]
(Otto Jespersen)


PERSONALA
*
Ma tala interdikto esus tote kontre la spirito di nia entraprezo, 
fondita sur la principo di libera diskuto; nur on mustas sempre 
demandar ke on motivizez sa [sua] propozi per altro kam personala 
gusto o prefero.
(Otto Jespersen) (Progreso 34, Dec 1910)
*
En 1929 il kreas dum restado en la urbeto Delfzijl (Nederlando) 
la personajo Maigret, policestro en Paris. La parisana policisto 
es tre populara ed entote 72 romani pri Maigret aparas, la lasta 
en 1972. 
(Ronald Bijtenhoorn)


PERSONALA
*
Mea personal impreso pri la idolinguani esas ke li deziras konservar 
la nuna strukturo dil linguo internaciona dil Delegitaro, 
mem se ulquante defektoza, ma certe min kam ta di Esperanto. 
(Martin Lavallée)
*
Materialisti docis, ke omno cesas ye la morto. Altralatere on interpretis 
la nepersonala neutra absoluto Brahman, kom personala deo Brahma. 
(Jean-Claude Martignon)


PERSONE
*
La inventinti di linguala sistemi invitesabis asistar o persone o per 
reprezentanto por defensar sua sistemi.
(Otto Jespersen)
*
Persone me desprizas ica barbara praktiko, ma la questiono es 
plu komplexa kam konsidero al foxo, nam multa rurani dependas 
ye fox-chasado por sua employeso. 
(James Chandler)


PERSONO
*
Ta personi vestizas su tre stranje.
(Paolo Lusana)
*
Theo van Gogh esis persono extreme provokema, uzis sua yuri 
libere parolar, pri religio, pri politiko, pri omna to quon il opinionis 
esar interesanta por parolar. 
(Hans Stuifbergen) 
*
E quale me komprenos kande la personi parolos se me ne konocas 
la stranja linguo quon parolas la homi? 
(Christophe Gaubert)
*
La frazo "Patro nia, qua esas en la cielo." ne indikas un persono 
gramatikala prefere kam le altra, pro ke nula verbo en Ido indikas 
persono gramatikala. Ta formo es tam apta por indikar la duesma 
persono, kam por indikar irg altra persono. Lo importanta es ka 
ta formo ya utilesas por to quon ni deziras expresar. Pose, en la 
duesma e triesma linei, onu klare indikas ke la persono aludata esas 
ya la duesma singulara. 
(Fernando Tejon)
*
Ye la balo, eli esperas trovar la charmanta princo. Pose esas altra 
festo ye 30 yari e ye 35 yari eli divenas definitive olda celibini e 
ne plus havas espero spozeskar. Eli duras esar sola, ecepte se 
eli havas (en ica kazo) la bon ideo divenar lesbianini e havar tale 
persono por vivar kune. 
(Jean-Claude Martignon)
*
Ankore nun, Napoleon havas multa admiranti, ma anke multa kritikanti 
ed odianti. Tale il restas vivanta ma kontroversita historiala persono. 
(Jean-Claude Martignon)
*
La sejorneyo esos en la hotelo "Anatole France". Omna chambri 
en ol esas por 2 personi, on pagas en Francia por chambro e ne 
por personi.
(Frank Kasper)


PERSPEKTIVO
*
Mem se ja depos longa tempo, la egaleso dil chanci dil diablo 
opozite a Deo, en perspektivo di longa tempo, esas serioze 
minacata. 
(Jean-Claude Martignon) 


PERU
*
Se inter la landi reprezentita la vua ne esas ibe, quale exemple
Venezuela o Peru, me esas tote certa ke sioro Jacques Bol 
felicege recevos vua propozo esar landal reprezentero, 
e tale plugrandigar la landal reprezenteraro di ULI.
(Martin Lavallée)


PESIMISTO
*
Me timas ke me es pesimisto quik depos la komenco di mea vivo. 
Kontrastante a vua opiniono ke "la mondo ne perisos", me pensas 
ke la mondo ya perisos, simple pro la fakto ke homi esas sur tero 
kun nur un tasko: destruktar la mondo. 
(Hans Stuifbergen)


PESKAR
*
En aquo desklara on peskas facile. 
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)


PESTIKA
*
La sufixo "-ika" on uzas en Ido por "malada per...", do la 
KGD donas "kolerika, ftiziika, leprika, skrofulika, hidropsika, 
pestika, alkoholika, kordiika".
(Richard Stevenson)


PESTOCIDILO
*
Agrokultivisti aspersas arbori ed altra planti per pestocidili, 
fungocidili, edc, por preventar o kombatar morbo o plago 
[ne nur por preventar!]
(Gonçalo Neves)


PETRA
*
Kande Moyshe adportis sua petra tabeleto de la monto Sinai a 
sua populo, apud la dekalogo onu vidis stranja desegnuri od 
alfabetal literi ma ne en l'alfabeto Hebrea. 
(Bebson Y. Hochfeld)


PETRO
*
Ica Rozeta-Petro qua, nun, trovesas che la British Museum en 
London esas petro sur qua epigrafi en tri lingui grabesas, nome 
en hieroglifi dil anciena Egiptiana linguo, en la demotika linguo 
(Egiptiana linguo parolata lor la tempo di Alexandro la Granda) 
ed en la klasika Greka linguo. Pro lua savo di la Orientala lingui 
e di la Greka, la genioza linguisto J.F. Champollion danke la epigrafi 
di la Rozeta-Petro, komencis dechifrar la Egiptiana hieroglifi. 
(Jean-Claude Martignon) 


PETROZA
*
Ja l'astronomisti ne plus konsideras ke Plutono es vera planeto. Kun 
*Quaoaro e *Sedno li semblas quale petroza korpi, feble atraktita 
a la suno. Forsan li apartenas a la "Oort Nubo", la fonto di kometi 
ed altra objekti, exter la vera planeti. Li es facile influita per altra 
pezoza planeti quale Saturno e Jupitero e konseque lia orbiti esas 
tre nereguloza.
(Richard Stevenson)


PEZO
*
Simila decimala blindeso afliktas ti qui kredas ke la pezi e mezuri 
tradicionala es ne-racionala, e ke la sistemo decimala es maxim bona. 
Lo es longe fora de la vereso. (Robert Carnaghan) 


PEZOZA
*
Ja l'astronomisti ne plus konsideras ke Plutono es vera planeto. Kun 
*Quaoaro e *Sedno li semblas quale petroza korpi, feble atraktita 
a la suno. Forsan li apartenas a la "Oort Nubo", la fonto di kometi 
ed altra objekti, exter la vera planeti. Li es facile influita per altra 
pezoza planeti quale Saturno e Jupitero e konseque lia orbiti esas 
tre nereguloza.
(Richard Stevenson)


PIA
*
Pos mea morto, esos nula manko di pia manui por jetar me super 
la fenceto; mea tombo esos la senfunda aero; mea korpo sinkos 
senfine e dekados e dissolvos en la vento produktita dal falo, quo 
es infinita. 
(James Chandler)


PIKTAR
*
Ne piktez la diablo sur la muro!
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)


PIKTINDA
*
Exkavita en la roki dil piktinda insulo Capri, ye l'extremajo di la Napoli-ana gulfo, l'Azura Groto esas granda naturala kavajo, havanta formo di elipsatra vulto longa de kinadek-e-kin metri e larja de quaradek. 
(Tom Lang)


PILGRIMANTO
*
Matinala pluvo ne haltigas la pilgrimanto. 
(Jean-Claude Martignon)
  

PILULO
*
Quinino posibligis la konquesto dil tropiki, penicilino e kontre-genitala 
piluli rifacis la sociala stofo dil duadekesma yarcento. 
(James Chandler)


PINO
*
La foresto di Andaine (orne, francia) extensesas sur cerkume dek e tri 
kilometri, de Westo ad Esto e sur ok kilometri ye larjeso. Ol es richa 
ye queski, fagi, birki e pini de omna staturi. Olim esis danjeroza 
promenar en la foresto di Andaine. 
(Jean-Claude Martignon) 


PIONIRO
*
Me salutas tre joyoze la rinasko di Progreso. Kara nomo 
e lumifanta signo memoriganta da omna sincera Idisti lia 
unesma bela batalii por Ido e nia eminenta valoroza pioniro 
Couturat qua, kun Louis de Beaufront, esis l'anmo e la 
propulsilo di nia movado. 
(Paolo Lusana, 1930) 
(From Progreso tomo VIII nro. 81, januaro 1931) 
*
Me anke prizas la nova kategorio 'Ido' e la subtituli, aparte 
'Idisti' - me trovis ibe ne nur pioniri, ma anke un vivanta Idisto, 
Heidi Neussner. 
(James Chandler) 


PIRAMIDO
*
La sioro dicas ke, «buslo esas tote obsoleta de 1889». 
La uzo esas sendube obsoleta, ma ne la vorto. On lektas 
pri kozi mem plu «obsoleta», ex. la piramidi, arm-arki e flechi.
(Luther H. Dyer) 
*
L'aquo esas tante diafana e pura, ke la kanoto semblas flotacar 
sur liquid aero. De la plafono stalaktiti pendas quale renversita 
piramidi. 
(Tom Lang) 


PITONO
*
En ocio-parko en la Javana loko Kendal on expozas dekekin 
metri longa pitono. Segun la proprietanto, serpento-komercisto 
imamo Darmanto, la serpento es la maxim granda pitono 
vivanta en kapteso. La yaro anteriora, la giganta pitono 
- diametre 85 centimetri, 447 kilogrami pezanta 
- kaptesis da tribuo Sumatrana. 
(Hans Stuifbergen)  


PLADO
*
Mea matro koquas, dum ke mea patro e me, ni lavas la pladi. 
(Bebson Y. Hochfeld)


PLAFONO
*
L'aquo esas tante diafana e pura, ke la kanoto semblas flotacar sur 
liquid aero. De la plafono stalaktiti pendas quale renversita piramidi. 
(Tom Lang) 


PLAJO
*
Kande la pupeo arivis a la plajo, lu saltis, quale rano, a la aquo.
(Fernando Tejon)
*
Holala, me ne kredus se ne esus deklarita, ma fine on tamen agnoskis 
oficale, ke ni sufras/juas ondo de varmegeso. Omni es paralizita pro 
la varmegeso. Serii de automobili vers la plaji, qui ja es plu kam plena. 
(Hans Stuifbergen)


PLAKO
*
La tombi ipsa, centre di ca kaleidoskopatra abundo, es austera plaki 
de Carrara-marmoro sekita ye justa grandeso – kurta por la rejala pueri, 
longa por la genitori. La marmoro, segun la guidero, pagesis kilogramope 
per sukro o spici.
(James Chandler)


PLANETO
*
Onu ne povas vere juar vakanco kun tala temperaturi, ma la planeto 
divenas fola, kelkafoye esas tro varme e kelkafoye pluvas multe tro 
abundante. 
(Jean-Claude Martignon)
*
Me preferas ekmigrar vivanta ad altra planeto vivoza kam restar 
sur mortanta planeto inter mortinti qui ne ja savas ke li esas mortinti. 
(Jean-Claude Martignon)
*
Nia planeto posedas multa-nombra traci e restaji di civilizuri 
Indiana, Mayana, Greka, Egiptiana. Ita civilizuri havis certena 
savi sama-nivela kam le nia en multa domeni; ne esas ne-posibla 
ke inteligenta enti veninta de spaco docis ita populi nam 
en omna restaji, skribaji, desegni, rakonti e legendi, ita homi 
pos-lasis mesaji pri la existo di ca enti veninta del cielo e 
konsiderata kom dei. 
(James Chandler)
*
Ica du klara No-voti anke demonstras la enorma lakuno 
inter la ordinara Europani e la politikisti, financisti e burokati. 
Esas quaze nia dukteri habitas sur altra planeto: 
Elito-Planeto, tote separita del sucii ed opinioni dil ordinara homi. 
(James Chandler)
*
Marso - Onu observas la reda planeto dum la duesma duimo de 
la nokto. Lu trovesas en Kaprikorno-stelaro la unesma semano 
ed pos che Akuario-stelaro.
(Fernando Tejon)
*
Ja l'astronomisti ne plus konsideras ke Plutono es vera planeto. Kun 
*Quaoaro e *Sedno li semblas quale petroza korpi, feble atraktita 
a la suno. Forsan li apartenas a la "Oort Nubo", la fonto di kometi 
ed altra objekti, exter la vera planeti. Li es facile influita per altra 
pezoza planeti quale Saturno e Jupitero e konseque lia orbiti esas 
tre nereguloza.
(Richard Stevenson)


PLANTO
*
Esas neposibla troevaluar l'importo por homala saneso di prezervo 
di popul-savo pri kuraciva planti. Omna kuraciva drogi qui chanjis 
historio devenis de vivanta planti e fungi. 
(James Chandler)


PLASO
*
En Ido l'adjektivo qualifikanta havas plaso variebla, avan o dop 
la substantivo, same kam en Italiana, Franca, Hispana, Latina, 
difere kam en Angla e Germana (e Rusa?). En Italiana (anke 
en Franca e Hispana) kelkafoye la diferanta plaso dil adjektivo 
donas a lu signifiko diferanta.
(Carlo Nardini)


PLEADO
*
Churchill, la maestro di injenioza respondo kustumis uzar paroli 
kontre la parolanti. Il facis famoza respondo al skriptisto George 
Bernard Shaw, qua invitabis lu al komencala pleado di sua nova 
dramato. Shaw sendis du bilieti, "un por vu, e l'altra por amiko 
- se lu existas". Churchill ne povis asistar, ma demandis bilieti 
por la duesma pleado - "se ol eventos".
(Kevin Ford)


PLEAR
*
E ni ne nur ri-havas la revuo, ma ni anke ri-havas la spirito 
di progreso qua regnis en nia rangi dum la vivo di Couturat, 
e do la unesma numero dil nova serio di Progreso inauguras 
nova epoko en qua Ido itere pleos importanta e determinanta 
rolo en la mondolingual movado. 
(Siegfried Auerbach) 
(Progreso tomo VIII nro. 81, januaro 1931)
*
Marlon Brando pleis sur la ceneyo, rolo di yuna poeto en la verko 
di Bernard Shaw: Kandida. 
(Octavi Egea)
*
Robbie Williams probable pleos rolo en filmo kun Helen Baxendale 
(de la telekomedio Friends). En ta il pleos rolo di jigolo. Williams 
prizas rolo, nam il revas pri divenar film-aktoro.
(Hans Stuifbergen)


PLENA
*
Omna enterigiti  esas plena de meriti.
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)
*
La vivo di la homi esas kurta ed ofte plena de chagreni.
(Paolo Lusana)
*
Holala, me ne kredus se ne esus deklarita, ma fine on tamen agnoskis 
oficale, ke ni sufras/juas ondo de varmegeso. Omni es paralizita pro 
la varmegeso. Serii de automobili vers la plaji, qui ja es plu kam plena. 
(Hans Stuifbergen)


PLENIGAR
*
Vorti ne plenigas sako.
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)


PLEZAR
*
Qua flatas omnu, plezas a nulu. 
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)
*
Pluse, hike ne parolesas pri KREDO ke la lexiko di Ido es
fundamentale Romana. Parolesas pri FAKTI. Fakti sempre 
es e duros esar fakti, mem se to ne plezas, mem se on ne volas 
agnoskar lo. Yen la fakti, segun statistiko ne da Neves, ma da 
Couturat ipsa, citita da Dyer.
(Gonçalo Neves)


PLEZURO
*
Omna biblioteko havas 'inferno', omna arto havas sua submondo. 
Tale existas longa tradiciono di verki ombroza, imaji quin kreis 
l' artisto erste por sua propra plezuro e rare por la kolektero. 
(Hans Stuifbergen)
*
La verki da ambi es tipale ocidentala, dependante de la tenso inter 
plezuro di eciteso e la nauzeo di tala plezuro.
(Hans Stuifbergen)


PLORANTO
*
Ni vidas la ridanti, ma rare la ploranti.
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)
*
Ploranton ni evitas, ridanton ni imitas.
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)


PLORAR
*
Ti, qui ne savas quale plorar kun sua tota kordio, nek savas quale 
ridar.
(Golda Meir) (Bebson Y. Hochfeld)
*
Recente en Rusia multa ikoni dil Deala matro ploris tre abundante. 
Kande ulo tala eventas, ico signifikas ke granda katastrofo esas 
balda. 
Kan nova mondo-milito o granda kataklismo? Til nun la ploranta 
ikoni nulatempe eroris ed ito es kelke pavoriganta. 
(Jean-Claude Martignon)
  

PLORINDA
*
Evidente renuncar kantar per la propra linguo por kantar per la linguo 
di altra lando, simple por intencar atigar la vinko en kansono-konkurso, 
esas ridinda, plorinda, e meaopinione maxim granda stulteso facebla ! 
(Fernando Tejon)


PLORO
*
Hominala ploro sen ula valoro.
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)


PLU
*
Plu bona ulo kam nulo
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)
*
Anke pos la riestabliso dil komuna laboro internaciona Progreso 
ne riviveskis. Nun tandem, pos plu kam 16 yari, ni itere havas nia 
Progreso!
(Siegfried Auerbach) (Progreso tomo VIII nro. 81, januaro 1931)
*
Plu bona agar kam parolachar. 
(Jean-Claude Martignon)
*
Sorgez por tu e nulo plu. 
(Jean-Claude Martignon)
*
Me ne kredas ke la plu forta kredo religiala en Usa signifikas ke la Usani 
esas plu stulta kam la Europani, li nur esas plu yuna e plu vigoroza populo. 
(Jean-Claude Martignon)
*
Evidente ni mustas aceptar la fakto, ke Usa, quale Britania, es esence 
tre konservema lando (mem plu konservemega kam Britania). 
(James Chandler)
*
Laste, me klavagas mea texto per klavaro, pensante (plu o min kurte) 
pri omna vorto quan me skribas - adminime teorie, ma forsan dormeti 
intervenas!
(Robert Carnaghan)
*
Pos la regno di Karl la Granda 
(France Charlemagne) Toulouse divenis guvernata da komti, 
qui plu e plu sendependeskis de la rejo. 
(Robert Pontnau)


PLUBONIGAR
*
Facilesas kritikar, desfacil plubonigar.
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)
*
Linguistiko, segun mea savo, ne deziras plubonigar linguo, o deskriptar
quale bone parolar o bone skribar. Ol deskriptas objektive quale 
linguo es uzata.
(Martin Lavallée)
*
Anke vu povas kunlaborar editante la artikli qui ja publikigesis 
por plubonigor li o kreante nova artikli pri temi quin vu bone 
konocas. 
(Wikipedia)
*
Regretinde ca-yare ni ne havas bona moyeno por prizentar Ido. 
Ma lente la situeso plubonigos su por ni. 
(Eberhard Scholz)


PLUE
*
Internacioneso ne es la maxima kriterio en gramatiko 
(ol esas en lexiko); logikozeso e regulozeso povas valorar 
plue. Ma sakrifikar internacioneso po pura ne-logikozeso, 
qua senco havas?
(Carlo Nardini)
*
Yen mea pensi pri "plue" e "pluse". 
Amb adverbi koncernas quanto, mas "plue" indikas augmento 
di quanto, dum ke "pluse" montras adjunto di quanto ad altra quanto. 
En la unesma kazo koncernesas do nur un quanto qua augmentas, 
dum ke en la duesma on parolas pri plura quanti qui adjuntesas 
l' una al altra. Nun ni aplikez ica difero al chaso.
La homi chasis 20 cervi en la unesma dio. En la duesma dio 
li chasis 20 cervi pluse [= a lo chasita en la unesma dio li adicionis 
20 cervi] 
En la triesma dio la rejo dicis: "Haltez! Ne chasez pluse!" 
[= a la 40 cervi ja chasita ne adicionez plusa cervi] La homi chasis
 20 cervi en la unesma dio. En la duesma dio la homi chasis plue 
[= li chasis plu multe, li augmentis la quanto ja chasita 
en la dio antea, ma on ne precize indikas la nombro]
En la triesma dio la rejo dicis: "Haltez! Ne chasez plue!" 
[= ne augmentez la quanto ja chasita] Altravorte on povas dicar 
ke "plue" remplasas "plu multe", dum ke "pluse" remplasas 
"plusa kozo", "plusa ento" o "plusa foyo". 
Por (ex-)Esperantisti me adjuntez ke nia "plus(e)" generale 
korespondas a la "plu" Esperantal. 
Exemple: En Esperanto: "Mi ne plu venos al via hejmo" En Ido: 
"Me ne plus venos a vua hemo" [= me venos a vua hemo nul plusa foyo]
La "pli" Esperantal esas nia "plue": En Esperanto: "La infano mangxis 
grandan kvanton da supo kaj diris: mi ne volas pli!" [mi ne volas pli 
multe da supo] 
En Ido: "La infanto manjis granda quanto de supo e dicis: me ne volas plue!" 
[= me ne volas plu multe = me ne volas plu multa supo] Ma ne sempre: 
En Esperanto: "La infano mangxis du pomojn kaj diris: mi ne volas pli!" 
[mi ne volas pliajn pomojn] En Ido: "La infanto manjis du pomi e dicis: 
me ne volas pluse" [= me ne volas adjuntar plusa pomi al du pomi ja manjita] 
o same bone "me ne volas plue" [= me ne volas augmentar la quanto 
ja manjita] Yen forsan helpilo por decidar inter "plu" e "pluse": 
kande on volas expresar "plu multe", on elektez "plue"; en altra kazi, 
on elektez "pluse". Me esperas ke me ne konfuzigis vi plue. 
Se me agis lo, me explikos la kozo pluse. 
(Gonçalo Neves)


PLUFEBLIGO
*
Tamen, s-ro Neußner, tamen, me esas certa ke la diskuti e disputi 
por evolucionigar nia linguo "koste was es wolle" tre nocis 
la difuzo di nia linguo e kontributis ye la plufebligo di nia movadeto. 
(Jean-Claude Martignon) 


PLURA
*
Plura monati ante nun, me esforcis apertigar nova diskuto-forumi 
en e pri Ido konocata kom "La Forumi Idala". Me konstruktis li, 
mantenis li, e plukonocigis li. 
(David Mann)
*
L'Unionita Stati di Nord-Amerika debas lia rapida e granda prospero 
a plura favoroza cirkonstanci, qui hike ne enumeresez. Ma lo maxim 
favoroza inter omni esis l'uneso dil linguo, per qua l'Amerikano havas 
ne nur un lando, ma un tota kontinento kom patrio.
(Wilhelm Ostwald)
*
Altraparte me persone prizas la existo di plura expres-manieri, 
la libereso en la linguo, ca-kaze: "il" same kam "ilu" e c., 
quankam ca uzo esas kontre la principo fundamentala; por "ca/ica", 
"ta/ita" komprenende valoras lo sama. 
(Friedrich Porzenheim) 


PLURFOYE
*
L'organi dil konkurencanti lansis ja plurfoye la nekrologo di 
Ido. Or, en la dek-e-duesma horo, samlandani di Couturat 
elevis, super la partisi interkombatanta, la standardo dil 
Maestro, la kontinueso di nia unesma ULI e di lua nobla e 
sublima tradicioni.
(Stefano Bakonyi, Sopron, 1930)


PLURICHIGAR
*
La Parlamentala komisitaro dil Nacionala Sekureso e dil Exterlandana 
Aferi adoptis, mardie, lego-projeto qua impozas a la guvernerio 
rikomencar plurichigar la uraniumo, irgequa esez la poziciono 
dil internaciona komunajo, segun aserto da reprezentanto 
dil dicita komisitaro. 
(Jean-Claude Martignon)


PLURILINGUESO
*
La plurlingueso dil lando e la vivanta dialekti efikigas avantaji 
e desavantaji: avantajo es la relative forta intereso por la lingui 
dil altri; desavantajo es la ofte poke satisfacanta konoceso 
dil propra linguo; to valoras precipua por l'alemana Suisi. 
(Hans Cornioley)


PLUSA
*
Ni esforcos profundigar nia savo pri via religio por preventar 
plusa miskompreni. 
(Hans Stuifbergen)
*
La granda explozi ed incendio en fuelo-depozeyo eventis 
sundie matine. La unesma explozo, qua vekigis multi 
(anke me) eventis jus pos 6 kloki. Semblas ke esis du plusa 
explozi, cirkume mi-horo pose, ma lore me duris dormar.
(Robert Carnaghan)


PLUSE
*
Ye favoro di Neutral esis la naturala alfabeto sen cirkonflexita 
literi, quin Esperanto sola ek la preske cent artificala lingui audacis 
ofrar a la mondo, pluse la plu naturala selekto di vorti en multa kazi, 
aparte en la pronomi, ube on forte kritikis la aprioria, tote artificala 
sistemacho di Esperanto. 
(Otto Jespersen)
*
Pluse, il esis injenioza uzanto dil linguo Hispana. E do multo de to quon 
il skribis perdesos en mala tradukuro aden irg altra linguo. 
(Eduardo A. Rodi)


PLUTONO
*
Ja l'astronomisti ne plus konsideras ke Plutono es vera planeto. 
Kun *Quaoaro e *Sedno li semblas quale petroza korpi, feble 
atraktita a la suno. Forsan li apartenas a la "Oort Nubo", la fonto
di kometi ed altra objekti, exter la vera planeti. Li es facile influita 
per altra pezoza planeti quale Saturno e Jupitero e konseque lia 
orbiti esas tre nereguloza.
(Richard Stevenson)


PLUVAR
*
Me ne prizas la pluvo pro ke me ne povas kurar extere, kande pluvas. 
(Eduardo A. Rodi)
*
Semblas pluvor ante vespero. 
(Otto Jespersen)


PLUVO
*
Matinala pluvo ne haltigas la pilgrimanto. 
(Jean-Claude Martignon)
*
Me ne prizas la pluvo pro ke me ne povas kurar extere, kande pluvas. 
(Eduardo A. Rodi)
*
Kande la pluvo cesabos, forsan aparos en la nubi ciel-arko.
(Paolo Lusana)


PO
*
Tradukez, un pagino po dio es un libro po yaro. 
(Hans Stuifbergen)


POEMO
*
Pluse, existas plura radiki di qui la lasta literi konstitucas 
anke dezinenco, tale permisanta ambigueso. Kad exemple 
poemo esas poem.o o po.em.o? E kad albino esas albin.o 
od alb.in.o? [...] Ya on povas argumentizar ke ne existante 
la radiko po., poemo nur povas esar poem.o. E pro ke 
"albo femina" esas absurdajo, albino nur povas esar albin.o. 
Ma to interdiktus kreor future la radiko po., e pluse ka ni 
certesas ke ne existas altra vorti en qui vera ambiguajo esas 
posibla?
(Eduardo A. Rodi)


POETO
*
Marlon Brando pleis sur la ceneyo, rolo di yuna poeto en la verko 
di Bernard Shaw: Kandida. 
(Octavi Egea)  
*
Pierre Guyotat, la lasta 'poeto mala', la 'maledikita' poeto di 
Francia, erste fameskis pro sua novelo "Tombo por 500.000 
Soldati", libro pri teroro sexual e violento dum la milito 
Franca-Aljeriana. 
(Hans Stuifbergen)


POEZIALA
*
Me kompris poka libri poezial e multa altra verki didaktikal. 
(Gonçalo Neves)


POEZIO
*
Do: me esperas, ke altra Idisti volos tradukar poezio. Ni facez 
nov Antologio en qua trovesus poezio, kurta prozo ed altra "kozi 
kulturala". Qua volas helpar?
(Eric Dickens)


POKA
*
Quon vu drinkis? Me drinkis poka vino e multa aquo.
(Paolo Lusana)
*
E quon tu manjis? Me manjis poka karno ma multa pano.
(Paolo Lusana)
*
Me kompris poka libri poezial e multa altra verki didaktikal. 
(Gonçalo Neves)
*
La prezenta stando inter Idisti ed Esperantisti es, ke ne es disputo, 
ma nur poka reciproka intereseso. 
(Hans Stuifbergen)
* 
Me pasas tre poka tempo nuntempe en la interreto.
(Martin Lavallée)
*
Kom honor-prezidanto elektesis la astronomo Förster de Berlin, 
qua tamen povis partoprenar nur poka kunsidi. 
(Otto Jespersen)
*
Sincere dicata: Me ipsa ne savas la difero inter kongreso e konfero. 
Forsan irgu povus donar definuro. Pos la milito on evitis aranjar 
"kongreso" pro ke on opinionis, ke nomizar nia konferi kom kongresi, 
esus exajero pro la poka partoprenanti kompare a la periodo ante la milito. 
(Alfred Neussner)


POKAFOYE
*
Baudouin de Courtenay preferis parolar Germane e pokafoye 
sro Peano parolis en sua Latina sen flexiono.
(Otto Jespersen)


POKO
*
Multa poko facas multo. 
(Jean-Claude Martignon) 


POKOPE
*
La horo di la morto esas nekonocata da omna vivanti e tamen ol venas 
a li pokope.
(Paolo Lusana)


POLEMIKAR
*
Rumsfeld refuzas polemikar pri la Europana Defenso. 
(Jean-Claude Martignon)


POLEXO
*
La vorto por incho (angle inch, france pouce, germane Zoll, 
hispane pulgada, italiane pollice) en plura lingui es sama kam 
la vorto por polexo, pro ke la larjeso di polexo es simila a ta 
mezuro. 
(Robert Carnaghan) 


POLICANO
*
La kadavro di sekureso-agento qua ocidesis per kuglo deskovresis, 
hiere, che la sideyo dil Unionita Nacioni en New York. 
Segun la policani, la hipotezo di suocido esas maxim probabla. 
(Jean-Claude Martignon) 


POLICESTRO
*
En 1929 il kreas dum restado en la urbeto Delfzijl (Nederlando) 
la personajo Maigret, policestro en Paris. La parisana policisto 
es tre populara ed entote 72 romani pri Maigret aparas, la lasta 
en 1972. 
(Ronald Bijtenhoorn)


POLICISTO
*
En 1929 il kreas dum restado en la urbeto Delfzijl (Nederlando) 
la personajo Maigret, policestro en Paris. La parisana policisto 
es tre populara ed entote 72 romani pri Maigret aparas, la lasta 
en 1972. 
(Ronald Bijtenhoorn)
*
Ofte me kaptas me acentizar la vorto "segun" nekorekta. Do me 
parolas ofte seGUN. Ma me opinionas ke la Idala reguli esez
l´idealo kreita por interkompreno. Tre ofte mankas la policisti 
por korekta pronuncado (precipue SEgun me).
(Eberhard Scholz)


POLITIKALA
*
ka la westala Europa povas esar unika kulturala e politikala 
herdo, quale insulo meze dil oceano ? Existas teorio qua dicas 
ke la fonduro dil Uniono Europana reprezentas nekonciante 
la ri-kreajo dil imperio di Karlo la Granda. 
(Christophe Gaubert)
*
La Franci e la cetera blanki duras livar Ivora Rivo pro la malega 
politikala situeso ibe. 
(Jean-Claude Martignon)
*
Do, ecepte politiko e politikala ideologio (ed anke niakaze 
linguala reformi) omna altra temi esas bonvenanta. Vivez 
sporto (futbalo, rugbio, teniso edc.) ! 
(Jean-Claude Martignon)
*
Anke me preferus, ke Bush ne rielektesos, ma la skopo dil 
Ido-movemento ne esas agar por o kontre irga politikala 
grupo od irga politikisto. Esas permisata ad omna Idisto 
agar politikale per Ido, ma nia movemento restez neutra. 
(Alfred Neussner) 


POLITIKALE
*
Anke me preferus, ke Bush ne rielektesos, ma la skopo dil Ido
-movemento ne esas agar por o kontre irga politikala grupo od 
irga politikisto. Esas permisata ad omna Idisto agar politikale 
per Ido, ma nia movemento restez neutra. 
(Alfred Neussner) 


POLITIKISTO
*
On dicas, ke la germana politikisti aceptis ta sistemo pro ke li recevis 
de Anglia ferma aserti oficala ke la Imperio Britaniana balde adoptus
 la sama sistemo! 
(Robert Carnaghan)
*
Ica du klara No-voti anke demonstras la enorma lakuno 
inter la ordinara Europani e la politikisti, financisti e burokati. 
Esas quaze nia dukteri habitas sur altra planeto: 
Elito-Planeto, tote separita del sucii ed opinioni dil ordinara homi. 
(James Chandler)
*
Il ne timis diskuti e debati kun sua adversi, kontree, il prizegis oli. 
Il konfrontis su a sua skopo-grupo por diskutar kun li. 
Il kunlaboris kun politikisto Ayaan Hirsi Ali, kun qua 
il produktis filmo "Submiso", pri mulieri en l' islamo. 
(Hans Stuifbergen)
*
Anke me preferus, ke Bush ne rielektesos, ma la skopo dil Ido
-movemento ne esas agar por o kontre irga politikala grupo od 
irga politikisto. Esas permisata ad omna Idisto agar politikale 
per Ido, ma nia movemento restez neutra. 
(Alfred Neussner) 


POLITIKO
*
Theo van Gogh esis persono extreme provokema, uzis sua yuri 
libere parolar, pri religio, pri politiko, pri omna to quon il opinionis 
esar interesanta por parolar. 
(Hans Stuifbergen)
*
Do, ecepte politiko e politikala ideologio (ed anke niakaze linguala reformi) 
omna altra temi esas bonvenanta. Vivez sporto (futbalo, rugbio, teniso edc.) ! 
(Jean-Claude Martignon)


POLO
*
En diversa renkontreyi sexuala me observis ke la Franca erotikismo 
es fondebla ye du extrema poli: lo tenera e lo brutala. 
(Hans Stuifbergen)


POLONA
*
La membri asistanta havis la sequanta patrala lingui: Franca, 
Germana, Angla, Dana, Italiana, Polona (Rusa).
(Otto Jespersen)


POLVO
*
Galaxio es la maxim granda individua konglomeruro de materio, 
kontenante steli, gaso, polvo e planeti.  
(Wikipedia)


POMO
*
Proverbo germana : Pomo falas ne fore de arboro. 
(Eberhard Scholz)
*
Inter la diversa sorti di pomi me preferas le plu dolca.
(Günter Anton)
*
En Ido: "La infanto manjis du pomi e dicis: me ne volas pluse" [= me ne 
volas adjuntar plusa pomi al du pomi ja manjita] o same bone "me ne 
volas plue" [= me ne volas augmentar la quanto ja manjita]. 
(Gonçalo Neves)
*
La docisto questionas ad studianto: 
- Dicez quanta oranji esas 4 oranji e 5 oranji. Quoniam la docisto 
vidas ke la lernanto ne respondas, el helpas il:
- Memorez! Ni lernis to hiere! 
Pos longa hezito, la studianto fine respondas:
- Me ne savas. Vu docis to a ni per pomi. 
(Eduardo A. Rodi)


PONIARDAR
*
Palestinano ocidesis per kuglo hiere posdimeze pos poniardir 
du Israelani en la industriala zono di Erez, en la nordo di la teritorio 
di Gaza. 
(Jean-Claude Martignon)


PONTO
*
Un de la centi di insuli Filipinala esas Banglao, per ponto ligita 
kun la plu granda insulo Bohol, en la suda parto di la lando. 
(Heidi Neussner)


POPOLO
*
"Itala" povus forsan utilesar en Ido, kom vorto indikanta ul olima 
populo dil Italiana peninsulo. Kom sinonimo di "Italiana" ol riskas 
esar mis-komprenata, e pluse privacar la historiisti de utila vorto.
(Carlo Nardini)


POPULARA
*
Me ne savas pro quo Tony Blair es, semblante, tante populara 
che britani, kande il es evidente tante dessincera homo. 
(James Chandler)
*
En 1929 il kreas dum restado en la urbeto Delfzijl (Nederlando) 
la personajo Maigret, policestro en Paris. La parisana policisto 
es tre populara ed entote 72 romani pri Maigret aparas, la lasta en 1972. 
(Ronald Bijtenhoorn)


POPULARESO
*
Pro la populareso di la dolaro, $26,000,000,000 cirkulas [fluas] 
exter Usa. Omnayare ta pekunio perdetas sua valoro, e perdo 
por ne-Usani es gano por Usani, quaze on impostas exterlandani.
(Peter Totten)


POR
*
Por matro led infanto ne existas.
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)
*
Ad omna naciono sua propra linguo ed un duesma linguo por omni 
(Paolo Lusana)
*
Do Zamenhof ipsa kreis reformvarianto di Esperanto, en qua il egardis 
la kritiki. En la revuo "La Esperantisto" en 1894 il votigis la lora 
esperantisti por o kontre la reformprojeto. La majoritato di la lekteri 
di ta revuo refuzis la projeto.
(Günter Anton)
*
Sorgez por tu e nulo plu. 
(Jean-Claude Martignon)
*
Me laboras dekesis hori diale por ganar vivo-pekunio. 
(James Chandler)     


PORDO
*
El frapis la pordo e vartis. El rifrapis, plu laute. La radio minlauteskis 
ed esis skrap-sono. Ulu klefapertis la pordo. La bakisto stacis en 
la lumo e regardis li. "Me es klozita". 
(James Chandler)


PORTUGALANA
*
Pri la Portugalana, preske cent yari ante nun, ta linguo probable 
ne esis tante importanta en la mondo kam nun. La mondo chanjas.
(Robert Carnaghan)
*
Me jus lektis pri la filozofo Nederlandana (de origino Portugalana) 
Baruch de Spinoza, qua il en sua skriburo egaligas Deo a la Naturo, 
do Deo es Naturo (e semblas a me, evidente, anke inverse). 
(Hans Stuifbergen)
*
Omno es relativa e politikal: ka la Galisiana devus aceptesar, 
kande la Portugalana ja es ofical en Europa? 
(Partaka)


PORTUO
*
Ye 5 marto 1960 explozas en la portuo di Havana, navo de 
municiono. Deki de homi mortas. On konjektas, ke la usana 
Servado Sekreta aranjis la explozo. 
(Ronald Bijtenhoorn)
*
Nature la dolaro usana es uzata exter Usa ipsa, e supozeble 
anke l'euro esos uzata exter l'eurozono. Mem la pundo angla 
es uzata en la nordala portui di Francia, quala Calais.
(James Chandler)


POS
*
Saja hundo pos la vundo
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)
*
Anke pos la riestabliso dil komuna laboro internaciona Progreso 
ne riviveskis. Nun tandem, pos plu kam 16 yari, ni itere havas nia 
Progreso!
(Siegfried Auerbach) (Progreso tomo VIII nro. 81, januaro 1931)
*
Pos yuneso venas oldeso. 
(Jean-Claude Martignon)
* 
Pos mea morto, esos nula manko di pia manui por jetar me super 
la fenceto; mea tombo esos la senfunda aero; mea korpo sinkos 
senfine e dekados e dissolvos en la vento produktita dal falo, quo 
es infinita. 
(James Chandler) 
*
Pos dormir multe, il volis departar.
(Paolo Lusana)
*
En Ido esas distingo inter prepozicioni tempala ante/pos, e 
prepozicioni spacala avan/dop. Komparebla distingo ne existas 
generale en la lingui naturala.
(Carlo Nardini)


POSA
*
En kosmologio on aplikas la termino a nia universo, nam on konceptas 
ke povas existar antea e posa universi. 
(Wikipedia)
*
Sur posa pagino (p. 162) la autoro adjuntis la sequanta gloso: 
«men: l’autoro uzas hike l’akuzativo por klareso ed anke por eufonio.»  
(Gonçalo Neves)


POSE
*
Or la decido adoptanta Esperanto « kun la rezervo di ula modifiki », 
esis unanima. Se, pose, skismo eventis, la responso ne esas imputeble 
a l'Idistaro, ma ad ilti qui obliviis promisi, voti o signaturo. 
(Louis de Beaufront)
*
Ye la 9ma di novembro 1918, imperiestro Wilhelm II abdikis e 
kurtatempe pose Germania demandis milito-ceso e perdis la milito. 
(Jean-Claude Martignon)


POSEDAR
*
Le Habsburg, pro liatendenco posedar la stradi vers Gotthard 
ed Italia, provokis l'unesma defensala Federuro ja ante 1291. 
Austria vinkesis en 1315 ye Morgarten, e la Federuro kreskis.
(Hans Cornioley)


POSHO
*
Ek posho di altru on pagas facile.
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)


POSIBLA
*
Quale decidar ube ni devas interferar, ed ube ni devas lasar populi 
solvar (se posibla) sua propra konflikti? 
(James Chandler) 


POSIBLE
*
Arivez maxim rapide kam posible. 
(Paolo Lusana)
*
Esas tre grava emfazar ke la nuna linguo Ido ne esas laboruro 
da un individuo, ma rezumo di la esforci di multa yari e di multa 
homi por produktar linguo tam facila, klara e richa kam posible. 
(Otto Jespersen)


POSIBLESO
*
Malgre la diverganta kustumi di la nacionala lingui, omni certe konsentos ke esas necesa en artificala linguo havar la posibleso expresar la tri simpla tempi: prezento, pasinto e futuro. (Otto Jespersen)
*
Nun imaginez la situeso se ni havus yaro de dek monati. 
Sen uzar monat-parti, esus nur yena posiblesi por aparo 
reguloza: du, kin o dek foyi en la yaro. 
(Robert Carnaghan)


POSIBLIGAR
*
Ica exempli posibligis a bibliotekisto injenioza deskovrar 
la fundamentala lego dil Biblioteko. 
(James Chandler)
*
Koncerne la Hinduismo, ol certe havas neperfektaji e defekti, 
ma la kasto-sistemo posibligis a centi o mem mili de populi e 
genti kunvivar pace. 
(Jean-Claude Martignon)


POSLASAR
*
En Francia, ni havas sat multa Europana moneto-peci qui venas 
de altra landi. Precipue, ni havas Hispana, Italiana, Nederlandana, 
Belga, Germana moneto-peci. Ni havas multa stranjera turisti, 
qui poslasas lia pekunio. 
(Jean-Claude Martignon)


POSMORGE
*
Amiko, mankas a me la tempo, la resto esos respondata sive da altru, 
sive da me, se me itere startas mea komputoro morge o posmorge. 
(Hans Stuifbergen)


POSTMARKO
*
La postmarki e la moneto montras la latina vorto Helvetia; 
tale la lando dil kelta tribuo Helveti nomesis dal Romani. 
(Hans Cornioley)   


POSTO
*
[...] il venabis per la posto (la posto esis origine e propre 
institucuro di kambieyi, ube on povis kambiar kavali 
segun etapi, por voyajar plu rapide), e tre astonata questionis, 
quon signifikas ta hororiganta spektajo. 
(A. Vilfroy)
*
Tempope me remarkas l'abreviuro "elk-posto". Kad ol
signifikas "elektronikala posto" ? Plu bona  abreviuro esas 
"e-posto". En Angla, "elk" = alko = granda cervo.
Forsan Santa Niklaus uzas rentiro por livrar mesaji per 
"elk-posto" en l'interreto! Kristonaskala saluti.
(Richard Stevenson)


POSTULO
*
Se per "la logiko di Couturat" vu intencas la postulo, ke omna  precipua
radiko mustas esar o substantival (hom, blind) o verbal (ir, pens), me 
mustas agnoskar ke vu es justa.
(James Chandler)


POSVIVAR
*
Koncerne la Judi, me ne pensas ke la Judismo esas 
en same mala situeso kam la Kristanismo. 
Nome, la Judismo esas ne nur religio ma anke naciono. 
Judo qua ne plus havas religiala kredo, se lu grantas importo 
a lua Juda identeso, ne abandonos komplete la religio, 
e tandem la Judismo sucesis posvivar yarmili de persekuti, 
do calatere futuro existas ankore.  
(Jean-Claude Martignon)


POVAR
*
Quale on volas, tale on povas
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)
*
Sua faton nulu povas evitar.
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)
*
On ne povas vivar sen manjar.
(Paolo Lusana)
*
La homi darfas povar praktikar lia religio, irgequa olu esez. 
(Jean-Claude Martignon)
*  
Sincere dicata: Me ipsa ne savas la difero inter kongreso e konfero. 
Forsan irgu povus donar definuro. 
(Alfred Neussner)
*
Me esperas povor pagar vu ante du monati. 
(Otto Jespersen)
*
Se la yunaro savus e se la oldaro povus, dicas la proverbo.
(Paolo Lusana)
*
Me povez opinionar ke vua opiniono es tante abjekta, 
ma me defensos, til-morte, vua yuro expresar ta.
(Voltaire). (Hans Stuifbergen)


POVO
*
Semblas ke Huxley esis justa: il korekte observis l'enorma povo 
di Usa e kapitalismo. 
(James Chandler)
*
Konsuli selektata ek la komercala borgezaro, la ‘Kapituli’ (capitouls), 
administris l’urbo e disponis pri granda povo. Ca sistemo permisis a 
la richa komercisti nobeleskar. 
(Robert Pontnau)


POVRA
*
Il mortis tre povra de pekunio, ma richa de vertui.
(Günter Anton)
*
La lando es povra pri explotebla minerali. Plu important es 
la diversa petri. 
(Hans Cornioley)


POVRO
*
On dicas, ke ta rejino havas tre granda benigneso por la povri.
(Paolo Lusana)


POZAR
*
Laste, vi observez la planeti, ma anke vi observez la sulo, por ne 
pozar pedo adsur feko di hundo...
(Fernando Tejon)
*
Ube on pozis mea imprimuri?
(Paolo Lusana)
*
On pozis avan singla ek eli splendida manjilaro, kun etuyo ek 
oro masiva, en qua esis kuliero, forketo e kultelo ek pura oro ornita 
per diamanti e rubini. 
(A. Vilfroy)
*
Tale, me montras intereso pri lua kontenajo, me ne igas il 
deskoncentresar pri olu, e samatempe, nekonciante, me pozas 
exemplo di quale on esperas ke il parolez. Ed il imitas l'exemplo 
pozita. 
(Eduardo A. Rodi)


PRAHA
*
Dum du yarcenti la danjeroza verko obliviesas. Til la tempo, kande, 
en Praha, urbo de sorcisti e de nekromanciisti eminente, du fratuli 
heredas la magiolibro. 
(Jean-Claude Martignon)


PRAKTIKALA
*
Li ne es perfekta, ma li havis sua origini en bezoni praktikala. 
(Robert Carnaghan)
*
Nur en la lasta yardeki, nova legi gradale impozas olua uzo, e nun 
en Britania es uzata du sistemi di mezuri, segun loko e skopo. En 
omna lando, ne esis deziro di la populo abandonar praktikala mezuri, 
ma deziro precipue di burokrati. 
(Robert Carnaghan)


PRAKTIKAR
*
La homi darfas povar praktikar lia religio, irgequa olu esez. 
(Jean-Claude Martignon)


PRAKTIKE  
*
Ni ne havas tote bona o tote klara sistemo. Ne esas praktike posibla 
obtenar logikala sistemo por nomi di landi e landani.  Tamen, nia sistemo 
bezonas plusa laboro e pensado. Dume, me rekomendas uzar la vorti en 
nia lexiki. 
(Robert Canaghan)


PRAKTIKO
*
E la experienco, unesme en la kongresi di Volapükisti, duesme en ti
di Esperantisti, ed anke en plu mikra kunveni di diverslandana Idisti, 
sat montris, ke la desfacilaji timita da teoriisti tote ne esas grava 
en la praktiko.
(Otto Jespersen)     
*
Se on es foxo en Britania, hiere esis bona dio.  Nam la parlamento 
fine legifis kontre la tradicionala "sporto" di fox-chasado per hundi. 
De 16ma februaro, ca praktiko esos interdiktita. 
(James Chandler)
*
Persone me desprizas ica barbara praktiko, ma la questiono es 
plu komplexa kam konsidero al foxo, nam multa rurani dependas 
ye fox-chasado por sua employeso. 
(James Chandler)  


PREAVO
*
Me precizigas a lu ke me vivas en la franca-parolanta parto di Belgia 
(Walonia) ke mea matrala linguo es la franca, ke fakte mea preavi 
nomesis Bolle e ke la nomo perdis sua lasta parto pro la paso 
dil tempo; ke me lernis obligatale la nederlanda dum la sis yari 
di mea sekundara studii, inkluzante la autori e poeti flandrana. 
(Jacques Bol) 


PRECIPUE
*
Nur en la lasta yardeki, nova legi gradale impozas olua uzo, 
e nun en Britania es uzata du sistemi di mezuri, segun loko e skopo. 
En omna lando, ne esis deziro di la populo abandonar 
praktikala mezuri, ma deziro precipue di burokrati. 
(Robert Carnaghan)
*
Plura modeli montris ke precipue la nova klienti es koncernata, 
dum ke la klienti kun bankala relati duriva es min sentiva a ta 
problemo.
(Steve Walesch)


PRECIZA
*
Anke la Franca defini esas generale plu preciza e min idiotisma 
kam, ex. la Angla, ma ca defini e la granda nombro di Franca 
sinonimi ne trovata en la ne-Romana lingui ofte embarasas, Angli, 
Germani, e c.
(Luther H. Dyer) 


PRECIZE
*
La ter-pomi esas manjajo precoza precize pro ke li esas chipa.
(Paolo Lusana)


PRECOZA
*
La ter-pomi esas manjajo precoza precize pro ke li esas chipa.
(Paolo Lusana)
*
La certeso ke ula tabulo en ula hexagono kontenas precoza libri 
e ke ca precoza libro es neacesebla, semblis preske netolerebla. 
(James Chandler) 


PREDANKAR
*
Me predankas pri la respondi.
(Carlo Nardini)


PREDICAR
*
Ni expektas de nia samideani, ke anke li komprenas sua 
devo. Ni demandas, ke li en nula maniero kontreagez nia 
laboro, ma ke li per loyaleso, moderemeso e sakrifikemeso 
helpez ni. Supozante tala qualesi che la Idisti, me predicas 
nova epoko di progreso por nia movado.
(Hans Brismark) (Progreso tomo VIII nro. 81, januaro 1931)


PREFERAR
*
Me ne es “bona” Nov-Zelandano pro ke me ne amas rugbio. 
Me preferas (Asocio) futbalo!
(Richard Stevenson)
*
Inter la diversa sorti di pomi me preferas le plu dolca.
(Günter Anton)
*
Koncerne la islamo, me preferas nulon dicar, la samlandani di Theo 
Van Gogh expresas plu bone kam me to quon la Europani pensas 
pri la Mohamedismo. 
(Jean-Claude Martignon)
*
Ek omna rozi, me preferas le blanka.
(Paolo Lusana)
*
Preferez libro instruktiva kam libro amuziva.
(Paolo Lusana)


PREFERE
*
Prefere mortar kam sklavesar
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)


PREFERINDA
*
Nu, qua metodo es preferinda? Ka ni devas preferar una kam l'altra?
(James Chandler) 


PREFERO
*
Ma tala interdikto esus tote kontre la spirito di nia entraprezo, 
fondita sur la principo di libera diskuto; nur on mustas sempre 
demandar ke on motivizez sa [sua] propozi per altro kam personala 
gusto o prefero.
(Otto Jespersen) (Progreso 34, Dec 1910)


PREGAR
*
Padre Pio esas nun divenanta santulo dil katolika Eklezio. Il esas 
extreme populara en Italia, la santi havas la reputeso facar mirakli. 
Ni devus pregar Padre Pio por la sucesoza difuzado di nia kara 
linguo. 
(Jean-Claude Martignon)   


PREGO
*
Me havas granda prego a vi omni kunlaborar koncerne la 
sequanta afero. . .
(Frank Kasper)
*
Me nulatempe saveskis ke s-ro Juste rekomendabis la uzo di: 
plez. En mea Franca lernilo redaktita da ilu, il nur rekomendas 
uzar la vorti: por favoro, me pregas o plu koncize: prego. Pliz 
o plez nule fitas kun nia linguo, dum ke prego esas ecelanta 
Ido-vorto. Me ne prizas "pliz" pro ke la novici povus kredar 
ke ol esas la justa vorto pro nesavo di prego. 
(Jean-Claude Martignon)



PREHIERE
*
El esis malada hiere, pro ke el tro manjabis prehiere.
(Paolo Lusana)


PREHISTORIALA
*
Ja dum prehistoriala tempo jacis vilajo en la nuna loko 
Vieille-Toulouse.
(Robert Pontnau)


PREIRINTO
*
Nia preirinti diskutis  e disputis senfine por reformachar la linguo e modifikar la ja existanta vorti. La rezulto esas ke li ne havis tempo por krear (od adoptar) la necesas nova vorti ciencala e teknikala. (Jean-Claude Martignon) 


PREKURSERO
*
La Angli divenas furioza pro la Usana filmo "The patriot" qua reprezentas la Angla militisti dum la milito por la Usana sendependeso (1776-1783) quale mortigera bruti, prekurseri di la Germana nazista trupi. Stranje ke dum tempo di "globalismo" la Usani gloriizas la maxim shovinista patriotismo. 
(Jean-Claude Martignon)


PREMIO
*
Ultre la Premii Nobel, omnayare en oktobro donesas en Usa 
anke la "Premii Ig Nobel". L'expresuro venas de l'Angla 
"ignoble", (senvalora) qua audesas idente. Ta premii grantesas 
a homi kuya* deskovraji "on ne povus od on devus ne iterar". 
(Eduardo A. Rodi)


PRENAR
*
Il prenis la maxim bela sigari e lasis le mikra.
(Paolo Lusana)
*
Justa ago esas: Ne mortigar nek homi nek animali, ne prenar 
to quon on ne recevas voluntale, ne vivar nechaste. 
(Jean-Claude Martignon)


PREPOZICIONO
*
En Ido esas distingo inter prepozicioni tempala ante/pos, e 
prepozicioni spacala avan/dop. Komparebla distingo ne existas 
generale en la lingui naturala.
(Carlo Nardini)


PRETERIRAR
*
Olim, linguisto esis dronesanta en lageto di Idia. Preteriris homo 
e questionis ad il: "Ho, ka vu bezonas helpo? Quon me povas 
facar por vu?" 
(Eduardo A. Rodi)


PREURBO
*
La Franca projetisti semble charmesis dal urbo; li uzis la sama 
reda konstrukto-materii, rektangulala desegni, pura kubi, Maurana* 
arki, dina kolini e capriccio turmeti por sua publika edifici kam 
on trovas en anciena moskeo en la medina, o kasbah sur l’inklinesi 
dil Atlaso; mem le villa en la preurbi es dil sama harmonioza desegno.
(James Chandler) 


PREVENTAR
*
Ni esforcos profundigar nia savo pri via religio por preventar 
plusa miskompreni. 
(Hans Stuifbergen)
*
La debati direktesis kun supera habileso da sro Ostwald, qua 
esis kapabla preventar tro violentoza manifesti di la pasioni, e 
qua per sua specala sintezo-filozofiala talento havis remarkinda 
kapableso sizar la principi e granda chefa vidpunti ed impedar 
la debati perdar su en detaleti. 
(Otto Jespersen)
*
Agrokultivisti aspersas arbori ed altra planti per pestocidili, 
fungocidili, edc, por preventar o kombatar morbo o plago 
[ne nur por preventar!]
(Gonçalo Neves)


PREZENTAR
*
Beijing prizentas exkuzi pro la nedezirata inkurso di submara navo. 
(Jean-Claude Martignon)


PREZENTE
*
Forsan esus plu bona se la verbo "kredar" esus transitiva, ma 
prezente ol esas netransitiva. Do: Quale esas posibla ke tanta 
personi kredis a Bush?
(Robert Carnaghan)


PREZENTO
*
Malgre la diverganta kustumi di la nacionala lingui, omni certe 
konsentos ke esas necesa en artificala linguo havar la posibleso 
expresar la tri simpla tempi: prezento, pasinto e futuro. 
(Otto Jespersen)


PREZERVAR
*
Quale la Kelta habitanti di Britania sucesis prezervar sua etnala 
identeso en la regioni montoza e desfacile acesebla, dum ke en 
la fertila planaji ol dilutesis da sucedant invaderi, tale le Berber 
prezervis sua tribuala strukturo e vivmanieri en sua propra inkluzaji 
di sablo e nivo.  
(James Chandler)


PREZIDANTO
*
La nuna prezidanto di India esas "netusheblo".  Olim ico esabus 
neposibla e mem nepensebla. 
(Jean-Claude Martignon)


PREZIDAR
*
La konocata kemiisto wilhelm Ostwald prezidis, dum ke Leau 
e Couturat esis sekretarii. 
(Gonçalo Neves) 


PRI
*
Pri la tendenci en la developo di la nacionala lingui e pri lia 
(energetikala) evaluo me povas generale referar a mea libro 
Progress in Language (London, Sonnenschein). 
(Otto Jespersen) (Progreso 34, Dec 1910)
*
Anke vu povas kunlaborar editante la artikli qui ja publikigesis 
por plubonigor li o kreante nova artikli pri temi quin vu bone 
konocas. 
(Wikipedia)
*
Malgre ke me esis membro di la dicita forumi, nulu avertis me 
pri la desaparo di la forumi. 
(Fernando Tejon)
*
Theo van Gogh esis persono extreme provokema, uzis sua yuri 
libere parolar, pri religio, pri politiko, pri omna to quon 
il opinionis esar interesanta por parolar. 
(Hans Stuifbergen)
*
La lando es povra pri explotebla minerali. Plu important es la diversa 
petri. 
(Hans Cornioley)


PRIMITIVA
*
Konciante l' atraktiveso di sua aspekto kelke sovaja e primitiva, stimulis 
il irar a la gimnazio por modelar sua korpo. 
(Octavi Egea)


PRINCIPO
*
La Franca Revoluciono igis la chanjo dil oligardiala strukturo en la kantoni e l'aplikeso di demokrata principi. 
(Hans Cornioley)
*
Altraparte me persone prizas la existo di plura expres-manieri, la libereso en la linguo, ca-kaze: "il" same kam "ilu" e c., quankam ca uzo esas kontre la principo fundamentala; por "ca/ica", "ta/ita" komprenende valoras lo sama. 
(Friedrich Porzenheim)
 

PRINCINO
*
Naskinta ye la 29ma di junio 1911 en Iena, Germania, 
princo Bernhard de Lippe-Biesterfeld divenis princo di 
Nederlando per lua mariajo kun princino Juliana, pose 
rejino di Nederlando, dum 1937. 
(Jean-Claude Martignon)


PRINCIPO
*
Preske samtempe segun propozo da Ostwald e kun programo 
aprobita da il e da altra membri di la komitato fondesis la revuo 
Progreso. En ol on diskutis libere e de multa vidpunti la principi 
e detali di nia linguo.
(Gonçalo Neves)
*
Ni mustas procedar per selektar nia fundamental principi, e 
developar la lingui segun ta principi. La principi mustas decidar, 
ne majoritato.
(James Chandler)


PRINCO
*
Ye la balo, eli esperas trovar la charmanta princo. Pose 
esas altra festo ye 30 yari e ye 35 yari eli divenas definitive 
olda celibini e ne plus havas espero spozeskar. Eli duras 
esar sola, ecepte se eli havas (en ica kazo) la bon ideo 
divenar lesbianini e havar tale persono por vivar kune. 
(Jean-Claude Martignon)
*
Princo Bernhard di Nederlando, patro di rejino Beatrix, 
transmondeskis merkurdie ye la evo 93 yari. Tale anuncis, 
hiere, la informo-servo dil rejio. La princo sufris pro tumoro 
ye la pulmono. Naskinta ye la 29ma di junio 1911 en Iena, 
Germania, princo Bernhard de Lippe-Biesterfeld divenis 
princo di Nederlando per lua mariajo kun princino Juliana, 
pose rejino di Nederlando, dum 1937. 
(Jean-Claude Martignon)
*
Il entraprezis plura expedicioni aden Hispania, vinkis l’armeo 
di Alfonso VI proxim Badajoz, pose destronizis la diversa 
sterila Araba princi, konquestis Granada e mastresis tota Islamana 
Hispania.
(James Chandler)


PRINTEMPALA
*
La vetero divenis vere printempala en Francia nun ube me 
spionadas la Terani, me esperas ke esas same por vi en vua 
diversa Terana regioni. 
(Jean-Claude Martignon) 


PRIPENSO
*
Nula komenco ante bona pripenso
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)


PRITRAKTAR
*
La literi esas Mezepokal e la tota texto pritraktas instrucioni 
koncernante nigra magio. 
(Jean-Claude Martignon)


PRIVACAR
*
"Itala" povus forsan utilesar en Ido, kom vorto indikanta ul olima 
populo dil Italiana peninsulo. Kom sinonimo di "Italiana" ol riskas 
esar mis-komprenata, e pluse privacar la historiisti de utila vorto.
(Carlo Nardini)


PRIVATE   
*
Me tote ne komprenas pro quo vu decidis diskutar ica temo 
publike kande me tre intencale skribis a vu private por 
mantenar la diskuto quieta. Nun me mustas respondar hike. 
(David Mann)


PRIZAR
*
Ni prizas la saneso falint' en maladeso.
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)
*
Me tre prizas, sidante sur la teraso di la domo, regardar la promenanti, 
qui pasas avan me. 
(Paolo Lusana)
*
Ka vu prizas la rankoremi e la venjemi?
(Paolo Lusana)
*
Malgre mito ke Napoléon prizis la sistemo decimala, fakte 
il desprizis ol. Kande il deskovris ke on facis nova mapo 
oficala kun skalo decimala, il imperis ri-uzo dil skalo anciena di Cassini. 
(Robert Carnaghan)  


PRIZENTAR
*
Regretinde ca-yare ni ne havas bona moyeno por prizentar Ido. 
Ma lente la situeso plubonigos su por ni. 
(Eberhard Scholz)
*
Ido facile e glate solvis la problemo, prizentante alfabeto tre 
oportunigita e sen supersigni, do uzebla en irga domeno sen 
necesa adapti. 
(Gonçalo Neves) 


PRIZENTESAR
*
Dum la lasta kunsidi la centro di la diskuti esis la anonima 
Ido-projeto, qua prizentesis da sro Couturat vice la autoro; 
nulu ek la membri di la komitato savis altra kozo pri la 
autoro kam la negativa, ke ol debesas nek a Couturat, 
nek a Leau, nek ad ula membro di la komitato ipsa.
(Otto Jespersen)


PRIZIVA
*
La senco mokala e despriziva dil homala korni es kelke surprizanta, 
pro ke olim la korni havabis senco priziva. La homala korni esis en 
la Latina klasika simbolo di povo, kurajo, forteso.
(Carlo Nardini)


PRO
*
Me tre joyas ke la parlamento di Britania decidis kontre la chaso 
di foxi. Me kredas ke es extreme kruela chasar animali 'nur pro sporto'. 
(Hans Stuifbergen)


PROBABLA
*
La kadavro di sekureso-agento qua ocidesis per kuglo deskovresis, 
hiere, che la sideyo dil Unionita Nacioni en New York. Segun 
la policani, la hipotezo di suocido esas maxim probabla. 
(Jean-Claude Martignon)
*
Rezume, ni mustas krear nova kulturo! La alternativo es 
obediar la nun populara kulturo e durar nia tro-konsumema 
vivo-stilo, e sufror balda morto di nia civilizo, probabla morto 
di nia biosfero e certa extingo di la homaro.
(Peter Totten)


PROBABLESO
*
Me parolos, tam simple kam posibla, pri ula stimuliva paradoxi 
dil "kondicionala probableso". Me agos lo, kom ne-matematikisto 
(me es kirurgiisto) a ne-matematikisti. Matematikisti pardonez 
mea eventuala ne-rigorozaji. 
(Carlo Nardini)


PROBAR
*
Hodie, la temperaturo es tre agreabla, me probas brunigar mea pelo, 
per lektar direte sub la suno. 
(Hans Stuifbergen)
*
Ulu komentas: Semblus ke ca diablala libro probis eskapar e ke 
ol ruptis la vetrino deinterne. 
(Jean-Claude Martignon)
*
Me konstatis ke la serchili di AltaVista 'pensas' ke mea texti en Ido 
es texti en l' Italiana. Do, la tradukili tradukas la texto quale se es 
Italiana e to donas remarkinda, ma stranja e drola rezulti. Vi ipsa 
probez: serchez per AltaVista: kordiolando, od: komenius ido, ed 
imperez tradukar la texti. Lektez e ridez! 
(Hans Stuifbergen)
*
Edward Cussler e Brian Gettelfinger, qui probis determinar ka 
homo natas plu rapide en aquo od en siropo.
(Eduardo A. Rodi)
*
Ni probez analizar tale la propozo dal amiko Hunter, se mem ol 
aparas unesmavide astoniva  (Andreas Juste)


PROBLEMO
*
Ido facile e glate solvis la problemo, prizentante alfabeto 
tre oportunigita e sen supersigni, do uzebla en irga domeno 
sen necesa adapti. 
(Gonçalo Neves)
*
Ido eskartas tal problemo, proklamante l’akuzativo kom 
neobliganta ed uzante ol nur kande eventas inversigo dil normal 
ordino subjekto-objekto. 
(Gonçalo Neves)
*
Me opinionas ke la moderema partisi dil mondo bezonas interhelpar 
e kooperar, por afrontar koordine problemi quale globala varmesko 
ed armi amas-destruktiva. 
(James Chandler)  


PROBO
*
En aprilo 1919 Beaufront repetis en Mondo sua vidpunto pri 
la 'fakta morto' dil Uniono, ma ne dil akademio, e konsideris 
kom vana la probo rivivigar ol. 
(Hans Cornioley) 
*
Me remplasigis mea anciena komputoro, e me es facanta kelka 
probo di “formatting” e “e-mailing”, por konstatar ka omno 
funcionas bone. Pacientesez.
(Carlo Nardini)


PROCEDAR
*
Ni mustas procedar per selektar nia fundamental principi, e 
developar la lingui segun ta principi. La principi mustas decidar, 
ne majoritato.
(James Chandler)


PROCENTO
*
Se on analizus la 5.000 maxim ofta Angla vorti, la procento di 
Anglo-Saxona e germanala vorti esus multe plu alta, me savas lo.
(Gonçalo Neves)


PROCESO
*
Proceso qua kontestas la expreso-libereso en Turkia. La 
roman-autoro Orhan Pamuk atakesas judiciale pro aludir 
la gentocido dil Armeniani.
(Jean-Claude Martignon) 


PRODUKTAR
*
Esas tre grava emfazar ke la nuna linguo Ido ne esas laboruro 
da un individuo, ma rezumo di la esforci di multa yari 
e di multa homi por produktar linguo tam facila, klara e richa kam posible. 
(Otto Jespersen)
*
Pos mea morto, esos nula manko di pia manui por jetar me 
super la fenceto; mea tombo esos la senfunda aero; 
mea korpo sinkos senfine e dekados e dissolvos en la vento 
produktita dal falo, quo es infinita. 
(James Chandler)
*
Kontre general opiniono, me audacas supozar ke la konsequaji 
dil spolii dal Purigeri es exajerita dal hororo produktita da ca fanatiki. 
(James Chandler)
*
Me esos tre felica helpar ula nova listo ke vu povas produktar 
pri sugestita teknikala vorti quin Ido urgante bezonas. 
Komprenende tasko qua nultempe havos fino! 
(Richard  Stevenson)
*
Du regionala treni kolizionis, hiere, en fervoyala staciono ye 
80 kilometri sude de Roma. Ita acidento produktis adminime 
40 vunditi. Inter li esas 15 grave sufranti.
(Jean-Claude Martignon)


PRODUKTURO
*
La guvernerio di Moskva povus balde ne plus livrar gaso ad 
Ukraina pro ke ica lando refuzas pagar la oficala preco di la 
dicita produkturo.
(Jean-Claude Martignon)
*
Esus plu saja manjar nur frukti, legumi e produkturi dil biologiala 
agrokultivo. 
(Jean-Claude Martignon) 


PROFESIONALA
*
Me deziras a lu multa sucesi dum lua profesionala laboro e 
kompreneble anke dum lua privata vivo. 
(Frank Kasper)


PROFESORO
*
Kun la maxim granda zelo e persistemeso partoprenis la diskutin, 
ultre la jus mencionita linguisti, la sekretario profesoro Couturat 
de Paris [...]
(Otto Jespersen)


PROFITO
*
Ube profito, ibe anke merito
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)


PROFUNDA
*
Ni videz: ube trovesas la maxim granda profundajo maral...? 
--Che Mariani, en Pacifika Oceano: la profundajo di Mariani 
es profunda de 11.000 metri 
(Partaka)


PROFUNDAJO
*
Ni videz: ube trovesas la maxim granda profundajo maral...? 
--Che Mariani, en Pacifika Oceano: la profundajo di Mariani 
es profunda de 11.000 metri.
(Partaka)


PROFUNDIGAR
*
Ni esforcos profundigar nia savo pri via religio por preventar plusa 
miskompreni. 
(Hans Stuifbergen)
*
Kande Prezidanto Klinton anoncis sua voyajo a Kolombia, il dicis 
ke sua skopo esis "serchar paco, luktar kontre drogi, konstruktar 
l'ekonomio, e profundigar demokratio." Ne eblas mentiar plu multe. 
(Peter Totten)


PROGRAMO
*
Preske samtempe segun propozo da Ostwald e kun programo aprobita 
da il e da altra membri di la komitato fondesis la revuo Progreso.
(Gonçalo Neves)
*
On mustas unesme krear mashino por fabrikar pekunio-bilieti. 
Per la jus imprimita pekunio-bilieti on povus facile pagar 
apta komputor-laboristi qui facile kreus la traduko-programo 
por komputori, o posh-tradukilo. 
(Fernando Tejon)
*
Me anke esos tre felica kunlaborar kun vu pri listo di teknikala vorti 
e ne mankos sendar a vu mea listo tam balde kam posible. Esas 
vu qua komencis ca laboro e me esperas ke kune ni povos progresar. 
(Loïc Landais)


PROGRESEMESO
*
Me havas la honoro promulgar hike la quar unesma decidi dil 
Akademio, qui naskis ek ta spirito dil konciliema progresemeso. 
(Stefano Bakonyi, Sopron, 1930)


PROGRESISMO
*
Me nun ne volas diskutar pri stabilismo e progresismo, nam en tala 
diskuti on riskas jonglar kun la vorti, mem se on pensas tre same, 
e me savas ke ni pensas tre same. 
(Steve Walesch)


PROGRESO
*
De kande l'Esperantisti cesis parolar pri reformi, lia linguo facis konstanta 
progreso.  - R. Hike on intermixas kauzo e tempo. La progreso esabus multe 
plu granda, se on eskartabus de sua voyo la maxim mala shoko-stoni. 
(Otto Jespersen)
*
E ni ne nur ri-havas la revuo, ma ni anke ri-havas la spirito 
di progreso qua regnis en nia rangi dum la vivo di Couturat, 
e do la unesma numero dil nova serio di Progreso inauguras 
nova epoko en qua Ido itere pleos importanta e determinanta 
rolo en la mondolingual movado. 
(Siegfried Auerbach) 
(Progreso tomo VIII nro. 81, januaro 1931)

 
PROJEKTURO
*
Ula ciencisti nun konkluzas de to, ke l'universo es enorma hologramo, 
ke lua vera strukturo es celita, e ke ni vidas nur projekturo. 
(James Chandler)


PROJETAR
*
La homo projetas, Deo disponas.
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)


PROJETISTO
*
La Franca projetisti semble charmesis dal urbo; li uzis la sama 
reda konstrukto-materii, rektangulala desegni, pura kubi, Maurana* 
arki, dina kolini e capriccio turmeti por sua publika edifici kam 
on trovas en anciena moskeo en la medina, o kasbah sur l’inklinesi 
dil Atlaso; mem le villa en la preurbi es dil sama harmonioza desegno.
(James Chandler) 


PROJETO
*
Per la detala exameno di ta projeto on tamen ne aprobis ol 
en omna partikularaji, nek koncerne la gramatiko nek koncerne 
la selekto di vorti. 
(Gonçalo Neves) 


PRO KE
*
El esis malada hiere, pro ke el tro manjabis prehiere.
(Paolo Lusana)


PROKLAMAR
*
Ido eskartas tal problemo, proklamante l’akuzativo kom 
neobliganta ed uzante ol nur kande eventas inversigo dil normal 
ordino subjekto-objekto. 
(Gonçalo Neves)


PROKURATORO
*
La Israelana prokuratoro militistal komencis inquesto kontre 
Israelana oficiro akuzata pafir omna lua kugli aden la kadavro 
di yuna Palestinanino qua ja esis mortinta. 
(Jean-Claude Martignon)


PROMENANTO
*
Me tre prizas, sidante sur la teraso di la domo, regardar la promenanti, 
qui pasas avan me. 
(Paolo Lusana)


PROMENAR
*
Olim esis danjeroza promenar en la foresto di Andaine. 
Nome, la lasta volfo mortigesis yel fino dil pasinta yarcento. 
(Jean-Claude Martignon)


PROMISAR
*
En la halo esas spegulo quo fidele kopias omna aspekti. 
Homi generale inferas per ica spegulo ke la Biblioteko ne 
es infinita (se ol vere esus, pro quo ca iluzionala kopio?): 
me preferas revar ke olua polisita surfaci reprezentas e 
promisas lo infinita…  
(James Chandler)


PROMISO
*
Or la decido adoptanta Esperanto « kun la rezervo di ula modifiki », 
esis unanima. Se, pose, skismo eventis, la responso ne esas imputeble 
a l'Idistaro, ma ad ilti qui obliviis promisi, voti o signaturo. 
(Louis de Beaufront)


PROMULGAR
*
Me havas la honoro promulgar hike la quar unesma decidi dil 
Akademio, qui naskis ek ta spirito dil konciliema progresemeso. 
(Stefano Bakonyi, Sopron, 1930)


PRONOMO
*
Ye favoro di Neutral esis la naturala alfabeto sen cirkonflexita literi, 
quin Esperanto sola ek la preske cent artificala lingui audacis ofrar 
a la mondo, pluse la plu naturala selekto di vorti en multa kazi, aparte 
en la pronomi, ube on forte kritikis la aprioria, tote artificala sistemacho 
di Esperanto. 
(Otto Jespersen)
*
"Quu" kom pronomo analogesas forme e substance a la cetera 
pronomi determinita, ulu, nulu, singlu, kelku, irgu, altru, omnu.
(Carlo Nardini)
*
Nultempe, me remarkas ke la vorto "qua" havas multa senci, 
nome amba questionala e relativa pronomo. Nia samideano 
Carlo Nardini sugestas "quu" por la question-pronomiala senco, 
kom la finalo en ulu, nulu, altru omnu e.c. En la KGD ni lektas 
ke tala vorti +"u" "havas senco multe plu ampla kam personala 
pronomi". Vere me opinionas ke ne existas problemo kun "qua". 
Anke me pensas ke "quu" es tre leda vorto!
(Richard Stevenson)


PRONTA
*
Me joyas ke [...] itere esas pronta diskursar pri Ido, e certe nia 
amiki en Berlin helpos aranjar omno ibe. 
(Günter Anton)
*
Quik kande el tushis li, omni dormeskis, vekonta nur 
samtempe kam lia mastrino, por esar pronta servar elu, 
kande el bezonos.
(A. Vilfroy)


PRONUNCADO
*
Ofte me kaptas me acentizar la vorto "segun" nekorekta. Do me 
parolas ofte seGUN. Ma me opinionas ke la Idala reguli esez
l´idealo kreita por interkompreno. Tre ofte mankas la policisti 
por korekta pronuncado (precipue SEgun me).
(Eberhard Scholz)


PRONUNCAR
*
Fakte en Ido, la digramo "qu" darfas esar pronuncata sive [kw], 
sive [kv]. On sugestis ante nun karear "u" ed uzar simple "q". Me 
konkordas ke "u" ne es strikte necesa, ma la digramo "qu" es 
familiara che angli, franci, germani ed italiani; nur la hispana uzas 
"cu". Uzar "q" probable igus la linguo kelkete plu facila por 
neeuropani, kelkete min facila por multa europani; sume ni ne 
ganus multo per supresar "u".
(James Chandler)
*
Latviani povas skribar "euro", e pronuncar ta vorto segun la reguli 
vocala di lia linguo. 
(Michael Talbot-Wilson)


PRONUNCEBLA
*
En kelka punti Ido es plu facile pronuncebla kam Esperanto. 
(Gonçalo Neves)


PRONUNCO
*
Me serchis milfoye omna ta vorti en dicionarii, me rilernis lia 
korekta signifiko o pronunco, e tamen, me eroras o dubitas 
itere. Malgre ke me havas ya tre bona memor-kapableso, 
olu ne helpas me en ta kazi. 
(Eduardo A. Rodi)
*
Tamen, uzo en Ido di vorto qua reprezentas pronunco nacionala 
donus tro ofte nomi di urbi, landi, fluvii, monti e mari quin poki 
komprenus (ed anke ne solvus la afero kande ulo havas plura
nomi pro uzo ibe di plura lingui).
Quale on tale nomus Chinia, India, Japonia, Reda Maro, Nigra 
Maro, Mortinta Maro, monto *Everest?
(Robert Carnaghan)


PROPOZAJO
*
La sioro mem minacas, ke, se me durigos mea mala propozaji, il 
«propozos adaptar ad Ido multa vorti dil Paris-slango»,
(Luther H. Dyer) 


PROPOZAR
*
La sioro mem minacas, ke, se me durigos mea mala propozaji, il 
«propozos adaptar ad Ido multa vorti dil Paris-slango»,
(Luther H. Dyer) 
*
Sioro Frank propozas "granda koaliciono" di omna plena lingui. 
Ma ca plena lingui ne egalesos pri lo. Li restos li ipse.
(Marion Kasper)
*
E se vu ipsa propozas vorto, voluntez anke sendar ta vorto/i kun defino 
a Linguolisto. 
(Hans Stuifbergen)
*
la "Journal of Clinical Psychiatry" qua publikigis artiklo en qua
on propozis nomo por la kustumo di (vi pardonez) metar obsede 
onua fingro en onua nazo.
(Eduardo A. Rodi)


PROPOZO
*
Preske samtempe segun propozo da Ostwald e kun programo aprobita 
da il e da altra membri di la komitato fondesis la revuo Progreso.
(Gonçalo Neves)
*
Inter la multa temi por qui l'Idisti havas intereso esas certe la propozi 
por ameliorar sua linguo. 
(Andreas Juste)


PROPRA
*
Ad omna naciono sua propra linguo ed un duesma linguo por omni 
(Paolo Lusana)
*
Omna biblioteko havas 'inferno', omna arto havas sua submondo. 
Tale existas longa tradiciono di verki ombroza, imaji quin kreis 
l' artisto erste por sua propra plezuro e rare por la kolektero. 
(Hans Stuifbergen)
* 
Es tre trista konstatar ke multa landi renuncas kantar per sua propa linguo. 
Esas nekredebla askoltar Rusa kantisti kantar per l'Angla, ma pro quo?... 
(Adrian Pastrana)


PROPRAJO
*
Li nule konceptas Satano kom "longa reda kerlo kun korni", 
li opinionas ke lu esas la inkarnaco di omno qua esas la proprajo 
dil homala naturo : la fiereso, la ambicio, la sexuala deziro, 
la individualismo. 
(Jean-Claude Martignon)


PRO QUO
*
Es tre trista konstatar ke multa landi renuncas kantar 
per sua propra linguo. Esas nekredebla askoltar Rusa 
kantisti kantar per l'Angla, ma pro quo?... 
(Adrian Pastrana)
*
Me ne savas pro quo Tony Blair es, semblante, tante populara 
che britani, kande il es evidente tante dessincera homo. 
(James Chandler)    


PROSPERO
*
L'Unionita Stati di Nord-Amerika debas lia rapida e granda prospero 
a plura favoroza cirkonstanci, qui hike ne enumeresez. Ma lo maxim 
favoroza inter omni esis l'uneso dil linguo, per qua l'Amerikano havas 
ne nur un lando, ma un tota kontinento kom patrio.
(Wilhelm Ostwald)


PROSTITUCERIO
*
Marrakech es Berber-urbo: lua karaktero ed atmosfero ankore 
revelas lua origino kom nomad-kampeyo, merkato-centro, 
permananta ferio e super-prostitucerio por la viri del Atlaso 
e la Sahara.     
(James Chandler)


PROSTITUCO
*
Pierre Guyotat, la lasta 'poeto mala', la 'maledikita' poeto di 
Francia, erste fameskis pro sua novelo "Tombo por 500.000 
Soldati", libro pri teroro sexual e violento dum la milito 
Franca-Aljeriana. Lua libro "Eden, Eden, Eden" deskriptas 
brutalesi sexuala, anke relatante infanti, censuresis da la 
guvernerio durante 11 yari. Lua posa libro "Prostituco" 
es 'glutinajo' de Araba, Franca, Germana e negrala linguaji 
deviacanta.
(Hans Stuifbergen)


PROTEKTAR
*
Evidente l'anciena Romani voyagis sinistre ed anke la kavalki 
por ke li uzez la dextra manuo kun espado protektar su. 
(Richard Stevenson)
*
Pos la produkto di ta filmo il (ed Ayaan Hirsi Ali) minacesis 
per mortigo. Il ja minacesis antee, ma ca-foye la minaci 
semblis plu serioza. Theo van Gogh, forte kredante ye 
la libereso di opinion-expreso, refuzis protektar su, e 
restis marchante e biciklagante inter omna Amsterdamani. 
(Hans Stuifbergen)


PROTESTANTA
*
Lasta grava konflikto interna eventis en 1847 inter la katolika 
e la protestanta kantoni.
(Hans Cornioley)
*
En la modelo katolika, sexuo es bona dum instanto e mala dum 
altra instanto. Kontrastante, la modelo Protestanta, sempre havez 
la sama valoro.
(Hans Stuifbergen) 


PROTESTAR
*
Me nur esperas, ke ultempe ula grupo en ula lando kurajas protestar 
e sediciar kontre ica nova rejimacho. Sediciez!
(James Chandler)


PROVERBO
*
Se la yunaro savus e se la oldaro povus, dicas la proverbo.
(Paolo Lusana)


PROVOKAR
*
Me dicis ke se vu provokas me me respondos e nu faresos 
malamiki, me ne volas to, bonvolez forgesar me. 
(Mario Righi)


PROVOKEMA
*
Theo van Gogh esis persono extreme provokema, uzis sua yuri 
libere parolar, pri religio, pri politiko, pri omna to quon il opinionis 
esar interesanta por parolar. 
(Hans Stuifbergen)  


PROXIMA
*
Yes, vu es justa, l'okulo es tre komplexa. Plu exakte l'okulo 
similesas kamero, do la disto inter lenso e retino mustas ne 
chanjar dum la kresko di la korpo. Komprenende, la lenso 
povas facar mikra chanji por enfokigar proxima o fora objekti. 
(Richard Stevenson) 


PROXIME
*
Konsiderez la yaro, qua es dividita nun, en maxim multa landi, 
aden dek-e-du monati. La monati ne havas egala longesi, tamen 
oli es proxime egala. 
(Robert Carnaghan)


PROZO
*
Do: me esperas, ke altra Idisti volos tradukar poezio. Ni facez 
nov Antologio en qua trovesus poezio, kurta prozo ed altra "kozi 
kulturala". Qua volas helpar?
(Eric Dickens)


PRUDENTA
*
S kom simbolo di femineso pro sua gracioza kurvi, es injenioz 
ideo, ma ta litero es anke simbolo di lo sinuoza.... Ni esez do 
prudenta pri uzar tal simboli!
(Andreas Juste)


PRUNTAJO
*
Ultre la pruntaji financizita dal merkati financal es normale granda, 
ma la mikra entraprezi freque bezonas sumi multe plu mikra.
(Steve Walesch)


PRUNTAR
*
Me ne savas kad ol existas en altra lingui, ma me povas asertar 
a vi ke la frazo : prenar la tauro ye la korni (prendre le taureau 
par les cornes) existas anke en la Franca. Tre probable ni pruntis 
ico a la Hispani. 
(Jean-Claude Martignon)


PRUVAR
*
Existas traci qui pruvas homala vivo en Suisia ja ante e pos 
la lasta glacial epoko. 
(Hans Cornioley)
Jacques Benveniste, qua pruvis ke l'aquo havas memoro.
(Eduardo A. Rodi)
      

PSEUDONIMO
*
Decembro 1922 Georges Simenon kun sua spozino Régine 
Renchon, livas Liège ed iras a Paris ube il publikigas inter 
1923 e 1933 ye diversa pseudonimi preske 1000 rakonti 
e proxime 200 romaneti. 
(Ronald Bijtenhoorn)


PSIKOLOGIALA
*
Balde Simenon es kapabla alternar la suceso di Maigret kun 
romani psikologiala. 
(Ronald Bijtenhoorn)


PUBLIKE
*
Me tote ne komprenas pro quo vu decidis diskutar ica temo 
publike kande me tre intencale skribis a vu private por mantenar 
la diskuto quieta. Nun me mustas respondar hike. 
(David Mann)


PUBLIKIGAR
*
la "Journal of Clinical Psychiatry" qua publikigis artiklo en qua
on propozis nomo por la kustumo di (vi pardonez) metar obsede 
onua fingro en onua nazo.
(Eduardo A. Rodi)


PUBLISAR
*
Me remarkas la sugesto da nia samideano Goncalo Neves 
pri la nova vorto *publisar". Tamen me duras plusa diskuto 
en la grupo "Linguolisto".
(Richard Stevenson)


PUERINO
*
Olim existis vilajana puerino, la maxim bela quan on povis vidar; 
elua matro amis lu fole, ed elua avino mem plu fole. 
(A. Vilfroy)
*
Usana militisto dil Kfor judiciata pro la mortigo, pos sexuala misagado, 
di Albaniana puerino evanta 11 yari en Kosovo, kondamnesis ye 
karcero-puniso dumviva da Usana armeani stacanta en Germania. 
(Jean-Claude Martignon) 
*
La puerini (e puerini es ca docila kreuri evanta 12 o 14 yari qui venas 
a la skolo, volvita de pedi til kapo en veli di sua des-honoro), 
nur devas obediar la patro, chefo, patriarko, amo di sua korpo, 
di sua vivo e di sua destino. 
(Hans Stuifbergen)


PUERO
*
La sekto desaparis, ma kom puero me vidis olduli qui, dum 
longa periodi, celis su en la latrini kun metala diski en interdiktita 
ludkub-kupo e feble imitis la deala desordino.
(James Chandler)


PUNDO
*
Nature la dolaro usana es uzata exter Usa ipsa, e supozeble 
anke l'euro esos uzata exter l'eurozono. Mem la pundo angla 
es uzata en la nordala portui di Francia, quala Calais.
(James Chandler)


PUNISAR
*
Se on vere volas punisar maxim kruele, lo esez per enkarcerigo dumviva, 
mea-opinione. 
(Hans Stuifbergen)  
*
Me komparas la mentaleso ed oportuneso libidala di katolikismo 
a ta di la heredajo Puritana. Kulturi di Protestanta mentaleso 
ne plene partoprenas onua peki, pro ke li konstante interpretas, 
punisas e quik limitizas omna ago. 
(Hans Stuifbergen) 
*
Hodie la repulsinda kustumo Usana punisar per morto kelka sua krimineri 
atingis sua milesma viktimo. 
(Eduardo A. Rodi)
*
La skolanin laborema ni rekompensos, ma le ocieran ni punisos 
severe.
(Paolo Lusana)


PUNISO
*
Ma, me pensas ke la maxim multa homi konvinkesas ke morto-puniso es la maxim kruela formo di puniso quan on povas pensar, dum ke me konvinkesas ke to ne tote es la kazo. Do, se la homi pensas ke morto-puniso es la maxim kruela puniso, to ne es vera. Se on vere volas punisar maxim kruele, lo esez per enkarcerigo dumviva, mea-opinione. 
(Hans Stuifbergen) 


PUNTO
*
En kelka punti Ido es plu facile pronuncebla kam Esperanto. 
(Gonçalo Neves)


PUPEO
*
Me intencas krear bela ligna pupeo; ma olu devas esar marveloza 
pupeo, qua savos dansar, la skermo-arto e retro-saltar. Kun ta pupeo
 me trairos la tota mondo por ganar manuedo de pano e glasedo de vino.
(Fernando Tejon)


PURA
*
L'aquo esas tante diafana e pura, ke la kanoto semblas flotacar sur 
liquid aero. De la plafono stalaktiti pendas quale renversita piramidi. 
(Tom Lang) 
*
On pozis avan singla ek eli splendida manjilaro, kun etuyo ek oro masiva, 
en qua esis kuliero, forketo e kultelo ek pura oro ornita per diamanti 
e rubini. 
(A. Vilfroy)
*
Internacioneso ne es la maxima kriterio en gramatiko 
(ol esas en lexiko); logikozeso e regulozeso povas valorar 
plue. Ma sakrifikar internacioneso po pura ne-logikozeso, 
qua senco havas?
(Carlo Nardini)


PURE
*
De vidpunto pure teoriala e linguistikala, anke Ido posedas la sama 
o tre simila qualesi. 
(Gonçalo Neves)


PURESO
*
La famoza naturbeleso di Suisia, la pureso di lua klimato, e mult 
altra avantaji, facis ek ta lando edeno por turisti e konvalecanti. 
Suisia prizentas anke grand intereso a ta qua serioze okupas su 
pri lua tradicional e diversa mori e kustumi, qua vizitas lua universitati 
ed altra edukal instituti. 
(James Chandler)


PURITANA
*
Me komparas la mentaleso ed oportuneso libidala di katolikismo 
a ta di la heredajo Puritana. Kulturi di Protestanta mentaleso 
ne plene partoprenas onua peki, pro ke li konstante interpretas, 
punisas e quik limitizas omna ago. 
(Hans Stuifbergen) 


QUA
*
Qua tacas konsentas.
(Jean-Claude Martignon)
*
Ta qua questionas, lernas. 
(Hans Stuifbergen)
*
Ta qua volas esar felica, devas esar vertuoza.
(Paolo Lusana)
*
Qua volfo naskas, foxo ne divenas. 
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)
*
Stultulo qua marchas iras sempre plu fore kam sidanta filozofo. 
(Jean-Claude Martignon)  
*
Me kredas, me opinionas ke la frazo esas korekta: "Patro nia, qua esas en la cielo"..., pro ke "qua" en tala frazo agas kom subjekto e ne bezonas nomo nek pronomo. Exemple: "La veturo, qua esas reda, havas quar pordi.", ka ne esas korekta frazo?, segun mea opiniono tu anke povus dicar: "Patro nia, Tu qua esas en la cielo", ma ne esas necesa. (...) Pardonez me!, ma forsan tu esas kelkete justa, pro ke lektante la frazo en Ido on ne savas ka on parolas a Deo o pri Deo... Forsan, ula plu experta idisto savos solvar ca linguala problemo. 
(Adrian Pastrana)
*
La Biblioteko es sfero di qua l’exakta centro es irga ek sua hexagoni 
e di qua la periferio es neacesebla. 
(James Chandler)


QUALA
*
Por qualeso ido uzas la vorto "quala" (= Esp. "kia"): Me ne savas 
quala il esas (alta, dika...). Por identeso ido uzas "qua" (= Esp. "kiu"): 
Me ne savas qua il esas (Petro o Viktoro). Me esperas, ke to klarigas 
la afero. 
(Don Gasper)


QUALE
*
Quale on volas, tale on povas
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)
*
Quale la ago, tale la pago
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)
*
Quale la semo, tale la rekolto
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)
*
Tempo havas valoro quale la oro. 
(Jean-Claude Martignon)
*
Bon jorno, kar amiko, quale vu standas ca-die?
(Paolo Lusana)
*
Certe la sistemi tradicionala ne es perfekta. Li bezonas emundo 
de tempo a tempo. Li kreskis quale arbori. 
(Robert Carnaghan)
*
Kande la pupeo arivis a la plajo, lu saltis, quale rano, a la aquo.
(Fernando Tejon)
*
Quale atingar UNESCO? Quale informar li pri Ido kom moyeno 
neutra por protektar la diverseso kulturala? 
(Hans Stuifbergen)


QUALESO
*
Ni konstatas en tala loki ke, se la Greki experiencis desespero, 
esis sempre per beleso e lua qualeso opresiva. 
(James Chandler) 
*   
Kande homi relatas a kozi cirkum li, es tre konvenanta 
se la mezuri uzata es facile perceptebla, e se la dimensioni 
di kozi uzas nombri memorebla. Por ciencisti, qui ofte 
traktas kozi ne-videbla o ne-palpebla (elektro maxim 
evidente), ta qualeso poke o nule importas. 
(Robert Carnaghan)
*
De vidpunto pure teoriala e linguistikala, anke Ido posedas 
la sama o tre simila qualesi. 
(Gonçalo Neves)


QUALIFICANTA
*
En Ido l'adjektivo qualifikanta havas plaso variebla, avan o dop 
la substantivo, same kam en Italiana, Franca, Hispana, Latina, 
difere kam en Angla e Germana (e Rusa?).
(Carlo Nardini)


QUAN
*
Me interesis me ad Ido cirkume en 1960 danke a mea amiko 
Andreas Juste qua jus esis felica ed entuziasmoza renkontrir 
ta linguo quan il judikis multe plu moderna e remarkinda 
kam Esperanto quan ni amba praktikabis dum la milito. 
(Jacques Bol)


QUANKAM
*
Quankam ni devez joyar pri to, ke exemple "Idolisto" intertempe 
havas plu kam 80 membri e ke ta nombro durante kreskas ni 
tamen segun mea opiniono ne povas tote joyar pri la realeso, ke 
la kustumala Ido-vivo preske mortas.
(Frank Kasper)
*
Quankam lu esas enkarcerigita Slobodan Milosevic esos tamen 
ye la komenco di la listo elektala dil socialista partiso, lor la venonta 
deputital elekto. 
(Jean-Claude Martignon)
*
"Okulo-por-okulo, dento-por-dento" ne es reala puniso-filozofio, 
quankam - me konfesas - anke me tre ofte es tre tentata pensar 
talamaniere. 
(Hans Stuifbergen)
*
Papo Ioannes Paulus II, quankam lu esas tre plufebligita durigas 
lua vizito en Slovakia. 
(Jean-Claude Martignon)
*
Reguloze til sua fino me recevis la revueto L'Idisto Katolika 
de Thaon, quankam me ne esas katolika.
(Günter Anton)


QUANTESMA
*
Quantesma dio di la monato esas? - La duadek e nonesma o la triadekesma, 
me ne plu savas.
(Paolo Lusana)


QUANTO
*
Amb adverbi koncernas quanto, mas "plue" indikas augmento di quanto, dum ke "pluse" montras adjunto di quanto ad altra quanto. En la unesma kazo koncernesas do nur un quanto qua augmentas, dum ke en la duesma on parolas pri plura quanti qui adjuntesas l' una al altra. Nun ni aplikez ica difero al chaso. 
(Gonçalo Neves)


QUAR
*
Quar kavali nigre tegita tiris sarkoverturo, same nigre drapirita, 
lente e triste, quale se li savus, ke li duktas mortinto a lua repozeyo.
(A. Vilfroy)
*
Ni povas dividar facile la yaro aden du parti di sis monati, en tri parti 
di quar monati, en quar parti di tri monati, en sis parti di du monati, 
edc. Por diversa skopi ta fakto es tre konvenanta. 
(Robert Carnaghan)
*
Quon vendis a vu ta moblisto? - Nur quar stuli ed un mikra skribotablo.
(Paolo Lusana)


QUARADEK
*
Exkavita en la roki dil piktinda insulo Capri, ye l'extremajo di la Napoli-ana 
gulfo, l'Azura Groto esas granda naturala kavajo, havanta formo di elipsatra 
vulto longa de kinadek-e-kin metri e larja de quaradek. 
(Tom Lang) 
*
Kinople ok esas quara-dek.
(Paolo Lusana)


QUARIMO
*
En la duesma quarimo di sequanta yaro, l'uniono devas esar kompleta 
mondo-vaste. Microsoft e Yahoo dicas volar exekutar la volo di la 
propra uzanti, per ca ago.
(Hans Stuifbergen)


QUARTERO
*
Ye la sequanta dio, la habitanti di la strado mustas kombatar la fairo qua 
destruktas lua domo. Onu timas extenso dil incendio a la tota quartero. 
(Jean-Claude Martignon)


QUAZE
*
Nia linguo esas quaze ciencal Franca idiomo kun streta alianco 
a la Italiana e la Hispana.
(Luther H. Dyer)
*
Dum juebla vakanco en Italia plura yari ante nun, mea spozino e 
me havis experienco quaze magiala. Esis kande ni facis exkurso 
al Insulo di Capri. Ni decidis vizitar l'Azura Groto, pri quo ni audabis 
multo. 
(Tom Lang)


QUESKO
*
La foresto di Andaine (orne, francia) extensesas sur cerkume dek e tri kilometri, de Westo ad Esto e sur ok kilometri ye larjeso. Ol es richa ye queski, fagi, birki e pini de omna staturi. Olim esis danjeroza promenar en la foresto di Andaine. 
(Jean-Claude Martignon) 


QUESTIONAR
*
Ta qua questionas, lernas. (Hans Stuifbergen)
*
E me questionas me, quo es l' influo dil eventi en Afganistan e precipue Irak ? 
(Hans Stuifbergen)
*
Olim, linguisto esis dronesanta en lageto di Idia. Preteriris homo 
e questionis ad il: "Ho, ka vu bezonas helpo? Quon me povas facar por vu?" 
(Eduardo A. Rodi)


QUESTIONO
*
Pos la fino dil konflikto inter Esperantisti ed Idisti, la supera 
questiono esas kelke sensenca. La du lingui separesis, anke 
la movementi. 
(Gonçalo Neves)
*
Persone me desprizas ica barbara praktiko, ma la questiono 
es plu komplexa kam konsidero al foxo, nam multa rurani 
dependas ye fox-chasado por sua employeso. 
(James Chandler)


QUI
*
En la familio on trovas patrulo, patrino e filii, qui esas filiuli o filiini.
(Paolo Lusana)
*
Me tre prizas, sidante sur la teraso di la domo, regardar la promenanti, 
qui pasas avan me. 
(Paolo Lusana)
*
Ni ne es nacionalisti o extremisti, ni es simple demokrati 
qui volas demokratial guvernsistemo en nia lando, e qui 
ne volas esar koaktata aceptar ulo quon ni ne favoras. 
(James Chandler)


QUIETA  
*
Me tote ne komprenas pro quo vu decidis diskutar ica temo 
publike kande me tre intencale skribis a vu private por mantenar 
la diskuto quieta. Nun me mustas respondar hike. 
(David Mann)


QUIK
*
Quik kande el tushis li, omni dormeskis, vekonta nur samtempe 
kam lia mastrino, por esar pronta servar elu, kande el bezonos.
(A. Vilfroy)


QUIN
*
En "la libri QUIN vu lektas" la vorto "QUIN" esas la objekto dil verbo "lektas", e la vorto "vu" esas la subjekto. On uzas finala litero "n" por ta objekto nam la vort-ordino (objekto - subjekto - verbo) esas ne-normala. On facas same se la ordino esus objekto - verbo - subjekto (exemple: homon mordis hundo; exemple: homo quan mordis hundo).
Ido aceptis plusa afixi QUIN Esperanto indijis (-iv, -al, -oz).
*
Tamen il preske ofensesis kande me volis komencar examenar il pri lua propra vortolibro, e tale aparis ke il ne povis memorar la vorti QUIN il ipsa facabis.
*
En 1905 Albert Einstein kalkulis ke la legi di Newton nur referas a la lenta rapidesi QUIN nia ancestri komprenis. Plu tarde la tre rapideso di atomala partikuli en ciklotrono e voyaji en spaco justifikas la nova formuli di Einstein.
*
Kompreneble la "nova preskripti kompaniala" QUIN me prezentis, esas nur joko (fakte ol esas originale italiana joko quon me traduktis...). Me supozas (e me esperas) ke nulu laboras kun tala kondicioni.
*
La chefa temo dil diskuto esis la propozi di Loic Landais, QUIN lu ante kelka tempo sendis a la Direktanta Komitato dil ULI.
*
Tua anjelo dicos a tu la maxim dolca e afecionoza vorti QUIN tu darfez askoltar e per multa afeciono e pacienteso lu docos a tu parolar. 
*
Dankego, Partaka, pro la du precioza texti di Hans Cornioley QUIN me quik kopiis aden mea 'biblioteko'. 


QUININO
*
Quinino posibligis la konquesto dil tropiki, penicilino e kontre-genitala 
piluli rifacis la sociala stofo dil duadekesma yarcento. 
(James Chandler)


QUO
*
Quo esas mencioninda segun vua opiniono ? 
(Fernando Tejon)
*
E me questionas me, quo es l' influo dil eventi en Afganistan e 
precipue Irak ? 
(Hans Stuifbergen)
*
Pos mea morto, esos nula manko di pia manui por jetar me super 
la fenceto; mea tombo esos la senfunda aero; mea korpo sinkos 
senfine e dekados e dissolvos en la vento produktita dal falo, 
quo es infinita. 
(James Chandler)


QUON
*
Quon me ne savas, men ne emocigas.
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)
*
Quon vu drinkis? Me drinkis poka vino e multa aquo.
(Paolo Lusana)
*
Quon vu facis hiere? Me repozis.
(Paolo Lusana)
*
Vu desordinas to quon el ordinas tante bone. 
(Paolo Lusana)
*
Quon vi volas ica-kloke? Esas noktomezo. Ka vi es ebria? 
(James Chandler)
*
On dicas 'QUON me povas facar por vu?', pro ke QUON esas ibe 
l'objekto di facar, ed ol preiras la verbo. Vu devus studiar plu multe. 
(Eduardo A. Rodi)


QUU
*
"Quu" kom pronomo analogesas forme e substance a la 
cetera pronomi determinita, ulu, nulu, singlu, kelku, irgu, 
altru, omnu.
(Carlo Nardini)


RACIONO
*
La intuico multakaze povas superirar nia limizita inteligenteso 
e raciono e la febla percepto-kapableso di nia sensi. 
(Jean-Claude Martignon)


RACIONOZA
*
Quale vu, me komencas de materialista, ciencala e racionoza vidpunto. 
Ma esas interesanta, ke se on exploras cienco til l'absoluta fino, 
nome la Quanto-teorio, on deskovras ke ol es nek determinista, 
nek racionoza, nek logikoza. 
(James Chandler)


RADIATORO
*
Linguistikale, por nomizar mashini ed aparati ib'esas finalo
per -oro (od -atoro), samtempe tre internaciona e tre idala:
motoro, rotoro, generatoro, alternatoro, radiatoro, induktoro,
detektoro, kolektoro, konvertoro, statoro, akumulatoro,
aspiratoro, inhalatoro, kondensatoro, refraktoro, elevatoro,
transformatoro...
(Carlo Nardini)


RADIKO
*
"Pri fiktiva radiki. ...ni havas derivaji, quale: egoismo, egoisto; 
optimismo, optimisto, e.c., sen havar la radiki korespondanta, 
quin li semblas implikar...
(L. Couturat, Progreso III, Aprilo 1910) 
*
En Ido multa vorti esas derivebla de radiko per uzo di afixo. 
Preske sen fino on povas derivar tala vorti. Maxim ofte suficas 
savar la afixi, e trovar la radiko, e vu savas la senco. 
Yen un di la avantaji di Ido. 
(Robert Carnaghan) 
*
Ma nun esas tro tarda chanjar longatempe uzita radiki, aprobita 
de longa tempo, imprimita en la vortolibri, nur pro ke li esas 
falsa amiki ad uli. Ta nura fakto tote ne valoras tala chanji.
(Michael Talbot-Wilson)
*
Se ni volas konservar la regulo, ke la ago o stando es derivata de 
verbo per -o, forsan ni povus uzar nova sufixo -i por signifikar 
"uzar", e ridefinar omna instrumental radiki kom substantivi.
(James Chandler)


RAJUNTAR
*
Me gratulas omna kontributanti qui helpas konstruktar ica edifico.  
Espereble ni balde devancos Interlingua, e kad uldie mem rajuntos 
Esperanto? Per l'asidua laboro di nia Wikipediisti lo es posibla! 
(James Chandler)


RANGO
*
Interfrata milito, sterila e bizantina disputachi pro bagateli kaosigis 
e devastis nia rangi.
(Stefano Bakonyi, Sopron, 1930)
*
E ni ne nur ri-havas la revuo, ma ni anke ri-havas la spirito 
di progreso qua regnis en nia rangi dum la vivo di Couturat, 
e do la unesma numero dil nova serio di Progreso inauguras 
nova epoko en qua Ido itere pleos importanta e determinanta 
rolo en la mondolingual movado. 
(Siegfried Auerbach) 
(Progreso tomo VIII nro. 81, januaro 1931)


RANKOREMO
*
Ka vu prizas la rankoremi e la venjemi?
(Paolo Lusana)


RANO
*
Kande la pupeo arivis a la plajo, lu saltis, quale rano, a la aquo.
(Fernando Tejon)


RAPIDE
*
Arivez maxim rapide kam posible. 
(Paolo Lusana)
*
Edward Cussler e Brian Gettelfinger, qui probis determinar ka 
homo natas plu rapide en aquo od en siropo.
(Eduardo A. Rodi)


RAPORTO
*
Regretinde nula stenografisto asistis por skribar omna nia diskuti 
en Paris; se existabus oficala stenografala raporto, lore, segun 
mea ferma konvinkeso, la vasta plumulto de la ataki e kontre 
de Beaufront e kontre la tota Komitato forfalabus fiaskatre e sen 
efekto. 
(Gonçalo Neves)


RAPTAR
*
La milito raptis a ni ne nur nia neremplasebla duktero Louis Couturat, 
ma anke nia reprezentiva organo, la revuo Progreso.
(Siegfried Auerbach) (Progreso tomo VIII nro. 81, januaro 1931)


RARE
*
Ni vidas la ridanti, ma rare la ploranti.
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)
*
Omna biblioteko havas 'inferno', omna arto havas sua submondo. 
Tale existas longa tradiciono di verki ombroza, imaji quin kreis 
l' artisto erste por sua propra plezuro e rare por la kolektero. 
(Hans Stuifbergen)
*
Me rare laboras extra'tempe. 
(Bebson Y. Hochfeld)


RASO
*
Mem plu stranje, la fondinti di ca Afrikana urbo esis, e la majoritato 
del habitanti ankore es, blanka raso – le enigmala Berber.
(James Chandler)
*
Esas evidenta, ke la nuna sistemo di l'Akademio esas ne adoptar aden 
la linguo irga vorto qua sonas ne bone a la oreli di la Romana rasi.
(Luther H. Dyer) 


RATO
*
Ne venas la rato spontane al kato. 
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)


REALESO
*
Por ne tre yuna personi me esas konvinkita ke lernar unesme 
auxiliara linguo esas plu bona. Kom ekonomikisto me ofte 
komparas linguo-lernado ad ekonomiala modeli. 
En ekonomiko on volas komprenar la realeso, ma pro ke 
ol esas tro komplikita on komencas kun facila modeli. 
(Steve Walesch)


REBELA
*
Kin ek la dek e un Britaniana soldati kaptita da rebela milicani en Sierra Leone liberigesis hiere. (Jean-Claude Martignon)


REBELO
*
La Norvegiana mediacero Erik Solheim ne sucesis obtenar interkonsento 
kun la Tamula rebeli. 
(Jean-Claude Martignon)


RECENTE
*
Recente en Rusia multa ikoni dil Deala matro ploris tre abundante. 
Kande ulo tala eventas, ico signifikas ke granda katastrofo esas balda. 
Kan nova mondo-milito o granda kataklismo ? Til nun la ploranta ikoni 
nulatempe eroris ed ito es kelke pavoriganta. 
(Jean-Claude Martignon)
*
Me recente joyoze konstatis ke Ido aparis en la duesma kategorio 
di lingui che la hempagini de Wikipedii, pro ke nun la Idala 
Wikipedio havas plu kam mil artikli. 
(Philippe Cloutier)


RECEVAR
*
Ni konsilas ke, kande vu venas a la laboreyo, vu vestizas segun la 
salario quon vu recevas. 
(Christophe Gaubert) 
*
Justa ago esas: Ne mortigar nek homi nek animali, ne prenar to 
quon  on ne recevas voluntale, ne vivar nechaste. 
(Jean-Claude Martignon)


RECIPROKA
*
La prezenta stando inter Idisti ed Esperantisti es, ke ne es disputo, 
ma nur poka reciproka intereseso. 
(Hans Stuifbergen) 


REDA
*
Marso - Onu observas la reda planeto dum la duesma duimo de 
la nokto. Lu trovesas en Kaprikorno-stelaro la unesma semano 
ed pos che Akuario-stelaro.
(Fernando Tejon)
*
La reda muri di Marrakech unesme aparis inter la palm-boski 
en 1062 cirkum fortifikita nomad-kampeyo, erektita da Yussef 
ben Tachfin.
(James Chandler)


REDAKTERIO
*
En la decembro-numero di Mondo la redakterio povis skribar, 
ke ''l'epoko 'granda' dil odio e di la nihiligo esvanas dop ni, 
la matinal auroro di nova serena epoko di amo, di kunlaborado 
interhoma, epoko di kreado e di regenerado, varsas 
sua unesma radii sur la ruinaro dil homaro''
(Hans Cornioley) 


REDAKTERO
*
inter la maxim serioza e laborema kunlaboreri me volas 
mencionar nia nefatigebla sekretario e redaktero L. Couturat
(Otto Jespersen)
*
Me ipsa kom editero e redaktero di Astronomiala kayereto, 
e kom editero e kun-redakter di Adavane!, gratitudas vua 
kurajiganta mesajo. 
(Fernando Tejon)


REDA MARO
*
Tamen, uzo en Ido di vorto qua reprezentas pronunco nacionala 
donus tro ofte nomi di urbi, landi, fluvii, monti e mari quin poki 
komprenus (ed anke ne solvus la afero kande ulo havas plura
nomi pro uzo ibe di plura lingui).
Quale on tale nomus Chinia, India, Japonia, Reda Maro, Nigra 
Maro, Mortinta Maro, monto *Everest?
(Robert Carnaghan)


REDEA
*
Ma la atmosfero di Tero refraktas, to esas, kurvigas
lumo ek Suno. Camaniere ta lumo refraktita, qua divenas redea 
pro la refrakto, atingas la surfaco di Luno. Fine ta surfaco reflektas, 
kom spegulo, ta redea lumo ad Tero, do videbla kom "redea Lumo" 
da observeri Teral... de ne nuboza regiono ! 
(Fernando Tejon)


REFERAR
*
Pri la tendenci en la developo di la nacionala lingui e pri lia 
(energetikala) evaluo me povas generale referar a mea libro 
Progress in Language (London, Sonnenschein). 
(Otto Jespersen) (Progreso 34, Dec 1910)


REFLEKTAR
*
Ma la atmosfero di Tero refraktas, to esas, kurvigas
lumo ek Suno. Camaniere ta lumo refraktita, qua divenas redea 
pro la refrakto, atingas la surfaco di Luno. Fine ta surfaco reflektas, 
kom spegulo, ta redea lumo ad Tero, do videbla kom "redea Lumo" 
da observeri Teral... de ne nuboza regiono ! 
(Fernando Tejon)


REFLEKTO
*
Brando violenta e sudorifanta en Tramo nomizita Deziro, Brando 
romantikoza en Sayonara, Brando judiciisto en La Turbo Homala, 
Brando homeosexuala en Reflekti dil okulo orea o Brando basigante 
la pantalono e montranta sua kulo en L' Ultima Tango en Paris… 
(Octavi Egea)


REFORMISMO
*
Spiriti di streta, konservema epigonismo e ta di ne-prudenta 
reformismo «po omna preco» donis a su rendevuo en nia kampeyo.
(Stefano Bakonyi, Sopron, 1930)


REFORMO
*
Do, ecepte politiko e politikala ideologio (ed anke niakaze 
linguala reformi) omna altra temi esas bonvenanta. Vivez sporto 
(futbalo, rugbio, teniso edc.) ! 
(Jean-Claude Martignon)
*
La Reformo ne eventis sen grava konflikti, ma l'autonomeso 
dil kantoni salvis la Federuro. 
(Hans Cornioley) 


REFORMPROJETO
*
Do Zamenhof ipsa kreis reformvarianto di Esperanto, en qua il egardis 
la kritiki. En la revuo "La Esperantisto" en 1894 il votigis la lora 
esperantisti por o kontre la reformprojeto. La majoritato di la lekteri 
di ta revuo refuzis la projeto.
(Günter Anton)


REFORMVARIANTO
*
Do Zamenhof ipsa kreis reformvarianto di Esperanto, en qua il egardis 
la kritiki. En la revuo "La Esperantisto" en 1894 il votigis la lora 
esperantisti por o kontre la reformprojeto. La majoritato di la lekteri 
di ta revuo refuzis la projeto.
(Günter Anton)


REFRAKTAR
*
Ma la atmosfero di Tero refraktas, to esas, kurvigas
lumo ek Suno. Camaniere ta lumo refraktita, qua divenas redea 
pro la refrakto, atingas la surfaco di Luno. Fine ta surfaco reflektas, 
kom spegulo, ta redea lumo ad Tero, do videbla kom "redea Lumo" 
da observeri Teral... de ne nuboza regiono ! 
(Fernando Tejon)


REFRAKTO
*
Ma la atmosfero di Tero refraktas, to esas, kurvigas
lumo ek Suno. Camaniere ta lumo refraktita, qua divenas redea 
pro la refrakto, atingas la surfaco di Luno. Fine ta surfaco reflektas, 
kom spegulo, ta redea lumo ad Tero, do videbla kom "redea Lumo" 
da observeri Teral... de ne nuboza regiono ! 
(Fernando Tejon)


REFRAKTORO
*
Linguistikale, por nomizar mashini ed aparati ib'esas finalo
per -oro (od -atoro), samtempe tre internaciona e tre idala:
motoro, rotoro, generatoro, alternatoro, radiatoro, induktoro,
detektoro, kolektoro, konvertoro, statoro, akumulatoro,
aspiratoro, inhalatoro, kondensatoro, refraktoro, elevatoro,
transformatoro...
(Carlo Nardini)


REFUZAR
*
Do Zamenhof ipsa kreis reformvarianto di Esperanto, en 
qua il egardis la kritiki. En la revuo "La Esperantisto" en 1894 
il votigis la lora esperantisti por o kontre la reformprojeto. 
La majoritato di la lekteri di ta revuo refuzis la projeto.
(Günter Anton)
*
Pos la produkto di ta filmo il (ed Ayaan Hirsi Ali) minacesis 
per mortigo. Il ja minacesis antee, ma ca-foye la minaci 
semblis plu serioza. Theo van Gogh, forte kredante ye la 
libereso di opinion-expreso, refuzis protektar su, e restis 
marchante e biciklagante inter omna Amsterdamani. 
(Hans Stuifbergen)
*
Lua ministri ne es plu bona, se me povas judikar per l'atitudo 
di sro George Robertson, qua jovdie vespere ye nacional 
televiziono refuzis respondar direte mem un question de la 
hostila audienco pri ca temo. 
(James Chandler)    


REGARDAR
*
Me tre prizas, sidante sur la teraso di la domo, regardar la promenanti, 
qui pasas avan me. 
(Paolo Lusana)
*
La rentierino regardis amoze sua rozieri.
(Paolo Lusana)
*
Ilua surprizita okuli serchis en la chambro la origino di ta voceto, 
ma nulun trovis. Lu regardis sub la benko, ma nulu esis ibe; lu 
regardis en armoro qua sempre esis klozita, ma nulu esis ibe; 
lu regardis en korbo kontenanta ligno, ma nulu esis ibe; lu apertis 
la chambro-pordo e regardis la cirkumaji, ma nulu esis ibe; do 
deube venis ta voceto ?
(Fernando Tejon)
*
Fernando, poeta qui savas regardar la stelari, anke savas regardar 
kun profundeso nia planeto, la homaro, Europa, la euro-moneto . . .
(Jacques Dehée)


REGENERADO
*
En la decembro-numero di Mondo la redakterio povis skribar, 
ke ''l'epoko 'granda' dil odio e di la nihiligo esvanas dop ni, 
la matinal auroro di nova serena epoko di amo, di kunlaborado 
interhoma, epoko di kreado e di regenerado, varsas 
sua unesma radii sur la ruinaro dil homaro''
(Hans Cornioley) 


REGIONALA
*
Kad existas en Nederlando altra agnoskita regionala linguo 
kam la Friziana? 
(Jean-Claude Martignon) 
*
Du regionala treni kolizionis, hiere, en fervoyala staciono ye 
80 kilometri sude de Roma. Ita acidento produktis adminime 
40 vunditi. Inter li esas 15 grave sufranti.
(Jean-Claude Martignon)


REGIONO
*
Barcelona esas bela chef-urbo di la Hispana regiono "Katalunia", 
do la Barcelona-trupo esas Kataluniana trupo. 
(Fernando Tejon)
*
Pasintayare, kande me vakancis en Kretia, Grekia, me konstatis 
ke ibe esas moneto-peci di omna landi dil Eurolando, nam Kretia 
esas tre turismala regiono di Grekia. 
(Jean-Claude Martignon)
*
La vetero divenis vere printempala en Francia nun ube me spionadas 
la Terani, me esperas ke esas same por vi en vua diversa Terana regioni. 
(Jean-Claude Martignon) 
*
Ante hodie me ne savis, ke la politikala krizo en Ukrainia reflektas 
geografiala o teritoriala fendo en ta lando. Nome, la westana 
regioni favoras l'opozanto Yushchenko, e la estana regioni favoras 
la guvernanta partiso di Yanukovich. 
(James Chandler)    


REGNAR
*
E ni ne nur ri-havas la revuo, ma ni anke ri-havas la spirito 
di progreso qua regnis en nia rangi dum la vivo di Couturat, 
e do la unesma numero dil nova serio di Progreso inauguras 
nova epoko en qua Ido itere pleos importanta e determinanta 
rolo en la mondolingual movado. 
(Siegfried Auerbach) (Progreso tomo VIII nro. 81, januaro 1931)


REGNO
*
"Kande vi pregas, dicez: Patro, vua nomo esez santigata, vua regno 
arivez; nia singladia panon donez a ni diope; e remisez a ni nia peki, 
nam anke ni remisas ad irga nia debanto; e ne duktez ni aden tenteso." 
(Lukas 11:2-4) (Michael Talbot-Wilson)


REGRESO 
*
Pan-Europa es ne-realigebla sen tala auxiliara linguo, 
pro nura teknikal motivi; ma sen Pan-Europa ni es kondamnita
 ad ekonomial e kultural regreso. 
(Wilhelm Ostwald)


REGRETINDE
*
Regretinde ca-yare ni ne havas bona moyeno por prizentar Ido. 
Ma lente la situeso plubonigos su por ni. 
(Eberhard Scholz)
*
Regretinde nula stenografisto asistis por skribar omna nia diskuti 
en Paris; se existabus oficala stenografala raporto, lore, segun 
mea ferma konvinkeso, la vasta plumulto de la ataki e kontre 
de Beaufront e kontre la tota Komitato forfalabus fiaskatre e 
sen efekto. 
(Gonçalo Neves)
*
Hiere, tre regretinde, pos ludar al futbalo Compostela e Deportivo 
de la Coruña komencis kombatego inter kelka personi e ulu, qua 
volis separar li, recevis tre forta bato en sua hepato. 
Pro ca bato il mortis.
(Adrian Pastrana)
*
Pardonez me pro sendar ca mesajo dufoye. Unesme, ca-dimeze 
me ja sendis olua origino a ca forumo, ma regretinde ol ne aparis 
ibe dum ke me vartis du hori (normale mesajo pos sendeso aparas 
pos admaxime kin minuti). 
(Hans Stuifbergen)


REGULAR
*
Segun la Gaia-teorio da James Lovelock, la tero es su-regulanta 
sistemo, to es, ol regulas automate omna biologiala speci qui 
habitas ol. To implikas ke fine la tero regulos anke ni, e to probable 
implikos extingo, se ni ne riintegrigos ni aden l'ambiento kom fitanta 
speco. 
(James Chandler)


REGULE
*
En Ido on regule formacas l’adjektivo apertita del transitiva verbo 
apertar. 
(Gonçalo Neves)


REGULO
*
Se ni volas konservar la regulo, ke la ago o stando es derivata de 
verbo per -o, forsan ni povus uzar nova sufixo -i por signifikar 
"uzar", e ridefinar omna instrumental radiki kom substantivi.
(James Chandler)
*
Latviani povas skribar "euro", e pronuncar ta vorto segun la reguli vocala 
di lia linguo.
(Michael Talbot-Wilson)
*
Onu darfas komprenar la mondo, "mem la maxim misterioza", pro ke
trovesas ibe harmonioza reguli en'plantacita dal Deo.  
(Albert Einstein)  (Bebson Y. Hochfeld)


REGULOZESO
*
Internacioneso ne es la maxima kriterio en gramatiko 
(ol esas en lexiko); logikozeso e regulozeso povas valorar 
plue. Ma sakrifikar internacioneso po pura ne-logikozeso, 
qua senco havas?
(Carlo Nardini)


REJALA
*
La tombi ipsa, centre di ca kaleidoskopatra abundo, es austera plaki 
de Carrara-marmoro sekita ye justa grandeso – kurta por la rejala pueri, 
longa por la genitori. La marmoro, segun la guidero, pagesis kilogramope 
per sukro o spici.
(James Chandler)
*
Buddho mortis en Kusinara, ne tre fora de sua naskoloko, ed esis 
kremacata kun rejala honori, me ja mencionis, ke lua cindro dividesis 
en ok parti, e ke on erektis granda monumenti en formi di kupoli sur li. 
(Jean-Claude Martignon)


REJINO
*
On dicas, ke ta rejino havas tre granda benigneso por la povri.
(Paolo Lusana)
*
Naskinta ye la 29ma di junio 1911 en Iena, Germania, princo Bernhard 
de Lippe-Biesterfeld divenis princo di Nederlando per lua mariajo 
kun princino Juliana, pose rejino di Nederlando, dum 1937. 
(Jean-Claude Martignon)


REJO
*
Inter la blindi la strabo esas rejo. 
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)
*
Saladin, per sua granda braveso, ne nur de modesta stando elevis su 
a la Babilonal sultaneso, ma anke ofte vinkis Saracena 
(Germane sarazenisch; Angle saracenic; France sarrasin) e Kristana reji. 
(H. Senigallia)


REJOLANDO
* 
Dum la kinesma yarcento ol divenis chefurbo di la Westgotala 
rejolando. Ca rejolando ne duris longe e la Westgoti rapide latin
- e kristaneskis. 
(Robert Pontnau)


REKOLTO
*
Quale la semo, tale la rekolto
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)


REKOMENDO
*
Sen mentioza rekomendo apene iras ula vendo. 
(Jean-Claude Martignon) 


REKORDA
*
Hiere me audis che televizionilo ke en Paris esis rekorda nombro 
de exterlandana turisti. 
(Jean-Claude Martignon)


REKTALINEE
*
Dum Lun-eklipso ne arivas adsur Luno-surfaco lumo de Suno direte, 
to esas rektalinee, do de nia vido-punto nia satelito (frat-planeto) 
ne devus lumifar. 
(Fernando Tejon)


REKTANGULA
*
La Franca projetisti semble charmesis dal urbo; li uzis la sama 
reda konstrukto-materii, rektangulala desegni, pura kubi, Maurana* 
arki, dina kolini e capriccio turmeti por sua publika edifici kam 
on trovas en anciena moskeo en la medina, o kasbah sur l’inklinesi 
dil Atlaso; mem le villa en la preurbi es dil sama harmonioza desegno.
(James Chandler) 


REKUPERAR
*
Japonia deklaris, hiere, ke lu deziras rekuperar la quar Kurilia-insuli 
qui kaptesis da Soviet Uniono quik pos la duesma mondala milito. 
(Jean-Claude Martignon)


RELATIVA
*
Omno es relativa e politikal: ka la Galisiana devus aceptesar, kande 
la Portugalana ja es ofical en Europa? 
(Partaka)
*
Plu certa e kompleta lexiko bezonos ankore multega hori de laboro. 
Kelkfoye me trovas ke mem un vorto bezonas mi-horo de serchado 
tra diversa lexiki! Se me kontrolus omno tante sorgoze kam por 
parto 1, un o du yari ankore pasus ante arivo al fino. Dume, esas 
altra Idala laboro qua vartas. Do, "perfekteso" (relativa) mustas vartar!
(Robert Carnaghan)


RELATIVE
*
La plurlingueso dil lando e la vivanta dialekti efikigas avantaji e 
desavantaji: avantajo es la relative forta intereso por la lingui dil altri; 
desavantajo es la ofte poke satisfacanta konoceso dil propra linguo; 
to valoras precipua por l'alemana Suisi. 
(Hans Cornioley)


RELIGIALA
*
Me ne kredas ke la plu forta kredo religiala en Usa signifikas ke 
la Usani esas plu stulta kam la Europani, li nur esas plu yuna e plu 
vigoroza populo. 
(Jean-Claude Martignon)


RELIGIO
*
La homi darfas povar praktikar lia religio, irgequa olu esez. 
(Jean-Claude Martignon)
*  
Theo van Gogh esis persono extreme provokema, uzis sua yuri 
libere parolar, pri religio, pri politiko, pri omna to quon il opinionis 
esar interesanta por parolar. 
(Hans Stuifbergen)


REMARKAR
*
De kelka tempo me remarkas kelkete tro multa sorgo pri 
la korekteso gramatikala di nia mesaji. Facesas longa kateni 
di mesaji nur por atencigar pri ula eroro, facesas listi de erori, edc. 
(Eduardo A. Rodi)
*
Recente me remarkis ke nia listi permisas la sendo di atachuri 
kun mesaji. To ne semblas esar bona praktiko, nam per 
atachuri on povas sendar virusi. Pluse atachuri probable ne es 
bezonata che nia listi.
(James Chandler)
*
To es interesanta cititajo. Ma remarkez, ke sro Hogben parolas 
hike pri nacionala lingui, e to quo es bona o utila o tolerebla en li. 
Il do parolas de la vidpunto di linguistiko, ne de ta di interlinguistiko. 
(James Chandler)
*
Me nulafoye remarkis ke kulturo di naciono plubonigesis kande 
morto-puniso komencas. Me nulafoye vidis pruvo ke la quanteso 
de krimini diminutis pro morto-puniso. En l'Usa, ube on praktikas 
la morto-puniso, ankore, malgre la risko ye morto-puniso, esas 
ocidata, violacata, furtata, raptata, edc. Same kam en altra landi. 
Do, pro quo mortigar kom puniso se kriminado ne cesas? 
E, ka Nederlando nun es min civilizita pro ke ol ne praktikas 
morto-puniso? 
(Hans Stuifbergen)


REMARKINDA
*
La debati direktesis kun supera habileso da sro Ostwald, qua 
esis kapabla preventar tro violentoza manifesti di la pasioni, e 
qua per sua specala sintezo-filozofiala talento havis remarkinda 
kapableso sizar la principi e granda chefa vidpunti ed impedar 
la debati perdar su en detaleti. 
(Otto Jespersen)
*
Me interesis me ad Ido cirkume en 1960 danke a mea amiko 
Andreas Juste qua jus esis felica ed entuziasmoza renkontrir 
ta linguo quan il judikis multe plu moderna e remarkinda kam 
Esperanto quan ni amba praktikabis dum la milito. 
(Jacques Bol)


REMARKINDE
*
To quo semblas certa es ke lia origino ne es Afrikana, ke lia aspekto 
es ofte plu nordala kam ta di ula latini, e ke li es remarkinde bela.
(James Chandler)


REMILO
*
L'eniro esas mem tante streta, reze la maro, ke por trapasar la basa aperturo, la vizitanti mustas kushar su en la kanoto, e same la remisto, qua livante sua remilo, kushas su funde la kanoto e tiras per la manui kateno fixita ye la supra paro dil enireyo. On vidas per to ke ta enireyo esas tre basa, apene alta de un metro. 
(Tom Lang) 


REMISTO
*
L'eniro esas mem tante streta, reze la maro, ke por trapasar la basa aperturo, la vizitanti mustas kushar su en la kanoto, e same la remisto, qua livante sua remilo, kushas su funde la kanoto e tiras per la manui kateno fixita ye la supra paro dil enireyo. On vidas per to ke ta enireyo esas tre basa, apene alta de un metro. 
(Tom Lang) 


REMPLASAR
*
Ni remplasis la simpla timo di nia ancestri per filozofiala ed 
epistomologial instrumenti tre komplexa ed analiziva. 
(James Chandler)


REMPLASIGAR
*
Tro ofte pos la formaco-tempo, la Idisti volis remplasigar bone 
funcionanta vorti per altri qui facas problemi. 
(Jean-Claude Martignon)
*
Me remplasigis mea anciena komputoro, e me es facanta kelka 
probo di “formatting” e “e-mailing”, por konstatar ka omno 
funcionas bone. Pacientesez.
(Carlo Nardini)


RENKONTRAR
*
Kande exakte vu iros a Malaya? Me intencas irar adibe en oktobro. 
Se vu anke iras cirkum ta monato, forsan ni povas renkontrar, ka? 
(Hans Stuifbergen)
*
Il esas la viro maxim maligna, quan me til nun renkontris.
(Paolo Lusana)
*
Me propozus a vu voyajar a Berlin dum agosto ´06. Vu renkontrus 
plura samideani.
(Eberhard Scholz)


RENKONTRO
*
Ma erste quar yari ante nun globala organizuro kreesis konseque 
di internaciona renkontro che la komuneso di Findhorn en Skotia, 
skope helpar la difuzado dil ekovilaji en la mondo e prizentar oli 
kom kredebla alternativo di homala developo enkadre di egardita 
naturo, vice artificala medio urbala o mem moderna rurala. 
(Jean-Claude Martignon)


RENTIERINO
*
La rentierino regardis amoze sua rozieri.
(Paolo Lusana)


RENUNCAR
*
Es tre trista konstatar ke multa landi renuncas kantar per sua 
propra linguo. Esas nekredebla askoltar Rusa kantisti kantar per 
l'Angla, ma pro quo?... 
(Adrian Pastrana)
*
Evidente renuncar kantar per la propra linguo por kantar per la linguo 
di altra lando, simple por intencar atigar la vinko en kansono-konkurso, 
esas ridinda, plorinda, e meaopinione maxim granda stulteso facebla ! 
(Fernando Tejon)


REPOZAR
*
Quon vu facis hiere? Me repozis.
(Paolo Lusana)


REPOZEYO
*
Quar kavali nigre tegita tiris sarkoverturo, same nigre drapirita, 
lente e triste, quale se li savus, ke li duktas mortinto a lua repozeyo.
(A. Vilfroy)


REPREZENTANTO
*
La inventinti di linguala sistemi invitesabis asistar o persone o 
per reprezentanto por defensar sua sistemi.
(Otto Jespersen)
*
On disputis pri libereso dil volo e neceso; anke la fatalismo 
havis sua reprezentanti. 
(Jean-Claude Martignon)


REPREZENTAR
*
En la halo esas spegulo quo fidele kopias omna aspekti. Homi 
generale inferas per ica spegulo ke la Biblioteko ne es infinita 
(se ol vere esus, pro quo ca iluzionala kopio?): me preferas 
revar ke olua polisita surfaci reprezentas e promisas lo infinita…  
(James Chandler)
*
La sequanta cienci esis reprezentata: linguistiko, astronomio, 
matematiko, kemio, medicino, filozofio. 
(Otto Jespersen)
*
Se inter la landi reprezentita la vua ne esas ibe, quale exemple
Venezuela o Peru, me esas tote certa ke sioro Jacques Bol 
felicege recevos vua propozo esar landal reprezentero, 
e tale plugrandigar la landal reprezenteraro di ULI.
(Martin Lavallée)
*
La Angli divenas furioza pro la Usana filmo "The patriot" qua 
reprezentas la Angla militisti dum la milito por la Usana 
sendependeso (1776-1783) quale mortigera bruti, prekurseri 
di la Germana nazista trupi. Stranje ke dum tempo di 
"globalismo" la Usani gloriizas la maxim shovinista patriotismo. 
(Jean-Claude Martignon)


REPREZENTIVA
*
La milito raptis a ni ne nur nia neremplasebla duktero Louis 
Couturat, ma anke nia reprezentiva organo, la revuo Progreso.
(Siegfried Auerbach) 
(Progreso tomo VIII nro. 81, januaro 1931)


REPREZENTERO
*
Se inter la landi reprezentita la vua ne esas ibe, quale exemple
Venezuela o Peru, me esas tote certa ke sioro Jacques Bol 
felicege recevos vua propozo esar landal reprezentero, 
e tale plugrandigar la landal reprezenteraro di ULI.
(Martin Lavallée)


REPULSINDA
*
Hodie la repulsinda kustumo Usana punisar per morto kelka 
sua krimineri atingis sua milesma viktimo. 
(Eduardo A. Rodi)


REPUTESAR
*
Olim, dum konversado kun anciena kompano di me, ilqua reputesis 
pro sua evidenta grosiereso, semblis a me deskovreskar, ke dop ilua 
aparant absurdaji, celesas ya ul-grada veraji, quin on devas agnoskar.
(Partaka)


REPUTESO
*
Padre Pio esas nun divenanta santulo dil katolika Eklezio. Il esas 
extreme populara en Italia, la santi havas la reputeso facar mirakli. 
Ni devus pregar Padre Pio por la sucesoza difuzado 
di nia kara linguo. 
(Jean-Claude Martignon)
*
En westala landi s-ro Tudjman havis mala reputeso pro ke il ne 
esis tre demokrata. 
(Jean-Claude Martignon)


RESPEKTO
*
L'intelektozi qui alejas respekto di la libereso di la puerini 
por metar la velo, semblas suspektinda ignoranti. Nulu 
ignoras ke en la familii islamana, nula muliero aspektas, 
manjas, dormas, nek respiras sen permiso o pro impozo 
da la patro o spozulo. 
(Hans Stuifbergen)


RESPIRAR
*
L'intelektozi qui alejas respekto di la libereso di la puerini por 
metar la velo, semblas suspektinda ignoranti. Nulu ignoras ke 
en la familii islamana, nula muliero aspektas, manjas, dormas, 
nek respiras sen permiso o pro impozo da la patro o spozulo. 
(Hans Stuifbergen)


RESPONDAR
*
Lua ministri ne es plu bona, se me povas judikar per l'atitudo di
sro George Robertson, qua jovdie vespere ye nacional televiziono 
refuzis respondar direte mem un question de la hostila audienco 
pri ca temo. 
(James Chandler)    


RESPONDO
*
Me predankas pri la respondi.
(Carlo Nardini)
*
Churchill, la maestro di injenioza respondo kustumis uzar paroli 
kontre la parolanti. Il facis famoza respondo al skriptisto George 
Bernard Shaw, qua invitabis lu al komencala pleado di sua nova 
dramato. Shaw sendis du bilieti, "un por vu, e l'altra por amiko 
- se lu existas". Churchill ne povis asistar, ma demandis bilieti 
por la duesma pleado - "se ol eventos".
(Kevin Ford)


RESPONSO
*
Or la decido adoptanta Esperanto « kun la rezervo di ula 
modifiki », esis unanima. Se, pose, skismo eventis, la responso 
ne esas imputeble a l'Idistaro, ma ad ilti qui obliviis promisi, 
voti o signaturo. 
(Louis de Beaufront)


RESTAJO
*
Nia planeto posedas multa-nombra traci e restaji di civilizuri 
Indiana, Mayana, Greka, Egiptiana. Ita civilizuri havis certena 
savi sama-nivela kam le nia en multa domeni; ne esas ne-posibla 
ke inteligenta enti veninta de spaco docis ita populi nam en omna 
restaji, skribaji, desegni, rakonti e legendi, ita homi pos-lasis mesaji 
pri la existo di ca enti veninta del cielo e konsiderata kom dei. 
(James Chandler)
*
Onu ne savas la nomo dil sorcistino, ol esis posible Kunigunda 
e kondamnesis brulesar sur rogo. El esis nur parte brulata, 
nam altra sorcisto kaptis elua restaji, kunportis oli a sua hemo 
e prilaboris oli. 
(Jean-Claude Martignon)


RESTAR
*
Tale esas, tale restas 
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)
*
Infantal inklino restas til la fino.
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)
*
Sioro Frank propozas "granda koaliciono" di omna plena lingui. 
Ma ca plena lingui ne egalesos pri lo. Li restos li ipse.
(Marion Kasper)
*
Me preferas ekmigrar vivanta ad altra planeto vivoza kam restar 
sur mortanta planeto inter mortinti qui ne ja savas ke 
li esas mortinti. 
(Jean-Claude Martignon)
*
Anke me preferus, ke Bush ne rielektesos, ma la skopo dil 
Ido-movemento ne esas agar por o kontre irga politikala grupo 
od irga politikisto. Esas permisata ad omna Idisto agar politikale 
per Ido, ma nia movemento restez neutra. 
(Alfred Neussner)


RETE
*
Ne omna idolinguani esas rete atingebla. Exemplo esas sioro Ford, 
bonega idoparolanto en Toronto, granda urbo di Kanada. Lu nun 
tradukas la evangelio segun santa Markus sequante la exemplo 
dil ja tradukita parti dil Biblo en Ido. 
(Martin Lavallée)


RETINO
*
Yes, vu es justa, l'okulo es tre komplexa. Plu exakte l'okulo 
similesas kamero, do la disto inter lenso e retino mustas ne 
chanjar dum la kresko di la korpo. Komprenende, la lenso 
povas facar mikra chanji por enfokigar proxima o fora objekti. 
(Richard Stevenson) 


RETRODONAR
*
Raportas Couturat ke la furtinto…esforcis paliatar sua delikto per 
patriotala motivi, alegante ke il volas retrodonar ta verko ad Italio…
ma ke il havis mala konoci pri historio…pro ke esas vera ke la armei 
di Bonaparte…spoliis Italio de multa artala verki… (humuroze…
bela homajo a la patrio dil bela arti!), ma la Gioconda ne esis tale 
"konquestata". Ol esis aquirata da François I, de Leonardo vivanta...
(Carlo Nardini) 


RETROIRAR
*
Ita vespero, Marc Pariset ne esis kapabla retroirar ad hemo ante 
la nokto ed il havis la sentimento "misduktesar" en ita imensa foresto. 
(Jean-Claude Martignon)
*
Do, retroirez a vua frati Esperantisti e lasez la Idisti vivar tranquile. 
Ni ne bezonas insulti ed ataki da mentala malado o adminime da 
homo di qua la cerebro restis infantatra. 
(Bebson Y. Hochfeld)


RETROREGARDAR
*
Ma adminime ni povas retroregardar super nia shultri aden la pasinto, 
e komparar la charto quan ni jus diskutis, montranta l'exploziva 
augmento ye homi, savo, povo e komuniki, kun altra sorto di charto 
indikanta la progreso di social etiko, etikal kredi, spirital konoco 
[...]
(James Chandler)


RETRO-SALTAR
*
Me intencas krear bela ligna pupeo; ma olu devas esar marveloza 
pupeo, qua savos dansar, la skermo-arto e retro-saltar. Kun ta 
pupeo  me trairos la tota mondo por ganar manuedo de pano e 
glasedo de vino.
(Fernando Tejon)


RETROVENO
*
Me tre vartos lua retroveno a nia forumo e movemento! 
(Frank Kasper)


REVAR
*
En la halo esas spegulo quo fidele kopias omna aspekti. Homi 
generale inferas per ica spegulo ke la Biblioteko ne es infinita 
(se ol vere esus, pro quo ca iluzionala kopio?): me preferas 
revar ke olua polisita surfaci reprezentas e promisas lo infinita…  
(James Chandler)
*
L’urbodomo nomesas Kapitol (Capitole). Hike exekutesis dum 
1632 la duko de Montmorency, qua ribelis kontre la rejo Ludoviko 
la 13esma e la kardinalo de Richelieu, lu revis pri sendependa Sud
-Francia. 
(Robert Pontnau)


REVELAR
*
La mistiki klamas ke lia extazo revelas a li cirklala chambro 
kontenanta granda cirklala libro, di qua la spino es kontinua 
e qua sequas la kompleta cirklo dil muri; ma lia atesto es 
suspektenda; lia vorti, obskura. Ica ciklala libro es Deo. 
(James Chandler)
*
Marrakech es Berber-urbo: lua karaktero ed atmosfero ankore 
revelas lua origino kom nomad-kampeyo, merkato-centro, 
permananta ferio e super-prostitucerio por la viri del Atlaso 
e la Sahara.     
(James Chandler)


REVOKAR
*
La Rusa prezidento Vladimir Putin revokis hiere sis altaranga 
generali. La motivo di ca revoko ne savesas. 
(Jean-Claude Martignon) 


REVOKO
*
La Rusa prezidento Vladimir Putin revokis hiere sis altaranga 
generali. La motivo di ca revoko ne savesas. 
(Jean-Claude Martignon) 


REVOLUCIONEMA
*
Me ne deziras agar quale advokato di ula sistemo, nek konservema 
nek revolucionema, ma donar ciencale e konciencoze a la lektanto 
la materialo quan il bezonas por ipsa formacar sua opiniono.
(Otto Jespersen) (Progreso 34, Dec 1910)


REVOLUCIONO
*
Se Rusia ganabus, ol impozabus komunismo segun Stalin sur 
la cetera mondo (o incitabus revolucioni en altra landi); ma 
Usa ganis, do olua kapitalista sistemo nun regnas ed olua kulturo 
es difuzata a la cetera mondo. 
(James Chandler)


REVUO
*
La milito raptis a ni ne nur nia neremplasebla duktero Louis Couturat, 
ma anke nia reprezentiva organo, la revuo Progreso.
(Siegfried Auerbach) 
(Progreso tomo VIII nro. 81, januaro 1931)
*
Preske samtempe segun propozo da Ostwald e kun programo 
aprobita da il e da altra membri di la komitato fondesis la revuo 
Progreso.
(Gonçalo Neves)


REZE
*
L'eniro esas mem tante streta, reze la maro, ke por trapasar 
la basa aperturo, la vizitanti mustas kushar su en la kanoto, e 
same la remisto, qua livante sua remilo, kushas su funde la 
kanoto e tiras per la manui kateno fixita ye la supra paro dil 
enireyo. On vidas per to ke ta enireyo esas tre basa, apene alta 
de un metro. 
(Tom Lang) 


REZISTEMESO
*
Varmegeso o koldegeso intensa normale augmentas la rezistemeso 
di la tisuo kontre virusi, do la vulgara kataro o gripo povas emergar.
(Hans Stuifbergen) 


REZONO
*
Yen fatal deklaro, qua forte impresas kande ol venas de katedro. 
La rezono es sempre la sama: on ne audas pri ol, on ne vidas ol, 
do ne existas ol! La sama rezono esus aplikebla ad Esperanto: 
exter la movemento on ne audas pri ol, on ne vidas ol, tamen ol 
existas. 
(Gonçalo Neves)


REZULTAJO
*
Koncerne vua questiono, hiere me saveskis (per l'omna jurnalaro 
e per televiziono, pri la vinko di "Los Pumas" (l'esquadro Arjentina 
di rugbio). To esis surprizanta e historiala rezultajo, qua fierigas 
la rugbiemi nacionala. 
(Eduardo A. Rodi)


REZULTO
*
Nia preirinti diskutis  e disputis senfine por reformachar la linguo 
e modifikar la ja existanta vorti. La rezulto esas ke li ne havis 
tempo por krear (od adoptar) la necesas nova vorti ciencala 
e teknikala. 
(Jean-Claude Martignon) 
 

REZUME
*
Rezume, ni mustas krear nova kulturo! La alternativo es 
obediar la nun populara kulturo e durar nia tro-konsumema 
vivo-stilo, e sufror balda morto di nia civilizo, probabla morto 
di nia biosfero e certa extingo di la homaro.
(Peter Totten)


REZUMO
*
Esas tre grava emfazar ke la nuna linguo Ido ne esas laboruro da 
un individuo, ma rezumo di la esforci di multa yari e di multa homi 
por produktar linguo tam facila, klara e richa kam posible. 
(Otto Jespersen)


RICHA
*
Esas tre grava emfazar ke la nuna linguo Ido ne esas laboruro da 
un individuo, ma rezumo di la esforci di multa yari e di multa homi 
por produktar linguo tam facila, klara e richa kam posible. 
(Otto Jespersen)


RICHESO
*
Do, unesme, ni devas pensar pri quale konquestar li, per la beleso, 
facileso, richeso ed utileso di nia linguo internaciona, e nur pose, 
ni darfas pensar pri quale interesar a li.
(Partaka)


RICHIGANTA
*
Ica mesajo intencesas nur por la s u p e r f l u i s t i,
se ib' esas: iti, qui en la linguo ne sempre kontentigesas 
da lo suficanta, ma deziras foye la richiganta superfluo.
(Carlo Nardini)


RIDANTO
*
Ni vidas la ridanti, ma rare la ploranti.
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)
*
Ploranton ni evitas, ridanton ni imitas.
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)


RIDAR
*
Maxim bone ridas qua kom lasta ridas.
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)
*
Ti, qui ne savas quale plorar kun sua tota kordio, nek savas quale 
ridar.
(Golda Meir) (Bebson Y. Hochfeld)
*
Ma dicez me, hike, che la cielo me nur kantas e ridas. E co suficas 
por esar felica. 
(Christophe Gaubert)
* 
Tua anjelo kantos kun tu, lu ridos kun tu omnadie e tu sentos 
sua amoro e tu esos felica. 
(Christophe Gaubert)
*
On dic, ke ta qua lastesme ridas, plu bone ridas. 
(Partaka)
*
Me konstatis ke la serchili di AltaVista 'pensas' ke mea texti 
en Ido es texti en l' Italiana. Do, la tradukili tradukas la texto 
quale se es Italiana e to donas remarkinda, ma stranja e drola 
rezulti. Vi ipsa probez: serchez per AltaVista: kordiolando, 
od: komenius ido, ed imperez tradukar la texti. Lektez e ridez! 
(Hans Stuifbergen)


RIDEFINAR
*
Se ni volas konservar la regulo, ke la ago o stando es derivata de 
verbo per -o, forsan ni povus uzar nova sufixo -i por signifikar 
"uzar", e ridefinar omna instrumental radiki kom substantivi.
(James Chandler)


RIDETO
*
Certe yes, ofte, por komuniko on bezonas nula linguo. La rideto di 
puero komprenesas egale omnaloke, same kam la martremo recenta 
efektigis en ni omna la sama sentaji. 
(Eduardo A. Rodi)


RIDINDA
*
Evidente renuncar kantar per la propra linguo por kantar per la linguo 
di altra lando, simple por intencar atigar la vinko en kansono-konkurso, 
esas ridinda, plorinda, e meaopinione maxim granda stulteso facebla ! 
(Fernando Tejon)


RIELEKTO
*
Me tre deceptesas e desesperas pro la rielekto di Bush en Usa. 
(James Chandler)


RIESTABLISO
*
La milito raptis a ni ne nur nia neremplasebla duktero Louis Couturat, 
ma anke nia reprezentiva organo, la revuo Progreso. Anke pos 
la riestabliso dil komuna laboro internaciona Progreso ne riviveskis.
(Siegfried Auerbach) (Progreso tomo VIII nro. 81, januaro 1931)


RIFACAR
*
Quinino posibligis la konquesto dil tropiki, penicilino e kontre-genitala 
piluli rifacis la sociala stofo dil duadekesma yarcento. 
(James Chandler)


RIGIDA
*
To dicita, esas posibla ke la sistemo di Ido es tro rigida certenamaniere
(James Chandler)


RI-HAVAR
*
E ni ne nur ri-havas la revuo, ma ni anke ri-havas la spirito 
di progreso qua regnis en nia rangi dum la vivo di Couturat, 
e do la unesma numero dil nova serio di Progreso inauguras 
nova epoko en qua Ido itere pleos importanta e determinanta 
rolo en la mondolingual movado. 
(Siegfried Auerbach) (Progreso tomo VIII nro. 81, januaro 1931)


RIINTRODUKTAR
*
Se yes, kad on povus explikar a me, pro quo on volas remplasar 
nia bone funcionanta e bone konocata e(d), por riintroduktar 
l'artifical "kaj", quon me volunte lasus al espisti? 
(James Chandler)


RIKOMENCAR
*
L'Idistaro komprenis lua Devo e Vokeso e kun ferma volo, kun 
ne-flexebla impetuo rikomencas durigar la verko dil Maestro.
(Stefano Bakonyi, Sopron, 1930)


RIKOMENCO
*
En januaro 1920 Schneeberger kom prezidero dil akademio anuncis 
la rikomenco dil akademiala labori. 
(Hans Cornioley)


RIKONOCAR
*
El enpazis la lumo. Lore il rikonocis el. "Esas vu", il dicis. 
(James Chandler)


RIKONOCEBLA
*
En Ido on preferas vorti qui internacione es rikonocebla kam vorti 
pro qui on erste mustar lernar l'idiomo di linguo. 
(Hans Stuifbergen)


RILERNAR
*
Me serchis milfoye omna ta vorti en dicionarii, me rilernis lia korekta 
signifiko o pronunco, e tamen, me eroras o dubitas itere. Malgre ke 
me havas ya tre bona memor-kapableso, olu ne helpas me en ta kazi. 
(Eduardo A. Rodi)


RINASKIGAR
*
Recente me vidis vorto asteriskizita kai* en texti en Idolisto. Ka to 
es intencata remplasar nia e(d), e rinaskigar l'espala "kaj", rejektita 
da la Delegaciono en 1907 kom esanta Zamenhofajo neinternaciona? 
(James Chandler)


RINASKO
*
Me salutas tre joyoze la rinasko di Progreso. Kara nomo 
e lumifanta signo memoriganta da omna sincera Idisti lia 
unesma bela batalii por Ido e nia eminenta valoroza pioniro 
Couturat qua, kun Louis de Beaufront, esis l'anmo e la 
propulsilo di nia movado. 
(Paolo Lusana, 1930) 
(From Progreso tomo VIII nro. 81, januaro 1931) 


RIPAGAR
*
La Judo satisfacis lua demando e pose Saladin tote ripagis ilu, 
sempre havis lu kom amiko e konservis lu kun honoro apud su. 
(H. Senigallia)


RISKAR
*
Deo tranquiligis lu: "Tua anjelo defensos tu, mem riskante sua 
propra vivo." 
(Christophe Gaubert)
*
"Itala" povus forsan utilesar en Ido, kom vorto indikanta ul olima 
populo dil Italiana peninsulo. Kom sinonimo di "Italiana" ol riskas 
esar mis-komprenata, e pluse privacar la historiisti de utila vorto.
(Carlo Nardini)


RISKO
*
Me nulafoye remarkis ke kulturo di naciono plubonigesis kande 
morto-puniso komencas. Me nulafoye vidis pruvo ke la quanteso 
de krimini diminutis pro morto-puniso. En l'Usa, ube on praktikas 
la morto-puniso, ankore, malgre la risko ye morto-puniso, esas 
ocidata, violacata, furtata, raptata, edc. Same kam en altra landi. 
Do, pro quo mortigar kom puniso se kriminado ne cesas? 
E, ka Nederlando nun es min civilizita pro ke ol ne praktikas 
morto-puniso? 
(Hans Stuifbergen)


RITROVAR
*
En "Progreso" L. Couturat diskursas pri la furteso di la Gioconda 
de la Muzeo Louvre, ye la 22.ma agosto 1911… vera trauro, por 
omna art-amatori… granda joyo, ye savesko ke la nekomparebla 
verko esas ritrovita...
(Carlo Nardini) 


RIVIVESKAR
*
La milito raptis a ni ne nur nia neremplasebla duktero Louis Couturat, 
ma anke nia reprezentiva organo, la revuo Progreso. Anke pos 
la riestabliso dil komuna laboro internaciona Progreso ne riviveskis.
(Siegfried Auerbach) (Progreso tomo VIII nro. 81, januaro 1931)


RIVIVIGAR
*
En aprilo 1919 Beaufront repetis en Mondo sua vidpunto pri 
la 'fakta morto' dil Uniono, ma ne dil akademio, e konsideris 
kom vana la probo rivivigar ol. 
(Hans Cornioley) 


ROKO
*
Exkavita en la roki dil piktinda insulo Capri, ye l'extremajo di 
la Napoli-ana gulfo, l'Azura Groto esas granda naturala kavajo, 
havanta formo di elipsatra vulto longa de kinadek-e-kin metri e 
larja de quaradek. 
(Tom Lang)  


ROLO
*
E ni ne nur ri-havas la revuo, ma ni anke ri-havas la spirito 
di progreso qua regnis en nia rangi dum la vivo di Couturat, 
e do la unesma numero dil nova serio di Progreso inauguras 
nova epoko en qua Ido itere pleos importanta e determinanta 
rolo en la mondolingual movado. 
(Siegfried Auerbach) 
(Progreso tomo VIII nro. 81, januaro 1931)
*
Marlon Brando pleis sur la ceneyo, rolo di yuna poeto en la verko 
di Bernard Shaw: Kandida. 
(Octavi Egea)  
*
Robbie Williams probable pleos rolo en filmo kun Helen Baxendale 
(de la telekomedio Friends). En ta il pleos rolo di jigolo. Williams 
prizas rolo, nam il revas pri divenar film-aktoro.
(Hans Stuifbergen)


ROMA
*
Du regionala treni kolizionis, hiere, en fervoyala staciono ye 
80 kilometri sude de Roma. Ita acidento produktis adminime 
40 vunditi. Inter li esas 15 grave sufranti.
(Jean-Claude Martignon)


ROMANA
*
Esas forsan oportuna tempo dicar poka vorti pri la Romana 
karaktero di nia lingue. De la unesma horo di Ido, me regardis
atencoze lua developo. La developo esis ed esas preske tote 
segun la Romana tipo di linguo, partikulare la Franca.
(Luther H. Dyer) 
*
Me tote ne dicis (nek opinionas!) ke Ido es fundamentale 
Romana. Me dicis nur ke olua LEXIKO es fundamentale 
Romana. Or la lexiko es nur un del multa organi qui kompozas 
linguo, ne la tota linguo...
(Gonçalo Neves)


ROMANO
*
Balde Simenon es kapabla alternar la suceso di Maigret 
kun romani psikologiala; il verkifas entote 117 de ica romani. 
(Ronald Bijtenhoorn)
*
Kun maxim granda plezuro Editerio Krayono publikigas gratuite 
ecelanta romano da nia samideano Eduardo A. Rodi. Ta romano 
vere esas lektinda, do nemediate vi deskargez ta verko. 
(Fernando Tejon)


ROMANO
*
Dum la tempo dil Romani, olu esis centro di la vinkomerco 
kun Gallia.
(Robert Pontnau)
*
La postmarki e la moneto montras la latina vorto Helvetia; 
tale la lando dil kelta tribuo Helveti nomesis dal Romani. 
(Hans Cornioley) 


ROMANTIKOZA
*
Brando violenta e sudorifanta en Tramo nomizita Deziro, Brando 
romantikoza en Sayonara, Brando judiciisto en La Turbo Homala, 
Brando homeosexuala en Reflekti dil okulo orea o Brando 
basigante la pantalono e montranta sua kulo en L' Ultima Tango 
en Paris… 
(Octavi Egea)  


ROTORO
*
Linguistikale, por nomizar mashini ed aparati ib'esas finalo
per -oro (od -atoro), samtempe tre internaciona e tre idala:
motoro, rotoro, generatoro, alternatoro, radiatoro, induktoro,
detektoro, kolektoro, konvertoro, statoro, akumulatoro,
aspiratoro, inhalatoro, kondensatoro, refraktoro, elevatoro,
transformatoro...
(Carlo Nardini)


ROZEA  
*
Me adjuntus a vua listo la filmi muta da Charlie Chaplin, la arto 
mimal da Marcel Marceau, la bona muziko senvorta o la kartuni 
olima dil "Pantero Rozea", quin onu povas juar mem se onu ne 
konocas la lingui dil artisti. 
(Eduardo A. Rodi)


ROZIERO
*
La rentierino regardis amoze sua rozieri.
(Paolo Lusana)


ROZO
*
Ek omna rozi, me preferas le blanka.
(Paolo Lusana)


RUBINO
*
On pozis avan singla ek eli splendida manjilaro, kun etuyo 
ek oro masiva, 
en qua esis kuliero, forketo e kultelo ek pura oro ornita per 
diamanti e rubini. 
(A. Vilfroy)


RUBRIKO
*
Me jus adjuntis plusa titulo al rubriko Mondumo: Jurnali. Sub Televiziono, 
Radio e Jurnali ni povos deskriptar la diversa komunikili dil mondo. 
(James Chandler)


RUDA
*
Ma ne pensez, kar amiko, ke mea kurajo falis pro to, quon me sufris 
de la milito, e pro la ruda frapo quan on jus donis a me.
(Hans Cornioley) 


RUGBIO
*
Koncerne vua questiono, hiere me saveskis (per l'omna jurnalaro 
e per televiziono, pri la vinko di "Los Pumas" (l'esquadro Arjentina 
di rugbio). To esis surprizanta e historiala rezultajo, 
qua fierigas la rugbiemi nacionala. 
(Eduardo A. Rodi)
*
Me ne es “bona” Nov-Zelandano pro ke me ne amas rugbio. 
Me preferas (Asocio) futbalo!
(Richard Stevenson)
*
Do, ecepte politiko e politikala ideologio (ed anke niakaze linguala 
reformi) omna altra temi esas bonvenanta. Vivez sporto (futbalo, 
rugbio, teniso edc.) ! 
(Jean-Claude Martignon)


RUINARO
*
En la decembro-numero di Mondo la redakterio povis skribar, 
ke ''l'epoko 'granda' dil odio e di la nihiligo esvanas dop ni, 
la matinal auroro di nova serena epoko di amo, di kunlaborado 
interhoma, epoko di kreado e di regenerado, varsas 
sua unesma radii sur la ruinaro dil homaro''
(Hans Cornioley) 


RUMANIA
*
Ante nelonga tempo vu questionis me pri ka me recevis vua sendajo. 
Til nun me ne recevis sendajo de Rumania. Ka vu uzis la korekt 
adreso? 
(Hans Stuifbergen)


RUPTAR
*
Plu bona flexar kam ruptar.
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)
*
Ulu komentas: Semblus ke ca diablala libro probis eskapar e 
ke ol ruptis la vetrino deinterne. 
(Jean-Claude Martignon)


RURALA
*
Depos plura yari la tendenco koncentrar su en l'urbi augmentas; 
la konsequo es du grava strukturala chanji: multa filii di rurani 
livas lia vilajo, e la kreskant urbi manjas rurala sulo. 
(Hans Cornioley) 
*
Ma erste quar yari ante nun globala organizuro kreesis konseque di internaciona renkontro che la komuneso di Findhorn en Skotia, skope helpar la difuzado dil ekovilaji en la mondo e prizentar oli kom kredebla alternativo di homala developo enkadre di egardita naturo, vice artificala medio urbala o mem moderna rurala. 
(Jean-Claude Martignon)


RURANO
*
La maxim stulta rurano havas la maxim grosa terpomi.
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)
*
Depos plura yari la tendenco koncentrar su en l'urbi augmentas; 
la konsequo es du grava strukturala chanji: multa filii di rurani 
livas lia vilajo, e la kreskant urbi manjas rurala sulo. 
(Hans Cornioley) 
*
Persone me desprizas ica barbara praktiko, ma la questiono es plu komplexa kam konsidero al foxo, nam multa rurani dependas ye fox-chasado por sua employeso. La rurani do minacas desobediar la nova lego e durar sua "sporto".  Ico povos mem duktar, extrema-cirkonstance, ad intercivitana milito en Britania, inter la rurani ed urbani (la rurani vidas la nuna guvernerio kom urbani qui ne sucias pri la ruro). 
(James Chandler)


RUSA
*
Es tre trista konstatar ke multa landi renuncas kantar per 
sua propra linguo. Esas nekredebla askoltar Rusa kantisti 
kantar per l'Angla, ma pro quo?... 
(Adrian Pastrana)
*
En sua nask-urbo Minsk mortis pasinta sundio la Belarusa 
skriptisto Vasil Bkau. Bkau, qua unesme tradukis sua propra 
verko aden la Rusa, valoras kom un de la maxim famoza 
skriptisti del olima Soviet-Uniono. Ilua verko esis tradukita 
aden plu kam kinadek lingui e premiizita multafoye. 
(Hans Stuifbergen)
*
Pri la Rusa, esas problemo pri la alfabeto. Me uzas parte propra 
sistemo por skribar la Rusa per Latina literi nam ol permisas 
ri-transskribo al Rusa literi. Ne spensez multa od irga tempo 
nun pri la Rusa, nam me esperas trovar altra helpo tarelate. 
(Robert Carnaghan) 
*
Me recevis la permiso da mea direktoro startar Ido-lernrondo 
en la skolo, ma la kondiciono esis, ke li durez zeloze lernar la 
Rusa linguo, qua lore esis la unesma stranjera linguo, docita 
en omna skoli dil olima landi socialista.
(Günter Anton)
  

RUSIA
*
Recente en Rusia multa ikoni dil Deala matro ploris tre 
abundante. Kande ulo tala eventas, ico signifikas ke granda 
katastrofo esas balda. Kan nova mondo-milito o granda 
kataklismo? Til nun la ploranta ikoni nulatempe eroris ed ito 
es kelke pavoriganta. 
(Jean-Claude Martignon)


SAGACE
*
Ni ne plus havas la kompetenti qui povus okupesar sagace 
por la adopto di tala vorti. Me ipsa rekomendas ke por 
la nova ciencala ed utila vorti, on adoptez olti di Esperanto 
ma egardante la ortografio e la fonetiko di Ido. 
(Jean-Claude Martignon)


SAHARA
*
Marrakech es Berber-urbo: lua karaktero ed atmosfero ankore 
revelas lua origino kom nomad-kampeyo, merkato-centro, 
permananta ferio e super-prostitucerio por la viri del Atlaso 
e la Sahara.     
(James Chandler)
*
Ilua tribuo di velizita kamel-kavalkeri e kavalieri del Suda Sahara 
nomizis su Al Marabitoun, ‘la frontier-soldati dil Fido’ (de quo 
Marabout, santa homo)
(James Chandler)  


SAJA
*
Saja hundo pos la vundo
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)
*
Forsan ica kalma prezunto ke nur la Franca signifiko esas 
justa tendencas agacar kelka Angloparolanti, ma segun 
mea judiko, esis saja por sequar sole la Franca, nam, 
se ni probus kopiar la diversa vorto-defini de la pelmelo 
di la diferanta lingui, ni kaosigus la linguo. 
(Luther H. Dyer) 
*
Esus plu saja manjar nur frukti, legumi e produkturi dil 
biologiala agrokultivo. 
(Jean-Claude Martignon) 


SAJESO
*
La vera sociala sajeso esas lumizar la homaro segun 
la voco dil ciencala koncienco. 
(Rich. Lorenz)


SAKO
*
Vorti ne plenigas sako.
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)


SAKRIFIKAR
*
Qua esas kapabla facar lo e pro quo? Sub quala kondicioni homi 
esas kapabla agar tale, sakrifikar su ipsa, ma ante omno multa 
senkulpoza homi, por politikala o religiala skopi? 
(Günter Anton)
*
Internacioneso ne es la maxima kriterio en gramatiko 
(ol esas en lexiko); logikozeso e regulozeso povas valorar 
plue. Ma sakrifikar internacioneso po pura ne-logikozeso, 
qua senco havas?
(Carlo Nardini)


SAKRIFIKEMESO
*
Ni expektas de nia samideani, ke anke li komprenas sua 
devo. Ni demandas, ke li en nula maniero kontreagez nia 
laboro, ma ke li per loyaleso, moderemeso e sakrifikemeso 
helpez ni. Supozante tala qualesi che la Idisti, me predicas 
nova epoko di progreso por nia movado.
(Hans Brismark) (Progreso tomo VIII nro. 81, januaro 1931)


SALONO
*
Sur la tablo, ube li esis pozita, stacis anke mult altra ludili; 
ma la maxim atencinda, esis beleta palaco de papero. 
Tra la fenestreti on povis vidar l'internajo dil saloni. 
(K.-A. Janotta) 


SALTAR
*
Kande la pupeo arivis a la plajo, lu saltis, quale rano, a la aquo.
(Fernando Tejon)


SALVAR
*
La Reformo ne eventis sen grava konflikti, ma l'autonomeso 
dil kantoni salvis la Federuro. 
(Hans Cornioley) 


SALVO
*
Ica viro, di qua la evo esas 66 yari, prizis frequentar la medio 
dil noktala debocheri ibe. Lu agabus plu saje (por la kredanti) 
sejornar tempope en monakerii por la salvo di lua anmo. E 
sejorni en monakerii povas esar tre interesiva. 
(Jean-Claude Martignon)  


SAMA
*
Vu ja savas sat bone la Germana, la gramatiko di la Nederlandana 
ne tante diferas de la Germana, ni havas la sama auxiliara verbi, 
preske la sama konjugo, edc. 
(Hans Stuifbergen)
*
La vorto por incho (angle inch, france pouce, germane Zoll, hispane 
pulgada, italiane pollice) en plura lingui es sama kam la vorto por 
polexo, pro ke la larjeso di polexo es simila a ta mezuro. 
(Robert Carnaghan)
* 
On dicas, ke la germana politikisti aceptis ta sistemo pro ke li recevis 
de Anglia ferma aserti oficala ke la Imperio Britaniana balde adoptus 
la sama sistemo! 
(Robert Carnaghan)


SAMATEMPE, SAMTEMPE
*
Preske samtempe segun propozo da Ostwald e kun programo aprobita 
da il e da altra membri di la komitato fondesis la revuo Progreso.
(Gonçalo Neves)
*
Madrid esas la chef-urbo di Hispania e samatempe di la regiono 
"Madrid", do la trupo di la urbo (e regiono) Madrid esas Madridana 
trupo. 
(Fernando Tejon)
*
Quik kande el tushis li, omni dormeskis, vekonta nur 
samtempe kam lia mastrino, por esar pronta servar elu, 
kande el bezonos.
(A. Vilfroy)
*
Ernst Ingmar Bergman laboris longe en teatro kom direktisto e chefo 
ma samatempe il esis cinemo-direktisto. 
(Wikipedia)


SAME
*
Me nun ne volas diskutar pri stabilismo e progresismo, nam en tala 
diskuti on riskas jonglar kun la vorti, mem se on pensas tre same, 
e me savas ke ni pensas tre same. 
(Steve Walesch)
*
La vetero divenis vere printempala en Francia nun ube me spionadas 
la Terani, me esperas ke esas same por vi en vua diversa Terana regioni. 
(Jean-Claude Martignon) 


SAMIDEANO
*
Me remarkas la sugesto da nia samideano Goncalo Neves pri 
la nova vorto *publisar". Tamen me duras plusa diskuto en la 
grupo "Linguolisto".
(Richard Stevenson)
*
Me propozus a vu voyajar a Berlin dum agosto ´06. Vu renkontrus 
plura samideani.
(Eberhard Scholz)


SAMLANDANO
*
L'organi dil konkurencanti lansis ja plurfoye la nekrologo di 
Ido. Or, en la dek-e-duesma horo, samlandani di Couturat 
elevis, super la partisi interkombatanta, la standardo dil 
Maestro, la kontinueso di nia unesma ULI e di lua nobla e 
sublima tradicioni.
(Stefano Bakonyi, Sopron, 1930)
*
Koncerne la islamo, me preferas nulon dicar, la samlandani di 
Theo Van Gogh expresas plu bone kam me to quon la Europani 
pensas pri la Mohamedismo. 
(Jean-Claude Martignon)


SAMPATRIANO
*
Por omna nacioni e precipue por mea Dana sampatriani e por 
la cetera nacioni Skandinaviana, la linguo Ido certe esas plu 
facile lernebla ed uzebla kam Esperanto. Pro ico ed anke pro 
sua ciencala strukturo e per sua granda flexebleso, Ido semblas 
a me plu apta kam irg altra linguo satisfacar la rolo di linguo 
helpanta por omna nacioni civilizita. 
(Otto Jespersen)


SAMSKOPANO
*
Kara samskopani: Me havas bela novajo por ni omna. Depos hodie ni juos nova forumo por reprezentar du frata lingui: la Kataluna e l'Ocitana. Voluntez enirar e partoprenar la forumo per ta lingui o, kompreneble, per Ido. (Partaka)


SAMURAYO
*
Samurayi ne darfas ocidar civitani sen armi. 
(Bebson Y. Hochfeld)


SAMYARA
*
En oktobro samyara kreesis la tale nomata Komitato di la Delegitaro, 
a qua apartenis 12 membri.
(Gonçalo Neves)


SANA
*
Hiere, la Franca jurnalistino Florence Aubenas qua esis gajo-homo 
kun lua tradukisto Hussain Hannun che Irakana banditi liberigesis 
e retro-venis sana e sekura ad-heme. 
(Jean-Claude Martignon)  


SANESALE
*
Omna suisa homulo legale obligesas servar en l'armeo kom soldato, 
suboficiro od oficiro, en la helposervo o (kom sanesale neapta) 
pagante specal imposto; l'obligo duras del 20. til la 60. vivoyaro. 
(Hans Cornioley)


SANGIFAR
*
La populo sur la placo respondis per venjala krii , kande 
l’exekutisto montris ek la fenestro dil urbala domo la sangifanta 
kapo dil duko.
(Robert Pontnau)


SANESO
*
Ni prizas la saneso falint' en maladeso.
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)


SANO
*
Aquo e pano suficas al sano.
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)


SANTA
*
Ilua tribuo di velizita kamel-kavalkeri e kavalieri del Suda Sahara 
nomizis su Al Marabitoun, ‘la frontier-soldati dil Fido’ (de quo 
Marabout, santa homo)
(James Chandler)  


SANTA KLAUS
*
Tempope me remarkas l'abreviuro "elk-posto". Kad ol
signifikas "elektronikala posto" ? Plu bona  abreviuro esas 
"e-posto". En Angla, "elk" = alko = granda cervo.
Forsan Santa Niklaus uzas rentiro por livrar mesaji per 
"elk-posto" en l'interreto! Kristonaskala saluti.
(Richard Stevenson)


SANTO
*
Padre Pio esas nun divenanta santulo dil katolika Eklezio. Il esas 
extreme populara en Italia, la santi havas la reputeso facar mirakli. 
Ni devus pregar Padre Pio por la sucesoza difuzado di nia kara linguo. 
(Jean-Claude Martignon)   


SARACENA
*
Saladin, per sua granda braveso, ne nur de modesta stando elevis 
su a la Babilonal sultaneso, ma anke ofte vinkis Saracena 
(Germane sarazenisch; Angle saracenic; France sarrasin) e Kristana
 reji. 
(H. Senigallia)


SAT 
*
Me ne savas sat bone la Franca por aktive partoprenar, ma ja 
deziras pasive esar membro, e nur lektar la mesaji, segun quanta 
gradi me es kapabla komprenar via bela linguo. Ka to es permisita?
(Hans Stuifbergen)


SATANISMO
*
Ita satanismo esas prefere aspekto di liber-pensado qua atakas 
omna aspekti dil hipokriteso. 
(Jean-Claude Martignon)


SATANO
*
Li nule konceptas Satano kom "longa reda kerlo kun korni", 
li opinionas ke lu esas la inkarnaco di omno qua esas la proprajo 
dil homala naturo : la fiereso, la ambicio, la sexuala deziro, 
la individualismo. 
(Jean-Claude Martignon)  


SATELITO
*
Ka duesma luno balde por la Tero ? : Segun la Germana jurnalo 
"Die Welt", nia planeto la Tero balde atraktos duesma luno. 
Tamen onu ne timez, ica nova satelito esas nur astreto dika ye 
kelka kilometri. 
(Jean-Claude Martignon) 
*
Yen la maxim granda planeto. Onu observos Jupitero* dum la unesma 
duimo di la nokto, che Kankro-stelaro (mag. -1.8). Onu povos observar 
per prismatiki* sua quar plu granda sateliti. (sateliti de Galileo: Europa, 
Io, Ganimedes ed Calixto).
(Fernando Tejon)
*
Dum l’unesma mondmilito on transportis l’aviacilala industrio 
a la Sudo, por ke lu esez fora de la fronto. Ico esis la komenco 
dil moderna aviacilala industrio. Toulouse konstruktas l’Airbus , 
e mem artefacita sateliti. Olu havas interesiva spacmuzeo.
(Robert Pontnau)


SATISFACAR
*
Sinistre e dextre del halo esas du tre mikra kabineti. En l’unesma, 
on povas dormar stacante; en l’altra, satisfacar sua fekal necesaji. 
(James Chandler)


SATURDIO
*
Tri Israelana militisti de elita esquado, qui mortis, ye la pasinta saturdio, 
dum atako en Cisjordania kontre Palestinana militero, mortigesis erore 
da lia kamaradi. 
(Jean-Claude Martignon)


SATURNO
*
Ja l'astronomisti ne plus konsideras ke Plutono es vera planeto. Kun 
*Quaoaro e *Sedno li semblas quale petroza korpi, feble atraktita 
a la suno. Forsan li apartenas a la "Oort Nubo", la fonto di kometi 
ed altra objekti, exter la vera planeti. Li es facile influita per altra 
pezoza planeti quale Saturno e Jupitero e konseque lia orbiti esas 
tre nereguloza.
(Richard Stevenson)


SAVAR
*
Quon me ne savas, men ne emocigas.
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)
*
Ti, qui ne savas quale plorar kun sua tota kordio, nek savas quale 
ridar.
(Golda Meir) (Bebson Y. Hochfeld)
*
En Ido multa vorti esas derivebla de radiko per uzo di afixo. 
Preske sen fino on povas derivar tala vorti. Maxim ofte suficas 
savar la afixi, e trovar la radiko, e vu savas la senco. 
Yen un di la avantaji di Ido. 
(Robert Carnaghan) 
*
Me ne savas sat bone la Franca por aktive partoprenar, ma ja 
deziras pasive esar membro, e nur lektar la mesaji, segun quanta 
gradi me es kapabla komprenar via bela linguo. Ka to es permisita?
(Hans Stuifbergen)
*
Me preferas ekmigrar vivanta ad altra planeto vivoza kam restar 
sur mortanta planeto inter mortinti qui ne ja savas ke li esas mortinti. 
(Jean-Claude Martignon)
*
Sincere dicata: Me ipsa ne savas la difero inter kongreso e konfero. 
Forsan irgu povus donar definuro. 
(Alfred Neussner)
*
Me intencas krear bela ligna pupeo; ma olu devas esar marveloza 
pupeo, qua savos dansar, la skermo-arto e retro-saltar. Kun ta 
pupeo  me trairos la tota mondo por ganar manuedo de pano e 
glasedo de vino.
(Fernando Tejon)
*
Se la yunaro savus e se la oldaro povus, dicas la proverbo.
(Paolo Lusana)


SAVESKO
*
En "Progreso" L. Couturat diskursas pri la furteso di la Gioconda 
de la Muzeo Louvre, ye la 22.ma agosto 1911… vera trauro, por 
omna art-amatori… granda joyo, ye savesko ke la nekomparebla 
verko esas ritrovita...
(Carlo Nardini) 


SAVO
*
Ni esforcos profundigar nia savo pri via religio por preventar 
plusa miskompreni. 
(Hans Stuifbergen)
*
Me nulakaze audacus korektigar la Ido-stilo da Partaka pro ke ilu darfas uzar Ido tote libere, senrestrikte, segun ilua savo lingual. 
(Fernando Tejon)  
*
Ma adminime ni povas retroregardar super nia shultri aden la pasinto, e komparar la charto quan ni jus diskutis, montranta l'exploziva augmento ye homi, savo, povo e komuniki, kun altra sorto di charto indikanta la progreso di social etiko, etikal kredi, spirital konoco [...]
(James Chandler)


SAXONIA
*
Kompreneble ne omna Germani same judikas pri la Saxona, 
ma ke Saxonia apartenis dum 40 yari a la DDR, kelke influis 
l'opiniono pri ca dialekto. La judiko pri Germana dialekto 
certe anke dependas multe de to. 
(Alfred Neussner)


SE
*
Se la yunaro savus e se la oldaro povus, dicas la proverbo.
(Paolo Lusana)
*
Esez pacienta se ankore ne esas disponebla la omna helpanta 
dokumenti. 
(Wikipedia)
*
Or la decido adoptanta Esperanto « kun la rezervo di ula 
modifiki », esis unanima. Se, pose, skismo eventis, la responso 
ne esas imputeble a l'Idistaro, ma ad ilti qui obliviis promisi, voti 
o signaturo. 
(Louis de Beaufront)
*
Se tu igos tu mutono, manjos tun la volfi. 
(Jean-Claude Martignon)
*
Me ja pregis en la listo pri korektiguri, se irgo mankas o ne esas korekta. 
(Alfred Neussner)
*
Joel Slemrod e Wojciech Kopczuk, qui konkluzis de 
sua studiado ke "homi es kapabla tardigar sua morto, 
se lo donas a li avantaji fiskala".
(Eduardo A. Rodi)


SEDENTARIA
*
Vers 8000 a. K. la nomada chaseri divenis sedentaria.
(Hans Cornioley)


SEDICIAR
*
Me nur esperas, ke ultempe ula grupo en ula lando kurajas protestar 
e sediciar kontre ica nova rejimacho. Sediciez!
(James Chandler)


SEGUN
*
La vera sociala sajeso esas lumizar la homaro segun la voco 
dil ciencala koncienco. 
(Rich. Lorenz)
*
Quo esas mencioninda segun vua opiniono ? 
(Fernando Tejon)
*
Sisadek yari ante nun, segun demando da Stalin, la Anglosaxona 
federiti (Usani ed Angli) bombardigis la urbo Dresden.
(Jean-Claude Martignon)
*
Ni konsilas ke, kande vu venas a la laboreyo, vu vestizas segun 
la salario quon vu recevas. 
(Christophe Gaubert) 
*
La kadavro di sekureso-agento qua ocidesis per kuglo deskovresis, 
hiere, che la sideyo dil Unionita Nacioni en New York. 
Segun la policani, la hipotezo di suocido esas maxim  probabla. 
(Jean-Claude Martignon)
*
Ofte me kaptas me acentizar la vorto "segun" nekorekta. Do me 
parolas ofte seGUN. Ma me opinionas ke la Idala reguli esez
l´idealo kreita por interkompreno. Tre ofte mankas la policisti 
por korekta pronuncado (precipue SEgun me).
(Eberhard Scholz)


SEJORNEYO
*
La sejorneyo esos en la hotelo "Anatole France". Omna chambri 
en ol esas por 2 personi, on pagas en Francia por chambro e ne 
por personi.
(Frank Kasper)


SEJORNO
*
Vizitez la Linguala Sejorno en Francia. De la 6ma til 10ma di agosto 
en monakerio che Autun en Burgundia.
(Hans Stuifbergen) 


SEKAR
*
La tombi ipsa, centre di ca kaleidoskopatra abundo, es austera plaki 
de Carrara-marmoro sekita ye justa grandeso – kurta por la rejala pueri, 
longa por la genitori. La marmoro, segun la guidero, pagesis kilogramope 
per sukro o spici.
(James Chandler)


SEKRETA
*
Ye 5 marto 1960 explozas en la portuo di Havana, navo de 
municiono. Deki de homi mortas. On konjektas, ke la usana 
Servado Sekreta aranjis la explozo. 
(Ronald Bijtenhoorn)


SEKRETARIO
*
Kun la maxim granda zelo e persistemeso partoprenis la diskutin, 
ultre la jus mencionita linguisti, la sekretario profesoro Couturat 
de Paris [...]
(Otto Jespersen)
*
Il engajas el kom sekretario, pose el anke divenas ilua amoranto 
e tandem ilua duesma spozino. 
(Ronald Bijtenhoorn)
*
La konocata kemiisto Wilhelm Ostwald prezidis, dum ke Leau e 
Couturat esis sekretarii. 
(Gonçalo Neves)
*
Irgakaze, me ne oblivias ke la Sekretario pri Aferi Linguala esas 
ne me ma vu, e ke lo signifikas ne nur vua autoritato, ma anke 
vua kapableso por decidar ka forsan mea kriterio amatora esas 
tote eroroza. 
(Eduardo A. Rodi)


SEKRETEMA
*
Mem se Bilderberg ne es konspiro, li kondutas quale sekretema elito 
- e nulu prizas sekretema elito. 
(James Chandler)


SEKTO
*
Blasfemoza sekto sugestis ke la sercheri devas cesar e ke omna homi 
devas jonglar literi e simboli til ke li deskovras, per neprobabla chanco, 
ca kanonala libri.
(James Chandler)
*
La sekto desaparis, ma kom puero me vidis olduli qui, dum longa periodi, 
celis su en la latrini kun metala diski en interdiktita ludkub-kupo 
e feble imitis la deala desordino.
(James Chandler)


SEKUNDARA
*
Me precizigas a lu ke me vivas en la franca-parolanta parto di Belgia 
(Walonia) ke mea matrala linguo es la franca, ke fakte mea preavi 
nomesis Bolle e ke la nomo perdis sua lasta parto pro la paso dil 
tempo; ke me lernis obligatale la nederlanda dum la sis yari di mea 
sekundara studii, inkluzante la autori e poeti flandrana. 
(Jacques Bol) 


SEKURA
*
Hiere, la Franca jurnalistino Florence Aubenas qua esis gajo-homo 
kun lua tradukisto Hussain Hannun che Irakana banditi liberigesis 
e retro-venis sana e sekura ad-heme. 
(Jean-Claude Martignon)  


SELEKTAR
*
Konsuli selektata ek la komercala borgezaro, la ‘Kapituli’ (capitouls), 
administris l’urbo e disponis pri granda povo. Ca sistemo permisis a 
la richa komercisti nobeleskar. 
(Robert Pontnau)


SELEKTO
*
Per la detala exameno di ta projeto on tamen ne aprobis ol en omna 
partikularaji, nek koncerne la gramatiko nek koncerne la selekto di vorti. 
(Gonçalo Neves)
*
Ye favoro di Neutral esis la naturala alfabeto sen cirkonflexita literi, 
quin Esperanto sola ek la preske cent artificala lingui audacis ofrar 
a la mondo, pluse la plu naturala selekto di vorti en multa kazi, 
aparte en la pronomi, ube on forte kritikis la aprioria, tote artificala 
sistemacho di Esperanto. 
(Otto Jespersen)
*
Me ne es komforte pri 'milito'. Segun me, ol ne esis tre bona selekto.
Ta vorto, en la senco di 'war', "lukto per armi inter stati o koalisuri",
es absolute desinternaciona.
A war
F guerre
G Krieg
H guerra
P guerra
I guerra
R voyna
L bellum (-> A bellicose, belligerent)
Gr polemos (-> polemiko)
(Carlo Nardini)


SEMAR
*
Me kategoriale dementias la nebenigna rumori, ke mea 
bon amiko Besserwisser es sive fatiganta, pedanta tedanto, 
qua tro obsesive interesas pri la dialektiko di l'existo, sive 
demonala Macchiavelli-Esperantisto-infiltranto, qua esforcas 
semar disonanco en nia movemento. No, mea amiko 
Besserwisser es nur frenezioza e nesanigebla lunatikulo. 
(Eric Dickens)


SEMBLAR
*
Ulu komentas: Semblus ke ca diablala libro probis eskapar 
e ke ol ruptis la vetrino deinterne. 
(Jean-Claude Martignon)


SEMO
*
Quale la semo, tale la rekolto
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)


SEMPRE
*
De foxi sempre foxi naskas.
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)
*
Uzata klefo sempre brilas. 
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)
*
Stultulo qua marchas iras sempre plu fore kam sidanta filozofo. 
(Jean-Claude Martignon)  


SEN
*
Sen laboro nula oro
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)
*
On ne povas vivar sen manjar.
(Paolo Lusana)
*
No esas fumuro sen fairo.
(Jean-Claude Martignon)
*
"Pri fiktiva radiki. ...ni havas derivaji, quale: egoismo, egoisto; 
optimismo, optimisto, e.c., sen havar la radiki korespondanta, 
quin li semblas implikar...
(L. Couturat, Progreso III, Aprilo 1910) 
*
Ido facile e glate solvis la problemo, prizentante alfabeto tre 
oportunigita e sen supersigni, do uzebla en irga domeno sen 
necesa adapti. 
(Gonçalo Neves) 


SENCO
*
Se vorto en linguo nacionala havas plu multa senci kam la propozata 
vorto Idala, esas necesa ne simple donar ta vorto nacionala ma anke 
indikar la senco qua korespondas al senco dil vorto Idala. 
(Robert Carnaghan)
*
La senco mokala e despriziva dil homala korni es kelke surprizanta, 
pro ke olim la korni havabis senco priziva. La homala korni esis en 
la Latina klasika simbolo di povo, kurajo, forteso.
(Carlo Nardini)
*
Multa vorti en Ido havas plu kam un senco. Me selektis nun 
un vorto per chanco: intima. 
Ol havas tri senci (segun Pesch). 
1. qua esas tote interna 
2. qua atingas la esenco di la kozi 
3. (aludante personi) qua unionesas (ad altra) strete
(Steve Walesch)


SENDAJO
*
Ante nelonga tempo vu questionis me pri ka me recevis vua sendajo. 
Til nun me ne recevis sendajo de Rumania. Ka vu uzis la korekt adreso? 
(Hans Stuifbergen)


SENDAR
*
Pardonez me pro sendar ca mesajo dufoye. Unesme, ca-dimeze 
me ja sendis olua origino a ca forumo, ma regretinde ol ne aparis 
ibe dum ke me vartis du hori (normale mesajo pos sendeso aparas 
pos admaxime kin minuti). 
(Hans Stuifbergen)
*
E se vu ipsa propozas vorto, voluntez anke sendar ta vorto/i 
kun defino a Linguolisto. 
(Hans Stuifbergen)


SENDEFENSA
*
On dicas ke tu sendos me adsur la Tero morge, ma quale me 
vivos esante tante mikra e sendefensa. 
(Christophe Gaubert)


SENDEPENDESKAR
*
Pos la regno di Karl la Granda 
(France Charlemagne) Toulouse divenis guvernata da komti, 
qui plu e plu sendependeskis de la rejo. 
(Robert Pontnau)


SENDEPENDESO
*
Kebekia adoptas lego pri la su-determino malgre la ne-apogo 
dil Liberala Partiso di Kebekia. Ka sendependeso esus vere bon 
afero por Kebekia ? 
(Jean-Claude Martignon)
*
Me esas tre favoroza ad Aziana Uniono e me esas tre entuziasmoza 
partisano dil sendependeso di Japonia sen irga Usana trupi en la lando 
di la Levanta Suno. 
(Jean-Claude Martignon)
*
La Angli divenas furioza pro la Usana filmo "The patriot" qua reprezentas la Angla militisti dum la milito por la Usana sendependeso (1776-1783) quale mortigera bruti, prekurseri di la Germana nazista trupi. Stranje ke dum tempo di "globalismo" la Usani gloriizas la maxim shovinista patriotismo. 
(Jean-Claude Martignon)


SENDO
*
Recente me remarkis ke nia listi permisas la sendo di atachuri 
kun mesaji. To ne semblas esar bona praktiko, nam per 
atachuri on povas sendar virusi. Pluse atachuri probable ne es 
bezonata che nia listi.
(James Chandler)


SENDUBITE
*
Robert Carnaghan es facanta laboro pacienta e minucioza, 
pri nova vorti precipue ciencala e teknikala, qui es sendubite 
necesa en Ido, quale en omna lingui, quankam ofte oli povas 
semblar kelke arida, esante fora de l'ordinara uzado. 
(Carlo Nardini)


SENFINE
*
L’universo (quon altri nomizas la Biblioteko) es kompozita ek 
nedefinita e forsan infinita nombro de hexagonal galerii, kun 
enorma aero-shakti inter li, cirkondata da tre basa fenceti. 
De irga hexagono on povas vidar, senfine, la supra ed infra etaji. 
(James Chandler)
*
Pos mea morto, esos nula manko di pia manui por jetar me 
super la fenceto; mea tombo esos la senfunda aero; mea korpo 
sinkos senfine e dekados e dissolvos en la vento produktita 
dal falo, quo es infinita. 
(James Chandler) 
*
Nia preirinti diskutis  e disputis senfine por reformachar la linguo 
e modifikar la ja existanta vorti. La rezulto esas ke li ne havis 
tempo por krear (od adoptar) la necesas nova vorti ciencala e 
teknikala. 
(Jean-Claude Martignon) 


SENKAPIGAR
*
Pri la ordeno di markezo, kelke plu kam cent yari pos la Franca 
Revoluciono, dum qua plura markesi esis senkapigita e nur 
obskura parenti transvivis, kad irgu povis judikar pri kad ulu vere 
tenas ol ? 
(Michael Talbot-Wilson)


SENRESTRIKTE
*
Me nulakaze audacus korektigar la Ido-stilo da Partaka pro ke 
ilu darfas uzar Ido tote libere, senrestrikte, segun ilua savo lingual. 
(Fernando Tejon)  


SENSO
*
La intuico multakaze povas superirar nia limizita inteligenteso e 
raciono e la febla percepto-kapableso di nia sensi. 
(Jean-Claude Martignon)


SENTAR
*
Tua anjelo kantos kun tu, lu ridos kun tu omnadie e tu sentos sua 
amoro e tu esos felica. 
(Christophe Gaubert)


SENTIVA
*
Plura modeli montris ke precipue la nova klienti es koncernata, 
dum ke la klienti kun bankala relati duriva es min sentiva a ta 
problemo.
(Steve Walesch)


SEPARAR
*
Hiere, tre regretinde, pos ludar al futbalo Compostela e Deportivo 
de la Coruña komencis kombatego inter kelka personi e ulu, qua 
volis separar li, recevis tre forta bato en sua hepato. 
Pro ca bato il mortis.
(Adrian Pastrana)


SEPARO
*
La fino dil Triadekyara Milito (1648) adportis al Federuro la formala 
separo del German Imperio. 
(Hans Cornioley)


SEQUANTA
*
La membri asistanta havis la sequanta patrala lingui: Franca, Germana, 
Angla, Dana, Italiana, Polona (Rusa).
(Otto Jespersen)
*
La sequanta cienci esis reprezentata: linguistiko, astronomio, matematiko, 
kemio, medicino, filozofio. 
(Otto Jespersen)
*
Ye la sequanta dio, la habitanti di la strado mustas kombatar la fairo 
qua destruktas lua domo. Onu timas extenso dil incendio a la tota 
quartero. 
(Jean-Claude Martignon)
*
En la duesma quarimo di sequanta yaro, l'uniono devas esar kompleta 
mondo-vaste. Microsoft e Yahoo dicas volar exekutar la volo di la 
propra uzanti, per ca ago.
(Hans Stuifbergen)
*
*nexta es vorto propozata da me (de Angla e Germana). 
Me uzas ol tante ofte, ke me ne plus asteriskizas ol. 
Generale sequanta ne suficas, nam ol ne kontenas la 
senco "nemediate":
*nexta = nemediate sequanta
lasta = nemediate preiranta
(James Chandler)


SEQUAR
*
La mistiki klamas ke lia extazo revelas a li cirklala chambro 
kontenanta granda cirklala libro, di qua la spino es kontinua 
e qua sequas la kompleta cirklo dil muri; ma lia atesto es 
suspektenda; lia vorti, obskura. Ica ciklala libro es Deo. 
(James Chandler)
*
Kande irgo esas afero di exploro, di vereso, lor existas 
ulo, quon on nomas la ciencala koncienco: omnu qua savas 
la vereso dicez ol. La Delegitaro sequis ta ciencal axiomo 
ed ni devas dankar ol pro to. 
(Rich. Lorenz)
*
Il ya esis kredeble un de vua bon amiki, il dicis, ta por qua 
sonas la klosheto, nam vu tante triste e mediteme sequas?
(A. Vilfroy)


SERBA
*
La Serba guvernerio akuzas la sekreta servi di Francia, segun 
la Serba informili la sekreta servi di Francia probis ocidigar 
la statestro di Serbia s-ro Milosevic. 
(Jean-Claude Martignon)
*
La Serba policani Bosniana anuncis, hiere, ke 'li arestis ok Bosniana 
Serbi qui akuzesas pro milito-krimini e di qui la Internaciona Punisala 
Tribunalo permisabis la judicio koram lokala tribunali. 
(Jean-Claude Martignon) 


SERCHADO
*
Plu certa e kompleta lexiko bezonos ankore multega hori de laboro. 
Kelkfoye me trovas ke mem un vorto bezonas mi-horo de serchado 
tra diversa lexiki! Se me kontrolus omno tante sorgoze kam por 
parto 1, un o du yari ankore pasus ante arivo al fino. Dume, esas 
altra Idala laboro qua vartas. Do, "perfekteso" (relativa) mustas vartar!
(Robert Carnaghan)


SERCHAR
*
Kande onu vidas la militemeso e disputemeso dil monoteista religii, 
onu tentesas serchar ulo altra altraloke. 
(Jean-Claude Martignon)
*
Gauri Nanda, qua inventis horlojo vekigila, qua "celesas" dum la nokto. 
Tale, kande olu sonas, onu devas vekar e serchar ol quik, sequante 
la sono, ante ke olu cesez sonar, e divenez plu desfacila trovar ol.
(Eduardo A. Rodi)
*
Quale omna homi dil Biblioteko, me voyajis dum mea yuneso; 
me vagis serchante libro, forsan la katalogo di katalogi. 
(James Chandler)


SERCHERO
*
Blasfemoza sekto sugestis ke la sercheri devas cesar e ke 
omna homi devas jonglar literi e simboli til ke li deskovras, 
per neprobabla chanco, ca kanonala libri. 
(James Chandler)


SERIO
*
E ni ne nur ri-havas la revuo, ma ni anke ri-havas la spirito 
di progreso qua regnis en nia rangi dum la vivo di Couturat, 
e do la unesma numero dil nova serio di Progreso inauguras 
nova epoko en qua Ido itere pleos importanta e determinanta 
rolo en la mondolingual movado. 
(Siegfried Auerbach) 
(Progreso tomo VIII nro. 81, januaro 1931)
*
Du semani pos la maxim forta sismo depos olta di Kobe, dek yari 
ante nun, la tero ne cesas tremar en la mezo di Japonia. Nova serio 
de 19 sismi sukusis hiere la prefektio Niigata. 
(Jean-Claude Martignon)


SERIOZA
*
inter la maxim serioza e laborema kunlaboreri me volas 
mencionar nia nefatigebla sekretario e redaktero L. Couturat
(Otto Jespersen)


SERIOZE
*
Mem se ja depos longa tempo, la egaleso dil chanci dil diablo 
opozite a Deo, en perspektivo di longa tempo, esas serioze minacata. 
(Jean-Claude Martignon)


SERPENTO
*
En ocio-parko en la Javana loko Kendal on expozas 
dekekin metri longa pitono. Segun la proprietanto, 
serpento-komercisto imamo Darmanto, la serpento 
es la maxim granda pitono vivanta en kapteso. La yaro 
anteriora, la giganta pitono - diametre 85 centimetri, 
447 kilogrami pezanta - kaptesis da tribuo Sumatrana. 
(Hans Stuifbergen)  


SERVADO
*
Ye 5 marto 1960 explozas en la portuo di Havana, navo 
de municiono. Deki de homi mortas. On konjektas, 
ke la usana Servado Sekreta aranjis la explozo. 
(Ronald Bijtenhoorn)


SERVAR
*
Nia neutra linguo servez a la humaneso, a la egalyureso 
ed a la paco. 
(Günter Anton)
*
Omna suisa homulo legale obligesas servar en l'armeo 
kom soldato, suboficiro od oficiro, en la helposervo o 
(kom sanesale neapta) pagante specal imposto; l'obligo 
duras del 20. til la 60. vivoyaro. 
(Hans Cornioley)
*
Quik kande el tushis li, omni dormeskis, vekonta nur 
samtempe kam lia mastrino, por esar pronta servar elu, 
kande el bezonos.
(A. Vilfroy)


SERVISTO
*
Mastro envoya, servisti enjoya ! 
(Jean-Claude Martignon)


SEXUALA
*
Li nule konceptas Satano kom "longa reda kerlo kun korni", 
li opinionas ke lu esas la inkarnaco di omno qua esas la proprajo 
dil homala naturo : la fiereso, la ambicio, la sexuala deziro, 
la individualismo. 
(Jean-Claude Martignon)  


SEXUO
*
Uzo di "gender" (genro) esas recenta eroro segunmoda en la Angla 
linguo; la senco intencata esas nun preske sempre "sex" (sexuo"). 
Ula sociologi adoptis la gramatikala vorto "genro" por indikar 
sexuo segun specala senco sociologiala vice biologiala, ma ol 
nun vaste uzesas quaze olua senco esas tote sama kam "sexuo". 
(Robert Carnaghan) 
*
En la modelo katolika, sexuo es bona dum instanto e mala dum 
altra instanto. Kontrastante, la modelo Protestanta, sempre havez 
la sama valoro.
(Hans Stuifbergen) 


SEZONO
*
Omna sezono havas sua bono.
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)


SFERO
*
La Biblioteko es sfero di qua l’exakta centro es irga ek sua hexagoni 
e di qua la periferio es neacesebla. 
(James Chandler)


SHAKO
*
Shako esas tablo-ludo pri strategio qua ludesis da du partoprenanti. 
Ol simulas batalio inter la trupi di amba ludisti (La peci di la ludisti) 
en planko qua simulas kombateyo. Singla partoprenanto posedas 
diversa sorti di peci qui povas movesar per diferanta maniero. 
La skopo dil ludo esas ocidar a la chefa peco dil enemiko (La rejo), 
ed por sucesar, onu darfas uzar irga strategio dum ke singla peco 
movesas per valida movo. Do, shako esas tre komplexa ludo e 
fakte, ol esas la unika tablo-ludo qua konsideresas kom sporto.
Ica ludo probable kreesis en India ye la 6ma yarcento quankam 
diversa landi atribuas su la origino dil shako. 
(Wikipedia)


SHIRMILO
*
«Barno» esas specal sorto di «hangaro» di qua existas plura milioni 
en Usa. La traduk-vorto «hangaro» ne povas bone expresar la 
specal ideo (depos la milito, ni uzas en Usa la Franca vorto «hangar» 
ma nur pri shirmili por aeroplani, aeronavi).
(Luther H. Dyer) 


SHOKAR
*
Ulaloke en "L'Adiala Simfonio" yunulo es violacita da viro kun 
s.i.d.a., qua ne uzas kondomo. To shokis la kritikisti. 
(Hans Stuifbergen)


SHOKO
*
Fakte en sportal Judo onu darfas jetar la opozanto por ke 
lu facile povez moligar la shoko.
(Bebson Y. Hochfeld)


SHOVINISTA
*
La Angli divenas furioza pro la Usana filmo "The patriot" 
qua reprezentas la Angla militisti dum la milito por la Usana 
sendependeso (1776-1783) quale mortigera bruti, prekurseri 
di la Germana nazista trupi. Stranje ke dum tempo di "globalismo" 
la Usani gloriizas la maxim shovinista patriotismo. 
(Jean-Claude Martignon)


SHULTRO
*
Alex frapetis la shultro di Mike. "Bone dicita, Mike", il dicis. 
(James Chandler)
*
Ma adminime ni povas retroregardar super nia shultri aden la pasinto, 
e komparar la charto quan ni jus diskutis, montranta l'exploziva 
augmento ye homi, savo, povo e komuniki, kun altra sorto di charto 
indikanta la progreso di social etiko, etikal kredi, spirital konoco 
[...]
(James Chandler)


SIDAR
*
Me tre prizas, sidante sur la teraso di la domo, regardar la promenanti, 
qui pasas avan me. 
(Paolo Lusana)


SIDESKAR
*
Se vu sideskus, vu esus plu bone. Me ne volas sideskar, nam me 
dormeskus.
(Paolo Lusana)


SIDEYO
*
La kadavro di sekureso-agento qua ocidesis per kuglo deskovresis, 
hiere, che la sideyo dil Unionita Nacioni en New York. Segun la 
policani, la hipotezo di suocido esas maxim probabla. 
(Jean-Claude Martignon) 
*
De la 9esma til la 13esma yarcento sub la dinastio di la komti 
Raimond l’urbo esis sideyo di un di la maxim marveloza korti 
di Europa. 
(Robert Pontnau)


SIGARETO
*
Kad vu kompris sigareti? - Yes, sigareti po sisadek centimi singla pako.
(Paolo Lusana)


SIGARO
*
Il prenis la maxim bela sigari e lasis le mikra.
(Paolo Lusana)


SIGNATAR
*
India refuzas signatar la kontrato pri nukleala ne-kresko tale quale 
ol esas nun. India anuncis, hiere, ke lu ne signatos la kontrato pri 
nukleala ne-kresko tale quale ol esas previdita nun. 
(Jean-Claude Martignon)


SIGNATURO
*
Or la decido adoptanta Esperanto « kun la rezervo di ula modifiki », 
esis unanima. Se, pose, skismo eventis, la responso ne esas imputeble 
a l'Idistaro, ma ad ilti qui obliviis promisi, voti o signaturo. 
(Louis de Beaufront)


SIGNIFIKAR
*
Se ni volas konservar la regulo, ke la ago o stando es derivata de 
verbo per -o, forsan ni povus uzar nova sufixo -i por signifikar 
"uzar", e ridefinar omna instrumental radiki kom substantivi.
(James Chandler)
*
Me ne kredas ke la plu forta kredo religiala en Usa signifikas ke 
la Usani esas plu stulta kam la Europani, li nur esas plu yuna e plu 
vigoroza populo. 
(Jean-Claude Martignon)
*
Por me mea dormo-chambro e la koqueyo anke esas neceseyi. 
Ma to ne signifikas ke me fekifas ibe!
(Steve Walesch)


SIGNIFIKO
*
Me serchis milfoye omna ta vorti en dicionarii, me rilernis lia korekta signifiko o pronunco, e tamen, me eroras o dubitas itere. Malgre ke me havas ya tre bona memor-kapableso, olu ne helpas me en ta kazi. (Eduardo A. Rodi)
*
Koncerne vua averto pri la Finlandana, me konkordas, e me ipsa ja skribis olim mesajo simila en ula forumo pri la vorto "Chek.o", qua povas esar sive "de Chekia" o "pago-maniero". Onu respondis a me ke ta problemo fakte ne existas en la praktiko, pro ke la kuntexti sempre montras qua signifiko es intencata. 
(Eduardo A. Rodi)


SIGNO
*
Me salutas tre joyoze la rinasko di Progreso. Kara nomo 
e lumifanta signo memoriganta da omna sincera Idisti lia 
unesma bela batalii por Ido e nia eminenta valoroza pioniro 
Couturat qua, kun Louis de Beaufront, esis l'anmo e la 
propulsilo di nia movado. 
(Paolo Lusana, 1930) 
(From Progreso tomo VIII nro. 81, januaro 1931) 


SILENCO
*
La precipua Esperanto-revui kombatis la nova linguo parte 
per sistemoza silenco pri olua reala naturo, evitante diskuti 
pri la reala (linguistikala) questioni, parte per serio de 
personala ataki. 
(Gonçalo Neves)


SILENCOZA
*
Hodie, ondo de iracego ed indigneso inundas Amsterdam e 
Nederlando. Hodie, vespere esos protesto kontre l' ocido di 
Theo van Gogh, ne silencoza, ma bruisoza. 
(Hans Stuifbergen) 


SIMBOLO
*
S kom simbolo di femineso pro sua gracioza kurvi, es injenioz 
ideo, ma ta litero es anke simbolo di lo sinuoza.... Ni esez do 
prudenta pri uzar tal simboli!
(Andreas Juste)
*
Blasfemoza sekto sugestis ke la sercheri devas cesar e ke 
omna homi devas jonglar literi e simboli til ke li deskovras, 
per neprobabla chanco, ca kanonala libri. 
(James Chandler)


SIMILA
*
Yes, ma en ica kazo kande onu volas krear plu bona vorto, 
onu devas egardar se ulo simila ja ne existas por precize evitar 
konfundi. 
(Jean-Claude Martignon)
*
La vorto por incho (angle inch, france pouce, germane Zoll, 
hispane pulgada, italiane pollice) en plura lingui es sama kam 
la vorto por polexo, pro ke la larjeso di polexo es simila a 
ta mezuro. 
(Robert Carnaghan)
*
Simila decimala blindeso afliktas ti qui kredas ke la pezi 
e mezuri tradicionala es ne-racionala, e ke la sistemo 
decimala es maxim bona. Lo es longe fora de la vereso. 
(Robert Carnaghan) 


SIMILESO
*
Nemediate de la Greka  'kokkyx' venas la vorto anatomiala 
'coccyx', kocigo, mikra osto en la infra extremajo di la spino, 
proxim l'anuso. Segun l'anatomiisto Riolano (1577-1657) la 
nomo di ca mikra osto debesas forsan a lua simileso a la beko 
dil kukulo, o forsan a la son-simileso dil flatuo dil anuso a la 
bramado di ta ucelo.
(Carlo Nardini)


SIMIO
*
Ka vu savas ke kontakto kun simii povas duktar a kontagio 
di SIDA, ma la simii ipsa ne sufras pro ol.
(Hans Stuifbergen) 


SIMPATIO
*
Me konjektas ke nia Hispana e Rusa samideani ne havas 
tre granda simpatio por Napoleon. 
(Jean-Claude Martignon)


SIMPLA
*
Malgre la diverganta kustumi di la nacionala lingui, omni certe 
konsentos ke esas necesa en artificala linguo havar la posibleso 
expresar la tri simpla tempi: prezento, pasinto e futuro. 
(Otto Jespersen)


SIMPLE
*
Evidente renuncar kantar per la propra linguo por kantar per 
la linguo di altra lando, simple por intencar atigar la vinko en 
kansono-konkurso, esas ridinda, plorinda, e meaopinione maxim 
granda stulteso facebla ! 
(Fernando Tejon)
*
Se vorto en linguo nacionala havas plu multa senci kam la propozata 
vorto Idala, esas necesa ne simple donar ta vorto nacionala 
ma anke indikar la senco qua korespondas al senco dil vorto Idala. 
(Robert Carnaghan)


SIMPLESO
*
Omna ita kazi ne esas obligala, on povas remplasigar oli per 
prepozicioni e, koncerne la akuzativo, per la normala vortordino. 
Ma oli aspektas bele ed esas tre utila por bona ed eleganta 
stilo literaturala. Oli esas tre simpla, facile uzebla e sen neregulozeso, 
ma oli portas ad Ido ulo de la eleganteso e prestijo dil granda 
klasika lingui quale la Latina e la Greka anciena. Nur pro 
la simpleso di lia uzado, onu ne bezonas ruptar a su la kapo 
quale por la Latina e Greka deklino. 
(Jean-Claude Martignon)


SINCERA
*
Me salutas tre joyoze la rinasko di Progreso. Kara nomo 
e lumifanta signo memoriganta da omna sincera Idisti lia 
unesma bela batalii por Ido e nia eminenta valoroza pioniro 
Couturat qua, kun Louis de Beaufront, esis l'anmo e la 
propulsilo di nia movado. 
(Paolo Lusana, 1930) 
(From Progreso tomo VIII nro. 81, januaro 1931) 


SINCERE
*
Sincere dicata: Me ipsa ne savas la difero inter kongreso e konfero. 
Forsan irgu povus donar definuro. 
(Alfred Neussner)
*
Sincere, me kredas jenar nulu, pro mea gramatikala licenco, 
plurfoye explikita, en mea dacho* (en la senco da Zmicier 
Lapcionak: parcelo, ube on agas plu libere kam altraloke), 
che Linguolisto.
(Carlo Nardini)


SINDIKATALA
*
Milioni de Italiana salariiziti efektigis, hiere, generala striko kontre 
la ekonomiala politiko dal guvernerio di Silvio Berlusconi Tri granda 
sindikatala federuri organizis manifesti en 70 urbi dil Italiana peninsulo. 
(Jean-Claude Martignon) 


SINGLA
*
Kad vu kompris sigareti? - Yes, sigareti po sisadek centimi singla pako.
(Paolo Lusana)


SINGLU
*
"Quu" kom pronomo analogesas forme e substance a la cetera 
pronomi determinita, ulu, nulu, singlu, kelku, irgu, altru, omnu.
(Carlo Nardini)


SINISTRE
*
Sinistre e dextre del halo esas du tre mikra kabineti. 
(James Chandler)
*
Evidente l'anciena Romani voyagis sinistre ed anke la kavalki 
por ke li uzez la dextra manuo kun espado protektar su. 
Ma Napoleon kun armeo pediris dextre e rekontris enemiko, 
anke en la sama flanko. La sequanta konfuzigo permisis 
Napoleon vinkar la batalio. Ta landi quin Napoleon nultempe 
eniris, quale Britania, Islando, Suedia e Bohemia duris voyajar 
sinistre, (quankam li chanjis, ecepte Britania, plu tarde). 
(Richard Stevenson)


SINKAR
*
La Usani (qui esas plu inteligenta kam vu kredas) intelektas 
tre bone ico, dum ke la Europani sinkas en la skeptikismo 
ed havas nulo por vendar od ofrar. 
(Jean-Claude Martignon)
*
Pos mea morto, esos nula manko di pia manui por jetar me super 
la fenceto; mea tombo esos la senfunda aero; mea korpo sinkos senfine 
e dekados e dissolvos en la vento produktita dal falo, quo es infinita. 
(James Chandler)


SINONIMO
*
Anke la Franca defini esas generale plu preciza e min idiotisma 
kam, ex. la Angla, ma ca defini e la granda nombro di Franca 
sinonimi ne trovata en la ne-Romana lingui ofte embarasas, Angli, 
Germani, e c.
(Luther H. Dyer) 


SINTAXALA
*
La moderna Greka linguon nun me probas lernar. Me tre prizas 
la bela skribo-maniero di ca linguo e la relativa libereso sintaxal 
di ca idiomo. Ol esas imitinda. La Idisti tro ofte esas enemika 
al Fundamento di Espo, ma la sintaxo dil westala lingui esas mem 
plu rigida kam la Fundamento. Di Ido la sintaxala libereson ni 
devus plu ofte uzar. Sen exajerar. 
(Jean-Claude Martignon)
 

SINUOZA
*
S kom simbolo di femineso pro sua gracioza kurvi, es injenioz 
ideo, ma ta litero es anke simbolo di lo sinuoza.... Ni esez do 
prudenta pri uzar tal simboli!
(Andreas Juste)


SIORINO
*
"Sioro Churchill, vu es ebria". "E vu, siorino, esas leda", dicis Churchill, 
"ma me esos ne-ebria morge." (Kevin Ford)


SIORO
*
"Sioro Churchill, vu es ebria". "E vu, siorino, esas leda", dicis Churchill, 
"ma me esos ne-ebria morge." 
(Kevin Ford)
*
La sioro mem minacas, ke, se me durigos mea mala propozaji, il 
«propozos adaptar ad Ido multa vorti dil Paris-slango»,
(Luther H. Dyer) 


SIRIA
*
La chefo dil Organizuro por liberigo di Palestina, Mahmud Abbas, 
anuncis, hiere, pos interparolo pri la venonta elekto dil prezidanto 
di la Palestinana Autoritatozi kun la Jordaniana chefa ministro 
Faysal al-Fayez, ke lu iros ye la nexta 6ma di decembro a Siria. 
(Jean-Claude Martignon)


SIROPO
*
Edward Cussler e Brian Gettelfinger, qui probis determinar ka homo 
natas plu rapide en aquo od en siropo.
(Eduardo A. Rodi)


SIS
*
Ni povas dividar facile la yaro aden du parti di sis monati, en tri 
parti di quar monati, en quar parti di tri monati, en sis parti 
di du monati, edc. Por diversa skopi ta fakto es tre konvenanta. 
(Robert Carnaghan)
*
Ye omna matini me vekas ye la sis e duimo. 
(Bebson Y. Hochfeld)


SISADEK
*
Kad vu kompris sigareti? - Yes, sigareti po sisadek centimi singla pako.
(Paolo Lusana)
*
Sisadek yari ante nun, segun demando da Stalin, la Anglosaxona 
federiti (Usani ed Angli) bombardigis la urbo Dresden.
(Jean-Claude Martignon)


SISESMA
*
Ma se me bone memoras, existis inter la unesma e sisesma yarcento 
populo di pagana barbari nomata "Franc" e pronuncata "fran" 
en Franciana. Ol venis de Germania e sucesis konquestar la Gallia. 
Clovis esis lia rejo en la periodo 466-511 e konvertis su 
a la kristanismo e Charlemagne esis lia imperiestro. 
(Loïc Landais)


SISMO
*
Du semani pos la maxim forta sismo depos olta di Kobe, dek yari ante nun, la tero ne cesas tremar en la mezo di Japonia. Nova serio de 19 sismi sukusis hiere la prefektio Niigata. 
(Jean-Claude Martignon)
*
Quankam la sismo esis granda, me audis ke nur 2 o 3 personi mortis pro to. Forsan pro ke la Japoni sempre lernas irgo utila de la pasinta dizastri. Kande granda sismo eventis en Kobe ne lontana de Hiroshima ye 1995, cirkum 6500 viktimi mortis en la dizastro. 
(Bebson Y. Hochfeld)


SISTEMACHO
*
Ye favoro di Neutral esis la naturala alfabeto sen cirkonflexita literi, quin Esperanto sola ek la preske cent artificala lingui audacis ofrar a la mondo, pluse la plu naturala selekto di vorti en multa kazi, aparte en la pronomi, ube on forte kritikis la aprioria, tote artificala sistemacho di Esperanto. 
(Otto Jespersen)


SISTEMO
*
La nefacileso di la temo sualatere debesas a la multeso di kozi 
expresenda ed a la divereso di moyeni per qui la europana lingui 
expresas ta kozi; la konkordo pri la verbala sistemo esas multe 
min granda kam en la cetera domeni. 
(Otto Jespersen) (Progreso 34, Dec 1910)
*
La inventinti di linguala sistemi invitesabis asistar o persone o per 
reprezentanto por defensar sua sistemi.
(Otto Jespersen)
*
La nombro dek, e la sistemo decimala qua dividas mezuri aden 
dekimi, centimi e milimi, es un bazo dil sistemo di mezuri metrala 
- sistemo di qua la altra bazo es la metro, litro, gramo edc. 
La generala supozo es ke ta sistemo es la maxim eficienta, ma ta 
supozo es eroro. 
(Robert Carnaghan)
*
Ni ne havas tote bona o tote klara sistemo. Ne esas praktike posibla 
obtenar logikala sistemo por nomi di landi e landani.  Tamen, nia sistemo 
bezonas plusa laboro e pensado. Dume, me rekomendas uzar la vorti en 
nia lexiki. 
(Robert Canaghan)
*
Mea komputoro ne plu funcionis. Kun amiko ni deskovris ke Roxio 
efektigas konflikto, apene detektebla, ma qua febligis la sistemo. 
(Hans Stuifbergen)


SISTEMOZA
*
La precipua Esperanto-revui kombatis la nova linguo parte 
per sistemoza silenco pri olua reala naturo, evitante diskuti 
pri la reala (linguistikala) questioni, parte per serio de personala 
ataki. 
(Gonçalo Neves)


SITUACIONO
*
Kom un ek ta idisti qui uzas la vorto *situaciono, me devas 
respondar vua suba mesajo. La vortolibro quan me havas 
hike donas 4 senci dil angla vorto:
1. Fizikala poziciono (egarde la cirkumaji)
2. Afer-stando
3. Sociala o financala stando o rango
4. Engajo employala
Me propozas (e deziras) *situaciono por la senci 2,3,4 (ne 1) 
- to es, omna abstrakta senci, nula konkreta senci.
(James Chandler)


SITUESO
*
Nun imaginez la situeso se ni havus yaro de dek monati. 
Sen uzar monat-parti, esus nur yena posiblesi por aparo reguloza: 
du, kin o dek foyi en la yaro. 
(Robert Carnaghan)
*
Multa fervoyala linei interligas omna regioni, e l'internaciona trafiko 
es tre densa pro la centrala situeso, di qua la tekniko dominacis 
la geografiala desfacilaji. 
(Hans Cornioley)    
*
La Franci e la cetera blanki duras livar Ivora Rivo pro la malega 
politikala situeso ibe. 
(Jean-Claude Martignon)


SIVE
*
Koncerne vua averto pri la Finlandana, me konkordas, e me ipsa ja skribis olim mesajo simila en ula forumo pri la vorto "Chek.o", qua povas esar sive "de Chekia" o "pago-maniero". Onu respondis a me ke ta problemo fakte ne existas en la praktiko, pro ke la kuntexti sempre montras qua signifiko es intencata. 
(Eduardo A. Rodi)
*
Me kategoriale dementias la nebenigna rumori, ke mea bon amiko Besserwisser es sive fatiganta, pedanta tedanto, qua tro obsesive interesas pri la dialektiko di l'existo, sive demonala Macchiavelli-Esperantisto-infiltranto, qua esforcas semar disonanco en nia movemento. No, mea amiko Besserwisser es nur frenezioza e nesanigebla lunatikulo. 
(Eric Dickens)


SIZAR
*
La debati direktesis kun supera habileso da sro Ostwald, 
qua esis kapabla preventar tro violentoza manifesti di la 
pasioni, e qua per sua specala sintezo-filozofiala talento 
havis remarkinda kapableso sizar la principi e granda chefa 
vidpunti ed impedar la debati perdar su en detaleti. 
(Otto Jespersen)


SKALO
*
Malgre mito ke Napoléon prizis la sistemo decimala, fakte il desprizis ol. Kande il deskovris ke on facis nova mapo oficala kun skalo decimala, il imperis ri-uzo dil skalo anciena di Cassini. 
(Robert Carnaghan)


SKANDALO
*
La konduto di ca guvernamento pri l'Euro es vera skandalo, 
tote neyusta, nebritana, e kontredemokratial. 
(James Chandler)


SKANDALOZA
*
Lo maxim skandaloza, es ke aktori ed altra bone konocata homi qui suportas la Labour-partiso, aparas ye nia televizioni por akuzar ti qui ne favoras l'Euro esar nacionalisti e quaze fashisti. (James Chandler)
  

SKANDINAVIANA
*
Por omna nacioni e precipue por mea Dana sampatriani e por la cetera nacioni Skandinaviana, la linguo Ido certe esas plu facile lernebla ed uzebla kam Esperanto. Pro ico ed anke pro sua ciencala strukturo e per sua granda flexebleso, Ido semblas a me plu apta kam irg altra linguo satisfacar la rolo di linguo helpanta por omna nacioni civilizita. 
(Otto Jespersen)


SKARSA
*
Me ya celebras, ke vu tre prizas la Kataluna e l'Okcitana..., e, quale vu, anke me regretas la skarsa developo d'ica lasta che Wikipedia: kelke plu kam 500 artikli, se me bone memoras. (Partaka)


SKEPTIKISMO
*
La Usani (qui esas plu inteligenta kam vu kredas) intelektas 
tre bone ico, dum ke la Europani sinkas en la skeptikismo 
ed havas nulo por vendar od ofrar. 
(Jean-Claude Martignon)


SKEPTIKO
*
On disputis pri libereso dil volo e neceso; anke la fatalismo 
havis sua reprezentanti. Plus ni renkontras skeptiki qui docis: 
«Vereso ne existas, omno esas egale vera e nevera».  
(Jean-Claude Martignon)


SKERMO-ARTO
*
Me intencas krear bela ligna pupeo; ma olu devas esar marveloza 
pupeo, qua savos dansar, la skermo-arto e retro-saltar. Kun ta 
pupeo  me trairos la tota mondo por ganar manuedo de pano e 
glasedo de vino.
(Fernando Tejon)


SKISAR
*
Me skribis artiklo pri to, skisante la eventi di la rakonto. 
(David Weston) 


SKISMO
*
Or la decido adoptanta Esperanto « kun la rezervo di ula modifiki », 
esis unanima. Se, pose, skismo eventis, la responso ne esas imputeble 
a l'Idistaro, ma ad ilti qui obliviis promisi, voti o signaturo. 
(Louis de Beaufront)


SKLAVESAR
*
Prefere mortar kam sklavesar
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)


SKLAVESO
*
La guvernerio Franca ne tro audacas celebrar ita glorioza vinko 
da imperiestro Napoleon Ima, nam la nigri dil Franca transmara 
departmenti havas granda rankoro ed odio kontre lu pro ke 
il riestablisis la sklaveso qua supresesis dum la Franca revoluciono. 
(Jean-Claude Martignon)


SKOLANO
*
La skolanin laborema ni rekompensos, ma le ocieran ni punisos 
severe.
(Paolo Lusana)


SKOPE
*
Ma erste quar yari ante nun globala organizuro kreesis konseque 
di internaciona renkontro che la komuneso di Findhorn en Skotia, 
skope helpar la difuzado dil ekovilaji en la mondo e prizentar oli 
kom kredebla alternativo di homala developo enkadre di egardita 
naturo, vice artificala medio urbala o mem moderna rurala. 
(Jean-Claude Martignon)


SKOPO
*
Esperanto esas linguo tre bela, utila, duktila, laxa, fekunda 
ed adaptebla ad irga domeno o skopo: vera perlo linguistikal. 
(Gonçalo Neves)
*
Ni povas dividar facile la yaro aden du parti di sis monati, 
en tri parti di quar monati, en quar parti di tri monati, 
en sis parti di du monati, edc. Por diversa skopi 
ta fakto es tre konvenanta. 
(Robert Carnaghan)
*
Qua esas kapabla facar lo e pro quo? Sub quala kondicioni 
homi esas kapabla agar tale, sakrifikar su ipsa, ma ante 
omno multa senkulpoza homi, por politikala o religiala skopi? 
(Günter Anton)
*
Me konkordas kun sioro Neussner, en mea humila opiniono 
ni devus uzar ca ed altra Idala forumi por atingar la chefa skopo, 
ke Ido esez vere la linguo internaciona. 
(Adrian Pastrana)
*
Me pensas ke fuziono od adminime kunlaboro dil Esperantisti 
ed Idisti povus helpar ni atingar nia komuna skopo: 
enduktar en nia vivo facila e neutra linguo. 
(Steve Walesch)


SKOTIA
*
Ma erste quar yari ante nun globala organizuro kreesis konseque 
di internaciona renkontro che la komuneso di Findhorn en Skotia, 
skope helpar la difuzado dil ekovilaji en la mondo e prizentar oli 
kom kredebla alternativo di homala developo enkadre di egardita 
naturo, vice artificala medio urbala o mem moderna rurala. 
(Jean-Claude Martignon)


SKRIBANTO
*
Me repetas mea prego: Idala Wikipedio bezonas skribanti. 
Ca pagini perseveras vakua se nulu skribas en Wikipedio. 
Voluntez, partoprenez! 
(Arto Moisio)


SKRIBAR
*
Me penos skribar sobre ed exhaustar segun kapableso la temo, 
sen celar la fakta nefacilaji.
(Otto Jespersen) (Progreso 34, Dec 1910)


SKRIBOTABLO
*
Quon vendis a vu ta moblisto? - Nur quar stuli ed un mikra skribotablo.
(Paolo Lusana)


SKRIPTAJO
*
Ido ja montras apteso por literaturo, e tradukuri di klasika skriptaji 
esas tre dezirinda, ma me kredas ke Idisti hodie devas produktar 
nova  kontributaji. Moderna literaturo, anke teknologio o cienco 
esas tre apta skopo por nia linguo. 
(Richard Stevenson)


SKRIPTAR
*
On ne povas demandar ke l'Angli unesme lernez skriptar bona 
Franca ante skriptar Ido.
(Luther H. Dyer)


SKRIPTERO
*
En la manui di nehabila skripteri o en la boko di nesorgema 
parolanto, l’obliganta akuzativo di Esperanto es ne nur kauzo 
di multa erori e heziti, ma anke origino di leda frazi inkombrita 
dal akumuleso di le n. 
(Gonçalo Neves)


SKRIPTISTO
*
Churchill, la maestro di injenioza respondo kustumis uzar paroli 
kontre la parolanti. Il facis famoza respondo al skriptisto George 
Bernard Shaw, qua invitabis lu al komencala pleado di sua nova 
dramato. Shaw sendis du bilieti, "un por vu, e l'altra por amiko 
- se lu existas". Churchill ne povis asistar, ma demandis bilieti 
por la duesma pleado - "se ol eventos".
(Kevin Ford)
*
En sua nask-urbo Minsk mortis pasinta sundio la Belarusa 
skriptisto Vasil Bkau. Bkau, qua unesme tradukis sua propra 
verko aden la Rusa, valoras kom un de la maxim famoza skriptisti 
del olima Soviet-Uniono. Ilua verko esis tradukita aden plu kam 
kinadek lingui e premiizita multafoye. 
(Hans Stuifbergen) 
 

SKULTURO
*
Ka vu regardis ta bela skulturi?
(Paolo Lusana)


SLOVAKIA
*
Papo Ioannes Paulus II, quankam lu esas tre plufebligita durigas 
lua vizito en Slovakia. 
(Jean-Claude Martignon)
*
MIL milii de Britania jacas vilajo kondamnita. Povrega Bystrany 
es un ek la maxim povra loki en la maxim povra landi dil EU, 
Slovakia.
(James Chandler)
*
La tota Ciganala vilajo di Bystrany en Slovakia intencas ekmigrar 
a richa Britania. La Slovakiala guvernerio donacas a li subsidii por 
helpar lia ekmigrado. Sube videblesas fotografuro di la povra 
vilajo qua publikigesas che la interretala edituro dil remarkinda 
Angla jurnalo THE SUN.
(Jean-Claude Martignon)


SLOVAKIALA
*
La tota Ciganala vilajo di Bystrany en Slovakia intencas ekmigrar 
a richa Britania. La Slovakiala guvernerio donacas a li subsidii por 
helpar lia ekmigrado. Sube videblesas fotografuro di la povra 
vilajo qua publikigesas che la interretala edituro dil remarkinda 
Angla jurnalo THE SUN.
(Jean-Claude Martignon)


SLOVAKO
*
Nulu employesas ed omna vilajano sufras shaminda rasala prejudiko 
da ne-cigana Slovaki.
(James Chandler)


SOBRE
*
Me penos skribar sobre ed exhaustar segun kapableso la temo, 
sen celar la fakta nefacilaji.
(Otto Jespersen) (Progreso 34, Dec 1910)


SOCIALA
*
La vera sociala sajeso esas lumizar la homaro segun la voco 
dil ciencala koncienco. 
(Rich. Lorenz)
*
Quinino posibligis la konquesto dil tropiki, penicilino e kontre-genitala 
piluli rifacis la sociala stofo dil duadekesma yarcento. 
(James Chandler)


SOCIALISTA
*
La socialista partiso aceptas la Europana Konstituco. 
(Jean-Claude Martignon)
*
Quankam lu esas enkarcerigita Slobodan Milosevic esos 
tamen ye la komenco di la listo elektala dil socialista partiso, 
lor la venonta deputital elekto. 
(Jean-Claude Martignon)
*
Me recevis la permiso da mea direktoro startar Ido-lernrondo 
en la skolo, ma la kondiciono esis, ke li durez zeloze lernar la 
Rusa linguo, qua lore esis la unesma stranjera linguo, docita 
en omna skoli dil olima landi socialista.
(Günter Anton)


SOCIOLOGIALA
*
Ula sociologi adoptis la gramatikala vorto "genro" por indikar sexuo segun specala senco sociologiala vice biologiala, ma ol nun vaste uzesas quaze olua senco esas tote sama kam "sexuo". (Robert Carnaghan) 


SOCIOLOGO
*
Ula sociologi adoptis la gramatikala vorto "genro" por 
indikar sexuo segun specala senco sociologiala vice 
biologiala, ma ol nun vaste uzesas quaze olua senco 
esas tote sama kam "sexuo". 
(Robert Carnaghan) 


SOFAO
*
Fortunoze me nur laboris mi-jorno, hodie. Do me frue 
iris a mea domo, kushis me adsur la sofao, ca vespero 
me movos mea laxa korpo a la hamako, esperante trovar 
en la gardeno kelke koldetesko. 
(Hans Stuifbergen) 


SOFISMO
*
Notez bone: la KGD dicas "on ne uzas ol", ne "ol ne 
existas". Ka sofismo? Pov esar, ma per tala sofismi 
nutras su la tota yuro-cienco (ed hike traktesas pri mea 
kondamneso od absolveso).


SOKURSAR
*
Dum ke li abandonesis da omni, mea bo-matro sokursis li 
en lia abandoneso.
(Paolo Lusana)


SOLA
*
Ye favoro di Neutral esis la naturala alfabeto sen cirkonflexita literi, quin Esperanto sola ek la preske cent artificala lingui audacis ofrar a la mondo, pluse la plu naturala selekto di vorti en multa kazi, aparte en la pronomi, ube on forte kritikis la aprioria, tote artificala sistemacho di Esperanto. 
(Otto Jespersen)
*
Ye la balo, eli esperas trovar la charmanta princo. Pose esas altra festo ye 30 yari e ye 35 yari eli divenas definitive olda celibini e ne plus havas espero spozeskar. Eli duras esar sola, ecepte se eli havas (en ica kazo) la bon ideo divenar lesbianini e havar tale persono por vivar kune. 
(Jean-Claude Martignon)


SOLDATO
*
Omna suisa homulo legale obligesas servar en l'armeo kom soldato, 
suboficiro od oficiro, en la helposervo o (kom sanesale neapta) 
pagante specal imposto; l'obligo duras del 20. til la 60. vivoyaro. 
(Hans Cornioley)
*
Pierre Guyotat, la lasta 'poeto mala', la 'maledikita' poeto di 
Francia, erste fameskis pro sua novelo "Tombo por 500.000 
Soldati", libro pri teroro sexual e violento dum la milito 
Franca-Aljeriana. 
(Hans Stuifbergen)


SOLDO
*
Donez a me un soldo, ne du. 
(Paolo Lusana)
*
Donez a me kelka soldi.
(Paolo Lusana)


SOLESO
*
Opozite a la soleso quan subisas sempre plu multa homi, kelki 
serchas itere grupo-vivo. 
(Jean-Claude Martignon)


SOLIDA
*
Dr. Nicolas emfazis kom avantajo di sua sistemo fondita 
sur aprioria principi, ke ol esas konstruktita segun solida 
studio di la legi di mnemoniko e konseque esas aparte 
facile memorebla.
(Gonçalo Neves)


SOLIDARESO
*
Nun ne nur Usa, ma anke tota Ocidento esas minacata, mem 
Rusia qua olim esis enemiko di Usa expresas sua solidareso. 
(Jean-Claude Martignon)


SOLVAR
*
Quale decidar ube ni devas interferar, ed ube ni devas lasar 
populi solvar (se posibla) sua propra konflikti? 
(James Chandler) 
*
Ido facile e glate solvis la problemo, prizentante alfabeto tre 
oportunigita e sen supersigni, do uzebla en irga domeno sen 
necesa adapti. 
(Gonçalo Neves) 


SOLVILO
*
Odio ne es solvilo. 
(Hans Stuifbergen)  


SOMERO
*
La somero esas la maxim varma tempo. 
(Otto Jespersen)


SOMITO
*
Edmund Hillary, qua savis certe ke homi povas atingar la somito 
dil Everest. 
(Hans Stuifbergen)
*
Vuaopinione Partaka preske atingis la perfekteso lingual, do forsan 
vu devus parlernar Ido de Partaka, ilqua, kom apta Ido-docisto, 
montros a vu la vera voyo por atingar la somito dil Ido-monto. 
(Fernando Tejon)


SONAR  
*
A la felico nula kloko sonas.
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)
*
Gauri Nanda, qua inventis horlojo vekigila, qua "celesas" dum la nokto. 
Tale, kande olu sonas, onu devas vekar e serchar ol quik, sequante 
la sono, ante ke olu cesez sonar, e divenez plu desfacila trovar ol.
(Eduardo A. Rodi)
*
En la vorto Europo la grupo eu esas diftongo, dum ke en la la vorto 
neuzebla ol sonas quale du aparta vokali. 
(Gonçalo Neves)
*
Esas evidenta, ke la nuna sistemo di l'Akademio esas ne adoptar aden 
la linguo irga vorto qua sonas ne bone a la oreli di la Romana rasi.
(Luther H. Dyer)
*
Longa eskorto de amiki e konocati di la mortinto dope venis 
duope, envelopita en nigra manteli e tacanta. Fore unika klosheto 
sonadis. 
(A. Vilfroy)


SORCISTINO
*
Onu ne savas la nomo dil sorcistino, ol esis posible Kunigunda e 
kondamnesis brulesar sur rogo. El esis nur parte brulata, nam altra 
sorcisto kaptis elua restaji, kunportis oli a sua hemo e prilaboris oli. 
(Jean-Claude Martignon)


SORDIDA
*
Lavez heme sordida linjaro.
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)


SORGAR
*
Sorgez por tu e nulo plu. 
(Jean-Claude Martignon)


SORGO
*
De kelka tempo me remarkas kelkete tro multa sorgo pri la korekteso 
gramatikala di nia mesaji. Facesas longa kateni di mesaji nur por 
atencigar pri ula eroro, facesas listi de erori, edc. 
(Eduardo A. Rodi)


SORGOZE
*
Plu certa e kompleta lexiko bezonos ankore multega hori de laboro. 
Kelkfoye me trovas ke mem un vorto bezonas mi-horo de serchado 
tra diversa lexiki! Se me kontrolus omno tante sorgoze kam por 
parto 1, un o du yari ankore pasus ante arivo al fino. Dume, esas 
altra Idala laboro qua vartas. Do, "perfekteso" (relativa) mustas vartar!
(Robert Carnaghan)


SORTO
*
Inter la diversa sorti di pomi me preferas le plu dolca.
(Günter Anton)
*
Ofte esas utila havar un vorto generala (en ica kazo "hakilo"), 
ed altra vorti por speci qui havas utileso por skopi diferanta. 
Ne nur por tradukar literaturo, ma anke exemple por arkeologio, 
por historio teknikala e por komerco, on mustas povar distingar 
klare sorti diferanta. Qua sorti esas distingenda per aparta vorti 
esas afero diskutinda.
(Robert Carnaghan) 


SOVAJA
*
Garstang laboras ja dum yar-deki en Usa ma naskis en Sudafrika 
e havas, depos sua infanteso, multa intereso pri sovaja animali.
(Ronald Bijtenhoorn)
*
Konciante l'atraktiveso di sua aspekto kelke sovaja e primitiva, 
stimulis il irar a la gimnazio por modelar sua korpo. 
(Octavi Egea)    


SPACALA
*
En Ido esas distingo inter prepozicioni tempala ante/pos, e 
prepozicioni spacala avan/dop. Komparebla distingo ne existas 
generale en la lingui naturala.
(Carlo Nardini)


SPACO
*
L’idealisti argumentas ke la hexagonal chambri es necesa 
formo di absoluta spaco o, adminime, di nia intuico di spaco. 
(James Chandler)


SPECALA
*
La debati direktesis kun supera habileso da sro Ostwald, 
qua esis kapabla preventar tro violentoza manifesti di la 
pasioni, e qua per sua specala sintezo-filozofiala talento 
havis remarkinda kapableso sizar la principi e granda 
chefa vidpunti ed impedar la debati perdar su en detaleti. 
(Otto Jespersen)
*
En la vortaro, specal mencionon meritas la tale nomata 
tabel-vorti di Esperanto (kiu, ĉiu, iu, neniu, kiam, ĉiam, 
iam, neniam ed omna altri). Pri ca tabelo on mustas 
agnoskar ke ol es vera maestro-verko di injenior-arto: 
la vorti es tre facile merkebla, pro ke li automate 
formacesas segun konstanta e logikal regulo. 
(Gonçalo Neves)
*
Omna suisa homulo legale obligesas servar en l'armeo kom 
soldato, suboficiro od oficiro, en la helposervo o (kom 
sanesale neapta) pagante specal imposto; l'obligo duras 
del 20. til la 60. vivoyaro. 
(Hans Cornioley)


SPECALE
*
Ostwald, qua naskis ye la duesma septembro 1853 en Riga, 
divenis eminenta kemiisto ed exploris sucesoze en la domeno 
di fizikala kemio, specale lu okupis su pri la teorio di ioni. Pro 
lua labori pri katalizo il recevis la Nobel-premio en 1909. 
(Günter Anton)


SPECIMENO
*
Ica mili di Ido-lernanti restas por me til nun nura "fantoma armeo", 
se on ne irgon pri to remarkas: 3000 lernanti, -- e nulu de li til nun 
suplikis exemple pro specimeni di nia revui, pro katalogo di Ido-libri!
Irge ne kredebla , ke ibe existas vere Ido-lernanti!
(Alfred Neussner)


SPECO
*
Segun la Gaia-teorio da James Lovelock, la tero es su-regulanta 
sistemo, to es, ol regulas automate omna biologiala speci qui habitas 
ol. To implikas ke fine la tero regulos anke ni, e to probable 
implikos extingo, se ni ne riintegrigos ni aden l'ambiento kom fitanta 
speco. 
(James Chandler)
*
En Esperanto, vorti por enti anmoza esas maskula, e se onu deziras aludar la femino, lore onu devas adjuntar la korespondanta sufixo, quale se la maskulo esus la speco, e la femino esus varianto di LA speco. En Ido, kontree, la vorti aludas la speco. Quale por Esperanto, se onu deziras indikar aparte la femino on devas adjuntar sufixo, ma anke por indikar aparte la maskulo on devas adjuntar sufixo. Ta traito, on supozas, igas nia linguo ye min diskriminanta por la mulieri. (Eduardo A. Rodi)


SPEGULO
*
Esas okulo dil kordio spegulo.
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)
*
En la halo esas spegulo quo fidele kopias omna aspekti. 
(James Chandler)


SPEKTAJO
*
[...] il venabis per la posto (la posto esis origine e propre 
institucuro di kambieyi, ube on povis kambiar kavali segun etapi, 
por voyajar plu rapide), e tre astonata questionis, quon signifikas 
ta hororiganta spektajo. 
(A. Vilfroy)


SPEKULO
*
Pro ke l'amaso monetala esas plu granda pro l'Euro, la spekuli 
pri la kursi monetal esas plu desfacila e do la moneto esas plu stabila. 
(Christophe Gaubert)


SPENSAR
*
Ne spensez multa od irga tempo nun pri la Rusa, nam me esperas 
trovar altra helpo tarelate. 
(Robert Carnaghan) 


SPICO
*
La tombi ipsa, centre di ca kaleidoskopatra abundo, es austera plaki 
de Carrara-marmoro sekita ye justa grandeso – kurta por la rejala pueri, 
longa por la genitori. La marmoro, segun la guidero, pagesis kilogramope 
per sukro o spici.
(James Chandler)
*
La pioniri tradukis per : spicovendeyo. Forsan en la Mezepoko, 
onu disvendis nur spici o spicaji ibe, ma delonge ne plus esas tale, 
mem en la fora tempo di Couturat. 
(Jean-Claude Martignon) 


SPICOVENDEYO
*
Exemple en la Franca existas la vorto epicerie qua same 
signifikas kam grocery en la Angla. En "epicerie" onu vendas 
precipue nutrivi, ma anke kelka altra kozi. Bona traduko 
esus "omnovendeyo". La pioniri tradukis per: spicovendeyo. 
Forsan en la Mezepoko, onu disvendis nur spici o spicaji 
ibe, ma delonge ne plus esas tale, mem en la fora tempo di 
Couturat. 
(Jean-Claude Martignon) 


SPINO
*
Nemediate de la Greka  'kokkyx' venas la vorto anatomiala 
'coccyx', kocigo, mikra osto en la infra extremajo di la spino, 
proxim l'anuso. Segun l'anatomiisto Riolano (1577-1657) la 
nomo di ca mikra osto debesas forsan a lua simileso a la beko 
dil kukulo, o forsan a la son-simileso dil flatuo dil anuso a la 
bramado di ta ucelo.
(Carlo Nardini)
*
Esas anke literi sur la spino di singla libro; ica literi ne indikas 
o auguras quon la pagini dicos. Me savas ke ca nekohero olim 
semblis misterioza. 
(James Chandler)


SPIONADAR
*
La vetero divenis vere printempala en Francia nun ube me spionadas 
la Terani, me esperas ke esas same por vi en vua diversa Terana regioni. 
(Jean-Claude Martignon) 


SPIRITALA
*
Me tre admiras la alta spiritala filozofio di India yarmilala e qua 
esas alternativo a la tro materialista penso-maniero di Ocidento. 
(Jean-Claude Martignon)
*
Europa divenos spiritala kolonio di altra lando, sive Usa sive 
India, ante divenor lua ekonomiala e politikala kolonio. 
(Jean-Claude Martignon)


SPIRITO
*
Ma tala interdikto esus tote kontre la spirito di nia entraprezo, 
fondita sur la principo di libera diskuto; nur on mustas sempre 
demandar ke on motivizez sa [sua] propozi per altro kam personala 
gusto o prefero.
(Otto Jespersen) (Progreso 34, Dec 1910)
*
Pos kelka minuti, subite aparis avan l'eruditi UFO (objekto kun 
la formo di subtaso) e restis super li dum poka hori. Lore olu 
tervenis avan li ed astronauto ekiris de la subtaso e dicis: Ni ne 
esas spiriti ma voyajanti del planeto di Champollion e ni povas 
dechifrar la desegnuri. 
(Bebson Y. Hochfeld)


SPLENDIDA
*
On pozis avan singla ek eli splendida manjilaro, kun etuyo ek oro masiva, en qua esis kuliero, forketo e kultelo ek pura oro ornita per diamanti e rubini. 
(A. Vilfroy)


SPONTANE
*
Ne venas la rato spontane al kato. 
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)


SPORTO
*
Me tre joyas ke la parlamento di Britania decidis kontre la chaso 
di foxi. Me kredas ke es extreme kruela chasar animali 'nur pro sporto'. 
(Hans Stuifbergen)
*
Se on es foxo en Britania, hiere esis bona dio.  Nam la parlamento 
fine legifis kontre la tradicionala "sporto" di fox-chasado per hundi. 
De 16ma februaro, ca praktiko esos interdiktita. 
(James Chandler)


SPOZINO
*
Surda spozulo e blinda spozino facas bona mariajo.
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)
*
Il engajas el kom sekretario, pose el anke divenas ilua amoranto 
e tandem ilua duesma spozino. 
(Ronald Bijtenhoorn)


SPOZO
*
Dum decembro 1996 til januaro 1997, mea spozo e me pasis kelka 
tempo en la Filipini.
(Heidi Neussner)


SPOZULO
*
Surda spozulo e blinda spozino facas bona mariajo.
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)
*
Fakte Japona cientisti pri social problemi dicas ke la proporciono 
di divorco en Japonia augmentabas pro ke la spozuli ne bone 
satisfacas sua spozino quale recenta statistiko klare indikas la 
fakto. La tragedio esas ke la proporciono di USA esas ya triesma 
en la mondo dum ke la USA'ana spozuli aktive sexuagas ye 113 
foyi po yaro. (E la Japona spozuli agas ye nur "45" po yaro.) 
Tragedio, ka No? 
(Bebson Y. Hochfeld)


STABILA
*
Pro ke l'amaso monetala esas plu granda pro l'Euro, la spekuli 
pri la kursi monetal esas plu desfacila e do la moneto esas plu 
stabila. 
(Christophe Gaubert)


STABILISMO
*
Me nun ne volas diskutar pri stabilismo e progresismo, nam 
en tala diskuti on riskas jonglar kun la vorti, mem se on pensas 
tre same, e me savas ke ni pensas tre same. 
(Steve Walesch)


STACIONO
*
Du regionala treni kolizionis, hiere, en fervoyala staciono ye 
80 kilometri sude de Roma. Ita acidento produktis adminime 
40 vunditi. Inter li esas 15 grave sufranti.
(Jean-Claude Martignon)


STALAKTITO
*
L'aquo esas tante diafana e pura, ke la kanoto semblas flotacar 
sur liquid aero. De la plafono stalaktiti pendas quale renversita 
piramidi. 
(Tom Lang) 


STANDAR
*
Bon jorno, kar amiko, quale vu standas ca-die?
(Paolo Lusana)


STANDARDO
*
L'organi dil konkurencanti lansis ja plurfoye la nekrologo di 
Ido. Or, en la dek-e-duesma horo, samlandani di Couturat 
elevis, super la partisi interkombatanta, la standardo dil 
Maestro, la kontinueso di nia unesma ULI e di lua nobla e 
sublima tradicioni.
(Stefano Bakonyi, Sopron, 1930)


STANDO
*
Se ni volas konservar la regulo, ke la ago o stando es derivata de 
verbo per -o, forsan ni povus uzar nova sufixo -i por signifikar 
"uzar", e ridefinar omna instrumental radiki kom substantivi.
(James Chandler)
*
Mikra korektigo linguala: la verbo exist/ar ne bezonas la sufixo -eso, 
nam exist/o es ja ipsa stando. 
(James Chandler)
*
La prezenta stando inter Idisti ed Esperantisti es, ke ne es disputo, ma 
nur poka reciproka intereseso. 
(Hans Stuifbergen)
*
Saladin, per sua granda braveso, ne nur de modesta stando elevis su 
a la Babilonal sultaneso, ma anke ofte vinkis Saracena (Germane 
sarazenisch; Angle saracenic; France sarrasin) e Kristana reji. 
(H. Senigallia)


STARTAR
*
Me recevis la permiso da mea direktoro startar Ido-lernrondo 
en la skolo, ma la kondiciono esis, ke li durez zeloze lernar la 
Rusa linguo, qua lore esis la unesma stranjera linguo, docita 
en omna skoli dil olima landi socialista.
(Günter Anton)
*
Amiko, mankas a me la tempo, la resto esos respondata sive 
da altru, sive da me, se me itere startas mea komputoro morge 
o posmorge. 
(Hans Stuifbergen)


STATISTIKO
*
Pluse, hike ne parolesas pri KREDO ke la lexiko di Ido es
fundamentale Romana. Parolesas pri FAKTI. Fakti sempre 
es e duros esar fakti, mem se to ne plezas, mem se on ne volas 
agnoskar lo. Yen la fakti, segun statistiko ne da Neves, ma da 
Couturat ipsa, citita da Dyer.
(Gonçalo Neves)


STATO
*
La vicina stati es Germania, Liechtenstein, Austria, Italia e Francia. 
(Hans Cornioley)


STATORO
*
Linguistikale, por nomizar mashini ed aparati ib'esas finalo
per -oro (od -atoro), samtempe tre internaciona e tre idala:
motoro, rotoro, generatoro, alternatoro, radiatoro, induktoro,
detektoro, kolektoro, konvertoro, statoro, akumulatoro,
aspiratoro, inhalatoro, kondensatoro, refraktoro, elevatoro,
transformatoro...
(Carlo Nardini)


STATURO
*
La foresto di Andaine (orne, francia) extensesas sur cerkume dek e tri 
kilometri, de Westo ad Esto e sur ok kilometri ye larjeso. Ol es richa ye 
queski, fagi, birki e pini de omna staturi. Olim esis danjeroza promenar 
en la foresto di Andaine. 
(Jean-Claude Martignon) 


STATUTO
*
En junio 1907 la Delegitaro por adopto di internaciona helpolinguo 
segun sua statuti elektis la komitato, qua devis decidar, qua linguo 
artificala esas la maxim konvenanta por introduktesar en internaciona 
komuniki. 
(Otto Jespersen)


STELARO
*
Marso - Onu observas la reda planeto dum la duesma duimo de 
la nokto. Lu trovesas en Kaprikorno-stelaro la unesma semano 
ed pos che Akuario-stelaro.
(Fernando Tejon)


STELO
*
La cielo esis klara e la steli videbla. 
(James Chandler)
*
Claire Rind e Peter Simmons, qui studiis quale la filmo 
"Star Wars" (Militi en la steli) afektas l'aktiveso cerebrala dil lokusti.
(Eduardo A. Rodi)


STENOGRAFALA
*
Regretinde nula stenografisto asistis por skribar omna nia diskuti 
en Paris; se existabus oficala stenografala raporto, lore, segun 
mea ferma konvinkeso, la vasta plumulto de la ataki e kontre de 
Beaufront e kontre la tota Komitato forfalabus fiaskatre e sen 
efekto. 
(Gonçalo Neves)


STENOGRAFISTO
*
Regretinde nula stenografisto asistis por skribar omna nia diskuti 
en Paris; se existabus oficala stenografala raporto, lore, segun 
mea ferma konvinkeso, la vasta plumulto de la ataki e kontre 
de Beaufront e kontre la tota Komitato forfalabus fiaskatre e 
sen efekto. 
(Gonçalo Neves)


STERILA
*
Interfrata milito, sterila e bizantina disputachi pro bagateli kaosigis e 
devastis nia rangi.
(Stefano Bakonyi, Sopron, 1930)
*
Il entraprezis plura expedicioni aden Hispania, vinkis l’armeo di Alfonso 
VI proxim Badajoz, pose destronizis la diversa sterila Araba princi, 
konquestis Granada e mastresis tota Islamana Hispania.
(James Chandler)


STILO
*
Ne existas kriterio pri stilo ma existas komuna e bona raciono 
pri stilo. Pri irga linguo onu povus lernar la gramatiko inter 1 
yaro se fortunoza, ma pri satisfacante bona stilo onu devus prenar 
adminime kelka yari. 
(Bebson Y. Hochfeld)


STIMULIVA
*
Me parolos, tam simple kam posibla, pri ula stimuliva paradoxi 
dil "kondicionala probableso". Me agos lo, kom ne-matematikisto 
(me es kirurgiisto) a ne-matematikisti. Matematikisti pardonez 
mea eventuala ne-rigorozaji. 
(Carlo Nardini)


STOKO
*
La kreolo dil insulo Mauritius posedas richa stoko di verbo-partikli, 
quin on povas kombinar tre libere por produktar multa utila verbo-formi. 
(James Chandler)
*
Tamen, me kredas ke "mea" lexiko esas ja sat bona por esar utila, 
mem sen konsidero di la fakto ke la stoko di la lexiko Ido-Angla da 
Dyer esas exhaustita (o preske exhaustita), e tale ke la afero urjas.
(Robert Carnaghan)


STONO
*
Gasto en neapta horo stono esas sur pektoro.
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)
*
Homi qui lojas en vitra domi, devus ne jetar stoni.
(Luther H. Dyer) 


STRABO
*
Inter la blindi la strabo esas rejo. 
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)


STRADO
*
Ye la sequanta dio, la habitanti di la strado mustas kombatar 
la fairo qua destruktas lua domo. Onu timas extenso dil incendio 
a la tota quartero. 
(Jean-Claude Martignon)
*
Le Habsburg, pro liatendenco posedar la stradi vers Gotthard 
ed Italia, provokis l'unesma defensala Federuro ja ante 1291. 
Austria vinkesis en 1315 ye Morgarten, e la Federuro kreskis.
(Hans Cornioley)


STRANJA
*
De la Angla vidpunto, Ido «formikumas» en la vortaro, en la 
ordinara texto, kun Francaji qui semblas kelke stranja e baroka 
a la Angloparolanto.
(Luther H. Dyer) 
*
E quale me komprenos kande la personi parolos se me ne konocas 
la stranja linguo quon parolas la homi? 
(Christophe Gaubert)
*
Kande Moyshe adportis sua petra tabeleto de la monto Sinai a sua 
populo, apud la dekalogo onu vidis stranja desegnuri od alfabetal literi 
ma ne en l'alfabeto Hebrea. 
(Bebson Y. Hochfeld)


STRANJAJO
*
Canokte kelka eruditi vizitis la frato di Moyshe, Aaron, e questionis 
lu pri la stranja desegnuri: Quo vere esas ca stranjajo? 
(Bebson Y. Hochfeld)


STRANJE
*
Ta personi vestizas su tre stranje.
(Paolo Lusana)
*
La Angli divenas furioza pro la Usana filmo "The patriot" qua 
reprezentas la Angla militisti dum la milito por la Usana sendependeso 
(1776-1783) quale mortigera bruti, prekurseri di la Germana nazista 
trupi. Stranje ke dum tempo di "globalismo" la Usani gloriizas 
la maxim shovinista patriotismo. 
(Jean-Claude Martignon)
*
Mem plu stranje, la fondinti di ca Afrikana urbo esis, e la majoritato 
del habitanti ankore es, blanka raso – le enigmala Berber.
(James Chandler)


STRANJERA
*
Me recevis la permiso da mea direktoro startar Ido-lernrondo 
en la skolo, ma la kondiciono esis, ke li durez zeloze lernar la 
Rusa linguo, qua lore esis la unesma stranjera linguo, docita 
en omna skoli dil olima landi socialista.
(Günter Anton)


STRANJERO
*
To quo funcionas tre bone ed es alte prizata en nacionala lingui da olua 
parolanti, povas esar obstaklo nevinkebla por stranjeri. Exemple, 
la chiniana toni e homonimi distingita nur per tono. 
(James Chandler)


STRATEGIALA
*
Onu ne komprenas, nunepoke, pro quo Dresden bombardesis, nam 
la urbo ne esis strategiala loko e ne esis militistala skopoplaki en ol. 
(Jean-Claude Martignon)  


STRETA
*
Nia linguo esas quaze ciencal Franca idiomo kun streta alianco 
a la Italiana e la Hispana.
(Luther H. Dyer)
*
Spiriti di streta, konservema epigonismo e ta di ne-prudenta 
reformismo «po omna preco» donis a su rendevuo en nia kampeyo.
(Stefano Bakonyi, Sopron, 1930)


STRIKO
*
Milioni de Italiana salariiziti efektigis, hiere, generala striko kontre 
la ekonomiala politiko dal guvernerio di Silvio Berlusconi Tri 
granda sindikatala federuri organizis manifesti en 70 urbi dil Italiana 
peninsulo. 
(Jean-Claude Martignon) 


STRUKTURALA
*
Depos plura yari la tendenco koncentrar su en l'urbi augmentas; 
la konsequo es du grava strukturala chanji: multa filii di rurani 
livas lia vilajo, e la kreskant urbi manjas rurala sulo. 
(Hans Cornioley) 


STRUKTURO
*
Ula ciencisti nun konkluzas de to, ke l'universo es enorma hologramo, 
ke lua vera strukturo es celita, e ke ni vidas nur projekturo. 
(James Chandler)
*
Quale la Kelta habitanti di Britania sucesis prezervar sua etnala 
identeso en la regioni montoza e desfacile acesebla, dum ke en 
la fertila planaji ol dilutesis da sucedant invaderi, tale le Berber 
prezervis sua tribuala strukturo e vivmanieri en sua propra inkluzaji 
di sablo e nivo.  
(James Chandler)


STUDIAR
*
Graham Greene studiis Moderna Historio ye la Universitato di Oxford, 
e pose divenis un de la sub-redaktisti di la jurnalo The Times, di London. 
(David Weston)
*
Claire Rind e Peter Simmons, qui studiis quale la filmo "Star Wars" 
(Militi en la steli) afektas l'aktiveso cerebrala dil lokusti.
(Eduardo A. Rodi)


STUDIO
*
Dr. Nicolas emfazis kom avantajo di sua sistemo fondita 
sur aprioria principi, ke ol esas konstruktita segun solida 
studio di la legi di mnemoniko e konseque esas aparte 
facile memorebla.
(Gonçalo Neves)
*
Me precizigas a lu ke me vivas en la franca-parolanta parto di Belgia 
(Walonia) ke mea matrala linguo es la franca, ke fakte mea preavi 
nomesis Bolle e ke la nomo perdis sua lasta parto pro la paso dil 
tempo; ke me lernis obligatale la nederlanda dum la sis yari di mea 
sekundara studii, inkluzante la autori e poeti flandrana. 
(Jacques Bol) 


STULO
*
Quon vendis a vu ta moblisto? - Nur quar stuli ed un mikra skribotablo.
(Paolo Lusana)
*
La moblaro esas tre simpla, un mala stulo, un mala lito ed un tre kripligita 
tableto.
(Fernando Tejon)


STULTA
*
La maxim stulta rurano havas la maxim grosa terpomi.
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)
*
Me ne kredas ke la plu forta kredo religiala en Usa signifikas ke 
la Usani esas plu stulta kam la Europani, li nur esas plu yuna e plu 
vigoroza populo. 
(Jean-Claude Martignon)


STULTESO
*
Evidente renuncar kantar per la propra linguo por kantar per la linguo 
di altra lando, simple por intencar atigar la vinko en kansono-konkurso, 
esas ridinda, plorinda, e meaopinione maxim granda stulteso facebla ! 
(Fernando Tejon)


STULTULO
*
Stultulo qua marchas iras sempre plu fore kam sidanta filozofo. 
(Jean-Claude Martignon)
*
La Espisti esas kelkafoye vera stultuli, e li fac(is)(as) mult erori, 
ma li agas e ne diskutas tro multe ed ito (kun altra motivi) 
kontributas ye la forteso di lia movado kompare a ni. 
(Jean-Claude Martignon)   


STUPIDA
*
Me vidis exemple en libro la nombri di habitanti en lando od 
urbo en forsan 1900, dividita (dicas la autoro) segun genro! 
Tote stupida, ma Usana modo qua invadis Britania kun 
multa altra Usana vorti e senci di existanta vorti. 
(Robert Carnaghan)


SU
*
Qua su exkuzas akuzas su. 
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)
*
Honesta homo laste a su ipsa pensas.
(Jean-Claude Martignon)


SUA
*
Omna sezono havas sua bono.
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)
*
Ad omna naciono sua propra linguo ed un duesma linguo por omni 
(Paolo Lusana)


SUALATERE
*
La nefacileso di la temo sualatere debesas a la multeso di kozi 
expresenda ed a la divereso di moyeni per qui la europana lingui 
expresas ta kozi; la konkordo pri la verbala sistemo esas multe 
min granda kam en la cetera domeni. 
(Otto Jespersen) (Progreso 34, Dec 1910)


SUB
*
Hodie, la temperaturo es tre agreabla, me probas brunigar mea pelo, 
per lektar direte sub la suno. 
(Hans Stuifbergen)


SUBISAR
*
Opozite a la soleso quan subisas sempre plu multa homi, kelki serchas 
itere grupo-vivo. 
(Jean-Claude Martignon)
*
La sequanta du romani di lu ne esis sucesoza, e lu subisis pekuniale 
desfacila periodo, ma pose lu ganis suceso per sua skribado. 
(David Weston)  


SUBITE
*
Lua trezoro esante exhaustita per lua militi e lua grandega luxo, 
neprevidita eventi necesigis subite grosa sumo de pekunio. 
(H. Senigallia)
*
Tam subite kam ol kreskis en el, l'iraco diminutis, divenante  nauzeo. 
(James Chandler)


SUBJEKTO
*
Ido eskartas tal problemo, proklamante l’akuzativo kom 
neobliganta ed uzante ol nur kande eventas inversigo dil 
normal ordino subjekto-objekto. 
(Gonçalo Neves)
 

SUBJUNTIVO
*
La tendenco historiala esas abolisar la antiqua subjuntivo, 
qua havis plura e ne tro determinita funcioni; la angla e 
dana preske neplus uzas subjuntivo. 
(Otto Jespersen)
*
En lernolibri di Ido (ed Esperanto) on forte asertas ke:
"La subjuntivo ne existas en la linguo!" Tamen me kredis 
ke tala modo ya existas, ma nur tenue.
L'imperativo kun finale "-ez" es totale komprenebla, ma 
la "volitivo" semblas quale subjuntivo. Ni mustas rimemorar 
sequar "por ke" per verbo kun "-ez" pro ke la senco montras 
certena "deziro". Kelkatempe, pos "se", verbo + "ez" es 
apta, pro ke la sugesto di dubito. 
Tala uzado es probable automata che Franca, Germana, 
Hispana, Portugala ed Itala lingui edc. qui apogas la 
subjuntivo. Indo-europala lingui sentas bezono por la 
subjuntivo, ma Angle, tala modo nun es tre rara.
(Richard Stevenson)


SUBLIMA
*
L'organi dil konkurencanti lansis ja plurfoye la nekrologo di 
Ido. Or, en la dek-e-duesma horo, samlandani di Couturat 
elevis, super la partisi interkombatanta, la standardo dil 
Maestro, la kontinueso di nia unesma ULI e di lua nobla e 
sublima tradicioni.
(Stefano Bakonyi, Sopron, 1930)


SUBMARA
*
Beijing prizentas exkuzi pro la nedezirata inkurso di submara navo. 
(Jean-Claude Martignon)


SUBMISAR
*
La homo ne darfas submisar su pasive a fato, ma devas agar aktive.
(Günter Anton)


SUBMISO
*
Il ne timis diskuti e debati kun sua adversi, kontree, il prizegis 
oli. Il konfrontis su a sua skopo-grupo por diskutar kun li. 
Il kunlaboris kun politikisto Ayaan Hirsi Ali, kun qua il 
produktis filmo "Submiso", pri mulieri en l' islamo. 
(Hans Stuifbergen)


SUBMONDO
*
Omna biblioteko havas 'inferno', omna arto havas sua submondo. 
Tale existas longa tradiciono di verki ombroza, imaji quin kreis 
l' artisto erste por sua propra plezuro e rare por la kolektero. 
(Hans Stuifbergen)
*
La futbalo anke es un universo, un vivant universo, varmega quale 
Merkurio, certe probable tro varmega pro vu, ma ne un submondo ! 
(Jacques Dehée)


SUBOFICIRO
*
Omna suisa homulo legale obligesas servar en l'armeo kom soldato, 
suboficiro od oficiro, en la helposervo o (kom sanesale neapta) 
pagante specal imposto; l'obligo duras del 20. til la 60. vivoyaro. 
(Hans Cornioley)


SUBSTANCE
*
"Quu" kom pronomo analogesas forme e substance a la cetera 
pronomi determinita, ulu, nulu, singlu, kelku, irgu, altru, omnu.
(Carlo Nardini)


SUBSTANTIVALA
*
Se per "la logiko di Couturat" vu intencas la postulo, ke omna  
precipua radiko mustas esar o substantival (hom, blind) o verbal 
(ir, pens), me mustas agnoskar ke vu es justa.
(James Chandler)


SUBSTANTIVO
*
La supera distingo es konforma a l'etimologio di "substantivo" 
e "adjektivo":
- "substantivo" venas de Latina "substantia" (substanco)
- "adjektivo" venas de Latina "adiectum" (adjuntita).
(Carlo Nardini)
*
Se ni volas konservar la regulo, ke la ago o stando es derivata de 
verbo per -o, forsan ni povus uzar nova sufixo -i por signifikar 
"uzar", e ridefinar omna instrumental radiki kom substantivi.
(James Chandler)
*
Me agnoskas ke ne es sempre facila decidar, kad on devas uzar 
substantivo per -o, -uro, -ajo, -ado, aparte kande koncernas 
abstrakta koncepto.
(James Chandler)


SUBTASO
*
Pos kelka minuti, subite aparis avan l'eruditi UFO (objekto kun la 
formo di subtaso) e restis super li dum poka hori. Lore olu tervenis 
avan li ed astronauto ekiris de la subtaso e dicis: Ni ne esas spiriti 
ma voyajanti del planeto di Champollion e ni povas dechifrar 
la desegnuri. 
(Bebson Y. Hochfeld)


SUBTITULO
*
Me anke prizas la nova kategorio 'Ido' e la subtituli, aparte 'Idisti' 
- me trovis ibe ne nur pioniri, ma anke un vivanta Idisto, Heidi 
Neussner. 
(James Chandler) 


SUCESAR
*
La Norvegiana mediacero Erik Solheim ne sucesis obtenar 
interkonsento kun la Tamula rebeli. 
(Jean-Claude Martignon)


SUCESO
*
Nur asidueso havas suceso.
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)
*
Balde Simenon es kapabla alternar la suceso di Maigret kun 
romani psikologiala. 
(Ronald Bijtenhoorn)
*
Me nur deziris mencionar ke ca suceso certe remarkesos da 
la viziteri di Wikipedii...e li esas multa! 
(Philippe Cloutier)


SUCESOZA
*
Padre Pio esas nun divenanta santulo dil katolika Eklezio. Il esas extreme
populara en Italia, la santi havas la reputeso facar mirakli. Ni devus pregar Padre Pio por la sucesoza difuzado di nia kara linguo. 
(Jean-Claude Martignon)
*
La sequanta du romani di lu ne esis sucesoza, e lu subisis pekuniale desfacila periodo, ma pose lu ganis suceso per sua skribado. 
(David Weston)  


SUCESOZE
*
Ostwald, qua naskis ye la duesma septembro 1853 en Riga, divenis eminenta kemiisto ed exploris sucesoze en la domeno di fizikala kemio, specale lu okupis su pri la teorio di ioni. Pro lua labori pri katalizo il recevis la Nobel-premio en 1909. 
(Günter Anton)
*
Kun grandega plezuro me ankorfoye volas informar vi, 
ke James sucesoze kreis e konfiguris nova Ido-interret-forumo 
por nia futura vivanta diskuti. 
(Frank Kasper)


SUDA
*
Esas du regioni di qui la nomo esas Kastilia, la unesma esas 
Kastilia-Leon (Castilla-León) en la norda duimo di Hispania; 
la duesma esas Kastilia-La Mancha (Castilla-La Mancha) en 
la suda duimo di Hispania. 
(Fernando Tejon)


SUDAFRIKA
*
Garstang laboras ja dum yar-deki en Usa ma naskis en Sudafrika 
e havas, depos sua infanteso, multa intereso pri sovaja animali.
(Ronald Bijtenhoorn)


SUDANANA
*
La Sudanana guvernerio e la precipua rebela movemento di 
sud-Sudan qui intermilitas depos duadek-e-un yari, esas 
signatonta kontrato per qua 'li promisas establisar paco ante 
ca yaro-fino. 
(Jean-Claude Martignon)


SUDE
*
Du regionala treni kolizionis, hiere, en fervoyala staciono ye 
80 kilometri sude de Roma. Ita acidento produktis adminime 
40 vunditi. Inter li esas 15 grave sufranti.
(Jean-Claude Martignon)


SUEDIA
*
Ta landi quin Napoleon nultempe eniris, quale Britania, Islando, 
Suedia e Bohemia duris voyajar sinistre, (quankam li chanjis, 
ecepte Britania, plu tarde). 
(Richard Stevenson)


SUFICANTA
*
Ica mesajo intencesas nur por la s u p e r f l u i s t i,
se ib' esas: iti, qui en la linguo ne sempre kontentigesas 
da lo suficanta, ma deziras foye la richiganta superfluo.
(Carlo Nardini)


SUFICAR
*
Aquo e pano suficas al sano.
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)
*
Ma dicez me, hike, che la cielo me nur kantas e ridas. E co suficas 
por esar felica. 
(Christophe Gaubert)
*
En Ido multa vorti esas derivebla de radiko per uzo di afixo. Preske 
sen fino on povas derivar tala vorti. Maxim ofte suficas savar la afixi, 
e trovar la radiko, e vu savas la senco. Yen un di la avantaji di Ido. 
(Robert Carnaghan) 
 

SUFIXO
*
Mikra korektigo linguala: la verbo exist/ar ne bezonas 
la sufixo -eso, nam exist/o es ja ipsa stando. 
(James Chandler)
*
La Esperantala esas tre frapanta ed ekvokiva, dum ke la Idala 
audigas akumuleso di sufixi (-ig-iv-a). To esas un del precipua 
problemi dil Idala vortformaco: akumuleso di sufixi. 
(Gonçalo Neves)


SUFRANTO
*
Du regionala treni kolizionis, hiere, en fervoyala staciono ye 
80 kilometri sude de Roma. Ita acidento produktis adminime 
40 vunditi. Inter li esas 15 grave sufranti.
(Jean-Claude Martignon)


SUFRAR
*
El sufras de nevralgio faciala.
(Paolo Lusana)
*
Ma ne pensez, kar amiko, ke mea kurajo falis pro to, quon 
me sufris de la milito, e pro la ruda frapo quan on jus donis 
a me.
(Hans Cornioley)
*
Ka vu savas ke kontakto kun simii povas duktar a kontagio 
di SIDA, ma la simii ipsa ne sufras pro ol.
(Hans Stuifbergen) 
*
La kemiala industrio sufris pro la tre mortigiva acidento, 
explodo dil fabrikerio AZF la 21esma di septembro 2001 
(30 mortinti ed 8000 vunditi).
(Robert Pontnau)


SUGESTAR
*
Blasfemoza sekto sugestis ke la sercheri devas cesar 
e ke omna homi devas jonglar literi e simboli til ke li 
deskovras, per neprobabla chanco, ca kanonala libri. 
(James Chandler)
*
On sugestis ante nun karear "u" ed uzar simple "q". Me 
konkordas ke "u" ne es strikte necesa, ma la digramo 
"qu" es familiara che angli, franci, germani ed italiani; nur 
la hispana uzas "cu". Uzar "q" probable igus la linguo 
kelkete plu facila por neeuropani, kelkete min facila por 
multa europani; sume ni ne ganus multo per supresar "u".
(James Chandler)


SUGESTO
*
Me remarkas la sugesto da nia samideano Goncalo Neves 
pri la nova vorto *publisar". Tamen me duras plusa diskuto 
en la grupo "Linguolisto".
(Richard Stevenson)


SUISA
*
En 1815 la Wienana Kongreso agnoskis la suisa neutreso 
kom esanta en l'intereso di omna europana stati e fixigis la 
nacionala frontiero. 
(Hans Cornioley)
*
Omna suisa homulo legale obligesas servar en l'armeo kom 
soldato, suboficiro od oficiro, en la helposervo o (kom 
sanesale neapta) pagante specal imposto; l'obligo duras del 
20. til la 60. vivoyaro. 
(Hans Cornioley)


SUISIA
*
La famoza naturbeleso di Suisia, la pureso di lua klimato, 
e mult altra avantaji, facis ek ta lando edeno por turisti e 
konvalecanti. Suisia prizentas anke grand intereso a ta qua 
serioze okupas su pri lua tradicional e diversa mori e kustumi, 
qua vizitas lua universitati ed altra edukal instituti. 
(James Chandler)


SUISO
*
100 yari plu tarde la vinki dil Federiti kontre la duko di Burgundia 
adportis al Suisi glorio e la famo esar militale fortega, e li partoprenis 
ye l'europana dinastiala konflikti til la katastrofo dil batalio ye 
Marignano en 1515. 
(Hans Cornioley)
*
La plurlingueso dil lando e la vivanta dialekti efikigas avantaji 
e desavantaji: avantajo es la relative forta intereso por la lingui 
dil altri; desavantajo es la ofte poke satisfacanta konoceso 
dil propra linguo; to valoras precipua por l'alemana Suisi. 
(Hans Cornioley)


SUKUSAR
*
Du semani pos la maxim forta sismo depos olta di Kobe, dek 
yari ante nun, la tero ne cesas tremar en la mezo di Japonia. 
Nova serio de 19 sismi sukusis hiere la prefektio Niigata. 
(Jean-Claude Martignon)


SULO
*
Depos plura yari la tendenco koncentrar su en l'urbi augmentas; 
la konsequo es du grava strukturala chanji: multa filii di rurani livas 
lia vilajo, e la kreskant urbi manjas rurala sulo. 
(Hans Cornioley) 
*
Laste, vi observez la planeti, ma anke vi observez la sulo, por ne 
pozar pedo adsur feko di hundo...
(Fernando Tejon)


SULTANESO
*
Saladin, per sua granda braveso, ne nur de modesta stando elevis 
su a la Babilonal sultaneso, ma anke ofte vinkis Saracena 
(Germane sarazenisch; Angle saracenic; France sarrasin) e Kristana 
reji. 
(H. Senigallia)


SUMATRANA
*
En ocio-parko en la Javana loko Kendal on expozas dekekin metri 
longa pitono. Segun la proprietanto, serpento-komercisto imamo 
Darmanto, la serpento es la maxim granda pitono vivanta en kapteso. 
La yaro anteriora, la giganta pitono - diametre 85 centimetri, 447 
kilogrami pezanta - kaptesis da tribuo Sumatrana. 
(Hans Stuifbergen)  


SUME
*
En oktobro di la sama yaro la tale elektita komitato kunvenis en Paris, 
ube eventis sume 18 kunsidi longa e fatiganta. 
(Otto Jespersen)


SUMO
Lua trezoro esante exhaustita per lua militi e lua grandega luxo, 
neprevidita eventi necesigis subite grosa sumo de pekunio. 
(H. Senigallia)
*
Ultre la pruntaji financizita dal merkati financal es normale granda, 
ma la mikra entraprezi freque bezonas sumi multe plu mikra.
(Steve Walesch)


SUNALA SISTEMO
*
Forsan la Lego di Titius-Bode vizas deskriptar la vera sunala sistemo, 
ma la quaze-planeti plu fore, obedias diferanta lego.
(Richard Stevenson)


SUNO
*
Hodie, la temperaturo es tre agreabla, me probas brunigar mea pelo, 
per lektar direte sub la suno. 
(Hans Stuifbergen) 


SUOCIDAR
*
Eva Braun tre amoris sua Adolf e mem aceptis suocidar kun lu, ye 
la 30ma di aprilo 1945 (se me bone savas). 
(Jean-Claude Martignon) 


SUOCIDO
*
La kadavro di sekureso-agento qua ocidesis per kuglo deskovresis, 
hiere, che la sideyo dil Unionita Nacioni en New York. Segun 
la policani, la hipotezo di suocido esas maxim probabla. 
(Jean-Claude Martignon) 


SUPER
*
Tre bel aer-navo pasis super nia kapi ca-matine.
(Paolo Lusana)
*
Pos mea morto, esos nula manko di pia manui por jetar me super 
la fenceto; mea tombo esos la senfunda aero; mea korpo sinkos 
senfine e dekados e dissolvos en la vento produktita dal falo, quo 
es infinita. 
(James Chandler)


SUPERA
*
La debati direktesis kun supera habileso da sro Ostwald, qua 
esis kapabla preventar tro violentoza manifesti di la pasioni, e 
qua per sua specala sintezo-filozofiala talento havis remarkinda 
kapableso sizar la principi e granda chefa vidpunti ed impedar 
la debati perdar su en detaleti. 
(Otto Jespersen)


SUPERE
*
Nu! quale me supere dicis, me ne objecionas a ica karaktero, 
me mem pensas ke ica tipo di linguo esas forsan la maxim bona 
por nia afero.
(Luther H. Dyer) 


SUPERFLUA
*
le superflu, chose très necessaire! (Voltaire)
[lo superflua, kozo tre necesa]
(Carlo Nardini)


SUPERFLUO
*
Ica mesajo intencesas nur por la s u p e r f l u i s t i,
se ib' esas: iti, qui en la linguo ne sempre kontentigesas 
da lo suficanta, ma deziras foye la richiganta superfluo.
(Carlo Nardini)


SUPERIORA
*
Che la superiora vivanti du principi agas, qui nur kune posibligas 
l'existo: la divido dil funcioni e la junto dil funcioni.
(Wilhelm Ostwald)


SUPERIRAR
*
Me opinionas ke to quo existas superiras kun granda disto 
la intelekto-kapableso dil homala mento. 
(Jean-Claude Martignon)
*
La intuico multakaze povas superirar nia limizita inteligenteso 
e raciono e la febla percepto-kapableso di nia sensi. 
(Jean-Claude Martignon)


SUPERLOGIKOZESO
*
Tamen anke ta superlogikozeso di Ido havas sua kosto. Multa 
vorti divenas tro longa e tro “explikanta”, perdante la surprizo 
dil fresheso e dil ekvokiveso. 
(Gonçalo Neves)


SUPERSIGNO
*
Ido facile e glate solvis la problemo, prizentante alfabeto tre 
oportunigita e sen supersigni, do uzebla en irga domeno sen 
necesa adapti. 
(Gonçalo Neves) 


SUPOZAR
*
Kontre general opiniono, me audacas supozar ke la konsequaji 
dil spolii dal Purigeri es exajerita dal hororo produktita da ca fanatiki. 
(James Chandler)
*
Ni konsilas ke, kande vu venas a la laboreyo, vu vestizas segun 
la salario quon vu recevas. Se ni vidas vu kun shui "Prada" po 
350 EURO, o sako "Gucci" po 600 EURO, ni supozas ke vu 
standas bone ekonomiale e do vu ne bezonas augmento (di salario). 
Se vu vestizas tro povre, ni supozas ke vu devas lernar jerar plu 
bone vua financi e do ni ne povos donacar a vu augmento. Se vu 
vestizas normale, lo signifikas ke vu standas bone quale vu esas 
e do vu ne bezonas augmento. 
(Christophe Gaubert) 


SUPOZEBLE
*
Nature la dolaro usana es uzata exter Usa ipsa, e supozeble 
anke l'euro esos uzata exter l'eurozono. Mem la pundo angla 
es uzata en la nordala portui di Francia, quala Calais.
(James Chandler)


SUPOZO
*
La generala supozo es ke ta sistemo es la maxim eficienta, ma ta supozo es eroro. (Robert Carnaghan)


SUPRA
*
L’universo (quon altri nomizas la Biblioteko) es kompozita ek nedefinita e forsan infinita nombro de hexagonal galerii, kun enorma aero-shakti inter li, cirkondata da tre basa fenceti. De irga hexagono on povas vidar, senfine, la supra ed infra etaji. (James Chandler)


SUPRE
*
Esas vera ke la maxim anciena homi, l’unesma bibliotekisti, uzis linguo tote diferanta kam ta quan ni nun parolas; esas vera ke kelka milii dextre la linguo es dialektal e ke nonadek etaji supre, ol es nekomprenebla. 
(James Chandler)


SUPRESAR
*
Fakte en Ido, la digramo "qu" darfas esar pronuncata sive [kw], 
sive [kv]. On sugestis ante nun karear "u" ed uzar simple "q". 
Me konkordas ke "u" ne es strikte necesa, ma la digramo "qu" 
es familiara che angli, franci, germani ed italiani; nur la hispana 
uzas "cu". Uzar "q" probable igus la linguo kelkete plu facila 
por neeuropani, kelkete min facila por multa europani; sume 
ni ne ganus multo per supresar "u".
(James Chandler)


SUR
*
Ma tala interdikto esus tote kontre la spirito di nia entraprezo, 
fondita sur la principo di libera diskuto; nur on mustas sempre 
demandar ke on motivizez sa [sua] propozi per altro kam personala 
gusto o prefero.
(Otto Jespersen) (Progreso 34, Dec 1910)
*
Ne piktez la diablo sur la muro!
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)
*
Me tre prizas, sidante sur la teraso di la domo, regardar la promenanti, 
qui pasas avan me. 
(Paolo Lusana)


SURDA
*
Surda spozulo e blinda spozino facas bona mariajo.
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)


SURNOMIZAR
*
Me ne memoras quale to eventis, ma uladie ta ligna bloko esis 
en la laboreyo di olda karpentisto di qua vera nomo esis maestro 
Antonio, malgre ke omni surnomizis lu "maestro Cerizo" pro ke 
la extremajo di lua nazo sempre aspektis brilanta e reda, same 
kam matura cerizo.
(Fernando Tejon)


SURPRIZANTA
*
Desfortunoze ne existas moneto-peci de Andora, nek de Macedonia 
e de Kosovo (qui uzas l'Euro - tre surprizanta !). 
(Christophe Gaubert)
*
Koncerne vua questiono, hiere me saveskis (per l'omna jurnalaro 
e per televiziono, pri la vinko di "Los Pumas" (l'esquadro Arjentina 
di rugbio). To esis surprizanta e historiala rezultajo, qua fierigas 
la rugbiemi nacionala. 
(Eduardo A. Rodi) 
*
La senco mokala e despriziva dil homala korni es kelke surprizanta, 
pro ke olim la korni havabis senco priziva. La homala korni esis en 
la Latina klasika simbolo di povo, kurajo, forteso.
(Carlo Nardini)


SURPRIZO
*
Gasto sen avizo agreabla surprizo.
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)
*
Holala, to es granda surprizo! Me ipsa obliviis ke ulafoye 
me skribis ta texto (fakte, tradukis). 
(Hans Stuifbergen)
* 
Tamen anke ta superlogikozeso di Ido havas sua kosto. 
Multa vorti divenas tro longa e tro “explikanta”, perdante 
la surprizo dil fresheso e dil ekvokiveso. 
(Gonçalo Neves)


SURTERA
*
La hemo di Jepeto havis nur surtera etajo, qua lumizesis da 
la suno-lumo tra ajuroza klozilo. 
(Fernando Tejon)


SURVOYE
*
Il es(as) survoye de Paris a London.
(James Chandler)


SUSPEKTENDA
*
La mistiki klamas ke lia extazo revelas a li cirklala chambro 
kontenanta granda cirklala libro, di qua la spino es kontinua 
e qua sequas la kompleta cirklo dil muri; ma lia atesto 
es suspektenda; lia vorti, obskura. Ica ciklala libro es Deo. 
(James Chandler)


SUSPEKTINDA
*
L'intelektozi qui alejas respekto di la libereso di la puerini por 
metar la velo, semblas suspektinda ignoranti. Nulu ignoras 
ke en la familii islamana, nula muliero aspektas, manjas, dormas, 
nek respiras sen permiso o pro impozo da la patro o spozulo. 
(Hans Stuifbergen)


SWICHAR
*
En Europana Uniono, icanokte, ye 2 kloki esos subite 3 kloki, 
tale ni swichos oficale ye la somerala tempo qua duros dum sep 
monati. Denun vespere la jornolumo duros dum un plusa horo 
e ni povos juar longa lumoza vesperi. 
(Jean-Claude Martignon) 


TA
*
Ta qua questionas, lernas. 
(Hans Stuifbergen)
*
Ta qua volas esar felica, devas esar vertuoza.
(Paolo Lusana)
*
Ma nun esas tro tarda chanjar longatempe uzita radiki, aprobita 
de longa tempo, imprimita en la vortolibri, nur pro ke li esas 
falsa amiki ad uli. Ta nura fakto tote ne valoras tala chanji.
(Michael Talbot-Wilson)


TACAR
*
Qua tacas konsentas. 
(Jean-Claude Martignon)
*
Segun mea kompreno, testo forsan esar atestanto od atestinto 
od atestonto, ma ne necese. On advokas lu kom testo, kun la 
espero ke lu atestos, ma forsan lu tacos.
(Robert Carnaghan)


TACEMA
*
Quon to signifikas, ke en Nederlando on audacas (tam longe 
kam duras) expresar forta opiniono pri l' islamo, e ke en altra 
landi on es plu tacema? Ka la Nederlandani es plu kritikema 
kam altra landi? 
(Hans Stuifbergen)


Tafoye maestro Cerizo tante surprizesis ke lu stacis senmova, 
quale roko; lua pavorigita okuli esis tote apertita, ek la apertita 
boko pendis la lango til la mentono.
(Fernando Tejon)


TALA
*
Ma tala interdikto esus tote kontre la spirito di nia entraprezo, 
fondita sur la principo di libera diskuto; nur on mustas sempre 
demandar ke on motivizez sa [sua] propozi per altro kam personala 
gusto o prefero.
(Otto Jespersen) (Progreso 34, Dec 1910)
*
Pan-Europa es ne-realigebla sen tala auxiliara linguo, pro nura 
teknikal motivi; ma sen Pan-Europa ni es kondamnita ad ekonomial 
e kultural regreso. 
(Wilhelm Ostwald)
*
Onu ne povas vere juar vakanco kun tala temperaturi, ma la planeto 
divenas fola, kelkafoye esas tro varme e kelkafoye pluvas multe 
tro abundante. 
(Jean-Claude Martignon)
*
Recente en Rusia multa ikoni dil Deala matro ploris tre abundante. 
Kande ulo tala eventas, ico signifikas ke granda katastrofo esas balda. 
Kan nova mondo-milito o granda kataklismo ? Til nun la ploranta 
ikoni nulatempe eroris ed ito es kelke pavoriganta. 
(Jean-Claude Martignon)
*
Ma nun esas tro tarda chanjar longatempe uzita radiki, aprobita 
de longa tempo, imprimita en la vortolibri, nur pro ke li esas 
falsa amiki ad uli. Ta nura fakto tote ne valoras tala chanji.
(Michael Talbot-Wilson)


TALE 
*
Tale esas, tale restas 
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)
*
Quale on volas, tale on povas
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)
*
Certe il havas grava motivi por agar tale.
(Paolo Lusana)
*
En oktobro samyara kreesis la tale nomata Komitato di la Delegitaro, 
a qua apartenis 12 membri.
(Gonçalo Neves)


TALENTO
*
La debati direktesis kun supera habileso da sro Ostwald, qua esis 
kapabla preventar tro violentoza manifesti di la pasioni, e qua per 
sua specala sintezo-filozofiala talento havis remarkinda kapableso 
sizar la principi e granda chefa vidpunti ed impedar la debati perdar 
su en detaleti. 
(Otto Jespersen)


TALMANIERE
*
"Okulo-por-okulo, dento-por-dento" ne es reala puniso-filozofio, 
quankam - me konfesas - anke me tre ofte es tre tentata pensar 
talamaniere. 
(Hans Stuifbergen)


TAM
*
Ica brosilo ne brosas tam bone kam ita .
(Paolo Lusana)
*
Tam subite kam ol kreskis en el, l'iraco diminutis, divenante nauzeo. 
(James Chandler)
*
Esas tre grava emfazar ke la nuna linguo Ido ne esas laboruro 
da un individuo, ma rezumo di la esforci di multa yari 
e di multa homi por produktar linguo tam facila, klara e richa kam posible. 
(Otto Jespersen)


TAMEN
*
Kom honor-prezidanto elektesis la astronomo Förster de Berlin, 
qua tamen povis partoprenar nur poka kunsidi. 
(Otto Jespersen)
*
Tamen la manko di obligala akuzativo en Ido ofte genitas ambiguaji. 
(Gonçalo Neves)
*
Yen fatal deklaro, qua forte impresas kande ol venas de katedro. 
La rezono es sempre la sama: on ne audas pri ol, 
on ne vidas ol, do ne existas ol! 
La sama rezono esus aplikebla ad Esperanto: 
exter la movemento on ne audas pri ol, on ne vidas ol, tamen ol existas. 
(Gonçalo Neves)
*
La horo di la morto esas nekonocata da omna vivanti e tamen ol venas 
a li pokope.
(Paolo Lusana)
*
Quankam lu esas enkarcerigita Slobodan Milosevic esos tamen ye 
la komenco di la listo elektala dil socialista partiso, lor la venonta 
deputital elekto. 
(Jean-Claude Martignon)


TANDEM
*
Anke pos la riestabliso dil komuna laboro internaciona Progreso 
ne riviveskis. Nun tandem, pos plu kam 16 yari, ni itere havas nia 
Progreso!
(Siegfried Auerbach) (Progreso tomo VIII nro. 81, januaro 1931)
*
Il engajas el kom sekretario, pose el anke divenas ilua amoranto 
e tandem ilua duesma spozino. 
(Ronald Bijtenhoorn)
*
Judo qua ne plus havas religiala kredo, se lu grantas importo 
a lua Juda identeso, ne abandonos komplete la religio, e tandem 
la Judismo sucesis posvivar yarmili de persekuti, do calatere 
futuro existas ankore.  
(Jean-Claude Martignon)


TANGO
*
Brando violenta e sudorifanta en Tramo nomizita Deziro, 
Brando romantikoza en Sayonara, Brando judiciisto en 
La Turbo Homala, Brando homeosexuala en Reflekti dil 
okulo orea o Brando basigante la pantalono e montranta 
sua kulo en L' Ultima Tango en Paris… 
(Octavi Egea)  


TANTA
*
Forsan esus plu bona se la verbo "kredar" esus transitiva, 
ma prezente ol esas netransitiva. Do: Quale esas posibla 
ke tanta personi kredis a Bush?
(Robert Carnaghan)


TANTE
*
Vu desordinas to quon el ordinas tante bone. 
(Paolo Lusana)
*
On dicas ke tu sendos me adsur la Tero morge, ma quale me 
vivos esante tante mikra e sendefensa. 
(Christophe Gaubert)
*
Me ne savas pro quo Tony Blair es, semblante, tante populara 
che britani, kande il es evidente tante dessincera homo. 
(James Chandler) 
*
Il ya esis kredeble un de vua bon amiki, il dicis, ta por qua 
sonas la klosheto, nam vu tante triste e mediteme sequas?
(A. Vilfroy)


TARELATE
*
Ne spensez multa od irga tempo nun pri la Rusa, nam me esperas 
trovar altra helpo tarelate. 
(Robert Carnaghan) 


TARDA
*
Ma nun esas tro tarda chanjar longatempe uzita radiki, aprobita 
de longa tempo, imprimita en la vortolibri, nur pro ke li esas 
falsa amiki ad uli. Ta nura fakto tote ne valoras tala chanji.
(Michael Talbot-Wilson)


TARDE
*
Idia, mondo virtuala, ube esus desfacila trovar la instaluri, 
posible mem tro tarde. 
(Jacques Dehée)


TARDIGAR
*
Joel Slemrod e Wojciech Kopczuk, qui konkluzis de 
sua studiado ke "homi es kapabla tardigar sua morto, 
se lo donas a li avantaji fiskala".
(Eduardo A. Rodi)


TASKO
*
Me esos tre felica helpar ula nova listo ke vu povas produktar 
pri sugestita teknikala vorti quin Ido urgante bezonas. 
Komprenende tasko qua nultempe havos fino! 
(Richard  Stevenson)


TAURO
*
Me ne savas kad ol existas en altra lingui, ma me povas asertar 
a vi ke la frazo : prenar la tauro ye la korni (prendre le taureau 
par les cornes) existas anke en la Franca. Tre probable ni pruntis 
ico a la Hispani. 
(Jean-Claude Martignon)


TAYARE
*
Tayare kreesis l’unesma diskut-grupo en la reto, qua duras tre 
aktiva en la situo, sub la nomo Idolisto.
(Gonçalo Neves)


TEATRO
*
Precipue por ti qui prizas la teatro e lektar libri en Ido, ca mesajo 
forsan esas lektinda. 
(James Chandler)
*
Ernst Ingmar Bergman laboris longe en teatro kom direktisto e 
chefo ma samatempe il esis cinemo-direktisto. 
(Wikipedia)


TEDANTO
*
Me kategoriale dementias la nebenigna rumori, 
ke mea bon amiko Besserwisser es sive fatiganta, pedanta tedanto, 
qua tro obsesive interesas pri la dialektiko di l'existo, 
sive demonala Macchiavelli-Esperantisto-infiltranto, 
qua esforcas semar disonanco en nia movemento. 
No, mea amiko Besserwisser es nur frenezioza e nesanigebla lunatikulo. 
(Eric Dickens)


TEKNIKALA
*
Me esos tre felica helpar ula nova listo ke vu povas produktar 
pri sugestita teknikala vorti quin Ido urgante bezonas. 
Komprenende tasko qua nultempe havos fino! 
(Richard  Stevenson)
*
Nia preirinti diskutis  e disputis senfine por reformachar la linguo 
e modifikar la ja existanta vorti. La rezulto esas ke li ne havis tempo 
por krear (od adoptar) la necesas nova vorti ciencala e teknikala. 
(Jean-Claude Martignon) 
*
Pan-Europa es ne-realigebla sen tala auxiliara linguo, pro nura 
teknikal motivi; ma sen Pan-Europa ni es kondamnita ad ekonomial 
e kultural regreso. 
(Wilhelm Ostwald)
*
Robert Carnaghan es facanta laboro pacienta e minucioza, 
pri nova vorti precipue ciencala e teknikala, qui es sendubite 
necesa en Ido, quale en omna lingui, quankam ofte oli povas 
semblar kelke arida, esante fora de l'ordinara uzado. 
(Carlo Nardini)


TEKNIKO
*
Multa fervoyala linei interligas omna regioni, e l'internaciona 
trafiko es tre densa pro la centrala situeso, di qua la tekniko 
dominacis la geografiala desfacilaji. 
(Hans Cornioley)    


TEKNOLOGIO
*
Komprenende hodie la vortaro di Ido chanjas, pro la influo 
di usa-angla en cienco e teknologio. Nun Ido esas plu vere 
internaciona.
(Richard Stevenson)


TELEFONAR
*
Yen respondo de altra angla idisto, Robert. 
Se vu informos a ni pri vua telefon-numero, 
Robert ofras telefonar a vu por kelke konversar pri Ido.
(James Chandler)


TELEKOMEDIO
*
Robbie Williams probable pleos rolo en filmo kun Helen Baxendale 
(de la telekomedio Friends). En ta il pleos rolo di jigolo. Williams 
prizas rolo, nam il revas pri divenar film-aktoro.
(Hans Stuifbergen)


TELEVIZIONILO
*
Hiere me audis che televizionilo ke en Paris esis rekorda nombro 
de exterlandana turisti. 
(Jean-Claude Martignon)


TEMO
*
La nefacileso di la temo sualatere debesas a la multeso di kozi 
expresenda ed a la divereso di moyeni per qui la europana lingui 
expresas ta kozi; la konkordo pri la verbala sistemo esas multe 
min granda kam en la cetera domeni. 
(Otto Jespersen) (Progreso 34, Dec 1910)
*
Inter la multa temi por qui l'Idisti havas intereso esas certe la propozi 
por ameliorar sua linguo. (Andreas Juste)
*
Anke vu povas kunlaborar editante la artikli qui ja publikigesis 
por plubonigor li o kreante nova artikli pri temi quin vu bone konocas. 
(Wikipedia)
*
Lua ministri ne es plu bona, se me povas judikar per l'atitudo di 
sro George Robertson, qua jovdie vespere ye nacional televiziono 
refuzis respondar direte mem un question de la hostila audienco 
pri ca temo. 
(James Chandler)    


TEMPALA
*
En Ido esas distingo inter prepozicioni tempala ante/pos, e 
prepozicioni spacala avan/dop. Komparebla distingo ne existas 
generale en la lingui naturala.
(Carlo Nardini)


TEMPERATURO
*
Hodie, la temperaturo es tre agreabla, me probas brunigar mea pelo, 
per lektar direte sub la suno. 
(Hans Stuifbergen)
*
Onu ne povas vere juar vakanco kun tala temperaturi, ma la planeto 
divenas fola, kelkafoye esas tro varme e kelkafoye pluvas multe tro 
abundante. 
(Jean-Claude Martignon)


TEMPO
*
Tempo havas valoro quale la oro. 
(Jean-Claude Martignon)
*
la nuna tempo esas neperfekta, ma perfekteso esas futura. 
(Otto Jespersen)
*
Esas forsan oportuna tempo dicar poka vorti pri la Romana 
karaktero di nia lingue. De la unesma horo di Ido, me regardis
atencoze lua developo. La developo esis ed esas preske tote 
segun la Romana tipo di linguo, partikulare la Franca.
(Luther H. Dyer)  
*
Mem se ja depos longa tempo, la egaleso dil chanci dil diablo 
opozite a Deo, en perspektivo di longa tempo, esas serioze minacata. 
(Jean-Claude Martignon)
*
La bakeri-fenestri esis senluma, ma tra la vitro li vidis lumo en 
la dopa chambro e, de tempo a tempo, granda viro en avantalo 
movanta en la blanka lumo. 
(James Chandler)
*
Malgre la diverganta kustumi di la nacionala lingui, omni certe
konsentos ke esas necesa en artificala linguo havar la posibleso 
expresar la tri simpla tempi: prezento, pasinto e futuro. 
(Otto Jespersen)
*
Ne spensez multa od irga tempo nun pri la Rusa, nam me esperas 
trovar altra helpo tarelate. 
(Robert Carnaghan) 


TEMPOPE
*
Tempope me remarkas l'abreviuro "elk-posto". Kad ol
signifikas "elektronikala posto" ? Plu bona  abreviuro esas 
"e-posto". En Angla, "elk" = alko = granda cervo.
Forsan Santa Niklaus uzas rentiro por livrar mesaji per 
"elk-posto" en l'interreto! Kristonaskala saluti.
(Richard Stevenson)


TENDENCO
*
Pri la tendenci en la developo di la nacionala lingui e pri lia 
(energetikala) evaluo me povas generale referar a mea libro 
Progress in Language (London, Sonnenschein). 
(Otto Jespersen) (Progreso 34, Dec 1910)
*
La tendenco historiala esas abolisar la antiqua subjuntivo, 
qua havis plura e ne tro determinita funcioni; la angla e 
dana preske neplus uzas subjuntivo. 
(Otto Jespersen)
*
Depos plura yari la tendenco koncentrar su en l'urbi augmentas; 
la konsequo es du grava strukturala chanji: multa filii di rurani 
livas lia vilajo, e la kreskant urbi manjas rurala sulo. 
(Hans Cornioley) 


TENERA
*
En diversa renkontreyi sexuala me observis ke la Franca 
erotikismo es fondebla ye du extrema poli: lo tenera e lo brutala. 
(Hans Stuifbergen) 


TENISO
*
Do, ecepte politiko e politikala ideologio (ed anke niakaze linguala 
reformi) omna altra temi esas bonvenanta. Vivez sporto (futbalo, 
rugbio, teniso edc.) ! 
(Jean-Claude Martignon)


TENTAR
*
"Okulo-por-okulo, dento-por-dento" ne es reala puniso-filozofio, 
quankam - me konfesas - anke me tre ofte es tre tentata pensar 
talamaniere. 
(Hans Stuifbergen)


TEORIE
*
Laste, me klavagas mea texto per klavaro, pensante (plu o min kurte) 
pri omna vorto quan me skribas - adminime teorie, ma forsan dormeti 
intervenas!
(Robert Carnaghan)


TEORIISTO
*
E la experienco, unesme en la kongresi di Volapükisti, duesme en ti
di Esperantisti, ed anke en plu mikra kunveni di diverslandana Idisti, 
sat montris, ke la desfacilaji timita da teoriisti tote ne esas grava 
en la praktiko.
(Otto Jespersen)     


TERASO
*
Me tre prizas, sidante sur la teraso di la domo, regardar la promenanti, 
qui pasas avan me. 
(Paolo Lusana)


TERORISTALA
*
Hodie la Republikana organizuro teroristala IRA deklaris ke ol de 
nun renuncas violento e komencas desarmizar su. Se ca promiso 
realesos, ico esos ne-expektita e marveloza developo por Britania, 
ed aparte por la Nord-Irlandani, qui sufris tanta violento en sua 
provinco depos 1970.
Esas grand ironio ke co eventas juste nun, samtempe kam ni afrontas
altra terorigiva minaco. Semblas ke, se ni povas vinkar un formo
di terorismo, ni ne povas vinkar omna formi. Pacema saluti. Kordiale. 
(James Chandler)


TERORO
*
Pierre Guyotat, la lasta 'poeto mala', la 'maledikita' poeto di 
Francia, erste fameskis pro sua novelo "Tombo por 500.000 
Soldati", libro pri teroro sexual e violento dum la milito 
Franca-Aljeriana. 
(Hans Stuifbergen)


TERPOMO
*
La maxim stulta rurano havas la maxim grosa terpomi.
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)


TESTO
*
Semblas ke la tradukuro en la Angla por "testo" ne esas 
sat klara.
Ka ne un senco dil Franca vorto "témoin" esas "personne 
qui voit, entend qqch et peut éventuellement le rapporter", 
ed un altra senco esas "personne appelée a faire connaitre 
en justice ce qu'elle sait d'une affaire"? Ka ta persono (testo) 
necese raportas o dicas?
Ulfoye persono quan on koaktis esar en korto kom testo 
(ne akuzato, ne akuzanto, ne juriano, ne judicianto, ma testo) 
refuzas atestar (forsan pro ke ulu minacas lu). Ulfoye testo 
asertas (forsan vere) ke lu ne povas atestar ke ulo eventis 
o ne eventis, nam lu ne vidis quo eventis o ne povas memorar.
Segun mea kompreno, testo forsan esar atestanto od atestinto 
od atestonto, ma ne necese. On advokas lu kom testo, kun 
la espero ke lu atestos, ma forsan lu tacos.
(Robert Carnaghan)


TEXTO
*
Laste, me klavagas mea texto per klavaro, pensante (plu o min kurte) pri 
omna vorto quan me skribas - adminime teorie, ma forsan dormeti intervenas!
(Robert Carnaghan)
*
La literi esas Mezepokal e la tota texto pritraktas instrucioni koncernante 
nigra magio. 
(Jean-Claude Martignon) 


TI  
*
Ti quin me vidas ek la dansantini, ne esas bela, nek gracioza.
(Paolo Lusana)
*
Me kredas ke Franca nobeleso pov esar komplikita afero. 
Ton savas ti qui konocas Franca historio. 
(Alfhild Salvesen) 
*
Simila decimala blindeso afliktas ti qui kredas ke la pezi e mezuri 
tradicionala es ne-racionala, e ke la sistemo decimala es maxim bona. 
Lo es longe fora de la vereso. 
(Robert Carnaghan)


TIBETANA
*
Ladakh esas anciena Tibetana provinco qua pro la hazardi dil historio divenis Indiana Stato. La homi ibe parolas Tibetana dialekto ed esas Tibetana Buddhisti. Danke lia aparteno ad India, li mantenis lia identeso. En la skoli, on lernas la lokala Tibetana dialekto, la "Hindi"
-a qua esas la nacionala linguo e la Angla qua esas la internaciona linguo di nunepoke. Recente Lua Santeso la Dalai Lama vizitis ita Indiala regiono e docis bela devizo a la habitanti : "La generala responsiveso esas la klefo dil permano di la homaro". Ico povus esar 
tote bone Idala ed ekologiala devizo. Vivez Lua Santeso ! 
(Jean-Claude Martignon)


TIBETANO
*
La Buddhisti dil Rusa regiono Kalmukia su preparas por la tre 
esperata vizito, cadie, dal Dalai-Lama, spiritala chefo dil Tibetani. 
(Jean-Claude Martignon) 


TIFONO
*
Semblas ke dum la tota yaro acidenti e katastrofi grava eventas, 
ke oli divenas normala, tante multe oli eventas. La tifoni en 
Oklahoma e Kansas, USA, la granda pluvegi en Azia ed estal Europa, 
metropolitanala katastrofo en Minsk, edc. E pluse, la militi omnube 
en la mondo. 
(Hans Stuifbergen)


TIGRO
*
Kad Sro de G. objecionas a la vorto «tigro» en la Ido vortaro 
pro ke ne esas tigri en Francia (ecepte Clemenceau!)?
(Luther H. Dyer) 


TIL
*
Infantal inklino restas til la fino.
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)
*
La puerini (e puerini es ca docila kreuri evanta 12 o 
14 yari qui venas a la skolo, volvita de pedi til kapo 
en veli di sua des-honoro), nur devas obediar la patro, 
chefo, patriarko, amo di sua korpo, di sua vivo e di 
sua destino. 
(Hans Stuifbergen)
*
Blasfemoza sekto sugestis ke la sercheri devas cesar 
e ke omna homi devas jonglar literi e simboli til ke 
li deskovras, per neprobabla chanco, ca kanonala libri. 
(James Chandler)
*
Dum du yarcenti la danjeroza verko obliviesas. Til la tempo, 
kande, en Praha, urbo de sorcisti e de nekromanciisti 
eminente, du fratuli heredas la magiolibro. 
(Jean-Claude Martignon)
*
Recente en Rusia multa ikoni dil Deala matro ploris tre 
abundante. Kande ulo tala eventas, ico signifikas ke 
granda katastrofo esas balda. Kan nova mondo-milito 
o granda kataklismo? Til nun la ploranta ikoni nulatempe 
eroris ed ito es kelke pavoriganta. 
(Jean-Claude Martignon)


TIL-MORTE
*
Me povez opinionar ke vua opiniono es tante abjekta, 
ma me defensos, til-morte, vua yuro expresar ta.
(Voltaire). (Hans Stuifbergen)


TIMAR
*
Me anke timas pri la komenco dil triesma mondmilito. 
(Frank Kasper)
*
Il ne timis diskuti e debati kun sua adversi, kontree, il prizegis 
oli. Il konfrontis su a sua skopo-grupo por diskutar kun li. 
Il kunlaboris kun politikisto Ayaan Hirsi Ali, kun qua il 
produktis filmo "Submiso", pri mulieri en l' islamo. 
(Hans Stuifbergen)


TIMO
*
Ni remplasis la simpla timo di nia ancestri per filozofiala 
ed epistomologial instrumenti tre komplexa ed analiziva. 
(James Chandler)


TIPALE
*
La verki da ambi es tipale ocidentala, dependante de la tenso 
inter plezuro di eciteso e la nauzeo di tala plezuro.
(Hans Stuifbergen)


TIPO
*
Esas forsan oportuna tempo dicar poka vorti pri la Romana 
karaktero di nia lingue. De la unesma horo di Ido, me regardis
atencoze lua developo. La developo esis ed esas preske tote 
segun la Romana tipo di linguo, partikulare la Franca.
(Luther H. Dyer)  
*
Nu! quale me supere dicis, me ne objecionas a ica karaktero, 
me mem pensas ke ica tipo di linguo esas forsan la maxim bona 
por nia afero.
(Luther H. Dyer) 


TIRAR
*
Urson al mielo on ne tiras per orelo.
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)


TIR-KESTO
*
Ka la tir-kesti di ta moblo ne plu havas klefo?
(Paolo Lusana)


TISUO
*
Varmegeso o koldegeso intensa normale augmentas la rezistemeso 
di la tisuo kontre virusi, do la vulgara kataro o gripo povas emergar.
(Hans Stuifbergen) 


TO
*
Vu desordinas to quon el ordinas tante bone. 
(Paolo Lusana)
*
Me opinionas ke to quo existas superiras kun granda disto 
la intelekto-kapableso dil homala mento. 
(Jean-Claude Martignon)
*
Theo van Gogh esis persono extreme provokema, uzis sua yuri libere 
parolar, pri religio, pri politiko, pri omna to quon il opinionis esar 
interesanta por parolar. 
(Hans Stuifbergen)   


TOLEREBLA
*
To es interesanta cititajo. Ma remarkez, ke sro Hogben parolas 
hike pri nacionala lingui, e to quo es bona o utila o tolerebla en li. 
Il do parolas de la vidpunto di linguistiko, ne de ta di interlinguistiko. 
(James Chandler)


TOLEREMESO
*
Daisuke Inoue, qua inventis la "karaoke", olqua kontributis a docar 
al homaro toleremeso vers l'altri.
(Eduardo A. Rodi)


TOMBO
*
Qua savas ube trovesas la tombo di Louis Couturat? E ta di 
Louis de Beaufront? 
(Hans Stuifbergen)
*
Pos mea morto, esos nula manko di pia manui por jetar me super 
la fenceto; mea tombo esos la senfunda aero; mea korpo sinkos 
senfine e dekados e dissolvos en la vento produktita dal falo, 
quo es infinita. 
(James Chandler)
*
Pierre Guyotat, la lasta 'poeto mala', la 'maledikita' poeto di 
Francia, erste fameskis pro sua novelo "Tombo por 500.000 
Soldati", libro pri teroro sexual e violento dum la milito 
Franca-Aljeriana. 
(Hans Stuifbergen)
*
La tombi ipsa, centre di ca kaleidoskopatra abundo, es austera plaki 
de Carrara-marmoro sekita ye justa grandeso – kurta por la rejala pueri, 
longa por la genitori. La marmoro, segun la guidero, pagesis kilogramope 
per sukro o spici.
(James Chandler)


TONO
*
To quo funcionas tre bone ed es alte prizata en nacionala lingui 
da olua parolanti, povas esar obstaklo nevinkebla por stranjeri. 
Exemple, la chiniana toni e homonimi distingita nur per tono. 
(James Chandler)


TOTA
*
Me intencas krear bela ligna pupeo; ma olu devas esar marveloza 
pupeo, qua savos dansar, la skermo-arto e retro-saltar. Kun ta 
pupeo  me trairos la tota mondo por ganar manuedo de pano e 
glasedo de vino.
(Fernando Tejon)
*
La literi esas Mezepokal e la tota texto pritraktas instrucioni 
koncernante nigra magio. 
(Jean-Claude Martignon) 


TOTE
*
Ma tala interdikto esus tote kontre la spirito di nia entraprezo, 
fondita sur la principo di libera diskuto; nur on mustas sempre 
demandar ke on motivizez sa [sua] propozi per altro kam personala 
gusto o prefero.
(Otto Jespersen) (Progreso 34, Dec 1910)
*
Me vidis exemple en libro la nombri di habitanti en lando od urbo 
en forsan 1900, dividita (dicas la autoro) segun genro! Tote stupida, 
ma Usana modo qua invadis Britania kun multa altra Usana vorti e 
senci di existanta vorti. 
(Robert Carnaghan)
*
Ni ne havas tote bona o tote klara sistemo. Ne esas praktike posibla 
obtenar logikala sistemo por nomi di landi e landani.  Tamen, nia sistemo 
bezonas plusa laboro e pensado.
Dume, me rekomendas uzar la vorti en nia lexiki. 
(Robert Canaghan)
*
Ma nun esas tro tarda chanjar longatempe uzita radiki, aprobita 
de longa tempo, imprimita en la vortolibri, nur pro ke li esas 
falsa amiki ad uli. Ta nura fakto tote ne valoras tala chanji.
(Michael Talbot-Wilson)
*
Me volis netigar mea magiolibro. La binduro esis tote makulizita per 
fumuro. 
(Jean-Claude Martignon) 


TOULOUSE
*
Historiala skisuro pri Toulouse
La Sud-Franca urbo Toulouse, ube eventos l’Ido-konfero 2005 
havas cirkume miliono di habitanti. Olu esas oldega urbo. Ja dum 
prehistoriala tempo jacis vilajo en la nuna loko Vieille-Toulouse.
Dum la tempo dil Romani, olu esis centro di la vinkomerco kun 
Gallia. 
Pose ol divenis l’intelektala centro di la Romana Narbona provinco. 
Dum la kinesma yarcento ol divenis chefurbo di la Westgotala 
rejolando. Ca rejolando ne duris longe e la Westgoti rapide latin
- e kristaneskis. Pose venis la Franki. Pos la regno di Karl la Granda 
(France Charlemagne) Toulouse divenis guvernata da komti, qui plu 
e plu sendependeskis de la rejo. De la 9esma til la 13esma yarcento 
sub la dinastio di la komti Raimond l’urbo esis sideyo di un di la 
maxim marveloza korti di Europa. Konsuli selektata ek la komercala 
borgezaro, la ‘Kapituli’ (capitouls), administris l’urbo e disponis pri 
granda povo. Ca sistemo permisis a la richa komercisti nobeleskar. 
Simbolo dil nobelesko esis flankala domturmo. En ica tempo florifis 
l’okcitana linguo, qua esis la linguo dil Trubaduri, kortala poeti. 
Pos la katara krizo ed olua krucmilito on adherigis Okcitania a la 
Franca rejolando (1273) . (La katari esis estala religio, devenanta di 
la bogomili, qui propageskis en sudala Francia dum la dekedunesma 
yarcento) . Lore esis fino dil povo dil kapituli. Erste dum 1420 
Toulouse kreis parlamento, qua okupis pri judiciado e financo.
Pos la katarala krizo Toulouse ritrovis sua artala e literaturala influo. 
Dum 1327 sep importanta homi, qui volis ‘durigar’ l’okcitana linguo 
fondis la kompanio dil ‘joya savo’ 
(Gai savoir) la maxim olda literaturala societo en Europa, quan la rejo 
Ludoviko la 14esma transformis dum 1694 aden la Akademio di la 
Flora Ludi (Académie des Jeux Floraux).
Dum la la dek-e-kinesma yarcento la komerco dil tintilo-planto 
‘pastelo’ adportas al urbal komercisti granda richeso dum un yarcento. 
Sequis religiala milito, qua ruinigis la regiono.
Depos ica tempo on havas luxoza komercistala domi, quale la domi 
di la familii Assézat e Bernuy.(Hôtel d’Assézat , hôtel de Bernuy).
L’urbodomo nomesas Kapitol (Capitole). Hike exekutesis dum 
1632 la duko de Montmorency, qua ribelis kontre la rejo Ludoviko 
la 13esma e la kardinalo de Richelieu, lu revis pri sendependa Sud
-Francia. La populo sur la placo respondis per venjala krii , kande 
l’exekutisto montris ek la fenestro dil urbala domo la sangifanta kapo 
dil duko.
Dum l’unesma mondmilito on transportis l’aviacilala industrio a la 
Sudo, por ke lu esez fora de la fronto. Ico esis la komenco dil moderna 
aviacilala industrio. Toulouse konstruktas l’Airbus , e mem artefacita 
sateliti. Olu havas interesiva spacmuzeo.
La kemiala industrio sufris pro la tre mortigiva acidento, explodo 
dil fabrikerio AZF la 21esma di septembro 2001 (30 mortinti ed 8000 
vunditi).
(Robert Pontnau)


TRACO
*
Nia planeto posedas multa-nombra traci e restaji di civilizuri Indiana, Mayana, Greka, Egiptiana. Ita civilizuri havis certena savi sama-nivela kam le nia en multa domeni; ne esas ne-posibla ke inteligenta enti veninta de spaco docis ita populi nam en omna restaji, skribaji, desegni, rakonti e legendi, ita homi pos-lasis mesaji pri la existo di ca enti veninta del cielo e konsiderata kom dei. 
(James Chandler)
*
Existas traci qui pruvas homala vivo en Suisia ja ante e pos
 la lasta glacial epoko. 
(Hans Cornioley)      


TRADICIONALA
*
Certe la sistemi tradicionala ne es perfekta. Li bezonas emundo 
de tempo a tempo. Li kreskis quale arbori. 
(Robert Carnaghan)
*
Simila decimala blindeso afliktas ti qui kredas ke la pezi e 
mezuri tradicionala es ne-racionala, e ke la sistemo decimala 
es maxim bona. Lo es longe fora de la vereso. 
(Robert Carnaghan) 


TRADICIONO
*
L'organi dil konkurencanti lansis ja plurfoye la nekrologo di 
Ido. Or, en la dek-e-duesma horo, samlandani di Couturat 
elevis, super la partisi interkombatanta, la standardo dil 
Maestro, la kontinueso di nia unesma ULI e di lua nobla e 
sublima tradicioni.
(Stefano Bakonyi, Sopron, 1930)


TRADUKAR
*
Tradukez, un pagino po dio es un libro po yaro. 
(Hans Stuifbergen)
*
Ne omna idolinguani esas rete atingebla. Exemplo esas 
sioro Ford, bonega idoparolanto en Toronto, granda urbo 
di Kanada. Lu nun tradukas la evangelio segun santa Markus 
sequante la exemplo dil ja tradukita parti dil Biblo en Ido. 
(Martin Lavallée)
*
Ofte me ipsa bezonas plu preciza vorti por skribar en Ido. Exemple, por mea artiklo di la lasta numero di Adavane, me bezonis tradukar medikala vorti de la Hispana ad Ido, tamen me ne trovis sua traduko che nia vortari. Pos cent yari, ankore restas multa tradukenda vorti e multa lingui sen sua Ido-vortaro (Greka, Rumana, Bulgara,...). 
(Adrian Pastrana)
*
Me konstatis ke la serchili di AltaVista 'pensas' ke mea texti en Ido 
es texti en l' Italiana. Do, la tradukili tradukas la texto quale se es 
Italiana e to donas remarkinda, ma stranja e drola rezulti. Vi ipsa 
probez: serchez per AltaVista: kordiolando, od: komenius ido, 
ed imperez tradukar la texti. Lektez e ridez! 
(Hans Stuifbergen)
*
Do: me esperas, ke altra Idisti volos tradukar poezio. Ni facez 
nov Antologio en qua trovesus poezio, kurta prozo ed altra "kozi 
kulturala". Qua volas helpar?
(Eric Dickens)


TRADUKILO
*
Me konstatis ke la serchili di AltaVista 'pensas' ke mea texti en Ido 
es texti en l' Italiana. Do, la tradukili tradukas la texto quale se es 
Italiana e to donas remarkinda, ma stranja e drola rezulti. Vi ipsa 
probez: serchez per AltaVista: kordiolando, od: komenius ido, ed 
imperez tradukar la texti. Lektez e ridez! 
(Hans Stuifbergen)


TRADUKENDA
*
Pos cent yari, ankore restas multa tradukenda vorti e multa lingui sen sua Ido-vortaro (Greka, Rumana, Bulgara,...). 
(Adrian Pastrana)


TRADUKERO
*
On mustas indikar la nomo dil autoro (se koncernesas tradukuro, on mustas indikar la nomo dil tradukero e la nomo dil originala autoro). 
(Gonçalo Neves)


TRADUKO
*
Exemple, por mea artiklo di la lasta numero di Adavane, me bezonis tradukar medikala vorti de la Hispana ad Ido, tamen me ne trovis sua traduko che nia vortari. Pos cent yari, ankore restas multa tradukenda vorti e multa lingui sen sua Ido-vortaro (Greka, Rumana, Bulgara,...). (Adrian Pastrana)


TRADUKTISTO
*
Hiere, la Franca jurnalistino Florence Aubenas qua esis gajo-homo 
kun lua tradukisto Hussain Hannun che Irakana banditi liberigesis 
e retro-venis sana e sekura ad-heme. 
(Jean-Claude Martignon)  
*
Kom injenioro e traduktisto teknikala me povus propozar 
(kompreneble gratuite) omna vorti idala ciencal e teknikala, 
ma respektante la laboro ja facita da altra idisti, do, nur 
kom komplemento dil vortaro ja existante, nam, me bezonus 
un lexiko oficala. 
(Jacques Dehée)


TRADUKURO
*
Segun mea judiko, la principi por korekta Idal tradukuro esas du: 
(1) ke la tradukuro esez klare komprenebla da omna populi; 
(2) ke la tradukuro exakte expresez la penso di la originalajo.
(Luther H. Dyer)
*
Yen tradukuro dil integra letro, inkluzante espel-erori di nomi, 
pikita adsur la kadavro di Theo van Gogh, ye la 2ma di novembro 
2004. 
(Hans Stuifbergen)
*
On mustas indikar la nomo dil autoro (se koncernesas tradukuro, 
on mustas indikar la nomo dil tradukero e la nomo dil originala autoro). 
(Gonçalo Neves)
*
La oxitoneso dil infinitivi en Ido havas grava desavantajo. Atencez exemplo la frazo sequanta: me volas ekirar, pazar, kurar, saltar, joyar e kriar. Komparez kun la Esperantala tradukuro: mi volas eliri, paŝi, kuri, salti, ĝoji kaj krii. Dum ke en la Idala frazo on audas la monotona martelado dil dezinenco -ar, en la Esperantala tradukuro on sentas la tota forteso dil radik-vorti. 
(Gonçalo Neves)
*
Pluse, il esis injenioza uzanto dil linguo Hispana. E do multo de to quon il skribis perdesos en mala tradukuro aden irg altra linguo. 
(Eduardo A. Rodi)
*
Permisez a me komparar la du lingui naturala quin me konocas maxim bone, nome: la Angla e (kompreneble) la Hispana. Esas savata ke ica esas linguo sempre plu "longa" kam ita. En texto Angla tradukata aden la Hispana, la tradukuro Hispana esas sempre 50 a 100 procente plu longa kam la tradukajo Angla. E to esas pro ke la Hispana ofte (ma ne sempre) "bezonas" plu vorti kam la Angla por dicar la sama idei. 
(Eduardo A. Rodi)
*
Malgre to, me chanjis en kelka kazi la tradukuri donita da Dyer, 
omisante Angla vorti qui esas arkaika od obsoleta ed adjuntante 
vorti plu moderna. Dyer donas ulakaze Britaniana espelo, ed 
altrakaze Usana espelo, sen evidenta motivo. 
(Robert Carnaghan)


TRADUK-VORTO
*
«Barno» esas specal sorto di «hangaro» di qua existas plura milioni 
en Usa. La traduk-vorto «hangaro» ne povas bone expresar la 
specal ideo (depos la milito, ni uzas en Usa la Franca vorto «hangar» 
ma nur pri shirmili por aeroplani, aeronavi).
(Luther H. Dyer) 


TRAFIKO
*
Multa fervoyala linei interligas omna regioni, e l'internaciona trafiko 
es tre densa pro la centrala situeso, di qua la tekniko dominacis la 
geografiala desfacilaji. 
(Hans Cornioley)    


TRAGEDIO
*
La Mediteraneo havas sua sunlumizita tragedio quo ne es ta di la nebuleti. Ye certena vesperi, an la maro, ye la bazo di la monti, nokteskas sur la perfekta kurvo di mikra bayo, ed angoroza ampleso levas del aqui silencoza. Ni konstatas en tala loki ke, se la Greki experiencis desespero, esis sempre per beleso e lua qualeso opresiva. Tragedio, en ca tristeso orea, atingas sua maxim alta punto. 
(James Chandler) 
* 
Fakte Japona cientisti pri social problemi dicas ke la proporciono di divorco en Japonia augmentabas pro ke la spozuli ne bone satisfacas sua spozino quale recenta statistiko
klare indikas la fakto. La tragedio esas ke la proporciono di USA esas ya triesma en la mondo dum ke la USA'ana spozuli aktive sexuagas ye 113 foyi po yaro. (E la Japona spozuli agas ye nur "45" po yaro.) Tragedio, ka No? 
(Bebson Y. Hochfeld)


TRAIRAR
*
Me intencas krear bela ligna pupeo; ma olu devas esar marveloza 
pupeo, qua savos dansar, la skermo-arto e retro-saltar. Kun ta pupeo
 me trairos la tota mondo por ganar manuedo de pano e glasedo de vino.
(Fernando Tejon)


TRAKTAR
*
Kande homi relatas a kozi cirkum li, es tre konvenanta se la mezuri 
uzata es facile perceptebla, e se la dimensioni di kozi uzas nombri 
memorebla. Por ciencisti, qui ofte traktas kozi ne-videbla o ne-palpebla 
(elektro maxim evidente), ta qualeso poke o nule importas. 
(Robert Carnaghan)


TRAKTESAR
*
Notez bone: la KGD dicas "on ne uzas ol", ne "ol ne 
existas". Ka sofismo? Pov esar, ma per tala sofismi 
nutras su la tota yuro-cienco (ed hike traktesas pri mea 
kondamneso od absolveso).


TRAMO
*
Brando violenta e sudorifanta en Tramo nomizita Deziro, Brando 
romantikoza en Sayonara, Brando judiciisto en La Turbo Homala, 
Brando homeosexuala en Reflekti dil okulo orea o Brando basigante 
la pantalono e montranta sua kulo en L' Ultima Tango en Paris… 
(Octavi Egea)  


TRANCHAR
*
Me agnoskas ke freque ol esas utila e uzinda, precipue 
kande on parolas generale e ne-determinate, anke figurale, 
pri samfunciona instrumenti e moyeni, quale "tranchilo" 
(utensilo, per quo on tranchas), "mezurilo" (instrumento, 
per quo on mezuras), "lernilo" (moyeno per quo on lernas), 
"informilo" (journali, televiziono...) e.c.
(Carlo Nardini)


TRANCHILO
*
Me agnoskas ke freque ol esas utila e uzinda, precipue 
kande on parolas generale e ne-determinate, anke figurale, 
pri samfunciona instrumenti e moyeni, quale "tranchilo" 
(utensilo, per quo on tranchas), "mezurilo" (instrumento, 
per quo on mezuras), "lernilo" (moyeno per quo on lernas), 
"informilo" (journali, televiziono...) e.c.
(Carlo Nardini)


TRANQUILE
*
Pro to on povas nun regardar tranquile la eventi pasinta 
ed analizar la du lingui senpasione. 
(Gonçalo Neves)


TRANQUILIGAR
*
Deo tranquiligis lu: "Tua anjelo defensos tu, mem riskante 
sua propra vivo." 
(Christophe Gaubert)


TRANSFORMAR
*
"On asertis a me", dicis la Kato, ke vu havas la doto chanjar 
vu ad omnaspeca animali; ke vu povas exemple transformar 
vu a leono, ad elefanto." 
(A. Vilfroy)
*
Transformante klisho aden paradoxo, en Marrakech l’Arabiana 
Nokti transvivas ye 8 longitudo-gradi weste de Greenwich.
(James Chandler)


TRANSFORMATORO
*
Linguistikale, por nomizar mashini ed aparati ib'esas finalo
per -oro (od -atoro), samtempe tre internaciona e tre idala:
motoro, rotoro, generatoro, alternatoro, radiatoro, induktoro,
detektoro, kolektoro, konvertoro, statoro, akumulatoro,
aspiratoro, inhalatoro, kondensatoro, refraktoro, elevatoro,
transformatoro...
(Carlo Nardini)


TRANSITIVA
*
En Ido on regule formacas l’adjektivo apertita del transitiva 
verbo apertar. 
(Gonçalo Neves)
*
Forsan esus plu bona se la verbo "kredar" esus transitiva, 
ma prezente ol esas netransitiva. Do: Quale esas posibla ke 
tanta personi kredis a Bush?
(Robert Carnaghan)


TRANSPORTO
*
Ni povus extraktar hidrogeno ek maraquo che fora insulo-loko e 
movar 
ol per l'existanta teknologio por ocean-transporto di liquida gaso 
de produkteyi a merkato. 
(James Chandler) 


TRANSVIVAR
*
Transformante klisho aden paradoxo, en Marrakech l’Arabiana Nokti 
transvivas ye 8 longitudo-gradi weste de Greenwich.
(James Chandler)
*
Pri la ordeno di markezo, kelke plu kam cent yari pos la Franca 
Revoluciono, dum qua plura markesi esis senkapigita e nur obskura 
parenti transvivis, kad irgu povis judikar pri kad ulu vere tenas ol ? 
(Michael Talbot-Wilson)


TRAPASAR
*
L'eniro esas mem tante streta, reze la maro, ke por trapasar la basa 
aperturo, la vizitanti mustas kushar su en la kanoto, e same la remisto, 
qua livante sua remilo, kushas su funde la kanoto e tiras per la manui 
kateno fixita ye la supra paro dil enireyo. On vidas per to ke ta enireyo 
esas tre basa, apene alta de un metro. 
(Tom Lang) 


TRAURO
*
Nek joyo nek trauro duras eterne.
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)
*
En "Progreso" L. Couturat diskursas pri la furteso di la Gioconda 
de la Muzeo Louvre, ye la 22.ma agosto 1911… vera trauro, por 
omna art-amatori… granda joyo, ye savesko ke la nekomparebla 
verko esas ritrovita...
(Carlo Nardini) 


TRE
*
Li esas tre kurajoza e vertuoza.
(Paolo Lusana)
*
Me tre admiras la alta spiritala filozofio di India yarmilala e qua esas 
alternativo a la tro materialista penso-maniero di Ocidento. 
(Jean-Claude Martignon)
*
"Okulo-por-okulo, dento-por-dento" ne es reala puniso-filozofio, 
quankam - me konfesas - anke me tre ofte es tre tentata pensar 
talamaniere. 
(Hans Stuifbergen)


TREMAR
*
Du semani pos la maxim forta sismo depos olta di Kobe, dek yari 
ante nun, la tero ne cesas tremar en la mezo di Japonia. Nova serio 
de 19 sismi sukusis hiere la prefektio Niigata. 
(Jean-Claude Martignon)
*
Dum ke Pinochio natadis rapide a la plajo, lu remarkis ke lua patro, 
qua esis kavalkanta lu e havis lua gambi en la aquo, intense tremadis, 
quale tremas febriko. Ka lu tremis pro la kolda aquo o pro pavoro? 
Qua savas lo? Forsan pro la du kauzi.  
(Fernando Tejon)


TREMPAR
*
Krecenti trempata en la kafeo laktizata e pano kun butro e konfitajo... 
La vera Franca matino-dejuno ! 
(Christophe Gaubert) 


TRENO
*
Du regionala treni kolizionis, hiere, en fervoyala staciono ye 
80 kilometri sude de Roma. Ita acidento produktis adminime 
40 vunditi. Inter li esas 15 grave sufranti.
(Jean-Claude Martignon)


TREZORO
*
Lua trezoro esante exhaustita per lua militi e lua grandega luxo, neprevidita eventi necesigis subite grosa sumo de pekunio. 
(H. Senigallia)
* 
Ido esas trezoro lingual qua esas en celita buxo. Nur mankas apti por trovar klefo, apertar la buxo e montrar la valoroza trezoro irgaloke. Desfortunoze multi, vice intencar desklozar la trezoro-buxo, sidesas sur la buxo e regardas detaloze la horizonto por trovar ibe trezoro 
lingual. 
(Fernando Tejon)


TRI
*
Tri minus un facas du.
(Gonçalo Neves)
*
Ni povas dividar facile la yaro aden du parti di sis monati, 
en tri parti di quar monati, en quar parti di tri monati, 
en sis parti di du monati, edc. Por diversa skopi ta fakto 
es tre konvenanta. 
(Robert Carnaghan)


TRIANGULALA
*
L’idealisti argumentas ke la hexagonal chambri es necesa 
formo di absoluta spaco o, adminime, di nia intuico di spaco. 
Li rezonas ke triangulal o pentagonal chambro es nekonceptebla. 
(James Chandler)  


TRIBUALA
*
Se me "mustas" kredar ye ulo, lore me preferas kredar ye 
la naturo (ka Darwinismo?), e preferas respektar la Naturo 
pro ke me sentas ke ni es la Naturo. Koncernante co, me 
tre bone komprenas la Naturalismo, religii tribuala de Afrika. 
(Hans Stuifbergen)
*
Quale la Kelta habitanti di Britania sucesis prezervar sua etnala 
identeso en la regioni montoza e desfacile acesebla, dum ke en 
la fertila planaji ol dilutesis da sucedant invaderi, tale le Berber 
prezervis sua tribuala strukturo e vivmanieri en sua propra inkluzaji 
di sablo e nivo.  
(James Chandler)


TRIBUO
*
La postmarki e la moneto montras la latina vorto Helvetia; tale 
la lando dil kelta tribuo Helveti nomesis dal Romani. 
(Hans Cornioley)   
*
Ilua tribuo di velizita kamel-kavalkeri e kavalieri del Suda Sahara 
nomizis su Al Marabitoun, ‘la frontier-soldati dil Fido’ (de quo 
Marabout, santa homo)
(James Chandler)  
*
La yaro anteriora, la giganta pitono - diametre 85 centimetri, 
447 kilogrami pezanta - kaptesis da tribuo Sumatrana. 
(Hans Stuifbergen)  


TRIESMA
*
Me anke timas pri la komenco dil triesma mondmilito. 
(Frank Kasper)


TRISTESO
*
Ni konstatas en tala loki ke, se la Greki experiencis desespero, 
esis sempre per beleso e lua qualeso opresiva.  Tragedio, en ca 
tristeso orea, atingas sua maxim alta punto. 
(James Chandler)  


TRO
*
Ma nun esas tro tarda chanjar longatempe uzita radiki, aprobita 
de longa tempo, imprimita en la vortolibri, nur pro ke li esas 
falsa amiki ad uli. Ta nura fakto tote ne valoras tala chanji.
(Michael Talbot-Wilson)
*
Tamen anke ta superlogikozeso di Ido havas sua kosto. Multa vorti 
divenas tro longa e tro “explikanta”, perdante la surprizo dil fresheso 
e dil ekvokiveso. 
(Gonçalo Neves)
*
Me tre admiras la alta spiritala filozofio di India yarmilala e qua esas 
alternativo a la tro materialista penso-maniero di Ocidento. 
(Jean-Claude Martignon)
*
El esis malada hiere, pro ke el tro manjabis prehiere.
(Paolo Lusana)


TROPIKO
*
Quinino posibligis la konquesto dil tropiki, penicilino e kontre-genitala 
piluli rifacis la sociala stofo dil duadekesma yarcento. 
(James Chandler)


TROTUARO
*
Me vidas, che la strado, siorino pulsetanta, e dolce duktanta 
sur la trotuaro, tipal chareto di bebeo...
Elu situesas ye kelka metri avan me, e dum ke me komencas 
proximigar el, me observeskas el...
Elu ne povas esar matro al bebeo, ma forsan avino.
(Partaka)


TROVAR
*
En la familio on trovas patrulo, patrino e filii, qui esas filiuli o filiini.
(Paolo Lusana)
*
Ne trovinte mea libri, me prenis la tui.
(Paolo Lusana)


TRUPO
*
Me esas tre favoroza ad Aziana Uniono e me esas tre entuziasmoza 
partisano dil sendependeso di Japonia sen irga Usana trupi en la lando 
di la Levanta Suno. 
(Jean-Claude Martignon)


TU
*
Me salutas tu.

Sorgez por tu e nulo plu. 
(Jean-Claude Martignon)
*
Se tu igos tu mutono, manjos tun la volfi. 
(Jean-Claude Martignon)
*
Tua anjelo kantos kun tu, lu ridos kun tu omnadie e tu sentos 
sua amoro e tu esos felica. 
(Christophe Gaubert)
*
Latina linguo havas pronomo "tu" qua equivalas "tu" dil idolinguo. 
La duesma persono di politeso naskis dum la Mezevo, ek la moro 
di parolar nedirete: sua sinioro (lingui qui uzas la triesma persono 
por politeso kom la Hispana) o via sionioro (lingui qui uzas la 
duesma persono plural por politeso kom la Franc e l'Angla), 
mem la reji ed episkopi uzas "ni" vice "me" por montrar plu digneso. 
(Hlnodovic)
*
Ma en religio la relato semper esabas direta, memorez ke la Patro 
Nia en Aramean uzas la vorto "abbu" = papa (daddy). Mea profesoro
 di angla, docis me ke la pronomo "thou" dil mezeval angla, equivalis 
al Hispan-Italian-Ido-Franca "tu". Vu mustas vokar la rejo "vu"; ma, 
Dio "tu". 
(Hlnodovic)


TUAREG
*
Malgre situita en la milda planaji, ol apartenas l’Atlaso, di quo 
la blanka fantom-somiti es omneprezenta super lua reda muri 
e palm-boski; ol apartenas la Sahara, di quo l’emisiti – kameli, 
Blua Homi, Tuareg ed altra polvo-kovrita nomadi [...]
(James Chandler)


TURISMALA
*
Pasintayare, kande me vakancis en Kretia, Grekia, me konstatis ke 
ibe esas moneto-peci di omna landi dil Eurolando, nam Kretia esas 
tre turismala regiono di Grekia. 
(Jean-Claude Martignon)


TURKA (linguo)
*
En Italiana, pri linguo o altro tote ne-komprenebla, on dicas "to es
Araba/Turka por me". Kande on imperas kelko, e on desobediesas, 
on dicas severe "nu, ka me parolas Turka/Araba?" (exemple docisto 
a skolani desobedianta).
(Carlo Nardini)


TURKIA
*
Proceso qua kontestas la expreso-libereso en Turkia. La 
roman-autoro Orhan Pamuk atakesas judiciale pro aludir 
la gentocido dil Armeniani.
(Jean-Claude Martignon) 


TUSHAR
*
Quik kande el tushis li, omni dormeskis, vekonta nur 
samtempe kam lia mastrino, por esar pronta servar elu, 
kande el bezonos.
(A. Vilfroy)


UBE
*
Ube profito, ibe anke merito
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)
*
Ube on pozis mea imprimuri?
(Paolo Lusana)
*
Me skribas a vi kelka vorti de la belega loko ube cayare l'idisti 
konferas, nome la Memoreyo di Wilhelm Ostwald. 
(James Chandler)
*
Ube merito, ibe anke profito. 
(Jean-Claude Martignon)
*
Sincere, me kredas jenar nulu, pro mea gramatikala licenco, 
plurfoye explikita, en mea dacho* (en la senco da Zmicier 
Lapcionak: parcelo, ube on agas plu libere kam altraloke), 
che Linguolisto.
(Carlo Nardini)


UKRAINA,  UKRAINIA
*
Ca instanto me lektas interesanta libro pri Kiev. Ol es skribita 
dal unesma Nederlandana ambasadero en Ukraina, e naracas 
tre interesanta historii. 
(Hans Stuifbergen)
*
Ante hodie me ne savis, ke la politikala krizo en Ukrainia 
reflektas geografiala o teritoriala fendo en ta lando. Nome, 
la westana regioni favoras l'opozanto Yushchenko, e la estana 
regioni favoras la guvernanta partiso di Yanukovich. 
(James Chandler)  
*
La guvernerio di Moskva povus balde ne plus livrar gaso ad 
Ukraina pro ke ica lando refuzas pagar la oficala preco di la 
dicita produkturo.
(Jean-Claude Martignon)


ULA
*
Hominala ploro sen ula valoro.
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)
*
Me nur esperas, ke ultempe ula grupo en ula lando kurajas protestar 
e sediciar kontre ica nova rejimacho. Sediciez!
(James Chandler)
*
La certeso ke ula tabulo en ula hexagono kontenas precoza libri 
e ke ca precoza libro es neacesebla, semblis preske netolerebla. 
(James Chandler)


ULADIE
*
Me ne memoras quale to eventis, ma uladie ta ligna bloko esis 
en la laboreyo di olda karpentisto di qua vera nomo esis maestro 
Antonio, malgre ke omni surnomizis lu "maestro Cerizo" pro ke 
la extremajo di lua nazo sempre aspektis brilanta e reda, same 
kam matura cerizo.
(Fernando Tejon)


ULAFOYE
*
Holala, to es granda surprizo! Me ipsa obliviis ke ulafoye 
me skribis ta texto (fakte, tradukis). 
(Hans Stuifbergen) 


ULAKAZE
*
Malgre to, me chanjis en kelka kazi la tradukuri donita da Dyer, 
omisante Angla vorti qui esas arkaika od obsoleta ed adjuntante 
vorti plu moderna. Dyer donas ulakaze Britaniana espelo, ed 
altrakaze Usana espelo, sen evidenta motivo. 
(Robert Carnaghan)


ULO
*
Plu bona ulo kam nulo
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)
*
Ni ne es nacionalisti o extremisti, ni es simple demokrati qui volas 
demokratial guvernsistemo en nia lando, e qui ne volas esar koaktata 
aceptar ulo quon ni ne favoras. 
(James Chandler)


ULTEMPE
*
Me nur esperas, ke ultempe ula grupo en ula lando kurajas protestar 
e sediciar kontre ica nova rejimacho. Sediciez!
(James Chandler)


ULTIMA
*
Brando violenta e sudorifanta en Tramo nomizita Deziro, Brando 
romantikoza en Sayonara, Brando judiciisto en La Turbo Homala, 
Brando homeosexuala en Reflekti dil okulo orea o Brando basigante 
la pantalono e montranta sua kulo en L' Ultima Tango en Paris… 
(Octavi Egea)  


ULU
*
"Quu" kom pronomo analogesas forme e substance a la cetera 
pronomi determinita, ulu, nulu, singlu, kelku, irgu, altru, omnu.
(Carlo Nardini)


UN
*
Donez a me un soldo, ne du. 
(Paolo Lusana)
*
Tri minus un facas du.
(Gonçalo Neves)


UNANIMA
*
Or la decido adoptanta Esperanto « kun la rezervo di ula modifiki », 
esis unanima. Se, pose, skismo eventis, la responso ne esas imputeble 
a l'Idistaro, ma ad ilti qui obliviis promisi, voti o signaturo. 
(Louis de Beaufront)


UNESMA
*
L'unesma atesto esas la vesto.
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)
*
E ni ne nur ri-havas la revuo, ma ni anke ri-havas la spirito 
di progreso qua regnis en nia rangi dum la vivo di Couturat, 
e do la unesma numero dil nova serio di Progreso inauguras 
nova epoko en qua Ido itere pleos importanta e determinanta 
rolo en la mondolingual movado. 
(Siegfried Auerbach) 
(Progreso tomo VIII nro. 81, januaro 1931)


UNESMAVIDE
*
Ni probez analizar tale la propozo dal amiko Hunter, se mem ol 
aparas unesmavide astoniva  
(Andreas Juste)


UNESME
*
La reda muri di Marrakech unesme aparis inter la palm-boski en 1062 
cirkum fortifikita nomad-kampeyo, erektita da Yussef ben Tachfin.
(James Chandler)


UNESO
*
L'Unionita Stati di Nord-Amerika debas lia rapida e granda prospero 
a plura favoroza cirkonstanci, qui hike ne enumeresez. Ma lo maxim 
favoroza inter omni esis l'uneso dil linguo, per qua l'Amerikano havas 
ne nur un lando, ma un tota kontinento kom patrio.
(Wilhelm Ostwald)


UNFOYE
*
Plu bon unfoye vidar kam dekfoye audar.
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)
*
Camiel informita pri nia existo demandis renkontrar ni e pose 
ni laboris ensemble; la quar pari (gespozi) divenis amiki 
ed interrenkontris adminime unfoye po yaro. 
(Jacques Bol)


UNIFORMO
*
Fusilon li tenis per la brakio, turnante sua vizajo adavane kontre 
la enemiko; reda e blua, unvorte belega, esis lia uniformo. 
(K.-A. Janotta)


UNIKA
*
En Anglia esis lo unika pri quo on parolis, dum nur es du paragrafi 
en la libro. 
(Hans Stuifbergen)


UNIONAR
*
La funerala ceremonio di Gebrane Tueni, deputito e kontre-Siriana 
jurnalisto qua asasinesis lundie lor atento, divenis hiere en Beyruth 
giganta manifesto  unionanta deki de mili de personi kontre la 
guvernerio di Damasko.
(Jean-Claude Martignon)


UNIONO
*
En aprilo 1919 Beaufront repetis en Mondo sua vidpunto pri 
la 'fakta morto' dil Uniono, ma ne dil akademio, e konsideris 
kom vana la probo rivivigar ol. 
(Hans Cornioley) 
*
En la duesma quarimo di sequanta yaro, l'uniono devas esar kompleta 
mondo-vaste. Microsoft e Yahoo dicas volar exekutar la volo di la 
propra uzanti, per ca ago.
(Hans Stuifbergen)


UNIONO  EURPEANA
*
ka la westala Europa povas esar unika kulturala e politikala herdo, 
quale insulo meze dil oceano ? Existas teorio qua dicas ke la fonduro 
dil Uniono Europana reprezentas nekonciante la ri-kreajo dil imperio 
di Karlo la Granda. 
(Christophe Gaubert)


UNIVERSITATO
*
Graham Greene studiis Moderna Historio ye la Universitato di Oxford, 
e pose divenis un de la sub-redaktisti di la jurnalo The Times, di London. 
(David Weston)


UNIVERSO
*
Universo es la klozita sistemo di omno existanta ed eventanta.
En kosmologio on aplikas la termino a nia universo, nam on 
konceptas ke povas existar antea e posa universi. 
(Wikipedia)
*
Ula ciencisti nun konkluzas de to, ke l'universo es enorma 
hologramo, ke lua vera strukturo es celita, e ke ni vidas nur 
projekturo. 
(James Chandler)
*
L’universo (quon altri nomizas la Biblioteko) es kompozita 
ek nedefinita e forsan infinita nombro de hexagonal galerii, 
kun enorma aero-shakti inter li, cirkondata da tre basa fenceti. 
(James Chandler)
*
La futbalo anke es un universo, un vivant universo, varmega quale 
Merkurio, certe probable tro varmega pro vu, ma ne un submondo ! 
(Jacques Dehée)


UNLATERE
*
En Ido esas ankore friciono inter la principo di unsenceso (da 
Couturat) unlatere, e la importo di natural aspekto altralatere.  
Ta friciono es en Ido min granda kam en altra interlingui; 
tamen ol existas e produktas multa problemi linguala por ni.
(James Chandler)


UNSENCESO
*
En Ido esas ankore friciono inter la principo di unsenceso (da 
Couturat) unlatere, e la importo di natural aspekto altralatere.  
Ta friciono es en Ido min granda kam en altra interlingui; 
tamen ol existas e produktas multa problemi linguala por ni.
(James Chandler)


UNSILABA
*
Pri la propra nomi (landala, urbala e fluviala, quale homala), 
me opinionas ke li esas, quale mencionas la KGD, "vorti 
stranjera", qui ne bezonas adaptesar al regulo di pronunco 
Idala segun qua, vorto ne unsilaba, qua ne esas infinitivo 
verbala, esas paroxitona.
(Eduardo A. Rodi) 


UNU
*
Qua difero esas, se unu es nigra e l'altru es blanka?
(Carlo Nardini)


URANIUMO
*
La Parlamentala komisitaro dil Nacionala Sekureso e dil Exterlandana 
Aferi adoptis, mardie, lego-projeto qua impozas a la guvernerio 
rikomencar plurichigar la uraniumo, irgequa esez la poziciono 
dil internaciona komunajo, segun aserto da reprezentanto 
dil dicita komisitaro. 
(Jean-Claude Martignon)


URBALA
*
Ma erste quar yari ante nun globala organizuro kreesis konseque 
di internaciona renkontro che la komuneso di Findhorn en Skotia, 
skope helpar la difuzado dil ekovilaji en la mondo e prizentar oli 
kom kredebla alternativo di homala developo enkadre di egardita 
naturo, vice artificala medio urbala o mem moderna rurala. 
(Jean-Claude Martignon)
*
La populo sur la placo respondis per venjala krii , kande 
l’exekutisto montris ek la fenestro dil urbala domo la sangifanta 
kapo dil duko.
(Robert Pontnau)
*
Pri la propra nomi (landala, urbala e fluviala, quale homala), 
me opinionas ke li esas, quale mencionas la KGD, "vorti 
stranjera", qui ne bezonas adaptesar al regulo di pronunco 
Idala segun qua, vorto ne unsilaba, qua ne esas infinitivo 
verbala, esas paroxitona.
(Eduardo A. Rodi) 


URBANO
*
Ico povos mem duktar, extrema-cirkonstance, 
ad intercivitana milito en Britania, inter la rurani ed urbani 
(la rurani vidas la nuna guvernerio kom urbani qui ne sucias pri la ruro). 
(James Chandler)


URBETO
*
En 1929 il kreas dum restado en la urbeto Delfzijl (Nederlando) 
la personajo Maigret, policestro en Paris. La parisana policisto es 
tre populara ed entote 72 romani pri Maigret aparas, la lasta en 1972. 
(Ronald Bijtenhoorn)


URBO
*
Kande vu intencas vizitar Berlin ? Me joyus montrar mea urbo a vu.
(Eberhard Scholz)
*
Depos plura yari la tendenco koncentrar su en l'urbi augmentas; 
la konsequo es du grava strukturala chanji: multa filii di rurani 
livas lia vilajo, e la kreskant urbi manjas rurala sulo. 
(Hans Cornioley) 
*
Dum du yarcenti la danjeroza verko obliviesas. 
Til la tempo, kande, en Praha, urbo de sorcisti 
e de nekromanciisti eminente, du fratuli heredas la magiolibro. 
(Jean-Claude Martignon)
*
Sisadek yari ante nun, segun demando da Stalin, la Anglosaxona 
federiti (Usani ed Angli) bombardigis la urbo Dresden.
(Jean-Claude Martignon)


URBODOMO
*
L’urbodomo nomesas Kapitol (Capitole). Hike exekutesis dum 
1632 la duko de Montmorency, qua ribelis kontre la rejo Ludoviko 
la 13esma e la kardinalo de Richelieu, lu revis pri sendependa Sud
-Francia. 
(Robert Pontnau)


URGANTE
*
Me esos tre felica helpar ula nova listo ke vu povas produktar 
pri sugestita teknikala vorti quin Ido urgante bezonas. 
Komprenende tasko qua nultempe havos fino! 
(Richard  Stevenson)


URINO
*
"Lo divenis sempre plu stranja", dicis Alex. "Okadek-evanta 
viri urinifis kontre arbori, dicante "Ho, ni urinifez!" La viri di 
Fortune 500, politikisti, urinifis kontre arbori, publike. 
Malgre latrini du metri fore. L'urino fluis alonge la strado. 
(James Chandler)


URSO
*
Urso grondas, ma mustas dansar.
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)
*
Urson al mielo on ne tiras per orelo.
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)


USANA
*
Altraloke homi adoptas l'islamo, e.g. Usana nigri pro opozo 
a la klavigisti de Europana origino. 
(Jean-Claude Martignon)  


USANO
*
Sisadek yari ante nun, segun demando da Stalin, la Anglosaxona 
federiti (Usani ed Angli) bombardigis la urbo Dresden.
(Jean-Claude Martignon)
*
Me ne kredas ke la plu forta kredo religiala en Usa signifikas 
ke la Usani esas plu stulta kam la Europani, li nur esas plu yuna 
e plu vigoroza populo. 
(Jean-Claude Martignon)
*
Pro la populareso di la dolaro, $26,000,000,000 cirkulas [fluas] 
exter Usa. Omnayare ta pekunio perdetas sua valoro, e perdo 
por ne-Usani es gano por Usani, quaze on impostas exterlandani.
(Peter Totten)


UTILA
*
Esperanto esas linguo tre bela, utila, duktila, laxa, fekunda 
ed adaptebla ad irga domeno o skopo: vera perlo linguistikal. 
(Gonçalo Neves)
*
On uzas bovi por l' agrokultivo. La bovi esas tre utila, nam 
li donas lakto e butro.
(Paolo Lusana)
*
L' artisti e la ciencisti esas grande utila a la homi.
(Paolo Lusana)
*
Ni ne plus havas la kompetenti qui povus okupesar sagace por 
la adopto di tala vorti. Me ipsa rekomendas ke por la nova 
ciencala ed utila vorti, on adoptez olti di Esperanto ma egardante 
la ortografio e la fonetiko di Ido. 
(Jean-Claude Martignon)
*
To es interesanta cititajo. Ma remarkez, ke sro Hogben parolas 
hike pri nacionala lingui, e to quo es bona o utila o tolerebla en li. 
Il do parolas de la vidpunto di linguistiko, ne de ta di interlinguistiko. 
(James Chandler)
*
Quankam la sismo esis granda, me audis ke nur 2 o 3 personi 
mortis pro to. Forsan pro ke la Japoni sempre lernas irgo utila 
de la pasinta dizastri.  
(Bebson Y. Hochfeld)


UTILESAR
*
"Itala" povus forsan utilesar en Ido, kom vorto indikanta ul olima 
populo dil Italiana peninsulo. Kom sinonimo di "Italiana" ol riskas 
esar mis-komprenata, e pluse privacar la historiisti de utila vorto.
(Carlo Nardini)


UTILESO
*
Do, unesme, ni devas pensar pri quale konquestar li, per la beleso, 
facileso, richeso ed utileso di nia linguo internaciona, e nur pose, 
ni darfas pensar pri quale interesar a li.
(Partaka)


UZADO
*
Robert Carnaghan es facanta laboro pacienta e minucioza, 
pri nova vorti precipue ciencala e teknikala, qui es sendubite 
necesa en Ido, quale en omna lingui, quankam ofte oli povas 
semblar kelke arida, esante fora de l'ordinara uzado. 
(Carlo Nardini)


UZANTO
*
Pluse, il esis injenioza uzanto dil linguo Hispana. E do multo de 
to quon il skribis perdesos en mala tradukuro aden irg altra linguo. 
(Eduardo A. Rodi)
*
En la duesma quarimo di sequanta yaro, l'uniono devas esar kompleta 
mondo-vaste. Microsoft e Yahoo dicas volar exekutar la volo di la 
propra uzanti, per ca ago.
(Hans Stuifbergen)


UZAR
*
On uzas bovi por l' agrokultivo. La bovi esas tre utila, nam 
li donas lakto e butro.
(Paolo Lusana)
*
Esis kolda, e li uzis la varmigilo en l'automobilo. 
(James Chandler) 
*
Me agnoskas ke ne es sempre facila decidar, kad on devas uzar 
substantivo per -o, -uro, -ajo, -ado, aparte kande koncernas 
abstrakta koncepto.
(James Chandler)
*
Nun imaginez la situeso se ni havus yaro de dek monati. Sen uzar 
monat-parti, esus nur yena posiblesi por aparo reguloza: du, kin o 
dek foyi en la yaro. 
(Robert Carnaghan)
*
Uzata klefo sempre brilas. 
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)


UZEBLA
*
Ido facile e glate solvis la problemo, prizentante alfabeto tre 
oportunigita e sen supersigni, do uzebla en irga domeno sen 
necesa adapti. 
(Gonçalo Neves)
*
Anke me esperas ke la nova vacino vendesos chipe mem gratuite 
en povra landi, do vere uzebla por la tota homaro, ne nur por ti 
qui habitas richa landi. 
(Fernando Tejon)


UZO
*
En Ido multa vorti esas derivebla de radiko per uzo di afixo. 
Preske sen fino on povas derivar tala vorti. Maxim ofte 
suficas savar la afixi, e trovar la radiko, e vu savas la senco. 
Yen un di la avantaji di Ido. 
(Robert Carnaghan)


VACINO
*
Anke me esperas ke la nova vacino vendesos chipe mem 
gratuite en povra landi, do vere uzebla por la tota homaro, 
ne nur por ti qui habitas richa landi. 
(Fernando Tejon)


VAKANCALA
*
En la atachita imaji, on vidas posibla vesti vakancala di Blair. 
(Fakte co ne es la reala Blair, ma nur vaxa statuo 
che la galerio Madame Tussauds en London.)
(James Chandler) 


VAKANCAR
*
Nextasemane, me komencos vakancar, e do me havos plusa 
tempo por kopiar la vortari promizita. 
(Eduardo A. Rodi)


VAKANCO
*
Onu ne povas vere juar vakanco kun tala temperaturi, 
ma la planeto divenas fola, kelkafoye esas tro varme 
e kelkafoye pluvas multe tro abundante. 
(Jean-Claude Martignon)
*
Me ankorfoye volas informar vi, ke me morge iros 
a vakanci ed erste retrovenos en 03ma di januaro 2000. 
Dum ta tota tempo me ne esos ret-atingebla.
(Frank Kasper)
 

VALIDESO
*
La famoza linguisto ed Idisto, H. Jacob skribis komparado inter
Esperanto, Ido, Occidental, Novial ed Interlingua. Evidente Sro.
Jacob prizis Ido, ma il mencionas certena kritiki e hodie me spekulas
sive tala kritiki havas valideso.
(Richard Stevenson)


VALORAR
*
Ma nun esas tro tarda chanjar longatempe uzita radiki, aprobita 
de longa tempo, imprimita en la vortolibri, nur pro ke li esas 
falsa amiki ad uli. Ta nura fakto tote ne valoras tala chanji.
(Michael Talbot-Wilson)
*
Internacioneso ne es la maxima kriterio en gramatiko 
(ol esas en lexiko); logikozeso e regulozeso povas valorar 
plue. Ma sakrifikar internacioneso po pura ne-logikozeso, 
qua senco havas?
(Carlo Nardini)


VALORO
*
Valoro di objekto klara pos.
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)
*
Hominala ploro sen ula valoro.
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)
*
Tempo havas valoro quale la oro. 
(Jean-Claude Martignon)
*
La kolektita energio dil Idistaro certe igos la nova Progreso 
tre reprezentiva ed efikoza. Ol facos forta impreso 
ad omna nova adheranto pri la valoro di nia movo. 
(S. Quarfood) 
*
Pro la populareso di la dolaro, $26,000,000,000 cirkulas [fluas] 
exter Usa. Omnayare ta pekunio perdetas sua valoro, e perdo 
por ne-Usani es gano por Usani, quaze on impostas exterlandani.
(Peter Totten)


VALOROZA
*
Me salutas tre joyoze la rinasko di Progreso. Kara nomo 
e lumifanta signo memoriganta da omna sincera Idisti lia 
unesma bela batalii por Ido e nia eminenta valoroza pioniro 
Couturat qua, kun Louis de Beaufront, esis l'anmo e la 
propulsilo di nia movado. 
(Paolo Lusana, 1930) 
(From Progreso tomo VIII nro. 81, januaro 1931) 


VANA
*
En aprilo 1919 Beaufront repetis en Mondo sua vidpunto pri 
la 'fakta morto' dil Uniono, ma ne dil akademio, e konsideris 
kom vana la probo rivivigar ol. 
(Hans Cornioley) 


VANDALISMO
*
Segun wikipediala reguli, omna texti esas libera por altrigo 
(por plubonigo – omna vandalismo e destrukto esas severe abnegita). 
(Arto Moisio)


VARIEBLA
*
En Ido l'adjektivo qualifikanta havas plaso variebla, avan o dop 
la substantivo, same kam en Italiana, Franca, Hispana, Latina, 
difere kam en Angla e Germana (e Rusa?).
(Carlo Nardini)


VARMA
*
La somero esas la maxim varma tempo. 
(Otto Jespersen)


VARME
*
Onu ne povas vere juar vakanco kun tala temperaturi, ma la planeto 
divenas fola, kelkafoye esas tro varme e kelkafoye pluvas multe tro abundante. 
(Jean-Claude Martignon)


VARMEGA
*
Varmegeso o koldegeso intensa normale augmentas la rezistemeso 
di la tisuo kontre virusi, do la vulgara kataro o gripo povas emergar.
Pro to on ne uzas tro varmega aquo en balneyi Finlandana o Turka. 
Pos tala balni, la bezono de vitamino C augmentas.
(Hans Stuifbergen) 


VARMEGESO
*
Varmegeso o koldegeso intensa normale augmentas la rezistemeso 
di la tisuo kontre virusi, do la vulgara kataro o gripo povas emergar.
(Hans Stuifbergen) 
*
Holala, me ne kredus se ne esus deklarita, ma fine on tamen 
agnoskis oficale, ke ni sufras/juas ondo de varmegeso. 
Omni es paralizita pro la varmegeso. Serii de automobili vers la plaji, 
qui ja es plu kam plena. 
(Hans Stuifbergen)


VARMIGILO
*
Esis kolda, e li uzis la varmigilo en l'automobilo. 
(James Chandler) 


VARSO
*
Existas du manieri humidigar planti od altra objekti:
a) Per gutopa varso di aquo o di altra liquido.
b) Per plu o min kontinua varso di aquo o di altra liquido.
(Gonçalo Neves)


VARTAR
*
Forsan balde itere ca forumi rikreesos da lu, do me vartas nepaciente 
por enirar oli quale me ja facis antee dufoye. 
(Fernando Tejon)
*
Pardonez me pro sendar ca mesajo dufoye. Unesme, ca-dimeze 
me ja sendis olua origino a ca forumo, ma regretinde ol ne aparis 
ibe dum ke me vartis du hori (normale mesajo pos sendeso aparas 
pos admaxime kin minuti). 
(Hans Stuifbergen)
*
Plu certa e kompleta lexiko bezonos ankore multega hori de laboro. 
Kelkfoye me trovas ke mem un vorto bezonas mi-horo de serchado 
tra diversa lexiki! Se me kontrolus omno tante sorgoze kam por 
parto 1, un o du yari ankore pasus ante arivo al fino. Dume, esas 
altra Idala laboro qua vartas. Do, "perfekteso" (relativa) mustas vartar!
(Robert Carnaghan)
*
Do mea'latere me faceskis altra vorto, Yudo/Yudi de Judo/Judi, 
anciena raso de Mezopotamia. Me nu bezonas nur vartar ka la
merkato kompros la vorto o ne. Yudo/Yudi esas plu proxima al 
originalajo.
(Bebson Y. Hochfeld)


VASALA
*
Certe ni Europani aceptas la ideo di Europa, ma kondicione 
ke Europa esez plu granda Suisia e ne vasala lando di Usa. 
(Jean-Claude Martignon)


VASTA
*
Edukita en Hitler-Germania en la spirito dil nacionalismo, 
nun ni interesis pri la vasta mondo e do pri Ido kom 
mondhelplinguo.
(Günter Anton)


VEHAR
*
Kad on mustas sendar sua anciena komputoro a Galisia? 
Ka vu vehus aden la vilajo od urbo dil donacero? 
(Partaka)


VEJANTATARO
*
Pri la vejetantaro es dicenda ke la lando prizentas speci de 
Mediteraneo til Arktiko. 
(Hans Cornioley)


VEKAR
*
Gauri Nanda, qua inventis horlojo vekigila, qua "celesas" dum 
la nokto. Tale, kande olu sonas, onu devas vekar e serchar ol 
quik, sequante la sono, ante ke olu cesez sonar, e divenez plu 
desfacila trovar ol.
(Eduardo A. Rodi)
*
Ye omna matini me vekas ye la sis e duimo. Ma kelka'foye esas 
mea matro' ta qua men vekigas. 
(Bebson Y. Hochfeld) 
*
Quik kande el tushis li, omni dormeskis, vekonta nur 
samtempe kam lia mastrino, por esar pronta servar elu, 
kande el bezonos.
(A. Vilfroy)


VEKIGAR
*
Ye omna matini me vekas ye la sis e duimo. Ma kelka'foye esas 
mea matro' ta qua men vekigas. 
(Bebson Y. Hochfeld)


VELIZITA
*
Ilua tribuo di velizita kamel-kavalkeri e kavalieri del Suda Sahara 
nomizis su Al Marabitoun, ‘la frontier-soldati dil Fido’ (de quo 
Marabout, santa homo)
(James Chandler)  


VELO
*
La velo quan mustas uzar la mulieri islamana es la distingilo di la 
nepureso feminala, la merko di sua des-honoro. 
(Hans Stuifbergen)


VELURO
*
Defekton di naturo ne kovras veluro.
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)


VENAR
*
Pos yuneso venas oldeso. 
(Jean-Claude Martignon) 


VENDAR
*
La Usani (qui esas plu inteligenta kam vu kredas) intelektas tre 
bone ico, dum ke la Europani sinkas en la skeptikismo ed havas 
nulo por vendar od ofrar. 
(Jean-Claude Martignon)
*
Quon vendis a vu ta moblisto? - Nur quar stuli ed un mikra skribotablo.
(Paolo Lusana)


VENDO
*
Sen mentioza rekomendo apene iras ula vendo. 
(Jean-Claude Martignon) 


VENEZUELA
*
Se inter la landi reprezentita la vua ne esas ibe, quale exemple
Venezuela o Peru, me esas tote certa ke sioro Jacques Bol 
felicege recevos vua propozo esar landal reprezentero, 
e tale plugrandigar la landal reprezenteraro di ULI.
(Martin Lavallée)


VENJALA
*
La populo sur la placo respondis per venjala krii , kande 
l’exekutisto montris ek la fenestro dil urbala domo la sangifanta 
kapo dil duko.
(Robert Pontnau)


VENJEMO
*
Ka vu prizas la rankoremi e la venjemi?
(Paolo Lusana)


VENUSO
*
Me saveskis ke la transito hodie, di la planeto Venuso trans la 
suno, esis la unesma transito videbla de Britania depos 1283 
(kande on sendubite nule savis pri la evento); la sequanta tala 
okaziono eventos en 2247. 
(David Weston)


VERA
*
La vera sociala sajeso esas lumizar la homaro segun la voco 
dil ciencala koncienco. 
(Rich. Lorenz)
*
Esperanto esas linguo tre bela, utila, duktila, laxa, fekunda 
ed adaptebla ad irga domeno o skopo: vera perlo linguistikal. 
(Gonçalo Neves)
*
Esas vera ke la maxim anciena homi, l’unesma bibliotekisti, 
uzis linguo tote diferanta kam ta quan ni nun parolas; esas vera 
ke kelka milii dextre la linguo es dialektal e ke nonadek 
etaji supre, ol es nekomprenebla. 
(James Chandler)
*
On disputis pri libereso dil volo e neceso; anke la fatalismo havis 
sua reprezentanti. Plus ni renkontras skeptiki qui docis: «Vereso 
ne existas, omno esas egale vera e nevera».  
(Jean-Claude Martignon)


VERAJO
*
Mea old amiko, qua kustumis dicar la verajo, cafoye ne audacis 
dicar ol.
(Günter Anton)
*
Olim, dum konversado kun anciena kompano di me, ilqua reputesis 
pro sua evidenta grosiereso, semblis a me deskovreskar, ke dop ilua 
aparant absurdaji, celesas ya ul-grada veraji, quin on devas agnoskar.
(Partaka)


VERBALA
*
La nefacileso di la temo sualatere debesas a la multeso di kozi 
expresenda ed a la divereso di moyeni per qui la europana lingui 
expresas ta kozi; la konkordo pri la verbala sistemo esas multe 
min granda kam en la cetera domeni. 
(Otto Jespersen) (Progreso 34, Dec 1910)
*
Pri la propra nomi (landala, urbala e fluviala, quale homala), 
me opinionas ke li esas, quale mencionas la KGD, "vorti 
stranjera", qui ne bezonas adaptesar al regulo di pronunco 
Idala segun qua, vorto ne unsilaba, qua ne esas infinitivo 
verbala, esas paroxitona.
(Eduardo A. Rodi) 
*
Se per "la logiko di Couturat" vu intencas la postulo, ke omna  
precipua radiko mustas esar o substantival (hom, blind) o verbal 
(ir, pens), me mustas agnoskar ke vu es justa.
(James Chandler)


VERBO
*
En Ido on regule formacas l’adjektivo apertita del transitiva verbo apertar. (Gonçalo Neves)
*
Mikra korektigo linguala: la verbo exist/ar ne bezonas la sufixo 
-eso, nam exist/o es ja ipsa stando. 
(James Chandler)
*
Vu ja savas sat bone la Germana, la gramatiko di la Nederlandana 
ne tante diferas de la Germana, ni havas la sama auxiliara verbi, 
preske la sama konjugo, edc. 
(Hans Stuifbergen)


VERE
*
Me konkordas kun sioro Neussner, en mea humila opiniono 
ni devus uzar ca ed altra Idala forumi por atingar la chefa skopo, 
ke Ido esez vere la linguo internaciona. 
(Adrian Pastrana)
*
Ica mili di Ido-lernanti restas por me til nun nura "fantoma armeo", 
se on ne irgon pri to remarkas: 3000 lernanti, -- e nulu de li til nun 
suplikis exemple pro specimeni di nia revui, pro katalogo di Ido-libri!
Irge ne kredebla , ke ibe existas vere Ido-lernanti!
(Alfred Neussner)


VERESO
*
Kande irgo esas afero di exploro, di vereso, lor existas ulo, 
quon on nomas la ciencala koncienco: omnu qua savas la vereso 
dicez ol. La Delegitaro sequis ta ciencal axiomo ed ni devas 
dankar ol pro to. 
(Rich. Lorenz)
*
Simila decimala blindeso afliktas ti qui kredas ke la pezi e mezuri 
tradicionala es ne-racionala, e ke la sistemo decimala es maxim bona. 
Lo es longe fora de la vereso. 
(Robert Carnaghan)
* 
On disputis pri libereso dil volo e neceso; anke la fatalismo havis 
sua reprezentanti. Plus ni renkontras skeptiki qui docis: «Vereso 
ne existas, omno esas egale vera e nevera».  
(Jean-Claude Martignon)


VERKIFAR
*
Balde Simenon es kapabla alternar la suceso di Maigret 
kun romani psikologiala; il verkifas entote 117 de ica romani. 
(Ronald Bijtenhoorn)


VERKO
*
L'Idistaro komprenis lua Devo e Vokeso e kun ferma volo, kun 
ne-flexebla impetuo rikomencas durigar la verko dil Maestro.
(Stefano Bakonyi, Sopron, 1930)
*
En "Progreso" L. Couturat diskursas pri la furteso di la Gioconda 
de la Muzeo Louvre, ye la 22.ma agosto 1911… vera trauro, por 
omna art-amatori… granda joyo, ye savesko ke la nekomparebla 
verko esas ritrovita...
(Carlo Nardini) 
*
Dum du yarcenti la danjeroza verko obliviesas. Til la tempo, 
kande, en Praha, urbo de sorcisti e de nekromanciisti eminente, 
du fratuli heredas la magiolibro. 
(Jean-Claude Martignon)
*
Me kompris poka libri poezial e multa altra verki didaktikal. 
(Gonçalo Neves)
*
Altri, inverse, kredis ke esis fundamental eliminar neutila verki. 
(James Chandler)
*
En sua nask-urbo Minsk mortis pasinta sundio la Belarusa 
skriptisto Vasil Bkau. Bkau, qua unesme tradukis sua propra 
verko aden la Rusa, valoras kom un de la maxim famoza 
skriptisti del olima Soviet-Uniono. Ilua verko esis tradukita 
aden plu kam kinadek lingui e premiizita multafoye. 
(Hans Stuifbergen) 


VERS
*
Vers 8000 a. K. la nomada chaseri divenis sedentaria.
(Hans Cornioley)
*
Le Habsburg, pro liatendenco posedar la stradi vers Gotthard 
ed Italia, provokis l'unesma defensala Federuro ja ante 1291. 
Austria vinkesis en 1315 ye Morgarten, e la Federuro kreskis.
(Hans Cornioley)
*
Daisuke Inoue, qua inventis la "karaoke", olqua kontributis a 
docar al homaro toleremeso vers l'altri.
(Eduardo A. Rodi)


VERSIONO
*
Me anke devus esar kapabla lektar (od audar) la versiono dil evento 
da la krimininto ipsa, do, de altra latero. 
(Hans Stuifbergen)


VERTUOZA
*
Ta qua volas esar felica, devas esar vertuoza.
(Paolo Lusana)
*
Li esas tre kurajoza e vertuoza.
(Paolo Lusana)


VESPERE
*
Lua ministri ne es plu bona, se me povas judikar per l'atitudo di sro 
George Robertson, qua jovdie vespere ye nacional televiziono refuzis 
respondar direte mem un question de la hostila audienco pri ca temo. 
(James Chandler)    


VESPERO
*
Ne laudez la jorno ante la vespero (germana proverbo). 
(Eberhard Scholz)
*
Me povas rezumi, ke me itere travivis agreablega jorno e vespero 
en Kiev anke. 
(Frank Kasper)
*
Ye certena vesperi, an la maro, ye la bazo di la monti, nokteskas 
sur la perfekta kurvo di mikra bayo, ed angoroza ampleso levas 
del aqui silencoza. Ni konstatas en tala loki ke, se la Greki experiencis 
desespero, esis sempre per beleso e lua qualeso opresiva. 
(James Chandler)


VESTIZAR
*
Ta personi vestizas su tre stranje.
(Paolo Lusana)


VESTO
*
L'unesma atesto esas la vesto.
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)


VETERO
*
La vetero divenis vere printempala en Francia nun ube me spionadas 
la Terani, me esperas ke esas same por vi en vua diversa Terana regioni. 
(Jean-Claude Martignon) 


VETRINO
*
Onu naracas ke ica libro, precoza donaco, expozesis plu tarde 
en klozata vetrino. Ma, ye ula matino, la surprizon onu havis 
ritrovar la magiolibro sursule. La vetrino esis ruptata. Ulu komentas: 
Semblus ke ca diablala libro probis eskapar e ke ol ruptis 
la vetrino deinterne. (Jean-Claude Martignon)


VI
*
Quon vi volas ica-kloke? Esas noktomezo. Ka vi es ebria? 
(James Chandler)


VIA
*
Me ne savas sat bone la Franca por aktive partoprenar, ma ja 
deziras pasive esar membro, e nur lektar la mesaji, segun quanta 
gradi me es kapabla komprenar via bela linguo. Ka to es permisita?
(Hans Stuifbergen)


VICE
*
Dum la lasta kunsidi la centro di la diskuti esis la anonima 
Ido-projeto, qua prizentesis da sro Couturat vice la autoro; 
nulu ek la membri di la komitato savis altra kozo pri la 
autoro kam la negativa, ke ol debesas nek a Couturat, 
nek a Leau, nek ad ula membro di la komitato ipsa.
(Otto Jespersen)


VICINA
*
La vicina stati es Germania, Liechtenstein, Austria, Italia e Francia. 
(Hans Cornioley)


VICINO
*
Vu esas min laborema kam vua kuzulo, ma la minim laborema 
ek omni esas la filio di la vicino.
(Paolo Lusana)


VIDADO
*
Kande vu arivabos hike, belega peizajo charmos vua vidado.
(Paolo Lusana)


VIDAR
*
Plu bon unfoye vidar kam dekfoye audar.
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)
*
Ni vidas la ridanti, ma rare la ploranti.
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)
*
L’universo (quon altri nomizas la Biblioteko) es kompozita 
ek nedefinita e forsan infinita nombro de hexagonal galerii, 
kun enorma aero-shakti inter li, cirkondata da tre basa fenceti. 
De irga hexagono on povas vidar, senfine, la supra ed infra etaji. 
(James Chandler)
*
Me es certa ke omna idisti volas vidor pacoza e yusta fino 
dil nuna krizo en vua lando. 
(James Chandler)
*
Ti quin me vidas ek la dansantini, ne esas bela, nek gracioza.
(Paolo Lusana)
*
Nulatempe, no, nulatempe on vidis tanta homi en nia vilajo.
(Paolo Lusana)


VIDEBLA
*
La cielo esis klara e la steli videbla. 
(James Chandler)   


VIDPUNTO
*
De vidpunto pure teoriala e linguistikala, anke Ido posedas 
la sama o tre simila qualesi. 
(Gonçalo Neves)
* 
De la Angla vidpunto, Ido «formikumas» en la vortaro, en la 
ordinara texto, kun Francaji qui semblas kelke stranja e baroka 
a la Angloparolanto.
(Luther H. Dyer) 
*
Quale vu, me komencas de materialista, ciencala e racionoza vidpunto. 
Ma esas interesanta, ke se on exploras cienco til l'absoluta fino, 
nome la Quanto-teorio, on deskovras ke ol es nek determinista, 
nek racionoza, nek logikoza. 
(James Chandler) 
*
To es interesanta cititajo. Ma remarkez, ke sro Hogben parolas hike 
pri nacionala lingui, e to quo es bona o utila o tolerebla en li. 
Il do parolas de la vidpunto di linguistiko, ne de ta di interlinguistiko. 
(James Chandler)
*
La debati direktesis kun supera habileso da sro Ostwald, 
qua esis kapabla preventar tro violentoza manifesti di 
la pasioni, e qua per sua specala sintezo-filozofiala talento 
havis remarkinda kapableso sizar la principi e granda chefa 
vidpunti ed impedar la debati perdar su en detaleti. 
(Otto Jespersen)
*
En aprilo 1919 Beaufront repetis en Mondo sua vidpunto pri 
la 'fakta morto' dil Uniono, ma ne dil akademio, e konsideris 
kom vana la probo rivivigar ol. 
(Hans Cornioley) 


VIGOROZA
*
Me ne kredas ke la plu forta kredo religiala en Usa signifikas 
ke la Usani esas plu stulta kam la Europani, li nur esas plu yuna 
e plu vigoroza populo. 
(Jean-Claude Martignon)


VIKTIMO
*
Hodie la repulsinda kustumo Usana punisar per morto kelka 
sua krimineri atingis sua milesma viktimo. 
(Eduardo A. Rodi)
*
Quankam la sismo esis granda, me audis ke nur 2 o 3 personi 
mortis pro to. Forsan pro ke la Japoni sempre lernas irgo utila 
de la pasinta dizastri. Kande granda sismo eventis en Kobe 
ne lontana de Hiroshima ye 1995, cirkum 6500 viktimi mortis 
en la dizastro. 
(Bebson Y. Hochfeld)


VILAJANA
*
Olim existis vilajana puerino, la maxim bela quan on povis 
vidar; elua matro amis lu fole, ed elua avino mem plu fole. 
(A. Vilfroy)


VILAJO
*
Nulatempe, no, nulatempe on vidis tanta homi en nia vilajo.
(Paolo Lusana)
*
La ekologiala vilajo imitas la strukturi dil anciena vilajo, ma 
hike la homi havas komuna idealo e vivas per olu. En la 
kustumala vilaji, onu naskis e vivis obligale en ol sen selektis 
lo e devis subisar min o plu bone la tradicionala vivomaniero 
ed etiko. En la ekologiala vilaji onu partigas certena aktivesi 
ed instrumenti. 
(Jean-Claude Martignon)
*
Depos plura yari la tendenco koncentrar su en l'urbi augmentas; 
la konsequo es du grava strukturala chanji: multa filii di rurani 
livas lia vilajo, e la kreskant urbi manjas rurala sulo. 
(Hans Cornioley) 


VINKAR
*
E kom Kristano me permesas men ipsa jokar, mokar, esar 
grosiera, mem embarasanta, ne tamen devor fanatiko sen humuro
 e humanismo, la sola skopo di qua es vinkar, vinkar, vinkar e 
represar omna rezistado. 
(Eric Dickens)
*
Nam on kustumale asocias Islamo kun l’Esto, semblas kelke 
bizara ke minareti vinkas kirko-kloshturmi.
(James Chandler)
*
Saladin, per sua granda braveso, ne nur de modesta stando 
elevis su a la Babilonal sultaneso, ma anke ofte vinkis Saracena 
(Germane sarazenisch; Angle saracenic; France sarrasin) e 
Kristana reji. 
(H. Senigallia)


VINKESAR
*
Le Habsburg, pro liatendenco posedar la stradi vers Gotthard 
ed Italia, provokis l'unesma defensala Federuro ja ante 1291. 
Austria vinkesis en 1315 ye Morgarten, e la Federuro kreskis.
(Hans Cornioley)


VINKO
*
Evidente renuncar kantar per la propra linguo por kantar per 
la linguo di altra lando, simple por intencar atigar la vinko 
en kansono-konkurso, esas ridinda, plorinda, e meaopinione 
maxim granda stulteso facebla ! 
(Fernando Tejon)


VINKOMERCO
*
Dum la tempo dil Romani, olu esis centro di la vinkomerco 
kun Gallia.
(Robert Pontnau)


VINO
*
Quon vu drinkis? Me drinkis poka vino e multa aquo.
(Paolo Lusana)
*
Me intencas krear bela ligna pupeo; ma olu devas esar marveloza 
pupeo, qua savos dansar, la skermo-arto e retro-saltar. Kun ta pupeo
 me trairos la tota mondo por ganar manuedo de pano e glasedo de vino.
(Fernando Tejon)


VIOLACAR
*
Ulaloke en "L' Adiala Simfonio" yunulo es violacita da viro kun s.i.d.a., 
qua ne uzas kondomo. To shokis la kritikisti. 
(Hans Stuifbergen)


VIOLENTO
*
Pierre Guyotat, la lasta 'poeto mala', la 'maledikita' poeto di 
Francia, erste fameskis pro sua novelo "Tombo por 500.000 
Soldati", libro pri teroro sexual e violento dum la milito 
Franca-Aljeriana. 
(Hans Stuifbergen)


VIOLENTOZA
*
La debati direktesis kun supera habileso da sro Ostwald, 
qua esis kapabla preventar tro violentoza manifesti di la pasioni, 
e qua per sua specala sintezo-filozofiala talento havis remarkinda 
kapableso sizar la principi e granda chefa vidpunti ed impedar 
la debati perdar su en detaleti. 
(Otto Jespersen)


VIOLINO
*
Ne de omnaspeca ligno violino fabrikesas.
(Jean-Claude Martignon)


VIRO
*
Ulaloke en "L' Adiala Simfonio" yunulo es violacita da viro kun s.i.d.a., 
qua ne uzas kondomo. To shokis la kritikisti. 
(Hans Stuifbergen)
*
Il esas la viro maxim maligna, quan me til nun renkontris.
(Paolo Lusana)
*
Marrakech es Berber-urbo: lua karaktero ed atmosfero ankore 
revelas lua origino kom nomad-kampeyo, merkato-centro, 
permananta ferio e super-prostitucerio por la viri del Atlaso 
e la Sahara.     
(James Chandler)


VIRTUALA
*
Balde on povos ludar per l'interreto en virtuala ludo-mondi kun 
altra homi. 
(James Chandler)
*
Idia, mondo virtuala, ube esus desfacila trovar la instaluri, posible 
mem tro tarde. 
(Jacques Dehée)
 

VIRUSO
*
Varmegeso o koldegeso intensa normale augmentas la rezistemeso 
di la tisuo kontre virusi, do la vulgara kataro o gripo povas emergar.
(Hans Stuifbergen) 
*
Recente me remarkis ke nia listi permisas la sendo di atachuri 
kun mesaji. To ne semblas esar bona praktiko, nam per 
atachuri on povas sendar virusi. Pluse atachuri probable ne es 
bezonata che nia listi.
(James Chandler)


VITRA
*
Homi qui lojas en vitra domi, devus ne jetar stoni.
(Luther H. Dyer) 


VITRO
*
La bakeri-fenestri esis senluma, ma tra la vitro li vidis lumo 
en la dopa chambro e, de tempo a tempo, granda viro en avantalo 
movanta en la blanka lumo. 
(James Chandler) 


VIVANTA
*
Me anke prizas la nova kategorio 'Ido' e la subtituli, aparte 'Idisti' 
- me trovis ibe ne nur pioniri, ma anke un vivanta Idisto, Heidi Neussner. 
(James Chandler)
* 
Me preferas ekmigrar vivanta ad altra planeto vivoza kam restar 
sur mortanta planeto inter mortinti qui ne ja savas ke li esas mortinti. 
(Jean-Claude Martignon)


VIVANTO
*
La horo di la morto esas nekonocata da omna vivanti e tamen ol venas 
a li pokope.
(Paolo Lusana)
*
Che la superiora vivanti du principi agas, qui nur kune posibligas 
l'existo: la divido dil funcioni e la junto dil funcioni.
(Wilhelm Ostwald)


VIVAR
*
Qua longe dormas kurte vivas. 
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)
*
On ne povas vivar sen manjar.
(Paolo Lusana)
*
Vu fidez a vu ipsa. Vu kreez vua karaktero, kun qua vu esas 
fortunoza vivar dum la tota vivo. 
(Golda Meir) (Bebson Y. Hochfeld)
*
La ekovilaji esas moderna probo facita da homi qui volas vivar 
harmonioze inter su e kun la naturo. 
(Jean-Claude Martignon) 


VIVMANIERO
*
Quale la Kelta habitanti di Britania sucesis prezervar sua etnala 
identeso en la regioni montoza e desfacile acesebla, dum ke en 
la fertila planaji ol dilutesis da sucedant invaderi, tale le Berber 
prezervis sua tribuala strukturo e vivmanieri en sua propra inkluzaji 
di sablo e nivo.  
(James Chandler)


VIVO
*
La vivo di la homi esas kurta ed ofte plena de chagreni.
(Paolo Lusana)
*
E ni ne nur ri-havas la revuo, ma ni anke ri-havas la spirito 
di progreso qua regnis en nia rangi dum la vivo di Couturat, 
e do la unesma numero dil nova serio di Progreso inauguras 
nova epoko en qua Ido itere pleos importanta e determinanta 
rolo en la mondolingual movado. 
(Siegfried Auerbach) 
(Progreso tomo VIII nro. 81, januaro 1931)
*
Vu fidez a vu ipsa. Vu kreez vua karaktero, kun qua vu esas 
fortunoza vivar dum la tota vivo. 
(Golda Meir) (Bebson Y. Hochfeld)
*
Deo tranquiligis lu: "Tua anjelo defensos tu, mem riskante sua propra 
vivo." 
(Christophe Gaubert)


VIZAR
*
Forsan la Lego di Titius-Bode vizas deskriptar la vera sunala sistemo, 
ma la quaze-planeti plu fore, obedias diferanta lego.
(Richard Stevenson)


VIZITANTO
*
L'eniro esas mem tante streta, reze la maro, ke por trapasar 
la basa aperturo, la vizitanti mustas kushar su en la kanoto, 
e same la remisto, qua livante sua remilo, kushas su funde 
la kanoto e tiras per la manui kateno fixita ye la supra paro 
dil enireyo. On vidas per to ke ta enireyo esas tre basa, 
apene alta de un metro. 
(Tom Lang) 


VIZITAR
*
Kande vu intencas vizitar Berlin ? Me joyus montrar mea urbo a vu.
(Eberhard Scholz)
*
Dum juebla vakanco en Italia plura yari ante nun, mea spozino 
e me havis experienco quaze magiala. Esis kande ni facis 
exkurso al Insulo di Capri. Ni decidis vizitar l'Azura Groto, 
pri quo ni audabis multo. 
(Tom Lang) 
*
Vizitez la Linguala Sejorno en Francia. De la 6ma til 10ma di agosto 
en monakerio che Autun en Burgundia.
(Hans Stuifbergen) 


VIZITO
*
Papo Ioannes Paulus II, quankam lu esas tre plufebligita durigas 
lua vizito en Slovakia. 
(Jean-Claude Martignon)
*
La Buddhisti dil Rusa regiono Kalmukia su preparas por la tre 
esperata vizito, cadie, dal Dalai-Lama, spiritala chefo dil Tibetani. 
(Jean-Claude Martignon) 


VOCETO
*
Ilua surprizita okuli serchis en la chambro la origino di ta voceto, 
ma nulun trovis. Lu regardis sub la benko, ma nulu esis ibe; lu 
regardis en armoro qua sempre esis klozita, ma nulu esis ibe; 
lu regardis en korbo kontenanta ligno, ma nulu esis ibe; lu apertis 
la chambro-pordo e regardis la cirkumaji, ma nulu esis ibe; do 
deube venis ta voceto ?
(Fernando Tejon)


VOCO
*
La vera sociala sajeso esas lumizar la homaro segun la voco 
dil ciencala koncienco. 
(Rich. Lorenz)


VOJAJAR
*
Quale omna homi dil Biblioteko, me voyajis dum mea yuneso; 
me vagis serchante libro, forsan la katalogo di katalogi. 
(James Chandler)


VOKALO
*
Notez ke la interjeciono qua skribesas en diversa lingui hm, 
esas nulo altra kam ca longa m sen vokalo. 
(Otto Jespersen)


VOKESO
*
L'Idistaro komprenis lua Devo e Vokeso e kun ferma volo, kun 
ne-flexebla impetuo rikomencas durigar la verko dil Maestro.
(Stefano Bakonyi, Sopron, 1930)


VOLAR
*
Ta qua volas esar felica, devas esar vertuoza.
(Paolo Lusana)
*
Quon vi volas ica-kloke? Esas noktomezo. Ka vi es ebria? 
(James Chandler)


VOLFO
*
Qua volfo naskas, foxo ne divenas. 
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)
*
Se tu igos tu mutono, manjos tun la volfi. 
(Jean-Claude Martignon)
*
Olim esis danjeroza promenar en la foresto di Andaine. 
Nome, la lasta volfo mortigesis yel fino dil pasinta yarcento. 
(Jean-Claude Martignon)


VOLO
*
L'Idistaro komprenis lua Devo e Vokeso e kun ferma volo, kun 
ne-flexebla impetuo rikomencas durigar la verko dil Maestro.
(Stefano Bakonyi, Sopron, 1930)
*
On disputis pri libereso dil volo e neceso; anke la fatalismo havis 
sua reprezentanti. 
(Jean-Claude Martignon)


VOLUNTALE
*
Justa ago esas: Ne mortigar nek homi nek animali, ne prenar to quon 
on ne recevas voluntale, ne vivar nechaste. 
(Jean-Claude Martignon)


VOLUNTAR
*
Se vu voluntos ankore helpar quale vu nun helpas, me esos tre 
gratitudoza.
(Robert Carnaghan)
*
E se vu ipsa propozas vorto, voluntez anke sendar ta vorto/i 
kun defino a Linguolisto. 
(Hans Stuifbergen)


VOLUNTE
*
Se yes, kad on povus explikar a me, pro quo on volas remplasar 
nia bone funcionanta e bone konocata e(d), por riintroduktar 
l'artifical "kaj", quon me volunte lasus al espisti? 
(James Chandler)


VORTARO
*
Nu! Ni qui parolas la Angla pensas ke nia linguo esas pasable bona, 
malgre la fakto ke la Angla vortaro esas mixuro derivita de la Franca, 
la Germana, la Latina, e de altra lingui. 
(Luther H. Dyer) 
*
Krear nova ciencala vortari, exemple medikala, esas nekareebla. 
(Fernando Tejon)
*
Ofte me ipsa bezonas plu preciza vorti por skribar en Ido. Exemple, por mea artiklo di la lasta numero di Adavane, me bezonis tradukar medikala vorti de la Hispana ad Ido, tamen me ne trovis sua traduko che nia vortari. Pos cent yari, ankore restas multa tradukenda vorti e multa lingui sen sua Ido-vortaro (Greka, Rumana, Bulgara,...). 
(Adrian Pastrana)


VORTFORMACO
*
La Esperantala esas tre frapanta ed ekvokiva, dum ke la Idala audigas 
akumuleso di sufixi (-ig-iv-a). To esas un del precipua problemi 
dil Idala vortformaco: akumuleso di sufixi. 
(Gonçalo Neves)


VORTO
*
Vorti ne plenigas sako.
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)
*
La vorto por incho (angle inch, france pouce, germane Zoll, hispane 
pulgada, italiane pollice) en plura lingui es sama kam la vorto por polexo, 
pro ke la larjeso di polexo es simila a ta mezuro. 
(Robert Carnaghan)
* 
E se vu ipsa propozas vorto, voluntez anke sendar ta vorto/i 
kun defino a Linguolisto. 
(Hans Stuifbergen)
*
Ofte me ipsa bezonas plu preciza vorti por skribar en Ido. Exemple, 
por mea artiklo di la lasta numero di Adavane, me bezonis tradukar 
medikala vorti de la Hispana ad Ido, tamen me ne trovis sua traduko 
che nia vortari. Pos cent yari, ankore restas multa tradukenda vorti 
e multa lingui sen sua Ido-vortaro (Greka, Rumana, Bulgara,...). 
(Adrian Pastrana)


VOTIGAR
*
Do Zamenhof ipsa kreis reformvarianto di Esperanto, en qua il egardis 
la kritiki. En la revuo "La Esperantisto" en 1894 il votigis la lora 
esperantisti por o kontre la reformprojeto. La majoritato di la lekteri 
di ta revuo refuzis la projeto.
(Günter Anton)


VOTO
*
Or la decido adoptanta Esperanto « kun la rezervo di ula modifiki », 
esis unanima. Se, pose, skismo eventis, la responso ne esas imputeble 
a l'Idistaro, ma ad ilti qui obliviis promisi, voti o signaturo. 
(Louis de Beaufront)
*
Ica du klara No-voti anke demonstras la enorma lakuno 
inter la ordinara Europani e la politikisti, financisti e burokati. 
Esas quaze nia dukteri habitas sur altra planeto: 
Elito-Planeto, tote separita del sucii ed opinioni dil ordinara homi. 
(James Chandler)


VOYAJANTO
*
Pos kelka minuti, subite aparis avan l'eruditi UFO 
(objekto kun la formo di subtaso) e restis super li 
dum poka hori. Lore olu tervenis avan li ed astronauto 
ekiris de la subtaso e dicis: Ni ne esas spiriti ma voyajanti 
del planeto di Champollion e ni povas dechifrar la desegnuri. 
(Bebson Y. Hochfeld)


VOYAJAR
*
Me propozus a vu voyajar a Berlin dum agosto ´06. Vu renkontrus 
plura samideani.
(Eberhard Scholz)
*
[...] il venabis per la posto (la posto esis origine e propre 
institucuro di kambieyi, ube on povis kambiar kavali segun 
etapi, por voyajar plu rapide), e tre astonata questionis, quon 
signifikas ta hororiganta spektajo. 
(A. Vilfroy)


VOYAJO
*
Do, malgre la politikal uniono, malgre la euro, malgre la facila e 
chipa voyaji, la homi restas tre diferanta de un frontiero a la altra. 
(Jean-Claude Martignon)


VU
*
El enpazis la lumo. Lore il rikonocis el. "Esas vu", il dicis. 
(James Chandler)
*
Vu desordinas to quon el ordinas tante bone. 
(Paolo Lusana)
*
E se vu ipsa propozas vorto, voluntez anke sendar ta vorto/i 
kun defino a Linguolisto. 
(Hans Stuifbergen)
*
Vu fidez a vu ipsa. Vu kreez vua karaktero, kun qua vu esas 
fortunoza vivar dum la tota vivo. 
(Golda Meir) (Bebson Y. Hochfeld)


VUA
*
Quo esas mencioninda segun vua opiniono ? 
(Fernando Tejon)
*
"Kande vi pregas, dicez: Patro, vua nomo esez santigata, 
vua regno arivez; nia singladia panon donez a ni diope; 
e remisez a ni nia peki, nam anke ni remisas ad irga nia debanto; 
e ne duktez ni aden tenteso. 
(Lukas 11:2-4) (Michael Talbot-Wilson)
*
Se inter la landi reprezentita la vua ne esas ibe, quale exemple
Venezuela o Peru, me esas tote certa ke sioro Jacques Bol 
felicege recevos vua propozo esar landal reprezentero, 
e tale plugrandigar la landal reprezenteraro di ULI.
(Martin Lavallée)


VUAOPINIONE
*
Vuaopinione Partaka preske atingis la perfekteso lingual, do forsan 
vu devus parlernar Ido de Partaka, ilqua, kom apta Ido-docisto, 
montros a vu la vera voyo por atingar la somito dil Ido-monto. 
(Fernando Tejon)


VULGARA
*
Varmegeso o koldegeso intensa normale augmentas la rezistemeso 
di la tisuo kontre virusi, do la vulgara kataro o gripo povas emergar.
(Hans Stuifbergen) 


VULTO
*
Exkavita en la roki dil piktinda insulo Capri, ye l'extremajo 
di la Napoli-ana gulfo, l'Azura Groto esas granda naturala kavajo, 
havanta formo di elipsatra vulto longa de kinadek-e-kin metri e 
larja de quaradek. 
(Tom Lang)


VUNDITO
*
La kemiala industrio sufris pro la tre mortigiva acidento, 
explodo dil fabrikerio AZF la 21esma di septembro 2001 
(30 mortinti ed 8000 vunditi).
(Robert Pontnau)
*
Du regionala treni kolizionis, hiere, en fervoyala staciono ye 
80 kilometri sude de Roma. Ita acidento produktis adminime 
40 vunditi. Inter li esas 15 grave sufranti.
(Jean-Claude Martignon)


VUNDO
*
Saja hundo pos la vundo
(Heinrich Peus, Proverbaro, 1918)


WALONIA
*
Me precizigas a lu ke me vivas en la franca-parolanta parto 
di Belgia (Walonia) ke mea matrala linguo es la franca, ke fakte 
mea preavi nomesis Bolle e ke la nomo perdis sua lasta parto 
pro la paso dil tempo; ke me lernis obligatale la nederlanda 
dum la sis yari di mea sekundara studii, inkluzante la autori e 
poeti flandrana. 
(Jacques Bol) 


WESTALA
* 
ka la westala Europa povas esar unika kulturala e politikala herdo, 
quale insulo meze dil oceano ? Existas teorio qua dicas ke la fonduro 
dil Uniono Europana reprezentas nekonciante la ri-kreajo dil imperio 
di Karlo la Granda. 
(Christophe Gaubert)


WESTE
*
Transformante klisho aden paradoxo, en Marrakech l’Arabiana Nokti 
transvivas ye 8 longitudo-gradi weste de Greenwich.
(James Chandler)


WESTGOTALA
* 
Dum la kinesma yarcento ol divenis chefurbo di la Westgotala 
rejolando. Ca rejolando ne duris longe e la Westgoti rapide latin
- e kristaneskis. 
(Robert Pontnau)


WESTGOTO
* 
Dum la kinesma yarcento ol divenis chefurbo di la Westgotala 
rejolando. Ca rejolando ne duris longe e la Westgoti rapide latin
- e kristaneskis. 
(Robert Pontnau)


WESTO
*
La foresto di Andaine (orne, francia) extensesas sur cerkume dek 
e tri kilometri, de Westo ad Esto e sur ok kilometri ye larjeso. Ol 
es richa ye queski, fagi, birki e pini de omna staturi. Olim esis 
danjeroza promenar en la foresto di Andaine. 
(Jean-Claude Martignon) 


WIENANA
*
En 1815 la Wienana Kongreso agnoskis la suisa neutreso kom esanta 
en l'intereso di omna europana stati e fixigis la nacionala frontiero. 
(Hans Cornioley)


YARCENTO
*
Ye la 4. yarcento komencis la kristanigo. 
(Hans Cornioley)
*
Quinino posibligis la konquesto dil tropiki, penicilino e kontre-genitala 
piluli rifacis la sociala stofo dil duadekesma yarcento. 
(James Chandler)
*
Olim esis danjeroza promenar en la foresto di Andaine. Nome, la lasta 
volfo mortigesis yel fino dil pasinta yarcento. 
(Jean-Claude Martignon)
*
Dum du yarcenti la danjeroza verko obliviesas. Til la tempo, kande, 
en Praha, urbo de sorcisti e de nekromanciisti eminente, du fratuli 
heredas la magiolibro. 
(Jean-Claude Martignon)


YARDEKO
*
Nur en la lasta yardeki, nova legi gradale impozas olua uzo, 
e nun en Britania es uzata du sistemi di mezuri, segun loko e skopo. 
En omna lando, ne esis deziro di la populo abandonar praktikala 
mezuri, ma deziro precipue di burokrati. 
(Robert Carnaghan)


YARO
*
Tradukez, un pagino po dio es un libro po yaro. 
(Hans Stuifbergen)
*
Konsiderez la yaro, qua es dividita nun, en maxim multa landi, 
aden dek-e-du monati. La monati ne havas egala longesi, 
tamen oli es proxime egala. Ni povas dividar facile la yaro 
aden du parti di sis monati, en tri parti di quar monati, 
en quar parti di tri monati, en sis parti di du monati, edc. 
Por diversa skopi ta fakto es tre konvenanta. 
(Robert Carnaghan)
*
Sisadek yari ante nun, segun demando da Stalin, la Anglosaxona 
federiti (Usani ed Angli) bombardigis la urbo Dresden.
(Jean-Claude Martignon)


YE
*
Ye favoro di Neutral esis la naturala alfabeto sen cirkonflexita literi, 
quin Esperanto sola ek la preske cent artificala lingui audacis ofrar 
a la mondo, pluse la plu naturala selekto di vorti en multa kazi, 
aparte en la pronomi, ube on forte kritikis la aprioria, tote artificala 
sistemacho di Esperanto. 
(Otto Jespersen)
*
Ye certena vesperi, an la maro, ye la bazo di la monti, nokteskas 
sur la perfekta kurvo di mikra bayo, ed angoroza ampleso levas 
del aqui silencoza.  
(James Chandler)
* 
Ye la 4. yarcento komencis la kristanigo. 
(Hans Cornioley)
* 
Ye omna matini me vekas ye la sis e duimo. 
(Bebson Y. Hochfeld)
*
Materialisti docis, ke omno cesas ye la morto. 
(Jean-Claude Martignon)
*
Arivinte ye la pedo di la monteto, ni haltis.
(Paolo Lusana)
*
Theo van Gogh, forte kredante ye la libereso di opinion-expreso, refuzis 
protektar su, e restis marchante e biciklagante inter omna Amsterdamani. 
(Hans Stuifbergen) 


YEN
*
El enpazis la lumo. Lore il rikonocis el. "Esas vu", il dicis. "Esas me", 
el dicis. "La matro di Scotty. Yen la patro di Scotty. Ni volas envenar." 
(James Chandler)    


YIDA
*
Sro Golda Meir esis Yudino de Blanka Rusia ad Israel. Lu parolis 
la Yida. Ne nur en la Hebrea ma anke en la Yida, onu lektas de'
dextre-ad'sinistre.
(Bebson Y. Hochfeld)


YUDINO
*
Sro Golda Meir esis Yudino de Blanka Rusia ad Israel. Lu parolis 
la Yida. Ne nur en la Hebrea ma anke en la Yida, onu lektas de'
dextre-ad'sinistre.
(Bebson Y. Hochfeld)


YUDO
*
Sro Kissinger esas Germana Yudo ad USA. Lu parolis la Germana 
do ne savas quale lektar de'dextre-ad'sinistre. Lua Angla esas ma 
kun Germana acento!
(Bebson Y. Hochfeld)
*
Do mea'latere me faceskis altra vorto, Yudo/Yudi de Judo/Judi, 
anciena raso de Mezopotamia. Me nu bezonas nur vartar ka la
merkato kompros la vorto o ne. Yudo/Yudi esas plu proxima al 
originalajo.
Pro ke Judo/Judi venas de Iudo/Iudi qui anke venas de original 
Yudo/Yudi.
Ashkenaza Yudi: Yudi qui generale parolis/as la Yida (Yiddish) 
linguo.
Sefarada Yudi: Yudi qui generale parolis/as la Ladina linguo.
(Bebson Y. Hochfeld)


YUGOSLAVIANA
*
La Yugoslaviana autoritatozi anuncis ke quar Nederlandani dezirante 
obtenar pekunio dal westala sekreta servi per ocido di prezidanto 
Slobodan Milosevic kaptesis dal Yugoslaviana policani. 
(Jean-Claude Martignon)


YUNARO
*
Se la yunaro savus e se la oldaro povus, dicas la proverbo.
(Paolo Lusana)


YUNESO
*
Pos yuneso venas oldeso. 
(Jean-Claude Martignon)
* 
Quale omna homi dil Biblioteko, me voyajis dum mea yuneso; me vagis 
serchante libro, forsan la katalogo di katalogi. 
(James Chandler)


YUNULO
*
Ulaloke en "L'Adiala Simfonio" yunulo es violacita da viro kun s.i.d.a., 
qua ne uzas kondomo. To shokis la kritikisti. 
(Hans Stuifbergen)


YURO
*
Me povez opinionar ke vua opiniono es tante abjekta, 
ma me defensos, til-morte, vua yuro expresar ta.
(Voltaire). (Hans Stuifbergen)


ZELO
*
Kun la maxim granda zelo e persistemeso partoprenis la diskutin, 
ultre la jus mencionita linguisti, la sekretario profesoro Couturat 
de Paris [...]
(Otto Jespersen)


ZONO
*
Palestinano ocidesis per kuglo hiere posdimeze pos poniardir du 
Israelani en la industriala zono di Erez, en la nordo di la teritorio di 
Gaza. 
(Jean-Claude Martignon)


ZOROASTRISMO
*
Un granda religio tre famoza en Mezopotamia esis Zoroastrismo 
ankore vivanta en India. Ed Yudismo savesas pruntir multe de 
Zoroastrismo en konstruktar sua strukturo religial. 
(Jean-Claude Martignon)